6.

SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME

ŞİİR BİLGİSİ - 2 Mustafa KAFA

KONU ANLATIMI…………………….…………………………… : : ……………………………….……………………ALIŞTIRMALAR

ŞİİRDE KONU: Şiirde üzerinde durulan varlık, kavram, ① Aşağıdaki şiirlerin türlerini, konusunu ve
olay ya da duruma konu denir. temalarını altlarına yazınız?
ŞİİRDE TEMA: Şiirde anlatılmak istenen duyguya tema
denir.
Her şey şiirdir, uğultusu rüzgârın
Örnek:
Bir ırmağa usulcacık yağan kar
Vatan
Küçük ellerinin avuçladığı Her gece okunan bir dua çocuklukta
Sade bir toprak parçası değil çocuğum Gökyüzünde bölük bölük turnalar.
Toprakla büyüyen bir kutsal düşüncedir.
Konu: Vatan Şiir Türü: ………………………………
Tema (Ana Duygu): Vatanın kutsallığı
Konu: ……………………………………
ŞİİR TÜRLERİ Tema: ……………………………………………………………………..
LİRİK ŞİİR: Duygu ve düşünceleri coşkulu bir dille anlatan
şiire lirik şiir denir.
Sürahide ışıl ışıl, içilecek su. Bütün sevdiklerin bırakıp gitti.
Deniz kokusu, toprak kokusu, çiçek kokusu. Yapayalnız kaldın artık.
Yüzüme vuran ışık, kulağıma gelen ses. Dokunsalar, ağlarsın çocuklar gibi
Büyüdü gözlerinde yalnızlık.
PASTORAL ŞİİR: Doğa güzelliklerini, köy ve çoban
yaşamını anlatan şiir türüne pastoral şiir denir. Şiir Türü: ………………………………
Tarladan ürün kaldırmaya,
Yetim, yoksul damı onarmaya, Konu: ……………………………………
Kışlık odun için dağa
Sevap saymış imeceyi hep. Tema: ……………………………………………………………………..

EPİK ŞİİR: Bir milletin hayatında önemli izler bırakan Gaziler, ölümsüz hatıralardır,
(büyük göçler, savaşlar, doğal afetler vb. gibi) olaylarla,
Gönüllerden asla silinebilmez.
yiğitlik, kahramanlık, yurt sevgisi gibi konuların işlendiği
Aykut Alp, Turgut Alp, Akçakoca Bey
şiirlere kahramanlık şiirleri (epik şiir) denir.
Vatan konuşuyordu tabyalardan; Bilinmeden vatan bilinemez.
Şahlanmış bir zafer türküsü gibi
Dağların, ovaların dilinden. Şiir Türü: ………………………………
DİDAKTİK ŞİİR: Belli bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir
Konu: ……………………………………
konuda öğüt, bilgi vermek amacıyla yazılan şiirlere
didaktik şiir denir. Tema: ……………………………………………………………………..
Piknik, gezi yaparken çöp bırakma geride
Çayırlarda yürürken zarar verme çiçeğe
Bir kasabam vardı eskiden
SATİRİK ŞİİR: Toplum hayatındaki aksayan yönlerin, Başıma yemişler düşerdi ağaçlarından
düzensizliklerin; insanların çeşitli konulardaki Çimenlerine gömülürdü ayaklarım
beceriksizliklerinin ve zayıflıklarının anlatıldığı yergi Çınarlarında adım
(eleştiri) şiirlerine satirik şiir denir. Göklerinde uçurtmalarım vardı
Bayramdan bayrama bir tıraş olan
Berbere gelir de dükkân beğenmez. Şiir Türü: ………………………………
DRAMATİK ŞİİR: Acıklı ve üzüntü verici olayları işleyen
şiirlerdir. Konu: ……………………………………
Saçların yine soldun,
Bağrın elemle dolgun… Tema: ……………………………………………………………………..
Nereye yolculuğun
Yeni bir gurbete mi?
 TÜRKÇE DERSİ

ETKİNLİKLER………………..……………………………………… : : ……………………………………..…………………..………TEST

① Aşağıdaki şiirlerin türlerini altlarına yazınız. Dünyada biricik sevdiğim sensin

Güzelsin, incesin, tatlısın, şensin
İşte geldim gidiyorum Nasıl başkasını gönlüm beğensin
Kemiğimi sızlatmayın mezarımda” derdin. Güzelsin, incesin, tatlısın, şensin.
Nur içinde yat babacığım, nur içinde yat ① Şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
Söylediğin gibi değilmiş hayat… A) Didaktik B) Lirik
C) Pastoral D) Epik
Türü: …………………………………………
Senden boşalan bağrıma gözyaşları dolmuş!
Yedi çocuk babasıyım Gördüm ki, yazın bastığımız otları solmuş.
Allah’a bin şükür oğlum, Son demde bu mevsim gibi benzim de kül olmuş
Haram yemedim, hile yapmadım Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden
Bir kötü söz söyletmedim kendime Yahya Kemal Beyatlı
Ömrünüz oldukça beni izleyin. ② Şiirin teması (ana duygu) aşağıdakilerden
hangisidir?
Türü: ………………………………………… A) Yurt özlemi
B) Ayrılık üzüntüsü
Benliğe verme meyil, C) Anne hasreti
Sevgi en kutsal il. D) Yaşama sevinci
Bu yalancı dünyada
Kimse kalası değil. Düşman geldi tabur tabur dizildi,
Alnımıza kara yazı yazıldı.
Türü: ………………………………………… Tüfek icad oldu mertlik bozuldu,
Eğri kılıç kında paslanmalıdır.
③ Şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
② Aşağıdaki şiirlerin konusunu ve temasını A) Didaktik B) Lirik
yazınız. C) Pastoral D) Epik

Kim bilir şimdi neredesin?

Senindir yine akşamlar; Köylümüz efendimiz tarlasında perişan
Merdivende ayak sesin İşçimiz kardeşimiz kavgasında perişan
Rıhtım taşında gölgen var. Anam bacımdır bahtı karasında perişan
Hemen Allah cümlemizin yardımcısı olsun.
Konu: …………………………………. CAHİT SITKI TARANCI
④ Şiirin türü aşağıdakilerden hangisidir?
Tema: ………………………………………………………………….. A) Didaktik B) Dramatik
C) Satirik D) Pastoral
Bu beyaz karanlıkta
Daha beyaz, upuzun hayaletler İster ağlat ister güldür
Gelirler taa uzaktan, karların ötesinden; Gerek yaşat gerek öldür
Fısıltılar duyarım, ürperirim Aşık Yunus sana kuldur
Terasta sanki bir ayak sesinden Lütfun da hoş kahrın da hoş
⑤ Şiirin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
Konu: ………………………………….
A) Kabulleniş B) Ayrılık
Tema: ………………………………………………………………….. C) Üzüntü D) Hasret