(DC) KORRONTE JARRAIEKO R(ERRESISTENTZIA)-C (KONDENTSADORE) ELKARTEA.

AURKIBIDEA
AURKEZPENA 1
CAPSTONE : CONDICIONES DE 2
REGISTRO
BURUTZEKO ESPERIMENTUAK MOTAK 2
GRAFIKEN DOIKETAK 4
TAULEN ERABILERA 5
LABURPENA 6

AURKEZPENA
Praktikan zehar kondentsadorearen karga eta deskarga prozesuak aztertuko ditugu. Prozesu hauetan eragina
duten faktoreak aztertuko ditugu. Helburu hauek burutzeko C neurtzeko lau prozedura deberdinak
proposatzen ditugu.
Multimetro/polimetroaren bitartez
Praktikan zehar Capstone/DataStudio-ren bitartez kondentsadorearen t aldiuneko q(t) (Coulomb) karga ez
dugu neurtuko, baizik proportzionala den bere muturren arteko aldiuneko potentzial diferentzia edo Voltaia:
q( t)
ΔV(Volta)=V(t)= non C kondentsadorearen kapazitatea edo ezaugarria dugu.
C( Faraday )
MUNTAIA: ERRESISTENTZIAREN AUKERA

Kondentsadorearen karga prozesuan:

V ( t )=V iturria ¿ ) non V iturria kondentsadorea kargatzeko iturrian ezarriko dugun V Voltaia edo tentsioa
izango da. Gure kasuan V iturria =3V edo 1.5V (azpiko irudian berdez dagoen balioa, iturriaren balioa
aldatzeko aukera eskaintzen zigun beste muntai batetan lortu zen )
Teorian t→∞ denbora infinitua beharko luke V iturria baliora iristeko eta guztiz kargatuta geratzeko. Baina, t
= RC denean kondentsadorea V ( t )=V iturria ¿) potentzial diferentzira kargatu da, hau da :
−1
V iturria (1−e )
=( 1−e ) =0.632120>% 60 bere azken V iturria balioaren erditik gora pasatu da. Oso egokia da
−1
V iturria
t = RC denbora erreferentzia modura erabiltzea.
Kondentsadorearen deskarga prozesuan:
−t
V ( t )=V hasierakoa e RC (azpiko irudian gorriz, deskarga Vo ~ 6.15V baliotik hasi da)

1
Teorian t→∞ denbora infinitua beharko luke V =0 baliora iristeko eta guztiz deskargatuta geratzeko
−1
Aldiz, t = RC denean kondentsadorea V ( t )=V hasierakoa e potentzial diferentzira deskargatu da, hau da :
−1
V hasierakoa e −1
=e =0.3678< % 40 , hasieran zuen kargaren % 40 geratzen zaio eta erdia baino gehiago galdu
V hasierakoa
du.

Kondentsadorearen
deskarga kontrolatzen hasi
garen aldiunean bere
potentziak diferentzia
6.2V-koa zen
V iturria 7 , 8 V
V(t)

x=t(s)

Nola aukeratu eskuen artean dugun C-rentzako R egokia?

t=RC =τ aldiune berezian, kondentsadorea dexente kargatu/deskargatu da. Kargatze prozesuan % 60−ra
karga dadin t=RC =τ debora itxoin beharko dugu eta deskargatzean % 60 gal dezan t=RC =τ denbora
bera.
Zirkuituan R erresistentzia eta C kapazitatedun kondentsadorea seriez korronte jarraieko iturrira konektatuko
ditugu. Erabili dugun polimetroa C kondentsadoreari paraleloz konektatu eta Capstone/DataStudio
programak denboran zehar V balioen
irakurketak jaso ditu, hau da, V(t) datuak,
taula edo grafika modura eskeiniz.
CONDICIONES DE REGISTRO:
Ondoren erakusten da Capstone programari
datuak nola jaso behar dituen eman behar
diogun agindua
BURUTZEKO ESPERIMENTUAK MOTAK
Bi prozesu mota ditugu
1 Prozesu : kargatze prozesua.
2 Prozesu : deskargatze prozesua.

2
GRAFIKEN DOIKETA
Capstone/DataStudiok datuak bi eratan eskeintzen ditu: grafika modura eta taula modura.

3
GRAFIKEN DOIKETA

4
Grafiken doiketaren bitartez zer informazioa lor dezakegu
Karga prozesuan Ajuste exponencial inverso motako doiketa eskatuz, Capstone/Data Studiok honako informazioa ematen digu:

Deskargaren
hasieran
zegoen voltaia

Kargatzen prozesua
Iturria Vo ≈ 7.5V
Voltetan programatuta

Kargaren adierazpen teorikoarekin konparatuz:

−1
t
V ( t )=V iturria (1−e RC )
lortzen dugun informazioa ondokoa da
A=
V iturria =10.1
gure xaflak 3V edo 1.5V-ko bi aukera soilik eskaintzen dizkigu

1
C Capstone/ DataStudiok emandakoC konstantea = =0,175
R C kapazitatea

Deskarga prozesuan Ajuste exponencial en base natural motako doiketa eskatuz, Capstone/Data Studiok honako informazioa
ematen digu:

5
 Deskargaren adierazpen teorikoarekin konparatuz:
−1
t lortzen dugun informazioa ondokoa da:
V ( t )=V hasieran e RC
A=V =8 , 75 balio hau grafikaren irudian deskarga urdinak
hasieran
hasieran duen balioarekin ados dago (gorriz).
1
C Capstone/ DataStudiok emandakoC konstantea = =0,201
R C kapazitatea

ESPERIMENTU BAKOITZA BI ALDIZ EGITEA KOMENI DA, ANTZEKO EMAITZAK LORTUZ GERO
ESPERIMENTUA ONTZAT HARTZEKO
TAULEN ERABILERA
DENBORAREN DATUEN BIDEZ LORTUTAKO INFORMAZIOA
Irudian azaltzen diren datuetatik ezkerrekoak kargatzearen datuak dira eta eskubikoak
deskarga batenak
Karga prozesuan

( 1−e ) ,
−1
V ( t )=V iturria RC
t
t berezia=RC den aldiune berezian

V(t berezia ¿=V iturria ( 1−e−1 ) =V iturria 0.6321

Ondoko taulan Run1 esperimentua karga prozesua zen eta V

iturria =9.0 V

V(t ¿=V iturria 0.6321=9.0× 0.63=5.67V

berezia

5.67V voltaiaren gertu dagoen balioa 5.66V dela kontsideratuz 25.3s aldiune berezi
honek RC balioaren berdina da.
Deskarga prozesuan
−1
t
V ( t )=V hasierakoa e RC , t berezia=RC den aldiune berezian
−1
V(t berezia ¿=V hasierakoa e =V hasierakoa 0.3678

Ondoko taulan Run2 esperimentua deskarga prozesua zen eta

V hasierakoa=6.8 V
V(t berezia ¿=V hasierakoa 0.37=6.8× 0.367=2.4956V

2.4956V voltaiaren gertu dagoen balioa 2.49V dela kontsideratuz 26.200s aldiune berezi honek RC balioaren berdina da.
Bestalde deskargaren V(t) datuak zuzen bat bihur ditzakegu Excel programa erabiliz:

V (t) V (t)
( 1
)
−1 −1
t
e RC → −ln V hasierakoa = RC t
t
V ( t )=V hasierakoa e RC → =
V hasierakoa

6
 1 1
MALDA= , RC =
RC MALDA

DATU HARTZEKO PROPOSATZEN DIREN PROZEDUREN LABURPENA

CAPSTONE/DATA STUDIO 1
Grafikek EMANDAKO C konstantea=
Kapazitatea × Erresistentzia
t berezia= Kapazitatea × Erresistentzia
Grafika Zuzena Y ardatzean X ardatzean t (s) Malda= 1
(excell) V Kapazitatea × Erresistentzia
−ln
V hasiera

Jasotako datu hauek erabili ditzakegu, ez bakarrik erabili dugun kondentsadorearen C kapazitate nominala baieztatzeko, t berezia
balioa jasoz RC bikote desberdinek kargatze prozesuan eta deskargatze prozesuan duten azkartasuna konpara dezakegu eta
azkartasun hau zeren menpe dagoen aztertu: R, C, RC balioa, aukeratutako V iturria , zein V hasierakoa potentzialetik hasi den
deskargatzen. Galdera asko plantea ditzakegu:

- V iturria aldaztuz etaC eta R finkatuz , azken karga Qbukaeran =C V iturria denez , 0.6321Qbukaeran kargara iristeko
denbora gehiago beharko du V iturria handiagoa den kasuan orduan karga gehiago metatzen ari baita?
- V iturria eta C finkatuz eta R aldatuz , R gero eta handiagoa, kondentsadoreak 0.6321 Qbukaeran kargara iristeko
denbora gehiago beharko du?
Hauek kargatze prozesuari buruzkoak dira, antzekoak planteatu ditzakegu deskargatze prozesuaren kasuan. Ondoren jasotako datu
batzu tauletan ageri dira, zuek planteatutako galderak eta hipotesiak baieztatzeko edo baztertzeko erabili. Hipotesiak planteatu eta
baieztatuz gain, saiakera batetan prozedura desberdinak erabiliz lortutako C-ren balioak balio nominalarekin bat datozen baieztatu.
Puntuaziorako Egelan kontsultatu.

7
8