ΠΡΟΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΟΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

Το εν λόγω κειμενικό είδος απαιτεί από την πλευρά του μαθητή τη συγγραφή
ενός προφορικού (ρητορικού) λόγου, τον οποίο υποτίθεται πως πρέπει να
εκφωνήσει σε κάποια περίσταση.

Οι σημαντικότερες από τις υποθετικές αυτές περιστάσεις είναι οι εξής:

ΟΜΙΛΙΑ: Πρόκειται για προφορικό λόγο που εκφωνείται με αφορμή

συγκεκριμένη περίσταση και με αντικείμενο ευρείας θεματολογίας
(πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, επιστημονικό, θρησκευτικό κλπ).

Είδη ομιλίας είναι και τα ακόλουθα:

ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Πρόκειται για ομιλία που εκφωνείται σε συλλογικό

όργανο, η οποία περιλαμβάνει είτε προτάσεις πάνω σε συγκεκριμένο
θέμα είτε ανακοινώσεις σχετικά με συγκεκριμένο ζήτημα. Μια
εισήγηση μπορεί να απευθύνεται σε όλα τα είδη ακροατηρίων που
προαναφέρθηκαν για την ομιλία.

ΔΙΑΛΕΞΗ: Πρόκειται για λόγο που εκφωνείται ενώπιον εξειδικευμένου

ακροατηρίου […] με σκοπό την πραγμάτευση ενός εξειδικευμένου
(συνήθως επιστημονικού) θέματος. Η διάλεξη μπορεί να απευθύνεται
μόνο σε ορισμένα είδη κοινωνικών ακροατηρίων2.

Μία ομιλία μπορεί να απευθύνεται:

α) σε εθνικό, διεθνές, κρατικό, διακρατικό, ή άλλο συλλογικό όργανο,
β) σε κοινωνικό ακροατήριο.

Αξίζει να προσεχθούν τα ακόλουθα:

o Ο πομπός επιβάλλεται να χρησιμοποιεί ύφος που να ταιριάζει στην επικοινωνιακή
περίσταση (επίσημο, οικείο, επιστημονικό κ.α.)
o Χρησιμοποιείται το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού και, όταν θεωρείται σκόπιμο,
χρησιμοποιείται και το πρώτο πληθυντικό για ποικιλία ύφους.
 ΔΟΜΗ
Προσφώνηση, Ανάλογα με τη σύνθεση του
χαιρετισμός στο κοινού
ακροατήριο
 Αναφορά στην αφορμή
εκφώνησης της ομιλίας:
1. Δήλωση της ιδιότητας του
Πρόλογος/Εισαγωγή ομιλητή είτε με την ιδιότητά δίνεται, θα ήθελα κι εγώ να
μας αναφέροντας ποιους
εκπροσωπούμε.
2. Στη συνέχεια αναφέρουμε το β. Ως μέλος της Βουλής των
θέμα της ομιλίας.
Ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας: α. Ως μέλη της σχολικής
 Διατύπωση απόψεων.
 Φροντίζουμε να δείχνουμε ότι
απευθυνόμαστε σε κοινό,
διανθίζοντας το κείμενο με
Κύριο Μέρος στοιχεία προφορικότητας:
1. αποστροφές στο κοινό
2. επικλήσεις στην εμπειρία,
γνώσεις, ευαισθησία του
κοινού
3. χρήση α΄ και β΄ προσώπου
4. διατύπωση ερωτημάτων
Συνοψίζουμε, διατυπώνουμε ένα
συμπέρασμα και απευθύνουμε
προτάσεις ή προτροπές στους
Επίλογος ακροατές.
Τους ευχαριστούμε που μας
Επιφώνηση άκουσαν
Αγαπητοί συμμαθητές ή Αγαπητέ
κ. «Χ» ή Αγαπητοί φίλοι ή
Σεβαστό κοινό ή Κυρίες και κύριοι
α. Συγκεντρωθήκαμε όλοι εδώ
σήμερα με αφορμή….
Αξιοποιώντας την ευκαιρία που
διατυπώσω κάποιες σκέψεις
σχετικά με…
Εφήβων θα ήθελα να καταθέσω
από το βήμα αυτό κάποιους
προβληματισμούς σχετικά με…
κοινότητας/ως ενεργοί πολίτες της
σύγχρονης κοινωνίας όλοι έχουμε
πείρα των προβλημάτων /έχουμε
αναμετρηθεί με τα προβλήματα, τις
δυσκολίες…
γ. Νομίζω πως όλοι θα
συμφωνήσετε πως το……… είναι
έντονο/είναι μια από τις μάστιγες
της εποχής μας. Τις επιπτώσεις του
τις έχουμε υποστεί όλοι μας, άλλος
περισσότερο. Ποιος από εμάς
……..; Ποιος δε γνωρίζει……;
Ολοκληρώνοντας την ομιλία μου,
θα ήθελα να σας επιστήσω την
προσοχή στην ανάγκη λήψης
άμεσων μέτρων ……….
κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω
άλλη μια φορά την οξύτητα του
προβλήματος./το μέγεθος της
ευθύνης που βαραίνει …… και να
εκφράσω την ευχή/ελπίδα ότι …….
Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο που
μου διαθέσετε
Σας ευχαριστώ για την προσοχή
σας
Σας ευχαριστώ θερμά που με
ακούσατε
Προσφώνηση
ΟΙΚΕΙΟ/ΦΙΛΙΚΟ ΥΦΟΣ ΗΜΙΕΠΙΣΗΜΟ ΥΦΟΣ ΕΠΙΣΗΜΟ/ΤΥΠΙΚΟ ΥΦΟΣ
o Αγαπημένοι μου φίλοι o Αγαπητοί φίλοι o Κυρίες και κύριοι
o Αγαπημένοι συμμαθητές o Αγαπητοί σύνεδροι o Σεβαστοί σύνεδροι
o Αγαπημένοι συμπολίτες o Αγαπητά μέλη o Σεβαστά μέλη
o Αγαπημένοι ομοεθνείς o Αγαπητοί συμπολίτες o Σεβαστοί καθηγητές
o Φίλες και φίλοι o Αγαπητοί συνάδελφοι o Εκλεκτοί μέλη
o Φίλοι ακροατές o Αξιότιμοι σύνεδροι
o Φίλοι συμμαθητές o Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε της
Κυπριακής Δημοκρατίας
o Έντιμε κύριε Υπουργέ
o Αξιότιμε κύριε Διευθυντή
o Σεβασμιότατε

Υποδείγματα εκφράσεων για το κύριο μέρος

ΟΙΚΕΙΟ/ΦΙΛΙΚΟ ΥΦΟΣ ΕΠΙΣΗΜΟ/ΤΥΠΙΚΟ ΥΦΟΣ
o Σκέψου o Ευθύνη και χρέος όλων μας
o Αναλογίσου o Ας επιστρατεύσουμε τα δικά μας
o Ας θυμηθείς όλα αυτά o Ο προβληματισμός σας είναι αφετηρία της
o Είναι αδιανόητο δικής μας παραγωγικής δυναμικής
o Δε θα μπορούσα να παραλείψω o Αναφέρομαι στους προβληματισμούς που
o Χωρίς να είμαι υπερβολικός όλοι μας έχουμε
o Ασφαλώς, μπορούσα o Εσείς οι πολιτικοί έχετε αναλάβει
o Ενισχύοντας την άποψή μου

Υποδείγματα επιφωνήσεων
ΟΙΚΕΙΟ/ΦΙΛΙΚΟ ΥΦΟΣ ΗΜΙΕΠΙΣΗΜΟ ΥΦΟΣ ΕΠΙΣΗΜΟ/ΤΥΠΙΚΟ ΥΦΟΣ
o Ευχαριστώ o Σας ευχαριστώ για την o Σας ευχαριστώ για την
o Ευχαριστώ πολύ αμέριστη προσοχή σας προσοχή που επιδείξατε
o Σας ευχαριστώ o Σας ευχαριστώ για το o Σας ευχαριστώ για το
o Σας ευχαριστώ πολύ θερμό ενδιαφέρον σας ενδιαφέρον που επιδείξατε
o Σας χαιρετώ o Σας ευχαριστώ θερμά o Σας ευχαριστώ προκαταβολικά
o Σας ευχαριστώ εκ βάθος για την ανταπόκρισή σας
καρδιάς