Μετάφραση: Nikolaos Koutsocheras

Επιμέλεια: Nikolaos Benias

Η ιστορία μου ξεκινάει στη Μόσχα.

Ήμουν 15 χρονών.

Ο κολλητός μου κι εγώ ήμασταν

με ένα γκρουπ Δυτικών,

σε επίσκεψη στη Σοβιετική Ένωση.

Ήταν 1987,

λίγα χρόνια πριν την πτώση

του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Είχαμε έναν επίσημο ξεναγό

αποκλειστικά για μας.

Η ξενάγηση θα ξεκινούσε το επόμενο πρωί

και είχαμε καταλύσει στα δωμάτια

του ξενοδοχείου μας.

Ο φίλος μου είπε, «Ας πάμε

μια βόλτα, να δούμε την πόλη».

Σκέφτηκα ότι ήταν εξαιρετική ιδέα.

Κακώς.

Έτσι αρπάξαμε τα παλτό μας, βγήκαμε κρυφά

από την ασφάλεια και βρεθήκαμε στον δρόμο.

Βρήκαμε την είσοδο του μετρό.

Ο υπόγειος σιδηρόδρομος της Μόσχας

είναι ο βαθύτερος στον κόσμο.

Η κατάβαση με τις κυλιόμενες σκάλες,

πήρε ένα ολόκληρο λεπτό.

Όταν βρεθήκαμε κάτω, ο φίλος μου

κατευθύνθηκε στο ανοικτό τρένο,

αλλά τον τράβηξα πίσω

λέγοντας, «Περίμενε!

Ας γράψουμε το όνομα του σταθμού,

για να επιστρέψουμε».

Είχα ένα σημειωματάριο, το πήρα

κι έγραψα τα γράμματα του σταθμού

και πήραμε το τρένο και

συνεχίσαμε να μπαίνουμε σε τρένα.
Κι αυτό ήταν διασκεδαστικό επειδή --

Για την ακρίβεια, ήταν παράξενο.

Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι, πιθανότατα

όλοι επέστρεφαν σπίτι από τη δουλειά.

Όλοι ήταν ντυμένοι με καφέ και γκρι ρούχα

και όλο αυτό ήταν πολύ διαφορετικό,

σε σχέση με την πατρίδα.

Άλλα οι σταθμοί ήταν πανέμορφοι.

Υπήρχαν σταθμοί με αγάλματα,

με πίνακες στους τοίχους

και γυάλινα εκθέματα.

Ήταν πραγματικά σαν μουσεία.

Δεν περιμέναμε ποτέ κάτι τέτοιο.

Και τα πάντα ήταν πεντακάθαρα.

Λοιπόν,

ήταν όμως παράξενο ότι ο κόσμος --

κανείς δεν φαινόταν να μιλάει,

και ο τρόπος που μας κοίταζαν όλοι

ήταν περίεργος για εμάς.

Μετά από περίπου 20-30 λεπτά,

είχαμε δει αρκετά

και θέλαμε να γυρίσουμε σπίτι.

Έδειξα τις σημειώσεις μου σε κάποιον

και μας κατεύθυνε προς τα εκεί.

Εκεί, έδειξα τις σημειώσεις μου

σε ένα άλλο άτομο

που μας κατεύθυνε προς την άλλη πλευρά.

Και τότε ένα τρίτο πρόσωπο

μας κατεύθυνε παράπλευρα.

Αυτό ήταν λίγο μπερδεμένο.

Και τότε την είδα.

Πάνω από τις σκάλες, η πινακίδα.

Αποκαλύφθηκε ότι είχα γράψει

τη ρώσικη λέξη για την «Έξοδο».

(Γέλια)
Έτσι προχωρήσαμε προς τα πάνω
και βρήκαμε ένα ταξί.

Αυτό ήταν εξαιρετικό.

Και είπαμε στον οδηγό,

στο ξενοδοχείο «Intourist Hotel»

και προθυμοποιήθηκε να μας πάρει.

Θυμάμαι να κάθομαι δίπλα

στον οδηγό, δίνοντάς του 50 ρούβλια.

Με κοίταξε και είπε,

(Ρώσικα) Όχι, δολάρια !

(Γέλια)

Πενήντα δολάρια;

Αυτό ήταν περίπου 20 φορές

παραπάνω σαν ποσό.

Αυτή δεν ήταν επιλογή για εμάς.

Έτσι, έπρεπε να βγούμε απ' το ταξί

κι έφυγε μακρυά, αφήνοντάς μας

να στεκόμαστε εκεί.

Ήταν μια κρύα νύχτα

και ξέρετε τα πάντα ήταν παράξενα για μας

και ήμασταν έφηβοι,

αρκετά αγχωμένοι,
μη ξέροντας τι να κάνουμε.

Έτσι, αρχίσαμε να περπατάμε.

Περπατήσαμε ως το τέλος του τετραγώνου.

Στρίψαμε στη γωνία.

Και 180 μέτρα μπροστά μας,

το ξενοδοχείο «Intourist Hotel».

(Γέλια)

Λοιπόν, αυτή η εμπειρία

με επηρέασε με δύο τρόπους.

Πρώτον, κάθε φορά μετά αυτό το ταξίδι,

όταν άκουγα κάποιον να μιλάει Ρώσικα

απλώς αναστατωνόμουν.
(Γέλια)

Και δεύτερον, με δίδαξε τη σημασία

της κατανόησης της τοπικής γλώσσας,

όταν ταξιδεύεις.

Πραγματικά με οδήγησε στην εκμάθηση

άλλων τεσσάρων γλωσσών επαρκώς

τα επόμενα χρόνια.

Τώρα, πριν συνεχίσω,

θα ήθελα να ξέρω στο ακροατήριο --

Μπορούμε να έχουμε ίσως

λίγο φως στο ακροατήριο;

θα ήθελα απλώς να δω ποιος --

Σηκώνοντας χέρι, ποιος δεν έχει

ως μητρική γλώσσα τα Αγγλικά;

Πρέπει να είναι το 99%.

(Γέλια)

Όποιος δεν μιλάει Αγγλικά, να σηκωθεί!

(Γέλια)

Εντάξει, μπορώ να υποθέσω

ότι όλοι σας έχετε μπει στη διαδικασία

να μάθετε μια γλώσσα.

Κάποιος που να μιλάει

τρεις ή περισσότερες γλώσσες;

Ουάου, ίσως να είναι το 70%.

Τέσσερις ή περισσότερες, κανείς;

Αρκετά καλά.

Κάποιος πέντε ή περισσότερες γλώσσες;

Ουάου, ελάτε να με δείτε στο διάλειμμα.

(Γέλια)

Για μένα, το να μαθαίνεις

μια γλώσσα είναι...

Για μένα, είναι σαν ένα τραπέζι, όπου

έχεις απλώσει χαρτιά χωρίς να τα βλέπεις.

Καθώς ξεκινάς να μαθαίνεις

και να καταλαβαίνεις,

τα χαρτιά σου αποκαλύπτονται.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος

τρόπος ταξινόμησης,

αλλά μαθαίνοντας,
φτάνεις σε συγκεκριμένα ορόσημα.

Στο πρώτο περίπου

το 25% των καρτών έχουν γυρίσει,

όπου είσαι στο βασικό επίπεδο.

Σε αυτό το επίπεδο, γνωρίζεις

το βασικό λεξιλόγιο, λίγη γραμματική

και μπορείς να κάνεις

πολύ απλές συζητήσεις

και να επικοινωνείς λίγο.

Και η μελέτη συνεχίζεται μέχρι να

φτάσετε στο μαγικό σημείο της ευφράδειας,

όταν μιλάω άπταιστα τη γλώσσα.

Τώρα, τι ακριβώς σημαίνει

μιλάω άπταιστα μια γλώσσα;

Σημαίνει ότι, έχετε γυρίσει περισσότερες

από το 50% των καρτών

κι αυτό είναι το σημείο όπου έχετε --

όπου η γλώσσα γίνεται μέρος

του υποσυνείδητου σας,

έτσι ώστε ακόμα κι αν δεν την μιλάτε

για δέκα χρόνια ή περισσότερα,

δεν θα την ξεχάσετε.

Μπορείτε να επανέλθετε σε πολύ

σύντομο χρονικό διάστημα.

Αυτό είναι ένα επίπεδο που μπορείτε

να σκέφτεσαι άνετα σε μια γλώσσα

και να επικοινωνείτε άνετα σε μια γλώσσα.

Τώρα, ορισμένοι άνθρωποι συνεχίζουν

και φτάνουν σε ένα ανώτατο επίπεδο.

Εκεί, γνωρίζετε την κλασσική λογοτεχνία

σε μια άλλη γλώσσα

και ίσως έχετε μια βαθιά γνώση

σε εξειδικευμένα πεδία.

Συχνά αυτό το σημείο

επιτυγχάνεται στο πανεπιστήμιο.

Εγώ, όταν μάθαινα

την πρώτη μου ξένη γλώσσα,

είχα μια πολύ καλή αφετηρία,

γιατί είχα γεννηθεί από Γερμανίδα

μητέρα κι Αμερικανό πατέρα.

Τώρα, όταν ήμουν μωρό,

δεν καταλάβαινα, πραγματικά,

ότι αυτά που μου μίλαγαν οι γονείς μου,

ήταν δύο ξεχωριστές γλώσσες.

Άλλα όταν ήμουν δύο χρονών,

τα είχα ξεκαθαρίσει όλα.

Οι γυναίκες μιλούν μόνο Γερμανικά.

(Γέλια)

Οι άντρες μιλούν μόνο Αγγλικά.

(Γέλια)

Φαντάζεστε πόσο αστείο ήταν όταν

οι γονείς μου με συστήναν σε φίλους.

(Γέλια)

Το να είμαι δίγλωσσος με βοήθησε πράγματι

αρκετά στο να μάθω την πρώτη μου γλώσσα.

Βοήθησε απόλυτα.

Αν είσαι --

Αλλά μου έδωσε επίσης και κάτι άλλο.

Μου έδωσε δύο ταυτότητες και την ικανότητα

να εναλλάσσομαι μεταξύ τους.

Όταν μιλάς σαν γηγενής

σε περισσότερες από μία γλώσσες,

τότε η προσωπικότητά σου,

το χιούμορ σου, το σύστημα αξιών σου,

αλλάζουν καθώς εναλλάσεις τις γλώσσες.

Αυτό μπορεί να έχει

τεράστια πλεονεκτήματα.

Εννοώ, κάποιες έρευνες έχουν δείξει αύξηση

της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων

ή ακόμα και υψηλότερη

αντίσταση στο Αλτσχάιμερ.

Το πιο ενδιαφέρον για εμένα

είναι ότι πραγματικά μου έδωσε

πληθώρα κοινωνικών προσόντων.

Όταν μιλάς μια γλώσσα σαν γηγενής,

τότε αισθάνεσαι σαν στο σπίτι σου μεταξύ

παρόμοιων ομιλητών ή σε έναν πολιτισμό

κι επίσης οι άλλοι ομιλητές

σε αποδέχονται σαν έναν απ' αυτούς.

Τώρα, αυτό σχετίζεται μόνο

με τους ντόπιους ομιλητές;

Κι αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα.

Αλλά, δεν θα ήταν ωραίο

όταν κάποιος μαθαίνει μια ξένη γλώσσα

να μπορεί να αναπτύσει μια άλλη ταυτότητα

και να μπορεί πραγματικά να απολαμβάνει

τα κοινωνικά οφέλη ενός γηγενή ομιλητή,

πέρα από την ικανότητα επικοινωνίας;

Λοιπόν, αυτό συνέβη σε εμένα.

Μπορούσα να το κάνω αυτό

κι θέλω να σας δείξω από την εμπειρία μου,

πώς νομίζω ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί.

Έτσι, αν πούμε ότι η πράσινη περιοχή

είναι το επίπεδο ενός γηγενή ομιλητή,

το πρώτο που παρατηρούμε είναι

ότι στην πορεία απόκτησης της ευφράδειας

δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις.

Υπάρχουν κάποιες μέθοδοι,

όπως η Burrito Principle,

όπου προσδιορίζει το 20%

του πιο αποτελεσματικού υλικού εκμάθησης.

Υπάρχουν και εφαρμογές

όπως για μελέτη σε χρονικά διαστήματα,

που αυξάνουν την απομνημόνευση λέξεων.

Εξοικονομούν λίγο χρόνο,

αλλά τελικά ο μόνος τρόπος

είναι να εξασκείσαι με το υλικό

μέχρι να φτάσεις
στο επίπεδο της ευφράδειας.

Το δεύτερο που παρατηρούμε,

είναι ότι από την ευφράδεια στην τέλεια

γνώση, είναι αρκετά πιο αργή διαδικασία

και αναλογικά απαιτεί

πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια.

Γι' αυτό οι περισσότεροι --

απλά σταματούν στην ευφράδεια.

Ξέρουν να ομιλούν Αγγλικά, αρκετά καλά,

και δεν προσπαθούν καν

να τολμήσουν το κάτι παραπάνω,

κάτι που το καταλαβαίνω.

Όμως τα καλά νέα είναι,

ότι για να αποκτήσετε

τα πλεονεκτήματα του γηγενή ομιλητή,

δεν χρειάζεται να αποκτήσεις τελειότητα

υπό την ακαδημαϊκή έννοια.

Στην πραγματικότητα, μπορεί

να παραβλεφθεί τελείως αυτό το βήμα.

Έτσι αν το σκεφτείτε,

υπάρχουν πολλοί γηγενείς ομιλητές

χωρίς βαθύτερη γνώση της γλώσσας

σε εξειδικευμένα πεδία ή γνώση

εκλεπτυσμένου λεξιλογίου.

Συνεπώς, αυτό δεν απαιτείται πραγματικά.

Άρα, πώς θα γίνει; Τι απαιτείται;

Λοιπόν,

Θέλω να σας πω τρεις τομείς

στους οποίους πρέπει να επικεντρωθείτε

όταν μαθαίνετε τη γλώσσα

και συναναστρέφεστε με γηγενείς.

Πρώτον: δουλέψτε στην εξάλειψη

της ξενικής προφοράς σας.
Γνωρίζω ότι μίλησα για εξάλειψη.

Θα πρέπει τουλάχιστον
να την ελαχιστοποιήσετε.

Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου,

η πιο παραμελημένη πλευρά

στην εκμάθηση μιας γλώσσας σήμερα,

αλλά και ταυτόχρονα η πιο σημαντική

για να φτάσεις σε αυτό το επίπεδο

που ονομάζω ως γηγενή ομιλητή.

Αν επικοινωνείς χωρίς ξενική προφορά

ή σχεδόν χωρίς ξενική προφορά,

αυτό αλλάζει, ασυνείδητα, τον τρόπο

που σε αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι

και επίσης σε κάνει ικανό να προσαρμοστείς

σε μια νέα εικόνα για τον εαυτό σου.

Ο καλύτερος τρόπος που βρήκα --

η καλύτερη άσκηση που έχω βρει

για τη βελτίωση την προφορά σας

είναι αυτή που αποκαλώ

τεχνική της τέλειας πρότασης.

Βρείτε έναν γηγενή για να σας βοηθήσει,

πάρτε ένα βιβλίο της ξένης γλώσσας,

ανοίξτε το σε μια τυχαία σελίδα

και διαβάστε την πρώτη πρόταση.

Έπειτα, ζητήστε από τον γηγενή

να σας βαθμολογήσει

σε απόλυτη ξενική προφορά, σε μέτρια

ξενική προφορά και χωρίς ξενική προφορά.

Μετά, ο γηγενής ομιλητής

θα σας διαβάσει ξανά την πρόταση.

Εσείς πρέπει να ακούτε προσεκτικά

και μετά να επαναλάβετε.

Και θα επαναλάβετε ξανά και ξανά

μέχρι ο γηγενής ομιλητής να σας πει

ότι δεν ακούει πια ξενική προφορά

όταν διαβάζετε την πρόταση.
Ναι, ξέρω ότι μπορεί να πάρει πολύ καιρό,

ακόμα και για να πείτε

μόλις μία πρόταση σωστά.

Αλλά σας υπόσχομαι,

αν επιμείνετε και δουλέψετε με υπομονή,

θα εντυπωσιαστείτε
με την αλλαγή στην προφορά σας.

Ο δεύτερος τομέας για να επικεντρωθείτε

είναι τα ρήματα και οι τοπικές εκφράσεις.

Λοιπόν, όλοι ξέρουμε ότι το λεξιλόγιο

μπορεί να εξαρτάται ανά περιοχή.

Στις ΗΠΑ λένε «stand in line»

όταν είναι στην ουρά,

ενώ στην Αγγλία, «queue».

Έτσι απλά κι ωραία.

Αλλά μερικές φορές ο προφορικός

λόγος είναι τόσο διαφορετικός,

η καθομιλουμένη είναι τόσο διαφορετική

απ' ό,τι λένε τα βιβλία,

που τα βιβλία είναι σχεδόν άχρηστα

αν θες να συνομιλήσεις με γηγενείς.

Να σας δώσω ένα παράδειγμα.

Στα Γαλλικά, υπάρχει η λέξη «le travail»,

που σημαίνει «η δουλειά μου».

Ένας Γάλλος μιλώντας με έναν φίλο του

πιθανότατα θα πει «mon boulot»,

που είναι τελείως διαφορετική λέξη.

To ίδιο και με «τα ρούχα», «le vestments»,

αλλά θα ακούσετε «le fringues».

Ή τα λεφτά είναι «l'argent»,

αλλά οι Γάλλοι λένε «le fric», «le sou»

ή άλλες εκφράσεις γι' αυτά.

Έτσι, είναι ξεκάθαρο ότι αυτά

είναι μια σταγόνα στον ωκεανό.

Αλλά εσείς θα πρέπει να μάθετε όλες αυτές

τις λέξεις και εκφράσεις, μία-μία.
Και φυσικά για να το πετύχετε αυτό,
πρέπει να συναναστρέφεστε με γηγενείς.

Αλλά αφού φτάσετε στο σημείο εκείνο

όπου θα νιώθετε άνετα με όλα αυτά,

θα είναι ευκολότερο
να αντιμετωπίσετε κάτι καινούριο.

Απλά θα το κατανοήσετε με την πρώτη,

όπως οι γηγενείς ομιλητές,

που ακούν λέξεις ή φράσεις

που δεν τις ξέρουν από πριν.

Ο τρίτος τομέας που πρέπει να δουλέψετε

είναι η υιοθέτηση γνωρισμάτων κουλτούρας.

Τι εννοώ με αυτό;

Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω:

Τι σημαίνει αυτή η χειρονομία για εσάς;

Κανείς Ιταλός εδώ;

(Γέλια)

ΟΚ, λοιπόν, ανάλογα με την κουλτούρα σας,

αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι αγενές

ή θα μπορούσε απλά να δείχνει

απορία ή δυσπιστία,

όπως, «Γιατί το έκανες αυτό;»

Ή «Πώς μπόρεσες;»

Ή απλά θα μπορούσε να ζητάει φαγητό

«Δώσε μου να φάω!»

Ενδιαφέρον!

Στη Μέση Ανατολή,

είναι ο τυπικός τρόπος για να πουν

«Σε παρακαλώ, περίμενε!»

Οπότε αυτά τα χαρακτηριστικά

πρέπει να τα κάνετε δικά σας

και μερικές φορές είναι δύσκολο

να τα διακρίνει κανείς

και απαιτούν πολύ άμεση ακουστική.

Θέλω να σας πω μερικά

ακόμα παραδείγματα.

Φανταστείτε ότι είμαι με τρεις φίλους:

έναν Αμερικάνο, έναν Γερμανό κι έναν Γάλλο.

Περπατάμε και ίσως ο Αμερικανός

χτυπήσει το κεφάλι του

και η πρώτη του αντίδραση

μπορεί να'ναι «Άουτς!»

Έτσι το λένε στα Αγγλικά.

Αλλά ο Γερμανός, αν φάει

μια αγκωνιά μέσα στο πλήθος,

θα έλεγε «Αουα!»

(Γέλια)

Και τον Γάλλο μπορεί να τον πατήσουν

στο νύχι και να πει «Άιιι!»

(Γέλια)

Άρα, στη γλώσσα που μαθαίνετε

αυτό είναι κάτι που πρέπει

να παρατηρήσετε, να κατανοήσετε

και να το κάνετε δικό σας.

Αν...

Είμαι ξανά με τους τρεις φίλους μου

και κάθομαι μαζί τους,

τους σερβίρω τσάι

και ρωτάω τον Αμερικάνο,

«Θα ήθελες ένα μπισκότο με το τσάι σου;»

Αν απαντήσει καταφατικά,
θα μπορούσε να πει "Αχά!"

Και αν ρωτήσω τον Γερμανό

«Ξέρεις τι τσάι είναι αυτό;»

Θα μου πει «Μμ-χ!»

Και μετά θα ρωτήσω τον Γάλλο «Σου αρέσει;»

Θα πει «Χμ!»

(Γέλια)

Συνεπώς αυτές οι διαφορές σίγουρα

απαιτούν ενεργή ακουστική.
Άρα αυτά τα τρία πράγματα που σας είπα,

δηλαδή η προφορά,

η καθημερινή γλώσσα και η υιοθέτηση

των τοπικών χαρακτηριστικών,

όλα αυτά προϋποθέτουν ότι συνδιαλέγεστε

με γηγενείς όσο γίνετε περισσότερο.

Ιδεατά, θα πρέπει να εισχωρήσετε

ολοκληρωτικά στην κουλτούρα τους.

Τώρα, αν ζήσετε στο εξωτερικό για λίγο,

αυτό θα ήταν εξαιρετικό.

Ή ίσως να ζείτε με γηγενείς

ομιλητές στην πόλη σας.

Ίσως, αρκεί να έχετε μια ρομαντική σχέση

ή ακόμα και να περνάτε

χρόνο με συναδέλφους.

Ρομαντικές σχέσεις, θα έκανα

ολόκληρη ομιλία γι' αυτό το θέμα.

(Γέλια)

Βοηθάει πολύ σε τέτοιες καταστάσεις.

Αλλά, ναι --

Αυτό, φυσικά, είναι διαφορετικό

για τον καθένα μας.

Άλλα, ακόμα κι αν δεν είστε ανάμεσα σε

γηγενείς, η μάθηση δεν πρέπει να σταματά.

Διότι μπορείτε να να παρακολουθείτε

τηλεοπτικά σόου και ταινίες,

μπορείτε να μιμήστε χαρακτήρες,

μπορείτε να γράφετε
ότι δεν έχετε ξανακούσει

και να εξασκείστε πάνω σ' αυτά.

Θα ήθελα επίσης να σας ενθαρρύνω

να μαθαίνετε τους στίχους τραγουδιών.

Είναι υπέροχα, γιατί

εξιστορούν καταστάσεις.

Δεν σας βοηθούν μόνο με την προφορά

καθώς τραγουδάτε,

αλλά αν έχουν συναίσθημα,

θα εντάξετε αυτές τις εκφράσεις
στο άμεσο λεξιλόγιο σας.

Θα είναι σαν να μιλάτε όλη μέρα

και θα τις χρησιμοποιείτε ασυναίσθητα.

Πολύ καλή μέθοδος.

Οπότε μουσική, σίγουρα.

Το άλλο που χρειάζεστε για να

φτάσετε το επίπεδο γηγενή ομιλητή

είναι η σωστή προσέγγιση

και η πίστη ότι αν ακούγεστε

σαν γηγενής ομιλητής,

εκφράζεστε σαν γηγενής ομιλητής,

μιλάτε και συμπεριφέρεστε σαν τέτοιος,

τότε θα έχετε πραγματικά κατακτήσει

το επίπεδο του γηγενή.

Άρα, αν θα έπρεπε να σας μείνει

κάτι από τη σημερινή ομιλία,

θα ήταν αυτό: δουλέψτε την προφορά σας.

Διότι η προφορά

βοηθάει σε κάθε στάδιο

της εκπαιδευτικής διαδικασίας,

ακόμα και στο ξεκίνημα.

Θα επιταγχύνει τα πάντα.

Και ταυτόχρονα είναι το κλειδί για να

φτάσετε το επίπεδο ενός γηγενή ομιλητή

ή περίπου σαν αυτό.

Άρα πριν φύγω,

θα ήθελα να σας πω πώς κατάφερα να

ξεπεράσω το φόβο μου για τη Ρώσικη γλώσσα.

Ήταν μια πάρα πολύ φινετσάτη λύση.

Παντρεύτηκα μια Ρωσίδα.

(Γέλια)

Τώρα έχω μικρά παιδιά στο σπίτι μου

τα οποία μου μιλούν Ρώσικα κάθε μέρα.
(Γέλια)

Θέλω να σας ευχαριστήσω.

(Χειροκρότημα)

Και πριν φύγω, θα ήθελα μόνο να σας ευχηθώ

(Ισπανικά) Καλή επιτυχία

με τις σπουδές σας στις ξένες γλώσσες.

(Γαλλικά) Ήταν ευχαρίστησή μου

να είμαι εδώ σήμερα μαζί σας.

(Εβραϊκά) Σας εύχομαι καλή

επιτυχία στις σπουδές σας.

(Γίντις) Ευχαριστώ που με ακούσατε.

Καλή τύχη σε όλους και...

(Ρώσικα) Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)