Kitten Math : The World's Most

Adorable Math Project Kelli Pearson

Visit to download the full and correct content document:
https://ebookmass.com/product/kitten-math-the-worlds-most-adorable-math-project-k
elli-pearson/
1.5 in.
the world’s most adorable math project

by Kelli Pearson
 Copyright © 2021 Kelli Pearson

All rights reserved. No part of this book may be reproduced

or used in any manner without the prior written permission of
the copyright owner, except for the use of
brief quotations in a book review.

To request permissions, contact the publisher at kelli@artfulmath.com.

ISBN: 978-0-9855725-3-2

Cover art by Tjarda Borsboom

Brain Spark Publishing

P.O. Box 2924
Santa Clara, CA 95055

https://artfulmath.com
for Jimmy
table of contents
Introduction 1
MEW! MEW! MEW! — MATH WITH KITTENS

Kittens Come Home 4

ADDING A COLUMN OF NUMBERS

Kitten Shopping 12
ADDING AND ROUNDING DECIMALS

Feeding Schedule 22
READING A CHART, DIVISION, ELAPSED TIME

Bottle Feeding Kittens 30

RATIO, SUBTRACTION, LIQUID MEASUREMENT

Weighing Kittens 38
SUBTRACTING BIG NUMBERS, LINE GRAPHS

Kittens Grow Up 44
PERCENTS, FRACTIONS, HALF OF ODD NUMBERS

Design a Kitten Room 52

AREA, MULTIPLICATION, MEASUREMENT

Forever Home 66
PROBLEM SOLVING, MIXED SKILLS

Answer Key 80
MISTAKES ARE PROOF THAT YOU ARE TRYING

Game Boards 87
 There is MATH in this book!
I know, with a name like “Kitten Math” that probably isn’t much of
a surprise, but I thought I should warn you anyway.

If you’re usually NOT a math person, you’ll be happy to know that math is a lot
more fun with kittens. I mean, isn’t EVERYTHING more fun with kittens??

Stuff you should know… NO FAIR giving up and

You are not
SUPPOSED to be good at
all the math in this book.
Not knowing and then finding
out is called “learning”.
saying you’re bad at math.
To get good at math, you
have to make mistakes and
You can go SLOW keep trying—over and over
and still be good at math. again. That’s how it works.

Learning is the point. Take your time. Look closely.

Think and figure things out.
This is way more important
than spitting out math
facts like a robot.

What to do if you don’t know how to do the math…

• Tell yourself, “I don’t know this yet… but I’m still learning”

• Take your time and see if you can figure it out on your own

• Ask someone to explain it to you

• Look at the answer key, then see if you can get that answer

• If you’re still unsure, skip it and come back later

The most important thing is to have fun. Kittens are the BEST way to learn math!

1
This book comes with online goodies 😃
You have free access to a fun bonus pack of adorable kitten videos, “sticker” chart,
drawing activities, games, and more!

Get your Kitten Math bonus kit at artfulmath.com/kitten-goodies.

Are you ready to meet your kittens? Let’s get started!

 “Mew! Mew! Mew!”

Imagine…you hold in your hands a soft, squirmy kitten baby, feeding her with a bottle
the size of your thumb. You are dying. How could anyone resist such cuteness??

Meanwhile, three more kittens are squealing at the top of their baby
lungs, climbing your leg with tiny needle claws and scrambling for their
turn at the bottle. They are yours to care for, and they are adorable.

Welcome to the world of fostering! You have just taken in four, 3-week-
old kittens who have no mama. It’s your job to keep them healthy, safe,
and loved until they are old enough to be adopted.

Along with bottle feeding your kittens every few hours, you’ll weigh them
on a scale, go shopping for toys and supplies, design a kitten room, and
so much more!

Your kittens may be imaginary, but everything you will learn

about fostering and caring for orphan kittens is real.

By the time you finish Kitten Math, you’ll be lots better at math…
and you’ll be an expert at fostering kittens!

3
kittens come home
Picking Out Your Kittens

The “I Love My Kittens” Game

Kitten Name Math Code

4
day 1: picking out your kittens
You’re in the middle of breakfast when your mom gets a text…

MOM: Oh wow, someone just dropped off a litter of kittens at the animal shelter, and
they’re asking if we can foster them. Should we take some kittens?

YOU: YAAAYYYYYEEEESSSSSSSSS!!!!!!!

MOM: Ok then… (texts the shelter). Let’s go get some kittens!

5
You walk into the shelter, and there are kittens EVERYWHERE.

The shelter worker tells you it’s "kitten season"—the time of the year when the weather
is warmer, and thousands of kittens are being born…

SHELTER WORKER: Whew, it’s crazy around here! People are bringing in kittens
EVERY DAY, and the little ones need sooo much care. Thank goodness for
fosters like you!

YOU: Is fostering like adopting a kitten?

SHELTER WORKER: A little bit. Fosters have kittens for just a little while. They take
care of kittens who are too little or too sick to be adopted yet. Then they go to
their forever homes.

YOU: So I’m like these kittens’ mama right now?

SHELTER WORKER: Yup, exactly! You’ll have to do all the things their mama
would normally do: give them food, keep them warm, keep them clean, help
them go potty…

Oh look! They’re bringing out your kittens now!

6
A volunteer comes bustling out with a cardboard box full of kittens.
“Here you go!” she says. “Go ahead and pick out the ones you want to bring home.”

“Just four?” you ask. “Just four!” says mom.

1 2 3

4 5 6

7 8 9

Use a calendar to
help you answer the
Which kittens will you bring home?
questions below!
Write their numbers: _____ _____ _____ _____

Your kittens are exactly 3 weeks old. When was their birthday? ____________________

They can be adopted at 8 weeks old. What date is that? __________________________

7
Each of your kittens is so unique and beautiful!! What will you name
them? Draw and describe your foster kittens in the boxes below.

NAME: _______________________________________ NAME: _______________________________________

______________________________________________ ______________________________________________
______________________________________________ ______________________________________________
______________________________________________ ______________________________________________
______________________________________________ ______________________________________________

NAME: _______________________________________ NAME: _______________________________________

______________________________________________ ______________________________________________

______________________________________________ ______________________________________________

______________________________________________ ______________________________________________

______________________________________________ ______________________________________________

8
the “I love my kittens” game
1. Roll a die to fill in the spaces below.
2. Add the numbers to find the answer to each kitten question.

How many times can you kiss your kittens in one minute?

____ + ____ + ____ + ____ =

How many kitten photos can you take in one hour?

____ + ____ + ____ + ____ + ____ =

How many times will you snuggle with your kittens each day?

____ ____ + ____ =

How many times each day will your kittens do something CRAZY?

____ ____ + ____ ____ =

Write your own question:

____________________________________________________________

____ ____ + ____ ____ + ____ ____ =

9
day 2: kitten name math Code
Let’s play a game with your kittens’ names! Here is a number code.
Each letter is worth money: A = $1, B = $2, and so on.

A B C D E F G H I J K L M
$ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

N O P Q R S T U V W X Y Z
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

1. How much is each kitten’s name worth? Add the letters to find out!

• Kitten 1 name _________________________________ $________________________

• Kitten 2 name _________________________________ $________________________

• Kitten 3 name _________________________________ $________________________

• Kitten 4 name ________________________________ $________________________

2. How much are all 4 kitten names added together? $________________________

3. How much is YOUR first name worth? $________________________

4. How much is your full name worth? $________________________

5. What’s a kitten name that is close to $100? ______________________________________

6. What is the most expensive word you can think of?

_____________________________________________________________ $________________________

10
day 3: play “cross out singles” game
Print the “Cross Out Singles” game boards and watch the video
of how to play this game at artfulmath.com/kitten-goodies.

PLAYERS: 2-8 players

YOU NEED: a game board for each player, and one die

PART 1: ROLL FOR NUMBERS

6 4
1. Give a game board to each player.
5 3
2. Roll the die.
3 2
3. All the players write that same number in any one
of their empty boxes.

4. Roll nine times, so that all the boxes are filled in.

PART 2: ADD YOUR NUMBERS

6 1 4 11
5. Add the numbers and write the sum in the circles.
• Add the rows across 5 3 1 9
• Add the columns down
4 3 2 9
• Add diagonally from left to right

15 7 7 11
PART 3: FIND YOUR SCORE

6. Look at the numbers in the circles. Cross out any number that does NOT have a
match in another circle.

7. Add the circle numbers that are NOT crossed out. This is your score.
(In the example above, Kitty Cat crossed out 15. Her score was 54.)

11
kitten shopping
What Do Baby Kittens Need?

Poopy Puzzles

Do You Have Enough Money?

Going Kitten Shopping

Think of Decimals Like Money

12
 day 4: what do baby kittens need?
Match the kitten info to its photo and number to complete the sentence.

Weigh kittens every

day. A 3-week-old
kitten weighs about
______ grams. 84
(100+200+50)

Soft baby blankets

keep kittens cozy.
Kittens can sleep
___ hours per day
23
( 34-11 )

Use a heating pad.

3-week-old kittens
should be kept at
_____ degrees. 80
(2 x 40)

Use tissues to help

kittens go potty. A
litter of 4 can use 10
__ tissues per day.

(20+60+4)

Mix KMR formula

350
to bottle feed. A
28-oz can lasts
about ___ days.

(20 ÷ 2 )

13
poopy puzzles
Solve the puzzles below to get a sense of how many swaddle blankets, wipes, and
tissues you’ll need to buy when you go kitten shopping.

1. A swaddle blanket is made of thin, soft fabric and can be used to clean, feed, or
comfort kittens. Your first week with fosters, you used a LOT of swaddle blankets:

• 10 swaddle blankets got pooped on or peed on

• you used 8 to dry off kittens after giving them butt baths
• two were used to wrap kittens up so they would feel snug and safe
• 5 got all milky from bottle feeding
• three were used to clean up messes in the kitten playpen

How many swaddle blankets did you wash in one week? _______________

If you had just 4 swaddle blankets, how many loads of laundry would you have to do
that week? _______________

If you had 7 swaddle blankets, how many loads of laundry would you have to do that
week? _______________

2. Tiny kittens can’t go to the bathroom by themselves—you have to help them go

potty by rubbing their bottoms with a tissue. There are three levels of messy:

PEE (level 1): 3 tissues and 1 wet wipe

SMALL POOP (level 2): 3 tissues and 2 wet wipes
BIG MESSY POOP (level 3): 3 tissues, 4 wet wipes, and 1 towel for butt bath

In one day, your kitten Tinkle peed 6 times, had one small poop, and one big, messy
poop. You used ______________ tissues, ______________ wipes, and ______________ towels.

If all 4 of your kittens had peed and pooped exactly like Tinkle that day, you would
have used ______________ tissues, ______________ wipes, and ______________ towels.

14
 A budget is like
an allowance wit
h
certain amount a
day 5: do you have enough money? of
money to spend
.
It’s almost time to go shopping for your kittens.
You will have a budget of $250 to spend at the pet store!

You’ll need to keep track of how much money you’ve spent, so you know
how much more stuff you can buy. Here’s a shortcut that may help you:

“Rounding” means using a nearby number that’s easier to remember.

The price $4.90 is close to $5.00. We can round up to $5.00 to make adding easier.
Rounding is helpful when we don’t need the exact amount; we just need to get close.

$9.97 rounds to _______________________ $19.97 rounds to _______________________

You can also round down to an easy number. $15.03 rounds to _______________________

Round the prices to the nearest dollar:

$14.99 >>_______________________ $9.50 >> _______________________

$25.15 >>_______________________ $8.99 >>_______________________

$13.47 >>_______________________ $7.30 >>_______________________

$5.95 >>_______________________ $7.90 >>_______________________

Why do you think so many prices in stores end in .99?

_________________________________________________________________________________________________
day 6: going kitten shopping
Look at the Pet Store catalog on the next 2 pages. Choose supplies for your kittens.
You have a budget of $250. Try to spend as much of the $250 as you can.
Write the names and prices of each item in the chart below.

Item Price
Formula and
bottles, please!

Don’t forget !
s
the kitty bed

Grand Total

16
Kitten Love pet store
baby kitty catalog

17
18
day 7: think of decimals like money
We write “six dollars and seventeen cents” with a decimal (dot) like this: $6.17

Money is written as decimals. When you understand money, you can understand
decimals. Think of decimal number places as dollars, dimes, and pennies.

ones place tenths place hundredths place

6.17 is the same as 6 dollars, 1 dime, and 7 pennies.

4.35 is the same as 4 dollars, 3 dimes, and 5 pennies.
.59 is the same as 5 dimes and 9 pennies.
1.02 is the same as 1 dollar, 0 dimes, and 2 pennies.
5.24 is the same as _________ dollars, __________ dimes, and _________ pennies.
9.4 is the same as _________ dollars, __________ dimes, and _________ pennies.
9.40 is the same as _________ dollars, __________ dimes, and _________ pennies.

Hey! What do you notice about 9.4 and 9.40? __________________________________________

Your friend says, “13.5 and 13.50 are the same!” Is she correct? ______________ Why?

_________________________________________________________________________________________________

Which kitten weighs more? z 15.3

ounces z 15.18
ounces

Check the larger number.

z 12.33 or z 12.29 z.34 or z 3.45 z 17.0 or z 7.10

z.56 or z.7 z.13 or z.31 z 120.39 or z 120.9

19
These two number lines are connected. The first one is like counting dimes. The
second one is like counting pennies. What are the small lines between 0.5 and 0.6?

__________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1

0.5 .51 .52 .53 .54 .55 .56 .57 .58 .59 0.6

Answer the questions below. If you get stuck, the number lines will help you.

Fluffpug gained Sasquatch gained

.57 ounces today. .9 ounces today.

Who gained more weight? __________________________________________________________________

Did Sasquatch gain more or less than half an ounce? ___________________________________

Did Fluffpug gain more or less than one ounce? __________________________________________

Fluffpug’s brother Floppy gained MORE than 0.5 ounces, but LESS than 1 ounce.
How much weight might Floppy have gained? ___________________ ounces

Sasquatch’s sister Spunky Monkey gained MORE than 0.9 ounces, but LESS than 1
ounce. How much weight might Spunky have gained? ___________________ ounces

20
day 8: play “ROUND FOUR” game
Print the “Round Four” game boards and watch the video
of how to play this game at artfulmath.com/kitten-goodies.

PLAYERS: 2 players
YOU NEED: 2 dice, markers in 2 colors, one Round Four game board

PART 1: GET READY

1. Use the Round Four game board in the back of the book,
or print one from artfulmath.com/kittens-goodies

2. Each player chooses their own colored marker.

PART 2: PLAY

3. Roll three dice.

4. Make a decimal number with the digits. With a 5, 6, and 1 you could make…

65.1 5.61 .165 15.6 5.61 and so on

5. Round the decimal to the nearest whole number.

.651 rounds to 1 65.1 rounds to 65 15.6 rounds to 16

6. Circle that number on the game board.

7. Take turns rolling and circling numbers on the board.

8. The first person to get four in a row in their color wins.

21
feeding schedule
How Often Should Kittens Eat?

Set Up A Feeding Schedule

Kitten Feeding Puzzlers

Spending Time With Kittens

22
day 9: how often should kittens eat?

“Mom, these kittens are hungry AGAIN.

How often do kittens need to eat, anyway?”

Mom’s not sure, so you ask Annabel, the shelter worker. Here’s her reply:

What’s the most important thing you learned from Annabel’s email?

____________________________________________________________________________________________________________

What’s one question you still have?

____________________________________________________________________________________________________________

23
Let’s take a closer look at the chart Annabel sent you.

AGE KITTENS’ AMOUNT PER HOW OFTEN

WEIGHT FEEDING

1 week 150 grams 6 ml every 2 hours

2 weeks 250 grams 10 ml every 3 hours
3 weeks 350 grams 14 ml every 4 hours
4 weeks 450 grams 18 ml every 5 hours
5 weeks 550 grams 22 ml every 6 hours

How often should you feed your 3-week-old kittens? ____________________________________

How much should a 3-week-old kitten eat per feeding? ___________________________________

How many times per day should you feed a 3-week-old kitten? _______________________
(Hint: there are 24 hours in a day.)

What does “ml” mean? ◻ millipedes ◻ millionaires ◻ milkshakes ◻ milliliters

You are fostering a 3-week-old kitten. Your friend is fostering a 4-week-old kitten.
Which kitten needs to be fed MORE TIMES per day? __________________________________________

How much should a 3-week-old kitten eat per day? ____________________ ml

Look at the KITTENS’ WEIGHT column. What pattern do you see?

_________________________________________________________________________________________________________

Look at the AMOUNT PER FEEDING column. What pattern do you see?

_________________________________________________________________________________________________________

24
day 10: SET UP a feeding schedule
A feeding schedule is a daily calendar that tells you what time
to feed your kittens each day. As they grow, they’ll eat less often
but eat more at each feeding.

Answer the questions, then fill in the feeding schedules below:

1. What time do you wake up in the morning? _______________________

2. Write this as the FIRST time on the feeding schedule in the chart below. Then figure
out all the other feeding times from there.

3. Who will feed your kittens when you’re at school or sleeping? ____________________

4. Add their name to the feeding schedule at the times when you aren’t available.

feeding schedule for 3-week-old kittens

3-week
kittens ea -old
4 hours. t every
TIME WHO WILL FEED
O
are very ur tummies
tiny!

Three-week-old kittens eat every 4 hours. How many times a day is that?

A 3-week old kitten eats _________________ times a day.

25
 4-week-old
feeding schedule for 4-week-old kittens kittens eat abou
t
every 5 hours
(more or less).
TIME WHO WILL FEED

Four-week-old kittens eat every 5 hours. There are 24 hours in a day. 🧐

What might be tricky about your feeding schedule? __________________________________

= one day

feeding schedule for 5-week-old kittens

5-week-old
kittens eat
every 6 hou
rs.
TIME WHO WILL FEED

How many times a day will you feed 5-week-old kittens? _____________ times per day

26
day 11: kitten feeding puzzlers

A one-week-old kitten eats every 2 hours.

If Fluffernutter eats at 5:00pm, she’ll need to eat again

at _________________ and __________________

A two-week-old kitten eats every 3 hours.

If Sammy eats at 12:00 noon, he’ll need to eat

again at _________________ and __________________

A three-week-old kitten eats every 4 hours.

If Millie eats at 9:00am, she’ll need to eat

again at _________________ and __________________

A four-week-old kitten eats every 5 hours.

If Jellybean eats at 3:00 pm, he’ll need to eat

again at _________________ and __________________

27
SPENDING time with kittens
It’s been a busy day, but now you have one hour of free time
before bed. How many minutes is that? __________________

You want to divide your time equally between TWO kitten activities.

What two kitten activities will you do in that hour?

_______________________________ and _______________________________

How much time will you spend on each activity?

ONE HOUR ________________ minutes

The next day, you decide to do FOUR fun kitten activities in your hour of free time.

What four kitten activities will you do in that hour?

_______________________________ _______________________________

_______________________________ _______________________________

How much time will you spend on each activity?

ONE HOUR
________________ minutes

On Saturday, you can’t get enough of your adorable kittens, so you peek in on them
every 5 minutes! How many times do you peek at your kittens in 1 hour? ________________

On Sunday, you play with your kittens every 8 hours. How many times a day do you
play with your kittens? _________________ times a day

Each one of your Sunday play times was 10 minutes long. How many minutes did you
play with your kittens in one day? _________________ minutes

28
DAY 12: PLAY “speedy school day” game

Print the “Speedy School Day” game boards and watch the video
of how to play this game at artfulmath.com/kitten-goodies.

PLAYERS: 2-4 players

YOU NEED: Speedy School Day game board, one die, round clock (optional)

Here’s a game that will give you magic powers to speed up your school day so you can get
home to your kittens faster!

1. Start at 9:00, the beginning of your school day. Roll the die.

2. Multiply that number times 10.

3. Speed forward that many minutes in your day.

You rolled a 6. Speed forward 60 minutes.

6 x 10 = 60

4. Write the new time on your paper.

If you added 60 minutes to 9:00, write 10:00 on your paper.

5. Take turns rolling and moving ahead in your school day until one player
reaches 3:00.

6. All the other players get one more turn.

7. If you make it home to your kittens, you are a winner!

29
bottle Feeding kittens
How To Bottle Feed A Kitten

Mixing Kitten Formula

Kitten Ratio Puzzlers

Are Your Kittens Eating Enough?

30
day 13: how to bottle feed a kitten
It’s feeding time, and thank goodness you discover a couple more notes inside the
kitty carrier that Annabel, the shelter worker, sent home with you:

itten
Never feed a k Cows’ milk is bad
on its back—it's for kittens. Mix a
d
dangerous! Fee special powdered
belly-down, like kitten formula with
t.
nursing mama ca water in 1:2 ratio.

Which of these are the right way to feed a kitten?

◻ right way ◻ right way ◻ right way

◻ wrong way ◻ wrong way ◻ wrong way

◻ right way ◻ right way

◻ wrong way ◻ wrong way

31
mixing kitten formula
One of the sticky notes says to mix kitten formula in a 1 : 2 ratio.
You scratch your head. What does that even mean?

A ratio is a pattern, a special relationship between numbers.

Can you spot the pattern for mixing kitten formula?

1 scoop powder 2 scoops water

1:2 .
The ratio is NE
O
For every wder,
o
scoop of p s water.
add 2 scoop

2 scoops powder 4 scoops water

3 scoops powder 6 scoops water

How much WATER would you mix with 1 scoop of powder? _____________________

How much WATER would you mix with 6 scoops of powder? _____________________

How much POWDER would you mix with 4 scoops of water? _____________________

How much POWDER would you mix with 8 scoops of water? ____________________

32
kitten ratio Puzzlers
1. Your friend Samantha is fostering older kittens who are eating wet food.
She gives TWO spoonfuls of food to each kitten.

: 1:2
one kitten two spoonfuls The ratio is “one to two”

When every ONE kitten gets TWO spoonfuls, we say the ratio is “one to two”.

With a 1:2 ratio, how many spoonfuls of food

would FOUR kittens get? ____________ spoonfuls

With a 1:2 ratio, how many spoonfuls would SIX kittens get? ____________ spoonfuls

2. A week later, Samantha’s kittens are bigger, and they are eating more.
She now gives THREE spoonfuls of wet food to each kitten.

: 1:3
one kitten three spoonfuls The ratio is “one to three”

With a 1:3 ratio, how many spoonfuls would FOUR kittens get? ____________ spoonfuls

With a 1:3 ratio, how many spoonfuls would FIVE kittens get? ____________ spoonfuls

33
 day 14: are your kittens eating enough?

Mew! Mew! Mew! You have four hungry kittens squealing

and wanting a turn at the bottle.

You give the bottle to one kitten, and then another, and then another…

But wait! How much did that first kitten eat? Is your littlest kitten eating enough?
Are some kittens eating more than others?

One way to find out is by looking at the bottle to see how much they ate.
(Another is by weighing kittens. We’ll do that in the next chapter.)

Before we explore if our kittens are eating enough, let's examine a kitten bottle:

How many measurement lines

are on the bottle? _______ If you start with a full bottle to
the top line, and the first kitten
eats 12 ml, how much formula
If you fill up to the top line, is left? _____________
how many ml of formula is in a
full bottle? ________

At 3 weeks old, kittens should

be eating 14 ml per feeding.
How many millimeters does Can you feed all 4 kittens with
each line measure?_______ one bottle? ________

34
 A B C D E
You fill a bottle Kitten #1 finishes Kitten #2 finishes Kitten #3 finishes Kitten #4
and give it to eating. Kitten #2 eating. Kitten #3 eating. Kitten #4 finishes eating.
Kitten #1. starts drinking starts drinking starts drinking
from the bottle. from the bottle. from the bottle.

A 3-week-old How much did Kitten #1 eat? _______________ ml

kitten should
e
around 14 ml at
per How much did Kitten #2 eat? _______________ ml
feeding.
How much did Kitten #3 eat? ______________ ml

How much did Kitten #4 eat? _______________ ml

Which kitten ate the least? ____________________________

Which kitten ate the most? _____________________________

Your kittens should eat about 14ml per feeding. Are they eating enough? ◻ yes ◻ no
Explain:
__________________________________________________________________________________________________

35
DAY 15: PLAY “euclid’s game”
Print a “Hundred Chart” and watch the video of how to play
this game at artfulmath.com/kitten-goodies.

PLAYERS: 2 players
YOU NEED: “Hundred Chart” to use as the game board

PART 1: GET READY

1. The first player picks any number 1-100 and circles it.

2. The second player circles a different number that is NOT double or half of the
first number.

PART 2: PLAY

3. Choose any two circled numbers.

4. Subtract the smaller number from the bigger one.

5. Circle the difference (the answer to the subtraction problem).

6. Take turns. Each player picks any two circled numbers, subtracts the smaller
one, and circles the difference.

7. The last player to circle a number wins the game.

36
37
weighing kittens
Weighing Your Kittens

Becoming a Kitten Detective

38
day 16: weighing your kittens
You learned from Annabel that it’s important to weigh your kittens
and write down their weights every day.

When a kitten loses weight, that’s a danger sign that your kitten may be sick.

r i t e your in Often, weight is your only clue that something is wrong—

W ames low. and you might need to get that kitten to the vet, fast! A
n s ’ n
kitte aces be healthy kitten should gain at least 10 grams per day.
the sp

Write the names of your kittens in the spaces below.

Use their weights as clues to answer the questions.

WEIGHT CHART (in grams)

KITTEN NAMES 4-1 4-2 4-3 4-4 4-5 4-6 4-7

355 380 385 382 369 397 411

360 379 394 403 420 436 451
342 362 381 394 405 415 439
358 375 396 372 373 390 412

Which kitten gained the most weight in one week? __________________________

How much weight did it gain? ________________ grams

Which kitten gained the least weight? _____________________ How much? __________ grams

What is the most weight that any kitten gained in one day? __________________ grams

What is the most weight that any kitten lost in one day? __________________ grams

39
Another random document with
no related content on Scribd:
—Ja.… moar, de boonestorm, hep main.… hep main
d’r puur stroatarm moakt! driftte nu vuurrood van
woede, ouë Gerrit uit. Ik had ’r dî jòar t’met net komme
kenne! en nou he’k ’n poar duusend gulde skade..
hoho! daa’t is gain snoepduut hee?.. dâ skol d’r gain
slok op ’n borrel hee?

Giftig-snel broddelde ie z’n tegenspraak af, op ’n

hatelijken toon die den notaris kregelde.

—Best best.. maar! [382]

—Nèe niè bèstig! nie bèstig! ’t Is puur om te griene..

om te griene! aa’s je je heule laife tug fesoenlik weust
bin! en dá’ niemoant nie dà op je weut te f’rhoàle.. en
aa’s je poert.. en poert! van den ochtut tut den oafud..
en je tolt in je aige van de sorrige.. en je valt dan tug in
de lus!.. da set d’r vast gain sooie an de daik hee?..
daa’t is om te griene.. daa’s gain vetje! eenmoal
andermoal! dan weê je nie woàr je hain mot! daa’s
veertig joar ploeter!.… Nou soekt d’r ’t weer kapsies..
en kwait bi-je! kwait!

Ouë Gerrit’s stem huilde van zelfontroering. En toch

was ie woest op de grinnekende heeren, die hem
maar in ’n kringetje beloeren bleven.—En die stomme
burgemeester zei maar niks, keek maar minachtend
op ’m neer. Nou keken de heeren allemaal even sip
om z’n uitval. Alleen notaris was er beu van en Dr.
Troost bulderde:

—Die er meelij met jullie volk heeft is zelf voor de

haaiê.. c’est de la blague! je hebt je waar gehad, dus
je moèt betalen.. dat is wet, en wet is recht! mijn zoon
zegt terecht.. dat jullie ’n slavenmoraal hebt.. en..

—Kijk eens Hassel, goeiigde weer notaris, ik heb

waarachtig geen plezier om voor joù te betalen. Ik sta
voor mijn principalen verantwoordelijk.—Er is ’n grens!
Jij.… jij begrijpt dat verward.. Jij nièt betalen, en ik wèl
betalen. Waar zou dat heen? Er is ’n prachtig
aardbeijaar geweest!

—En de boonestorm, de boonestòrm, giftte ouë Gerrit

knorrig, dá’ swaig meneer de netoàris moar van.. en
heul Wiereland is d’r daas deur!

—Er zijn heele moestuinen omgelegd, vervloekt,

schoot hatelijk-bulderend Dr. Troost er tusschen, geen
kracht meer in de boonen, je zoudt ze.…

—Gelukkig, dat je nog ’n appelje in je broeikast hebt,

voor de dorst, lachte Stramme, en mee lachte fijntjes
Dr. Beemstra.—

—Kijk Hassel, goeiigde de notaris weer, ’t is mij

heusch niet om je val te doen, maar ik moet
verantwoord zijn. Als ik nog meer van die klanten had,
zou ik zelf op de valreep staan.. kijk nu.… [383]

—Moar main fésoèn! màin fesoèn, huilde de Ouë in

zelf-opwinding.

—Je fatsoen, dat weten we allen, is onaantastbaar! je

hebt je altijd als ’n brave kerel gedragen. Ieder heeft
met je te doen. Maar jij bent niet meer wat je was. Je
kunt geen toezicht meer houên op je zoons,.. en die
zou ik voor al ’t geld van de wereld niet willen hebben,
hoe zuinig ik ook op mijn klantjes ben.. en de armsten
onder jelui steun!.. Maar dat zijn hassebassen, geen
land mee te bezeilen. Als jij niet altijd zoo fatsoenlijk
was gebleven, zou ik je ook nooit zóó lang
gekrediteerd hebben, maar je was netjes, geen zuiper,
beleefd, stil … maar nou wor je oud.…

—Moar main fesoèn.. main fesoèn, bibberde

mondzenuwend met òpschokkende huilstem ouë
Gerrit,—ikke sit hier àl fairtig joar t’met.—

—Best man, maar je moet kunnen betalen.. ik heb je

destijds ’n drieduuzend vijfhonderd hypotheek
gegeven op je brokje grond … Dat is nou ’n heelen tijd
geleden … je grond is er niet slechter op geworden,
dat zal ik niet zeggen.. je hebt je rente, altoos moeilijk,
maar toch betaald,.. en jij hadt je grond vrij.. Toen heb
je bij meneer Stramme ’n tweede hypotheek
genomen, nog eens van duizend pop … ’n slecht jaar,
leelijke oogst.… tegenvallers hier,.. tegenvallers daar..
twee koeien dood, nou.. nou.. zat je.. zat je an de
grond.. en.…

—Moar ieders tuinder weut tug wá’ sain boel woardig

is hee? hoho! uwes wist wèl wa je déè hee?.. stotterde
woedend ouë Gerrit bleekig van drift,—main grond is
d’r nou miskien ’t dubbele woardig.…

—Soo, nijdigde nù Beemstra stroef, weet iedere

tuinder dat, maar weet iedereen dan wàt ik bovendien
van joù nog.. te vòrderen heb?.. Nou kerel maak je me
boos!.. Nog brutaal op den koop toe. Als jou rommel
bij elkaar door de heeren taxateurs op zeven à acht
 duizend gulden geschat is,.. mag ’t veel zijn. En tel
eens òp wat ik van jou.… te.. vorderen heb … met alle
onkosten daaraan vast? Wat drommel wou jij nog
spreken! [384]

—Moar.. main fesòèn.. gilde Hassel in

zenuwopwinding, en stemmestotter, zonder dat hij
zich met woorden vèrder door z’n angstdrift heen kòn
slaan.—

—Wat jou fatsoèn, bulderde Troost, betàlen dàt is

fatsoen! ben jij bedonderd kerel!

—Je fàtsoen, je fatsòen, lachte ironisch Beemstra,

wèl, dat is ’n mooi ding, maar betàlen is mòoier! Je
bent altijd ’n knappe kerel geweest, daar zal ik niets
van zeggen, en ik heb je altijd geholpen, maar nou
loopt ’t de spuigaten uit.—Dan zie ik je met die.. dan
met die scharrelen.. je loopt te veel naar notarissen
man!

—Hoho! daa’s jokkes! barstte ouë Gerrit uit, plots

driftig van z’n stoel opveerend, ik heb je nuuwte
kukkerint heeldergoar nie sien.… hai waa’s d’r selffers
main komme opsoeke!—Noù, nou dâ je ’t weute wil..
ik seg moàr.. daàs ’n kerel.. die help je nie van de wal
in de sloot!.. die gaif je nie los geld mi sonder dâ.. dâ
je ooit vroagt wort.. hoe of wâ van rinte.. moar aa’s je
je effe buite menair de netoaris wâ doen wil.. kraig je
de raikening thuis … juustemint! juustemint aa’s tie
weut dâ.. je da je.… niks niks hept!.… Nainet
menair … soo hew.. hew je d’r al veul van onster slag,
stroatarm moàkt.. jai gaif d’r losse.. duutjes.. mit vaif
pèrsint.. Moàr soolang.. oploope.. tu je weut.. daa’t
 kan he? Hoho! soo hew je d’r veul van onster slag
f’rmoord … moàr.. die kukkerint.. daa’s ’n fint! die
hellept d’r nou … bai de boonestorm.. aa’s ’n engel!
Enne wai.. wai kenne d’r van joù nie los.… wai sitte an
jou vast aa’s pek! weut jai?… jai hoalt d’r ’t vel of’r
onster oore.. hoho! jai frait d’r de noagels van onster
flees.. jullie bint bloedsuigers doàr, daa’s màin weut!

De kring stond strak; alle gezichten in wreeden kijk op

ouë Gerrit, die plots voelde dat ie te ver was gegaan.
Notaris Beemstra keek, kéék; z’n neus trilde, en z’n
mond schokte van drift.

—Jij bént kranzinnig man.… Ik zal je maar niet an de

letter van je woorden houên, anders zou je … met
getuigen hier,.… nog leelijk te vinden zijn. Maar ’t is
nou genòeg [385]ook! Eén November gèld.. anders je
boel an de paal! Ik had je eerst nog wille helpen, met ’t
zoeken naar borgen.. omdat jij altijd ’n fatsoenlijke
vent bent geweest,—maar nou ben je door ’t dolle
heen.. Eén November gèld, .… of de boel an de paal!
nou weet je ’t. Als betaaltermijn van àl de anderen
daar is, sta jij er ook, of ’t is met je gedaan.

Notarisstem klonk hard, streng en sterk. Ouë Gerrit

had ’m woest gemaakt daareven, door den konkurent
erbij te halen, die altijd tegen ’m werd uitgespeeld als
„zoo goèd”, zoo „bereidwillig” en „hulpvaardig”. Wat
drommel, hij kon ’r ’n beroerte van krijgen van nijd, als
ze ’r over begonnen. En nou die lammeling van ’n ouë
vent die ’t ’m daar pal in z’n gezicht smeet, waar de
heeren bijzaten. Nee, dat was te èrg. Eerst had ie niet
zòò stráf willen optreden, nou moèst ’t.—
Ouë Gerrit, zelf geschrikt van z’n eigen heftigen uitval,
stond te beven van ontdaanheid, plukte zich in de
baard, trok zich aan de lokken, in bange verlegene
nerveusheid. Hij wou terugkrabbelen. ’t Viel in één
over ’m, zoo voor die strakke, deftig-gekleede heeren
staand, wat ’n afstand ’r toch was, tusschen hèm en
tusschen al die voorname stille dingen om ’m heen.
Inéén voelde ie zich schuldig, zwaar schuldig aan
brutaliteit en hij begreep maar niet, dat de notaris ’m
niet inéén de deur had uitgetrapt. Zware angst voor
z’n val pakte ’m weer beet, onrustte in ’m, bracht heel
z’n denken aan den zwabber. Hij voelde wèl dat ze ’n
gruwelijken hekel hadden aan zijn zoons; dat zij die op
alle manieren konden tegenwerken, dat de heele kliek
van de deftigheid, de voorschotman, de dokter, de
notaris, de burgemeester, allemaal tegen hèm gingen
staan. Dat er geen snars van ’m terecht kwam op die
manier, als ie ze later weer broodnoodig kreeg, om
gunstjes en flikflooierijtjes.—Nou moest ie zich maar
weer verdeemoedigen.

Alteratie zat ’r in z’n zenuwschokkenden mond, angst

in z’n krampende handen, die door z’n baard plukten,
en krommer bochelde z’n rug, als of ie al meelij wilde
opwekken, met z’n licht gebrek.—

Hij vond plots alles heel deftig in de kamer!.. de

prachtige [386]gordijnen, de groote schrijftafel, met al
die groote kopij-boeken en portefeuilles … de
bloemetuin achter, de kleeden.… in de waranda.… Hij
rook ’t, snoof ’t, deftig en hoog! Ja, hij most de boel
vergoeilijken met meelij, met verkleineering.—Hij
most, hij most, want inéén, heel scherp, voelde ie
waar ie heenging met z’n spullen? Waar die te bergen,
als ie geen woon meer had? En sterker dan ooit
begreep ie nou, nòu juist, hoe gehecht ie nog was an
z’n brok grond, z’n huisbullen, z’n gereedschap, an z’n
naam, en z’n schijn-fatsoen. En de heele kliek van
heeren tegen ’m. Zij, de lui van den kerkeraad, van ’t
Gemeentebestuur; notaris, de wethouër, de dokter, die
schatrijke landbezitter, de voorsten van alles en nog
wat. Heel Wiereland toch moest bij hèm terecht. En de
kassier en voorschieter!

.. hoho! dâ heule stel nou d’r allain teuge sain.. dá

waa’s d’r te veul.. sellefers aa’s de boel an ’t poaltje
gong. Dâ most baidraaie sain! In snelle
gedachtenwarrel, zwirrelde dat allemaal woordloos en
toch klaar door zijn heet brein.

—Hoho! netoaris, most in main ploas stoane.….…..

Zacht brak ie af … denke.. nou.. denke.. om ’t goed te
plooie nie te haastig.… en sachies àn.. Nie te gauw
baidroaie.—Voort sprak ie weer..

—Nou he’k.. he’k puur fairtig joàr.. dag.. an dàg main

aige stukkie grond had.. poert..! poert.. hoho!.. vier en
vaif en nie g’nog.… daa’s gain pap ete!.. Enne.. nou..
nou he’k alletait main rinte betoald enne nou.…
komp!.. de boonestorm! enne daar goan je de boel
veur d’ waireld! doàr hew je je aige op swait, op
ploertert.. dag en nacht! Daa’s je molle mi de klomp
hee?.. En nou kraig je gain duut veur àl je
deurpoere.… Nou mo’k main stukkie grond of.. d’r of
joagt aa’s ’n hond! die d’r schurft hewt! Is dá nie om te
griene?..
 Notaris weut daa’k alletait main fesoèn houë hew!
daa’k nooit nie suipe hew! daa’k persint waa’s woàr
ikke most weuse! Enne nou bi’k soo achter op! Nou..
miskien mit twai goeije oogste he’k de boel inhoàlt!..
En nou.. mo’k op main ouë dag.. den bedel op. Daa’s
hard netoaris? daa’s hard-stikke ellèndig!.… Netoaris
ik smaik ie … kaik wa je doent! mit ’n [387]ouë fint van
bai de saifetig die s’n heul laife s’n fesoen houê
hewwe!.… uwes weut daa’k ’n ongelukkig waif hew.…
de dokter ook, da main t’met arm moàkt hep! Ikke
smaikie hep d’r meelai! Aa’s ikke strak-en-an wâ nie
bestig sait hew.… f’rgaif ’t main.… main kop is d’r
daa’s.… ’t-en-rammelt hier.… hew d’r meelai mee.…
’n kerel.… die dur poert hew.… s’n heule laife
langest.…

Ouë Gerrit had uitgesproken. Z’n gezichtskreukels

jammerden; op z’n tronie groefde hartzeer.—En z’n
stem had gekreund, half gesnikt.—

Er was deemoed in z’n bocheligen rugstand, en z’n

handen, scheurden en rafelden franje van z’n petje
los, kramperig-nerveus.—

’t Heele gezelschap, had bedrukt-ernstig en stil

geluisterd, maar Beemstra wou ’r ’n eind aan zien.

—Nou Hassel, ik vergeef je graag je brutale woorden,

die ook niet van jou zijn. Je bent opgeruid!—Maar
daar schiet de zaak toch niet mee op. Ik kan, heusch,
ik mag niet langer.. konsideratie gebruiken … wil ik niet
zelf de grond ingeboord worden. Heb je borgen voor ’t
tekort?
 —Borgen, borge? snikte ouë Gerrit’s stem, vast niet,
vast nie.. daa’s daan.. ik hep d’r lest twee had veur de
koebeeste.. Moar nou is ’t daan! nou sullie d’r main
arremoe-en kenne … mit de boonestorm.…

—Dan is ’t blok gevalle Hassel, je begrijpt zelf dat..

—Ik smaik ie netoaris main fesoèn! onderbrak

huilbeverig ouë Gerrit, woar mo’k hain?! op main ouë
dag.. aa’s de boel onder.. main baine wort weghoalt!
Woar mo’k hain? Ikke kèn d’r vast gain werk meer
finde! he’k gain kracht veur! Nou, si’k doàr mit ’n daas
waif.. en kooters!.. Woar mo’k hain? Ik smaik ie
netoaris sien d’r wa je doent? kaik ’t nog rais ’n joàrtje
an! Main heule laife is d’r in uwes hand! Aa’s d’r nog ’n
goed joar-en-komp!.…

—Nee.. néé Hassel, ’t gaat niet, ’t gaat niet! Dat zijn

dezelfde praatjes van ’t vorige jaar. Ik kàn, ik mag niet
langer! Dat is overrompelen! Dat gaat ’r elk jaar dieper
in! Je hebt [388]kinderen, je hebt al met anderen over
grond onderhandeld voor hun. Nou, die moeten dan
maar voor jou werken en je hebt nog ’n duitje bij de
Bekkema’s.

—En ’n meid waarvan ze heel wat leelijks zeggen,

bulderde dokter Troost hardvochtig en wreed-gulzig
woest, dat hij Guurt niet te pakken kon krijgen.

—Lailiks.. lailiks segge, bitste ouë Gerrit weer, daa’t

segge hullie t’met van de heule waireld.. van uwès
ook! dokter! van ùwes ook!
 Hij driftigde weer, vergetend z’n smeek toon van
daareven.

—Kom Beemstra, maak ’r nou maar ’n eind an, hè?

zei Stramme van uit de hoogte, bang dat er nog iets
tegen hem uitbraakte, waar burgemeester bij zat … Er
is vergadering en ’t heeft geen nut langer.…

—Zoo is ’t.… ik heb er niets meer bij te voegen. Tot

één November Hassel, en gaat ’t dan niet, dan is de
boel aan de paal! onherroepelijk! adieu hoor! zie je te
helpen!—

Ouë Gerrit was gebluft en nijdig naar de deur

gestrompeld, op z’n kousen, zacht, en de bulderstem
van Dr. Troost hoorde ie achter zich schaterhoonen:…
iets van stroopersras.… gemeen vollekie.. blijft
gemeen vollekie!

Z’n klompen schoot ie aan op de mat, en vuisten in z’n

jekkerzakken bijeengekrampt van drift, klos-sjokte ie
de deur uit.—

Nou voelde ie pas, heel klaar dat ie verloren was voor

goed, hij en z’n boel.—Het schrijnde, ziedde in ’m van
huilende stikkende woede.—Dat tuig, had ie zich nou
maar niet zoo vernederd, en de waarheid blijven
zeggen. Want hij wist wel, hoe ze allemaal knoeiden
met taxeeren en veilingen, en grond en verbouwing.
Hoe ze duizenden en duizenden wonnen met hun
spekulatie op pachtertjes; met hun los geld, en
voorschot en afrekening en rente. En èven helder, in
z’n woede, voelde ie, dat de heele streek door hen
vermoord werd, door de slokops van grond en geld. Zij
waren gedekt, ook bij hém.… Wat zoo lief helpen leek,
werd dubbel en dwars door hun zelf betaald. En al
armer werden zij, al meer konden zich ophangen.
[389]Dat reed dwars door hùn land, meneer de notaris
in eige span, mèt z’n kinderen, aldegoar geleerden.…
En raik, raik, stinkraik hoho! en noakend in de ploas
komme!.. Nou,.. al kon die dan nie laise en nie
skraife.… da vatte ie tug.. daa’t stele waa’s. Nou waa’s
hai d’r d’r uut, veur goed, omdàt tie de fint beleedigd
had! Tug stom van sain … Enn … veur wâ gong die
nou nie in hande van de aere netoaris? Hoho! waa’s
aldegoar te loat! Veuls te loat!.…..

Nooit had ie gedacht zoo moeilijk van z’n boel te

kunnen scheiden. Nou ging ie ’n wintertje tegemoet!
zou d’r ’n jaartje worden.

En de heele boel, nou zoomaar, onder z’n klompen

weg! weg! voor goed!

In onrustigen peins strompelde ie door de straatjes

naar huis, niemand groetend, niemand ziend. Er
spande hevige angst in ’m, voor dingen die gebeuren
gingen. Maar toch, heel diep in z’n kop, brandde ’n
satanisch-lekker gedachtetje, dat ie ìets overhield, dat
’m geen sterveling kon afnemen.. Z’n spullen.. z’n
prachtspullen.—

Met hem was ’t nou toch gedaan, finaal!

Toch kon ie stikken van woede, dat ze’m z’n naam, z’n
fatsoen te grabbel gooiden; dat zijn boel aan de paal
ging, al begrepen ze dat de boonenstorm ’t gelapt
had. Nou kon ie zelf genadebrood vreten, straatarm
 en z’n broer ’r van lollen dat hìj gekelderd was. Nou
zou ie rondkijken naar ’n huisje.… met ’n brokje
kelder, voor hèm.… Eerst de spulle … had ie s’n heule
laife lang doalik veur sorgt.… z’n spulle.… En dan..
moar goan.. soo ’t wil!— [391]
Vierde Boek
 HERFST.

[393]

[Inhoud]
 TIENDE HOOFDSTUK.

—Wil Wimpie d’r nog effetjes af? goeiigde Ant naar

trieste bedje van ’t kereltje.

—Joa moe.… heul groag.… effetjes moar!

—Och vrouw Seune, wou je main effetjes ’n handje

hellepe? kaik!.… Nou pak ikke d’r sain an ’t hoofie
hee?.. enne nou jai d’r an ’t linkerbaintje! sien je?—
Kees naimt sain alletait in één setje.… Moar da durrif
ikke nie! vast nie.… Soo!.. joà juustig.. Heb je sain nou
vast vrouw Seune?.. soo!.. mooi! joa fintje! kaik d’r
moar nie soo bang.… Nou ikke.. onder.… sain.…
nekje! Soo liefeling?

Zachtjes droegen ze Wimpie bij ’t hooge raam in ’t

goud-fijne zevende licht van laat-Septemberdag.

Z’n oortjes trechterden steenbleek, wijd van z’n hoofd,

en z’n weggevreten beenig, ontvleesd kopje,
doodshoofde grauw-groen in den zonnigen
buitenglans.

Paars geader takte langs z’n ingeholde apige

slaapjes, en hol-onkenbaar z’n groote groen-blauwe
oogen staarden uit de ziektewallen boven z’n
vermagerden neus.

—Mo je nou nog rais loope, main mannetje?

 —Joa moe.. heul groag!.… aa’s ’t kàn, bedeesde
zacht en hijgend z’n doodziek stemmetje.… kaik!.. nou
glai.… ikke.… d’rof.… paa’s d’r op! Soo goed! Vrouw
Seune paa’s d’r op! main dai! soo! ’n endje op sai!
Nou.. mot u main.. ef.. effe.… teuge de.. toafel.. rand..
loate anleune?—

Zwaarder hijgde z’n borstje van vermoeienis. Stervend

verklonk z’n stemmetje, en heel zoetjes was ie van
Ants schoot gezakt. Z’n vuil ponnetje kabaaide
flodderig om z’n stakkerige [394]beentjes, en z’n
vergeelde geraamtehandjes, zwakkelijk-paars
doorpeesd, grepen in angstigen span den tafelrand.
Hij waggelde op z’n doorgezakte knietjes, en z’n lijfje
duizelde zachtjes. Even sloot ie z’n oogen, waar de
leeden, aderfijn en porcelijn-teer doortakt overheen
kapten, stil, doodziek, broos. Vrouw Zeune was links
gaan staan, klaar om hem op te vangen, als ie viel; en
Ant, angstig kromde achter hem d’r magere armen,
zonder dat ze ’t Wimpie merken liet. Zoo stond ’t
mannetje èven als veraapt geraamtetje in ’t herfstlicht,
dat helder invrat op z’n doodskopje, groèf in de zwarte
holheid van z’n oogwallen, en de zieke
oudemannetjesrimpels op z’n beenderige slapen,
neus en mond, smartelijk omscherpte. Foetus-groot
en karikaturig zwalkte z’n hoofd op slap spierloos
nekje, en kroppig zwoegde z’n uitpuntend strotje
angstig naar adem. Om z’n bloote halsje hing z’n
rozenkrans, waarvan de glorie-zij-den-Vader’s zilverig
blinkerden in ’t wasemgouden licht.

—Oarem skoap! t’met ’n dooskop! ’t is sonde!

verzuchtte onbarmhartig vrouw Zeune ontsteld.
 Wimpie lachte, fijntjes, wijs-smartelijk, met stille
ontroering in ’m, over de plompe uitroep van
buurvrouw. Hij kende die gezegdes, en voelde ze
rustiger dan ’t valsche gepraat over z’n goèd uitzien,
woordjes om ’m alleen maar moed te geven.—

Sterker trilden z’n beentjes, en achter ’m de

krampende mager-uitvingerende handen en
armenhoepel van z’n moeder.—

—Hou je je aige nog liefeling?

—Ka.. aik moe! hijgde z’n borstje.… nou.. wou.. ik..

ikke.. van dà.… noà.… dà.… ah!.… hoekkie!.…
dan.… ke’k.… teu.… ge.… foa.. der.. seg..ghe! daa’.…
’k.. f’e.… doag.… weer.… lo.… ooope.… he ..ep! .…
dan.… is.… tie.… blai.…

Vrouw Zeune rilde. Maar Ant keek norsch. Want ze

haatte Kees erger dan ooit, nou ie, na haar miskraam,
gejuicht had over ’t dooie kind dat gekomen was. Dat
leek zoo zondig, zoo gemeen! Zij wist wel, dat ’t van
haar val was, dien avond op ’t land, toen ze stil,
zonder hulp, zich aan ’t boompje had willen ophalen,
en terugsmakte.… [395]

Nou kon ze ’m vloeken, ook omdat ze zag, hoe hij

Wimpie behekste, en ’m al maar dingen liet zeggen,
die ’t schaap niet eens wílde zeggen.

Wimpie hield zich kramp-stijf vast aan den tafelrand,

de vingertopjes bloedloos bleek uitgedrukt van ’t
angstige persen. En vreemd nu schoof ie voort, langs
den tafelrand, telkens in ’n strompelig half-draaitje van
 z’n vermolmd karkasje, één hieltje dwars tegen de
wreef ingehaakt.

Vrouw Zeune keek bang, maar Wimpies vrome oogen

straalden van pret, dat ie ’t met de strompelend halve
draaitjes van z’n bevende hieltjes, zoovèr nog
gebracht had. Aan ’t eind van z’n hoekje, klamde
noodzweet op z’n aderverzwollen doodskopje,
zwijmden plots z’n oogappels wèg in ’t geel-zieke wit,
dat Ant ’r van schrok en ’m oppakte. Vrouw Zeune
schoot ook toe in schrik, raakte z’n rechterdijtje. ’n
Scheur-gil, weenend en hevig smartelijk martelde uit
z’n mager kropje, en z’n bleeke gezicht kermde in ’t
cellige raamlicht.—

—Hailige moagd! je hep sain stootte, schreide Ant

ontzet, lei ’m zachtjes tegen ’r borst aan.—Vrouw
Zeune stond verblokt van dollen schrik. En uit ’t diepe
halfduister van de lage, van valeriaan doorzogen
kamer, tastte armkrommig uit kleine erfdeurtje, vrouw
Rams, en scherp snerpte ’r doordringende stem naar
Ant wat er gaande was.

—Niks moeder.… hai stoan d’r alleweer bai!

Vrouw Rams, schuifelend, schoot uit de donkerte voor

’t vallicht van ’t raam, dat ’r paarse rok eerst in
verborgen kleur duisterend, nu òpgroeide in de kamer.
Haar vossensnuit spitste bitsig, en d’r schaduwen-
staar lag omfloerst van onrustige stilte als bij blinden,
die luisteren met oògen. Haar handen tastten krommig
weer vooruit, en ’r lijf schuifelde naar vrouw Zeune.
 —Nou mot ie ’t f’doag mit moagere moaltje doen,
scherpte ze.… ’t onsie flees van Hummer op de
hoek.…

—Hoe he’k ’t nou? mot ’n sieke nou ook de fraidoàg

houê? barstte vrouw Zeune mannig-woest uit.

—Da wil die sellefers buurfrouw! Weus jai d’r knap en

kraig jai d’r fraidoag ’n stukkie flees in! Daa’s puur ’n
hailige [396]mi die jonge! De koapeloan stoan d’r
sellefers veur! Die is d’r tug soo ellendig-mooi op s’n
geloof hee?.…

Ze straalde Ant dat ze ’t zoo zeggen kon, dwars tegen

Kees in, en vrouw Zeune verbromde wat
onverstaanbare ruwe dingen om Wimpie niet te
krenken.—

Bij de donk’re schouw, in scheemrig goudzachtgen

glans van raamlichtafschijn, zat grootvader Rams te
pruimen en te spuwen, alsof ie nooit nog was
opgezeten. Tusschen ’t gesprek verrochelde ie z’n
slijmhoest, telkens scheurender en heviger. Eindelijk
wrevelde vrouw Zeune er weer uit:

—Nou, moar.… ikke sou ’t sain tòg d’r instoppe.… ’t Is

tòg moar ’n hufter! die jonge mot d’r fraite.… die malle
froome kuure.… ken die s’n moag nie mee sette.…
gekkighaid is gekkighaid!

Ouë Rams verrochelde z’n hoest zoo hevig, dat Ant

vrouw Zeune niet meer verstond, ’t Bleek-starende
kopje van Wimpie lag te sidderen tegen ’r borst, onder
de brullende slijmige hoest-scheuren van z’n
 grootvader, die naar lucht snakte in krampigen
longenhijg, dat ie schokte op z’n stoel, z’n beenen
opspartelden, en z’n gele tronie wegzonk tusschen de
schouders. Uit de donk’re lage kamer verklonk ’t onder
de schouw als rochelend geschrei, plots afgebroken
door slijmgeslik, dat stikte in z’n strot.

—Spoeg tog uit foader! spoeg tog uit! Je stikt d’r t’met
op je ploas, angstigde Ant. Maar Ouë Rams, één
beefhand in angstklem vastgegrepen aan
schouwrand, barstte liever in reutel, dan z’n long er uit
te braken, zooals ie in stomme hardnekkigheid bleef
denken.

Z’n gele kop, even belicht in den valen goudschijn van

’t celraam, stond blauwigzwart gewurgd van
benauwing, en z’n keelkrop sidderde boven z’n
koperen knoopen, als werd ie op en neer gerukt.
Wimpie wou maar weer naar bed, voelde zich doodop
van z’n loopje. Hij had Kees willen verrassen. Want
elken dag zag ie z’n vader treuriger erbij loopen, stiller,
en plots soms in dolle drift tegen z’n moeder uitrazen
als ze’m sarde en vloekte om z’n ketterijen, ze vóór
z’n gezicht uittelde, hoe ’t nest weer tegen den herfst
te hongeren zou krijgen. [397]

Van den boonenstorm had Wimpie gehoord; z’n vader

was er werkeloos door gemaakt. Want na ’t
overeindzetten ’n paar dagen, bij die en bij die, bleek
de pluk voor los werk te klein. En uit den stommen
angstigen kijk van z’n vader naar zijn gezicht, had
Wimpie heel diep gevoeld, dat ’t wel gauw met hèm
gedaan moest zijn. Hij moest doòd! Wat dat sterven