ΙΕΡΑΤΙΚΟΝ Ι.Μ.

ΤΑΤΑΡΝΗΣ

Οἱ τρεῖς τόμοι τοῦ Ἱερατικοῦ τοῦ ἀειμνήστου

ἀρχιμανδρίτου τῆς Ἱ.Μ. Τατάρνης Δοσιθέου
ἀποτελοῦν σημαντικὴ συμβολὴ στὰ λειτουργικὰ
ζητήματα, μέχρι λεπτομερειῶν. Ὁ ζῆλος καὶ ἠ
εὐλάβεια τοῦ συγγραφέως εἶναι ἔκδηλα καὶ
προτεινόμενα. Οἱ προτάσεις του στηρίζονται
περισσότερο στὰ ἔντυπα ἱερατικὰ καὶ εὐχολόγια,
τὴν προφορικὴ καὶ τοπικὴ παράδοση, τὴν μεγάλη
πεῖρα του, ἀπὸ ὅσο στὶς παλαιὲς χειρόγραφες
πηγὲς καὶ τὴν ἐπιστημονικὴ βιβλιογραφία.

ΑΡΧΑΪΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Τόμος Α’

σσ. 23, 67 Ἡ ἐκφώνηση «Σοφία» προηγεῖται

κάθε παλαιοδιαθηκικοῦ ἀναγνώσματος τοῦ
ἑσπερινοῦ.
σσ. 33, 76, 224 «Εὐλογία Κυρίου ἐφ᾿ ὑμᾶς
πάντοτε, νῦν...».

σ. 40 Τέλεση ἑσπερινοῦ χωρὶς εἴσοδο ἐκτὸς τοῦ

ἱεροῦ βήματος.

σσ. 55, 77 Ἱερομόναχος φέρει μανδύα.

σ. 55 Ὁ ἐπίσκοπος βάζει τὸ λιβάνι στὸ θυμιατό.

σ. 77 Θυμίαση κατὰ τὸν ἑξάψαλμο.

σσ. 81, 112, 145, 194 «Ἐκ τοῦ κατὰ Ἰωάννην...τὸ

ἀνάγνωσμα. -Δόξα σοι Κύριε, δόξα σοι».

σσ. 87, 158 Δὲν λέγεται τὸ «Ἀληθῶς ἀνέστη ὁ

Κύριος».

σ. 88 Κατὰ τὸ μεγάλο ἀπόδειπνο ὁ ἱερέας

παραμένει ἐκτὸς τοῦ βήματος.
σ. 92 Τὸ μικρὸ ἀπόδειπνο τελεῖται στὸν
ἐσωνάρθηκα μὲ κλειστὴ τὴν θύρα τοῦ κυρίως
ναοῦ.

σ. 95 Τὸ μεσονυκτικὸ τελεῖται στὸν

ἐσωνάρθηκα μὲ κλειστὴ τὴν θύρα τοῦ κυρίως
ναοῦ.

σ. 115 Ὅταν δὲν στιχολογεῖται ἡ «Τιμιωτέρα»,

δὲν λέγεται καὶ ἡ ἐκφώνηση «Τὴν Θεοτόκον καὶ
μητέρα τοῦ φωτὸς...».

σ. 141 Ἡ παννυχίδα πρὸ τοῦ ὄρθρου τῆς

ἀνάστασης τελεῖται ἐκτὸς τοῦ βήματος.

σσ. 149, 159 Θυμίαση α’ ᾠδῆς Πάσχα.

σσ. 160, 161 Τέλεση ὡρῶν στὸν ἐσωνάρθηκα

μὲ κλειστὴ τὴν θύρα τοῦ κυρίως ναοῦ.

σ. 179 Ἀπαγόρευση εὐλογίας κατὰ τὴν εὐχὴ τῆς

προθέσεως.
σσ. 191, 252 Εὐχὴ τοῦ τρισαγίου πρὸ τῆς
ἐκφωνήσεώς της.

σσ. 203, 264 Δὲν γίνεται ἐπιπλέον

μνημόνευση κατὰ τὴν μεγάλη εἴδοδο.

σ. 218 Ἀπουσία εὐχῶν τῆς ἀκολουθίας τῆς θείας

μεταλήψεως κατὰ τὴν θεία λειτουργία.

Τόμος Β’

σ. 273 Οἱ εὐχὲς τῆς γονυκλισίας

ἀναγινώσκονται πρὸς ἀνατολάς.

Ἔτι προσφέρομέν σοι...Ὑπομνηματισμὸς τῆς

θείας λειτουργίας

σ. 25 Τὸ ἅγιο ποτήριο πρέπει νὰ εἶναι ἐξωτερικὰ

λεῖο, χωρὶς προεξοχὲς ἢ προσκολλήματα.
σ. 64 Μετὰ τὴν ἔγχυση τοῦ ζέοντος σκούπισμα
τοῦ ζέοντος μὲ τὸ μάκτρο.

ΛΑΘΗ

Τόμος Α’

σ. 20 Θυμίαση τοῦ λαοῦ κατὰ τὴν εἴσοδο τοῦ

ἑσπερινοῦ.

σσ. 21, 65 Ὕψωση τοῦ θυμιατοῦ κατὰ τὴν

ἐκφώνηση «Σοφία. Ὀρθοί», ἀντὶ χάραξης
σταυροῦ.

σσ. 21, 65 Ἀνάγνωση τοῦ ὕμνου «Φῶς ἱλαρὸν...».

σ. 22 Ψαλμωδία ὅλων τῶν προκειμένων τῆς

ἑβδομάδας τοῦ ἑσπερινοῦ σὲ ἦχο β’.

σσ. 22, 66 Παράλειψη τοῦ στίχου τοῦ

προκειμένου τοῦ ἑσπερινοῦ.
σσ. 23, 67 Ἡ ἐκφώνηση «Σοφία» δὲν προηγεῖται
κάθε καινοδιαθηκικοῦ ἀναγνώσματος τοῦ
ἑσπερινοῦ.

σσ. 29, 91, 225 «Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων πατέρων

ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς»,
ἀντὶ τοῦ ὀρθοῦ «Δι’ εὐχῶν τῶν ἁγίων πατέρων
ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν ἐλέησον
ἡμᾶς».

σ. 53 Τέλεση μικροῦ ἑσπερινοῦ στὸν κυρίως ναό.

σ. 77 Εὐλογία τῆς ἀναγνώσεως μὲ «Εὐλογητὸς ὁ

Θεὸς ἡμῶν...», ἀντὶ τοῦ «Δι’ εὐχῶν...».

σσ. 78, 79, 146 Οἱ χοροὶ συμπληρώνουν τὸ

«Χριστὸς ἀνέστη...» μὲ τὴ φράση «ζωὴν
χαρισάμενος». Ὀρθό: «καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι
ζωὴν χαρισάμενος».

σ. 112 Κόκκινο ἐπιτραχήλιο σὲ Κυριακή.

σ. 147 Ἐπιπλέον στίχος γιὰ τὴν τελευταῖα
ἐπανάληψη τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη...».

σ. 147 Συναπτὲς Πάσχα ἐκτὸς τοῦ βήματος.

σ. 161 Παράλειψη τῆς εὐχῆς τῆς ἐνάτης ὥρας.

σ. 193 Θυμίαση ὄχι μόνο τῆς ἁγίας τράπεζας

πρὸ τοῦ Εὐαγγελίου.

σσ. 195, 255 Ἀπουσία κηρύγματος.

σ. 204 Ἀντιστροφὴ τοῦ μετὰ τὴν μεγάλη εἴσοδο

ἱλαστικοῦ διαλόγου τοῦ ἱερέα πρὸς τὸν διάκονο
σὲ ἱλαστικὸ διάλογο τοῦ διακόνου πρὸς τὸν ἱερέα.

σ. 207 Δὲν γίνεται ἀσπασμὸς τῶν λειτουργῶν.

σ. 210 «Τὰ σὰ ἐκ τῶν σῶν σοὶ προσφέρομεν»,

ἀντὶ τοῦ ὀρθοῦ «προσφέροντες».
σσ. 213, 272 «Ἐν πρώτοις μνήσθητι
Κύριε...ὑγιᾶ...», ἀντὶ «ὑγιῆ».

σσ. 221, 279 Ψαλμωδία τοῦ στίχου «Ἀμήν,

ἀμήν, ἀμήν· εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ ζωὴν
αἰώνιον».

σσ. 221, 280 Ἀλλοίωση τοῦ ἀρχικοῦ κειμένου

τοῦ «Πληρωθήτω...»: «Πληρωθήτω τὸ στόμα
ἡμῶν αἰνέσεως, Κύριε, ὅπως ἂν ὑμνήσωμεν τὴν
δόξαν σου, ὅτι ἠξίωσας ἡμᾶς τῶν ἁγίων σου
μετασχεῖν μυστηρίων. Τήρησον ἡμᾶς ἐν τῷ σῷ
ἁγιασμῷ, ὅλην τὴν ἡμέραν μελετῶντας τὴν
δικαιοσύνην σου. Ἀλληλούια».

σ. 223 «Ὁ ἱερεύς· Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν», ἀντὶ

τοῦ ὀρθοῦ «Ὁ διάκονος».

σσ. 223, 281 Παράλειψη τῆς ἀπόκρισης «Ἐν

ὀνόματι Κυρίου».
σ. 223, 281 Ἐκφώνηση τῆς ἀπολυτικῆς
ὀπισθάμβωνης εὐχῆς πρὸς ἀνατολάς, ἀντὶ πρὸς
τὸ λαό.

Τόμος Β’

σσ. 50, 62 Ἀνάγνωση τοῦ τροπαρίου «Ὑπὸ τὴν

σὴν εὐσπλαχνίαν...».

σ. 119 Παράλειψη τῆς εὐχῆς τῆς ἐνάτης ὥρας.

σ. 232 Ἀνάγνωση τοῦ ὕμνου «Φῶς ἱλαρὸν...» σὲ

προηγιασμένη.

σ. 234 «Εἰρήνη πᾶσι», ἀντὶ «Εἰρήνη σοι» μετὰ τὸ

δεύτερο ἀνάγνωσμα τῆς προηγιασμένης.

σ. 234 Δόξα, Καὶ νῦν, στὸ «Κατευθυνθήτω...»

τῆς προηγιασμένης.

σ. 247 «Ὁ ἱερεύς, ἐπικεκαλυμμένων ὄντων τῶν

θείων Δώρων, εἰσάγει τὰς χεῖρας αὐτοῦ δέει
πολλῷ καὶ ἅπτεται μετὰ φόβου καὶ πολλῆς
εὐλαβείας τοῦ ἁγίου Ἄρτου, οὐχ ὅμως ὑψῶν
αὐτόν, καὶ ἐκφωνεῖ· Τὰ προηγιαμένα ἅγια τοῖς
ἁγίοις», ἀντὶ τοῦ ὀρθοῦ: Ὁ ἱερεὺς βγάζει τὸν ἀέρα
καὶ τὸν ἀστερίσκο καὶ ὑψώνει τὸν ἀμνὸ
λέγοντας «Τὰ προηγιασμένα ἅγια τοῖς ἁγίοις».

σ. 253 Παράλειψη ἀναφορᾶς λευκῆς στολῆς

κατὰ τὸ μεγάλο ἁγιασμό.

Ἔτι προσφέρομέν σοι...Ὑπομνηματισμὸς τῆς

θείας λειτουργίας

σ. 56 Εὐλογία διὰ τοῦ ἀέρος στὴν ἐκφώνηση «Ἡ

χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ...».

σ. 57 Χτύπημα τοῦ ἀστερίσκου στὸ δισκάριο.

σ. 61 Εὐλογία διὰ τοῦ τιμίου Σταυροῦ.

σ. 64 Ἀπαγόρευση τοῦ ἀρχαίου κοινωνικοῦ,
δηλαδὴ τοῦ ψαλμοῦ 33.