Professional Documents
Culture Documents
1
- >,ل درا - > ;<3 -1ا - %ار % -ف /%آ ( -B 7 -ا $ %ا" #
وإ " #ت ا+ا W8ا< -ء "3ذج $ %در -8 -ا 3>% ;<3اا".
-2ا Eه وا E-ت ا' :
,آJارا /% -1و h Xا ( ت ا -35 - 1 1Lا( ه & ا -+را .-1و31ف " ول
اJ5ء ا أه& ا ( ت _%ث ( ه & ا /ا إ /درا 91وه:/
1-2ا Site Analysis :GH
ف $ %,ا ;<3أ" ه 3ا> -ا /% $,إدارة ا3ارد ا ;<3 -Fارا -1وا_4 -ا ً
و3 ,م $ %اJ+ون ا 3%ت -35 Informatics Inventoryارا 1ت ا Y ;<3% -Fدى
إ /إ 9kر إ " #ت و <3ت ا> $ ;<3% 3ارا .[1]-1و $ %, Iaأي # ;<3ا+1ام
,ت ا 31ب cاد ا " ت وارا 1ت 37رة ر< , -ه& - , 3% -36 -B 7ر< -
را 1ت ا ;<3وY % %,دى إ /ر; آ( ءة $ %, - %ا ;<3وا3Vل P8 " /%د< -
و - 7وذات - Xc - " # -إ< /ر -1 /% 9,ا +,ذ ا ارات ا $ % - " #ا ;<3
ل JF -35م 5ت ا Computer Aided Drafting $_ &1وJFم ا Pا $ %ا" #
.[2] Spatial Analysis Software
2-2ا ا Spatial Analysis :
ف ا $ %ا< & V - % %, - 59 "O " #رة S" & ;<3ط د.
آ أ" /% $درا -1ا< ت ا U8 V+ا45ا % -را 1ت ا> % ;<3 -ف /%
ا Jات ا .[3] - #و /,O,ا( 8ة ا3%1O aLب ا $ %ا% " #ف /%در -ا -8
آ & , /% $ "3در -ا -8وا ;<3 - %ارا d 3> -1ا" ً .آ أ" <ر /% dا 1ج
اYات 3 Fم Rاز إ " #ت ا ;<3وأه& 3kاه dا 9" # F - " #ا45ا اف
FRا gت - " #د dو3, - nز h>1 /% 9ا $ ;<3ارا .[4] -1وه ك أر; أ"3اع $ %%
ا " #ه&:
• ا> Eا>Topology Overlay /33
• $ %,ا س Contiguity Analysis
• ا $ %ا > Surface Analysis
• ا $ %اRaster Analysis #S
3-2أ Iا ا Fundamentals of Spatial Analysis :
ا $ %ا39( /% " #م n /ت ا " ت / Data Layersأن آ(Layer) - n $
,ض ا U8 V+ا45ا 31 ;<3 -اء آ " bه daا U8 V+ا45ا $_, -آ 3> ، Wط ،أو
%Nت ; ،ر Wا " ت ا - " #ة ا " ت ا - (73ا . 9 -7 +ذ ; & Iه daا> ت
9Nا qوا (12ر -35ا $5ا - nSو / ,ه daا> -ـ Overlay Mapأو
E >, - nا+ا+1 W8ام ا $ %ا< #Sر -1 /% dأداء ا %ت ا -وا- % %
;<3ارا.[5] -1
-Jـ ا Overly Operation :" $ •
P,ا+ا W8ا - % %ا< Digital Analysis Maps -ل ; -35ا (Vت s s ;<3
E nأ3%1ب /ا3%1Lب ااآ -35 Cumulating Overlay Methodا> ت ا;s<3% -"3#
] da9 .[6ا> F & -ب ا & ا Jة /% ;<3أ" 9دا t(" ; ->, -% & -ا ;<3
> -ssأو أآ_ ss ssاss+ا W8ا3ss3دة وا3< ss -ss35 Pss, ssا ssا " sت اss 5ة 3ss,ى /ss%
%Nت ة 3#,ن sF ;n ,ود ا %sNت > sأو أآ_ ،sو s#ا s1ج ا sت ااآ -s
+1 -39ام ء " ت /إل ،[7] Rasterوهaا X3ا $#Sر<& ) (1اaي آ ( -ا3Vل
/%ا -%Vا -5 - 8 9ا+1 $ %ام أ3%1ب ا " ت ا.Raster Data Model - #S
2
ﻁﺒﻘﺔ ﺒﻴﺎﻨﺎﺕ 1
ﻤﺤﺼﻠﺔ ﺍﻝﻨﺘﻴﺠﺔ
ﺍﻝﻨﻬﺎﺌﻴﺔ
)ا Lر(Lengley, Paul A. & Batty, Michael, Spatial Analysis: Modeling in A GIS Environment, 1996 :
و /%ا &Bأن أ3%1ب ا $ %ا " #ا< #Sرة 3%1O $ %ب ا aإ 2أ" J
أ % 9 u - F - n /% $S "O Nت ا ،Algebra Models - 5و +م آ_ ا
ا %ت ا> -وا .-آ أن ا> 3V B Eر /%د Pا+ا W8ذات ا $#Sا دا$
$#uر $إ /إاء %ت ,اآ -و Z ,ا Wإ /ا %Nت أو ا3>+ط إ /ا %Nت
] . [8و hX3ذ Iا $#Sر<& ).(2
0 = w8 SF 3 2
1 = w8 SF 3
ﺍﻝﻤﺼﺩﺭZeiler, Michael, Modeling Our World, ESRI Press, California, USA, 1999 :
(2) $#uأ3%1ب ا %ت ا -ا & < ;5 - 5ا +ا- #S
! 4-2ا ا Spatial Analysis Methodology :
- 59 ,ا $ %ا /% " #أ 1س -35 E >,ا (Sت -3X3 Layersرأ3 ً 1ق
9Nا , ; qا "Lط ا(ا - Bا - 3" , /% $,ا+12ام ااد .[9] n3,آ
& ,ا از $ % -آ $درا -1أو " - nت .و /%ذ , & Iا> %ت از-
12ج 3ت و <3ت ا> 3دا ;<3 $ارا -1وذ+1 Iام ا+ا W8ا< $# -درا-1
وJ 95,ه 3#ن ذات /% # Georeference - " # -أ 91 1أاء - %ا> O% Eآ Oن
; ا+ا W8ذات ,اآ3 8 Zا Eآ $#Sر<& ).(3
3
ا LرZeiler, Michael, Modeling Our World, ESRI Press, California, USA, 1999 :
(3) $#uا 1ج ا Enا -35 -8ا> ت را 1ت ا;<3
$ 1 /%ا_ ل # ،د Pأآ_ - nأ # $Nن +12ا آ - %, -+ل E >,
ا+ا W8ا :-
• > -ا _#ت.
• ا Enاو -ا +ت.
• ا Enذات " -ا .....-(, & % aا.x
و $ 3, /% 9 59 ,ا+ا W8وا (Sت ا Wإل Vectorإ /ا Wإل Rasterو أه&
و $ 1 /% 9(8 kا_ ل :
• ,ا Enا - % - Vوا Enاه3رة.
• n3, En ,ا +ت.
• ا 1ج ا 3ل وا h>1Lا>B3ا .-
-3ذج ا ا Spatial Analysis Model :
3" Nذج ا $ %ا " #أر; ا $Fأ - 1 1ه:
• - > ,ارا) -1ا Jا45ا(،
• -35 ,ا> ت اgYة - %ا ر ا) ;<3ا " ت ا - (73وا،(- " #
• -B 7ا ا - ( Vوnق ,اآ n Zت ا " ت ; 9Nا ،qو
• 3 ,ا<; اLآ_ - % -8اا" .-
$ - 1-3ا را:
/% Z5ا +م da9ا F , -ود ا> -ا 3 1م Rاء 9 " # $ %, - %ل
,د< Eوده ا $ 1 /% .[10] Spatial Bounders - " #ا_ ل ،إذا آ ن ه ك > -وااد
,أ" Zا3ا<; 3#, # 9( k3ن > F , Z5 /#1 3>, -ود ه daا> $#S -واhX
وا 3 1م 9 %ا.$ %
0 - 2-3ا #$ت ا NOة 0ا PQر:
ه daا V , /% , -%Fدر ا " ت وا> ت ا -+وا & 1ءًا , 9 %أ$N
ا3ا<; 3>%ا ./#و $ 1 /% , & ، %ا_ ل ا> ت ا : -
• ا> -اB3> -7 +ا -ا ;<3و>3ط ا3#ر.
• " - nت 3 -7د ن و 5ري ا 3ل.
• " - nت y Vا.-
4
• #% - nت اLرا.X
5
> -ر<& ) - > ;<3 hX3, (1ارا - - -1ا ض
و , & ، %ا -%#Sا - " #وا " ت ا 9 ->,و 9ف هaا إ /و -آ ة ا -ا- " #
وذ E n Iض ا< ت ا -%#S% - " #و Vدر ا " ت (u $#uت ،و E n
ا+1ام " Pإل $ 3, & Spatial Analystا (Sت إ3" /ذج إل Rasterوه3 / 3ذج
ا /أو ا #Sواaي 9 hX3 - < Cell ; $# $5ا+1ام هaا ا ;<3آ $#Sر<&
).(4
ﻁﺒﻘﺔ 1
ﻁﺒﻘﺔ 2
ﻁﺒﻘﺔ 3
6
ا LرMcCoy & Johanston, Using ArcGIS Spatial Analysis, ESRI Press, California, USA, 2002:
$#uر<& ) (4ا3ذج ا /أو ا.Raster Model #S
و(39م هaا ا3ذج ا %# 9أو ا W>+ا " , /% /ا373% -%#Sل إ /ا9ف E n
أر; ا $Fأ - 1 1آ 9X3ا $#Sر<& ) (5وهـ: /
• ,ا.-%#S
• & ,ا -%#Sإ -35 /اLهاف.
• da9 -8% & < ,اLهاف.
• $Fا.-%#S
ﺼﻴﺎﻏﺔ ﺍﻝﻤﻌﺎﻴﻴﺭ
ﺍﻝﻨﻤﻤﻭﺫﺝ ﺍﻝﺒﻨﺎﺌﻰ ﻝﻌﻤﻠﻴﺔ ﺍﻝﺘﺤﻠﻴل ﺍﻝﻤﻜﺎﻨﻰ
ﺘﺤﺩﻴﺩ ﺍﻝﺒﻴﺎﻨﺎﺕ ﺍﻷﺴﺎﺴﻴﺔ
ﺇﻋﺩﺍﺩ ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ ﺇﺠﺭﺍﺀ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻋﻠﻰ
% 0:6 ﺍﻝﺒﻴﺎﻨﺎﺕ ﺍﻷﺴﺎﺴﻴﺔ
7:15% ﺘﺤﺩﻴﺩ
ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ ﺘﺤﺩﻴﺩ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻤﻴﻭل ﺍﻝﻁﺒﻭﻏﺭﺍﻓﻴﺔ
16:25% ﺍﻝﻤﻴﻭل
ﺃﻜﺜﺭ ﻤﻥ % 25
TIN
TIN
0:50ﻡ
ﺘﺤﺩﻴﺩ
ﺘﺤﺩﻴﺩ
50:80ﻡ ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﻭﺩﻴﺎﻥ
ﺍﻝﻭﺩﻴﺎﻥ ﻤﺠﺎﺭﻯ ﺍﻝﺴﻴﻭل
80:120ﻡ
ﺍﻝﻤﻨﺎﻁﻕ
ﺍﻝﻤﻨﺎﻁﻕ Slope
Slope
ﺍﻝﻤﺘﺎﺤﺔ
ﺍﻝﻤﺘﺎﺤﺔ
ﻝﻠﺘﻨﻤﻴﺔ
ﻝﻠﺘﻨﻤﻴﺔ ﺭﺌﻴﺴﻰ
ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺭﺴﻡ
ﺭﺴﻡ
ﻓﺭﻋﻰ ﺍﻝﻨﻘﺎﻁ ﺍﻝﻤﺭﺍﻭﺡ ﺍﻝﻔﻴﻀﻴﺔ
ﺍﻝﻨﻘﺎﻁ
Buffer
Buffer
ﺭﻤﻠﻴﺔ
ﺃﻨﻤﺎﻁ ﺍﻝﺘﺭﺒﺔ
ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺍﻝﺘﺼﻨﻴﻑ
ﺇﻋﺎﺩﺓ ﺼﻴﺎﻏﺔ ﺃﻨﻤﺎﻁ
ﺼﻴﺎﻏﺔ
ﺼﺨﺭﻴﺔ ﺍﻝﺘﺭﺒﺔ
ﺍﻝﺘﺭﺒﺔ
Interpolation
Interpolation
$#uر<& ) (5ا3ذج ا - 59 %# 9ا $ %ا"Model Builder" " #
و ًء /%ا3ذج ا $ % %# 9ا " ت &,ا373ل إ /ا Enا - % - Vوا 9در-
- -8ل -35اا.% 9X & 1 $F
G< 2-4ا #ت:
وه , 9 &, -%F /ا " ت وا+ا W8ا< -ا3اة 3, &, F ،[13] ;<3%
ارا 1ت ا ;<3 -ارا -1وه:/
• 37رة ا ا1 -< ;<3% Iconos Vم.
• ا W8ر< B3> -ا -ا $7 ( ;<3آ3رى 1م.
• ا W8ر< 3 -ا<; ا3د ن و رات 5ري ا 3ل.
• ا W8ر< 5 -ت ا /% -ه -QإFا gت Lآ ا 5ت و 9% 3, &,إ En /ذات
- " 5 -, U8 Vل أدوات ا $ %ا3ة " . "Interpolation" P
7
• ا 9 % P W8أ آ ااوح ا( - Nوه37 -5 -5 /رة ا ا V
وا 5 W8ري ا 3ل وا Jرات ا ا" ;<3% -ل ات ه>3ل ا >Lر > .-
3-4ا ج aOات ودر< `)Rا GHا ا واا ت ا'را:D
إاء ا $ %ا " #وا+1ام ا ا Fده Eا $ل هaا ا $# $ %درا -1
ارا 1ت ا> ;<3 -اSوع &,ا 1ج أه& اuYات ودر -8 -ا - % ;<3ء /%هda
ارا 1ت وا 9X 1ا ط ا :-
/ #J 1-3-4ا ا GHوا ج () #4ا GHل
B3n $ %, hNا ;<3 -ارا - >" -1ا " %وا /% 9B 7 b,ه 3 Z " -Qل
اLرض و - % 9 F7وا 96,ه ا -> +ر<& ) .(2أن أآ_ % 95ا $ ;<3ارا-1
F - % - 7أ" En ; , 9ا .%15 J, 2 93وه /ا Enا #أن n3,
9ا+12ا ت ا q ; - #ا+12ا ت ا .- +وأن ب -F %2اLرض #
9( k3,آ 3F - < 9"3# -F3( Enاف ا3د ن .%25 - 16 93 {%, Fأ ا Enا
9 - % - 7ا - " J,م %25وه /ا Enا 3F /% ; ,اف 5رى ا 3ل.
`)R 2-3-4ا ودر< : !)R
&,أ P1در -8 -ا - % -اا" -ل ارا -1ا زود 9إ S1رى ت ا-
Eا " $#u /% b%_ F .$ط )3ا<; ا 5ت( و &, &gا 1ج ه daا Enل
ا+1ام أ3%1ب ا & " $ 3ت ه daا ط إ En /وا " F 9 Pت 3< hX3,ة ا-
و 97و إ S1رى ا -ا3اردة .و< 9B 7 &,دا - 59 $ا $ %ا" #
وإ> ء وزن " 9 /ل ا -> +ا -5هaا ا $ %وا -> 9%_,ر<& )J .(3
اO ;<3ن - +7 ,و #ه ك در -ا 9 -8و /% Z%4ا ;<3ا -ا - +Vذات
در $V, -8 -إ %50 /وه $_, /ب -F %65ا .;<3آ ,رج " -8 -
ا t 1O% -و W1ا ;<3و aO,ارج إ u /و 3آ <u Iaو, .Bآ Jا En
ا En - 7 4ا3ادي وذ ; Iإ /آ -, 9"3ر , - %ج إ /در - t 1O, -وإFل
-%ا > .-
8
ﺧﺮﻳﻄﺔ ﺭﻗﻢ ) (3ﻧﺴﺒﺔ ﻣﻼﺋﻤﺔ ﺍﻟﺘﺮﺑﺔ ﺑﺎﳌﻮﻗﻊ > -ر<& )3 Z " (2ل ا;<3
9
9( V,إ /ر - 8و -و ر 5 -رى ا 3ل ا . 9 ZV,و< أ P1هaا ا$ %
ا% " #را -1ا P8ا :-
• J,ا در -ا - FV -8ا - % ;<3ل ه daارا -1آ %ا 95,إ /دا $ا F ;<3
- " $_,در -ا -8ب %91آ .- - % - 7 En
• $_,ا Enا - % - 7 4اا" -F %9 - " -ا.;<3
> -ر<& ) -8 - " (5ا EnاdgO > -ر<& ) -8 - " (4ا EnاdgO
اوح ا( -N +ات ا 3ل
4-4در< )( ا GHا ا و )ت ا را ت ا : 4
ل إاء أ3%1ب ا> Eااآ %, ; 5ت ارا 1ت ا ;<3% b%آ ه 3واhX
&, ،(7) $#Sا 1ج ا & ا 8 9ر -8 -ا - % ;<3اا" -وإاد > -ر-
ا -8وا -> + 96,ر<& ).(6
10
F (7) $#uب در -ا -8ل ا %ت ا -وا> -
و< أى da9 E >,ارا 1ت +1ام أ3%1ب ا ;5ا5ي +%ا < & ا /% ;<3أ91 1
وأ 9 P1ه daاuYات ا :-
• - " {%,ا Enا ;<3 - % - Vوا ، %54 J %100 -8 - " E ,وه
,آ En Jاا - %وآ Iaا 5 ,رى ا 3ل وااوح ا( - Nوا E ,ا
ا% - 1 1Lرا.-1
• ا Enا در, 98 -اوح %40 - " $_, %50 : 75وه /أ - 7 , Nو#
,ج إ -35 /ا3Nا Wواu2ا nت 9412آ - #1 Enآ -ا ء وا _#ت ا - " #
وآ Iaدر -ا /% -6ا 3ل و 5رى ا 3ل.
• ه ك qا Enدر -N(+ - % 98 -و , 9#ج إ /اuا nت و3Xا- % W
أآ_ 7ا N -ن م gO,ه ا /% %ا -Qا >.%5 , $_, -
• ,آ Jا Enا - % - 7 4أو ا ,ج إ (F /ظ 9Q /%ا> -اه3ر
>3ن ا3د ن وآ3F /% Iaا 9أو 3#,ن وا< d ;5, En -ا 3ل Enااوح ا( ،- N
و - > -F %1 - " $_,ارا.-1
11
و< -%F bV%ا $ %ا ;<3% " #إ , /أر (, En -وت در 3>% 98 -
اا" ) #1أو J F (9 ,آ 9 $ر - Q - 1 F -ة 35ع اU8 V+
ا> -رض وkوف ، 9<3آ -35 -B 7 &,ا3Nا Wاا" I%, t# -ا -5
$#u /%اuا nت Z F - Q - > $# -7در ، 3>% 98 -وآ ن ا9ف ا 8
و ;Xاu2ا nت ه U8 V - F O, 3ا ;<3ا> -و -ً 7اLود -وا Sب 3"Oا, 9ي
ا> 3
ا #
. 9 %
.
12
: تR واR) ا-5
3> - " # ذ ا ارات ا+, ز دة آ( ءة ا/% $, - % , B Z 1 أ/<; ج إ3 ا$ %, •
.- " ااEn ا
-3%> ت ا% ه& إاد ا- < اW8ا+ام ا+1 " # ا$ %ب ا3%1O aL• إن ا
.> >+ اP آ( ءة اJ وE < د$#S - - > 3>
أ ل$ 9 Georeference - " # - ن ذات3#, أن/% $ وا- < رW8 ا3, ورةX •
.;<3% - وا3>< ت ا3 " ت و# إ, -<<; وز دة د3 ا$ %,
ءd " ت آ# إ/> Raster Spatial Analysis #S " ا# ا$ %ب ا3%1O aL• إن ا
$N ج أ1 وا9 1 اW>+ ا#, - F Z 1ا أ3 -(%+ ه ت3 ر1
.;<3 ا3>, و- ه ت3 ا ر
ء ا ارات-< د/ إI أدى ذ% آ9 ت%, ت ااد إاء1را% - < ا " ت اd3, %• آ
.-1 و-< ود39 ;<3 " ت ا# إ/% ل3V وا- " # ا- > >+ا
ت3%& ا6" P ا-Q $ة دا3 " ا# ا$ %& أدوات ا9 / " ج إ# $ %, م6" • ء
W >+ ت وأ< م ا%# - ا45 ت ا3%& ا6 - P هt ر, ورةX Z%> - ا45ا
.- > >+ ا- %ه ا3 $_, وا9 ( دة1 "اا
- ب وا3%1Lا اa ه- & وإدراك <رات وأه9 /% >, أوت _ ل- > ا-1• ارا
9 ا- " # ا ارات ا-< ود941 آ( ءة اJ ;<ا3 & اV, و$ % $آ
. " ااV>> وا+ا
-B V - > >+ ذ ا ارات ا+, أ ل ا- ا45 ت ا3%& ا6" ت5 ( دة12• ا
.- د3 ن ا- اEn - " ااWا3Nا
: , و#u
وعS 9 ا ض- 3> % ا-Q 9 وا- ار-6 - % وا#S _ نF م ا
._ نF ا9 ركu وا% ا- > -7 + ا-1ارا
:G<ا ا
[1] Rubentein, Harvey M. (1987), A Guide to Site and Environmental Planning, John Wiley &
Sons, Inc, New York.
[2] Christopher, J., Formulating a Sustainable Development Land Use Scenario Using GIS, Arc
News Journal, Vol. 24, No: 3, fall 2002, pp. 16 : 20.
[3] Lengley, Paul A. & Batty, Michael, (2003) Advanced Spatial Analysis: The CASA Book of
GIS, ESRI Press, California, USA.
[4] Anselin, L., (1994). Exploratory Spatial Data Analysis and Geographic Information Systems:
A New Tools For Spatial Analysis, Luxembourg.
[5] Haining, Robert P., (2002) Spatial Data Analysis: Theory and Practice, Cambridge Press,
UK.
[6] Lengley, Paul A. & Batty, Michael, (1996), Spatial Analysis: Modeling in A GIS
Environment, John Wiley & Sons, Inc, New York.
[7] Zeiler, Michael (1999). Modeling Our World, ESRI Press, California, USA.
13
[8] Bailey, T. & Mumford, A. A Case Study Employing GIS and Spatial Interaction Model in
Location Planning. Proceeding ESRI GIS Conference, 1991, pp 55 : 65.
[9] Fotheringham, A. & Rogerson, P., (1994), Spatial Analysis and GIS, Taylor & Frameis,
London.
[10] Burrough, P., (1986), Principles of Geographic Information Systems For Land Resources
Assessment, Oxford University Press, UK.
[11] Densham, P., Integrating GIS & Spatial Modeling: Visual Interactive Modeling and
Location Selection, Geographical Systems Magazine, Vol. 1, pp. 203:219.
[12] McCoy, J. & Johanston, K. (2002) Using ArcGIS Spatial Analysis, ESRI Press, California,
USA.
.2003 ، ا ض- $ S ا/5 ,ا1L اW>+% 8 9[ ا ا13]
14