» PEMERINTAH PROVINSI JAWA TENGAH DINAS PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN SEKOLAH MENENGAH ATAS NEGERI1 IGANYAR lan A.W Mongisii 03 Telepon Faxsimile (0271) 495088 Katanga $7714 Rebtit wore imoniaba rchid Surat elekrontk: ymansatrarsio@ email com PENILAIAN SUMATIF AKHIR TAHUN ' TAHUN PELAJARAN 2023/2024 . . NASKAH SOAL MATA PELAJARAN, : BAHASA JAWA, KELAS/ PEMINATAN : XIVMIPA-IPS . HARVTANGGAL Kamis, 7 Maret 2024 WAKTU : 10.00-11,30 WIB ‘Ing ngisor iki ana wangsulan sing bener, pilihen! 1. Scrat Tripama iku yaiku anggitane .... A.KGPAA MNI B. KGPAA MN II C.KGPAA MN IIL D.KGPAA MNIV . E. KGPAA MN V Setitekna bagan ngisor iki! Kanggo mangsuli Pitakonan nomer 2 1 2 3 ‘Sasmita: Watak : ‘Gunane : Ngangge tembung Luwes, kenes lan ndudut ati Pantes kanggo nelakakake sarkara, hartati, rita apa bae ing ngendi bae dhandhang, madu, Jan kahanan apa bae manis, sari bremana, gula drawa gagak, kaga tresna 2. Kanthi nyetitekne bagan nomer 1,2,3 ing dhuwar Katrangan kascbut” Kaleo tikane tembang macapat apa? A. Dhandhanggula B. Kinanthi C. Sinom D. Pocung E. Gambuh Setitekna bagan ngisor iki! Kanggo mangsuli pitakonan nomer 3-5 1 2 3 Cacahing gatra/baris | Cacahing wanda/suku kata “Tibaning swara ing saben saben sapada saben saatra : pungkasane gatra 10 gatra 10,10,8.7,9,7.6,8,12,7 ia.cwu.ia.u, 3. Kanthi nyetitekne bagan nomer I ing dhuwur katrangan Kasebut-kalebe kalebu ‘wewaton A. Garu gatra B. Gun wilangan C. Guru lagu D. Pupuh E, Pada 4. Kanthi nyetitekne bagan nomer 2 ing dhuwur katrangan kasebut kalebu wewaton A. Guru gatra ; B. Guru wilangan 1 | QAIOLSA AWAIT SUIRA/res:Guru lagu D. Pupuh E Pada ; et S$. Kanthi nyetitekne bagan nomer 3 ing dhuwur katrangan kesebut kalebu wewaton . A. Guru gatra B. Guru wilangan C. Guru lagu D. Pupuh E. Pada 6. Serat Tripama dumadi saka tembung tri + pama, tegese ..... A. Telu patuladhan B. Telu lakon C. Telu wong D. Telu wayang E. Telu lakong wayang 7. Serat Tripama ana ..pupuh lan ana..pada A. | pupuh, 3 pada B. | pupuh, 4 pada ©. pupa, 5 pada D. Ipupuh, 6 pada E. I pupuh, 7 pada 8 Serat ‘Tripama nyariosake keteladanan ... A. Patih Suwanda (Bambang Sumantri), Kumbakarna lan Suryaputra (Adipati Karna) B. Patih Suwanda (Bambang Sumantri), Duryudana lan Suryaputra (Adipati Karna) C. Patih Suwanda (Bambang Sumantri), Rahwana lan ‘Suryaputra (Adipati Karna) D. Patih Suwanda (Bambang Sumantri), Anoman lan Suryaputra (Adipati Karna) E. Patih Siwanda (Bambang Sumantri), Arjuna Sasrabahu lan ‘Suryaputra (Adipati Karna) 9. Serat Tripama iku karya sastra Java gagrag anyar kang ngamot filsafat Jawa, mligine bab kawruh pepeling kang diandharake lumantar pralambang lakon .. rainangka tuladha A. Pewayangan B. Pedalangan C. Pakeliran D.Paniyaga E. Panyinden Settekna tembang Dhandhanggula pada 1 ngisor iki! Kanggo mangsuli pitakonan nomer 10-11 ‘Yogyanira kang para prajurit ‘Lamun bisa sira anulada Duk ing nguni caritane Andelira sang prabu ‘Sasrabau ing maespati ‘Aran patih suwanda Lelabuhanipun Kang gineluig tri prakara Guna kaya purune kang den antepi ‘Nuhoni trah utama 10, Ing tembang Dhandhanggula pada 1 ing dhuwur kang dad patih ing nagari Maespati, vyaiku... A. Arjuna Sasrabahu \ B. Adipati Karna C. Kumbakarna D. Dasamuka E. Suwanda Ing tembang Dhandhanggula pada | ing dhuwur ‘kang dadi raja ing ‘nagari Maespati, yaiku.,. A. Arjuna Sasrabahu B. Adipati Kama C. Kumbakarna 2 | @UCASAAWAZOT 9UeA/IeSD, Dasamuka EB. Patih Suvanda Satitekna terbang Dhandbanggula pada 2 ng Lie lelabuban tri prakawis Guna bisa saniskareng ary Binudi dadya unggule Kaya sayéktinipun Duk bantu prang manggada nagei Amboyong putri dhomas Koturratunipun Purune sampun tétela Aprang tandhing lan ditya ngaléngka aji Suwanda mati ngrana ng tembang Dhandhanggula pada 2 ing dhuwur Patih Suwanda gugur mungsuh., ‘A. Arjuna Sasrabahu B. Adipati Kama C. Kumbakarna ' D. Dasamuka E. Patih Suwanda Scien tembang Dhandhanggula pada 3 ngisor iki! Kanggo mangsuli pitakonan nomer 17 Wonten mali tuladhan pray Satriya gung nagari Ngalengl ‘Sang Kumbakarna naman, . ‘Tur iku wama diyu, ‘Suprandene nggayuh utami, Duk awit prang Ngalengka, Dennya darbe atur, ‘Mring raka amrih raharja, zi ‘Dasamuka tan keguh ing atur yekti, De mung mungsuh wanara, Pada 3 tembang Dhandhangguta ing dhuwur nyritakake lakon wayang... A. Ramayana B, Mahabarata « C. Dewa Ruci’ D. Bharatayuda Jayabinangun E. Kama Tanding Pada 3 tembang Dhandhanggula ing dhuwur lakon wayang kang gugur mbelani nagarane saka pangamuke wadydbala Prabu Ramawijaya, yaik A. Arjuna Sasrabahu B. Adipati Kama C. Kumbakarna D. Dasammuka E. Patih Suwanda 15, Pada 3 tembang Dhandhangy A. Anoman B, Wanara C. Kumbakarna D. Dasamuka . Patih Suwanda i . 16, Pada 3 tembang Dhandhanggula ing dhuwur kang nyulik garwane Prabu Ramawijaya, yaiku. A. Asuna Sastabaha B. Adipati Karna C. Kumbakarna D. Dasamuka E. Path Suwanda isor iki! Kanggo mangsuli pitakonan nomer 2, 13, 14, a ing dhuwur wadyabalane Prabu Ramavijaya, yaiku 3 | @AIOASA TRWALAIT 9088/10minangka wujud sikep nasionalisme. Tokoh kasebut yaiku A. Kumbakarna B. Janaka ©. Dasamuka D. Sumantri E. Adipati Kama A. Kumbakarna B. Janaka C. Dasamuka_ D. Sumantri E. Adipati Kama 20. Setitekna gambar wayang iki kanthi premati! ~* Tokoh wayang iki ing Serat Tripama dadi sawijining Bharatayuda. Sanajan wis ngerti yen dheweke iku nalika perang Bharatayuda ora mbelani sedulure nanging mbelani Negara Ngastina kang wis nggedhekake lan kang disuwitani, Tokoh kasebut yaiku... A. Kumbakama B. Janaka C. Dasamuka D. Sumantri E. Adipati Kama 4 | @IOISA TAWA seeA/res -21. Samubarany a Rats y i eae, ae wal ena dliterak, sesambungan karo Kahanan ing sakiwa tengen kayata A. Paribasan vekungan, sesrawungan karo Gusti Allah, yaiku .. B. Bebasan a 5 C. Saloka H D. Parikan a, & Wewaler . We a tee pone Lied a lan nilai-nitai budi pekerti kanggo masarakat Jawa, wewaler d fa pawongan... a Oe nindhakake tumindhak kang oa sopan em ni ce tumindhak nerak unggah-ungguh 5 nindhakake tumindhak ‘Kang ora sopan utawa nerak unggah-ungguh ” Nindhakake tumindhak kang ora sopan E- Nindhakake tumindhak kang nerak unggah-ungeuh 23. Wujud wewaler biasane ngan ‘A. Kramna Inge ‘nganggo basa Jawa ragam apa? B.Krama C. Ngoko alus D.Ngoko lugu E. Krama desa ‘Wevwaler isine aweh pitutur saka wong tuwa menyang A. Wong tuwa B, Wong enom 2 C. Wong tuwa lan enom D. Anak putu lan wong enom E. Anak putu kang luwih enom 25. Wong tuwa biyen akeh paring wewaler ‘marang para mudha dene kang diandharake iku ora ndadekake giris utawa weweden saktemenen ngemu surasa utawa pitutur kang luhur. ‘Tuladhane aja nguyuhi wit gedhe. Pesen kang pingin diandharake yaiku A. Nuduhake marang wong liya g B. Unen-unen kang salah kaprah C. Kepiye cara ngajeni diri pribadi D. Ndadekake lara utawa ketiban alangan/kena walat E. Aweh pitutur supaya njaga lan ngrumat wit-witan ben ora rusak supaya njaga asrine alam 26. Manungsa urip kuwi tansah sesambungan siji lan sijine. supaya sesambungan kuwi lumaku kanthi becik, saben manungsa kudu ngugemi marang paugeran kang bisa kajupuk saka wewaler. Ing ngisor iki wewaler kang nuduhake manungsa kudu ngurmati marang sapa wae yaiku... . A. Bocah sukerta kudu dirus . B. Yen gawe ingkung kudu pitik jago C. Yen kondangan kudu ana gedhang setangkep D. Aja nglungguhi kijing ing kuburan mengko ndak kuwalat E, Ora etuk nyuwil gedhang ing kondangan sakdurunge diujubke lan didongani 27. Para leluhur wis akeh paring patuladhan becik marang turune kang. awujud wewaler utawa pamenging kanggo kabecikan, Ana wewaler tumrap kautaman, tuladhane aja nglungguhi bantal mundhak udunen. Bab iki duwe karep ‘A. Ora sopan B. Bantal iku panas C. Yen kerep nglungguhi bantal isa udunen D. Bantal Jarang regane E. Sebab lungguh kuwi sing bener ana kursi 28. Pratelan ing ngisor iki wewaler kang ora jumbub karo maknane yaiku , A. Aja nglungguhi bantal mundhak udunen. Iku ateges bantal iku kanggo ganjel sirah, mula yen nglungguhi bantal iku diarani ora sopan. 24, 5 | @UOASA SAWANT SUeA/IeStet ‘ip ik 01 ora usah B. Aja sok sedhakep mundhak diedohi rejeki, Wong urip iku cukup donga wae tandang gawe, + ) pore njaga asrine ~» ©- Aja guwak larahan neng sendhang mundhak ora bisa Pipis. Iku ateges supaya nj peak oct PERN aj meng tengah lawang. Tk ateges ora sopan yen mangan ‘Yen ana sing liwat bisa ketunjang. . ing wewaler anak perawan ora entuk lungguh karo igang, yaiku... A. Kesopanan B. Unmat © Diprimpeni D. Pekewuh E. Ngisin-isini 30. Pakulinan ora entuk ™mbuwang uwuh ‘neng longan iku duwe karep... A. Ndhidhik karesikan - B. Urmat karo wong tuwa C. Nglestarekake alam D. Ngopeni anak EB. Tanggung Jawab karo sapadhane 31. Pakulinan ora entuk yen guneman karo won, A. Nahidhik disiplin B. Urmat karo wong tuwa : C. Nglestarekake alam : D. Ngopeni anak E. Tanggung jawab karo sapadhane ‘Wacan ngisor iki kanggo soal nomer 32-34 "8 fuwa aja nyangklak sadhuwure tenggak iku A. Kanggo bocah B. Kanggo anak prawan C. Kanggo wanita bobot D. Kanggo umum C. Ora ilok anak prawan aja nyugokne geni ngangeo D. Ora ilok anak prawan aja lungguh karo jigang 6 | @AXASA TAWA MEA /IES35, 36, A Ajaran/pituture wong tuwa marang anak prawane sing ana gandheng cenenge karo esopanan maem neng ngarep lawang ae B. Ajaran/pituture wong tuwa marang anak prawane sing ana gandheng cenenge karo C. Supaya anak prawane kulina tumindak sopan ing ngomah lan anake prawan bisa dadi ‘wanita kang duwe budi pekerti luhur. D. Pakulinan lungguh/ngadeg ing tengah lawang panganggepe wong Jawa kalebu tumindhak ‘kang ora sopan utawa nerak unggah-ungeuh ; E. Pakulinan lungguh/ngadek ing tengah lawang bisa ngganggu manawa ana sing arep liwat, | mula kudune lungguh ana ing papan kang semestine yaiku ana ing kui Piwulang kang kamot ing wewaler Aja ngidoni sumur, mengko lambene guwing, yaiku.. ‘A. Wewaler iki minangka pitutur kanggo umum saka bocah cilik nganti wong tuwa. B. Ngidoni sumur lambene bakal guwing iku ora logis ananging logise menawa idu mau ‘reged lan banyu sumur kang diidoni bakal dadi reged ora schat lan ora becik manawa digunakake kanggo kabutuhan saben dina. C. Pitutur ing wewaler iki kita kudu tumindhak kang sopan, D. Pitutur ing wewaler iki kita aja tumindhak kang ora pantes kaya ngidoni sumur. E, Pitutur ing wewaler iki kita kudu tumindhak kang sopan lan aja tumindhak kang ora antes kaya ngidoni sumur. Piwulang kang kamot ing wewaler Aja mbuang uwuh neng longan, yaiku kajaba... A. Wewaler iki minangka pitutur kanggo urwum saka bocah cilik nganti wong tuwa. B, Tuladha wewaler kang dikanteni akibat, C. Pitutur ing wewaler iki kita mbuang uwuh neng longan iku ora becik ditindhakake amarga ora becik kanggo keschatan D. Pitutur ing wewaler iki sebab manawa uwuh mau bosok bakal mambu lan dadi sumber Ielara, E Pitutur ing wewaler iki supaya kabeh pawongan tumindhak manut etika yaiku mbuang uuwub ana papan kang saklumrahe yaiku neng pawuhan supaya kajaga kasaranane Wacan ngisor iki kanggo soal nomer 37-38 Aja Nancepake Paku ing Wit-witan Wewaler aja nancepake paku ing wit-witan, relevansi tumrap kahanan masarskat yaiku saiki saya akch sing tumindhak ngawur marang wit-witan saengea saya luwih gampang ambruk. Contone. Saya akeh wong sing ngawur nancepake paku ing wit-witan Kanggo nempelake gambar utawa masang spanduk lan umbul-umbul. Pakuw-paku sing tumancep ing wit kuwi bakal neyeng saengga bisa gawe rusake wit kasebut. Ing bahagan iki, wis akeh wit-witan gedhe utawa cilik sing ambruk sanajan ora katerak angina lisus, jebule pancen jalaran ditancepi paku sing wis padha neyeng. Mligine saben-saben mangsa kkampanye pemilu utawa pilkada, saya akeh calon pemimpin sing seneng masang gambar ing ~ wit-witan sakiwatengene dalan-dalan sing rame. Mula banjur akeh wit-witan sing gapuk 37. 38 7 | QUOSA LAWALITI MeIEA/IES | ketancep paku neyeng, banjur padha ambruk lan akeh sing kembrukan (Dening: Su Slama, hup:/ ws solopes.com 2012 2013 10 revnde wit itarcprnseurs 18937 Diakses 10 komars 2018, 10°35 WIE ‘Wacan ing dhuwur iku tuladha wewaler kang ora dikantheni akibat hanggo ‘A. Kanggo bocah 1B. Kanggo anak prawan C. Kanggo wanita bobot D. Kanggo umum E, Kanggo fingkungan Unine wewaler wacan ing dhuwur yaikus A. Aja nancepake paku ing wit-witan, B_ Ajangawur nandur wit-witan C. Aja nandur wit gedhang neng ngarep omah D. Aja ngawur negor wit-witan E. Aja nandur wit sengon ana latar (a) Aja lunggub neng nduwur bantal, mengko wudunen (by Anak perawan aja lungyuh karo igang (6) Wong mbobot aja lungeuh neny tampah uv t ‘iSy a (4) Aja mangan karo ngomong : : : . (©) Ora entuk negor wit gedhe. Tuladha wewaler ing dhuwur kalebu jinis wewaler Pe A. Wanita mbobot, kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), bocah cilik, anak prawan, lingkungan - 4 B. Lingkungan, bocah cilik, anak prawan, wanita bobot, kanggo umum (bocah eilik ngant ‘wong tuwa) | C. Anak perawan, bocah cilik, wanita bobot, kanggo umum (bocah cilik nganti wong uwa), . © tingkungan . D. Bocah cilik, anak prawan, wanita bobot, kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), lingkungan E, Kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), bocah cilik, anak prawan, wanita mbobot, Jingkungan 40. (a) Aja ngidoni sumur, mengko lambene guwing (b) Ora ilok prawan nyugokne geni nganggo sikil (c) Wong mbobot aja mateni kewan, mengko anake bisa cacat (d) Aja nyapu bengi-bengi (©) Aja nguyohi wit gedhe mundak lara. Tuladha wewaler ing dhuwur kalebu jinis wewaler.. ‘A. Lingkungan, bocah cilik, anak prawan, wanita bobot, kanggo umum (bocah cilik nganti ‘wong tuwa) B. Anak perawan, bocab cilik, wanita bobot, kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), Tingkungan c fo cilik, anak prawan, wanita bobot, kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), lingkungan D. Wanita mbobot, kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), bocah cilik, anak prawan, Jingkungan E, Kanggo umum (bocah cilik nganti wong tuwa), bocah cilik, anak prawan, wanita mbobot, Tingkungan nine, 41, Tanda wacan pada ing layang tembang iki @ny jenenge.... A. Pada luhur, mangajapa B. Pada madya, mangajapa C. Pada andhap, mangajapa D. Purwapada, marigajapa becik E, Madyapada, Mandrawa 42, Tanda wacan pada ing layangtembang iki (AI AN (LYN iennee...unine A. Purwabasa, mangajapa B, Wasanabasa, mangajapa C. Purwapada, mangajapa becik D. Madyapada, mandrawa E, Wasanapada, iti 43, Tanda wacan pada ing ayang tembang iki (LIAM (IMA. jenenge...unin.. ‘A. Purwabasa, mangajapa B, Wasanabasa, mangajapa , C. Purwapada, mangajapa becik D. Madyapada, mandrawa E, Wasanapada, iti 44. ‘Tanda wacan pada ing layang tembang iki ayn EM jenenge... .unine.... A, Purwabasa, mangajapa B. Wasanabasa, mangajapa C. Purwapada, mangajapa betik D. Madyapada, mandrawa 8 | QAYASA JAWAXUI MIRA/TOSE, Wasanapada, iti a pans . ‘ " 45. Tanda wacan pada ing layang kiriman iki On jenenge,...gunane... ; ve A-Pada Tuhur, trape bebukane layang kiriman ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe BP, saka bangsa luhur (saka dhedhuwuran, penggedhe utawa wong tuwa) madya, trape ana ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka sapad C-Pada andhap, trope ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe Tayang kang saka eee an (utawa stka wong enom) dadi sawise . trape sajroning layang kiriman ing sangarepe purwabasa, dadi saw iz Staabasa utawa adangiyah =o ee ~ Pada pancak, trape panutuping wasanabasa ing layang kiriman 46. Tanda wacan pada ing layang kiriman iki (GIA, jenenge...gonane... A jd luhur, trape bebukane layang kiriman ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe A pbs dere) Dangse lubur (saka dhedhawaran, penggedhe utawa wong as ae nadya, trape ana ing san, adangiyahe layang kang sapadha-padha ing sangarepe satatabasa utawa adangiy’ 5 C.Pada andhap, trape ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka andhahan (utawa saka wong enom) . D. Pada guru, trape sajroning layang kiriman ing sangarepe purwabasa, dadi sawise satatabasa utawa adangiyah E. Pada paneak, trape panutuping wasanabasa ing layang kiriman 47. Tanda wacan pada ing yang kiriman iki IN jenenge... unane... A. Pada luhur, trape bebukane layang kiriman ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe Jayang saka bangsa luhur (saka dhedhuwuran, penggedhe utawa wong tuwa) B, Pada madya, trape ana ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka sapadha-padha C. Pada andhap, trape ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka andhahan (utawa saka wong enom) D.Pada guru, trape sajroning layang kiriman ing sangarepe purwabasa, dadi_ sawise satatabasa utawa adangiysh E, Pada pancak, trape panutuping wasanabasa ing layang kiriman 48. Tanda wacan pada ing layang kiriman iki |[ |] jenenge.... gunane.... ‘A. Pada Iuhur, trape bebukane layang kiriman ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe Jayang saka bangsa luhur (saka dhedhuwuran, penggedhe ulawa wong tuwa) B, Pada madya, trape ana ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka sapadha-padha s C. Pada andhap, trape ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka andhahan (utawa saka wong enom) : D. Pada guru, trape sajroning layang kiriman ing sangarepe purwabasa, dadi sawise satatabasa utawa adangiyah E, Pada paticak, trape panutuping wasanabasa ing layang ki an, 49, Tanda wacan pada ing layang kiriman iki NOW jenenge..... gunane.... ‘A. Pada Tuhur, trape bebukanc layang kiriman ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe Jayang saka bangsa luhur (saka dhedhuwuran, penggedhe utawa wong tuwa) B, Pada madya, trape ana ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka 4 sapadha-padha C. Pada andhap, trape ing sangarepe satatabasa utawa adangiyahe layang kang saka andhahan (utawa saka wong enom) D.Pada guru, trape sajroning layang kiriman ing sangarepe purwabasa, dadi sawise satatabasa utawa adangiyah E, Pada-pancak, trape panutuping wasanabasa ing layang kiriman | 9 | @ATASA TAWAxT IeA/TeS .40. Tanda wacan pada ing layang crta []]] lan 80x gunane.... A.Ing jeietans layang cart, layang dongeng Ian sapanunggalane kang ore sinawung ing tembang 'B. Panutuping carta gancaran, mratandhani yen critane wis tamat : C. Ing wiwitane layang carita, layang dongeng lan sapanunggalane kang ora sinawung ing tembang. Panutuping carta gancaran, mratandhant yen eritane wis wma D. Panutuping carta gancaran, mratandhani yen critane wis tamat; Ing wiwitane layang canta, ayang dongeng lan sapanunggalane kang ora sinawung ing tembang E Panutuping carita gancaran, mratandhani yen critane wis tamat Kang oF2 sinawung ing ‘tembang 10 | @AYOASA TAWA-XI MIEANES