TÜBİTAK–2209-A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI

Başvuru formunun Arial 9 yazı tipinde, her bir konu başlığı altında verilen açıklamalar göz önünde
bulundurularak hazırlanması ve ekler hariç toplam 20 sayfayı geçmemesi beklenir (Alt sınır
bulunmamaktadır). Değerlendirme araştırma önerisinin özgün değeri, yöntemi, yönetimi ve yaygın etkisi
başlıkları üzerinden yapılacaktır.

ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

2021 Yılı

Güz Dönem Başvurusu

 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

A. GENEL BİLGİLER

Başvuru Sahibinin Adı Soyadı: Ekrem GÜLMAYA

Araştırma Önerisinin Başlığı: Sosyoekonomik Düzeyi Düşük Yetişkinlerin Mutluluk Kaynakları
Danışmanın Adı Soyadı: Dr. Hasan EŞİCİ
Araştırmanın Yürütüleceği Kurum/Kuruluş: Hasan Kalyoncu Üniversitesi

ÖZET

Türkçe özetin araştırma önerisinin (a) özgün değeri, (b) yöntemi, (c) yönetimi ve (d) yaygın etkisi hakkında bilgileri
kapsaması beklenir. Her bir özet 450 kelime veya bir sayfa ile sınırlandırılmalıdır. Bu bölümün en son yazılması
önerilir.

Özet
İnsan, yaşamı boyunca mutlu olmak için çaba gösterir. İnsan türünün yaşamı boyunca bütün çabası kendisini
mutlu edecek beklenti ve gereksinimlerin karşılanmasında somutlaşmaktadır. Bireyler bu arayış sürecinde
kendilerini mutlu edecek eylemlerle ilgilenmekte ve huzursuz eden eylemlerden kaçınmaktadırlar. Dünyada gelir
eşitsizliğinin artması, büyüme, yaşam memnuniyeti, mutluluk ve gelişme konuları açısından eşitliğin önemi,
yapılan tartışmaların temel konusu haline gelmiştir. İnsanlar tarafından mutluluk ile ekonomik gelir arasında bir
ilişki olup olmadığı hala gizemini koruyan bir konudur. Özellikle dar gelirli grupların mutluluk düzeylerini ve
kaynaklarını belirlemek bir miktar da olsa bu gizemli konuyu aydınlatmak için yeni bir bakış açısı getirebilecektir.
Bu nedenle yapılan bu araştırmanın amacı sosyoekonomik düzeyi düşük yetişkinlerin mutluluk kaynaklarını
incelemektir. Araştırma kapsamında Gaziantep ilinde yaşayan sosyoekonomik düzeyi düşük (asgari ücret ve
altında gelire sahip) bireylere Köker (1991) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan Yaşam Doyumu Ölçeği ve
Doğan ve Çötok (2012) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan Oxford Mutluluk Ölçeği veri toplama aracı olarak
uygulanacaktır. Bu araştırma nitel ve nicel araştırma desenlerinin bir arada kullanıldığı karma desen yöntemine
göre tasarlanmıştır. Yaşam Doyumu Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeğinden yüksek puan alan bireyleri tespit
etmek amacıyla yapılacak olan nicel veri analizleri sonucunda sosyoekonomik düzeyi düşük, mutluluk düzeyi
yüksek olan yaklaşık 30 kişi (15 kadın, 15 erkek) belirlenerek yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla
bireysel görüşme yapılacaktır. Yapılan bireysel görüşmeler ile yetişkinlerin mutluluk kaynakları belirlenecektir.
Bu araştırmanın sonuçlarının yerel yönetimler, sosyal yardım kuruluşları ve STK’lar başta olmak üzere kamu
kurum ve kuruluşlarının, sosyoekonomik düzeyi düşük bireyler üzerinde geliştirecekleri eğitim ve psikososyal
destek çalışmalarına katkı sağlaması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Mutluluk, sosyoekomik düzey, mutluluk kaynakları, yetişkinler

1. ÖZGÜN DEĞER

1.1. Konunun Önemi, Araştırma Önerisinin Özgün Değeri ve Araştırma Sorusu/Hipotezi

Araştırma önerisinde ele alınan konunun kapsamı ve sınırları ile önemi literatürün eleştirel bir değerlendirmesinin
yanı sıra nitel veya nicel verilerle açıklanır.

Özgün değer yazılırken araştırma önerisinin bilimsel değeri, farklılığı ve yeniliği, hangi eksikliği nasıl gidereceği
veya hangi soruna nasıl bir çözüm geliştireceği ve/veya ilgili bilim veya teknoloji alan(lar)ına kavramsal, kuramsal
ve/veya metodolojik olarak ne gibi özgün katkılarda bulunacağı literatüre atıf yapılarak açıklanır.

Önerilen çalışmanın araştırma sorusu ve varsa hipotezi veya ele aldığı problem(ler)i açık bir şekilde ortaya konulur.

İnsan, yaşamı boyunca mutlu olmak için çaba gösterir. İnsan türünün yaşamı boyunca bütün çabası kendisini
mutlu edecek beklenti ve gereksinimlerin karşılanmasında somutlaşmaktadır. Bireyler bu arayış sürecinde
kendilerini mutlu edecek eylemlerle ilgilenmekte ve huzursuz eden eylemlerden kaçınmaktadırlar. İnsanoğlu bu
dengeyi kurabilmek için sürekli bir mücadele ve çaba içerisindedir. İnsanların ihtiyaçlarını karşılama, yaşamdan
haz alma ve bu durum sonucunda mutlu olma adına yokluk, acı, hüzün ve kedere razı olmaktadır. (Beyhan ve
Boz, 2020). Mutluluk bireylerin hayatı boyunca ulaşabilecekleri önemli bir noktadır (Bulut ve Uslu 2018). Mutluluk
kavramı, öznel beğeniden sosyal takdire kadar çeşitli maddi manevi değerleri kapsayan geniş bir yelpazeye
sahiptir (Yinanç ve ark. 2020). Literatürde öznel iyi oluş olarak da bahsedilen mutluluk kavramı ile ilgili tanımlar
farklılık göstermektedir. Veenhoven ve Dumludağ, (2015) mutluluğu bireylerin hayatında ulaşmayı istedikleri nihai
amaç olarak tanımlamaktadır. Öztürk ve Suluk (2020) ise mutluluğu kişilerin yaşamlarına yönelik olumlu duygu ve
düşüncelerin fazla olduğu durum olarak ifade etmektedir. Veenhoven (2012) ise mutluluğun yaşam doyumu ve

2
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

öznel iyi oluş olarak bilindiğini ifade etmektedir. Mutluluk, bir bireyin bir bütün olarak kendi yaşamının genel
kalitesini olumlu olarak değerlendirme derecesidir. Mutluluk; sevinç, zevk duyguları, hayatın anlamı ve amacını
anlama duygusunu, yaşam memnuniyeti dâhil olmak üzere çeşitli yapıları kapsamaktadır(Veenhoven, 2010).
‘Mutluluk’, herhangi bir anda tecrübe edilen hoş ruh halleri ve hisleri, yaşam doyumu ya da öznel iyi oluştur
(Gencer, 2018). Diener ve Lucas (1999)’a göre mutluluk öznel iyi oluşu neşe, özsaygı, haz, yaşam doyumu,
başarma duygusu gibi pozitif duyguların birleşimi olarak tanımlanmıştır. Coşkun ve Kiremitçi (2017)’ye göre günlük
yaşamda ‘Mutluluk’ adıyla tanımlanan öznel iyi oluş, bireylerin yaşamlarından aldıkları doyumu, yaşamlarına
yönelik olumlu duyguların fazlalığını ve olumsuz duyguların azlığını ifade eden bir kavramdır. Diener (1994) ise
öznel iyi oluşu, bireylerin uzun vadede hoşlandıkları ve hoşlanmadıkları duyguların eksikliği ve yaşam doyumu
düzeyini içerdiğini söylemektedir. TDK sözlüğü tarafından mutluluk ‘Bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak
ulaşılmaktan duyulan kıvanç durumu, ongunluk, kut, saadet, bahtiyarlık, saadetlilik’ olarak tanımlanmıştır.
Mutluluk, insanoğlunun tüm zamanlarda kendisine ulaşmak için çaba sarf ettiği, genel olarak bireyin olumlu
psikolojik bir hal içerisinde olmasını ifade eden önemli bir kavramdır(Balcı ve Avras 2017).

Mutluluk ile ilgili birçok olumlu kavram ve çalışmanın yanı sıra bazı kültürlerde bireyler mutlu olduktan
sonra kötü bir olayın gerçekleşeceğine inanırlar, mutluluğun başka insanların, acıların önünde engel olarak
görülmesi ve mutlu insanların kötü insanlar olarak görülmesi şeklindeki inanış ve düşünce kalıplarından ötürü
mutluluk korkusu kolektif kültürlerde yaygındır. Mutluluk korkusu, yaşam doyumu, öznel iyi oluşu ve psikolojik iyi
oluşu olumsuz etkilemektedir (Çevik, 2020). Bunu destekler nitelikteki bir çalışmada Joshanloo ve Weijers, (2014)
ise Amerikan kültüründe mutlu görünmenin endişe kaynağı olduğuna inanılır.
Mutluluk, birçok felsefi yaklaşımın ele aldığı, bireyin yaşama amacı olarak değerlendirilen temel
konulardan biridir. Mutluluk kavramı birçok ünlü düşünür tarafından açıklanmaya çalışılmıştır. Bu düşünürler
arasında Aristo, Mevlana, Farabi, Kant, Hesse bulunmaktadır. Aristo; mutluluğu elde etmek için aklın kullanılması
gerektiğini, Mevlana; mutluluğa ulaşmada yalnızca akıl ve iradeden elde edilen zihinsel tatminler değil Allah’a
kavuşarak birlik şuuruna ererek kalpte hissedilen maneviyat duygusu olduğunu, Farabi; mutlu olma durumunu
insanların bu duyguyu insanın yaratılışında insana giydirdiği fıtrat gereği istediğini söylemektedir (Bulut ve Uslu,
2018). Kant ise; mutluluğun, insan ahlakı için gerekli olan tüm koşulları saf dışı bırakan şey olduğunu
söylemektedir (Tosun ve Altıntop, 2017). Farklı bir tanım olarak insan mutlu olması için yaşamında sevgiye yer
vermesi gerekmektedir(Hesse, 2020). Klasik ve çağdaş filozofların görüşleri incelendiğinde bazı benzerlikleri olsa
da mutluluk ile ilgili ortak bir fikre sahip olmadıkları, aynı tanımlamada buluşmadıkları söylenebilir.
Mutluluğu araştıran akımlardan biri de pozitif psikolojidir. Son yıllarda popüler olan pozitif psikoloji akımı
mutluluk ile yakından ilgilenmiştir. Pozitif psikoloji Martin E. P. Seligman tarafından 1942 de ortaya atılan bir
akımdır (Demir ve Türk, 2020). Pozitif psikoloji bireyin zayıf yanlarından ziyade güçlü yönleri, problemlerden
ziyade çözüm gücü üzerine odaklanan yaklaşımdır. Pozitif psikoloji bireylerin yalnızca olumlu duygularına
odaklanmaz. Aksine bireyi ve bireyin içinde bulunduğu çevreyi bir bütün olarak değerlendirerek çevredeki
negatiflikleri kabul eder. Bu akımın vurguladığı kısım; problem odaklı bakışların bireyin ve hayatın olumsuz
yönlerine olması gerekenden fazla odaklandığını, ağırlıklı olarak hayatın olumlu ve güçlü yanlarına odaklanmanın
bireyin ve toplumun iyilik haline daha çok katkı sağladığı görüşünü savunmaktadır. Carr (2016)’a göre Pozitif
Psikoloji kısaca keyifli, dolu ve anlamlı bir yaşamla ilişkilidir. Belirli fakültelerde okutulan Pozitif psikoloji dersinin
öğrencilerin öznel iyi-oluş düzeylerini arttırabileceğini göstermektedir (Tarhan ve ark, 2019).
Olumlu duygular hissetmek insanların dikkatini genişletmektedir. İnsanlar bu sayede daha geniş bir
fiziksel ve sosyal çevrelerinin olduğunun farkına varırlar. Bu genişletilmiş dikkat insanların yeni fikirlere,
düşüncelere açık olmasını ve her zamankinden daha yaratıcı olmalarını sağlamaktadır. Böylece bireylerin mutlu
olmaları çevresindeki insanlarla daha iyi iletişim kurmaları ve daha fazla üretken olmalarını sağlamaktadır(Carr,
2016).
Mutluluk tüm zamanların, insanların, ülkelerin ulaşmayı istediği ortak hedeftir (Aydın,2020). Mutluluğun
belirleyicileri; bireylerin ruh halleri, mizaç özellikleri, sosyal ilişkileri, yaşam amaçları ve yaşam doyumlarıdır
(Lyubomirsky, Tkach ve DiMatteo, 2006). Bununla birlikte bireylerin mutlu olmalarını sağlayan birçok kaynak
bulunmaktadır. Bunlardan bazıları; yaş, cinsiyet, eğitim, aile, medeni durum, gelir, sosyo-ekonomik düzey ve
sağlıktır. Bu kaynakları açıklamak amacıyla dünyada belirli araştırmalar ve yayınlar yapılmaktadır. Türkiye’de de
mutluluk ile ilgili olarak yapılan Yaşam Memnuniyeti Araştırması önemli veriler sunmuştur. Bunlardan bazıları şu
şekildedir: TÜİK (2020)’e göre Türkiye’nin 2019 da 18 yaş ve üzeri bireylerin %52,4’ünün mutlu olduğunu, 2020
yılında ise bu oranın %48,2’ye düştüğünü söylemektedir. Bununla birlikte Kangal (2013)’a göre göre bireylerin
yaşlılık zamanında ortalamanın üzerinde bir mutluluk düzeyi söz konusu iken orta yaşlarda bu düzey azalmaktadır.
Cinsiyet açısından düşünüldüğünde TÜİK (2020)’e göre kadınlar erkeklerden daha mutlu olduğu
görülmektedir. Buna karşılık Ulukan ve Esenkaya (2020)’ya göre erkeklerin az farkla da olsa kadınlara oranla
yaşam kalitesi ve mutluluk düzeylerinin daha yüksek olduğunu söylemiştir. Hartog ve Oosterbeek (1998) ise
çalışmasında kadınların erkeklerden daha mutlu olduğunu belirtmiştir. Son olarak Kangal (2013) ise kadın ve
erkek olmanın öznel iyi oluş üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını söylemektedir. Bu açıdan
değerlendirildiğinde farklı örneklemler üzerinde yapılan mutluluk araştırmalarında cinsiyet açısından farklı
sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir.
Bireylerin eğitim düzeyleri ve mutluluk düzeyleri incelendiğinde TÜİK (2020)’e göre yüksek mutluluk oranı
%54,4 ile herhangi bir okulu bitirmeyenlerde gözlemlenmiştir. Bu durumu sırasıyla %50,3 ile ilkokul mezunu,
%46,8 ile lise ve dengi okul mezunları, %46,1 ile yükseköğretim mezunu ve %44,2 ile ilköğretim veya ortaokul
mezunu bireyler takip etmiştir. Buna göre eğitim düzeyi arttıkça mutluluk düzeyinin azaldığı söylenebilir.
Bireylerin mutlu olmalarında etkili olan bir diğer faktör ise ailedir. Aile kavramının mutluluk düzeyi

3
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

üzerindeki etkisi TÜİK (2020)’e göre %69,7 olarak bulunmuştur. Medeni durum dikkate alındığında ise; TÜİK
(2020)’e göre evlilerin evli olmayanlara göre daha mutlu olduğunu belirtmiştir. Evli erkeklerin %46,7 si, evli
kadınların ise %56,8’inin mutlu olduğu bilinmektedir. Bu mutluluk kaynakları incelendiğinde bireyi en çok mutlu
eden değerin sağlık olduğu bulunmuştur. Sağlıklı olma durumunun bireyin mutluluk düzeyi üzerindeki etkisi TÜİK
(2020)’e göre %70,9 olarak belirlenmiştir.
Bireylerin mutlu olmalarını sağlayan faktörlerden bir diğeri ise dindir. Din; insanlık tarihiyle var olan,
insanlara hem bu dünyada hem de ahirette mutluluğu kazandırmaya çalışmaktadır. Dindar olmayan insanlar
yaşamlarını farklı kaynaklar aracılılığıyla anlamlandırmaktadır. Fakat dinin hayata anlam ve amaç kattığı yerde
insanların mutluluk seviyeleri daha yüksektir (Jasarevic, 2014). İslam düşünce geleneğinde de mutluluk konusuna
dikkate değer bir önem verildiği görülmektedir. Dinlerin esas amacının kişilerin dünyevi ve uhrevi mutluluğunu
sağlamak olduğu göz önüne alındığında, mutluluk konusunun genelde dinlerin özelde de İslam dininin kendisinden
uzak kalamayacağı bir konu olduğu açıktır (Balcı ve Avras, 2017).
EKONOMİ İLE İLİŞKİSİ
Dünyada gelir eşitsizliğinin artması, büyüme, yaşam memnuniyeti, mutluluk ve gelişme konuları
açısından eşitliğin önemi, yapılan tartışmaların temel konusu haline gelmiştir. Gelir eşitsizliği ve aşırı yoksulluk
kişilerin mutluluk seviyesini azalttığı ve suç oranları, şiddet gibi negatif sosyal dışsallıklar yarattığı bilinmektedir.
Bireylerin gelir dağılımlarının adil olması, toplumdaki yoksulluğu azaltarak sürdürülebilir kalkınma sağlamaktadır
(Güzel, 2018). Gelir düzeyinin mutluluk üzerindeki etkisi çevreye göre farklılık göstermektedir. Bireyin gelir
düzeyinin yüksek olması, yüksek gelire sahip olduğu çevrede bireyi mutlu etmeyebilir. Fakat bireyin maddi
durumun kötü olduğu çevrede mutlak gelir olarak yüksek olmasa da bireyin mutlu olduğu görülmektedir (Çirkin ve
Göksel, 2016).
Para bireylere her koşulda mutluluk getirmemektedir. Fakat bireylerin gelir düzeylerinin mutluluk
üzerindeki etkisi kişiden kişiye değişmektedir. Her ne kadar ekonomik gücün tek başına mutluluk getirmesi
beklenmese de yaşam standartlarını yükseltmede önemli bir araç olarak görülmektedir(Güzel, 2018). Gelir düzeyi
düşük olan bireyler, yüksek gelir düzeyine sahip olanlara göre daha mutludur (Şeker, 2011). Diğer bir çalışmada
ise bunun zıttı olarak kişi başı gelir düzeyi arttıkça mutluluk düzeyinin de arttığı bulunmuştur (Veenhoven ve
Dumludağ, 2015). Mutluluk düzeyleri gelir durumlarına göre incelendiğinde asgari düzey ve altı gelire sahip olan
kadınların düşük mutluluk puanına sahip olduğu, asgari ücret üzerinde gelire sahip kadınların ise yüksek mutluluk
puanlarına sahip olduğu bulunmuştur (Atmaca ve Çeviker, 2021). Bireyler konum olarak kendilerinden daha
yüksekte olanlara baktığında mutsuz olabilirken daha alttakilere bakıp mutlu olabilmektedir (Kangal, 2013).
Bireyler gelirlerini başkalarının gelirleriyle karşılaştırmakta ve kendi gelir düzeylerini düşük bulduklarında
mutsuzlaşmaktadırlar (Güzel, 2018). Algılanan ekonomik düzey açısından bakıldığı zaman gelir düzeyini olumlu
algılama arttıkça bireylerin mutluluk düzeyi de artmıştır (Çelebi ve Çelebi, 2020). Yapılan çalışmaların gelir düzeyi
belirli bir noktaya ulaşan bireylerin, gelirin mutluluk üzerinde etkili olmadığını göstermektedir (Güzel, 2018).
Mutlulukla ilgili merak ve ele alınan konular hala gizemini korumaktadır. İnsanlar mutlu olmak için daha
çok sahip oldukları koşulların değişmesinin gerektiğine inanırken aslında koşulların pek de insanları mutlu
etmediklerini görememektedir. Oysa ekonomik gelir gibi koşulların dışında bireyin mutlu olmasına kaynaklık
edebilecek birçok faktör bulunmaktadır. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın amacı sosyoekonomik düzeyi düşük
yetişkin bireylerin mutluluk kaynaklarını araştırmaktır. Yani mutlu olmak için para veya ekonomik gelir düzeyinin
dışında da bireylerin mutlu olmasını sağlayacak kaynakların neler olduğunu belirlemektir.
Bireylerin mutlu olmalarına katkıda bulunan olumlu ve olumsuz birçok faktör bulunmaktadır. Bireylerin
mutluluklarını olumlu yönde etkileyen faktörler; çalıştığı işten zevk alma, başarılı olma, çocuklukta sağlıklı olma,
bulunduğu çevrede popüler olma, insanlarla ilişkilerinde başarılı olma ve doğa sevgisi iken mutsuzluğa neden
olan 3 şey ise; aşkta başarısız olma, yaşlılıkta yalnız kalma, korkma ve utangaçlıktır (Watson, 1930). Mutluluğu
arttıran faktörler arasında erkek olmak, evli olmak, eğitimli ve varlıklı olmak, geniş bir ağa sahip olmak, bilişsel
açıdan sağlam olmak, rutin hayatı etkileyen sağlık sorunlarının olmaması da sayılabilir (Paul, Teixeira ve Ribeiro,
2012). Haftada en az bir gün egzersiz yapmanın dahi mutluluk seviyesini arttırdığı bilinmektedir (Zhang ve Chen,
2019). Buna ek olarak birçok çalışma, insanların günleri içindeki en iyi bölümün, sosyal etkileşimde bulundukları
zaman olduğunu gösteriyor (Gencer, 2018).
Lyubomirsky, (2007) mutluluk seviyemizi 3 ana sınıfa ayırmıştır. Bunlar; sabit nokta, koşullar ve bilinçli
aktivitelerimizdir. Sabit mutluluk noktasıyla ilgili olarak bireysel mutluluk farklılıklarının %50’sinin kısmen de olsa
genetik olarak belirlenen kişilik farklılıklarından kaynaklandığını söylemiştir. Bireysel mutluluk farklılıklarının
yaklaşık olarak %10luk kısmının çevresel farklılıklardan kaynaklandığını, bununla birlikte bireysel mutluluk
farklılıklarının en önemlisi olan insanların bilinçli olarak yaptıkları aktivitelerin ise %40lık dilime sahip olduğunu
söylemiştir.

4
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

%40 Bilinçli Aktivite

%10 Koşullar
%50 Sabit Genetik
Mutluluk Noktası

Sonuç olarak bu araştırmanın özgün değeri şu şekilde özetlenebilir; geçmiş çağlardan beri bireylerin mutlu
olmalarını sağlayan birçok kaynak bulunmaktadır. Yapılan araştırmalara göre bunlar arasında; aile, cinsiyet,
sağlık, iş, eğitim, gelir düzeyi vs. yer almaktadır. Bireylerin mutluluk düzeyleri üzerinde etkili olan önemli
faktörlerden biri gelir düzeyleri olsa da her zaman gelir düzeyi ile mutluluk arasında doğru orantı bulunmamaktadır.
Yani gelir düzeyi fazla olan bireylerin daha çok mutlu olduklarını söylemek zordur. Ülkemizde dar gelirli bireylerin
sayısı oldukça fazladır. Bu nedenle bu çalışmada sosyoekonomik düzeyi düşük olan bireylerin mutluluk
kaynaklarının neler olduğu araştırılarak güncel literatüre katkıda bulunulacaktır.

1.2. Amaç ve Hedefler

Araştırma önerisinin amacı ve hedefleri açık, ölçülebilir, gerçekçi ve araştırma süresince ulaşılabilir nitelikte olacak
şekilde yazılır.

Bu çalışmanın amacı sosyoekonomik düzeyi düşük bireyleri mutlu eden kaynakları belirlemektir. Yapılan ölçek
sonucunda mutluluk düzeyi yüksek olan bireylerden yaklaşık 30 kişi (15 Kadın 15 Erkek) seçerek bireysel
görüşme sağlanacaktır. Mutluluk seviyesi yüksek olan bireylerle yapılan bireysel görüşmede onları mutlu eden
faktörler/kaynaklar belirlenecektir.
Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki soru cevaplanacaktır.
1- Sosyoekonomik düzeyi düşük olan bireylerin mutluluk kaynakları nelerdir?

Bu amaçla elde edilen bulgular aracılığıyla uygulayıcılara katkı sağlayacak çözüm önerileri sunulacaktır.

2. YÖNTEM

Araştırma önerisinde uygulanacak yöntem ve araştırma teknikleri (veri toplama araçları ve analiz yöntemleri dâhil)
ilgili literatüre atıf yapılarak açıklanır. Yöntem ve tekniklerin çalışmada öngörülen amaç ve hedeflere ulaşmaya
elverişli olduğu ortaya konulur.

Yöntem bölümünün araştırmanın tasarımını, bağımlı ve bağımsız değişkenleri ve istatistiksel yöntemleri kapsaması
gerekir. Araştırma önerisinde herhangi bir ön çalışma veya fizibilite yapıldıysa bunların sunulması beklenir.
Araştırma önerisinde sunulan yöntemlerin iş paketleri ile ilişkilendirilmesi gerekir.

Araştırma Deseni
Bu çalışmada sosyoekonomik düzeyi düşük bireylerin mutluluk kaynakları araştırılacaktır. Bu amaçla tasarlanan
araştırma karma desenli bir araştırmadır. Yöntembilimin üç ana yaklaşımı vardır. Bunlar; sayısal verilerin
kullanıldığı nicel, sözel verilerin kullanıldığı nitel ve hem sayısal hem de sözel verilerin kullanıldığı karma yöntem
olarak sınıflanmaktadır (Alkan ve ark. 2019). Karma araştırma yöntemleri kendi içinde farklı şekillerde
gerçekleştirilebilmektedir. Bu araştırmada karma araştırma yöntemlerinden sıralı dönüşümsel tasarım yöntemi
kullanılacaktır (Creswell, 2003). Sıralı dönüşümsel tasarım yöntemine uygun olarak bu araştırmada önce
sosyoekonomik düzeyi düşük bireylerin mutluluk düzeyleri ölçek kullanılarak nicel yöntemle belirlenecektir.
Mutluluk düzeyleri belirlenen bireyler arasından en yüksek puan alan yaklaşık 30 kişi ile görüşmeler
gerçekleştirilecektir. Araştırmanın bu boyutu nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) yöntemi ile
gerçekleştirilecektir (Yıldırım ve Şimşek, 2018).
Bu çalışmada sosyoekonomik olarak düşük seviyede olan bireylerin mutluluk kaynakları bir olgu olarak çok boyutlu

5
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

şekilde incelenecek ve bireyden, çevreden, gelir düzeyinden, vs. kaynaklı faktörlerin belirlenmesi amacı ile analiz
yapılacaktır.
Bu araştırmada sosyoekonomik düzeyi düşük bireylere Oxford Mutluluk Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği
uygulanarak veriler toplanacaktır. Elde edilen veriler sonucunda mutluluk seviyesi yüksek olan yaklaşık 30 kişi ile
(15 kadın 15 erkek) bireysel görüşme yapılacaktır. Yapılan görüşmelerde bireylerin yaşantılarından örnekler
sunması, mutluluk kaynaklarını detaylı olarak ifade etmesi istenecektir.

Araştırma Grubu
Bu çalışmanın araştırma grubu Gaziantep ilinde ikamet eden, aylık gelir düzeyleri asgari ücret ve altında olan
yaklaşık olarak 150 erkek ve 150 kadın olmak üzere toplam 300 kişiden oluşmaktadır. Uygulanan ölçekler sonucu
elde edilen veriler dâhilinde mutluluk seviyeleri yüksek olan yaklaşık 30 kişi belirlenecektir. Yaklaşık olarak
belirlenen 30 kişi ile bireysel görüşme yapılacak ve mutluluk kaynakları hakkında bilgiler alınacaktır.
Araştırma grubunda yer alan bireyler belirlenirken isim, soy isim ve telefon numarası istenecektir. Araştırmaya
gönüllü olarak katılacak bireylerden bu araştırmaya katılma sebepleri, elde edilecek verilerin nerede ve ne şekilde
kullanılacağı gibi konularda bilgilendirme yapılarak sözlü/yazılı onayları alınacaktır. Katılım için gönüllüğün esas
alındığı vurgulanarak, kişisel bilgilerinin gizli kalacağı konusunda bilgilendirme gerçekleştirilecektir. Araştırmacılar
test uygulanırken teşvik edici ve tarafsız olmaya özen göstereceklerdir.
Araştırmacılar, verilerin toplanması ve analizinde kişisel deneyimlerinden yararlanmamaya özen göstererek
görüşmeler sırasında yönlendirici olmamaya özen göstereceklerdir. Bireysel görüşmeler birebir düzyazıya
aktarılarak katılımcılarla paylaşılacak ve teyit edildikten sonra değerlendirme yapılacaktır. Yapılan görüşme,
katılımcıların kendilerini rahat hissettikleri ortam ve zamanda olmasına dikkat edilecektir. Bireysel görüşmede
kullanılacak sorular herhangi bir yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermemek amacıyla düz yazı olarak katılımcılarla
paylaşılacak ve görüş ve önerileri alınacaktır.
Ölçme Araçları
Araştırma kapsamında ihtiyaç duyulan verilerin toplanmasına yönelik araştırmacılar tarafından kişisel bilgi formu,
Oxford Mutluluk Ölçeği, Yaşam Doyum Ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılacaktır.

Kişisel Bilgi Formu: Bu araştırmanın amacına uygun olarak araştırmacılar tarafından geliştirilecek kişisel bilgi
formunda yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir düzeyi, eğitim düzeyi gibi sorulara yer verilecektir.

Oxford Mutluluk Ölçeği: Oxford Mutluluk Ölçeği, Hills ve Argyle tarafından mutluluğu ölçmek üzere geliştirilmiş,
29 maddelik ve 6’lı Likert tipi (1-Hiç katılmıyorum, 6-Tamamen katılıyorum) bir ölçme aracıdır (Tayfun ve Sapmaz,
2012). Mutluluğun üç temel bileşeni içerdiği ifade edilmiştir: Olumlu duygulanım veya neşenin sıklığı, belirli bir
yaşam sürecinde yaşanan yüksek yaşam doyumu düzeyi ve öfke, kaygı, korku gibi olumsuz duyguların azlığı.
Oxford Mutluluk Ölçeği, güvenirliğe yönelik elde edilen sonuçlar ölçeğin kabul edilebilir düzeyde güvenilir olduğunu
göstermektedir.

Yaşam Doyumu Ölçeği: Yaşam doyumu ölçeği Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilmiş
ve Köker (1991) tarafından Türkçeye uyarlama çalışması yapılmıştır. Yaşam Doyumu Ölçeği 5 maddeden
oluşmaktadır. Maddeler “Hiç uygun değil” ile “Çok uygun” arasında değişmekte olan 7’li Likert kullanılarak
puanlanmaktadır. Ölçeğin test tekrar test korelasyon katsayısı 85 olarak, madde toplam korelasyonları ise 71-.80
arasında bulunmuştur. Buna paralel olarak Dağlı ve Baysal (2016) ise yaptıkları çalışmada Yaşam Doyumu
Ölçeğinin güvenirliği, Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı ve test-tekrar test tekniği ile belirlemeye çalışmışlardır.
Ölçeğin bütünü için tutarlık katsayısı r=0,88 olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre ölçek yüksek
derecede iç tutarlığa sahiptir.

Mutluluk Kaynakları Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu: Araştırma sürecinde kullanılması planlanan yarı
yapılandırılmış görüşme formu araştırmacılar tarafından geliştirilecektir. Yarı yapılandırılmış görüşme formu
görüşme yapılan kişilerin duygu, düşünce ve deneyimlerine ilişkin detaylı bilgileri almak için kullanılan, açık uçlu
sorulardan oluşan nitel veri toplama araçları arasında yer almaktadır (Blandford, 2013). Bu form yardımı ile
araştırmaya katılan bireylerin mutluluk kaynakları derinlemesine incelenecektir. Bu formda yer alacak sorulara
örnek olarak şunlar verilebilir:
1) Mutluluk düzeyinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
2) Sahip olduğunuz mutluluk düzeyinizi etkileyen kaynaklar nelerdir?
a. Siz neler yapmaktan veya nelerle meşgul olmaktan mutlu olmaktasınız?
b. En çok mutlu olduğunuz anları ve o anlarda yaşadıklarınızı açıklar mısınız?
Buna benzer sorular ile sosyoekonomik düzeyi düşük olan bireylerin mutluluk kaynaklarını belirlemek
amaçlanmaktadır.

Verilerin Analizi ve Yorumlanması

Bu araştırma sürecinde elde edilen veriler şu şekilde analiz edilecektir. Araştırmanın birinci aşamasında Mutluluk
Ölçeği ile toplanan verilerin analizinde SPSS 21 paket programı kullanılarak analiz edilecektir. Elde edilen mutluluk
ölçeği puanları üzerinde sıralama yapılarak en yüksek alan yaklaşık 30 kişi belirlenecektir. Bu kişilerle yarı
yapılandırılmış görüşme formu yardımı ile bireysel görüşme yapılacaktır. Bireysel görüşme sürecinde görüşme
yapılan kişilerden onay alınarak ses kaydı alınacaktır. Ses kaydına alınan veriler, görüşme sonrası Word

6
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

belgesine çözümlenecektir. Veriler üzerinde Maxquda 20 paket programı aracılığıyla içerik analizi uygulanacaktır.
Nitel veriler analiz edilirken tema, kod, alt kodlar tespit edilecektir. Bu sayede mutluluk kaynaklarına ilişkin yeni
bilgiler keşfedilmeye çalışılacaktır.

7
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

3 PROJE YÖNETİMİ

3.1 İş- Zaman Çizelgesi

Araştırma önerisinde yer alacak başlıca iş paketleri ve hedefleri, her bir iş paketinin hangi sürede gerçekleştirileceği, başarı ölçütü ve araştırmanın başarısına katkısı “İş-
Zaman Çizelgesi” doldurularak verilir. Literatür taraması, gelişme ve sonuç raporu hazırlama aşamaları, araştırma sonuçlarının paylaşımı, makale yazımı ve malzeme alımı
ayrı birer iş paketi olarak gösterilmemelidir.
Başarı ölçütü olarak her bir iş paketinin hangi kriterleri sağladığında başarılı sayılacağı açıklanır. Başarı ölçütü, ölçülebilir ve izlenebilir nitelikte olacak şekilde nicel veya
nitel ölçütlerle (ifade, sayı, yüzde, vb.) belirtilir.

İŞ-ZAMAN ÇİZELGESİ (*)

Kim(ler) Tarafından Zaman Aralığı

İP İş Paketlerinin Adı ve Hedefleri Başarı Ölçütü ve Projenin Başarısına Katkısı
Gerçekleştirileceği (..-.. Ay)
No

Ekrem Gülmaya 150 kadın 150 erkekten oluşan 300 kişilik gruba ölçek
1 Nicel veri toplama 15 Nisan - 30 Mayıs
Özge Özer uygulanması. (%/15)

Ekrem Gülmaya Uygulanan ölçeklerin verilerinin girilmesi ve yüksek

2 Nicel veri analizi 1 Haziran - 30 Haziran
Özge Özer düzeyde mutluluğa sahip bireylerin tespit edilmesi. (%20)
Mutluluk düzeyi yüksek yaklaşık 30 kişi (15 kadın-15
Ekrem Gülmaya
3 Nitel veri toplama 1 Temmuz – 30 Temmuz erkek) ile yarı yapılandırılmış görüşmelerin yapılması.
Özge Özer
(%25)
Ekrem Gülmaya Yarı yapılandırılmış görüşmelerin Word belgesine
4 Nitel veri analizi 1 Ağustos – 30 Ağustos
Özge Özer aktarılması ve veri analizi raporu (%20)
Ekrem Gülmaya
5 Raporlaştırma 1 Eylül – 30 - Eylül Sonuç raporu (%20)
Özge Özer

(*) Çizelgedeki satırlar ve sütunlar gerektiği kadar genişletilebilir ve çoğaltılabilir.

8
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

3.2 Risk Yönetimi

Araştırmanın başarısını olumsuz yönde etkileyebilecek riskler ve bu risklerle karşılaşıldığında araştırmanın

başarıyla yürütülmesini sağlamak için alınacak tedbirler (B Planı) ilgili iş paketleri belirtilerek ana hatlarıyla aşağıdaki
Risk Yönetimi Tablosunda ifade edilir. B planlarının uygulanması araştırmanın temel hedeflerinden sapmaya yol
açmamalıdır.

RİSK YÖNETİMİ TABLOSU*

İP
En Önemli Riskler Risk Yönetimi (B Planı)
No
Oxford Mutluluk ölçeği ve Yaşam Doyumu
Ölçeği uygulanan 300 kişi üzerinden yapılan Bu durumda ek olarak 150 kişiye daha ölçek
1
veri analizi sonucunda mutluluk düzeylerinin uygulaması yapılacaktır.
yeterli düzeyde yüksek olmaması.
Oxford Mutluluk ölçeği ve Yaşam Doyum Bu durumda Oxford Mutluluk ölçeği ve Yaşam
Ölçeği sonucunda mutluluk düzeyleri yüksek Doyumu ölçeği uygulanan bireylerden mutluluk
2
olarak belirlenen yaklaşık 30 kişinin bireysel seviyeleri yüksek 30.-60. sırada olan bireyler
görüşme yapmak istememesi. arasından seçilecektir.
(*) Tablodaki satırlar gerektiği kadar genişletilebilir ve çoğaltılabilir.

3.3. Araştırma Olanakları

Bu bölümde projenin yürütüleceği kurum ve kuruluşlarda var olan ve projede kullanılacak olan altyapı/ekipman
(laboratuvar, araç, makine-teçhizat, vb.) olanakları belirtilir.

ARAŞTIRMA OLANAKLARI TABLOSU (*)

Kuruluşta Bulunan Altyapı/Ekipman Türü, Modeli

Projede Kullanım Amacı
(Laboratuvar, Araç, Makine-Teçhizat, vb.)
Veri girişi
Bilgisayar (diz üstü) Veri analizi
Raporlaştırma

Maxquda 20 paket programı Nitel veri analizi

SPSS 21 paket programı Nicel veri analizi

(*) Tablodaki satırlar gerektiği kadar genişletilebilir ve çoğaltılabilir.

4. YAYGIN ETKİ

Önerilen çalışma başarıyla gerçekleştirildiği takdirde araştırmadan elde edilmesi öngörülen ve beklenen yaygın
etkilerin neler olabileceği, diğer bir ifadeyle yapılan araştırmadan ne gibi çıktı, sonuç ve etkilerin elde edileceği
aşağıdaki tabloda verilir.

ARAŞTIRMA ÖNERİSİNDEN BEKLENEN YAYGIN ETKİ TABLOSU

Önerilen Araştırmadan Beklenen Çıktı, Sonuç ve
Yaygın Etki Türleri
Etkiler
Bir adet sözel bildiri (Uluslararası bilimsel bir kongrede
sunulmak üzere)
Bilimsel/Akademik
Bir adet makale (ERIC, ESCI veya TR dizin indeksli
(Makale, Bildiri, Kitap Bölümü, Kitap)
hakemli dergide yayınlanmak üzere)

9
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

Ekonomik/Ticari/Sosyal Bu araştırmanın sonuçları yerel yönetimler, sosyal

(Ürün, Prototip, Patent, Faydalı Model, Üretim yardım kuruluşları ve STK’lar başta olmak üzere kamu
İzni, Çeşit Tescili, Spin-off/Start- up Şirket, kurum ve kuruluşlarının, sosyoekonomik düzeyi düşük
Görsel/İşitsel Arşiv, Envanter/Veri bireyler üzerinde geliştirecekleri eğitim ve psikososyal
Tabanı/Belgeleme Üretimi, Telife Konu Olan destek çalışmalarına kaynaklık edecektir.
Eser, Medyada Yer Alma, Fuar, Proje Pazarı,
Çalıştay, Eğitim vb. Bilimsel Etkinlik, Proje
Sonuçlarını Kullanacak Kurum/Kuruluş, vb. diğer
yaygın etkiler)
Bu proje kapsamında lisans öğrencisi olan yürütücü ve
Araştırmacı Yetiştirilmesi ve Yeni Proje(ler)
araştırmacıların bilimsel araştırma kültürüne sahip
Oluşturma
olmaları sağlanarak, gelecekte lisansüstü eğitime ve
(Yüksek Lisans/Doktora Tezi,
ulusal ve uluslararası araştırma projelerine olan
Ulusal/Uluslararası Yeni Proje)
ilgilerinin gelişmesi beklenmektedir.

5. BÜTÇE TALEP ÇİZELGESİ

Bütçe Türü Talep Edilen Talep Gerekçesi

Bütçe Miktarı
(TL)
Sarf Malzeme 3500 8 top çizgisiz kâğıt, 300 adet tükenmez kalem, ölçeklerin fotokopisi, ataç,
dosya, zımba, zımba teli, zarf.
Makina/Teçhizat
(Demirbaş)
Hizmet Alımı

Ulaşım 500 Yürütücü ve araştırmacıların uygulamalar esnasında Gaziantep ili içerisinde

sosyoekonomik düzeyi düşük 300 kişiye ulaşımının sağlanması.
TOPLAM 4000

NOT: Bütçe talebiniz olması halinde hem bu tablonun hem de E-bideb başvuru ekranında karşınıza gelecek olan
bütçe alanlarının doldurulması gerekmektedir. Yukardaki tabloda girilen bütçe kalemlerindeki rakamlar ile E-bideb
başvuru ekranındaki rakamlar arasında farklılık olması halinde E-bideb ekranındaki veriler dikkate alınır ve başvuru
sonrasında değiştirilemez.

6. BELİRTMEK İSTEDİĞİNİZ DİĞER KONULAR

Sadece araştırma önerisinin değerlendirilmesine katkı sağlayabilecek bilgi/veri (grafik, tablo, vb.) eklenebilir.

10
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

7. EKLER

EK-1: KAYNAKLAR

Alkan, V. , Şimşek, S. , Armağan Erbil, B. (2019). “Karma Yöntem Deseni: Öyküleyici Alanyazın İncelemesi”
Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7 (2), 559-582

Atmaca, G. & Çeviker, A. (2021). “Sosyo-Demografik Değişkenlerine Göre Spor Merkezlerine Üye Kadınların
Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi” . Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 4 (2) , 103-
112

Aydın, H. İ. (2020). “Mutluluk Ve Ekonomi: Yaşam Memnuniyeti Araştırması Üzerinden Bazı Dikkatler” Current
Research İn Social Sciences, 6 (2), 135-148.

Balcı Arvas, F. (2017). “Psikolojide Ve İslam Dini Düşünce Geleneğinde Mutluluk Kavramı: Karşılaştırmalı Bir
Çalışma” , İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 109-128

Baltacı, A. (2019). “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?” . Ahi Evran Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 368-388

Beyhan, Y. & Boz, A. (2020). “Öz-Yeterliliğin Arkasındaki İtici Güç: Öznel İyi Oluş” Uluslararası Anadolu Sosyal
Bilimler Dergisi, 4 (3), 122-144

Blandford, Ann (2013) “Semi-Structured Qualitative Studies. In: Soegaard, Mads And Dam, Rikke Friis (Eds.).
"The Encyclopedia Of Human-Computer Interaction”. Aarhus, Denmark: The Interaction Design Foundation.
Available

Carr, A.(2016) Pozitif Psikoloji, Kaknüs Yayınları, İstanbul.

Cihangir Çankaya, Z. (2009). “Autonomy Support, Basic Psychological Need Satisfaction And Subjective Well-
Being: Self- Determination Theory” . Turkish Psychological Counseling And Guidance Journal, 4 (31), 23-31

Creswell, JW (2003). “Araştırma Tasarımı: Nitel, Nicel Ve Karma Yöntem Yaklaşımları” (2. Baskı). Thousand
Oaks, CA: Adaçayı.

Çevik, Ö. (2020). “Kültürel Bir Öğreti: Mutluluk Korkusu Yüzüncü Yıl Üniversitesi” Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1),
855-869

Çirkin, Z. & Göksel, T. (2016). “Mutluluk Ve Gelir” Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 71(2), 375-400

Dağlı, A. & Baysal, N. (2016). “Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe ’ye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik
Çalışması”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (59) , 0-0.

Demir, R. & Türk, F. (2020). Pozitif Psikoloji: Tarihçe, Temel Kavramlar, Terapötik Süreç, Eleştiriler Ve Katkılar
Humanistic Perspective, 2 (2) , 108-125.

Diener, E. (1994) “Assessing Subjective Well-Being: Progress And Opportunities”, Social Indicators
Research 31, 103–157

Diener, E. & N. Schwarz (Eds.), “Well-Being: Foundations Of Hedonic Psychology”, New York: Russell Sage
Foundation. 213. 229.

Diener, E. & Lucas, R. E. (1999). “Personality And Subjective Well-Being”. In D. Kahneman,

Doğan, T. & Akıncı Çötok, N. (2011). “Adaptation Of The Short Form Of The Oxford Happiness Questionnaire İnto
Turkish: A Validity And Reliability Study” . Turkish Psychological Counseling And Guidance Journal, 4 (36), 165-
170.

Gencer, N. (2018). “Öznel İyi Oluş: Genel Bir Bakış” . Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (3) ,
2621-2638.

Güzel, S. (2018). “Gelir Eşitsizliği, Refah Ve Mutluluk”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
6 (3), 389-394.

Hartog, J. And Oosterbeek, H. (1998) “Health, Wealth And Happiness: Why Pursue A Higher Education?”,
Economics Of Education Review 17 (3), 245-256

11
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

Hesse, H. (2020) “Sevebilen Mutludur”. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul

Jasarevic, A. (2014) “Bosnalı Gençlerde Din Ve Mutluluk İlişkisi Üzerine Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.

Joshanloo, M. & Weijers, D. (2014) “Aversion To Happiness Across Cultures: A Review Of Where And Why
People Are Averse To Happiness”, Journal Of Happiness Studies 15, 717-735

Kangal, A. (2013). “Mutluluk Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme Ve Türk Hanehalkı İçin Bazı Sonuçlar”.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (44) , 214-233.

Kiremitçi, E. & Coşkun, H. (2017). “Mevsimsellik Ve Öznel İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Bolu Abant
İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 239-248

Lyubormirsky, S. (2007) “The How Of Happiness”. New York, Penguin

Lyubomirsky, S. & Tkach, C. & Dimatteo, M. R. (2006) “What Are The Differences Between Happiness And Self-
Esteem” Social Indicators Research Volume 78, 363–404

Okur, S. & Totan, T. (2019). “Psikolojik İyi Oluşu Değerlendiren Bradburn Duygulanım Dengesi Ölçeğinin
Türkçede İncelenmesi”. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 1-12.

Paul, C. & Teixeira, L. & Ribeiro, O. (2012) “What About Happiness İn Later Life?” Aging İn European
Societies Pp 83-96

Sarı Arasıl, A. B. , Turan, F. , Metin, B. , Sinirlioğlu Ertaş, H. , Tarhan, N(2020 ). "Positive Psychology Course: A
Way To Improve Well-Being" . Journal Of Education And Future 15-23

Sarı, T. & Çakır, S.G (2016) “Mutluluk Korkusu İle Öznel Ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki İlişinin İncelenmesi”
Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, (5) 25.

Şeker, M. (2011). “Mutluluk Ekonomisi”, Istanbul Journal Of Sociological Studies, 0 (39), 115-140.

Tayfun, D. & Sapmaz, F. (2012) “Oxford Mutluluk Ölçeği Türkçe Formunun Psikometrik Özelliklerinin Üniversite
Öğrencilerinde İncelenmesi”, Düşünen Adam Psikiyatri Ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25, 297-304.

Tosun, C. M. & Altuntop, S. (2017). “Mutluluk Ahlakı Mümkün Müdür?” . PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar
Dergisi, 182-192.

Ulukan, H. & Esenkaya, A. (2020). “Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin
Yaşam Kalitesi İle Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi”. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3 (1) , 185-201.

Veenhoven, R. (2010) “Greater Happiness For A Greater Number”, Journal Of Happiness Studies, 11, 605-629

Veenhoven, R. (2012). “Happiness: Also Known As “Life Satisfaction” And “Subjective Well-Being”. In Handbook
Of Social İndicators And Quality Of Life Research, 63-77,

Veenhoven, R. & Dumludağ, D. (2015). “İktisat Ve Mutluluk. İktisat Ve Toplum Dergisi”, 58, 46-51

Watson, G. (1930). “Happiness Among Adult Students Of Education”. Journal Of Educational Psychology, 21(2),
79–109.

Yazıcı Çelebi, G. & Çelebi, B. (2020). “Bireylerin Mutluluk Düzeylerinin Değişkenler Açısından İncelenmesi”,
Academic Review Of Humanities And Social Sciences, 3 (1) , 179-189

Yıldırım, A. & Şimşek, H. ( 2018) “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”, 11.Baskı.

Yinanç, A. , Kırcı Çevik, N. & Kantar, G. (2020). “Türkiye’de Eğitim Ve Sosyal Göstergelerin Mutluluk İle İlişkisi”.
JOEEP: Journal Of Emerging Economies And Policy, 5 (2) , 50-60

12
 2209/A ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ARAŞTIRMA PROJELERİ DESTEĞİ PROGRAMI
ARAŞTIRMA ÖNERİSİ FORMU

Zhang, Z. & Chen, W. (2019) “A Systematic Review Of The Relationship Between Physical Activity And
Happiness”, Journal Of Happiness Studies 20, 1305-1322

13