Κατερίνα Πόθου Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕ ΑΧΩΡΙΣΤΑ ΜΟΡΙΑ
Αχώριστα μόρια είναι το στερητικό α-, το ξε- και το ανα-, που είναι αρχαία πρόθεση.

Αχώριστο μόριο Λέξη Σύνθετη λέξη Σημασία

α- στερητικό κακός ά-κακος  στέρηση
αν- (εμπρός από φωνήεν) ή άξιος αν-άξιος  στέρηση
ανα- (σπάνια) δουλειά ανα-δουλειά  στέρηση

ξε- (εμπρός από σύμφωνο) φεύγω ξε-φεύγω  έξω

μακραίνω ξε-μακραίνω  πολύ
γυμνώνω ξε-γυμνώνω  εντελώς
διψώ ξε-διψώ  στέρηση
ξ- (εμπρός από φωνήεν) αρματώνω ξ-αρματώνω  στέρηση

ανά- (πρόθεση) σηκώνω ανα-σηκώνω  επάνω

δασώνω ανα-δασώνω  πάλι
δακρύζω ανα-δακρύζω  (διάφορες σημασίες)