1.

Εισαγωγή 2
2. Διαπιστεύσεις: Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. -
Πιστοποίηση DQS DIN EN ISO 9001:2008 2
3. Σκοπός του Προγράμματος 3
4. Κατηγορίες Υποψηφίων που Γίνονται Δεκτοί στο
Πρόγραμμα - Τρόπος Ένταξης 3
5. Το Χορηγούμενο Πιστοποιητικό 4
6. Χρονική Διάρκεια και Κόστος Φοίτησης 4
7. Προαπαιτούμενα 4
8. Δομή και Τρόπος Παρουσίασης θεματικών ενοτήτων 4
9. Τρόπος Διεξαγωγής του Προγράμματος 5
10. Επιστημονικό Γραφείο Υποστήριξης (Help Desk) 6
11. Τρόπος Εξέτασης και Βαθμολόγησης 6
12. Λοιπές Υποχρεώσεις Εκπαιδευόμενων -
Προϋποθέσεις Χορήγησης Πιστοποιητικού 6
13. Συγγραφείς του Εκπαιδευτικού Υλικού 7
14. Ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος 8
15. Πως Διαμορφώνεται η Ύλη του Προγράμματος 8
16. Υπόδειγμα Χορηγούμενου Πιστοποιητικού 11
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σας κα-
λωσορίζει στο Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και συγκεκριμένα στο εκπαι-
δευτικό αντικείμενο “Ψυχαναλυτική Διαδικασία: Θεωρητικές Έννοιες και Πρακτική Εφαρμογή”.
Η ανάγκη συνεχούς επιμόρφωσης και πιστοποίησης επαγγελματικών δεξιοτήτων οδήγησε το Κ.Ε.Κ. του
Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στο σχεδιασμό των πρωτοποριακών αυτών Προγραμ-
μάτων Κατάρτισης, με γνώμονα τη διασύνδεση της θεωρητικής με την πρακτική γνώση, αναπτύσσοντας κυ-
ρίως, την εφαρμοσμένη διάσταση των επιστημών στα αντίστοιχα επαγγελματικά πεδία.
Η ανάπτυξη των προγραμμάτων στηρίχτηκε κυρίως:
a στην εμπειρία του Ε.Κ.Π.Α. από πιλοτικά προγράμματα, τα οποία αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη
δημιουργία των Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης,
a στη γνώση των καθηγητών του, αλλά και καθηγητών άλλων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων,
a στην πρακτική εμπειρία ειδικευμένων επιστημόνων διεθνούς κύρους,
a στην άρτια και σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Ιδρύματος.
Στη συνέχεια, σας παρουσιάζουμε αναλυτικά το πρόγραμμα σπουδών για το εκπαιδευτικό αντικείμενο
“Ψυχαναλυτική Διαδικασία: Θεωρητικές Έννοιες και Πρακτική Εφαρμογή”, τις προϋποθέσεις συμμετοχής σας
σε αυτό, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες που πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμες, για να έχετε μια ολοκληρω-
μένη εικόνα του προγράμματος.

2. ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Ε.ΚΕ.ΠΙΣ. -

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ DQS DIN EN ISO 9001:2008
a Πιστοποίηση Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.
Το ΚΕΚ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είναι πιστοποιημένο (Κ.Π. 12151701) από
τον επίσημο εθνικό φορέα για την ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Συστήματος
Πιστοποίησης της Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης στην Ελλάδα (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.), από τον Οκτώβριο
του 2001. Σε συνέχεια της πρώτης απόφασης πιστοποίησης, και σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδι-
κασίες σχετικά με την εφαρμογή του Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, το ΚΕΚ λαμβάνει σε
ετήσια βάση, Βεβαίωση Ανανέωσης Πιστοποίησης.
a Πιστοποίηση ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2008
Το Πρόγραμμα Συμπληρωματικής εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (e-learning) του ΚΕΚ του ΕΚΠΑ, από τον
Ιούλιο του 2008, και μετά από σχετική αξιολόγησή του από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛ.Ο.Τ.),
διαθέτει Πιστοποίηση Διαχείρισης Συστήματος Ποιότητας, σύμφωνα με το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO
9001:2008. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση τεκμηριώνει με αντικειμενικό τρόπο την ικανότητα του Οργανι-
σμού να παρέχει εκπαιδευτικά προγράμματα με συνέπεια, διασφαλίζοντας συγχρόνως, την ικανοποίηση των
απαιτήσεων του καταρτιζόμενου. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος, μεριμνά για την τήρηση επιμέ-
ρους διεργασιών που εξασφαλίζουν τη διαρκή βελτίωσή του, καθώς και τη συμμόρφωσή του σύμφωνα με
τις απαιτήσεις του τελικού αποδέκτη των παρεχομένων υπηρεσιών εκπαίδευσης.

2
3. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Η ψυχανάλυση, ως μια ιδιαίτερη θεώρηση του ανθρώπου και των σχέσεων του, προερχόμενη από το χώρο
της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής, προσφέρει κατανόηση και ερμηνεία των βαθύτερων, ασυνείδητων,
διεργασιών που λαμβάνουν χώρα κατά την ζωή του ατόμου. Ο όρος ψυχαναλυτική διαδικασία ουσιαστικά
αναφέρεται στη θεραπευτική σχέση και τη διαδικασία της παλινδρόμησης του ασθενούς, καθώς και τη
φύση, την εξέλιξη και τη διαπλοκή της μεταβίβασης με την αντιμεταβίβαση που λαμβάνουν χώρα στα πλαί-
σια αυτής της σχέσης. Αναφέρεται, επίσης, στις διαδικασίες της ερμηνείας και της κατανόησης αυτών των
φαινομένων.

Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ψυχαναλυτική Διαδικασία: Θεωρητικές έννοιες και πρακτική εφαρμογή»

σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε με απώτερο σκοπό την απόκτηση γενικών και ειδικών γνώσεων για το
συγκεκριμένο θέμα, καθώς και αντίστοιχων πρακτικών δεξιοτήτων. Επιπλέον, το πρόγραμμα αποβλέπει στην
εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με τις διάφορες θεραπευτικές τεχνικές που εφαρμόζονται στην ψυχανά-
λυση, με θεωρητικές αναφορές και πλήθος κλινικών παραδειγμάτων. Στοχεύει, δηλαδή, να συμβάλλει στην κα-
τανόηση μιας σειράς σημαντικών εννοιών που αναφέρονται στη μία ή στην άλλη πλευρά της θεραπευτικής
διαδικασίας, έτσι ώστε ο θεραπευτής να αφομοιώσει μία βασική τεχνική: να μπορεί να κινείται με άνεση στη
θεραπευτική διαδικασία και να έχει κάποιες σαφείς ιδέες για το πότε και το πώς θα ερμηνεύει.

Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας καλύπτεται ολόκληρο το φάσμα των
βασικών ψυχαναλυτικών εννοιών, συνδυάζοντας την θεωρία με την τεχνική και την κλινική πρακτική της
ψυχανάλυσης. Τα θέματα τα οποία επιλέχθηκαν και ο γενικός θεωρητικός τους προσανατολισμός έχουν να
κάνουν με μία πεποίθηση ότι η σχέση ανάμεσα στον αναλυόμενο και τον αναλυτή αποτελεί ένα κεντρικό
παράγοντα, εντελώς καθοριστικό για την ποιότητα της θεραπευτικής διαδικασίας.

Το παρόν πρόγραμμα συμπληρωματικής εκπαίδευσης απευθύνεται σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ψυχιά-

τρους, κλινικούς ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, εργοθεραπευτές, θεραπευτές ομά-
δων, νοσηλευτές ψυχιατρικής ειδικότητας, με σκοπό να το αξιοποιήσουν στην επαγγελματική τους δραστηριότητα,
καθώς και σε φοιτητές σχετικών κλάδων. Παράλληλα, απευθύνεται και σε όσους άλλους επαγγελματίες του
χώρου της ψυχικής υγείας ενδιαφέρονται και παρακολουθούν θέματα που σχετίζονται με την ψυχανάλυση και
την ψυχοθεραπεία.

4. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΔΕΚΤΟΙ ΣΤΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΤΡΟΠΟΣ ΈΝΤΑΞΗΣ
Η έναρξη του Προγράμματος γίνεται με δημόσια αναγγελία (τόσο στον Τύπο, όσο και στο Διαδίκτυο), όπου
καθορίζονται οι διαδικασίες που απαιτούνται για την ένταξη του ενδιαφερόμενου στο Πρόγραμμα.
Αίτηση συμμετοχής μπορούν να υποβάλλουν:
a απόφοιτοι ΑΕΙ και ΑΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής
a απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία
Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων συμμετοχής, θα τηρηθούν αυστηρά τα παρακάτω κριτήρια
επιλογής υποψηφίων.

3
Κριτήρια Επιλογής Υποψηφίων
a Βαθμός πτυχίου ή Απολυτηρίου Λυκείου
a Επίπεδο γνώσης της αγγλικής γλώσσας
a Επιπρόσθετές γνώσεις και ικανότητες (γνώσεις Η/Υ, συμμετοχή σε σεμινάρια, εργασιακή εμπειρία)
Η αίτηση συμμετοχής υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας http://elearn.elke.uoa.gr. Η αποδοχή
ή η απόρριψή της αίτησης συμμετοχής ανακοινώνεται στον υποψήφιο εκπαιδευόμενο ατομικά μέσω ηλε-
κτρονικού ταχυδρομείου.

5. ΤΟ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ
Η επιτυχής ολοκλήρωση των τριών (3) θεματικών ενοτήτων που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα,
οδηγεί στη χορήγηση Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης στο γνωστικό αντικείμενο «Ψυχαναλυτική Διαδικασία:
Θεωρητικές Έννοιες και Πρακτική Εφαρμογή». Παρακάτω, παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος αξιο-
λόγησης των εκπαιδευομένων.

6. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ

Η χρονική διάρκεια του Προγράμματος είναι τέσσερις (4) μήνες, ενώ ο απαιτούμενος “χρόνος διδασκαλίας”
εκτιμάται στις 77 ώρες.
Η οργάνωση της δομής του προγράμματος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης βασίζεται σε επίπεδο διδακτικών
ενοτήτων. Η εκτίμηση του απαιτούμενου “χρόνου διδασκαλίας” αποσκοπεί στην διευκόλυνση των
ενδιαφερομένων αναφορικά με τον υπολογισμό του χρόνου ενασχόλησής τους με το εκπαιδευτικό
πρόγραμμα. Προκύπτει δε, από τον συνολικό αριθμό των διδακτικών ενοτήτων του εκπαιδευτικού υλικού,
επί την αναγωγή των απαιτούμενων ωρών διδασκαλίας του σε ώρες δια ζώσης διάλεξης (ανάλογα με τον
γνωστικό όγκο και τον βαθμό δυσκολίας του), ανά διδακτική ενότητα. Τα παραπάνω βασίζονται σε εκτιμώ-
μενα στοιχεία, ενώ, όπως είναι ευνόητο, η τελική εκτίμηση του χρόνου ενασχόλησης του εκπαιδευο-
μένου, υπόκειται σε υποκειμενικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα το προηγούμενο γνωστικό του επίπεδο
και η προσωπική ικανότητα αφομοίωσης γνώσεων.
Το συνολικό κόστος φοίτησης είναι 700 ευρώ. Τα δίδακτρα καταβάλλονται σε τραπεζικό λογαριασμό και
εκδίδεται απόδειξη είσπραξης στα στοιχεία του μετέχοντα.

7. ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ
Τα προαπαιτούμενα για την παρακολούθηση του Προγράμματος από τους εκπαιδευόμενους είναι:
a Πρόσβαση στο Διαδίκτυο
a Κατοχή προσωπικού e-mail
a Βασικές γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών

8. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ

Το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος που βρίσκεται στο Διαδίκτυο αφορά στα κύρια σημεία της θεωρίας
και είναι εμπλουτισμένο κυρίως με τα εξής:

4
 a παραδείγματα
a λυμένες ασκήσεις
a ασκήσεις αυτοαξιολόγησης
a μελέτες περιπτώσεων πάνω σε πραγματικά δεδομένα
a πρόσθετη βιβλιογραφία

Μέσω του συγκεκριμένου τρόπου παρουσίασης των μαθημάτων επιτυγχάνεται η εμπέδωση της θεωρίας με
έναν πιο εποικοδομητικό τρόπο απ’ ότι σε ένα “παραδοσιακού” τύπου έντυπο.
Παράλληλα, η δομή των μαθημάτων είναι διαμορφωμένη, έτσι ώστε το εκπαιδευτικό υλικό να:
a καθοδηγεί το σπουδαστή στη μελέτη του,
a προάγει την αλληλεπίδραση του σπουδαστή με το μαθησιακό υλικό,
a επεξηγεί δύσκολα σημεία και έννοιες,
a αξιολογεί και ενημερώνει το σπουδαστή για την πρόοδο του,
a εξειδικεύει τις θεωρητικές γνώσεις με τη χρήση πρακτικών εφαρμογών.

9. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η διδασκαλία στα προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης του ΚΕΚ διεξάγεται μέσω του διαδικτύου,
προσφέροντας στον εκπαιδευόμενο «αυτονομία», δηλαδή δυνατότητα μελέτης ανεξαρτήτως περιοριστι-
κών παραγόντων, όπως η υποχρέωση της φυσικής του παρουσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο.
Το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος διατίθεται σταδιακά, ανά διδακτική ενότητα, μέσω ειδικά δια-
μορφωμένων ηλεκτρονικών τάξεων. Κατά την εξέλιξη κάθε θεματικής ενότητας αναρτώνται σε σχετικό
link οι απαραίτητες για την ομαλή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας ανακοινώσεις, όπως:
a Το Χρονοδιάγραμμα υποβολής των ασκήσεων το οποίο περιλαμβάνει τις ημερομηνίες διάθεσης των
ενοτήτων και τις προθεσμίες υποβολής των αντίστοιχων tests,
a Ο Οδηγός Μελέτης ανά Διδακτική Ενότητα που στοχεύει στην διευκόλυνση της οργάνωσης της μελέτης
του εκπαιδευόμενου,
a Η Τελική Εργασία η οποία διατίθεται κατά την ολοκλήρωση της θεματικής ενότητας (εφόσον το απαιτεί
η φύση του μαθήματος) και αφορά το σύνολο της διδακτέας ύλης.

Ο εκπαιδευόμενος, αφού ολοκληρώσει τη μελέτη της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλείται να υποβά-
λει ηλεκτρονικά, το αντίστοιχο τεστ. Τα τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις αντιστοίχισης ορθών απαντή-
σεων, πολλαπλής επιλογής, αληθούς/ψευδούς δήλωσης, ή upload, όπου ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να
διατυπώσει και να επισυνάψει την απάντησή του.
Παράλληλα, παρέχεται πλήρης εκπαιδευτική υποστήριξη δεδομένου ότι ο εκπαιδευόμενος μπορεί να απευ-
θύνεται ηλεκτρονικά (για το διάστημα που διαρκεί το εκάστοτε μάθημα) στον ορισμένο εκπαιδευτή του,
μέσω ενσωματωμένου στην πλατφόρμα ηλεκτρονικού συστήματος επικοινωνίας, για την άμεση επίλυση
αποριών σχετιζόμενων με τις θεματικές ενότητες και τις ασκήσεις αξιολόγησης.
Τέλος, το εκπαιδευτικό υλικό παρέχεται και σε ηλεκτρονική μορφή (e-book), προκειμένου να διευκολυν-
θούν οι εκπαιδευόμενοι σε περιπτώσεις που προτιμούν την έντυπη έκδοσή του.

5
10. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (HELP DESK)
Μέσω του ενσωματωμένου στην εκπαιδευτική πλατφόρμα συστήματος επικοινωνίας, ο εκπαιδευόμενος
έχει επίσης τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην Διοικητική ή Τεχνική Υποστήριξη του προγράμματος, ανά-
λογα με τη φύση του ζητήματος που τον απασχολεί.

11. ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ

Σε κάθε διδακτική ενότητα ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να επιλύει και να υποβάλλει ηλεκτρονικά το αντί-
στοιχο τεστ, τηρώντας το χρονοδιάγραμμα που έχει δοθεί από τον εκπαιδευτή του. Η βαθμολογία προη-
γούμενων διδακτικών ενοτήτων ανακοινώνεται στον εκπαιδευόμενο πριν την προθεσμία υποβολής του τεστ
της επόμενης ενότητας. Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0 έως 100%. Συνολικά, η βαθμολογία κάθε
μαθήματος προκύπτει κατά το 60% από τις ασκήσεις αξιολόγησης και κατά το υπόλοιπο 40% από την τε-
λική εργασία, η οποία εκπονείται στο τέλος του συγκεκριμένου μαθήματος και εφόσον το απαιτεί η φύση αυτού.
Η χορήγηση του Πιστοποιητικού Επιμόρφωσης πραγματοποιείται, όταν ο εκπαιδευόμενος λάβει σε όλα τα
μαθήματα βαθμό μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Σε περίπτωση που η συνολική βαθμολογία ενός ή περισσο-
τέρων μαθημάτων δεν ξεπερνά το 50%, ο εκπαιδευόμενος έχει τη δυνατότητα επανεξέτασης των μαθη-
μάτων αυτών μετά την ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του προγράμματος. Η βαθμολογία που
θα συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία επανεξέτασής του είναι και η οριστική για τα εν λόγω μαθήματα, με
την προϋπόθεση ότι ξεπερνά εκείνη που συγκέντρωσε κατά την κανονική διάρκεια της εκπαιδευτικής δια-
δικασίας. Σε διαφορετική περίπτωση διατηρείται η αρχική βαθμολογία.

12. ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ -

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ
Πέρα από την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος για τη χορήγηση του Πιστοποιητικού απαιτούνται τα εξής:

► Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης

Η διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης Εκπαιδευόμενου στοχεύει στη διασφάλιση της ποιότη-
τας των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, εξουσιοδοτημένο στέλεχος του ΚΕΚ, επικοινωνεί
τηλεφωνικώς με ένα τυχαίο δείγμα εκπαιδευόμενων, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν συμμετείχαν στις εκπαι-
δευτικές διαδικασίες του προγράμματος, εάν αντιμετώπισαν προβλήματα σε σχέση με το εκπαιδευτικό υλικό, την
επικοινωνία με τον ορισμένο εκπαιδευτή τους, καθώς και με τη γενικότερη μαθησιακή διαδικασία. Η τηλεφω-
νική επικοινωνία διεξάγεται με την ολοκλήρωση του εκάστοτε προγράμματος, ενώ η μέση χρονική διάρκειά της
συγκεκριμένης διαδικασίας είναι περίπου 2-3 λεπτά.
Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Ταυτοποίησης,
εφόσον κληθεί, ή μη ταυτοποίησής του κατά τη διεξαγωγή της, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα
και αν έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την εξ αποστάσεως εκπαιδευτική διαδικασία.

► Συμμετοχή του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Εγγράφων

Ο δειγματοληπτικός έλεγχος εγγράφων διασφαλίζει την εγκυρότητα των στοιχείων που έχει δηλώσει ο εκπαι-
δευόμενος στην αίτηση συμμετοχής του στο Πρόγραμμα και βάσει των οποίων έχει αξιολογηθεί και εγκριθεί η
αίτηση συμμετοχής του σε αυτό.
Κατά τη διάρκεια ή μετά το πέρας του προγράμματος, πραγματοποιείται δειγματοληπτικός έλεγχος εγγράφων
από τη Γραμματεία. Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να είναι σε θέση να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογη-

6
τικά τα οποία πιστοποιούν τα στοιχεία που έχει δηλώσει στην αίτηση συμμετοχής (Αντίγραφο Πτυχίου, Αντίγραφο
Απολυτήριου Λυκείου, Βεβαίωση Εργασιακής Εμπειρίας, Γνώση Ξένων Γλωσσών κ.τ.λ).
Σε περίπτωση μη συμμετοχής του εκπαιδευόμενου στη διαδικασία Δειγματοληπτικού Ελέγχου Εγγράφων, εφό-
σον κληθεί, ή μη ύπαρξης των δικαιολογητικών αυτών, δεν χορηγείται το πιστοποιητικό σπουδών, ακόμα και αν
έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την εξ αποστάσεως εκπαιδευτική διαδικασία.

► Αποπληρωμή του συνόλου των διδάκτρων

Ο εκπαιδευόμενος θα πρέπει να μην έχει οικονομικής φύσεως εκκρεμότητες. Σε περίπτωση που υπάρχουν τέ-
τοιες, το πιστοποιητικό σπουδών διατηρείται στο αρχείο της Γραμματείας, μέχρι την ενημέρωση της για τη δι-
ευθέτηση της εκκρεμότητας.

Προαιρετικά οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να συμμετέχουν:

► στη διαδικασία αξιολόγησης προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων

Η διαδικασία αξιολόγησης των προτεινόμενων εκπαιδευτικών αντικειμένων διεξάγεται ηλεκτρονικά μέσω ειδικά
διαμορφωμένου συνδέσμου, όπου ο μετέχων μπορεί να δει σύντομη περιγραφή των εν λόγω προγραμμάτων,
καθώς και να υποβάλλει ηλεκτρονικά τη φόρμα ταξινόμησής τους, με βάση το βαθμό προτίμησης που τους απο-
δίδει. Στοχεύει δε, στη μελέτη και τον σχεδιασμό ενεργειών, προς την κατεύθυνση της κάλυψης πραγματικών
εκπαιδευτικών αναγκών, σύμφωνα με τη φιλοσοφία του Προγράμματος E-learning του ΕΚΠΑ.

► στη διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προ-
γραμμάτων
Η διαδικασία αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προ-
γραμμάτων διεξάγεται ηλεκτρονικά από τον εκπαιδευόμενο μέσω ειδικά διαμορφωμένου συνδέσμου μετά την
περάτωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στόχος της εν λόγω διαδικασίας αξιολόγησης είναι αφενός η βελτίωση
της ποιότητας των υπηρεσιών που εμπλέκονται στη διενέργεια της μαθησιακής διαδικασίας και αφορούν την εκ-
παιδευτική, γραμματειακή και τεχνική υποστήριξη, και αφετέρου στη μελέτη και το σχεδιασμό ενεργειών προς
την κατεύθυνση της διαρκούς αναβάθμισης του Προγράμματος e-learning του ΕΚΠΑ, μέσω της ανάπτυξης νέων
εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτελεσματικότερη αφομοίωση των προσφερόμενων γνώσεων, καθώς και
στη διασφάλιση της πρακτικής εφαρμογής αυτών, σε πραγματικές συνθήκες εργασίας.

► στη διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτών

Μετά το τέλος κάθε μαθήματος, ο εκάστοτε εκπαιδευόμενος δύναται να εισέλθει σε συγκεκριμένο δικτυακό τόπο
και να απαντάει ανώνυμα, σε ένα ειδικό ερωτηματολόγιο, βάσει του οποίου προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα,
σχετικά με το επίπεδο και την ποιότητα των εκπαιδευτικών υπηρεσιών που παρέχει ο εκπαιδευτής του εκάστοτε
μαθήματος.

13. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

Οι συγγραφείς του εκπαιδευτικού υλικού είναι μέλη ΔΕΠ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου
Αθηνών ή και ειδικοί εμπειρογνώμονες με ιδιαίτερη συγγραφική καταξίωση, οι οποίοι κατέχουν πολύ βα-
σικό ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος. Συγγράφουν τα βασικά κείμενα και αναλαμβάνουν την επι-
στημονική ευθύνη για την μετατροπή του εκπαιδευτικού υλικού σε e-learning μορφή.

7
14. Ο ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ
Ο Ακαδημαϊκός Υπεύθυνος του Προγράμματος είναι ο Aναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Παπαρρηγόπουλος Θωμάς, ο οποίος έχει την ευθύνη για το σχεδια-
σμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση της ακαδημαϊκής διαδικασίας για το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

15. ΠΩΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ Η ΎΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΜΑΘΗΜΑ 1. ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Διδακτική Ενότητα 1: Η θεωρία της ψυχαναλυτικής θεραπείας

Η πρώτη υποενότητα του μαθήματος αποτελεί μια μορφή εισαγωγής στη θεωρία της ψυχαναλυτικής θεραπείας.
Επιχειρείται η περιγραφή κάποιων βασικών αρχών, καθώς και του θεωρητικού υπόβαθρου όπου στηρίζε-
ται η ψυχαναλυτική θεραπεία και πρακτική. Στόχος είναι με τον τρόπο αυτό να δημιουργηθεί ένα σαφές εννοι-
ολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθούν όλες οι επόμενες διδακτικές ενότητες του προγράμματος.

Διδακτική Ενότητα 2: Ενσυναίσθηση και ψυχαναλυτική διαδικασία

Αντικείμενο της συγκεκριμένης ενότητας είναι η παρουσίαση της έννοιας της ενσυναίσθησης στη ψυχαναλυ-
τική διαδικασία. Με τον όρο αυτό νοείται η ικανότητα του θεραπευτή να μπει στη θέση του ασθενούς, να
νιώσει αυτό που νιώθει ο ασθενής, να μπορεί να σκέπτεται με τον ίδιο τρόπο και έτσι να μπορεί να προ-
βλέψει πώς θα συμπεριφερθεί.

Διδακτική Ενότητα 3: Ο θεραπευτικός ρόλος της παλινδρόμησης

Ο όρος «παλινδρόμηση» χρησιμοποιείται στην ψυχανάλυση και την ψυχοθεραπεία με έναν τρόπο που δεί-
χνει κίνηση προς τα πίσω, μια ανάστροφη πορεία και μια επάνοδο της προσωπικότητας σε προγενέστερα,
πιο αρχαϊκά επίπεδα λειτουργίας. Από μια άλλη σκοπιά, η παλινδρόμηση μπορεί να θεωρηθεί ότι αναφέρε-
ται σε φάσεις της ανάλυσης που έχουν ένα θεραπευτικό νόημα και οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν
σε σημαντικές μορφές επίγνωσης. Με αυτή τη σκοπιά θα μελετηθεί στη παρούσα ενότητα ο θεραπευτι-
κός ρόλος της παλινδρόμησης, ώστε να γίνει απόλυτα κατανοητός από τους εκπαιδευόμενους.

Διδακτική Ενότητα 4: Εσωτερικές αντικειμενοτρόπες σχέσεις και μεταβίβαση

Η έννοια του «εσωτερικού αντικειμένου» αναπτύχθηκε κυρίως από τη Melanie Klein, αν και είναι μία έννοια
που με κάποια μορφή υπήρχε ήδη στα κείμενα του Freud. Από εκεί και έπειτα, τη συναντάμε σε πολλούς
άλλους αναλυτές, οι οποίοι ασχολήθηκαν με τη μία ή την άλλη πλευρά της θεωρίας των αντικειμενοτρόπων
σχέσεων. Στη παρούσα ενότητα, αφού γίνει μια σύντομη αναφορά στο έργο κάποιων από τους πιο γνωστούς
αναλυτές που έγραψαν στο πλαίσιο της θεωρίας των αντικειμενοτρόπων σχέσεων, θα αναλυθεί διεξοδικότερα
το θέμα της μεταβίβασης, η ανάλυση της οποίας αποτέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της φροϋδικής θεραπείας.

Διδακτική Ενότητα 5: Προβλητική ταύτιση

Η έννοια της προβλητικής ταύτισης στα πλαίσια της ψυχανάλυσης αναφέρεται σε μια ψυχολογική διαδι-
κασία που θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην κατανόηση και την ερμηνεία της ψυχοπαθολογίας.

8
Αντικείμενο της ενότητας είναι η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με την έννοια αυτή, ώστε να μάθουν να τη χρη-
σιμοποιούν ως ένα πλαίσιο όπου ο αναλυτής ξεκινώντας από την ανάλυση της δικής του αντίδρασης μπορεί
να φθάσει στην κατανόηση του εσωτερικού κόσμου του ασθενούς.

ΜΑΘΗΜΑ 2. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΤΗ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Διδακτική Ενότητα 1: Ψυχαναλυτική θεωρία και τεχνική
Σκοπός της ενότητας, αλλά και όλου του δεύτερου μαθήματος, είναι η εκπαίδευση των συμμετεχόντων σε
τεχνικές που εφαρμόζονται στη ψυχαναλυτική διαδικασία. Από την αρχή του αιώνα διακρίθηκαν δύο ομά-
δες θεραπευτικής τεχνικής, έστω και αν υπήρχαν ακόμη ασάφειες στα μεταξύ τους όρια ή ασάφειες στη
μεθοδολογία. Από τη μια είναι οι κλασικές αναλύσεις και από την άλλη οι τροποποιήσεις της ψυχαναλυτι-
κής τεχνικής, εργαλεία απαραίτητα για την ψυχαναλυτική διαδικασία.

Διδακτική Ενότητα 2: Η ερμηνεία στη θεραπευτική διαδικασία

Στην ενότητα αυτή επιδιώκεται ο περαιτέρω εμπλουτισμός των γνώσεων των εκπαιδευόμενων σχετικά την
ερμηνεία στη θεραπευτική διαδικασία. Η «ερμηνεία» είναι μια λεκτική παρέμβαση από την πλευρά του ανα-
λυτή, που στοχεύει να βοηθήσει τον αναλυόμενο να κατανοήσει το ασυνείδητο νόημα των σκέψεων, των
συναισθημάτων, των συμπτωμάτων, των ονείρων ή της συμπεριφοράς του. Στην ψυχανάλυση θεωρείται το
κύριο θεραπευτικό εργαλείο. Για αυτό ως βασικός στόχος τίθεται η κατάρτιση των εκπαιδευόμενων με όλα
εκείνα τα στοιχεία που θα τους βοηθήσουν να χρησιμοποιούν θεραπευτικά την ερμηνεία.

Διδακτική Ενότητα 3: Ερμηνεία και μη ερμηνευτικοί θεραπευτικοί παράγοντες

Η ερμηνεία είναι η κύρια τεχνική δραστηριότητα του ψυχαναλυτή. Όμως, χρειάζεται να πλαισιωθεί από
κάποιους άλλους παράγοντες για να είναι σε θέση να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Αντικείμενο της
ενότητας είναι η εκπαίδευση σε αυτούς ακριβώς τους μη ερμηνευτικούς θεραπευτικούς παράγοντες, για
τους οποίους έχει υπογραμμιστεί η θεραπευτική τους σπουδαιότητα.

Διδακτική Ενότητα 4: Αντιμεταβίβαση και ψυχαναλυτική τεχνική

Η έννοια της αντιμεταβίβασης, η οποία καλύπτει το σύνολο των συναισθηματικών αντιδράσεων, όποιες και αν
είναι αυτές, του αναλυτή προς τον ασθενή του, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο στα πλαίσια μια
ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπευτικής σχέσης. Στόχος της ενότητας είναι η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με
την ουσιαστική κατανόηση της αντιμεταβίβασης και της αποτελεσματικής χρήσης της στη ψυχαναλυτική θεραπεία.

Διδακτική Ενότητα 5: Η δυναμική του ενδιάμεσου χώρου

Όσον αφορά τις διαδικασίες ψυχολογικής αυτονόμησης από τα αντικείμενα, οι άνθρωποι κινούνται σε ένα
χώρο που προσδιορίζεται από δύο πόλους: τον πόλο της συμβιωτικής σχέσης και τον πόλο της διαφοροποίη-
σης. Σκοπός της ενότητας είναι να κατανοήσουν οι εκπαιδευόμενοι ότι δεν πρέπει να τοποθετούν απόλυτα
σαφείς και άκαμπτες διαχωριστικές γραμμές, μιας και ακόμη και σε ανθρώπους χωρίς ψυχικό σύμπτωμα,
υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορούν να υποχωρήσουν προσωρινά. Άρα, καλούνται να αφομοιώσουν ότι κάθε
άνθρωπος κινείται στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ των δύο πόλων και έτσι, κάθε στιγμή, κάποιο επίπεδο ψυ-
χικής πραγματικότητας κυριαρχεί, ενώ τα άλλα μένουν στην αφάνεια.

9
Διδακτική Ενότητα 6: Η δυναμική της σιωπής
Κεντρικός άξονας της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας αποτελεί η έννοια της σιωπής στη ψυχαναλυ-
τική διαδικασία. Η σιωπηλή ακρόαση και η προσπάθεια για κατανόηση αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της
δουλειάς του ψυχαναλυτή και του ψυχοθεραπευτή. Για αυτό και κρίνεται σκόπιμο οι εκπαιδευόμενοι να γνωρί-
ζουν τους τρόπους που μπορούν να χρησιμοποιήσουν θεραπευτικά τη σιωπή, αλλά και τους περιορισμούς
που μειώνουν την αποτελεσματικότητα της.

ΜΑΘΗΜΑ 3. ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Διδακτική Ενότητα 1: Ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία και δύσκολος ασθενής

Η συγκεκριμένη ενότητα επιχειρεί την ανάλυση των παραμέτρων γύρω από τις περιπτώσεις εφαρμογής της
ψυχαναλυτικής θεραπείας σε δύσκολους ασθενείς. Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας αναδεικνύονται πλευ-
ρές, όπως ποιος ασθενής μπορεί να χαρακτηριστεί ως δύσκολος, σε τι ακριβώς συνίσταται η δυσκολία, ποια
είναι τα διαγνωστικά του χαρακτηριστικά, καθώς και πώς συμπεριφέρεται στη διάρκεια της θεραπείας,
ώστε οι εκπαιδευόμενοι να γνωρίζουν με ποιους τρόπους μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες αυτές
που μπορεί να προκύψουν.

Διδακτική Ενότητα 2: Ο ρόλος της κατανόησης στη σχέση μητέρας-παιδιού και

στην ψυχαναλυτική θεραπεία
Στην ενότητα αυτή, σκοπός είναι η ανάλυση του ρόλου της κατανόησης στη σχέση μητέρας - παιδιού και η
επίδραση της σχέσης αυτής στη ψυχαναλυτική θεραπεία. Παρουσιάζονται σημαντικές πλευρές της σχέσης
αυτής, στο πλαίσιο των οποίων μπορούν να εντοπισθούν κάποια στοιχεία που θεωρείται ότι εντοπίζονται
και στην ψυχαναλυτική διαδικασία. Συγκεκριμένα, θα επισημανθεί ότι στην επικοινωνία της μητέρας με το
παιδί, ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται η μάνα την ψυχική κατάσταση του παιδιού της, είναι υπό κά-
ποια έννοια το μοντέλο για τον τρόπο που κατανοεί ο ψυχαναλυτής τον αναλυόμενό του. Αντικείμενο της
ενότητας είναι η κατανόηση για το ρόλο που παίζει αυτή η επικοινωνία στην ψυχολογική εξέλιξη του παι-
διού ή του αναλυόμενου.

Διδακτική Ενότητα 3: Ψυχαναλυτική θεραπεία και ψυχική αλλαγή

Η συγκεκριμένη διδακτική ενότητα στοχεύει να βρει απαντήσεις στα εύλογα ερωτήματα του τι είναι αυτό
που θεραπεύει στην ψυχαναλυτική θεραπεία, ποιοι είναι οι παράγοντες που δρουν θεραπευτικά, καθώς και
τι προωθεί την ψυχική αλλαγή. Τα παραπάνω ερωτήματα διατυπώθηκαν άπειρες φορές στην ψυχαναλυτική
βιβλιογραφία και βέβαια δεν έτυχαν μιας ομόφωνης απάντησης. Στόχος είναι η κατανόηση ότι δεν υπάρ-
χει μόνο ένας, αλλά περισσότεροι μηχανισμοί που οδηγούν στην ψυχολογική αλλαγή.

10
16. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

“Ψυχαναλυτική Διαδικασία: Θεωρητικές Έννοιες και Πρακτική Εφαρμογή”

11