FEK-2024-Tefxos A-00058-Downloaded - 24 - 04 - 2024

E
Signature Not
Verified
Digitally signed by
VARVARA ZACHARAKI
Date: 2024.04.20 01:27:45
EEST
Reason: Signed PDF
(embedded)
1331
Location: Athens, Ethniko
Typografio
ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α
ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
19 Απριλίου 2024 ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 58
NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 5104 Άρθρο 18 Υποχρεώσεις οντοτήτων που δραστηριοποι-

ούνται στον τομέα υπηρεσιών πληρωμών μέσω κάρτας
Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας και άλλες Άρθρο 19 Υποχρεώσεις παρόχων υπηρεσιών πληρω-
διατάξεις. μών αναφορικά με την αντιμετώπιση της απάτης στον
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ τομέα του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Άρθρο 20 Στοιχεία και πληροφορίες σε ξένη γλώσσα
Άρθρο 21 Διαφύλαξη πληροφοριών - απόρρητο
Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή: ΜΕΡΟΣ Δ’: ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Άρθρο 22 Υποβολή φορολογικής δήλωσης
ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Άρθρο 23 Υποβολή τροποποιητικής φορολογικής
ΜΕΡΟΣ Α’: ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ δήλωσης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 24 Δήλωση με επιφύλαξη
Άρθρο 1 Σκοπός ΜΕΡΟΣ Ε’: ΕΝΔΟΟΜΙΛΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ
Άρθρο 2 Αντικείμενο Άρθρο 25 Φάκελος τεκμηρίωσης
Άρθρο 3 Ορισμοί Άρθρο 26 Προέγκριση μεθοδολογίας ενδοομιλικής
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ τιμολόγησης
Άρθρο 4 Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, ανάθεση καθη- ΜΕΡΟΣ ΣΤ’: ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ
κόντων και εξουσιοδότηση υπογραφής Άρθρο 27 Φορολογικός έλεγχος
Άρθρο 5 Κοινοποίηση πράξεων και λοιπών εγγράφων Άρθρο 28 Διάρκεια ελέγχου
από τη Φορολογική Διοίκηση Άρθρο 29 Πρόσβαση στα λογιστικά αρχεία - βιβλία
Άρθρο 6 Έγγραφα και στοιχεία
Άρθρο 7 Προθεσμίες Άρθρο 30 Διενέργεια επιτόπιου φορολογικού ελέγχου
Άρθρο 8 Φορολογικός εκπρόσωπος και φορολογικός Άρθρο 31 Επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο
αντιπρόσωπος Άρθρο 32 Μέθοδοι έμμεσου προσδιορισμού της φο-
ρολογητέας ύλης
Άρθρο 9 Ερμηνευτικές εγκύκλιοι και οδηγίες
Άρθρο 33 Διαδικασία προσδιορισμού φόρου μετά το
ΜΕΡΟΣ Β’: ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ
πέρας του φορολογικού ελέγχου
ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑΣ
Άρθρο 34 Έλεγχος υποθέσεων που διαβιβάζονται από
Άρθρο 10 Εγγραφή στο φορολογικό μητρώο και από-
τη Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος και τη
δοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας
Άρθρο 11 Έναρξη και μεταβολές άσκησης επιχειρη- Άρθρο 35 Αμοιβαία διοικητική συνδρομή
ματικής δραστηριότητας ΜΕΡΟΣ Ζ’: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ
Άρθρο 12 Αποδεικτικό ενημερότητας και βεβαίωση Άρθρο 36 Είδη προσδιορισμού φόρου
οφειλής Άρθρο 37 Παραγραφή
ΜΕΡΟΣ Γ’: ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ - ΒΙΒΛΙΩΝ Άρθρο 38 Έκδοση και κοινοποίηση πράξης προσδι-
ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ορισμού φόρου
Άρθρο 13 Λογιστικά αρχεία - βιβλία και στοιχεία Άρθρο 39 Γενικός κανόνας απαγόρευσης καταχρήσεων
Άρθρο 14 Πληροφορίες από τον φορολογούμενο ΜΕΡΟΣ Η’: ΕΙΣΠΡΑΞΗ
Άρθρο 15 Πληροφορίες από τρίτους ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΦΟΡΟΥ
Άρθρο 16 Υποχρεωτική ηλεκτρονική διαβίβαση Άρθρο 40 Αρμόδια όργανα
πληροφοριών Άρθρο 41 Καταβολή φόρου
Άρθρο 17 Υποχρεωτική διασύνδεση των τερματι- Άρθρο 42 Επιστροφή φόρου
κών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Άρθρο 43 Σειρά εξόφλησης
Πώλησης ημεδαπής και αλλοδαπής με τη Φορολογική ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’: ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ
Διοίκηση ΟΦΕΙΛΩΝ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
1332 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ Τεύχος A’ 58/19.04.2024
Άρθρο 44 Απαρίθμηση εκτελεστών τίτλων Άρθρο 64 Κυρώσεις για παραβίαση των υποχρεώσεων
Άρθρο 45 Λήψη διασφαλιστικών μέτρων διασύνδεσης των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφο-
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’: ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης με την Ανεξάρτητη
Άρθρο 46 Ατομική ειδοποίηση καταβολής οφειλής/ Αρχή Δημοσίων Εσόδων
υπερημερίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’: ΕΠΙΒΟΛΗ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ, ΣΥΡΡΟΗ,
Άρθρο 47 Αναγκαστική εκτέλεση ΥΠΟΤΡΟΠΗ
Άρθρο 48 Λήψη μέτρων σε περίπτωση υπόνοιας κα- Άρθρο 65 Επιβολή, κοινοποίηση και πληρωμή προ-
ταδολίευσης στίμων
Άρθρο 49 Αλληλέγγυα ευθύνη Άρθρο 66 Κυρώσεις σε περίπτωση συρροής παρα-
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’: ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΕΙΣ- βάσεων
ΠΡΑΞΗΣ ΦΟΡΩΝ Άρθρο 67 Κυρώσεις σε περίπτωση υποτροπής
Άρθρο 50 Παραγραφή είσπραξης φόρων Άρθρο 68 Αρμοδιότητες Φορολογικής Διοίκησης κατά
Άρθρο 51 Αμοιβαία συνδρομή στην είσπραξη απαιτή- την ποινική διαδικασία
σεων από φόρους στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Άρθρο 69 Παραπομπή εγκλημάτων φοροδιαφυγής
ΜΕΡΟΣ Θ’: ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ σε ποινική δίκη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ Άρθρο 70 Παρεμπόδιση, υπόθαλψη και συνέργεια
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ, ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣ- Άρθρο 71 Απαλλαγή λόγω ανωτέρας βίας
ΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ, ΤΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΜΕΡΟΣ Ι’: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΦΟΡΟ- ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
ΛΟΓΗΤΕΑΣ ΥΛΗΣ Άρθρο 72 Ενδικοφανής προσφυγή
Άρθρο 52 Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής Άρθρο 73 Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού
Άρθρο 53 Κυρώσεις για παράλειψη υποβολής ή εκπρό- Άρθρο 74 Ακύρωση ή τροποποίηση άμεσου προσ-
θεσμη υποβολή φορολογικών δηλώσεων και δηλώσεων διορισμού φόρου, πράξης προσδιορισμού φόρου και
πληροφοριακού χαρακτήρα και παράλειψη χορήγησης πράξης επιβολής προστίμου
στοιχείων που ζητούνται από τη Φορολογική Διοίκηση ΜΕΡΟΣ ΙA’: ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ
Άρθρο 54 Κυρώσεις για την υποβολή ανακριβούς δή-
ΦΟΡΟΥ
λωσης
Άρθρο 75 Αποδοχή πράξεων στο πλαίσιο φορολογι-
Άρθρο 55 Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ή μη
κού ελέγχου
υποβολής ή υποβολής ανακριβούς/ατελούς Συνοπτικού
Άρθρο 76 Επαρκής αιτιολογία
Πίνακα Πληροφοριών ή Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοο-
Άρθρο 77 Βάρος απόδειξης
μιλικών Συναλλαγών
Άρθρο 78 Φορολογικό πιστοποιητικό
Άρθρο 56 Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υπο-
ΜΕΡΟΣ ΙB’: ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ - ΠΟΙΝΙΚΕΣ
βολής ή υποβολής ανακριβούς/ατελούς έκθεσης ανά
ΚΥΡΩΣΕΙΣ
χώρα και δηλωτέας διασυνοριακής ρύθμισης
Άρθρο 57 Παραβάσεις σχετικές με την απεικόνιση των Άρθρο 79 Εγκλήματα φοροδιαφυγής
οικονομικών συναλλαγών Άρθρο 80 Αυτουργοί και συνεργοί
Άρθρο 58 Παραβάσεις σχετικές με την ηλεκτρονική Άρθρο 81 Μηνυτήρια αναφορά και ποινική διαδικασία
διαβίβαση στοιχείων - Παράλειψη διαβίβασης στοιχείων Άρθρο 82 Αναστολή της ποινής
προς τη Φορολογική Διοίκηση ΜΕΡΟΣ ΙΓ’: ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ, ΤΕΛΙΚΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’: ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩ- ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ Άρθρο 83 Εξουσιοδοτικές διατάξεις
ΤΡΙΤΟΥΣ ΣΥΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥΣ Άρθρο 84 Μεταβατικές διατάξεις
Άρθρο 59 Παράλειψη υποβολής στοιχείων τρίτων Άρθρο 85 Τελικές διατάξεις
Άρθρο 60 Υποχρεώσεις τρίτων για τον Ενιαίο Φόρο Άρθρο 86 Καταργούμενες διατάξεις
Ιδιοκτησίας Ακινήτων ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥ-
Άρθρο 61 Χρόνος επιβολής τόκων και προστίμων στον ΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων ΜΕΡΟΣ Α’: ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’: ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ ΛΟΓΩ ΕΠΙΒΟ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
ΛΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΠΩΝΥΜΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
Άρθρο 62 Χρηματική επιβράβευση προσώπων κατό- Άρθρο 87 Πίστωση και συμψηφισμός καταβολών, απο-
πιν επιβολής προστίμου μετά από επώνυμη καταγγελία δόσεων και επιστροφών σε ανεξόφλητες δόσεις ρυθμί-
στην εφαρμογή σάρωσης «QR code appodixi» της Ανε- σεων τμηματικής καταβολής και απώλεια ρυθμίσεων
ξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων τμηματικής καταβολής
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’: ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ Άρθρο 88 Ρυθμίσεις βεβαιωμένων οφειλών στη Φο-
ΜΕ ΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ρολογική Διοίκηση - Τροποποίηση περ. 8 παρ. Α2 υπο-
ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ παρ. Α άρθρου πρώτου ν. 4152/2013, παρ. 11 άρθρου 51
Άρθρο 63 Παραβάσεις σχετικές με τη διασύνδεση των ν. 4305/2014 και παρ. 11 άρθρου 293 ν. 4738/2020
τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Άρθρο 89 Απώλεια ρύθμισης - Τροποποίηση άρθρου 8
Σημείο Πώλησης ν. 4321/2015
Τεύχος A’ 58/19.04.2024 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 1333
Άρθρο 90 Απώλεια ρύθμισης - Τροποποίηση άρ- Άρθρο 106 Συνυπογραφή γνωμοδότησης Νομικού
θρου 103 ν. 4611/2019 Συμβουλίου του Κράτους από Υπουργό Εθνικής Οικο-
Άρθρο 91 Απώλεια ρύθμισης - Τροποποίηση άρθρου 9 νομίας και Οικονομικών - Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 9
ν. 5036/2023 ν. 4831/2021
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’: ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΩΝ Άρθρο 107 Περιοχή δραστηριότητας Εταιρείας Ύδρευ-
ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ σης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης Ανώνυμης Εταιρεί-
Άρθρο 92 Φόρος συναλλαγών εξωχρηματιστηριακού ας - Τροποποίηση άρθρου 26 ν. 2937/2001
δανεισμού μετοχών - Αντικατάσταση παρ. 4 άρθρου 4 Άρθρο 108 Παράταση διαδικασιών ειδικής διαχείρι-
ν. 4038/2012 σης - Προσθήκη παρ. 1Α στο άρθρο 76 του ν. 4307/2014
Άρθρο 93 Φόρος τόκων από προϊόντα δανεισμού Άρθρο 109 Καταβολή ειδικής αποζημίωσης σε όργανα
στην Αγορά Παραγώγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών - απογραφής που απασχολήθηκαν κατά το έτος 2022 στη
Προσθήκη παρ. 6 στο άρθρο 37, τροποποίηση παρ. 5 συλλογή των στοιχείων της Απογραφής Πληθυσμού -
άρθρου 47 και παρ. 9 άρθρου 64 Κώδικα Φορολογίας Κατοικιών έτους 2021
Εισοδήματος Άρθρο 110 Αναθέτουσα αρχή διασύνδεσης έργου με
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’: ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΙ- τον σταθμό «ΔΑΦΝΗ» της Γραμμής 2 - Τροποποίηση
ΜΟΛΟΓΗΣΗ παρ. 5 άρθρου 92 ν. 4864/202
Άρθρο 94 Πεδίο εφαρμογής ηλεκτρονικής τιμολόγη- Άρθρο 111 Παρατηρητήριο τιμών παιδικών παιχνιδιών
σης - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 148 ν. 4601/2019 «το καλάθι των νονών»
Άρθρο 95 Υποβολή ηλεκτρονικού τιμολογίου - Τρο- Άρθρο 112 Πληρωμές των δικαιούχων στο πλαίσιο της
Κοινής Αγροτικής Πολιτικής - Τροποποίηση άρθρου 32
ποποίηση άρθρου 151 ν. 4601/2019
ν. 4314/2014
ΜΕΡΟΣ Β’: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΤΟΥ
Άρθρο 113 Επικύρωση, δημοσίευση και ισχύς αποφά-
ΔΗΜΟΣΙΟΥ
σεων επιτροπών του άρθρου 3 του ν. 2971/2001 - Προ-
Άρθρο 96 Επιτάχυνση εκκαθάρισης αιτημάτων κατά-
σθήκη παρ. 10 στο άρθρο 23 του ν. 5092/2024
πτωσης λόγω διαδοχής πιστωτικών ιδρυμάτων
Άρθρο 114 Εκποίηση, διάθεση και αξιοποίηση εξοπλι-
Άρθρο 97 Αναστολή χρόνου παραγραφής σμού Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων - Τροποποίηση
Άρθρο 98 Υποχρέωση πιστωτικών ιδρυμάτων για ρευ- παρ. 6 άρθρου 92 ν. 4864/2021
στοποίηση εξασφαλίσεων Άρθρο 115 Ειδικές ρυθμίσεις υπολογισμού του Ενιαίου
Άρθρο 99 Διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης απαι- Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων 2024 για διατηρητέα και
τήσεων από κατάπτωση εγγύησης του ελληνικού δημο- ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης - Τροποποί-
σίου σε περίπτωση θανάτου πρωτοφειλέτη, εγγυητή ή ηση παρ. Γ’ και Ε’ άρθρου 4 ν. 4223/2013
συνυποχρέου ή λύσης, εκκαθάρισης ή διαγραφής από Άρθρο 116 Στέγαση Επιτροπής Εξώδικης Επίλυσης Φο-
το Γενικό Εμπορικό Μητρώο ρολογικών Διαφορών - Τροποποίηση παρ. 16 άρθρου 16
Άρθρο 100 Κατάπτωση κρατικής εγγύησης σε πε- ν. 4714/2020
ρίπτωση περιορισμού ή πλήρους εξάλειψης κύριας ΕΝΟΤΗΤΑ III ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ
οφειλής δυνάμει του ν. 3869/2010 - Τροποποίηση άρ- Άρθρο 117 Έναρξη ισχύος
θρου 12 ν. 3869/2010, προσθήκη παρ. 6 στο άρθρο 101 Παράρτημα Α’
του ν. 4549/2018, τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 126 Παράρτημα Β’
ν. 4270/2014
Άρθρο 101 Ρύθμιση ζητημάτων αναφορικά με την ΕΝΟΤΗΤΑ Ι
παροχή εγγύησης του ελληνικού δημοσίου σε δανει- ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
ακές συμβάσεις για τη στεγαστική αποκατάσταση των
ΜΕΡΟΣ Α’
παλιννοστούντων ομογενών από τις χώρες της πρώην
ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Σοβιετικής Ένωσης - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 44
ν. 5024/2023 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
Άρθρο 102 Ρυθμίσεις για χρηματοδοτικούς φορείς - ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Τροποποίηση άρθρου 30 ν. 4738/2020
ΜΕΡΟΣ Γ’: ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ Άρθρο 1
ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΩΝ Σκοπός
Άρθρο 103 Πλειστηριασμοί ακινήτων που βαρύνονται Σκοπός του παρόντος είναι η καθιέρωση ενός δια-
με υποθήκη υπέρ του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δα- φανούς και σαφούς τρόπου επικοινωνίας των φορολο-
νείων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 63 ν. 2214/1994 γουμένων με τη Φορολογική Διοίκηση, καθώς και των
Άρθρο 104 Ηλεκτρονική παρακαταθήκη στο Ταμείο διαδικασιών με τις οποίες η τελευταία βεβαιώνει και
Παρακαταθηκών και Δανείων - Τροποποίηση παρ. 1 άρ- εισπράττει δημόσια έσοδα, μέσω ενός ενιαίου, επικαι-
θρου 61 ν. 4915/2022 ροποιημένου και απλουστευμένου Κώδικα.
ΜΕΡΟΣ Δ’: ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 105 Έλεγχος προέλευσης περιουσιακών στοι- Άρθρο 2
χείων που εισφέρονται σε κοινωφελές ίδρυμα - Τροπο- Αντικείμενο
ποίηση παρ. 1 άρθρου 51 Κώδικα κοινωφελών περιου- Αντικείμενο του παρόντος είναι η συστηματοποί-
σιών και σχολαζουσών κληρονομιών ηση των φορολογικών διαδικασιών σε ενιαίο Κώδικα
Φορολογικής Διαδικασίας που καλύπτει τους παρακάτω θ) ως «Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος» νοείται ο
φόρους και δημόσια έσοδα: ν. 4172/2013 (Α’ 167),
α) Φόρο Εισοδήματος. ι) ως «φορολογικός κάτοικος» νοείται οποιοδήποτε
β) Φόρο Προστιθέμενης Αξίας. πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος, σύμφωνα
γ) Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος,
δ) Φόρο Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών και ια) ως «ψηφιοποιημένη ιδιόχειρη υπογραφή» νοείται
Κερδών από Τυχερά Παίγνια. η ιδιόχειρη υπογραφή που τίθεται με φυσική παρουσία
ε) Φόρους, τέλη, εισφορές ή χρηματικές κυρώσεις που του υπογράφοντος σε επιφάνεια καταγραφής (tablet) με
αναφέρονται στο Παράρτημα Α’ του Κώδικα και κάθε χρήση γραφίδας, η οποία έχει την ίδια νομική και απο-
άλλο φόρο, τέλος, εισφορά ή χρηματική κύρωση για τον δεικτική ισχύ με την ιδιόχειρη υπογραφή φυσικού προ-
προσδιορισμό (βεβαίωση) ή την είσπραξη των οποίων, σώπου επί χάρτου,
κατά την 1η Ιανουαρίου 2014, εφαρμόζονται ανάλογα οι ιβ) ως «υποτροπή» νοείται η διάπραξη της παράβασης
αντίστοιχες διατάξεις των φορολογιών των περ. α) και β). εντός χρονικού διαστήματος πέντε (5) ετών από την κοι-
στ) Χρηματικές κυρώσεις και τόκους, οι οποίοι προ- νοποίηση της πράξης, με την οποία διαπιστώθηκε ίδια
βλέπονται από τον Κώδικα. παράβαση και επιβλήθηκε κύρωση γι’ αυτήν. Νέα υπο-
Άρθρο 3 τροπή είναι η διάπραξη νέας ίδιας παράβασης μετά την
Ορισμοί υποτροπή, εντός πέντε (5) ετών από την κοινοποίηση της
πράξης, με την οποία διαπιστώθηκε η αρχική παράβαση
Για τους σκοπούς του Κώδικα ισχύουν οι ορισμοί της
και επιβλήθηκε κύρωση γι’ αυτήν,
κείμενης νομοθεσίας, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά
στον Κώδικα. Οι παρακάτω ορισμοί ισχύουν για τους ιγ) ως «παρακρατούμενοι φόροι, τέλη και εισφορές»
σκοπούς του Κώδικα: νοούνται εκείνοι που ρητά ορίζονται σε επιμέρους δια-
α) Ως «φορολογούμενος» νοείται: τάξεις ότι παρακρατούνται και τελικά αποδίδονται στο
αα) κάθε πρόσωπο που υποχρεούται να καταβάλλει Δημόσιο ή άλλον φορέα από πρόσωπο διάφορο του
φόρο, τέλος, εισφορά ή χρηματική κύρωση που εμπίπτει πραγματικού φορολογούμενου.
στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα ή έχει οποιαδήποτε ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
άλλη φορολογική υποχρέωση ή ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
αβ) κάθε πρόσωπο που υποχρεούται να παρακρατεί
φόρους και να τους αποδίδει στη Φορολογική Διοίκηση, Άρθρο 4
β) ως «πρόσωπο» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρό- Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, ανάθεση
σωπο, καθώς και κάθε είδους νομική οντότητα, καθηκόντων και εξουσιοδότηση υπογραφής
γ) ως «νομικό πρόσωπο» νοείται κάθε επιχείρηση ή
1. Ο Διοικητής δύναται να μεταβιβάζει αρμοδιότητες
εταιρεία με νομική προσωπικότητα και κάθε ένωση επι-
και να αναθέτει τα καθήκοντά του ή της Φορολογικής
χειρήσεων ή εταιρειών με νομική προσωπικότητα,
δ) ως «νομική οντότητα» νοείται κάθε μόρφωμα εταιρι- Διοίκησης, σύμφωνα με τον Κώδικα και την κείμενη
κής ή μη οργάνωσης και κερδοσκοπικού ή μη χαρακτή- νομοθεσία, σε όργανα της Φορολογικής Διοίκησης.
ρα που δεν είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όπως, ιδί- Επίσης, δύναται να εξουσιοδοτεί ιεραρχικά υφιστάμε-
ως, συνεταιρισμός, οργανισμός, υπεράκτια ή εξωχώρια νά του όργανα να υπογράφουν, με εντολή του, πράξεις
εταιρεία, κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων, ή άλλα έγγραφα της αρμοδιότητάς του. Η άσκηση της
κάθε μορφής καταπίστευμα ή εμπίστευμα ή οποιοδή- αρμοδιότητας που μεταβιβάστηκε και η εξουσιοδότη-
ποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφής ίδρυμα, ση υπογραφής μπορεί να αφορά περισσότερα όργανα
σωματείο ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, της Φορολογικής Διοίκησης. Επιτρέπεται η περαιτέρω
κάθε μορφή προσωπικής επιχείρησης ή οποιαδήποτε εξουσιοδότηση υπογραφής από τα όργανα στα οποία
οντότητα προσωπικού χαρακτήρα, κάθε μορφής κοινή μεταβιβάστηκαν οι αρμοδιότητες ή τα οποία εξουσιοδο-
επιχείρηση, κάθε μορφής εταιρεία διαχείρισης κεφαλαί- τήθηκαν να υπογράφουν από τον Διοικητή, σε ιεραρχικά
ου ή περιουσίας ή διαθήκης ή κληρονομίας ή κληροδο- υφιστάμενα όργανα αυτών, στις περιπτώσεις που αυτό
σίας ή δωρεάς, κάθε φύσης κοινοπραξία, κάθε μορφής προβλέπεται από τις αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ’
εταιρεία αστικού δικαίου, συμμετοχικές ή αφανείς εται- εξουσιοδότηση των εδαφίων πρώτου και δεύτερου.
ρείες, κοινωνίες αστικού δικαίου, 2. Οι αποφάσεις για μεταβίβαση αρμοδιότητας, ανά-
ε) ως «νόμιμη προθεσμία καταβολής» νοείται το χρονι- θεση καθήκοντος ή εξουσιοδότηση υπογραφής μπορεί
κό διάστημα μέσα στο οποίο καταβάλλονται οι φόροι και να τροποποιούνται εν όλω ή εν μέρει από το όργανο
τα πρόστιμα, όπως προβλέπεται στον νόμο που επιβάλ- που τις εξέδωσε.
λει την αντίστοιχη φορολογία και στον Κώδικα, ενώ ως
«ληξιπρόθεσμα» νοούνται οι φόροι και τα πρόστιμα μετά Άρθρο 5
την παρέλευση του ανωτέρου χρονικού διαστήματος, Κοινοποίηση πράξεων και λοιπών εγγράφων
στ) ως «Φορολογική Διοίκηση» νοείται η Ανεξάρτητη από τη Φορολογική Διοίκηση
Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), 1. Η κοινοποίηση πράξεων και λοιπών εγγράφων που
ζ) ως «Διοικητής» νοείται ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε., εκδίδει σύμφωνα με τον Κώδικα η Φορολογική Διοίκηση,
η) ως «Υπουργός» νοείται ο Υπουργός Εθνικής Οικο- γίνεται με ψηφιακά μέσα με την επιφύλαξη της παρ. 7
νομίας και Οικονομικών, του παρόντος και της παρ. 2 του άρθρου 83.
2. Αν η πράξη ή το έγγραφο αφορά φυσικό πρόσωπο, της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα
η ψηφιακή κοινοποίηση συντελείται με την ανάρτησή φόρου προστιθέμενης αξίας (L 77/1).
τους στον λογαριασμό του εν λόγω προσώπου ή του 6. Στην περίπτωση επιτόπιου ελέγχου, οι πράξεις ή τα
νόμιμου αντιπροσώπου του ή του φορολογικού εκπρο- έγγραφα θεωρείται ότι έχουν νομίμως κοινοποιηθεί με
σώπου του ή του φορολογικού αντιπροσώπου του στο τη θέση επί αυτών ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογρα-
πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης και φής από τα πρόσωπα των παρ. 2 και 3 και σε περίπτωση
την ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα διεύθυνση απουσίας τους από τα πρόσωπα που αναφέρονται στην
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του. παρ. 4 του άρθρου 29, την ανάρτησή τους στον λογαρια-
3. Αν η πράξη ή το έγγραφο αφορά νομικό πρόσωπο σμό του προσώπου στο οποίο αφορά η κοινοποίηση στο
ή νομική οντότητα, η ψηφιακή κοινοποίηση συντελεί- πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης και
ται με την ανάρτησή τους στον λογαριασμό του νομι- την ηλεκτρονική ειδοποίησή του στη δηλωθείσα διεύ-
κού προσώπου ή της νομικής οντότητας ή του νόμιμου θυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του. Αν τα πρόσωπα
εκπροσώπου ή του φορολογικού εκπροσώπου ή του του πρώτου εδαφίου λείπουν ή αρνούνται να θέσουν την
φορολογικού αντιπροσώπου τους στο πληροφοριακό υπογραφή τους, οι πράξεις ή τα έγγραφα θεωρείται ότι
σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, την οποία ακολου- έχουν νομίμως κοινοποιηθεί με την ανάρτηση της πρά-
θεί ειδοποίηση στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικού ξης ή του εγγράφου στον λογαριασμό του προσώπου
ταχυδρομείου τους. Η νομιμότητα της κοινοποίησης δεν στο οποίο αφορά η κοινοποίηση στο πληροφοριακό σύ-
θίγεται στην περίπτωση παραίτησης των προσώπων του στημα της Φορολογικής Διοίκησης και την ηλεκτρονική
πρώτου εδαφίου, εφόσον κατά τον χρόνο της κοινοποί- ειδοποίησή του στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικού
ησης δεν είχε γνωστοποιηθεί στη Φορολογική Διοίκηση ταχυδρομείου του.
ο διορισμός νέου νόμιμου ή φορολογικού εκπροσώπου 7. Αν ορισθεί ως τρόπος κοινοποίησης η συστημένη
ή φορολογικού αντιπροσώπου. Η ψηφιακή κοινοποίη- επιστολή, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 83, η πρά-
ση πράξεων ή εγγράφων που εκδίδονται στο πλαίσιο ξη ή το έγγραφο που αποστέλλεται με αυτή, θεωρείται
των ειδικών καθεστώτων των άρθρων 47β, 47γ και 47δ ότι έχει νομίμως κοινοποιηθεί μετά την παρέλευση δε-
του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ν. 2859/2000, καπέντε (15) ημερών από την ημέρα αποστολής, εάν η
Α’ 248) ή στο πλαίσιο των ειδικών καθεστώτων άλλων ταχυδρομική διεύθυνση του παραλήπτη βρίσκεται στην
κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματοποι- Ελλάδα. Αν η ταχυδρομική διεύθυνση είναι εκτός Ελλά-
είται: είτε α) με ανάρτησή τους στον λογαριασμό του δας, η πράξη ή το έγγραφο θεωρείται ότι έχει νομίμως
υποκείμενου στον φόρο ή του μεσάζοντα, στο πληροφο- κοινοποιηθεί μετά την παρέλευση τριάντα (30) ημερών
ριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, την οποία από την ημέρα αποστολής της συστημένης επιστολής.
Αν η επιστολή δεν παραδοθεί και δεν κοινοποιηθεί στον
συνοδεύει ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα
φορολογούμενο ή στον εκπρόσωπό του για οποιονδή-
διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του, είτε β) με
ποτε λόγο, η Φορολογική Διοίκηση ζητά από την ταχυ-
μόνη την αποστολή αυτών στη δηλωθείσα διεύθυνση
δρομική υπηρεσία την επιστροφή αυτής με συνοδευτικό
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αν το πρόσωπο στο οποίο
κείμενο, στο οποίο περιλαμβάνονται:
αφορά η κοινοποίηση δεν διαθέτει λογαριασμό με λει-
α) η ημερομηνία, κατά την οποία η συστημένη επι-
τουργικότητα ανάρτησης στο πληροφοριακό σύστημα
στολή προσκομίστηκε και παρουσιάστηκε στην ως άνω
της Φορολογικής Διοίκησης.
διεύθυνση, και
4. Πράξη ή έγγραφο που κοινοποιείται ψηφιακά στον
β) ο λόγος για τη μη κοινοποίηση ή τη μη βεβαίωση
λογαριασμό φυσικού, νομικού προσώπου ή νομικής
της κοινοποίησης.
οντότητας, σύμφωνα με τις παρ. 1 έως 3, θεωρείται ότι Η Φορολογική Διοίκηση μεριμνά, προκειμένου αντί-
έχει νομίμως κοινοποιηθεί: α) μετά την παρέλευση δέκα γραφο της συστημένης επιστολής να βρίσκεται στη
(10) ημερών από την ανάρτησή τους στον λογαριασμό διάθεση της αρμόδιας υπηρεσίας της Φορολογικής Δι-
του προσώπου στο οποίο αφορά η κοινοποίηση στο οίκησης ώστε να μπορεί αυτή να παραδοθεί στον φορο-
πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης λογούμενο ή τον εκπρόσωπό του οποιαδήποτε στιγμή
και την ειδοποίησή του στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλε- και χωρίς δαπάνη.
κτρονικού ταχυδρομείου του, εφόσον δεν προκύπτει
προγενέστερος χρόνος παραλαβής τους, ή β) μετά την Άρθρο 6
παρέλευση δέκα (10) ημερών από την αποστολή τους Έγγραφα
στη δηλωθείσα διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, 1. Η Φορολογική Διοίκηση θέτει τα έγγραφα που
αν το πρόσωπο στο οποίο αφορά η κοινοποίηση δεν υποβάλλει ο φορολογούμενος στη διάθεση του κοινού,
διαθέτει λογαριασμό με λειτουργικότητα ανάρτησης στο δωρεάν, ηλεκτρονικά, ταχυδρομικά ή στις κατά τόπους
πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης. υπηρεσίες της.
5. Το τρίτο εδάφιο της παρ. 3, ως προς την ψηφια- 2. Ως έγγραφα νοούνται και τα έγγραφα της Φορολο-
κή κοινοποίηση πράξεων ή εγγράφων που εκδίδονται γικής Διοίκησης που παράγονται μέσω ηλεκτρονικής
στο πλαίσιο ειδικών καθεστώτων, ισχύει στον βαθμό εφαρμογής ή μέσω ειδικού πληροφοριακού συστή-
που δεν προβλέπεται διαφορετικά από τον Εκτελε- ματος που συνθέτει αυτοματοποιημένα τα σχετικά δε-
στικό Κανονισμό (ΕΕ) 282/2011 του Συμβουλίου της δομένα. Τα έγγραφα αυτά δύναται να υπογράφονται
15ης Μαρτίου 2011 για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής από τον φορολογούμενο ή άλλο πρόσωπο με χρήση
ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογραφής. Σε περίπτω- Φορολογικής Διοίκησης δεν ισχύει αναδρομικά σε πε-
ση εκτύπωσης εγγράφων με ψηφιοποιημένη ιδιόχειρη ρίπτωση που συνεπάγεται τη χειροτέρευση της θέσης
υπογραφή, αυτά έχουν ισχύ ακριβούς αντιγράφου χωρίς των φορολογουμένων.
περαιτέρω διατυπώσεις ή διαδικασία επικύρωσης. 3. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι δεν είναι δεσμευτικές για
3. Η Φορολογική Διοίκηση τηρεί αρχεία των εγγράφων τους φορολογούμενους.
που εκδίδει και λαμβάνει. Τα αρχεία δύναται να τηρού- 4. Απαντήσεις που παρέχονται ή απόψεις που διατυ-
νται σε φυσική και ψηφιακή μορφή. πώνονται από υπάλληλο της Φορολογικής Διοίκησης,
σχετικά με την ερμηνεία της φορολογικής νομοθεσίας,
Άρθρο 7 δεν δεσμεύουν τη Φορολογική Διοίκηση.
Προθεσμίες 5. Αν ο φορολογούμενος ακολούθησε τις εγκυκλίους
1. Εάν η εκπνοή προθεσμίας για την άσκηση δικαιώ- της Φορολογικής Διοίκησης αναφορικά με τη φορο-
ματος ή την εκπλήρωση υποχρέωσης, όπως ορίζεται λογική του υποχρέωση, η δήλωσή του δεν θεωρείται
από τη φορολογική νομοθεσία, συμπίπτει με επίσημη ανακριβής ή δεν θεωρείται ότι παρέλειψε να υποβάλει
αργία, Σάββατο ή Κυριακή, η προθεσμία παρατείνεται δήλωση, κατά περίπτωση.
μέχρι την αμέσως επόμενη ημέρα κατά την οποία η Φο-
ρολογική Διοίκηση λειτουργεί για το κοινό. Το πρώτο ΜΕΡΟΣ Β’
εδάφιο δεν εφαρμόζεται για τις δηλώσεις του Φόρου ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ
Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που υποβάλλονται σύμ- ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑΣ
φωνα με τα άρθρα 47β, 47γ και 47δ του Κώδικα Φ.Π.Α.
Άρθρο 10
(ν. 2859/2000, Α’ 248).
Εγγραφή στο φορολογικό μητρώο και
2. Δήλωση, προσφυγή ή άλλο έγγραφο που υποβάλλε-
απόδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου
ται στη Φορολογική Διοίκηση λογίζεται ότι υποβλήθηκε
την ημερομηνία που κατατίθεται και πρωτοκολλείται από 1. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα
τη Φορολογική Διοίκηση ή, εφόσον αποσταλεί ταχυ- που πρόκειται να καταστεί υπόχρεο σε καταβολή ή πα-
δρομικώς, την ημερομηνία σήμανσης με ταχυδρομική ρακράτηση φόρου σύμφωνα με τη φορολογική νομοθε-
σφραγίδα ή, στην περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής, σία ή σε υποβολή οποιασδήποτε δήλωσης που εμπίπτει
την ημερομηνία ολοκλήρωσης της υποβολής στο πλη- στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα, υποβάλλει δήλωση
ροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης. εγγραφής στο φορολογικό μητρώο.
2. Προκειμένου για νομικά πρόσωπα και νομικές οντό-
Άρθρο 8 τητες, η δήλωση εγγραφής υποβάλλεται μέσα σε τριάντα
Φορολογικός εκπρόσωπος και φορολογικός (30) ημέρες από τη νόμιμη σύστασή τους.
αντιπρόσωπος 3. Με την εγγραφή, η Φορολογική Διοίκηση αποδίδει
1. Φορολογούμενος που είναι φορολογικός κάτοι- μοναδικό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) σε
κος αλλοδαπής δύναται να ορίσει ένα φυσικό ή νομικό κάθε φορολογούμενο. Το πρώτο εδάφιο δεν εφαρμό-
πρόσωπο, φορολογικό κάτοικο Ελλάδας, ως φορολογικό ζεται για υποκείμενους στον φόρο και μεσάζοντες που
εκπρόσωπο για σκοπούς συμμόρφωσης με τις τυπικές εγγράφονται στα ειδικά καθεστώτα των άρθρων 47β
υποχρεώσεις που προκύπτουν από τον Κώδικα, στον και 47δ του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας
οποίο αποστέλλεται κάθε είδους αλληλογραφία σχετικά (ν. 2859/2000, Α’ 248).
με τον φορολογούμενο. 4. Ο Α.Φ.Μ. χρησιμοποιείται σε κάθε μορφή επικοινω-
2. Ειδικά για τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τον νίας της Φορολογικής Διοίκησης με τον φορολογούμε-
Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) και τον φόρο ασφα- νο, σε όλες τις φορολογίες, στις οποίες εφαρμόζεται ο
λίστρων, ισχύει η περ. δ) της παρ. 4 του άρθρου 36 του Κώδικας, και όπου αλλού προβλέπεται.
Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α’ 248), περί ορισμού φο- 5. Η Φορολογική Διοίκηση αποδίδει και χωρίς την
ρολογικού αντιπροσώπου. υποβολή δήλωσης εγγραφής, Α.Φ.Μ. σε φορολογούμε-
3. Το πρόσωπο που ορίζεται φορολογικός εκπρόσω- νο ή σε πρόσωπο που δεν τυγχάνει φορολογούμενος,
πος δεν ευθύνεται για την εκπλήρωση ή μη των φορο- εφόσον έχει στη διάθεσή της, αν πρόκειται για φυσικό
λογικών υποχρεώσεων του φορολογούμενου. πρόσωπο, τα προσωπικά στοιχεία του και αν πρόκειται
για νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, την επωνυμία
Άρθρο 9 και την έδρα, ιδίως:
Ερμηνευτικές εγκύκλιοι και οδηγίες α) για να βεβαιώσει ή να εισπράξει απαιτήσεις κατά
1. Ο Διοικητής δύναται να εκδίδει ερμηνευτικές εγκυ- αυτού,
κλίους, καθώς και οδηγίες για την εφαρμογή της φορολο- β) για να πραγματοποιήσει επιστροφές αχρεωστήτως
γικής νομοθεσίας. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι δημοσιεύ- καταβληθέντων ποσών σε μη εγκαταστημένους υπο-
ονται στον ιστότοπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων κείμενους στον φόρο, στο πλαίσιο της διαχείρισης των
Εσόδων και ισχύουν από τη δημοσίευσή τους. συστημάτων «M.O.S.S.» και «O.S.S./I.O.S.S.»,
2. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη γ) για να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε οικονομική
Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή συναλλαγή με τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και
έως ότου τροποποιηθεί η νομοθεσία την οποία ερμη- τα πιστωτικά ιδρύματα και τα ιδρύματα πληρωμών της
νεύουν. Η τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της ημεδαπής.
6. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να αναστέλλει τη δήλωση έναρξης. Δεν μπορεί να γίνει δήλωση έναρξης ή
χρήση Α.Φ.Μ. ή να προβαίνει σε απενεργοποίησή του: μεταβολής εργασιών, κατά περίπτωση, από φυσικό ή νο-
α) αν ο φορολογούμενος έχει πτωχεύσει ή έχει περιέλ- μικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, των οποίων ο Αριθμός
θει σε κατάσταση αφερεγγυότητας ή β) αν υφίστανται Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) έχει ανασταλεί ή απε-
αντικειμενικά στοιχεία, τα οποία υποδηλώνουν ότι ο νεργοποιηθεί, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 10,
φορολογούμενος βα) έχει παύσει να ασκεί οικονομική για όσο χρόνο διαρκεί η αναστολή ή η απενεργοποίηση.
δραστηριότητα, ή ββ) διαπράττει φοροδιαφυγή ή λα- 2. Η δήλωση έναρξης υποβάλλεται πριν από την
θρεμπορία ή νοθεία προϊόντων που υπόκεινται σε ειδι- πραγματοποίηση της πρώτης συναλλαγής στο πλαίσιο
κό φόρο κατανάλωσης, ή βγ) παραβιάζει ή παραποιεί ή άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για νο-
επεμβαίνει κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία μικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που πρόκειται να
των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, ή βδ) έχει ασκήσουν δραστηριότητα επιχειρηματικού περιεχομέ-
δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόκτησή νου, ως χρόνος έναρξης θεωρείται ο χρόνος της νόμιμης
του, ή βε) έχει εγγραφεί στο φορολογικό μητρώο περισ- σύστασής τους. Η δήλωση έναρξης υποβάλλεται μέσα
σότερες φορές. Ο φορολογούμενος έχει σε κάθε περί- σε τριάντα (30) ημέρες από τη νόμιμη σύσταση.
πτωση το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι 3. Στη δήλωση έναρξης περιλαμβάνονται τουλάχιστον
προϋποθέσεις του πρώτου εδαφίου. ο τόπος άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας
7. Η αναστολή χρήσης Α.Φ.Μ. στις περιπτώσεις της (έδρα και τυχόν υποκαταστήματα), το αντικείμενο των
παρ. 6 διαρκεί: εργασιών, το τηρούμενο λογιστικό σύστημα, καθώς και
α) τρία (3) έτη μετά την κήρυξη του φορολογούμενου το καθεστώς του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.),
σε πτώχευση ή σε άλλη κατάσταση αφερεγγυότητας, στο οποίο υπάγεται ο φορολογούμενος.
β) πέντε (5) έτη από την ημερομηνία που διαπιστώνε- 4. Η Φορολογική Διοίκηση απαιτεί εγγύηση από οποιο-
δήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα
ται κάθε άλλη περίπτωση της παρ. 6.
πρόκειται να ασκήσει δραστηριότητα επιχειρηματικού
Αν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για κακούργημα λαθρε-
περιεχομένου, ιδίως από:
μπορίας, η αναστολή διαρκεί μέχρι την παραπομπή στο
α) φυσικό πρόσωπο της περ. α) της παρ. 6 του άρ-
ακροατήριο και, αν ο φορολογούμενος καταδικασθεί, η
θρου 10 που έχει πτωχεύσει ή έχει καταστεί αφερέγγυο
αναστολή διαρκεί όσο και η έκτιση της ποινής του.
με άλλον τρόπο, μετά την πάροδο της αναστολής χρήσης
8. Ο Α.Φ.Μ. φυσικού προσώπου που ασκεί δραστηρι-
του Α.Φ.Μ. του, εφόσον κατά τον χρόνο που υποβάλλει
ότητα επιχειρηματικού περιεχομένου δεν καταργείται δήλωση έναρξης έχει συνολική βασική ληξιπρόθεσμη
με την οριστική παύση των εργασιών του. οφειλή από φόρο εισοδήματος, Φ.Π.Α., παρακρατούμε-
9. Ο Α.Φ.Μ. των νομικών προσώπων και νομικών νους φόρους από μισθωτή εργασία ή πρόστιμα, τουλά-
οντοτήτων δεν καταργείται με την αλλαγή της νομικής χιστον εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ,
μορφής τους. β) πρόσωπα της περ. β) της παρ. 6 του άρθρου 10 μετά
10. Ο Α.Φ.Μ. φορολογούμενου φυσικού προσώπου τη λήξη της αναστολής χρήσης του Α.Φ.Μ. τους,
που απεβίωσε, νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας γ) φυσικό πρόσωπο που υπήρξε διευθυντής, εκτε-
που λύθηκε ή ολοκλήρωσε τις εργασίες της εκκαθάρισης λεστικός πρόεδρος, διαχειριστής, εκτελεστικό μέλος
ή διαγράφηκε από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο, κατά διοικητικού συμβουλίου, διευθύνων σύμβουλος ή πρό-
περίπτωση, χρησιμοποιείται για την εκπλήρωση των σωπο εντεταλμένο στη διοίκηση νομικού προσώπου ή
υποχρεώσεων των προσώπων αυτών στη Φορολογική οντότητας ή συνδεδεμένο πρόσωπο κατά το άρθρο 2
Διοίκηση, κατά την κείμενη νομοθεσία, καθώς και για του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος με άλλο φυσικό ή
την επιβολή και βεβαίωση οποιουδήποτε φόρου, τέλους, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ή μέτοχος ή εταίρος
εισφοράς ή κυρώσεων και για την είσπραξη αυτών. με ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον τριάντα τρία τοις
11. Ο Α.Φ.Μ. του υπό σύσταση νομικού προσώπου εκατό (33%) νομικού προσώπου ή της νομικής οντότη-
παραμένει ο ίδιος για την επιχείρηση και μετά το πέρας τας, των οποίων ο Α.Φ.Μ. έχει ανασταλεί ή απενεργοποι-
των εργασιών της σύστασης. ηθεί για τους λόγους της περ. 6 του άρθρου 10,
12. Στους υποκείμενους στον Φ.Π.Α., που είναι εγκατε- δ) νομικές οντότητες που έχουν, κατά τον χρόνο που
στημένοι σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποβάλλουν δήλωση έναρξης, συνολική βασική ληξι-
ή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Α.Φ.Μ. χορηγείται με πρόθεσμη οφειλή από φόρο εισοδήματος, Φ.Π.Α., πα-
την υποβολή δήλωσης εγγραφής και παραμένει αμετά- ρακρατούμενους φόρους από μισθωτή εργασία ή πρό-
βλητος ανεξάρτητα από τον ορισμό, την αλλαγή ή την στιμα, τουλάχιστον τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ,
παύση φορολογικού αντιπροσώπου. ε) νομικά πρόσωπα, τα οποία συστήνουν ή στα οποία
συμμετέχουν με ποσοστό τουλάχιστον τριάντα τρία τοις
Άρθρο 11 εκατό (33%) ή τα οποία διοικούνται από φυσικά πρόσω-
Έναρξη και μεταβολές άσκησης πα που έχουν, κατά τον χρόνο που υποβάλλουν δήλωση
επιχειρηματικής δραστηριότητας έναρξης, συνολική βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή από
1. Κάθε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, ή νομική οντότητα, φόρο εισοδήματος, Φ.Π.Α., παρακρατούμενους φόρους
που πρόκειται να ασκήσει δραστηριότητα επιχειρημα- από μισθωτή εργασία ή πρόστιμα, τουλάχιστον τριακο-
τικού περιεχομένου υποβάλλει δήλωση έναρξης στο σίων χιλιάδων (300.000) ευρώ.
φορολογικό μητρώο. Εάν δεν έχει προηγηθεί δήλωση Στις ληξιπρόθεσμες οφειλές της παρούσας δεν πε-
εγγραφής του άρθρου 10, αυτή γίνεται ταυτόχρονα με τη ριλαμβάνονται όσες έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση ή
διευκόλυνση τμηματικής καταβολής, η οποία τηρείται σε άλλο κράτος μέλος, για τις οποίες ο τόπος φορολό-
και έχουν καταβληθεί τουλάχιστον τρεις (3) δόσεις αυτής. γησης είναι το εσωτερικό της χώρας, σύμφωνα με την
5. Εγγύηση απαιτείται και από το φυσικό ή νομικό πρό- περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α.,
σωπο που ως φορολογικός αντιπρόσωπος υποβάλλει και ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος στην καταβολή
δήλωση έναρξης νομικής οντότητας, για την οποία συ- του φόρου.
ντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 4. 12. Η δήλωση για την πραγματοποίηση ενδοκοινοτι-
6. Ως αφερέγγυο, για την εφαρμογή του παρόντος, κών συναλλαγών υποβάλλεται πριν από την πραγματο-
πρόσωπο, πλέον αυτού που πτώχευσε, νοείται και κάθε ποίηση της πρώτης συναλλαγής.
πρόσωπο που έχει υπαχθεί σε διαδικασίες πρόληψης 13. Ο φορολογούμενος, φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή
αφερεγγυότητας του Δεύτερου Μέρους του Πρώτου νομική οντότητα, ενημερώνει τη Φορολογική Διοίκηση
Βιβλίου του ν. 4738/2020 (Α’ 207). για μεταβολές στα στοιχεία εγγραφής ή έναρξής του
7. Δεν εφαρμόζονται οι περιορισμοί στη δήλωση έναρ- με την υποβολή δήλωσης μεταβολών στο φορολογικό
ξης εργασιών σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, μητρώο. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέσα σε τριάντα
δημόσιες επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις νομικών προσώ- (30) ημέρες από την πραγματοποίηση της μεταβολής.
πων δημοσίου δικαίου, αμιγείς ή μικτές επιχειρήσεις Ορ- Ειδικά ο φορολογούμενος που είναι υποκείμενος στον
γανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των συνδέσμων Φ.Π.Α., για τη μεταβολή καθεστώτος Φ.Π.Α. στο οποίο
δήμων, δημόσιους οργανισμούς, καθώς και σε νομικά υπάγεται, υποβάλλει δήλωση μετάταξης μέσα στην ίδια
πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που ανήκουν στο κράτος ανωτέρω προθεσμία, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά
ή επιχορηγούνται τακτικώς από κρατικούς πόρους από τον Κώδικα Φ.Π.Α. Η υποχρέωση ενημέρωσης για
κατά πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ετή- μεταβολές στα στοιχεία φορολογούμενου φυσικού προ-
σιου προϋπολογισμού τους ή τη διοίκηση των οποίων σώπου, που δεν αφορούν την επιχειρηματική δραστηρι-
ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ότητά του, δεν υπόκειται σε προθεσμία. Ο φορολογού-
ή ως μέτοχος. μενος δεν μπορεί να επικαλείται έναντι της Φορολογικής
8. Το ύψος της χρηματικής εγγύησης δεν μπορεί να Διοίκησης τις μεταβολές των στοιχείων του μέχρι τον
είναι μικρότερο των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και χρόνο ενημέρωσής της.
μεγαλύτερο των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ. 14. Ο φορολογούμενος που είναι υποκείμενος στον
Ειδικά για όσους έχουν τελέσει λαθρεμπορία, το ύψος Φ.Π.Α. και πρόκειται να πραγματοποιήσει ενδοκοινο-
της χρηματικής εγγύησης δεν μπορεί να είναι μεγαλύ- τικές συναλλαγές, υποβάλλει δήλωση μεταβολών στο
τερο από ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ. Η χρονική φορολογικό μητρώο για τη διενέργεια ενδοκοινοτικών
διάρκεια της εγγύησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη συναλλαγών.
των δύο (2) ετών και μεγαλύτερη των έξι (6) ετών. 15. Ο φορολογούμενος που ασκεί επιχειρηματική δρα-
9. Με απόφαση της Φορολογικής Διοίκησης προσδι- στηριότητα ενημερώνει τη Φορολογική Διοίκηση για
ορίζεται η προϋπόθεση που συντρέχει κατά περίπτωση την οριστική παύση των εργασιών του με την υποβολή
για την απαίτηση εγγύησης, καθώς και το ύψος αυτής, η στο φορολογικό μητρώο δήλωσης διακοπής εργασιών.
οποία κοινοποιείται στο φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή στη 16. Η δήλωση της παρ. 15 υποβάλλεται για τα φυσικά
νομική οντότητα που υποβάλλει τη δήλωση έναρξης. πρόσωπα μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την οριστική
Στην περίπτωση αυτή η έναρξη στο φορολογικό μητρώο παύση των εργασιών τους ή από την ανακοίνωση δια-
ολοκληρώνεται μόνο μετά την παροχή της αιτηθείσας γραφής τους από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.),
εγγύησης. Εάν με την υποβολή της δήλωσης έναρξης κατά περίπτωση, και για τα νομικά πρόσωπα και τις νομι-
υποβάλλεται ταυτόχρονα και δήλωση εγγραφής, η εγ- κές οντότητες μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από τη λύση
γραφή του φορολογούμενου στο φορολογικό μητρώο τους ή από τη λήξη των εργασιών της εκκαθάρισης ή
ολοκληρώνεται μόνο μετά την παροχή της αιτηθείσας από την ανακοίνωση διαγραφής τους από το Γ.Ε.ΜΗ.,
εγγύησης. κατά περίπτωση. Σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής
10. Ο φορολογούμενος που είναι υποκείμενος στον επιχείρησης ως συνόλου, η δήλωση διακοπής εργασιών
Φ.Π.Α. δηλώνει: υποβάλλεται από τους κληρονόμους μέσα σε τριάντα
α) την πραγματοποίηση ενδοκοινοτικών αποκτήσεων (30) ημέρες από την ενεργό ανάμειξή τους στην κλη-
αγαθών και την πραγματοποίηση απαλλασσόμενων, σύμ- ρονομούμενη επιχείρηση και όχι πέραν των τριάντα
φωνα με το άρθρο 28 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, (30) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης,
Α’ 248), ενδοκοινοτικών παραδόσεων αγαθών, και που προβλέπεται στο άρθρο 1847 του Αστικού Κώδικα
β) την έναρξη ή την παύση παροχής υπηρεσιών προς (π.δ. 456/1984, Α’ 164). Εάν κατόπιν ελέγχου αποδεικνύ-
υποκείμενο στον φόρο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος εται πραγματικός χρόνος παύσης των εργασιών των
μέλος, για τις οποίες ο τόπος φορολόγησης δεν είναι το φυσικών και νομικών προσώπων και νομικών οντοτή-
εσωτερικό της χώρας, σύμφωνα με την περ. α) της παρ. 2 των προγενέστερος της διαγραφής τους από το Γ.Ε.ΜΗ.,
του άρθρου 14 του Κώδικα Φ.Π.Α. λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος αυτός για τη διακοπή των
11. Ο φορολογούμενος, που είναι υποκείμενος στον εργασιών τους.
Φ.Π.Α., ή το μη υποκείμενο στον Φ.Π.Α. νομικό πρόσωπο 17. Αν ο φορολογούμενος παραλείψει τις δηλωτικές
ή νομική οντότητα που διαθέτει Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α. στο εσω- του υποχρεώσεις του παρόντος, δεν απαλλάσσεται από
τερικό της χώρας, δηλώνει την έναρξη ή παύση λήψης την υποχρέωση καταβολής και παρακράτησης των φό-
υπηρεσιών από υποκείμενο στον φόρο εγκατεστημένο ρων και από τις λοιπές φορολογικές υποχρεώσεις.
Άρθρο 12 του, ούτε συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού,

Αποδεικτικό ενημερότητας και βεβαίωση εκδίδεται από την αρμόδια για την επιδίωξη της είσπρα-
οφειλής ξης της οφειλής υπηρεσία, βεβαίωση οφειλής προς το
1. Ο φορολογούμενος δύναται να ζητήσει αποδεικτικό Δημόσιο, η οποία κατατίθεται αντί του αποδεικτικού ενη-
ενημερότητας ισχύος μέχρι και δύο (2) μηνών για την μερότητας στην υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής
πραγματοποίηση πράξεων και συναλλαγών που ρητά ή κατατίθεται για τη μεταβίβαση ακινήτου. Με βάση τη
ορίζονται. βεβαίωση αυτή αποδίδεται στην υπηρεσία που εξέδωσε
2. Η Φορολογική Διοίκηση χορηγεί αποδεικτικό ενη- τη βεβαίωση το προς είσπραξη ποσό ή το προϊόν του
μερότητας, μόνο εφόσον ο φορολογούμενος δεν έχει τιμήματος και μέχρι του ύψους της οφειλής.
οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση από οποιαδήποτε 6. Σε ειδικές περιπτώσεις διασφάλισης σοβαρών συμ-
αιτία και έχει υποβάλει τις απαιτούμενες φορολογικές φερόντων του Δημοσίου ή σε περιπτώσεις οικονομικού
δηλώσεις των τελευταίων πέντε (5) ετών. εγκλήματος και μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγής, μπο-
3. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να μη χορηγεί ρεί, με γραπτή συναίνεση του Διοικητή, να μην χορηγη-
αποδεικτικό ενημερότητας, εάν ο φορολογούμενος θεί αποδεικτικό ενημερότητας, ακόμη και αν συντρέχουν
έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε άλλη αρχή του δημόσιου οι προϋποθέσεις χορήγησής του.
τομέα (δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού ενημερό- 7. Σε περίπτωση προσυμφώνου μεταβίβασης ποσο-
τητας), εφόσον η αρχή αυτή χρησιμοποιεί υπηρεσίες στών εξ αδιαιρέτου οικοπέδου, στο πλαίσιο εργολαβι-
διαλειτουργικότητας για να ενημερώνει τη Φορολογική κής σύμβασης με την οποία αναλαμβάνεται η ανέγερση
Διοίκηση για την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών που πολυκατοικίας με αντιπαροχή, απαλλάσσεται ο οικοπε-
συνεπάγονται τη δέσμευση ενημερότητας, καθώς και για δούχος από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού
την τακτοποίηση των οφειλών, που συνεπάγονται άρση ενημερότητας κατά τη μεταβίβαση ποσοστών επί του
της δέσμευσης ενημερότητας. οικοπέδου σε τρίτο, εφόσον κατά τη μεταβιβαστική δι-
4. Κατά παρέκκλιση των παρ. 2 και 3, αν ο φορολο- καιοπραξία συμβάλλεται και ο εργολάβος. Στην περίπτω-
γούμενος έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφει- ση αυτή, το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται
από τον εργολάβο.
λών ή έχει οφειλές μη ληξιπρόθεσμες ή σε αναστολή,
δύναται να εκδοθεί αποδεικτικό ενημερότητας περιο- ΜΕΡΟΣ Γ’
ρισμένης ισχύος, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ - ΒΙΒΛΙΩΝ
έναν (1) μήνα. Η Φορολογική Διοίκηση και μετά τη συμ- ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
μόρφωση του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης ορίζει
υποχρεωτικά όρο παρακράτησης στις περιπτώσεις που Άρθρο 13
το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται για είσπραξη Λογιστικά αρχεία - βιβλία και στοιχεία
χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγ- 1. Κάθε πρόσωπο με εισόδημα από επιχειρηματική
ματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία. Το πα- δραστηριότητα υποχρεούται να τηρεί αξιόπιστο λογι-
ρακρατούμενο ποσό λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη στικό σύστημα και κατάλληλα λογιστικά αρχεία (βιβλία
δόσης ή δόσεων, σύμφωνα με το πρόγραμμα ρύθμισης και στοιχεία), για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών
οφειλών. Ειδικά για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση καταστάσεων και άλλων πληροφοριών, σύμφωνα με τα
εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, λογιστικά πρότυπα που προβλέπονται στην ελληνική
το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με ποσό παρα- νομοθεσία και για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων
κράτησης ποσοστού εβδομήντα τοις εκατό (70%) επί του της φορολογικής νομοθεσίας. Για την εφαρμογή του
τιμήματος, εφόσον το τίμημα δεν υπολείπεται της αντι- Κώδικα, το λογιστικό σύστημα και τα λογιστικά αρχεία
κειμενικής αξίας και έως το ύψος των ληξιπρόθεσμων εξετάζονται ως ενιαίο σύνολο και όχι αποσπασματικά τα
ρυθμισμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση. Εάν επιμέρους συστατικά τους, σε ό,τι αφορά την αξιοπιστία
υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή άνω και την καταλληλότητά τους.
των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, ορίζεται ποσοστό 2. Τα λογιστικά αρχεία, οι φορολογικοί ηλεκτρονικοί
παρακράτησης πενήντα τοις εκατό (50%) επί του τιμή- μηχανισμοί, οι φορολογικές μνήμες και αρχεία που δη-
ματος, εφόσον αυτό δεν υπολείπεται της αντικειμενικής μιουργούν οι φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί δι-
αξίας και έως το ύψος των συνολικών οφειλών σε ανα- αφυλάσσονται κατ’ ελάχιστον:
στολή. Εάν το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής α) για διάστημα πέντε (5) ετών από τη λήξη του αντί-
αξίας και το ποσό της παρακράτησης, υπολογιζόμενο στοιχου φορολογικού έτους, μέσα στο οποίο υπάρχει η
επί του τιμήματος, είναι μικρότερο των οφειλών, εκδί- υποχρέωση υποβολής δήλωσης, ή
δεται αποδεικτικό ενημερότητας με υπολογισμό του β) έως ότου, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις των παρ. 2
ποσού της παρακράτησης επί της αντικειμενικής αξίας και 3 του άρθρου 37, παραγραφεί το δικαίωμα έκδοσης
του ακινήτου και υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό της πράξης προσδιορισμού του φόρου από τη Φορολογική
παρακράτησης που προκύπτει από τον υπολογισμό αυ- Διοίκηση, ή
τόν δεν υπερβαίνει το τίμημα. γ) έως ότου τελεσιδικήσει η υπόθεση την οποία αφορά
5. Αν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη η απαίτηση της Φορολογικής Διοίκησης, σε συνέχεια δι-
χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου και δεν πληρούνται ενέργειας φορολογικού ελέγχου, ή έως ότου αποσβεσθεί
οι προϋποθέσεις των παρ. 2, 3 και 4 για τη χορήγησή ολοσχερώς η απαίτηση λόγω εξόφλησης.
Άρθρο 14 επενδύσεων, τα επιμελητήρια, τους συμβολαιογράφους,

Πληροφορίες από τον φορολογούμενο τους υποθηκοφύλακες, τους προϊσταμένους των κτημα-
1. Οι πληροφορίες, τις οποίες ζητά εγγράφως η Φορο- τολογικών γραφείων, τους οικονομικούς ή κοινωνικούς
λογική Διοίκηση από τον φορολογούμενο, παρέχονται ή επαγγελματικούς φορείς ή οργανώσεις, για τον προσ-
μέσα σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες από την κοινοποί- διορισμό της φορολογικής υποχρέωσης, που προκύπτει
ηση του σχετικού αιτήματος. Η προθεσμία αυτή δύναται με βάση τις διασταυρώσεις των στοιχείων και για την
να παραταθεί με απόφαση του αρμοδίου Προϊσταμένου είσπραξη της φορολογικής οφειλής με τους ειδικότερους
αν ο φορολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις όρους που προβλέπονται στην παρ. 1. Για την εφαρμογή
για πιθανές δυσχέρειες κατά την προετοιμασία και υπο- του πρώτου εδαφίου, η Φορολογική Διοίκηση δύναται
βολή των πληροφοριών που του ζητήθηκαν για λόγους να αποστέλλει ερώτημα, έγγραφο ή ηλεκτρονικό, το
που δεν οφείλονται σε δική του υπαιτιότητα. οποίο απαντάται από το τρίτο πρόσωπο μέσα σε δέκα
2. Κατόπιν έγγραφου αιτήματος (πρόσκλησης) της (10) ημέρες από την παραλαβή του. Σε εξαιρετικά σύν-
Φορολογικής Διοίκησης, αντίγραφα μέρους των λογι- θετες υποθέσεις, η προθεσμία μπορεί να παραταθεί για
στικών αρχείων (βιβλίων και στοιχείων) ή οποιουδήπο- είκοσι (20) επιπλέον ημέρες.
τε συναφούς εγγράφου, παρέχονται στη Φορολογική 4. Η Φορολογική Διοίκηση, ανεξαρτήτως των στοιχεί-
Διοίκηση μέσα σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες από την ων που υποβάλλονται στο πλαίσιο της υποχρεωτικής
κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος, εκτός εάν ο φο- αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών του άρθρου 9ΑΓ
ρολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις για πι- του ν. 4170/2013 (Α’ 163), δύναται να ζητά, εγγράφως
θανές δυσχέρειες κατά την προετοιμασία και παράδοση ή ηλεκτρονικά, από κάθε διαχειριστή ψηφιακής πλατ-
των πληροφοριών που του ζητήθηκαν, για λόγους που φόρμας, η οποία δραστηριοποιείται στην οικονομία του
δεν οφείλονται σε δική του υπαιτιότητα. Όταν τα βιβλία διαμοιρασμού ή μέσω της οποίας διατίθενται αγαθά ή
τηρούνται ή τα στοιχεία εκδίδονται ηλεκτρονικά, παρέ- υπηρεσίες στην Ελλάδα ή από φορολογικούς κατοίκους
χονται αντίγραφα των ηλεκτρονικών αρχείων. Ελλάδας ή από μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπών επιχει-
3. Φορολογούμενος που τηρεί βιβλία σύμφωνα με το ρήσεων στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το εάν αυτή έχει
απλογραφικό λογιστικό σύστημα δεν υποχρεούται να μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα κατά το άρθρο 6 του
παράσχει αντίγραφο των βιβλίων του για τα φορολογικά Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ή τις Συμβάσεις Απο-
έτη, για τα οποία δηλώνει ότι το σύνολο των σχετικών φυγής Διπλής Φορολογίας που έχει συνάψει η Ελλάδα,
πληροφοριών εσόδων και εξόδων έχει διαβιβασθεί στην οποιαδήποτε πληροφορία ή στοιχείο σχετικά με πρόσω-
ψηφιακή πλατφόρμα «myDATA». πα που χρησιμοποιούν την πλατφόρμα ως πωλητές, για
4. Η Φορολογική Διοίκηση παραδίδει στον φορολο- τα οποία προκύπτουν φορολογικές υποχρεώσεις στην
γούμενο αποδεικτικό παράδοσης, στο οποίο γίνεται ημεδαπή.
μνεία όλων των παραδοθέντων εγγράφων ή αρχείων. Οι κατά τα ως άνω αιτούμενες πληροφορίες ή στοιχεία
παρέχονται ή διαβιβάζονται από τον διαχειριστή ψη-
Άρθρο 15 φιακής πλατφόρμας στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων
Πληροφορίες από τρίτους Εσόδων μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα,
1. Κατόπιν έγγραφου ή ηλεκτρονικού αιτήματος του από τον μήνα παραλαβής του αιτήματος. Η προθεσμία
Διοικητή, κάθε φορέας της Γενικής Κυβέρνησης, συ- του δεύτερου εδαφίου δύναται να παρατείνεται κατά
μπεριλαμβανομένων των δικαστικών και εισαγγελικών έναν (1) μήνα, ανάλογα με τον όγκο των αιτούμενων πλη-
αρχών και όλων των δημόσιων οργανισμών, φορέων ροφοριών ή στοιχείων, κατόπιν υποβολής αιτήματος από
και εταιρειών, όπου συμμετέχει ή έχει την εποπτεία το τον διαχειριστή της ψηφιακής πλατφόρμας. Οι πάροχοι
κράτος, καθώς και των ανεξάρτητων αρχών, παρέχει στη υπηρεσιών διαδικτύου (ISPs) και κάθε άλλο πρόσωπο,
Φορολογική Διοίκηση κάθε διαθέσιμη πληροφορία και φυσικό ή νομικό, ή νομική οντότητα ή αρχή διαβιβάζουν
επιδεικνύει, χωρίς τη μεταφορά τους εκτός των εγκα- στη Φορολογική Διοίκηση, κατόπιν σχετικού αιτήματός
ταστάσεων, όλα τα πρωτότυπα έγγραφα, μητρώα και της, με το οποίο ορίζονται ο χρόνος και ο τρόπος διαβί-
στοιχεία που έχει στην κατοχή του. βασης, κάθε στοιχείο που έχουν στην κατοχή τους και
2. Κατά παρέκκλιση της παρ. 1, η Φορολογική Διοί- αφορά στα πρόσωπα, τα οποία έχουν την ιδιοκτησία,
κηση δεν μπορεί να λαμβάνει γνώση πληροφοριών ή τη χρήση ή την ευθύνη λειτουργίας ή διαχείρισης των
εγγράφων που αφορούν σε ποινικές υποθέσεις που εκ- ιστότοπων/ονομάτων χώρου των ανωτέρω ψηφιακών
κρεμούν ενώπιον των αρμόδιων εισαγγελικών αρχών πλατφορμών. Για τις ανάγκες της παρούσας, νοούνται:
ή των ποινικών δικαστηρίων, χωρίς την προηγούμενη α) Ως «ψηφιακή πλατφόρμα», κάθε λογισμικό, συμπε-
έγγραφη άδεια του αρμόδιου Εισαγγελέα. Πληροφορίες ριλαμβανομένου ενός δικτυακού τόπου ή ενός μέρους
οι οποίες προέρχονται από την Αρχή Καταπολέμησης της του και εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένων των εφαρ-
Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριό- μογών για κινητά, όπου δύο (2) ή περισσότεροι χρήστες
τητες χορηγούνται στη Φορολογική Διοίκηση, σύμφωνα ή ομάδες χρηστών επικοινωνούν μέσω διαδικτύου με
με τα άρθρα 34 και 52 του ν. 4557/2018 (Α’ 139), με την τη μεσολάβηση του διαχειριστή της πλατφόρμας, προ-
επιφύλαξη του πρώτου εδαφίου. κειμένου να διευκολυνθεί μια συναλλαγή μεταξύ τους,
3. Ο Διοικητής δικαιούται να ζητά πληροφορίες ή έγ- επιτρέποντας στους πωλητές να συνδέονται με άλλα
γραφα από λοιπά τρίτα πρόσωπα, ιδίως από τα χρημα- πρόσωπα για την παροχή σε αυτούς σχετικών υπηρεσι-
τοπιστωτικά ιδρύματα, τους οργανισμούς συλλογικών ών και αγαθών, έναντι αντιτίμου.
β) Ως «διαχειριστής ψηφιακής πλατφόρμας», κάθε φυ- Αντίγραφο της άδειας επισυνάπτεται στο αίτημα πλη-
σικό ή νομικό πρόσωπο που κατέχει ή καθιστά διαθέσιμη ροφοριών. Σε περίπτωση χορήγησης της άδειας, ο τρί-
την πλατφόρμα ή μέρος αυτής στους χρήστες ή νόμιμο τος δεν ευθύνεται ποινικά ή αστικά για παραβίαση του
εκπρόσωπό της στην Ελλάδα. επαγγελματικού απορρήτου.
γ) Ως «πωλητής», το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε 7. Οι παρ. 1 έως και 5 εφαρμόζονται ανάλογα και για
είδους νομική οντότητα, που χρησιμοποιεί την πλατφόρ- τις πληροφορίες που ζητούνται από τις υπηρεσίες του
μα για την παροχή των σχετικών υπηρεσιών και αγαθών Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, στο πλαίσιο
και τη σύνδεσή του με αντισυμβαλλόμενα πρόσωπα των αρμοδιοτήτων τους, για τον έλεγχο της εισπραξιμό-
μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας. τητας των οφειλών και τον εντοπισμό πηγών αποπλη-
5. Ο Διοικητής δύναται να ζητά, με έγγραφο ή ηλεκτρο- ρωμής των απαιτήσεων των ασφαλιστικών οργανισμών.
νικό αίτημα, από κάθε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών
οποιοδήποτε στοιχείο και πληροφορία σχετικά με τις Άρθρο 16
ακόλουθες συναλλαγές, για τις οποίες προκύπτουν φο- Υποχρεωτική ηλεκτρονική διαβίβαση
ρολογικές υποχρεώσεις στην Ελλάδα και, συγκεκριμένα: πληροφοριών
α) συναλλαγές που εκτελούνται μέσω τερματικών, 1. Οι οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014
ημεδαπής ή αλλοδαπής, «Ηλεκτρονικής Μεταφοράς (Α’ 251) διαβιβάζουν ηλεκτρονικά στην Ανεξάρτητη Αρχή
Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (Electronic Funds Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) δεδομένα των εκδιδόμενων
Transfer at the point of sale, EFT/POS)» αποδοχής καρτών λογιστικών αρχείων - στοιχείων ανεξαρτήτως της μεθό-
πληρωμών, δου έκδοσης αυτών, των τηρούμενων λογιστικών αρχεί-
β) συναλλαγές μέσω λογαριασμών και κάθε είδους ων - βιβλίων, των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανι-
χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών. σμών, των φορολογικών μνημών και των αρχείων που
Οι πληροφορίες ή τα στοιχεία, που ζητούνται, παρέχο- δημιουργούν οι φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί.
νται ή διαβιβάζονται από τον πάροχο υπηρεσιών πλη- 2. Η αξία των φορολογητέων πράξεων και των εσόδων
ρωμών στη Φορολογική Διοίκηση μέχρι την τελευταία που λαμβάνεται υπόψη από τη Φορολογική Διοίκηση
ημέρα του επόμενου μήνα από τον μήνα παραλαβής για τον προσδιορισμό του Φόρου Προστιθέμενης Αξί-
του αιτήματος. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η προθεσμία ας και του φόρου εισοδήματος για κάθε οντότητα, δεν
του δευτέρου εδαφίου δύναται να παρατείνεται κατά δύναται να υπολείπεται αυτών που προκύπτουν από τα
έναν (1) μήνα, ανάλογα με τον όγκο των πληροφοριών παραστατικά που έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην
ή στοιχείων που ζητούνται, κατόπιν υποβολής αιτήματος Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με την παρ. 1. Εκπτώσεις φόρων και
από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών. δαπάνες προς έκπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη, αν τα
Για τις ανάγκες της παρούσας, ως «πάροχος υπηρεσιών παραστατικά στα οποία στηρίζονται, δεν έχουν διαβιβα-
πληρωμών», νοείται κάθε φορέας αποδοχής και εκκαθά- σθεί ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με την παρ. 1.
ρισης συναλλαγών με τη χρήση καρτών πληρωμών (card
acquirer), που εξυπηρετεί επιχειρήσεις στην ελληνική Άρθρο 17
επικράτεια, ανεξάρτητα αν η καταστατική του έδρα ή ο Υποχρεωτική διασύνδεση των τερματικών
τόπος πραγματικής διοίκησης ή η μόνιμη εγκατάστασή Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο
του βρίσκεται στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα ορίζονται Σημείο Πώλησης ημεδαπής και αλλοδαπής
στο άρθρο 6 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ή τις με τη Φορολογική Διοίκηση
Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. 1. Οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014
6. Τρίτα πρόσωπα που δεσμεύονται από επαγγελματι- (Α’ 251) που χρησιμοποιούν τερματικά «Ηλεκτρονικής
κό απόρρητο υποχρεούνται στη χορήγηση των πληρο- Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (Electronic
φοριών της παρ. 3, εφόσον αυτές αφορούν οικονομικές Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS)», ημεδαπών
συναλλαγές τους με τον φορολογούμενο. ή αλλοδαπών παρόχων, διασυνδέονται και παρέχουν στη
Για τις λοιπές πληροφορίες που προστατεύονται από Φορολογική Διοίκηση πληροφορίες για τις συναλλαγές
επαγγελματικό απόρρητο, απαιτείται έγγραφη άδεια από που εκτελούνται μέσω αυτών είτε μέσω διασύνδεσης
τον αρμόδιο Εισαγγελέα. Για τη χορήγηση της άδειας των τερματικών με Φορολογικούς Ηλεκτρονικούς Μη-
αυτής, ο Διοικητής υποβάλλει στον αρμόδιο Εισαγγελέα χανισμούς (Φ.Η.Μ.) είτε απευθείας με τα πληροφοριακά
αίτημα, στο οποίο περιλαμβάνονται: συστήματα της Φορολογικής Διοίκησης. Για την εκπλή-
α) το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και η δραστηριό- ρωση της υποχρέωσης του πρώτου εδαφίου, οι οντότη-
τητα του φορολογούμενου, τες χρησιμοποιούν τερματικά Ηλεκτρονικής Μεταφο-
β) το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση και η δραστηριό- ράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης («Electronic Funds
τητα του προσώπου που δεσμεύεται από επαγγελματικό Transfer at the point of sale, EFT/POS») που πληρούν τις
απόρρητο, προϋποθέσεις του άρθρου 18.
γ) οι σημαντικές ενδείξεις φοροδιαφυγής, που έχει 2. Οι οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 που
στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση εναντίον του δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών τεχνι-
φορολογούμενου, κής υποστήριξης Φ.Η.Μ. ή εμπορικών/λογιστικών προ-
δ) οι λόγοι για τους οποίους η Φορολογική Διοίκηση γραμμάτων διαχείρισης (Enterprise Resource Planning,
επιθυμεί να αποκτήσει πληροφορίες από το πρόσωπο «ERP»), ολοκληρώνουν τις διαδικασίες αναβάθμισης και
που δεσμεύεται από επαγγελματικό απόρρητο. διασύνδεσης των Φ.Η.Μ. ή του λογισμικού ηλεκτρονικής
τιμολόγησης με τα τερματικά «EFT/POS» των χρηστών «EFT/POS» που υποβάλλουν οι οντότητες της παρ. 1 στην
εντός των προθεσμιών που εκάστοτε ορίζονται με τις Α.Α.Δ.Ε. δημοσιοποιείται στον ιστότοπό της και αποτελεί
σχετικές αποφάσεις του Διοικητή. προϋπόθεση για την έναρξη ή τη συνέχιση, κατά περί-
Ως «εμπορικό/λογιστικό πρόγραμμα διαχείρισης» για πτωση, της νόμιμης λειτουργίας στην ελληνική επικρά-
τις ανάγκες εφαρμογής του Κώδικα νοείται κάθε λογι- τεια των σχετικών τερματικών «EFT/POS».
σμικό που επιτρέπει σε οντότητες του άρθρου 1 του 3. Η παράλειψη υποβολής της δήλωσης συμμόρφωσης
ν. 4308/2014 να διαχειρίζονται και να ενσωματώνουν της παρ. 2 εντός σαράντα πέντε (45) ημερών από την
σε ένα σύστημα τις επιχειρηματικές λειτουργίες τους παρέλευση της προθεσμίας υποβολής της συνεπάγεται
και, σε κάθε περίπτωση, την παρακολούθηση των δε- την παύση της νόμιμης λειτουργίας στην ελληνική επι-
δομένων πωλήσεων. κράτεια των τερματικών «EFT/POS», που σχετίζονται με
3. Οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 με έδρα τις υπόχρεες στη δήλωση συμμόρφωσης οντότητες. Οι
ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και αντικείμενο οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 (Α’ 251) που
δραστηριότητας την εισαγωγή, κατασκευή και εμπορία χρησιμοποιούν τερματικά «EFT/POS» για τα οποία δεν
Φ.Η.Μ. που έχουν λάβει άδεια καταλληλότητας, μερι- έχουν υποβληθεί οι σχετικές δηλώσεις συμμόρφωσης,
μνούν ώστε οι τύποι Φ.Η.Μ. που έχουν ή πρόκειται να τα αντικαθιστούν με νομίμως λειτουργούντα τερματικά
λάβουν άδεια καταλληλότητας να είναι συμβατοί με «EFT/POS» εντός της προθεσμίας που ορίζεται με την
τους τύπους τερματικών «EFT/POS» που συμπεριλαμ- απόφαση της παρ. 19 του άρθρου 83.
βάνονται στις δηλώσεις συμμόρφωσης της παρ. 2 του
άρθρου 18. Μετά την εγκατάσταση ή αναβάθμιση λογι- Άρθρο 19
σμικού προς τον σκοπό αυτόν και τις σχετικές δοκιμές, Υποχρεώσεις παρόχων υπηρεσιών πληρωμών
οι οντότητες του πρώτου εδαφίου συντάσσουν δήλωση αναφορικά με την αντιμετώπιση της απάτης
συμβατότητας για τους αντίστοιχους τύπους Φ.Η.Μ.. Την στον τομέα του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας
ίδια υποχρέωση έχουν και οι οντότητες που δραστηρι- 1. Για τους σκοπούς του παρόντος ισχύουν οι ακόλου-
οποιούνται στην ελληνική επικράτεια στον τομέα της θοι ορισμοί:
κατασκευής Εμπορικών/Λογιστικών Προγραμμάτων α) «πάροχος υπηρεσιών πληρωμών», οποιαδήποτε
Διαχείρισης (Enterprise Resource Planning, «ERP»), και από τις κάτωθι κατηγορίες παρόχων υπηρεσιών πλη-
της τεχνικής υποστήριξης αυτών, ως προς τα αντίστοιχα ρωμών των περ. α) έως δ) της παρ. 2 του άρθρου 1 του
προγράμματα. Η δήλωση συμβατότητας της παρούσας ν. 4537/2018 (Α’ 84), ήτοι:
δημοσιοποιείται στον ιστότοπο της Α.Α.Δ.Ε. και αποτελεί αα) πιστωτικά ιδρύματα του στοιχείου 1 της παρ. 1 του
προϋπόθεση για τη λήψη ή τη διατήρηση σε ισχύ της άρθρου 4 του Κανονισμού (ΕΕ) 575/2013 του Ευρωπαϊκού
άδειας καταλληλότητας εκάστοτε τύπου Φ.Η.Μ. και για Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013
τη νόμιμη χρήση των «ERP» για διεπαφή με τη Φορολο- «σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για
γική Διοίκηση. πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και
την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012»
Άρθρο 18 (L 176), περιλαμβανομένων των υποκαταστημάτων τους,
Υποχρεώσεις οντοτήτων που του στοιχείου 17 της παρ. 1 του άρθρου 4 του εν λόγω
δραστηριοποιούνται στον τομέα υπηρεσιών Κανονισμού, όταν τα υποκαταστήματα αυτά βρίσκονται
πληρωμών μέσω κάρτας στην Ελλάδα, είτε η έδρα τους βρίσκεται εντός της Ευ-
1. Οντότητες που δραστηριοποιούνται στην ελληνι- ρωπαϊκής Ένωσης είτε σε τρίτη χώρα, σύμφωνα με το
κή επικράτεια στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών άρθρο 36 του ν. 4261/2014 (Α’ 107), καθώς και το Ταμείο
μέσω κάρτας, ανεξαρτήτως της καταστατικής έδρας Παρακαταθηκών και Δανείων,
τους ή του τόπου πραγματικής διοίκησής τους ή της αβ) ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος της περ. 3 του
ύπαρξης μόνιμης εγκατάστασής τους στην Ελλάδα, άρθρου 10 του ν. 4021/2011 (Α’ 218), περιλαμβανομένων
και παρέχουν υπηρεσίες αποδοχής καρτών πληρωμών των υποκαταστημάτων ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήμα-
(«merchant acquiring»), παροχής τερματικών «POS», πα- τος με καταστατική έδρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
ρόχων εμπορικού δικτύου συναλλαγών μέσω ηλεκτρο- σύμφωνα με το άρθρο 18 του εν λόγω νόμου, τα οποία
νικών και άλλων μηχανημάτων («POS Network Service λειτουργούν στην Ελλάδα, στον βαθμό που οι υπηρεσίες
Providers»), εκκαθάρισης συναλλαγών, καθώς και κάθε πληρωμών τις οποίες προσφέρουν, συνδέονται με την
άλλη συναφή υπηρεσία, συμμορφώνονται προς τις απαι- έκδοση ηλεκτρονικού χρήματος,
τήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης με την Ανεξάρτητη αγ) γραφεία ταχυδρομικών επιταγών τα οποία εξουσι-
Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) των τερματικών Ηλε- οδοτούνται να παρέχουν υπηρεσίες πληρωμών,
κτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης αδ) ιδρύματα πληρωμών της περ. 4 του άρθρου 4 του
«Electronic Funds Transfer at the point of sale» («τερ- ν. 4537/2018,
ματικά EFT/POS»), σύμφωνα με το άρθρο 17, περί υπο- αε) τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία εξαιρούνται
χρεωτικής διασύνδεσης των τερματικών ηλεκτρονικής από ορισμένες υποχρεώσεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2366
μεταφοράς κεφαλαίων στο σημείο πώλησης ημεδαπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της
και αλλοδαπής με τη Φορολογική Διοίκηση. 25ης Νοεμβρίου 2015 «σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών
2. Η δήλωση συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις λει- στην εσωτερική αγορά, την τροποποίηση των Οδηγι-
τουργίας και διασύνδεσης με την Α.Α.Δ.Ε. των τερματικών ών 2002/65/ΕΚ, 2009/110/ΕΚ και 2013/36/ΕΕ και του
Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και την κατάργηση γ) Τα αρχεία για τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις
της Οδηγίας 2007/64/ΕΚ» (L 337), σύμφωνα με το άρ- της περ. β) υποβάλλονται μέχρι το τέλος του μήνα που
θρο 32 αυτής, έπεται του ημερολογιακού τριμήνου στο οποίο αφορούν
β) «υπηρεσία πληρωμής»: οποιαδήποτε από τις επι- οι πληροφορίες.
χειρηματικές δραστηριότητες των περ. γ) έως στ) της δ) Όταν ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών του δικαι-
παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4537/2018, ούχου βρίσκεται σε κράτος μέλος, έχει την υποχρέωση
γ) «πληρωμή»: με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων του τήρησης και υποβολής αρχείων της περ. α).
άρθρου 3 του ν. 4537/2018, «πράξη πληρωμής» της Όταν ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών του δικαιού-
περ. 5 ή «υπηρεσία εμβασμάτων» της περ. 22 του άρ- χου δεν βρίσκεται σε κράτος μέλος, την υποχρέωση τή-
θρου 4 του εν λόγω νόμου, ρησης και υποβολής αρχείων της περ. α) έχει ο πάροχος
δ) «πληρωτής»: «πληρωτής» της περ. 8 του άρθρου 4 υπηρεσιών πληρωμών του πληρωτή. Στην περίπτωση
του ν. 4537/2018, αυτή για τον υπολογισμό του ορίου των είκοσι πέντε
ε) «δικαιούχος»: «δικαιούχος» της περ. 9 του άρθρου 4 (25) διασυνοριακών πληρωμών της υποπερ. ββ) της
του ν. 4537/2018, περ. β) της παρ. 2, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών του
στ) «κράτος μέλος προέλευσης»: «κράτος μέλος προέ- πληρωτή λαμβάνει υπόψη όλες τις πληρωμές που έχουν
λευσης» της περ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4537/2018, πραγματοποιηθεί στον ίδιο δικαιούχο, τόσο σε κράτη
ζ) «κράτος μέλος υποδοχής»: «κράτος μέλος υποδο- μέλη, όσο και σε τρίτες χώρες ή τρίτα εδάφη. Ωστόσο, η
χής» της περ. 2 του άρθρου 4 του ν. 4537/2018, υποχρέωσή του ως προς την υποβολή αρχείων, αφορά
η) «λογαριασμός πληρωμών»: «λογαριασμός πληρω- μόνο στις περιπτώσεις πληρωμών στις οποίες ο πάρο-
μών» της περ. 12 του άρθρου 4 του ν. 4537/2018, χος υπηρεσιών πληρωμής του δικαιούχου βρίσκεται σε
θ) «Διεθνής Αριθμός Τραπεζικού Λογαριασμού (IBAN: τρίτες χώρες ή τρίτα εδάφη.
International Bank Account Number)»: «IBAN» όπως Ο τόπος του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών καταδει-
ορίζεται στο σημείο 15 του άρθρου 2 του Κανονισμού κνύεται από τον «BIC» του εν λόγω παρόχου υπηρεσιών
(ΕΕ) 260/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του πληρωμών ή οποιονδήποτε άλλον κωδικό αναγνώρισης
Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2012 «σχετικά με την της επιχείρησης, ο οποίος ταυτοποιεί με σαφήνεια τον
καθιέρωση τεχνικών απαιτήσεων και επιχειρηματικών πάροχο υπηρεσιών πληρωμών και την τοποθεσία του.
κανόνων για τις μεταφορές πίστωσης και τις άμεσες χρε- ε) Όταν εφαρμόζεται η υποχρέωση της περ. α) για τους
ώσεις σε ευρώ και με την τροποποίηση του Κανονισμού
παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, τα αρχεία:
(ΕΚ) αριθ. 924/2009» (L 94),
εα) τηρούνται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών
ι) «Κωδικός Αναγνώρισης Τράπεζας (ΒIC: Bank
σε ηλεκτρονική μορφή για περίοδο τριών (3) ημερολο-
Identifier Code)»: «BIC», όπως ορίζεται στο σημείο 16
γιακών ετών, από τη λήξη του ημερολογιακού έτους της
του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 260/2012.
ημερομηνίας πληρωμής,
2.α) Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών τηρούν λεπτο-
εβ) καθίστανται διαθέσιμα, σύμφωνα με το άρθρο 24β
μερή αρχεία δικαιούχων και πληρωμών σε σχέση με τις
του Κανονισμού (ΕΕ) 904/2010 του Συμβουλίου της
υπηρεσίες που παρέχουν για κάθε ημερολογιακό τρίμη-
νο, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα στις αρμόδιες αρχές 7ης Οκτωβρίου 2010 «για τη διοικητική συνεργασία και
της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) να την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα του Φόρου
διενεργούν ελέγχους των παραδόσεων αγαθών και των Προστιθέμενης Αξίας» (L 268) στο κράτος μέλος προέ-
παροχών υπηρεσιών οι οποίες, σύμφωνα με τα άρθρα 13 λευσης του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών ή στα κράτη
έως 15 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α., μέλη υποδοχής, όταν ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών
ν. 2859/2000, Α’ 248), θεωρούνται ότι λαμβάνουν χώρα παρέχει υπηρεσίες πληρωμών σε κράτη μέλη διαφορε-
σε οποιοδήποτε κράτος μέλος. τικά από το κράτος μέλος προέλευσης.
β) Η υποχρέωση της περ. α) ισχύει, εφόσον σωρευτικά: 3.α) Για την εφαρμογή της υποπερ. βα) της περ. β) της
βα) Οι υπηρεσίες πληρωμών που παρέχονται αφορούν παρ. 2 και με την επιφύλαξη των άρθρων 13 έως 15 του
τις διασυνοριακές πληρωμές. Μια πληρωμή θεωρείται Κώδικα Φ.Π.Α., η τοποθεσία του πληρωτή θεωρείται ότι
διασυνοριακή όταν ο πληρωτής βρίσκεται σε ένα κράτος είναι στο κράτος μέλος που αντιστοιχεί:
μέλος και ο δικαιούχος βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος, αα) στον «IBAN» του λογαριασμού πληρωμών του πλη-
σε τρίτο έδαφος ή σε τρίτη χώρα. ρωτή ή σε οποιονδήποτε άλλο κωδικό αναγνώρισης που
ββ) Κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού τριμήνου, ο ταυτοποιεί με σαφήνεια και εντοπίζει τον πληρωτή ή
πάροχος υπηρεσιών πληρωμών παρέχει υπηρεσίες πλη- ελλείψει τέτοιων κωδικών αναγνώρισης,
ρωμών που αντιστοιχούν σε περισσότερες από είκοσι αβ) στον «BIC» ή σε οποιονδήποτε άλλο κωδικό ανα-
πέντε (25) διασυνοριακές πληρωμές στον ίδιο δικαιούχο. γνώρισης επιχείρησης που ταυτοποιεί με σαφήνεια και
O ανωτέρω αριθμός πληρωμών υπολογίζεται σε σχέση εντοπίζει τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών που ενεργεί
με τις υπηρεσίες πληρωμών που παρέχονται από τον για λογαριασμό του πληρωτή.
πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, ανά κράτος μέλος και β) Για την εφαρμογή της υποπερ. βα) της περ. β) της
ανά κωδικό αναγνώρισης της περ. β) της παρ. 3. παρ. 2, η τοποθεσία του δικαιούχου θεωρείται ότι είναι
Εάν ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών έχει πληροφο- στο κράτος μέλος, το τρίτο έδαφος ή την τρίτη χώρα
ρίες ότι ο δικαιούχος κατέχει περισσότερους του ενός που αντιστοιχεί:
κωδικούς αναγνώρισης, ο υπολογισμός γίνεται αθροι- βα) στον «IBAN» του λογαριασμού πληρωμών του δι-
στικά ανά δικαιούχο. καιούχου ή οποιονδήποτε άλλο κωδικό αναγνώρισης
που ταυτοποιεί με σαφήνεια και εντοπίζει τον δικαιούχο προσδιορισμό της φορολογικής υποχρέωσης του φο-
ή, ελλείψει τέτοιων κωδικών αναγνώρισης, ρολογούμενου. Ο Διοικητής θέτει εύλογη προθεσμία για
ββ) στον «BIC» ή οποιονδήποτε άλλο κωδικό αναγνώ- τη συμμόρφωση του φορολογούμενου.
ρισης επιχείρησης που ταυτοποιεί με σαφήνεια και εντο-
πίζει τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών που ενεργεί για Άρθρο 21
Διαφύλαξη πληροφοριών - απόρρητο
λογαριασμό του δικαιούχου.
4.α) τα αρχεία που τηρούνται από τους παρόχους υπη- 1. Πρόσωπα που είναι ή έχουν διατελέσει υπάλληλοι
ρεσιών πληρωμών, δυνάμει της παρ. 2, περιέχουν: της Φορολογικής Διοίκησης και του Υπουργείου Εθνικής
αα) Τον «BIC» ή οποιονδήποτε άλλο κωδικό αναγνώ- Οικονομίας και Οικονομικών ή συνδέονται ή συνδέονταν
ρισης της επιχείρησης που ταυτοποιεί με σαφήνεια τον με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ή έργου με αυτά, κα-
πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, θώς και οποιοδήποτε πρόσωπο στο οποίο έχουν ή είχαν
αβ) το όνομα ή την εταιρική επωνυμία του δικαιούχου, ανατεθεί αρμοδιότητες ή καθήκοντα της Φορολογικής
όπως εμφανίζεται στα αρχεία του παρόχου υπηρεσιών Διοίκησης, οφείλουν να τηρούν ως απόρρητα όλα τα
πληρωμών, στοιχεία και τις πληροφορίες φορολογουμένων, τα οποία
αγ) εφόσον υπάρχει, οποιονδήποτε αριθμό φορολο- περιήλθαν σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκό-
γικού μητρώου Φ.Π.Α. ή άλλον εθνικό αριθμό φορολο- ντων τους, και δύνανται να τα αποκαλύπτουν μόνο στα
γικού μητρώου του δικαιούχου, ακόλουθα πρόσωπα:
αδ) τον «IBAN» ή, εάν αυτός δεν είναι διαθέσιμος, α) άλλους υπαλλήλους της Φορολογικής Διοίκησης,
οποιονδήποτε άλλον κωδικό αναγνώρισης που ταυτο- μέλη του κύριου προσωπικού του Νομικού Συμβουλίου
του Κράτους και δικηγόρους του Δημοσίου στο πλαίσιο
ποιεί με σαφήνεια και εντοπίζει τον δικαιούχο,
εκτέλεσης των καθηκόντων τους,
αε) τον «BIC» ή οποιονδήποτε άλλο κωδικό αναγνώ-
β) διωκτικές αρχές, στο πλαίσιο διερεύνησης ή δίωξης
ρισης της επιχείρησης που ταυτοποιεί με σαφήνεια και
αδικημάτων,
εντοπίζει τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, που ενεργεί
γ) δικαστικές αρχές, στο πλαίσιο εκδίκασης οποιασ-
για λογαριασμό του δικαιούχου, αν ο δικαιούχος λαμ-
δήποτε ποινικής ή φορολογικής υπόθεσης ή αστικής
βάνει χρηματικά ποσά, χωρίς να διαθέτει λογαριασμό
υπόθεσης με διάδικο το Δημόσιο ή άλλο φορέα της Γε-
πληρωμών,
νικής Κυβέρνησης,
αστ) εφόσον υπάρχει, τη διεύθυνση του δικαιούχου, δ) φορολογικές αρχές της αλλοδαπής, σύμφωνα με
όπως εμφανίζεται στα αρχεία του παρόχου υπηρεσιών τα οριζόμενα στις διεθνείς συμβάσεις, τον ν. 4170/2013
πληρωμών, (Α’ 163), σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον το-
αζ) τις λεπτομέρειες σχετικά με οποιαδήποτε πληρωμή μέα της φορολογίας, τα άρθρα 295 έως και 319 του
των περ. α) και β) της παρ. 2, ν. 4072/2012 (Α’ 86) σχετικά με την αμοιβαία συνδρομή
αη) τις λεπτομέρειες σχετικά με οποιεσδήποτε επι- για την είσπραξη απαιτήσεων σχετικών με φόρους, δα-
στροφές πληρωμών που προσδιορίζονται ως σχετιζό- σμούς και άλλα μέτρα,
μενες με διασυνοριακές πληρωμές της υποπερ. αζ). ε) υπηρεσίες των φορέων Γενικής Κυβέρνησης:
β) Οι πληροφορίες των υποπερ. αζ) και αη) της περ. α’ εα) εφόσον κρίνεται αναγκαίο από τη Φορολογική
περιέχουν: Διοίκηση, προκειμένου να προσδιοριστούν οι υποχρε-
βα) την ημερομηνία και την ώρα της πληρωμής ή της ώσεις, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, των φορο-
επιστροφής της πληρωμής, λογουμένων προς αυτούς τους φορείς, ή να εντοπιστούν
ββ) το ποσό και το νόμισμα της πληρωμής ή της επι- πηγές αποπληρωμής των απαιτήσεών τους,
στροφής της πληρωμής, εβ) εφόσον η χορήγηση στοιχείων και πληροφοριών
βγ) το κράτος μέλος προέλευσης της πληρωμής που φορολογουμένων σε αυτούς προβλέπεται από νόμο που
λήφθηκε από τον δικαιούχο ή για λογαριασμό του, το ρυθμίζει την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους,
κράτος μέλος προορισμού της επιστροφής, κατά περί- στ) εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους δημοσίων
πτωση, καθώς και τις πληροφορίες που χρησιμοποιού- υπηρεσιών, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου
νται για τον προσδιορισμό της προέλευσης ή του προο- (Ν.Π.Δ.Δ.) και δημοσίων οργανισμών με αρμοδιότητα
ρισμού της πληρωμής ή της επιστροφής της πληρωμής, διαχείρισης, παρακολούθησης και ελέγχου χρηματοδο-
σύμφωνα με την παρ. 3, τήσεων και ενισχύσεων ή επιδοτήσεων από εθνικούς ή
βδ) τυχόν αναφορά η οποία ταυτοποιεί με σαφήνεια ενωσιακούς πόρους,
την πληρωμή, ζ) διαζευγμένους ή συζύγους σε διάσταση και ανιόντες
βε) κατά περίπτωση, την πληροφορία ότι η έναρξη και κατιόντες, για τον καθορισμό διατροφής κατόπιν ει-
της πληρωμής γίνεται στις φυσικές εγκαταστάσεις του σαγγελικής παραγγελίας για τα στοιχεία που αναγράφο-
εμπόρου. νται ρητά σε αυτήν,
η) στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης
Άρθρο 20 Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες για την
Στοιχεία και πληροφορίες σε ξένη γλώσσα άσκηση των αρμοδιοτήτων της, που ορίζονται στον
Ο Διοικητής δύναται να ζητά από τον φορολογούμε- ν. 4557/2018 (Α’ 139),
νο να υποβάλει, σε επίσημη μετάφραση στην ελληνι- θ) τρίτους, κατόπιν αιτιολογημένης εισαγγελικής πα-
κή γλώσσα, λογιστικά αρχεία (βιβλία και στοιχεία) και ραγγελίας, ότι δεν συντρέχει περίπτωση φορολογικού
κάθε άλλο έγγραφο που θεωρεί απαραίτητο για τον απορρήτου,
ι) φορολογούμενους που ασκούν επιχειρηματική Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και των συνδέσμων δή-
δραστηριότητα, κατόπιν αιτήσεώς τους, και μόνο καθ’ μων, δημόσιους οργανισμούς, καθώς και νομικά πρόσω-
ο μέρος αυτό είναι απολύτως αναγκαίο, προκειμένου να πα ιδιωτικού δικαίου, στα οποία το κράτος είναι μέτοχος
διακριβωθεί η φορολογική ή η επαγγελματική υπόστα- ή τα οποία επιχορηγούνται τακτικώς από κρατικούς πό-
ση άλλου φορολογούμενου που ασκεί επιχειρηματική ρους ή τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα
δραστηριότητα, το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, στοιχεία
ια) εξουσιοδοτημένο προσωπικό της Ηλεκτρονικής και πληροφορίες μητρώου φορολογουμένων, κατόπιν
Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε. (Η.Δ.Ι.Κ.Α. υποβολής πλήρως αιτιολογημένου αιτήματος, εφόσον
Α.Ε.) του ν. 3607/2007 (Α’ 245) για σκοπούς υλοποίησης κρίνεται αναγκαίο από τη Φορολογική Διοίκηση για την
προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα της Γενικής Γραμ- εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Ως στοιχεία
ματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης και πληροφορίες μητρώου για την εφαρμογή της πα-
της Φτώχειας του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και ρούσας νοούνται τα στοιχεία και οι πληροφορίες που
Οικογένειας ή άλλων προβλέψεων παροχών κοινωνικού τηρούνται στο Υποσύστημα Μητρώου Φορολογουμέ-
χαρακτήρα, καθώς και σχετικών προβλέψεων παροχών νων της Φορολογικής Διοίκησης,
υγείας σε ομάδες πληθυσμού από το Υπουργείο Υγείας ιζ) εξουσιοδοτημένο προσωπικό της Γενικής Γραμ-
και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, ματείας Έρευνας και Καινοτομίας του Υπουργείου Ανά-
ιβ) την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.), στο πλαίσιο πτυξης, σχετικά με στοιχεία μητρώου και οικονομικά
ελέγχων, επιθεωρήσεων και ερευνών που διενεργούνται στοιχεία των επιχειρήσεων που υποβάλλουν αίτηση για
από αυτήν, και σε εξουσιοδοτημένους προς τούτο υπαλ- εγγραφή ή είναι εγγεγραμμένες στο Εθνικό Μητρώο
λήλους της Ε.Α.Δ., στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων Νεοφυών Επιχειρήσεων, καθώς και στους ελεγκτές της
τους, σύμφωνα με τον ν. 4622/2019 (Α’ 133), Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς για την άσκη-
ιγ) πρόσωπα των άρθρων 4 έως 16 του ν. 5026/2023 ση των αρμοδιοτήτων τους,
(Α’ 45), στο πλαίσιο ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής ιη) την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χα-
κατάστασης. Τα στοιχεία χορηγούνται αποκλειστικά για ρακτήρα (Α.Π.Δ.Π.Χ.), στο πλαίσιο ερευνών και ελέγχων
τα ελεγχόμενα πρόσωπα αρμοδιότητάς τους και αφο- που διενεργούνται από αυτήν, και σε εξουσιοδοτημέ-
ρούν μόνον τα ελεγχόμενα έτη, νους προς τούτο υπαλλήλους της Α.Π.Δ.Π.Χ., στο πλαίσιο
ιδ) εξουσιοδοτημένο προσωπικό της Διεύθυνσης Ηλε- άσκησης των καθηκόντων τους για τους σκοπούς των
κτρονικής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικα- σχετικών ερευνών και ελέγχων, σύμφωνα με το άρθρο 15
σιών της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, του ν. 4624/2019 (Α’ 137),
Προγραμματισμού και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ιθ) στο προσωπικό των Υπηρεσιών του Υπουργείου
του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητι- Προστασίας του Πολίτη και της Ελληνικής Αστυνομίας,
σμού για την άσκηση του έργου του Υπουργείου Παι- στο πλαίσιο διακρίβωσης σοβαρών εγκλημάτων, ιδίως
δείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού σε θέματα που τρομοκρατίας, οργανωμένου ή οικονομικού εγκλήματος,
αφορούν σε όλες τις βαθμίδες της τυπικής και της μη για τις οποίες είτε δεν ισχύει το φορολογικό απόρρητο
τυπικής εκπαίδευσης και τους εποπτευόμενους φορείς κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους είτε διενερ-
του, καθώς και σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό των Ει- γούν προκαταρκτική εξέταση ή προανάκριση, καθώς και
δικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) των στο προσωπικό των προαναφερόμενων Υπηρεσιών σε
Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας, για τα εκτέλεση εισαγγελικής παραγγελίας. Όπου λειτουργούν
θέματα του Ε.Λ.Κ.Ε., πληροφοριακά συστήματα και βάσεις δεδομένων που
ιε) διατραπεζικές εταιρείες που διαχειρίζονται αρχεία διαχειρίζεται η Φορολογική Διοίκηση, η πρόσβαση γίνε-
δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς χάριν των πιστω- ται μέσω απευθείας διασύνδεσης με αυτά και λαμβάνεται
τικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, για τον σκοπό οποιαδήποτε πληροφορία ή στοιχείο που αφορά ή είναι
ενημέρωσης των αρχείων δεδομένων που τηρούν. Για χρήσιμο για τις διενεργούμενες έρευνες ή ελέγχους,
την ενημέρωση των αρχείων δεδομένων της παρούσας ιι) στον Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής
περίπτωσης χορηγούνται αποκλειστικά τα ακόλουθα Ηλεκτρικής Ενέργειας, στο πλαίσιο των υποχρεώσεών
στοιχεία και πληροφορίες φορολογουμένων: του για τη διαχείριση του δικτύου διανομής ηλεκτρικής
ιεα) ως προς τα φυσικά πρόσωπα, ο Αριθμός Φορολο- ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 127 του ν. 4001/2011
γικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.), η Δημόσια Οικονομική Υπηρε- (Α’ 179), και ειδικότερα για τον εντοπισμό και την απο-
σία (Δ.Ο.Υ.) στην οποία υποβάλλεται η δήλωση φορολο- τροπή των περιπτώσεων ρευματοκλοπών, σύμφω-
γίας εισοδήματος, το όνομα, το επώνυμο, το όνομα και να με το άρθρο 95 του Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου
επώνυμο πατέρα, το όνομα και επώνυμο μητέρας και ο (ΡΑΕ 395/2016, Β’ 78/2017), και σε Προμηθευτές Ηλε-
ταχυδρομικός κώδικας, κτρικής Ενέργειας στο πλαίσιο της δραστηριοποίησής
ιεβ) ως προς τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντό- τους στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και αποκλειστικά
τητες, ο Α.Φ.Μ., η Δ.Ο.Υ. στην οποία υποβάλλεται η δήλω- υπό την ιδιότητά τους ως Φορέων Εκμετάλλευσης Βασι-
ση φορολογίας εισοδήματος, η επωνυμία, ο διακριτικός κών Υπηρεσιών του άρθρου 4 του ν. 4577/2018 (Α’ 199),
τίτλος και η έδρα, προς τους σκοπούς της εύρυθμης λειτουργίας της δρα-
ιστ) νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, δημόσιες στηριότητας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και της
επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις νομικών προσώπων δημο- συμμόρφωσής τους προς τις κανονιστικές υποχρεώ-
σίου δικαίου, αμιγείς ή μικτές επιχειρήσεις Οργανισμών σεις τους, ιδίως των παρ. 11 και 12 του άρθρου 5 του
Εγχειριδίου Εκπροσώπησης Μετρητών και Περιοδικής ή σε εξουσιοδοτημένα πρόσωπα από το Υπουργείο Ψη-
Εκκαθάρισης (ΡΑΕ 1443/2020, Β’ 4737). Για την ενημέρω- φιακής Διακυβέρνησης, προσωποποιημένα στοιχεία ανά
ση των αρχείων δεδομένων της παρούσας χορηγούνται Α.Φ.Μ., καθώς και συγκεντρωτικά στοιχεία, τα οποία τη-
αποκλειστικά τα ακόλουθα στοιχεία και πληροφορίες ρούνται στη Φορολογική Διοίκηση, με την υποχρέωση
φορολογουμένων: ιια) ως προς τα φυσικά πρόσωπα, ο χρήσης αυτών αποκλειστικά για τον σκοπό για τον οποίο
Α.Φ.Μ., η Δ.Ο.Υ. στην οποία υποβάλλεται η δήλωση φο- ζητούνται, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Υπουρ-
ρολογίας εισοδήματος, το όνομα, το επώνυμο, το όνομα γείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και, ειδικότερα, με σκο-
και επώνυμο πατέρα, το όνομα και επώνυμο μητέρας, πό τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των πληροφοριακών
ο ταχυδρομικός κώδικας, οι αριθμοί παροχής που το συστημάτων και εφαρμογών των φορέων του δημόσιου
φυσικό πρόσωπο δηλώνει είτε ως κύριος του ακινήτου, τομέα, κατά την έννοια της περ. 57 του άρθρου 2 του
είτε ως κάτοχος αυτού, ιιβ) ως προς τα νομικά πρόσωπα ν. 4727/2020 (Α’ 184). Η διαλειτουργικότητα του πρώ-
και τις νομικές οντότητες, ο Α.Φ.Μ., η Δ.Ο.Υ. στην οποία του εδαφίου διενεργείται μετά από τη ρητή και ειδική
υποβάλλεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η επω- έγγραφη ή ηλεκτρονική συγκατάθεση του υποκειμένου
νυμία, ο διακριτικός τίτλος, η έδρα, οι αριθμοί παροχής των δεδομένων για τη διαβίβαση των δεδομένων μεταξύ
που το νομικό πρόσωπο δηλώνει είτε ως κύριος του ακι- των ως άνω φορέων, στους οποίους αφορά η εκάστοτε
νήτου είτε ως κάτοχος αυτού. Τα στοιχεία χορηγούνται διαλειτουργικότητα. Αν η διαλειτουργικότητα του πρώ-
εντός του τελευταίου τριμήνου κάθε έτους κατόπιν της του εδαφίου διενεργείται σύμφωνα με την κείμενη νομο-
ολοκλήρωσης της υποβολής των φορολογικών δηλώ- θεσία χωρίς ρητή έγγραφη ή ηλεκτρονική συγκατάθεση
σεων των φορολογουμένων. του υποκειμένου των δεδομένων, για τη διαβίβαση των
2. Από τον περιορισμό της παρ. 1, αναφορικά με τα δεδομένων μεταξύ των ως άνω φορέων απαιτείται αίτη-
στοιχεία τα οποία τα πρόσωπα της παρ. 1 οφείλουν να ση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Ψηφιακής
τηρούν ως απόρρητα, για τις περιπτώσεις που αυτά απο- Διακυβέρνησης προς την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων
καλύπτονται σε υπηρεσίες των Φορέων Γενικής Κυβέρ- Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.). Η Α.Α.Δ.Ε. υποχρεούται να απαντήσει
νησης, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), δη- μέσα σε έναν (1) μήνα από την παραλαβή της παραπάνω
μόσιες επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις νομικών προσώπων αίτησης και διαβιβάζει τα δεδομένα, εφόσον πληρούνται
δημοσίου δικαίου, αμιγείς ή μικτές επιχειρήσεις Ο.Τ.Α. οι προϋποθέσεις του παρόντος.
και των συνδέσμων δήμων, δημόσιους οργανισμούς, 5. Τα πρόσωπα, τα οποία λαμβάνουν γνώση απόρρη-
καθώς και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), των στοιχείων ή πληροφοριών, σύμφωνα με το παρόν,
στα οποία το κράτος είναι μέτοχος ή τα οποία επιχορη- οφείλουν να τηρούν το απόρρητο. Η χρήση των πληρο-
γούνται τακτικώς από κρατικούς πόρους ή τη διοίκηση φοριών και στοιχείων γίνεται αποκλειστικά και μόνο για
των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοι- την επίτευξη του σκοπού, για τον οποίο χορηγήθηκαν.
κητική πράξη ή ως μέτοχος, εξαιρούνται τα ακόλουθα 6. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις άρσης του απορρή-
στοιχεία και πληροφορίες μητρώου φορολογουμένων: του, σύμφωνα με το παρόν, κάθε πρόσωπο στο οποίο
α) για τα φυσικά πρόσωπα: Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., όνομα, επώ- περιέρχονται πληροφορίες ή στοιχεία, τα οποία προ-
νυμο, όνομα και επώνυμο πατέρα, όνομα και επώνυμο στατεύονται από το φορολογικό απόρρητο, οφείλει να
μητέρας, ημερομηνία γέννησης, τόπος γέννησης, πλήρη μην τα αποκαλύπτει και να επιστρέφει στη Φορολογική
στοιχεία διεύθυνσης κατοικίας και πλήρη στοιχεία επι- Διοίκηση τυχόν έγγραφα που περιήλθαν στην κατοχή
κοινωνίας (σταθερό και κινητό τηλέφωνο, διεύθυνση του και περιλαμβάνουν τέτοιες πληροφορίες ή στοιχεία.
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου) και 7. Στοιχεία ή πληροφορίες σχετικά με φορολογούμε-
β) για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες: νο είναι δυνατόν να αποκαλύπτονται σε τρίτο, κατόπιν
Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., επωνυμία, διακριτικός τίτλος, πλήρη αιτήσεως, με τη ρητή, ειδική, έγγραφη ή ηλεκτρονική
στοιχεία διεύθυνσης της έδρας και πλήρη στοιχεία επι- συγκατάθεση του φορολογούμενου, η οποία δύναται
κοινωνίας (σταθερό και κινητό τηλέφωνο, διεύθυνση να ανακληθεί.
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου). 8. Η παραβίαση του απορρήτου των στοιχείων και πλη-
3. Τα πρόσωπα της παρ. 1 χορηγούν: α) σε εξουσιοδο- ροφοριών που τηρούνται στη Φορολογική Διοίκηση από
τημένο προσωπικό της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ. τα πρόσωπα της παρ. 1 του παρόντος τα οποία υπάγο-
ΣΤΑΤ.) ή σε εξουσιοδοτημένα πρόσωπα από την ΕΛ.ΣΤΑΤ., νται στο άρθρο 2 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πο-
προσωποποιημένα στοιχεία ανά Α.Φ.Μ., καθώς και β) σε λιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ.
εξουσιοδοτημένο προσωπικό της ΕΛ.ΣΤΑΤ. ή λοιπών φο- (ν. 3528/2007, Α’ 26), συνιστά τα πειθαρχικά παραπτώμα-
ρέων της Γενικής Κυβέρνησης ή ανεξάρτητων αρχών τα της παράβασης καθήκοντος και της παραβίασης της
συγκεντρωτικά στατιστικά στοιχεία, τα οποία τηρούνται υποχρέωσης εχεμύθειας, τα οποία μπορεί να επισύρουν
στη Φορολογική Διοίκηση, με την υποχρέωση χρήσης την ποινή της οριστικής παύσης κατά τις περ. γ) και η) της
αυτών, αποκλειστικά για τον σκοπό για τον οποίο ζη- παρ. 1 του άρθρου 107 και την περ. η) της παρ. 1 του
τούνται, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. ή άρθρου 109 του ανωτέρω Κώδικα.
των λοιπών φορέων ή αρχών και σύμφωνα με την παρ. 3 9. Με απόφαση του Διοικητή επιβάλλεται στα πρό-
του άρθρου 8 του ν. 3832/2010 (Α’ 38), τηρουμένων των σωπα των παρ. 1 και 2 που παραβιάζουν το απόρρητο
αναγκαίων οργανωτικών και τεχνικών μέτρων. και αποκαλύπτουν σε τρίτους στοιχεία και πληροφορίες
4. Τα πρόσωπα της παρ. 1 χορηγούν σε εξουσιοδοτημέ- που τηρούνται στη Φορολογική Διοίκηση και περιήλθαν
νο προσωπικό του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε γνώση τους, πρόστιμο ύψους από χίλια (1.000) έως
εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα 2. Ο φορολογούμενος ή, σε περίπτωση δικαιοπρακτικά

της παραβίασης και τις συντρέχουσες περιστάσεις. Το ανίκανου, ο νόμιμος εκπρόσωπός του, και, σε περίπτω-
ανωτέρω πρόστιμο διαγράφεται, εάν το πρόσωπο, σε ση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, ο νόμιμος
βάρος του οποίου επιβλήθηκε, αθωώθηκε με αμετάκλη- εκπρόσωπος ή ο φορολογικός εκπρόσωπός τους, βε-
τη απόφαση ποινικού δικαστηρίου ή απαλλάχθηκε με βαιώνει την ακρίβεια και πληρότητα της φορολογικής
αμετάκλητο βούλευμα, λόγω της ανυπαρξίας των πραγ- δήλωσης με την υποβολή της.
ματικών περιστατικών, που στοιχειοθετούν την αντικει- 3. Εάν μία φορολογική δήλωση ή μέρος αυτής συντά-
μενική υπόσταση του συγκεκριμένου παραπτώματος. χθηκε από τρίτο πρόσωπο έναντι αμοιβής, η φορολογική
10. Η μη τήρηση του απορρήτου από το προσωπικό ή δήλωση υποβάλλεται και από το πρόσωπο αυτό.
τους διοικούντες τις αναδόχους εταιρείες, οι οποίες δια- Άρθρο 23
χειρίζονται έργα της Α.Α.Δ.Ε. ή του Υπουργείου Εθνικής Υποβολή τροποποιητικής φορολογικής
Οικονομίας και Οικονομικών, τιμωρείται με πρόστιμο δήλωσης
ποσού διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ, ανά παρά-
1. Αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει ότι η φορολο-
βαση, το οποίο επιβάλλεται στην εταιρεία με απόφαση γική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση
του Διοικητή. περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει
11. Για την επιβολή των κυρώσεων των παρ. 8 έως και τροποποιητική φορολογική δήλωση.
10 απαιτείται προηγούμενη ακρόαση του προσώπου, 2. Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φο-
στο οποίο επιβάλλεται. ρολογική δήλωση μέσα στην προθεσμία υποβολής της
12. Σε περίπτωση επανάληψης της παραβίασης από αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιη-
το ίδιο πρόσωπο, επιβάλλεται πρόστιμο διπλάσιο του τική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης
αρχικώς επιβληθέντος. και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική,
έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα.
ΜΕΡΟΣ Δ’
3.α) Τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβάλλεται
ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ
έως και τη δέκατη (10η) ημέρα από την κοινοποίηση
προσωρινού προσδιορισμού του φόρου από τη Φορολο-
Άρθρο 22
γική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος
Υποβολή φορολογικής δήλωσης
της Φορολογικής Διοίκησης για κοινοποίηση πράξης
1. α) Ο υπόχρεος σε υποβολή φορολογικών δηλώσεων προσδιορισμού του φόρου.
υποβάλλει τις φορολογικές δηλώσεις στη Φορολογική β) Τροποποιητική φορολογική δήλωση που υποβάλ-
Διοίκηση κατά τον χρόνο που προβλέπεται από την οι- λεται μέχρι την κοινοποίηση εντολής ελέγχου ή της πρό-
κεία φορολογική νομοθεσία. σκλησης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14, έχει
β) Εκπρόθεσμη φορολογική δήλωση υποβάλλεται έως όλες τις συνέπειες της εκπρόθεσμης δήλωσης.
και τη δέκατη (10η) ημέρα από την κοινοποίηση του προ- γ) Εάν η τροποποιητική φορολογική δήλωση υπο-
σωρινού διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου από βληθεί μετά την κοινοποίηση εντολής ελέγχου ή της
τη Φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του πρόσκλησης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14
δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για κοινοποί- και έως και τη δέκατη (10η) ημέρα από την κοινοποί-
ηση πράξης προσδιορισμού του φόρου. ηση προσωρινού προσδιορισμού του φόρου, εφόσον
γ) Εκπρόθεσμη φορολογική δήλωση που υποβάλλεται προκύπτει ποσό φόρου προς καταβολή, επιβάλλεται επί
μέχρι την κοινοποίηση εντολής ελέγχου ή της πρόσκλη- του ποσού αυτού, αντί του προστίμου των παρ. 1 έως 3
σης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14, έχει όλες τις του άρθρου 53, πρόστιμο που ισούται με το ποσό του
συνέπειες της εκπρόθεσμης δήλωσης. προστίμου της παρ. 1 του άρθρου 54 ή της παρ. 2 του
δ) Εάν η εκπρόθεσμη φορολογική δήλωση υποβληθεί άρθρου 54, κατά περίπτωση. Για τον υπολογισμό του
μετά την κοινοποίηση εντολής ελέγχου ή της πρόσκλη- ανωτέρω προστίμου λαμβάνεται ως βάση υπολογισμού
σης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14 και έως και το ποσό της διαφοράς μεταξύ του φόρου που προκύπτει
με βάση την τελευταία υποβαλλόμενη τροποποιητική
τη δέκατη (10η) ημέρα από την κοινοποίηση του προσω-
φορολογική δήλωση και εκείνου που προκύπτει με βάση
ρινού διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, εφόσον
την αρχικώς υποβληθείσα δήλωση και τις τυχόν τροπο-
προκύπτει ποσό φόρου προς καταβολή, επιβάλλεται επί
ποιητικές δηλώσεις που έχουν εν τω μεταξύ υποβλη-
του ποσού αυτού, αντί του προστίμου των παρ. 1 έως 3 θεί μέχρι την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή της
του άρθρου 53, πρόστιμο που ισούται με το ποσό του πρόσκλησης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14, και
προστίμου της παρ. 6 του άρθρου 53. Δεν είναι δυνατή συνυπολογίζεται το σύνολο των προστίμων που έχουν
η υποβολή δήλωσης, σύμφωνα με την παρούσα περί- επιβληθεί για τις ήδη υποβληθείσες τροποποιητικές
πτωση με επιφύλαξη. δηλώσεις μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή
ε) Για την εξόφληση της προκύπτουσας οφειλής εφαρ- της πρόσκλησης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14.
μόζονται η περ. α) της παρ. 1 και οι παρ. 3 έως 5 του Δεν είναι δυνατή η υποβολή δήλωσης σύμφωνα με την
άρθρου 75. παρούσα περίπτωση με επιφύλαξη.
στ) Φόροι, πρόστιμα, τέλη, εισφορές και λοιπά ποσά, δ) Για την εξόφληση της προκύπτουσας οφειλής εφαρ-
που έχουν προσδιορισθεί κατά την περ. δ) δεν διαγρά- μόζονται η περ. α) της παρ. 1 και οι παρ. 3 έως 5 του
φονται ούτε συμψηφίζονται ή επιστρέφονται. άρθρου 75.
ε) Φόροι, πρόστιμα, τέλη, εισφορές και λοιπά ποσά 2. Ομοίως, μπορεί να διατυπωθεί επιφύλαξη σε ό,τι
που προσδιορίζονται κατά την περ. γ) δεν διαγράφονται αφορά τον χαρακτηρισμό της φορολογητέας ύλης και
ούτε συμψηφίζονται ή επιστρέφονται. την υπαγωγή της σε άλλη φορολογία, σε άλλη κατηγο-
4. Για την εφαρμογή της παρ. 1Α του άρθρου 50 του ρία, σε μειωμένο φορολογικό συντελεστή ή σε σχέση
Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος η τροποποιητική φο- με τυχόν εφαρμοστέες εκπτώσεις και απαλλαγές. Ειδικά
ρολογική δήλωση και η συνοδευτική έκθεση ελέγχου προκειμένου για την υπαγωγή σε άλλη φορολογία ή κα-
υποβάλλονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών τηγορία, αν γίνει δεκτή η επιφύλαξη, η δήλωση θεωρείται
(3) μηνών από την κοινοποίηση της πράξης διορθωτικού ότι υποβλήθηκε εμπρόθεσμα για τη φορολογία ή κατη-
προσδιορισμού του φόρου στον πρώτο υπαγόμενο στον γορία αυτή. Η επιφύλαξη δεν συνεπάγεται την αναστολή
φόρο, κατά παρέκκλιση των παρ. 1 έως και 3. Αν η πρά- της είσπραξης του φόρου. Σε περίπτωση αποδοχής της
ξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου εκδίδεται επιφύλαξης από τον Διοικητή, ο φόρος που τυχόν κατα-
εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παραγραφής βλήθηκε αχρεωστήτως, επιστρέφεται σύμφωνα με την
του σχετικού δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης παρ. 2 του άρθρου 42.
βάσει του άρθρου 37, η προθεσμία έκδοσης προσδιο-
ρισμού φόρου ως προς τον δεύτερο υπαγόμενο στον ΜΕΡΟΣ Ε’
φόρο, κατόπιν υποβολής της τροποποιητικής δήλωσης ΕΝΔΟΟΜΙΛΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ
του πρώτου εδαφίου, παρατείνεται έως και έναν (1) μήνα
από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της τρο- Άρθρο 25
ποποιητικής δήλωσης και της συνοδευτικής έκθεσης Φάκελος τεκμηρίωσης
ελέγχου, κατά παρέκκλιση του άρθρου 37. Η αξίωση 1. Για τις μεταξύ τους συναλλαγές που εμπίπτουν
για επιστροφή φόρου, που προκύπτει, προς τον δεύ- στο άρθρο 50 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος,
τερο υπαγόμενο στον φόρο δεν παραγράφεται, κατά καθώς και τη μεταξύ τους μεταφορά λειτουργιών του
παρέκκλιση του άρθρου 42, πριν από την παρέλευση άρθρου 51 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, τα
πέντε (5) ετών από την ημερομηνία υποβολής της τρο- συνδεδεμένα πρόσωπα κατά την έννοια της περ. ζ) του
ποποιητικής δήλωσης της παρούσας. Προϋπόθεση για άρθρου 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, υπο-
την επιστροφή ή τον συμψηφισμό φόρου στον δεύτερο χρεούνται να τηρούν Φάκελο Τεκμηρίωσης. Φάκελο
υπαγόμενο στον φόρο είναι η εξόφληση από τον πρώ- Τεκμηρίωσης υποχρεούνται να τηρούν και οι μόνιμες
το υπαγόμενο στον φόρο, του φόρου που προέκυψε εγκαταστάσεις αλλοδαπών επιχειρήσεων στην Ελλάδα,
από τη διόρθωση των κερδών των μεταξύ τους ενδο- για τις παραπάνω συναλλαγές τους με το κεντρικό ή με
ομιλικών συναλλαγών. Αν μετά από αμφισβήτηση της τα συνδεδεμένα πρόσωπα του κεντρικού τους στην αλ-
πράξης διορθωτικού προσδιορισμού από τον πρώτο λοδαπή, καθώς και τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα και
υπαγόμενο στον φόρο εκδοθεί απόφαση του άρθρου 72 νομικές οντότητες για τις παραπάνω συναλλαγές τους με
ή του άρθρου 74 ή πρακτικό της Επιτροπής Εξώδικης μόνιμες εγκαταστάσεις που διατηρούν στην αλλοδαπή.
Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών του άρθρου 16 του 2. Οι υπόχρεοι της παρ. 1 απαλλάσσονται από την
ν. 4714/2020 (Α’ 148) ή δικαστική απόφαση, διενεργείται, υποχρέωση τήρησης Φακέλου Τεκμηρίωσης, εφόσον:
με πρωτοβουλία της Φορολογικής Διοίκησης, η ανάλο- α) οι παραπάνω συναλλαγές ή μεταφορά λειτουρ-
γη κάθε φορά διόρθωση και στα κέρδη του δεύτερου γιών ανέρχονται μέχρι του ποσού των εκατό χιλιάδων
υπαγόμενου στον φόρο συνδεδεμένου προσώπου, η (100.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και αθροιστικώς,
προθεσμία για την έκδοση της σχετικής πράξης προσδι-
όταν ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου δεν υπερβαίνει
ορισμού φόρου παρατείνεται για τρεις (3) μήνες από την
τα πέντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ ανά φορολογικό
κοινοποίηση της σχετικής, σύμφωνα με τα παραπάνω,
έτος, ή
απόφασης και για τα δύο υπαγόμενα στον φόρο πρόσω-
β) οι παραπάνω συναλλαγές ή μεταφορά λειτουργιών
πα και αναζητούνται αμελλητί τυχόν επιστροφές φόρου
ανέρχονται μέχρι του ποσού των διακοσίων χιλιάδων
κατά τα οριζόμενα στα εδάφια πρώτο έως και τέταρτο.
(200.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και αθροιστικώς,
Άρθρο 24 όταν ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τα πέ-
Δήλωση με επιφύλαξη ντε εκατομμύρια (5.000.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος.
1. Όταν ο φορολογούμενος αμφιβάλλει σχετικά με 3. Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης, που αποτελείται κατά
την υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης, έχει περίπτωση από τον Βασικό Φάκελο Τεκμηρίωσης και
δικαίωμα να υποβάλει φορολογική δήλωση με επιφύ- τον Ελληνικό Φάκελο Τεκμηρίωσης, καταρτίζεται έως
λαξη, η οποία πρέπει να είναι ειδική και αιτιολογημένη. τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της ετήσιας δήλω-
Κάθε γενική ή αόριστη επιφύλαξη θεωρείται άκυρη και σης φορολογίας εισοδήματος και συνοδεύεται από Συ-
δεν επιφέρει κανένα αποτέλεσμα. Ο Διοικητής δύναται νοπτικό Πίνακα Πληροφοριών, ο οποίος υποβάλλεται
να δεχθεί την επιφύλαξη και να διαγράψει το ποσό της ηλεκτρονικά στη Φορολογική Διοίκηση μέσα στην ίδια
φορολογητέας ύλης για την οποία διατυπώθηκε η επι- προθεσμία. Τα υπόχρεα πρόσωπα της παρ. 1 υποβάλ-
φύλαξη μέσα σε ενενήντα (90) ημέρες από την υποβολή λουν Συνοπτικό Πίνακα Πληροφοριών για κάθε φορο-
της δήλωσης. Σε περίπτωση απόρριψης της επιφύλαξης λογικό έτος, εφόσον δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις των
ή παρέλευσης άπρακτης της προθεσμίας απάντησης, ο περ. α) και β) της παρ. 2.
φορολογούμενος μπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προ- 4. Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης τηρείται στην έδρα του
σφυγή, σύμφωνα με το άρθρο 72. υπόχρεου καθ’ όλο το χρονικό διάστημα για το οποίο
υφίσταται υποχρέωση διαφύλαξης των λογιστικών αρ- σε δεκαοκτώ (18) μήνες από την υποβολή της αίτησης
χείων (βιβλίων και στοιχείων) του αντίστοιχου φορολογι- προέγκρισης μεθοδολογίας ενδοομιλικής τιμολόγησης,
κού έτους. Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης τίθεται στη διάθεση σε περίπτωση αίτησης για μονομερή προέγκριση, και
της Φορολογικής Διοίκησης οποτεδήποτε ζητηθεί από κοινοποιείται στους αιτούντες. Η μονομερής προέγκριση
αυτή μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την παραλαβή μεθοδολογίας ενδοομιλικής τιμολόγησης δεν εφαρμόζε-
του σχετικού αιτήματος από τον υπόχρεο. ται για προγενέστερα φορολογικά έτη. Η διάρκεια ισχύος
5. Ο Φάκελος Τεκμηρίωσης της παρ. 3 περιλαμβάνει της απόφασης προέγκρισης δεν μπορεί να υπερβαίνει
ειδικό κεφάλαιο, όπου περιγράφονται γεγονότα που τα τέσσερα (4) έτη.
έχουν αντίκτυπο στις πληροφορίες και τα στοιχεία β) Σε περίπτωση αίτησης για διμερή ή πολυμερή προ-
που παρέχονται στους Φακέλους και που οφείλονται έγκριση, μπορεί να περιέχεται και αίτημα εφαρμογής
σε οποιαδήποτε μεταβολή των συνθηκών της αγοράς. της απόφασης σε προγενέστερα φορολογικά έτη από
Ο υποκείμενος στον φόρο οφείλει να ενημερώνει τον το έτος υποβολής της αίτησης προέγκρισης, ως ρήτρα
φάκελο έως το τέλος του φορολογικού έτους μέσα στο αναδρομικής ισχύος, εφόσον υπάρχει ταύτιση των πραγ-
οποίο η παραπάνω μεταβολή λαμβάνει χώρα. Με την ματικών περιστατικών των ετών, για τα οποία ζητείται η
επιφύλαξη των ανωτέρω, οι Φάκελοι Τεκμηρίωσης Εν- αναδρομική ισχύς με τα πραγματικά περιστατικά της υπό
δοομιλικών Συναλλαγών της παρ. 3 μπορούν να χρησι- εξέταση αίτησης, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις, οι
μοποιηθούν για το επόμενο φορολογικό έτος, εφόσον οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά κατά την υπο-
επικαιροποιηθούν, ενσωματώνοντας όλες τις αναγκαίες βολή του αιτήματος:
αλλαγές. Η επικαιροποίηση του φακέλου γίνεται μέσα βα) να μην έχει παραγραφεί το δικαίωμα της Φορο-
σε τέσσερις (4) μήνες από το τέλος του φορολογικού λογικής Διοίκησης να εκδώσει πράξη προσδιορισμού
έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου προέκυψε η ανάγκη φόρου για τα εν λόγω φορολογικά έτη, και
επικαιροποίησης. Με απόφαση του Διοικητή, είναι δυνα- ββ) να μην έχει κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο
τός ο καθορισμός των επικαιροποιήσεων που κρίνονται εντολή φορολογικού ελέγχου για τα εν λόγω φορολο-
απαραίτητες, όσον αφορά το περιεχόμενο των Φακέλων γικά έτη.
Τεκμηρίωσης, είτε σε ετήσια, είτε σε μόνιμη βάση. 4. Οι τιμές των ενδοομιλικών συναλλαγών της επι-
6. Οι εμποροβιομηχανικές εταιρείες που έχουν εγκα- χείρησης, τις οποίες αφορά η απόφαση προέγκρισης,
τασταθεί στην Ελλάδα με τις διατάξεις του α.ν. 89/1967 θεωρούνται ότι δεν διαφέρουν από αυτές που θα είχαν
(Α’ 132), καθώς και οι εταιρείες και τα υποκαταστήματα συμφωνηθεί μεταξύ ανεξάρτητων προσώπων, εφόσον
εταιρειών που υπάγονται στον ίδιο νόμο, απαλλάσσονται τηρούνται τα οριζόμενα στην απόφαση αυτή. Ο φορο-
από την υποχρέωση τεκμηρίωσης των ενδοομιλικών λογικός έλεγχος των συναλλαγών, οι οποίες αποτελούν
συναλλαγών τους. αντικείμενο της προέγκρισης, περιορίζεται στην επαλή-
Άρθρο 26 θευση ότι τηρήθηκαν τα οριζόμενα στην απόφαση προέ-
Προέγκριση μεθοδολογίας ενδοομιλικής γκρισης και ότι εξακολουθούν να ισχύουν οι παραδοχές,
τιμολόγησης οι περιστάσεις και οι όροι στις οποίες αυτή βασίστηκε.
1. Συνδεδεμένα πρόσωπα, κατά την έννοια της Σε περίπτωση που στην απόφαση προέγκρισης περι-
περ. ζ) του άρθρου 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδή- λαμβάνεται ρήτρα αναδρομικής ισχύος, ο φορολογικός
ματος, μόνιμες εγκαταστάσεις αλλοδαπής επιχείρησης έλεγχος των συναλλαγών των ετών, τα οποία καταλαμ-
στην Ελλάδα, για τις συναλλαγές τους με το κεντρικό, βάνονται από την εν λόγω ρήτρα, περιορίζεται στην επα-
καθώς και με τα συνδεδεμένα πρόσωπα του κεντρικού λήθευση ότι τηρήθηκαν τα οριζόμενα στην απόφαση
τους στην αλλοδαπή, καθώς και μόνιμες εγκαταστάσεις προέγκρισης και ότι υπάρχει ταύτιση των πραγματικών
που διατηρεί στην αλλοδαπή ελληνική επιχείρηση δύνα- περιστατικών των ετών που καταλαμβάνει με τα πραγ-
νται να υποβάλουν στον Διοικητή αίτηση προέγκρισης ματικά περιστατικά των συναλλαγών για τα οποία ζητή-
της μεθοδολογίας για την τιμολόγηση συγκεκριμένων θηκε η προέγκριση. Πέραν των υποχρεώσεων τήρησης
μελλοντικών διασυνοριακών συναλλαγών τους με συν- και διαφύλαξης στοιχείων που επιβάλλονται από άλλες
δεδεμένα πρόσωπα. διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, η επιχείρηση υπο-
2. Αντικείμενο της προέγκρισης της παρ. 1 αποτελεί χρεούται να διαφυλάσσει τα στοιχεία τεκμηρίωσης που
το ενδεδειγμένο σύνολο κριτηρίων, που χρησιμοποιού- αφορούν την απόφαση προέγκρισης για το χρονικό δι-
νται για τον καθορισμό των τιμών ενδοομιλικών συναλ- άστημα για το οποίο υφίσταται υποχρέωση διαφύλαξης
λαγών, κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης χρονικής λογιστικών αρχείων (βιβλίων και στοιχείων) κάθε φορο-
περιόδου. Τα κριτήρια αυτά περιλαμβάνουν, κυρίως, τη λογικού έτους, το οποίο αφορά η απόφαση προέγκρισης.
χρησιμοποιούμενη μέθοδο τεκμηρίωσης, τα στοιχεία 5. Η απόφαση προέγκρισης αναθεωρείται οποτεδήπο-
σύγκρισης ή αναφοράς και τις σχετικές προσαρμογές, τε κατά τη διάρκεια ισχύος της, είτε κατόπιν αίτησης από
καθώς και τις κρίσιμες παραδοχές για τις μελλοντικές το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, είτε αυτεπάγγελτα από τον
συνθήκες. Αντικείμενο της προέγκρισης μπορεί, επίσης, Διοικητή, στις εξής περιπτώσεις:
να αποτελέσει και κάθε άλλο εξειδικευμένο ζήτημα, που α) εφόσον οι κρίσιμες παραδοχές στις οποίες βασίστη-
αφορά στην τιμολόγηση των συναλλαγών με συνδεδε- κε η απόφαση προέγκρισης αποδειχθούν εσφαλμένες,
μένα πρόσωπα. β) εφόσον επήλθε ουσιώδης μεταβολή των κρίσιμων
3. α) Ο Διοικητής εξετάζει την αίτηση και την αποδέχε- παραδοχών ή συνθηκών που καθιστά αδύνατη την τή-
ται ή την απορρίπτει. Η σχετική απόφαση εκδίδεται μέσα ρηση των οριζόμενων στην απόφαση προέγκρισης,
γ) σε περίπτωση εφαρμογής της διαδικασίας αμοιβαί- λογισμό και την καταβολή του οφειλόμενου φόρου, διε-
ου διακανονισμού της εκάστοτε εφαρμοστέας διμερούς νεργώντας έλεγχο σε έγγραφα, λογιστικά αρχεία (βιβλία
σύμβασης για την αποφυγή της διπλής φορολογίας ή και στοιχεία) και στοιχεία γνωστοποιήσεων και παρόμοι-
της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την εξάλειψη της διπλής ες πληροφορίες, θέτοντας ερωτήσεις στον φορολογού-
φορολογίας σε περίπτωση διόρθωσης των κερδών μενο και σε τρίτα πρόσωπα, ερευνώντας εγκαταστάσεις
συνδεδεμένων επιχειρήσεων (90/436/ΕΟΚ, L 225), που και μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για τη δι-
κυρώθηκε με τον ν. 2216/1994 (Α’ 83), για τις ίδιες συναλ- ενέργεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, σύμφωνα
λαγές του ίδιου φορολογούμενου. Ο Διοικητής εκδίδει με τις διαδικασίες και χρησιμοποιώντας μεθόδους που
απόφαση για την αναθεώρηση της αρχικής απόφασης προβλέπονται στον Κώδικα.
προέγκρισης, η οποία κοινοποιείται στους αιτούντες και 2. Ο φορολογικός έλεγχος διενεργείται από υπαλλή-
έχει τα αποτελέσματα που ορίζονται στην παρ. 4, αρχής λους της Φορολογικής Διοίκησης μετά από την έκδοση
γενομένης από την έκδοσή της. εντολής ελέγχου από το αρμόδιο όργανο της Φορολο-
6. Η απόφαση προέγκρισης δύναται να ανακληθεί από γικής Διοίκησης. Ο έλεγχος ανατίθεται σε συγκεκριμένο
τον Διοικητή κατά τη διάρκεια ισχύος της στις ακόλουθες υπάλληλο ή υπαλλήλους και περιλαμβάνει τουλάχιστον
περιπτώσεις: α) εφόσον διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία ή τα εξής στοιχεία:
κρίσιμες παραδοχές, στα οποία βασίστηκε η απόφαση α) τον αριθμό και την ημερομηνία της εντολής,
προέγκρισης ήταν ανακριβείς, λόγω εσφαλμένης ερμη- β) το ονοματεπώνυμο του υπαλλήλου ή των υπαλλή-
νείας ή πλημμελειών που αποδίδονται στον φορολο- λων, στους οποίους ανατίθεται ο φορολογικός έλεγχος,
γούμενο, β) εφόσον διαπιστωθεί ότι οι αιτούντες δεν γ) το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία, τη διεύθυνση
τήρησαν ουσιώδη όρο ή υποχρέωση που ορίζονται στην και τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) του
απόφαση προέγκρισης. φορολογούμενου, αν αυτός έχει αποδοθεί στον φορο-
Σε περίπτωση ανάκλησης, η απόφαση προέγκρισης λογούμενο,
θεωρείται ως μηδέποτε εκδοθείσα. δ) την φορολογική περίοδο ή υπόθεση και το είδος
7. Η απόφαση προέγκρισης δύναται να ακυρωθεί από φορολογίας που αφορά ο φορολογικός έλεγχος,
ε) τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου,
τον Διοικητή οποτεδήποτε, κατά τη διάρκεια ισχύος της,
στ) τη μορφή του ελέγχου.
στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Για τον μερικό επιτόπιο έλεγχο σε φορολογούμενους
α) εφόσον διαπιστωθεί ότι επήλθε ουσιώδης μεταβο-
ορισμένης περιοχής ή δραστηριότητας ή που διακινούν
λή των κρίσιμων παραδοχών ή συνθηκών, στις οποίες
αγαθά, η εντολή διενέργειας του ελέγχου, που εκδίδεται
βασίστηκε η απόφαση προέγκρισης,
σύμφωνα με την παρ. 1, περιλαμβάνει, αντί των στοιχεί-
β) εφόσον διαπιστωθεί ότι η επιχείρηση δεν τήρησε ων των περ. γ) και δ), την περιοχή του ελέγχου ή το είδος
ουσιώδεις όρους ή υποχρεώσεις που ορίζονται στην των δραστηριοτήτων των φορολογουμένων.
απόφαση προέγκρισης, Η εντολή διενέργειας φορολογικού ελέγχου δεν δη-
γ) εφόσον επέλθει ουσιώδης μεταβολή των εφαρμο- μοσιεύεται.
στέων φορολογικών διατάξεων, οι οποίες επηρεάζουν 3. Ο έλεγχος, όπως προσδιορίζεται από την εντολή
ουσιωδώς την απόφαση προέγκρισης. ελέγχου, μπορεί να είναι πλήρης ή μερικός, ως εξής:
Δεν επιτρέπεται η ακύρωση της απόφασης προέγκρι- α) Πλήρης είναι ο έλεγχος που διενεργείται για όλες
σης, εφόσον είναι δυνατή η αναθεώρησή της, σύμφωνα τις φορολογίες και όλα τα φορολογικά αντικείμενα, τέλη
με τα οριζόμενα στην παρ. 5. Σε περίπτωση ακύρωσης, η ή εισφορές, για ένα ή περισσότερα φορολογικά έτη ή
ισχύς της απόφασης προέγκρισης παύει από το χρονικό διαχειριστικές περιόδους ή φορολογικές υποθέσεις. Ο
σημείο που ορίζεται με την απόφαση ακύρωσης. πλήρης έλεγχος είναι οριστικός για όλα τα ελεγχθέντα
8. Αν από απόφαση προέγκρισης μεθοδολογίας εν- φορολογικά αντικείμενα και φορολογικά έτη ή διαχει-
δοομιλικής τιμολόγησης προκύπτει υποχρέωση υπο- ριστικές ή φορολογικές περιόδους που προβλέπονται
βολής τροποποιητικών φορολογικών δηλώσεων για στην οικεία εντολή ελέγχου.
παρελθόντα φορολογικά έτη που καλύπτει η απόφαση β) Μερικός είναι ο έλεγχος που δεν συγκεντρώνει τα
προέγκρισης, θεωρείται ότι αυτές υποβάλλονται εμπρό- στοιχεία του πλήρους ελέγχου της περ. α) και διενεργεί-
θεσμα μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την ται ιδίως για συγκεκριμένα ζητήματα ή συναλλαγές μιας
κοινοποίηση της απόφασης προέγκρισης στον φορο- φορολογίας ή ενός φορολογικού αντικειμένου, τέλους ή
λογούμενο. εισφοράς ή για όλα τα φορολογικά αντικείμενα, τέλη ή
εισφορές συγκεκριμένων συναλλαγών, για μια ή περισ-
ΜΕΡΟΣ ΣΤ’ σότερες φορολογικές ή διαχειριστικές περιόδους ή ένα
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ή περισσότερα φορολογικά έτη στα οποία αναφέρεται
το προς έλεγχο φορολογικό ζήτημα ή η συναλλαγή της
Άρθρο 27 οικείας εντολής. Ο μερικός έλεγχος είναι οριστικός ως
Φορολογικός έλεγχος προς τα ελεγχθέντα φορολογικά αντικείμενα ή ζητήματα
1. Η Φορολογική Διοίκηση έχει την εξουσία να επαλη- ή συναλλαγές για τα φορολογικά έτη ή διαχειριστικές ή
θεύει, να ελέγχει και να διασταυρώνει την εκπλήρωση φορολογικές περιόδους που προβλέπονται στην οικεία
των φορολογικών υποχρεώσεων εκ μέρους του φορο- εντολή ελέγχου.
λογούμενου, την ακρίβεια των φορολογικών δηλώσεων 4. Δεν επιτρέπεται η έκδοση νέας εντολής μερικού
που υποβάλλονται σε αυτήν και να επιβεβαιώνει τον υπο- ελέγχου για τον ίδιο φορολογούμενο που καλύπτει
χρονικό διάστημα και φορολογία ή φορολογικό αντι- 10. Οι ελεγκτικές ενέργειες των οργάνων της Φορολο-
κείμενο που έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο μερικού γικής Διοίκησης εκτός των εγκαταστάσεων της υπηρεσί-
ή πλήρους ελέγχου στο παρελθόν, εκτός αν προκύψουν ας τους, περιλαμβανομένων και των επιτόπιων ελέγχων,
νέα στοιχεία, με βάση τα οποία προκύπτει ότι η φορο- καθώς και οι συναλλαγές τους με φορολογούμενους
λογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί εντός αυτών ή μέσω συστήματος τηλεπικοινωνίας, δύνα-
κατόπιν του αρχικού ελέγχου ή διαπιστωθεί ότι με τη ται να καταγράφονται με τη χρήση συστημάτων λήψης ή
σύμπραξη του υπαλλήλου της ελεγκτικής αρχής και του καταγραφής ήχου και εικόνας. Υπεύθυνος επεξεργασίας
φορολογουμένου περιορίσθηκε η φορολογική οφειλή. δεδομένων ορίζεται η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσό-
Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει όταν ο πρώτος έλεγχος δων, η οποία φυλάσσει το καταγραφέν οπτικοακουστικό
γίνεται στο πλαίσιο επιστροφής φόρου. υλικό για χρονική διάρκεια αντίστοιχη με αυτή του άρ-
5. Η Φορολογική Διοίκηση έχει δικαίωμα επανελέγχου θρου 13. Το υλικό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη
φορολογικής περιόδου ή υπόθεσης, για την οποία έχει Φορολογική Διοίκηση και από τους φορολογούμενους,
ήδη διενεργηθεί πλήρης έλεγχος, μόνον εάν προκύψουν οι οποίοι αποκτούν πρόσβαση σε αυτό με αίτησή τους.
νέα στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ότι η φορολογική
οφειλή υπερβαίνει αυτή, που είχε προσδιορισθεί κατόπιν Άρθρο 28
του αρχικού ελέγχου ή διαπιστωθεί ότι με τη σύμπραξη Διάρκεια ελέγχου
του υπαλλήλου της ελεγκτικής αρχής και του φορολο- 1. Η διάρκεια του φορολογικού ελέγχου ορίζεται σε
γουμένου περιορίσθηκε η φορολογική οφειλή. Ο περι- έως ένα (1) έτος και δύναται να παραταθεί άπαξ κατά έξι
ορισμός αυτός δεν ισχύει όταν ο πρώτος έλεγχος γίνεται (6) μήνες. Προϋπόθεση χορήγησης της παράτασης είναι
στο πλαίσιο επιστροφής φόρου. η έναρξη της ελεγκτικής διαδικασίας εντός της αρχικής
6. Ως «νέο στοιχείο» νοείται κάθε στοιχείο που δεν διάρκειας του φορολογικού ελέγχου. Περαιτέρω παρά-
μπορούσε να είναι γνωστό στη Φορολογική Διοίκηση ταση μέχρι έξι (6) ακόμη μήνες είναι δυνατή σε εξαιρετι-
κατά τον χρόνο του προγενέστερου ελέγχου. κές περιπτώσεις που αιτιολογούνται ειδικώς. Η διάρκεια
Νέα στοιχεία δεν αποτελούν ιδίως: του ελέγχου δεν αναστέλλει ούτε επιμηκύνει τον χρόνο
α) οι κάθε είδους φορολογικές δηλώσεις του φορο- παραγραφής. Ως έναρξη της ελεγκτικής διαδικασίας για
λογούμενου, την εφαρμογή του παρόντος θεωρείται η κοινοποίηση
β) στοιχεία για το υπόλοιπο ή τις κινήσεις των τραπεζι- της πρόσκλησης του άρθρου 14 ή η έναρξη των ελε-
κών λογαριασμών του φορολογούμενου στην ημεδαπή, γκτικών επαληθεύσεων. Οι προθεσμίες της παρούσας
γ) τα λογιστικά αρχεία (βιβλία και στοιχεία) του φορο- αναστέλλονται για όσο χρονικό διάστημα πραγματο-
λογούμενου. ποιούνται, στο πλαίσιο του ελέγχου, ενέργειες από αρχές
7. Ο φορολογικός έλεγχος διενεργείται στην εγκατά- πλην της Φορολογικής Διοίκησης και για το χρονικό διά-
σταση του φορολογούμενου (επιτόπιος έλεγχος) ή σε στημα μεταξύ της υποβολής, από τη Φορολογική Διοίκη-
άλλον τόπο, όπου προσκομίζονται, εφόσον απαιτείται, ση, αιτήματος για τις ενέργειες αυτές, προς εισαγγελικές
τα στοιχεία από τον φορολογούμενο (απομακρυσμένος ή διωκτικές αρχές, ειδικούς επιστήμονες που διενεργούν
έλεγχος). Ο φορολογούμενος παρέχει στη Φορολογική πραγματογνωμοσύνη ή αλλοδαπές αρχές, στο πλαίσιο
Διοίκηση κάθε στοιχείο που ζητείται στο πλαίσιο του της διοικητικής συνεργασίας, και της απόκρισης σε αυτό.
ελέγχου. Ο χρόνος διενέργειας του επιτόπιου φορολο- Σε κάθε περίπτωση η αναστολή των ως άνω προθεσμιών
γικού ελέγχου μπορεί να είναι και εκτός του επίσημου δεν παρατείνεται πέραν του ενός (1) έτους.
ωραρίου της Φορολογικής Διοίκησης. 2. Μόνο αν από τον μέχρι τότε έλεγχο προκύψει πιθα-
8. Μετά το πέρας του φορολογικού ελέγχου συντάσσε- νότητα ποινικώς κολάσιμης φοροδιαφυγής, κατά τους
ται έκθεση ελέγχου. Η έκθεση ελέγχου περιλαμβάνει τις ειδικότερους όρους του άρθρου 79, περί αδικήματος
διαπιστώσεις του ελέγχου και συνοδεύεται από πράξη φοροδιαφυγής, επιτρέπεται, με απόφαση του Διοικητή,
διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, εφόσον απαιτεί- κατόπιν εισήγησης του προϊσταμένου της αρμόδιας ελε-
ται. Η πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου είναι γκτικής υπηρεσίας, παράταση της διάρκειας του ελέγχου
πλήρως αιτιολογημένη και περιέχει, εκτός από τον προσ- μέχρι οκτώ (8) ακόμη μήνες, από τη λήξη της προθεσμίας
διοριζόμενο φόρο, τα πρόστιμα που αντιστοιχούν σε της παρ. 1.
παραβάσεις που έχουν διαπιστωθεί. Η έκθεση ελέγχου 3. Αν δεν ολοκληρωθεί ο φορολογικός έλεγχος εντός
δεν περιέχει διαπιστώσεις ούτε προσδιορίζει φόρο που των προθεσμιών των παρ. 1 και 2, δεν επιτρέπεται νέος
δεν εμπίπτουν στην έκταση που προσδιορίζει η αντί- έλεγχος που να καλύπτει το αντικείμενο της αρχικής
στοιχη εντολή ελέγχου. εντολής, εκτός αν προκύψουν νέα στοιχεία των παρ. 4
9. Αν, κατά τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου, ο και 5 του άρθρου 27.
ελεγκτής διαπιστώσει παράβαση που αφορά χρονικό 4. Οι προθεσμίες του παρόντος δεν ισχύουν στις περι-
διάστημα ή είδη φορολογίας τα οποία δεν καλύπτονται πτώσεις ελέγχων που διενεργούνται κατόπιν εισαγγελι-
από την εντολή ελέγχου και οι σχετικές αξιώσεις της κής παραγγελίας ή από κοινού με διεθνή ή αλλοδαπή φο-
Φορολογικής Διοίκησης δεν έχουν υποπέσει σε παρα- ρολογική ή διωκτική αρχή ή που αφορούν σε υποθέσεις
γραφή, ο ελεγκτής ζητά αμέσως από το αρμόδιο όργανο φοροδιαφυγής ή απάτης Φ.Π.Α., στις οποίες εμπλέκονται
της Φορολογικής Διοίκησης την έκδοση εντολής για τον περισσότεροι από πέντε ελεγχόμενοι, ή που διενεργού-
έλεγχο της διαπιστούμενης παράβασης. νται στο πλαίσιο Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού.
Άρθρο 29 νομικής ή υπηρεσιακής ταυτότητάς τους πριν από την

Πρόσβαση στα λογιστικά αρχεία - έναρξη του φορολογικού ελέγχου. Η εντολή της Φορολο-
βιβλία και στοιχεία γικής Διοίκησης για τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου
1. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να λαμβάνει αντί- που εκδίδεται σύμφωνα με το παρόν κοινοποιείται στον
γραφα των λογιστικών αρχείων (βιβλία και στοιχεία), φορολογούμενο με προηγούμενη έγγραφη ειδοποίηση.
καθώς και των λοιπών εγγράφων, για τα οποία ο φορο- 2. Ο επιτόπιος φορολογικός έλεγχος διενεργείται στις
λογούμενος δηλώνει ότι αντιπροσωπεύουν ακριβή αντί- εγκαταστάσεις του φορολογούμενου, κατά το επίση-
γραφα. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος αρνείται μο ωράριο εργασίας της Φορολογικής Διοίκησης, και
να προβεί στην ανωτέρω δήλωση, ο οριζόμενος από τη μπορεί να παρατείνεται μέχρι την ολοκλήρωσή του. Η
Φορολογική Διοίκηση υπάλληλος για τη διενέργεια του Φορολογική Διοίκηση δύναται να διενεργεί επιτόπιο
ελέγχου προβαίνει σε σχετική επισημείωση επί των εγ- φορολογικό έλεγχο και εκτός του επίσημου ωραρίου
γράφων. Ο οριζόμενος υπάλληλος δύναται ταυτόχρονα εργασίας, εφόσον απαιτείται από το είδος των δραστη-
να απαιτεί από τον φορολογούμενο ή τον φορολογικό ριοτήτων του φορολογούμενου. Στην περίπτωση αυτή,
εκπρόσωπό του να παρίσταται στον τόπο όπου διενερ- γίνεται ειδική μνεία στην εντολή φορολογικού ελέγχου.
γείται ο φορολογικός έλεγχος και να απαντά σε ερωτήμα- Η είσοδος στην κατοικία του φορολογούμενου επιτρέ-
τα που του τίθενται, ώστε να διευκολύνεται η διενέργεια πεται μόνο με εντολή του αρμόδιου Εισαγγελέα και ο
του φορολογικού ελέγχου. έλεγχος πραγματοποιείται μόνο με την παρουσία δικα-
2. Ο φορολογούμενος παρέχει κάθε απαραίτητη πλη- στικού λειτουργού.
ροφορία για την απρόσκοπτη πρόσβαση στον οριζόμε- 3. Ο φορολογούμενος υποχρεούται να συνεργάζεται
νο υπάλληλο της Φορολογικής Διοίκησης, ανεξάρτητα πλήρως και να διευκολύνει το έργο του υπαλλήλου ή των
από τον τόπο της αποθήκευσης και τον τρόπο τήρησης υπαλλήλων της Φορολογικής Διοίκησης που διενεργούν
των λογιστικών αρχείων. Την ίδια υποχρέωση έχουν και τον έλεγχο. Οι ελέγχοντες υπάλληλοι δεν δύνανται να με-
τρίτοι που παρέχουν ψηφιακές υπηρεσίες προς τον φο- τακινούν βιβλία και στοιχεία ή έγγραφα που έχουν τεθεί
ρολογούμενο, οι οποίες σχετίζονται με την αποθήκευση στη διάθεσή τους σε άλλο τόπο, εκτός εάν ο φορολογού-
και επεξεργασία αρχείων και πληροφοριών, εφόσον αυτό μενος αδυνατεί να παράσχει αμέσως ακριβή αντίγραφα,
ζητηθεί από τη Φορολογική Διοίκηση. όπως προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 29. Σε αυτή
3. Ο υπάλληλος της Φορολογικής Διοίκησης που διε- την περίπτωση, τα έγγραφα και στοιχεία είναι δυνατόν να
νεργεί τον έλεγχο δύναται να κατάσχει λογιστικά αρχεία απομακρυνθούν από τις εγκαταστάσεις έναντι απόδει-
(βιβλία και στοιχεία) που τηρούνται ή διαφυλάσσονται, ξης παραλαβής και επιστρέφονται στον φορολογούμενο
σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία και οποιαδήπο- μέσα σε δέκα (10) ημέρες από την παραλαβή.
τε άλλα ανεπίσημα βιβλία, έγγραφα, αρχεία ή στοιχεία, 4. Ο υπάλληλος της Φορολογικής Διοίκησης μπορεί,
εφόσον το θεωρήσει αναγκαίο, προκειμένου να διασφα- οποτεδήποτε, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, να ζητήσει
λισθεί η αποδεικτική αξία αυτών. τη συνδρομή των οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας για
4. Για την εφαρμογή της παρ. 3 συντάσσεται έκθεση τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου και τα όργανα της
κατάσχεσης, η οποία υπογράφεται από τον υπάλληλο Ελληνικής Αστυνομίας υποχρεούνται να παρέχουν αυτή
της Φορολογικής Διοίκησης που ενεργεί την κατάσχεση τη συνδρομή, κατά τον χρόνο και στον τόπο που ζητείται.
και τον ίδιο τον φορολογούμενο ή τον παρόντα κατά τη
διενέργεια της κατάσχεσης υπάλληλο ή εκπρόσωπό του Άρθρο 31
ή λογιστή του, ή, στην περίπτωση των νομικών προσώ- Επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο
πων και οντοτήτων, εκτός των ανωτέρω προσώπων, από 1. Οι υποθέσεις που ελέγχονται, επιλέγονται με απόφα-
οποιονδήποτε εταίρο ή οποιοδήποτε μέλος της διοίκη- ση του Διοικητή με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου,
σής τους ή φορολογικό εκπρόσωπό τους. Αντίγραφο της στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφό-
έκθεσης κατάσχεσης παραδίδεται στον φορολογούμενο ρησης ή, εξαιρετικά, με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία κα-
ή στα λοιπά πρόσωπα του πρώτου εδαφίου. Σε περίπτω- θορίζονται από τον Διοικητή και δεν δημοσιοποιούνται.
ση άρνησης των παραπάνω προσώπων να υπογράψουν, 2. Ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα πέντε τοις εκα-
η έκθεση θυροκολλάται. Ο φορολογούμενος δικαιούται τό (75%) των ελέγχων της παρ. 1, αφορά καταρχήν σε
να λάβει αντίγραφα ή φωτοτυπίες των κατασχεθέντων ελέγχους των τελευταίων τριών (3) ετών για τα οποία
με δαπάνες του. Για την κατάσχεση λογιστικών αρχεί- έχει λήξει η προθεσμία υποβολής δήλωσης φορολογίας
ων (βιβλίων και στοιχείων) ή άλλων εγγράφων τρίτου εισοδήματος. Οι έλεγχοι του πρώτου εδαφίου μπορούν
φορολογούμενου δεν απαιτείται επίδοση της έκθεσης να επεκτείνονται στα δύο προηγούμενα, πέραν της τε-
κατάσχεσης σε αυτόν. λευταίας τριετίας, φορολογικά έτη ή χρήσεις, με βάση
τα κριτήρια της παρ. 1.
Άρθρο 30
Διενέργεια επιτόπιου φορολογικού ελέγχου Άρθρο 32
1. Ο υπάλληλος ή οι υπάλληλοι της Φορολογικής Διοί- Μέθοδοι έμμεσου προσδιορισμού
κησης που διενεργούν τον φορολογικό έλεγχο φέρουν της φορολογητέας ύλης
έγγραφη εντολή διενέργειας επιτόπιου φορολογικού 1. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να προβαίνει σε
ελέγχου, η οποία εκδίδεται από τον Διοικητή ή από εξου- εκτιμώμενο, διορθωτικό ή ενδιάμεσο προσδιορισμό της
σιοδοτημένα από αυτόν όργανα της Φορολογικής Διοί- φορολογητέας ύλης και με την εφαρμογή μιας ή περισ-
κησης, την οποία επιδεικνύουν μαζί με το δελτίο αστυ- σοτέρων από τις κατωτέρω τεχνικές ελέγχου:
α) της αρχής των αναλογιών, Οικονομικής Αστυνομίας του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυ-
β) της ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου, νομίας, εφόσον είναι μείζονος σημασίας ή προκύπτουν
γ) της καθαρής θέσης του φορολογούμενου, ενδείξεις ποινικά κολάσιμης φοροδιαφυγής, διενεργείται
δ) της σχέσης της τιμής πώλησης προς τον συνολικό έλεγχος κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Κατά παρέκκλιση
όγκο κύκλου εργασιών και του άρθρου 33, η Φορολογική Διοίκηση, μέσα σε έναν
ε) του ύψους των τραπεζικών καταθέσεων και των (1) μήνα από τη διαβίβαση της πορισματικής έκθεσης
δαπανών σε μετρητά. της Υπηρεσίας, των σχετικών εγγράφων και των προ-
Με τις ως άνω τεχνικές μπορούν να προσδιορίζονται σκομισθέντων από τον ελεγχόμενο στοιχείων, κοινοποιεί
τα φορολογητέα εισοδήματα των φορολογουμένων, τα εγγράφως στον φορολογούμενο αντίγραφο αυτής, ση-
ακαθάριστα έσοδα, οι εκροές και τα φορολογητέα κέρδη μείωμα διαπιστώσεων με τα αποτελέσματα της έρευνας
των υπόχρεων βάσει των γενικά παραδεκτών αρχών και και τον προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό φόρου,
τεχνικών της ελεγκτικής. βάσει της πορισματικής έκθεσης της Υπηρεσίας.
2. H Φορολογική Διοίκηση παραθέτει στο σημείωμα 2. Ο φορολογούμενος δύναται να λαμβάνει αντίγρα-
διαπιστώσεων της παρ. 1 του άρθρου 33 και την έκθεση φα των εγγράφων, στα οποία βασίζεται ο προσωρινός
ελέγχου της παρ. 2 του ίδιου άρθρου ειδική αιτιολογία διορθωτικός προσδιορισμός φόρου και να διατυπώνει
αναφορικά με τον λόγο εφαρμογής των μεθόδων έμ- εγγράφως τις απόψεις του σχετικά με αυτόν μέσα σε εί-
μεσου προσδιορισμού της φορολογητέας ύλης και την κοσι (20) ημέρες από την κοινοποίηση της έγγραφης
επιλογή της συγκεκριμένης κάθε φορά μεθόδου. γνωστοποίησης.
Άρθρο 33 3. Η Φορολογική Διοίκηση εκδίδει την οριστική πράξη
Διαδικασία προσδιορισμού φόρου μετά το διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου μέσα σε τρεις
πέρας του φορολογικού ελέγχου (3) μήνες από την ημερομηνία παραλαβής των απόψεων
του φορολογούμενου ή, σε περίπτωση που ο φορολογού-
1. Η Φορολογική Διοίκηση κοινοποιεί στον φορο-
μενος δεν υποβάλει τις απόψεις του, μετά την εκπνοή της
λογούμενο το σημείωμα διαπιστώσεων και τον αντί-
προθεσμίας που ορίζεται στην παρ. 2. Το εν λόγω διάστη-
στοιχο προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό φόρου.
μα δύναται να παρατείνεται αιτιολογημένα για έναν (1) επι-
Ο φορολογούμενος με αίτησή του λαμβάνει αντίγραφα
πλέον μήνα ανάλογα με την πολυπλοκότητα της υπόθεσης,
των εγγράφων, στα οποία βασίζεται ο προσωρινός δι-
κατόπιν έγγραφης ενημέρωσης προς την Υπηρεσία.
ορθωτικός προσδιορισμός φόρου. Ο φορολογούμενος
4. Αν μέσα στην προθεσμία των είκοσι (20) ημερών
διατυπώνει εγγράφως τις απόψεις του, σχετικά με τον
της παρ. 2, ο φορολογούμενος προσκομίσει νέα στοι-
προσωρινό διορθωτικό προσδιορισμό φόρου μέσα σε
είκοσι (20) ημέρες από την κοινοποίηση του σημειώ- χεία στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία της Φορολογικής
ματος διαπιστώσεων και του προσωρινού διορθωτικού Διοίκησης, η τελευταία δύναται να τα διαβιβάσει στην
προσδιορισμού φόρου. Υπηρεσία προς αξιολόγηση. Η Υπηρεσία υποχρεούται
2. Μέσα σε ένα (1) μήνα από την ημερομηνία παραλα- να αποστείλει στην αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία της
βής των απόψεων του φορολογούμενου ή την εκπνοή Φορολογικής Διοίκησης εγγράφως τις απόψεις της επί
της προθεσμίας της παρ. 1, η Φορολογική Διοίκηση εκδί- των νέων αυτών στοιχείων μέσα σε έναν (1) μήνα από
δει την οριστική πράξη προσδιορισμού φόρου. Η έκθεση την ημερομηνία λήψης του φακέλου. Εφόσον ο φορολο-
ελέγχου συντάσσεται με βάση το σημείωμα διαπιστώσε- γούμενος προσκομίσει εμπρόθεσμα νέα στοιχεία στην
ων και τις απόψεις του φορολογούμενου και περιλαμβά- αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκη-
νει εμπεριστατωμένα και αιτιολογημένα τα γεγονότα, τα σης, ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της
στοιχεία και τις διατάξεις, τις οποίες έλαβε υπόψη της η διαδικασίας που προβλέπεται στα εδάφια πρώτο και
Φορολογική Διοίκηση για τον προσδιορισμό του φόρου. δεύτερο δεν προσμετράται στην αναφερόμενη στην
Με την οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού παρ. 3 προθεσμία των τριών (3) μηνών για την έκδοση
του φόρου δεν μπορεί να προσδιορίζεται φόρος υψη- της οριστικής πράξης προσδιορισμού φόρου. Η προθε-
λότερος αυτού που προσδιορίζεται με τον προσωρινό σμία πάντως αυτή σε καμία περίπτωση δεν υπερβαίνει
διορθωτικό προσδιορισμό φόρου. Η έκθεση ελέγχου και συνολικά τους τέσσερις (4) ή, κατόπιν αιτιολογημένης
η οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου παράτασης, τους πέντε (5) μήνες από τη λήψη των νέων
κοινοποιούνται στον φορολογούμενο. στοιχείων από τη Φορολογική Διοίκηση.
3. Αν τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου δεν 5. Η οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του
διαφοροποιούνται από τα αντίστοιχα που έχουν δηλωθεί φόρου εκδίδεται με βάση έκθεση ελέγχου, την οποία
από τον φορολογούμενο, δεν ακολουθείται η διαδικασία συντάσσει η Φορολογική Διοίκηση και η οποία περιλαμ-
των παρ. 1 και 2 και συντάσσεται μόνο η έκθεση ελέγχου, βάνει εμπεριστατωμένα και αιτιολογημένα τα γεγονότα,
η οποία κοινοποιείται στον φορολογούμενο. τα στοιχεία και τις διατάξεις που έλαβε υπόψη της για
τον προσδιορισμό του φόρου. Η οριστική πράξη διορ-
Άρθρο 34 θωτικού προσδιορισμού του φόρου μαζί με την έκθεση
Έλεγχος υποθέσεων που διαβιβάζονται από τη ελέγχου κοινοποιούνται στον φορολογούμενο.
Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος
και τη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας Άρθρο 35
1. Για τις υποθέσεις που διαβιβάζονται στη Φορολο- Αμοιβαία διοικητική συνδρομή
γική Διοίκηση από τη Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού 1. Ως προς την αμοιβαία διοικητική συνδρομή, συ-
Εγκλήματος (εφεξής «Υπηρεσία») και από τη Διεύθυνση μπεριλαμβανομένων των ταυτόχρονων φορολογικών
ελέγχων, εφαρμόζονται τα Κεφάλαια Α’ έως και Η’ του του υπερβάλλοντος φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 42. Ο
ν. 4170/2013 (Α’ 163), ο ν. 4153/2013 (Α’ 116) για την άμεσος προσδιορισμός φόρου, που προκύπτει από την
κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης τροποποιητική δήλωση, υποκαθιστά τον αρχικό άμεσο
και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανά- προσδιορισμό φόρου.
πτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.), σχετικά με την αμοιβαία διοικητική 3. Ο προσδιορισμός φόρου κατόπιν της δήλωσης του
συνδρομή σε φορολογικά θέματα, οι διεθνείς συμβάσεις, φορολογούμενου που δεν γίνεται ταυτόχρονα με την
όπως κυρώνονται και ισχύουν με τις διατάξεις εφαρμο- υποβολή της φορολογικής δήλωσης, σύμφωνα με την
γής τους και τα σχετικά σχόλια του Ο.Ο.Σ.Α., καθώς και η παρ. 2, γίνεται με έκδοση πράξης διοικητικού προσδιορι-
νομοθεσία σχετικά με την αμοιβαία διοικητική συνδρο- σμού φόρου από τη Φορολογική Διοίκηση (διοικητικός
μή. Για τον έλεγχο της τήρησης των υποχρεώσεων που προσδιορισμός φόρου). Η πράξη διοικητικού προσδιορι-
αφορούν στη συμμόρφωση με τους κανόνες υποβολής σμού φόρου εκδίδεται με βάση στοιχεία που έχουν τυχόν
στοιχείων και δέουσας επιμέλειας από τα Δηλούντα Ελ- παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορολογική
ληνικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα και τους Δηλούντες δήλωση ή κάθε άλλο στοιχείο που έχει στη διάθεσή της
Φορείς Εκμετάλλευσης Πλατφόρμας εφαρμόζεται από η Φορολογική Διοίκηση. Εάν η Φορολογική Διοίκηση
τη Φορολογική Διοίκηση ο Κώδικας. προσδιορίσει τον φόρο ολικά ή μερικά με βάση στοιχεία
2. Για τους σκοπούς της εφαρμογής και επιβολής του διαφορετικά από αυτά που περιέχονται σε φορολογι-
ν. 4170/2013 και της διασφάλισης της λειτουργίας της κή δήλωση του φορολογούμενου, αναφέρει ειδικά τα
διοικητικής συνεργασίας που θεσπίζει, η Φορολογική στοιχεία αυτά, στα οποία βασίστηκε ο προσδιορισμός
Διοίκηση έχει πρόσβαση στους μηχανισμούς, τις διαδι- του φόρου.
κασίες, τα έγγραφα και τις πληροφορίες του άρθρου 13, 4. Αν ο φορολογούμενος δεν υποβάλλει εμπροθέσμως
της παρ. 4 του άρθρου 14 και των άρθρων 20, 21, 21Α φορολογική δήλωση, ο προσδιορισμός του φόρου δύνα-
και 30 του ν. 4557/2018 (Α’ 139). ται να γίνεται με έκδοση πράξης εκτιμώμενου προσδιορι-
ΜΕΡΟΣ Ζ’ σμού φόρου με βάση κάθε στοιχείο που έχει στη διάθεσή
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΥ της η Φορολογική Διοίκηση (εκτιμώμενος προσδιορι-
σμός φόρου), και αφορά ιδίως στο επίπεδο διαβίωσης
Άρθρο 36 του φορολογούμενου, την άσκηση της επαγγελματικής
Είδη προσδιορισμού φόρου ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του ή ομοειδείς επι-
1. Πράξη προσδιορισμού φόρου είναι η πράξη με την χειρηματικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες. Εάν,
οποία καθορίζεται το ποσό της φορολογικής οφειλής ή μετά την έκδοση της πράξης αυτής, ο φορολογούμενος
απαίτησης του φορολογούμενου για μια (1) ή περισσότε- υποβάλει φορολογική δήλωση, η πράξη αυτή παύει να
ρες φορολογικές περιόδους ή για ένα (1) ή περισσότερα ισχύει αυτοδικαίως. Ο προσδιορισμός του φόρου γίνεται
φορολογικά έτη ή διαχειριστικές περιόδους ή για μια και με φορολογική δήλωση που έχει προσυμπληρωθεί
(1) ή περισσότερες φορολογικές υποθέσεις. Με την πρά- αυτοματοποιημένα με βάση όλα τα στοιχεία που διαθέ-
ξη προσδιορισμού φόρου συνιστάται και βεβαιώνεται η τει η Φορολογική Διοίκηση και έχει κοινοποιηθεί στον
φορολογική οφειλή ή απαίτηση του φορολογούμενου. Η φορολογούμενο. Στην περίπτωση του προηγούμενου
πράξη αυτή καταχωρίζεται ως εισπρακτέο ή επιστρεπτέο εδαφίου, εφόσον ο φορολογούμενος δεν αντιταχθεί στο
ποσό στα βιβλία της Φορολογικής Διοίκησης. Η Φορο- περιεχόμενο της δήλωσης μέχρι την προθεσμία υπο-
λογική Διοίκηση είναι αρμόδια να εκδίδει τις ακόλουθες βολής της, αυτή οριστικοποιείται αυτόματα (οίκοθεν
πράξεις προσδιορισμού φόρου: α) πράξη διοικητικού προσδιορισμός φόρου).
προσδιορισμού φόρου, β) πράξη εκτιμώμενου προσδι- 5. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, ο προσδιορισμός του
ορισμού φόρου, γ) πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να γίνει από τη Φορολογική Διοίκηση
φόρου και δ) πράξη ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου. με βάση όλα τα στοιχεία που διαθέτει και πριν από την
2. Άμεσος προσδιορισμός φόρου είναι ο προσδιορι- προθεσμία υποβολής της φορολογικής δήλωσης (ενδι-
σμός φόρου που προκύπτει χωρίς περαιτέρω ενέργεια, άμεσος προσδιορισμός φόρου). Εξαιρετικές περιστάσεις
ταυτόχρονα με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης. του πρώτου εδαφίου συντρέχουν αν:
Άμεσος είναι και ο προσδιορισμός που γίνεται ταυτόχρο- α) η δραστηριότητα του φορολογούμενου είναι επο-
να με την ενημέρωση της Φορολογικής Διοίκησης για χική, ασκείται από επιχείρηση που έχει συσταθεί την τε-
τις πληροφορίες της δήλωσης Φόρου Προστιθέμενης λευταία τριετία και υπάρχουν ενδείξεις φοροδιαφυγής
Αξίας (Φ.Π.Α.) που υποβάλλεται σε άλλο κράτος μέλος, όπως ενδεικτικά η μη υποβολή δηλώσεων, ή
στο πλαίσιο ειδικών καθεστώτων αντίστοιχων των άρ- β) υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολο-
θρων 47β, 47γ και 47δ του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, γούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα.
Α’ 248), κατ’ εφαρμογή του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 Η πράξη προσδιορισμού φόρου συνοδεύεται από
του άρθρου 47δ του Κανονισμού (ΕΕ) 904/2010 του Συμ- εντολή ελέγχου, με βάση την οποία εκδίδεται διορθω-
βουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2010, «για τη διοικητική συ- τικός προσδιορισμός φόρου εντός ενός (1) έτους από
νεργασία και την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα την έκδοση της πράξης ενδιάμεσου προσδιορισμού
του φόρου προστιθέμενης αξίας» (L 268). Ο φορολογού- φόρου. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 72, ο φορολο-
μενος δύναται να τροποποιεί τη φορολογική δήλωσή γούμενος δύναται να προσφύγει κατά πράξης ενδιά-
του, σύμφωνα με το άρθρο 23, και να καταβάλλει την μεσου προσδιορισμού φόρου απευθείας ενώπιον του
επιπλέον διαφορά φόρου ή να αιτηθεί την επιστροφή αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, χωρίς να απαιτείται
η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής. Ο φορολογούμε- απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής ή την κοι-
νος είτε καταβάλλει εφάπαξ τη φορολογική οφειλή που νοποίηση στη Φορολογική Διοίκηση αμετάκλητης δι-
ορίζεται από τον ενδιάμεσο προσδιορισμό φόρου, είτε καστικής απόφασης, και μόνο για το ζήτημα, το οποίο
εξασφαλίζει την καταβολή αυτής, παρέχοντας εγγύηση αφορά,
ή αποδεχόμενος την εγγραφή βάρους επί της περιουσίας δ) για όσο διάστημα διαρκεί η προθεσμία υποβο-
του υπέρ της Φορολογικής Διοίκησης για το συνολικό λής αιτήματος Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού
ποσό της φορολογικής οφειλής. Η εγγύηση και η εγγρα- (Δ.Α.Δ.) του άρθρου 73, όπως αυτή ορίζεται στις ει-
φή βάρους διατηρούνται μέχρι την πλήρη εξόφληση της δικότερες διατάξεις που προβλέπουν τη δυνατότητα
φορολογικής οφειλής. υποβολής αιτήματος Δ.Α.Δ., και μόνο για την υποβολή
6. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να προβεί, μετά και αποδοχή του σχετικού αιτήματος, καθώς επίσης
από έλεγχο, σε έκδοση πράξης διόρθωσης οποιουδή- και εφόσον υποβληθεί τέτοιο αίτημα, για όσο χρόνο
ποτε προηγούμενου άμεσου, διοικητικού, εκτιμώμενου διαρκεί η Δ.Α.Δ. και μόνο για το ζήτημα το οποίο αφορά
ή ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου, εφόσον από τον ή σχετίζεται με αυτή. Σε περίπτωση έκδοσης απόφα-
έλεγχο διαπιστωθεί αιτιολογημένα ότι ο προηγούμενος σης Αμοιβαίου Διακανονισμού, παρατείνεται για ένα
προσδιορισμός φόρου ήταν ανακριβής ή εσφαλμένος (1) έτος μετά την έκδοση της απόφασης η περίοδος
(διορθωτικός προσδιορισμός φόρου). Ο διορθωτικός παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να προ-
προσδιορισμός φόρου που εκδίδεται κατόπιν πλήρους βεί σε κοινοποίηση πράξης διοικητικού ή διορθωτι-
φορολογικού ελέγχου υπόκειται σε μεταγενέστερη δι- κού προσδιορισμού φόρου με έρεισμα την απόφαση
όρθωση, μόνο εάν προκύψουν νέα στοιχεία. Ο φορολο- αυτή και αποκλειστικά με σκοπό τη συμμόρφωση με
γούμενος δύναται να ζητά την έκδοση πράξης διόρθω- αυτήν,
σης διοικητικού προσδιορισμού φόρου, σε περίπτωση ε) εάν υποβληθεί αίτηση για ακύρωση ή τροποποίηση,
υποβολής δήλωσης σχετικά με την οποία έχει εκδοθεί σύμφωνα με το άρθρο 74 ή ακυρωθεί ή τροποποιηθεί
πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου. Η Φορο- άμεσος προσδιορισμός φόρου, πράξη προσδιορισμού
λογική Διοίκηση εκδίδει πράξη διορθωτικού προσδιορι- φόρου ή πράξη επιβολής προστίμου χωρίς αίτηση του
σμού φόρου μόνο εφόσον κάνει αποδεκτή τη δήλωση. φορολογούμενου, σύμφωνα με το άρθρο 74, για περίοδο
Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να προβεί σε έκδοση ενός (1) έτους μετά την έκδοση της πράξης ακύρωσης ή
πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου και αν δεν τροποποίησης του άρθρου 74, και μόνο για το ζήτημα,
υποβλήθηκε δήλωση από τον φορολογούμενο και δεν το οποίο αφορά,
έχει εκδοθεί πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου. στ) για όσο διάστημα απαιτηθεί για την εξέταση καταγ-
Άρθρο 37 γελίας ή αναφοράς που αφορά σε φορολογική υπόθεση,
Παραγραφή προσαυξημένο κατά ένα (1) έτος από την περιέλευση
στην αρμόδια ελεγκτική Υπηρεσία της σχετικής πορι-
1. Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προβεί σε κοινο-
ποίηση πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού σματικής έκθεσης και μόνο για το ζήτημα στο οποίο
προσδιορισμού φόρου εντός πέντε (5) ετών από τη λήξη αφορά, εφόσον διαπιστωθεί ότι η μη ενάσκηση του
του έτους, εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβο- δικαιώματος για διενέργεια ελέγχου ή για έκδοση κατα-
λής δήλωσης. Αν για κάποια φορολογία προβλέπεται η λογιστικής πράξης, έστω και κατά ένα μέρος, οφείλεται
υποβολή περισσότερων δηλώσεων, η κοινοποίηση της σε σύμπραξη του φορολογουμένου με υπάλληλο της
πράξης του πρώτου εδαφίου μπορεί να γίνει εντός πέντε ελεγκτικής αρχής.
(5) ετών από τη λήξη του έτους, εντός του οποίου λήγει 3.α) Εξαιρετικά, πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή δι-
η προθεσμία υποβολής της δήλωσης της τελευταίας φο- ορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να κοινοποιη-
ρολογικής περιόδου εκάστου έτους. θεί εντός δέκα (10) ετών από τη λήξη του έτους εντός του
2. Η περίοδος που αναφέρεται στην παρ. 1 παρατείνε- οποίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης
ται στις εξής περιπτώσεις: ή της δήλωσης της τελευταίας περιόδου, σε περίπτωση
α) εάν, εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας παρα- που προβλέπεται η υποβολή περισσότερων δηλώσεων:
γραφής, υποβάλλεται αρχική ή τροποποιητική δήλωση ή αα) Αν ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση
περιέρχονται σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης νέα εντός της περιόδου που αναφέρεται στην παρ. 1. Αν η
στοιχεία σε υπόθεση που έχει διενεργηθεί πλήρης έλεγ- δήλωση υποβληθεί στο τελευταίο έτος της περιόδου
χος ή σε κάθε άλλη περίπτωση περιέρχονται σε γνώση της περ. α), η πράξη διοικητικού ή διορθωτικού προσ-
της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποια- διορισμού φόρου μπορεί να κοινοποιηθεί εντός ενός
δήποτε πηγή εκτός της Φορολογικής Διοίκησης, από τις (1) έτους από τη λήξη του έτους υποβολής της ως άνω
οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή και μόνο για το δήλωσης.
ζήτημα στο οποίο αφορούν, για περίοδο ενός (1) έτους αβ) Αν μετά την πενταετία περιέλθουν σε γνώση της
από τη λήξη της πενταετίας, Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία ή πληροφορίες
β) εάν ζητηθούν πληροφορίες από χώρα της αλλοδα- που δεν θα μπορούσαν να είναι σε γνώση αυτής εντός
πής, μέχρι την παραλαβή τους και για ένα (1) έτος από της πενταετίας και προκύπτει ότι η φορολογική οφειλή
αυτήν και μόνο για το ζήτημα, στο οποίο αφορά το αί- υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί βάσει προη-
τημα παροχής πληροφοριών, γούμενου άμεσου, διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθω-
γ) εάν ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, ένδικο βοήθη- τικού προσδιορισμού φόρου και μόνο για το ζήτημα το
μα ή μέσο, για περίοδο ενός (1) έτους μετά την έκδοση οποίο αφορούν.
β) Αν μετά από την περαίωση ανέλεγκτων χρήσεων Άρθρο 39

βάσει ειδικών διατάξεων νόμου ή μετά από την έκδοση Γενικός κανόνας απαγόρευσης καταχρήσεων
της αρχικής πράξης προσδιορισμού φόρου και εντός πε- 1. Κατά τον προσδιορισμό του φόρου, η Φορολογική
νταετίας, από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει Διοίκηση δεν λαμβάνει υπόψη τυχόν διευθέτηση ή σειρά
η προθεσμία υποβολής αρχικής δήλωσης, περιέλθουν διευθετήσεων οι οποίες, έχοντας συσταθεί με κύριο σκο-
σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία, οι πό ή με έναν από τους κύριους σκοπούς την απόκτηση
σχετικές πράξεις προσδιορισμού φόρου και επιβολής φορολογικού πλεονεκτήματος που ματαιώνει το αντι-
προστίμου, βάσει περαίωσης ή βάσει ελέγχου που έχει κείμενο ή τον σκοπό των εφαρμοστέων φορολογικών
διενεργηθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 2014 ή βάσει διατάξεων, δεν είναι γνήσιες, συνεκτιμώμενων όλων των
πλήρους ελέγχου που έχει διενεργηθεί από την 1η Ιανου- σχετικών στοιχείων και περιστάσεων.
αρίου 2014 και μετά, κοινοποιούνται κατά περίπτωση 2. Για τους σκοπούς της παρ. 1, ως «διευθέτηση» νο-
εντός της πενταετούς προθεσμίας παραγραφής, σύμ- είται κάθε συναλλαγή, δράση, πράξη, συμφωνία, επιχο-
φωνα με την παρ. 1 του άρθρου 37 ή την παρ. 1 του ρήγηση, συνεννόηση, υπόσχεση, δέσμευση ή γεγονός.
άρθρου 84 του ν. 2238/1994 (Α’ 151) ή την παρ. 1 του Μια διευθέτηση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα
άρθρου 57 του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας από ένα στάδια ή μέρη.
(ν. 2859/2000, Α’ 248). Εφόσον περιέλθουν σε γνώση 3. Για τους σκοπούς της παρ. 1, η διευθέτηση ή σει-
της Φορολογικής Διοίκησης συμπληρωματικά στοιχεία ρά διευθετήσεων είναι μη γνήσια στον βαθμό που δεν
κατά το τελευταίο έτος της αρχικής (πενταετούς) πα- τίθεται σε εφαρμογή για βάσιμους εμπορικούς λόγους
ραγραφής, το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης να που απηχούν την οικονομική πραγματικότητα. Για τον
εκδώσει πράξη προσδιορισμού φόρου παρατείνεται καθορισμό του γνήσιου ή μη χαρακτήρα μιας διευθέ-
κατά ένα (1) έτος. τησης ή σειράς διευθετήσεων, η Φορολογική Διοίκηση
4. Εάν ο διορθωτικός προσδιορισμός φόρου συνεπά- εξετάζει αν αυτές αφορούν μία ή περισσότερες από τις
γεται τροποποίηση πράξης προσδιορισμού φόρου για εξής, ενδεικτικώς απαριθμούμενες, καταστάσεις:
φορολογικό έτος για το οποίο το δικαίωμα ελέγχου έχει α) ο νομικός χαρακτηρισμός των μεμονωμένων σταδί-
παραγραφεί, η αντίστοιχη προσαρμογή φόρου διενερ- ων από τα οποία αποτελείται μια διευθέτηση είναι ασυμ-
γείται στο παλαιότερο φορολογικό έτος για το οποίο το βίβαστος με τη νομική υπόσταση της διευθέτησης στο
δικαίωμα ελέγχου δεν έχει ακόμη παραγραφεί και στο σύνολό της,
οποίο αφορά ο διορθωτικός προσδιορισμός φόρου. β) η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων εφαρμόζεται
κατά τρόπο που δεν συνάδει με μια συνήθη επιχειρημα-
Άρθρο 38
τική συμπεριφορά,
Έκδοση και κοινοποίηση πράξης γ) η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων περιλαμβάνει
προσδιορισμού φόρου στοιχεία που έχουν ως αποτέλεσμα την αλληλοαντιστάθ-
Η πράξη προσδιορισμού φόρου του άρθρου 36 υπο- μιση ή την αλληλοακύρωσή τους,
γράφεται από τον Διοικητή ή άλλον ειδικά οριζόμενο δ) η σύναψη συναλλαγών είναι κυκλικού χαρακτήρα,
υπάλληλο της Φορολογικής Διοίκησης. Η πράξη προσ- ε) η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων οδηγεί σε σημα-
διορισμού φόρου περιέχει τις εξής πληροφορίες: ντικό φορολογικό πλεονέκτημα αλλά αυτό δεν αντανα-
α) το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία του φορολο- κλάται στους επιχειρηματικούς κινδύνους, τους οποίους
γούμενου, αναλαμβάνει ο φορολογούμενος, ή στις ταμειακές ροές
β) τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου του φορολο- του,
γούμενου, εφόσον έχει αποδοθεί στον φορολογούμενο, στ) το αναμενόμενο περιθώριο κέρδους πριν από τον
γ) την ημερομηνία έκδοσης της πράξης, φόρο είναι σημαντικό σε σύγκριση με το ύψος του ανα-
δ) το είδος της πράξης προσδιορισμού του φόρου και μενόμενου φορολογικού πλεονεκτήματος.
το αντικείμενο στο οποίο αφορά η πράξη, 4. Όταν, κατ’ εφαρμογή της παρ. 1, διευθετήσεις ή σειρά
ε) το ποσό της φορολογικής οφειλής, διευθετήσεων κρίνονται μη γνήσιες, τότε η φορολογική
στ) την ημερομηνία μέχρι την οποία πρέπει να εξο- υποχρέωση, συμπεριλαμβανομένων σχετικών κυρώσε-
φληθεί ο φόρος, ων, υπολογίζεται βάσει των διατάξεων που θα τύγχαναν
ζ) τους λόγους για τους οποίους η Φορολογική Διοίκη- εφαρμογής εν απουσία της εν λόγω διευθέτησης.
ση προέβη στον προσδιορισμό φόρου και τον τρόπο με
τον οποίο υπολογίστηκε το ποσό του φόρου, ΜΕΡΟΣ Η’
η) τον χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο αμφισβήτησης ΕΙΣΠΡΑΞΗ
του προσδιορισμού φόρου,
θ) τυχόν αλληλεγγύως υπεύθυνα πρόσωπα, ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
ι) λοιπές πληροφορίες. ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΦΟΡΟΥ
Η πράξη προσδιορισμού φόρου κοινοποιείται στο
πρόσωπο στο οποίο αφορά ο προσδιορισμός φόρου. Άρθρο 40
Με την πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου Αρμόδια όργανα
κοινοποιείται ταυτόχρονα και η οικεία έκθεση ελέγχου, 1. Η είσπραξη των φόρων και των λοιπών εσόδων
εκτός από την περίπτωση του τέταρτου εδαφίου της του Δημοσίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής
παρ. 6 του άρθρου 36. του Κώδικα, συμπεριλαμβανομένης της αναγκαστικής
εκτέλεσης και της λήψης διασφαλιστικών μέτρων, ανήκει β) Σε περίπτωση διοικητικού προσδιορισμού ή διορ-
στην αρμοδιότητα του Διοικητή. θωτικού προσδιορισμού του φόρου κατόπιν υποβολής
2. Ο Διοικητής ή τα νομίμως εξουσιοδοτημένα όργανα τροποποιητικής δήλωσης, το επιστρεπτέο ποσό κατα-
της Φορολογικής Διοίκησης δύνανται να προβαίνουν σε βάλλεται στον φορολογούμενο εντός ενενήντα (90) ημε-
κάθε δικαστική ή οποιαδήποτε άλλη νόμιμη ενέργεια ρών από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού του
που αποσκοπεί, άμεσα ή έμμεσα, στην είσπραξη φόρων φόρου, με την επιφύλαξη περιπτώσεων επιστροφής που
και λοιπών εσόδων, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, επιλέγονται για έλεγχο.
της κατάθεσης αίτησης πτώχευσης του οφειλέτη του γ) Εφόσον για την επιστροφή του φόρου διενεργείται
Δημοσίου και της άσκησης αγωγής διάρρηξης. Κατά την έλεγχος, το επιστρεπτέο ποσό καταβάλλεται στον φο-
εφαρμογή του παρόντος ισχύει αναλόγως η παρ. 2 του ρολογούμενο εντός τριάντα (30) ημερών από την ολο-
άρθρου 30. κλήρωση του ελέγχου. Ο έλεγχος του πρώτου εδαφίου
ολοκληρώνεται το αργότερο εντός τεσσάρων (4) μηνών
Άρθρο 41 από την έκδοση της εντολής ελέγχου. Σε εξαιρετικές πε-
Καταβολή φόρου ριπτώσεις, η προθεσμία του δευτέρου εδαφίου μπορεί
1. Ο φόρος καταβάλλεται κατά τον χρόνο που προ- να παρατείνεται για οκτώ (8) ακόμη μήνες, με ειδική αι-
βλέπεται από τον νόμο που επιβάλλει την αντίστοιχη τιολογία. Για τους σκοπούς του άρθρου αυτού, ως ολο-
φορολογία, στην οποία εφαρμόζεται ο Κώδικας. κλήρωση του ελέγχου νοείται:
2. Σε περίπτωση διορθωτικού ή εκτιμώμενου προσ- γα) σε περίπτωση μερικής ή ολικής απόρριψης του αι-
διορισμού φόρου, ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται τούμενου προς επιστροφή ποσού, η έκδοση των οικείων
μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση της πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου και
πράξης προσδιορισμού του φόρου στον φορολογού- γβ) σε περίπτωση αποδοχής του αιτούμενου προς επι-
μενο. Στην περίπτωση οίκοθεν προσδιορισμού του στροφή ποσού, η σύνταξη της οικείας έκθεσης ελέγχου.
φόρου, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 36, δεν δ) Με την επιφύλαξη των περ. α) έως γ), το επιστρεπτέο
εφαρμόζεται το προηγούμενο εδάφιο και ο οφειλόμε- ποσό καταβάλλεται στον φορολογούμενο εντός ενενή-
νος φόρος καταβάλλεται σύμφωνα με την παρ. 1 του ντα (90) ημερών από την υποβολή έγγραφου αιτήματός
παρόντος. του για επιστροφή, με την επιφύλαξη περιπτώσεων επι-
Σε περίπτωση ενδιάμεσου προσδιορισμού του φό- στροφής που επιλέγονται για έλεγχο.
ρου, ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται μέσα σε τρεις ε) Ειδικά για αιτήματα επιστροφής Φόρου Προστιθέ-
(3) ημέρες από την κοινοποίηση της αντίστοιχης πράξης μενης Αξίας από υποκείμενους μη εγκατεστημένους
προσδιορισμού του φόρου. στο εσωτερικό της χώρας, η Φορολογική Διοίκηση απο-
3. Σε περίπτωση έκδοσης οριστικής απόφασης διοι- φαίνεται μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από τη λήψη του
κητικού δικαστηρίου, ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλε- σχετικού αιτήματος, εκτός εάν απαιτείται η προσκόμιση
ται σε δύο (2) ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Η πρώτη δόση συμπληρωματικών στοιχείων, οπότε η ως άνω προθε-
καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δη- σμία παρατείνεται μέχρι οκτώ (8) μήνες. Το επιστρεπτέο
μόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα από την ποσό καταβάλλεται το αργότερο εντός δέκα (10) εργά-
κοινοποίηση στον φορολογούμενο της πράξης εκκαθά- σιμων ημερών από τη λήξη της προθεσμίας έκδοσης
ρισης του φόρου που προκύπτει με βάση το διατακτικό απόφασης.
της απόφασης και η δεύτερη δόση μέχρι την τελευταία στ) Η ενδικοφανής προσφυγή με αίτημα την ακύρω-
εργάσιμη ημέρα του μήνα που ακολουθεί. Η παρούσα ση ή την τροποποίηση της πράξης προσδιορισμού του
εφαρμόζεται και για την καταβολή του φόρου βάσει φόρου ή επιβολής του προστίμου, συνιστά αίτημα επι-
απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού. στροφής και η προθεσμία της περ. δ) εκκινεί από την
κοινοποίηση στην Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης
Άρθρο 42 που είναι αρμόδια για την επιστροφή του αχρεωστήτως
Επιστροφή φόρου καταβληθέντος ποσού, της απόφασης της Διεύθυνσης
1. Εάν ο φορολογούμενος δικαιούται επιστροφή φό- Επίλυσης Διαφορών που ακυρώνει ή τροποποιεί την
ρου, η Φορολογική Διοίκηση, αφού συμψηφίσει τους πράξη προσδιορισμού του φόρου ή επιβολής του προ-
οφειλόμενους από τον φορολογούμενο φόρους με το στίμου.
προς επιστροφή ποσό, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρ- ζ) Η δικαστική προσφυγή με αίτημα την ακύρωση ή
θρου 47, προβαίνει στην επιστροφή της τυχόν προκύ- την τροποποίηση της πράξης προσδιορισμού του φόρου
πτουσας διαφοράς. ή επιβολής του προστίμου ή της απόφασης της Διεύθυν-
2. α) Σε περίπτωση άμεσου προσδιορισμού του φόρου, σης Επίλυσης Διαφορών, συνιστά αίτημα επιστροφής και
το επιστρεπτέο ποσό καταβάλλεται στον φορολογούμε- η προθεσμία της περ. δ) εκκινεί από την κοινοποίηση
νο εντός ενενήντα (90) ημερών από την υποβολή της δή- στην Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης που είναι
λωσης του φορολογούμενου. Ειδικά για τη δήλωση που αρμόδια για την επιστροφή του αχρεωστήτως κατα-
υποβάλλεται με επιφύλαξη, η προθεσμία του πρώτου βληθέντος ποσού, της απόφασης του δικαστηρίου που
εδαφίου εκκινεί από την αποδοχή της επιφύλαξης από τη ακυρώνει ή τροποποιεί την πράξη προσδιορισμού του
Φορολογική Διοίκηση, με την επιφύλαξη περιπτώσεων φόρου ή επιβολής του προστίμου ή την απόφαση της
επιστροφής που επιλέγονται για έλεγχο. Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.
3. Μετά την πάροδο των προθεσμιών της παρ. 2 η αξί- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’

ωση του φορολογούμενου για την επιστροφή του φόρου ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ
καθίσταται ληξιπρόθεσμη. ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
4. Με δήλωση του φορολογούμενου το επιστρεπτέο
ποσό δύναται να παρακρατηθεί με σκοπό τον συμψηφι- Άρθρο 44
σμό του με μελλοντικές οφειλές του φορολογούμενου. Απαρίθμηση εκτελεστών τίτλων
5. Η αξίωση για επιστροφή φόρου, ο οποίος καταβλή- 1. Η είσπραξη των φόρων και των λοιπών εσόδων του
θηκε αχρεωστήτως, παραγράφεται κατά τον χρόνο που Δημοσίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώ-
παραγράφεται το δικαίωμα της Φορολογικής Διοίκησης δικα, πραγματοποιείται δυνάμει εκτελεστού τίτλου.
για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου, σύμφωνα με 2. Εκτελεστοί τίτλοι από τον νόμο είναι:
τις παρ. 1 και 2 του άρθρου 37 αναφορικά με την αντί- α) στην περίπτωση άμεσου προσδιορισμού φόρου, ο
στοιχη φορολογική υποχρέωση από την οποία πηγάζει προσδιορισμός του φόρου, όπως προκύπτει ταυτόχρονα
η αξίωση προς επιστροφή. Η παραγραφή της αξίωσης με την υποβολή της δήλωσης ή με την ενημέρωση της
για επιστροφή φόρου που προκύπτει ότι καταβλήθηκε Φορολογικής Διοίκησης σύμφωνα με την παρ. 2 του άρ-
αχρεωστήτως ως αποτέλεσμα έκδοσης πράξης για την θρου 36 του παρόντος, εφόσον έχει προηγηθεί η υπεν-
ακύρωση ή την τροποποίηση άμεσου προσδιορισμού ή θύμιση του άρθρου 63α του Εκτελεστικού Κανονισμού
πράξης προσδιορισμού του φόρου ή πράξης επιβολής 282/2011 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2011, για
προστίμου, σύμφωνα με το άρθρο 74, παρατείνεται κατά τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής της Οδηγίας 2006/112/
ένα (1) έτος από την ημερομηνία έκδοσης της πράξης ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης
ακύρωσης ή τροποποίησης, εφόσον η πράξη ακύρωσης αξίας (L 77),
ή τροποποίησης εκδίδεται εντός του τελευταίου έτους β) στην περίπτωση διοικητικού προσδιορισμού φό-
της προθεσμίας παραγραφής ή μετά από τη συμπλή- ρου, η πράξη προσδιορισμού του φόρου,
ρωση του χρόνου παραγραφής κατά τις παρ. 1 και 2 γ) στην περίπτωση εκτιμώμενου προσδιορισμού φό-
του άρθρου 37. Ειδικά στις φορολογίες δωρεών, γονι- ρου, η πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου,
κών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων, η αξίωση για δ) στην περίπτωση διορθωτικού προσδιορισμού φό-
επιστροφή φόρου, ο οποίος καταβλήθηκε αχρεώστητα ρου, η πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου,
λόγω μη σύνταξης συμβολαίου ή μεταγραφής δικαστι- ε) στην περίπτωση ενδιάμεσου προσδιορισμού φό-
ρου, η πράξη ενδιάμεσου προσδιορισμού του φόρου,
κής απόφασης, παραγράφεται εντός πέντε (5) ετών
στ) σε περίπτωση έκδοσης οριστικής δικαστικής από-
από τη λήξη του έτους εντός του οποίου υποβλήθηκε
φασης, η απόφαση αυτή,
η δήλωση.
ζ) σε περίπτωση επιβολής προστίμων, οι αντίστοιχες
Άρθρο 43 πράξεις,
Σειρά εξόφλησης η) σε περίπτωση ενδικοφανούς προσφυγής, η απόφα-
1. Κατά την εκάστοτε καταβολή φόρου, εισπράττο- ση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών,
νται υποχρεωτικά επί του καταβαλλόμενου ποσού, οι θ) σε περίπτωση Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονι-
αναλογούντες τόκοι και πρόστιμο λόγω εκπρόθεσμης σμού, η απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού,
ι) στην περίπτωση του άρθρου 74, η πράξη ακύρω-
καταβολής. Ειδικά οι καταβολές χρηματικών ποσών ένα-
σης ή τροποποίησης που εκδίδεται σύμφωνα με το άρ-
ντι οφειλής από Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που
θρο αυτό,
προκύπτει από δήλωση Φ.Π.Α. του άρθρου 47α του Κώ-
ια) το πρακτικό εξώδικης επίλυσης φορολογικής δια-
δικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α’ 248) ή αντίστοιχη δήλωση
φοράς που εκδίδεται από την Επιτροπή του άρθρου 16
Φ.Π.Α. που υποβάλλεται σε άλλο κράτος μέλος, εξοφλούν
του ν. 4714/2020 (Α’ 148).
την υποχρέωση του φορολογούμενου με την ακόλουθη
σειρά: Άρθρο 45
α) το αρχικό ποσό του φόρου, Λήψη διασφαλιστικών μέτρων
β) τόκος επί του φόρου, 1. Η Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να διασφαλί-
γ) έξοδα είσπραξης, ζει την είσπραξη φόρων, μπορεί σε επείγουσες περιπτώ-
δ) πρόστιμα που σχετίζονται με τον φόρο. σεις ή για να αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος για την εί-
Αν οι ως άνω οφειλές από Φ.Π.Α. καταβάλλονται εντός σπραξη των φόρων, να προβαίνει με βάση τον εκτελεστό
του πλαισίου οποιασδήποτε ρύθμισης, οι καταβολές τίτλο του άρθρου 44 πριν από τη λήξη της προθεσμίας
χρηματικών ποσών εξοφλούν την υποχρέωση του φο- καταβολής της οφειλής και χωρίς δικαστική απόφαση
ρολογούμενου σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο. στην επιβολή συντηρητικής κατάσχεσης κινητών, ακι-
2. Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να κατανέμει κάθε νήτων, εμπράγματων δικαιωμάτων σε αυτά, απαιτήσεων
καταβολή σε οποιονδήποτε οφειλόμενο φόρο: και γενικά όλων των περιουσιακών στοιχείων του οφει-
α) εάν ο φορολογούμενος δεν υποδείξει κατά τον χρό- λέτη του Δημοσίου είτε βρίσκονται στα χέρια του είτε
νο της καταβολής σε ποιο συγκεκριμένο φόρο ή φορο- στα χέρια τρίτου. Η συντηρητική κατάσχεση τρέπεται
λογική περίοδο αφορά η πληρωμή, ή αυτοδίκαια σε αναγκαστική με την πάροδο της νόμιμης
β) εάν η είσπραξη πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με προθεσμίας καταβολής της οφειλής και έχει τις συνέ-
το άρθρο 47. πειες της αναγκαστικής κατάσχεσης από τον χρόνο της
εγγραφής της. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλογικά ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’

τα άρθρα 707 έως και 723 του Κώδικα Πολιτικής Δικονο- ΜΕΤΡΑ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ
μίας (Κ.Πολ.Δ.), εξαιρουμένων της παρ. 5 του άρθρου 715
και του άρθρου 722 του Κ.Πολ.Δ. Άρθρο 46
2. Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί, με τις προϋποθέ- Ατομική ειδοποίηση καταβολής οφειλής/
σεις της παρ. 1, να προβαίνει στη λήψη των ασφαλιστι- υπερημερίας
κών μέτρων του Κ.Πολ.Δ. με βάση τον εκτελεστό τίτλο, 1. Σε περίπτωση μη καταβολής των ποσών που ανα-
καθώς και πριν από την απόκτηση εκτελεστού τίτλου, φέρονται στην πράξη προσδιορισμού του φόρου ή στην
κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 691Α του Κ.Πολ.Δ.. πράξη επιβολής προστίμων ή στην πράξη εκκαθάρισης
3. Τα μέτρα της παρ. 2 διατάσσονται από τον Πρόεδρο του φόρου μετά την έκδοση οριστικής δικαστικής από-
του Διοικητικού Πρωτοδικείου της έδρας του οργάνου φασης ή σε οποιονδήποτε άλλο εκτελεστό τίτλο του
της Φορολογικής Διοίκησης χωρίς να απαιτείται προη- άρθρου 44 μέχρι την προβλεπόμενη σε αυτά ημερο-
γούμενη κλήτευση του φορολογούμενου. μηνία πληρωμής, η Φορολογική Διοίκηση κοινοποιεί
4. Με τις προϋποθέσεις της παρ. 1 μπορεί να εγγραφεί στον φορολογούμενο ατομική ειδοποίηση καταβολής
υποθήκη για κάθε φόρο και λοιπά έσοδα του Δημοσί- των οφειλών του που δεν έχουν καταβληθεί μέσα στις
ου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα. νόμιμες προθεσμίες πριν από τη διενέργεια οποιασδή-
Σε κάθε περίπτωση, η παρ. 1 του άρθρου 1262 του ποτε πράξης εκτέλεσης σύμφωνα με όσα ορίζονται στα
Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α’ 164) εξακολουθεί άρθρα 47 και 48.
να ισχύει. 2. Σε περίπτωση μη καταβολής των ποσών που ανα-
5. Εφόσον η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώνει μη φέρονται στην ατομική ειδοποίηση μέσα σε τριάντα
απόδοση, ανακριβή απόδοση, συμψηφισμό, έκπτωση (30) ημέρες από την κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίη-
ή διακράτηση Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, Φόρου σης καταβολής οφειλής, η Φορολογική Διοίκηση μπορεί
Κύκλου Εργασιών, φόρου ασφαλίστρων, παρακρατού- να προβεί στη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης
μενων, επιρριπτόμενων φόρων, τελών και εισφορών με σύμφωνα με όσα ορίζονται στον Κώδικα. Για την επιβολή
σκοπό τη μη πληρωμή συνολικά στο Δημόσιο ποσού κατάσχεσης στις περιπτώσεις κατάσχεσης χρηματικών
πάνω από εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, κα- ποσών ή απαιτήσεων στα χέρια του φορολογούμενου
θώς και είσπραξη επιστροφής των παραπάνω φόρων ή τρίτου, δεν απαιτείται η κοινοποίηση της ειδοποίησης.
κατόπιν παραπλάνησης της Φορολογικής Διοίκησης 3. Στην ατομική ειδοποίηση αναφέρονται:
με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή α) το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία και τα στοιχεία
με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών του φορολογούμενου,
γεγονότων, μπορεί, βάσει ειδικής έκθεσης ελέγχου, να β) ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου του φορολογού-
επιβάλλει σε βάρος του υπόχρεου παραβάτη προλη- μενου, εφόσον έχει αποδοθεί,
πτικά ή διασφαλιστικά του δημοσίου συμφέροντος γ) η ημερομηνία έκδοσης της ατομικής ειδοποίησης,
μέτρα άμεσου και επείγοντος χαρακτήρα. Ειδικότερα καθώς και παραπομπές στους αντίστοιχους εκτελεστούς
η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να μην παραλαμβά- τίτλους,
νει και να μη χορηγεί έγγραφα που απαιτούνται για τη δ) το είδος και το ποσό των οφειλόμενων φόρων, των
μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων. Στην περίπτω- τόκων, των προστίμων και η φορολογική περίοδος ή πε-
ση αυτή δεσμεύεται το πενήντα τοις εκατό (50%) των ρίοδοι ή οι φορολογικές υποθέσεις που αφορούν αυτά,
καταθέσεων των πάσης φύσεως λογαριασμών και με εξαίρεση αυτά για τα οποία ισχύει νόμιμη ή διοικητική
παρακαταθηκών και του περιεχομένου των θυρίδων ή δικαστική αναστολή πληρωμής,
του υπόχρεου παραβάτη και κατ’ ανώτατο μέχρι του ε) η εντολή καταβολής των ποσών αυτών,
διπλάσιου του ποσού για το οποίο διαπιστώνεται ο στ) ο τρόπος πληρωμής των ανωτέρω,
σκοπός μη πληρωμής ή η είσπραξη επιστροφής, κατά ζ) ο όρος ότι οι τόκοι συνεχίζουν να υπολογίζονται
τα ανωτέρω. Το μη χρηματικό περιεχόμενο θυρίδων μέχρι την τελική εξόφληση της οφειλής,
και οι μη χρηματικές παρακαταθήκες δεσμεύονται στο η) ο όρος ότι εφόσον ο φορολογούμενος δεν προ-
σύνολό τους. βεί σε εξόφληση μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την
6. Τα μέτρα της παρ. 5 επιβάλλονται σωρευτικά σε βά- κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης, η Φορολογική
ρος των ομόρρυθμων εταίρων προσωπικών εταιρειών, Διοίκηση μπορεί να προβεί σε διαδικασία αναγκαστικής
καθώς και σε βάρος των προσώπων των παρ. 1 και 2 του είσπραξης των ποσών που αναφέρονται σε αυτήν, εκτός
άρθρου 49. Η προθεσμία και η άσκηση προσφυγής δεν εάν ο φορολογούμενος υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης
αναστέλλουν την εφαρμογή των μέτρων. οφειλών μέσα στις τριάντα (30) αυτές ημέρες.
7. Τα μέτρα της παρ. 5 δεν εμποδίζουν τη δυνατότητα 4. Η ατομική ειδοποίηση, η οποία δεν εξομοιώνεται με
της Φορολογικής Διοίκησης να ικανοποιεί τις απαιτήσεις επιταγή προς πληρωμή, κοινοποιείται στον φορολογού-
της, από τα δεσμευθέντα περιουσιακά στοιχεία, με ανα- μενο σύμφωνα με το άρθρο 5.
γκαστική εκτέλεση σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
8. Αντιρρήσεις κατά των μέτρων των παρ. 5 έως 7 Άρθρο 47
εξετάζονται με τη διαδικασία που προβλέπεται στην Αναγκαστική εκτέλεση
περ. δ) της παρ. 2 του άρθρου 6 του Κώδικα Διοικητικής 1. Με την επιφύλαξη των θεμάτων που ρυθμίζονται δι-
Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α’ 97). αφορετικά από τον Κώδικα, η αναγκαστική είσπραξη των
φόρων και των λοιπών εσόδων του Δημοσίου που εμπί- Άρθρο 49
πτουν στο πεδίο εφαρμογής του διενεργείται σύμφωνα Αλληλέγγυα ευθύνη
με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε., 1. Τα πρόσωπα που είναι εκτελεστικοί πρόεδροι, διευ-
ν. 4978/2022, Α’ 190). θυντές, γενικοί διευθυντές, διαχειριστές, διευθύνοντες
2. Η Φορολογική Διοίκηση συμψηφίζει απαιτήσεις από σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές
φόρους και λοιπά έσοδα του Δημοσίου που εμπίπτουν των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, καθώς
στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα και σε όλη την εν γένει και τα πρόσωπα που ασκούν εν τοις πράγμασι τη δια-
φορολογική και τελωνειακή νομοθεσία, σύμφωνα με το χείριση ή διοίκηση νομικού προσώπου ή νομικής οντό-
άρθρο 75 του Κ.Ε.Δ.Ε. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται τητας, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα για την
να συμψηφίζει κάθε άλλη απαίτηση σύμφωνα με τα ανα- πληρωμή του φόρου εισοδήματος, παρακρατούμενου
φερόμενα στο πρώτο εδάφιο. φόρου, κάθε επιρριπτόμενου φόρου, Φόρου Προστιθέ-
3. Αναγκαστική εκτέλεση δεν διενεργείται για οφειλές, μενης Αξίας (Φ.Π.Α.) και του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας
η πληρωμή των οποίων τελεί σε νόμιμη ή δικαστική ή Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), που οφείλονται από αυτά τα νομικά
διοικητική αναστολή των παρ. 3 και 4 του άρθρου 72 πρόσωπα και τις νομικές οντότητες, ανεξάρτητα από
και για όσο χρόνο αυτή διαρκεί. Αναγκαστική εκτέλεση τον χρόνο βεβαίωσής τους, όπως και για τους τόκους,
δεν διενεργείται επίσης για οφειλές που έχουν υπαχθεί πρόστιμα, προσαυξήσεις και οποιεσδήποτε διοικητικές
σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών, εφόσον ο φορολο- χρηματικές κυρώσεις επιβάλλονται επ’ αυτών, εφόσον
γούμενος συμμορφώνεται με το πρόγραμμα. συντρέχουν σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις:
4. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να επιλέγει κατά α) τα ανωτέρω πρόσωπα είχαν μια από τις ανωτέρω
προτεραιότητα τις, προς επιδίωξη της είσπραξης της ιδιότητες είτε κατά τη διάρκεια λειτουργίας του νομικού
οφειλής, υποθέσεις με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύ- προσώπου ή της νομικής οντότητας είτε κατά τον χρόνο
νου ή εξαιρετικά και με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία κα- λύσης, διάλυσης ή συγχώνευσής τους είτε κατά τη διάρ-
θορίζονται από τον Διοικητή και δεν δημοσιοποιούνται. κεια της εκκαθάρισής τους,
Ο Υπουργός δύναται να ζητά, εκ των υστέρων, στοιχεία β) οι οφειλές κατέστησαν ληξιπρόθεσμες κατά τη δι-
από τον Διοικητή σχετικά με τα κριτήρια του πρώτου άρκεια της θητείας τους υπό κάποια εκ των ανωτέρω
εδαφίου. ιδιοτήτων με την επιφύλαξη των επόμενων εδαφίων.
5. Η Φορολογική Διοίκηση προβαίνει σε περιοδική δι- Αν οι οφειλές διαπιστώνονται μετά από έλεγχο, ως
αγραφή των βεβαιωμένων ανείσπρακτων οφειλών στις αλληλεγγύως υπεύθυνα πρόσωπα κατά την έννοια της
παρούσας νοούνται μόνο τα πρόσωπα στα οποία συ-
Υπηρεσίες της υπέρ του Δημοσίου, νομικών προσώπων
νέτρεχαν οι προϋποθέσεις των περ. α) και γ) κατά το
ή τρίτων, εφόσον το εισπρακτέο υπόλοιπο ανά βασική
φορολογικό έτος ή την περίοδο στην οποία ανάγονται
οφειλή δεν υπερβαίνει το ποσό του ενός (1) ευρώ.
οι οφειλές αυτές. Εάν οι φορολογικές οφειλές της παρού-
Άρθρο 48 σας έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, η αλληλέγγυα ευθύνη
Λήψη μέτρων σε περίπτωση υπόνοιας βαραίνει και τα πρόσωπα στα οποία συνέτρεχαν οι προ-
καταδολίευσης ϋποθέσεις των περ. α) και γ) κατά τον χρόνο που κάθε
δόση της ρύθμισης κατέστη ληξιπρόθεσμη ή η ρύθμιση
1. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις που υπάρχουν πληρο-
απωλέσθηκε. Για τα ποσά των τόκων, των προσαυξήσε-
φορίες ή υπόνοιες ότι ο φορολογούμενος θα προβεί σε
ων, των προστίμων και των λοιπών χρηματικών κυρώσε-
μεταβίβαση περιουσιακών του στοιχείων ή προβαίνει
ων, η αλληλέγγυα ευθύνη βαραίνει τα πρόσωπα που είναι
σε προπαρασκευαστικές ενέργειες, για να εγκαταλείψει
αλληλεγγύως υπεύθυνα για την κύρια οφειλή επί της
τη χώρα, ή σε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια που θέτει σε
οποίας υπολογίζονται και επιβάλλονται τα ποσά αυτά,
κίνδυνο την είσπραξη του φόρου, η Φορολογική Διοί- γ) οι εν λόγω οφειλές δεν καταβλήθηκαν ή δεν απο-
κηση μπορεί να λαμβάνει, με βάση τον εκτελεστό τίτλο, δόθηκαν στο Δημόσιο από υπαιτιότητα των ανωτέρω
μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης ακόμη και πριν από τη προσώπων. Το βάρος απόδειξης για τη μη ύπαρξη υπαι-
νόμιμη ημερομηνία καταβολής της οφειλής ή την κοι- τιότητας φέρουν τα πρόσωπα της παρούσας.
νοποίηση της ατομικής ειδοποίησης ή την παρέλευση 2. Στα νομικά πρόσωπα που συγχωνεύονται, ευθύνεται
της τριακονθήμερης προθεσμίας που προβλέπεται στο αλληλεγγύως με τα πρόσωπα της παρ. 1 για την πλη-
άρθρο 46 για την καταβολή της οφειλής. ρωμή των οφειλόμενων φόρου εισοδήματος, παρακρα-
2. Με τις προϋποθέσεις της παρ. 1 μπορεί επίσης να τούμενου φόρου, κάθε επιρριπτόμενου φόρου, Φόρου
εγγράφεται υποθήκη. Προστιθέμενης Αξίας και του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας
3. Εάν ο φορολογούμενος μεταβιβάσει περιουσιακά Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) και των επ’ αυτών τόκων, προστίμων,
στοιχεία του, η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προ- προσαυξήσεων και οποιωνδήποτε χρηματικών κυρώ-
βαίνει στην άσκηση αγωγής διάρρηξης για τη διασφά- σεων του διαλυόμενου νομικού προσώπου και εκείνο
λιση των συμφερόντων του Δημοσίου, σύμφωνα με τα που το απορρόφησε ή το νέο νομικό πρόσωπο που συ-
άρθρα 939 έως 946 του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984 στήθηκε, ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους.
Α’ 164). Στην περίπτωση αυτή η Φορολογική Διοίκηση 3. Οι τελευταίοι κύριοι ή ψιλοί κύριοι ή επικαρπωτές
μπορεί να ζητήσει ως ασφαλιστικό μέτρο τη δικαστική ή επιφανειούχοι των ακινήτων ευθύνονται σε ολόκληρο
μεσεγγύηση σύμφωνα με τα άρθρα 725 έως 726 του μαζί με τους υπόχρεους για την πληρωμή του ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. που βαρύνει το δικαίωμα που απέκτησαν, εκτός εάν αυτό
αποκτήθηκε από επαχθή αιτία. Τα πρόσωπα αυτά έχουν ευθύνη του αρμόδιου οργάνου της Φορολογικής Διοί-
δικαίωμα να ασκήσουν ενδικοφανή προσφυγή σύμφωνα κησης, εκτός εάν αιτιολογημένα κρίνεται από τον Δι-
με το άρθρο 72 εντός εξήντα (60) ημερών από την κοινο- οικητή ότι η μη εκκίνηση της διαδικασίας αυτής είναι
ποίηση της οικείας πράξης της Φορολογικής Διοίκησης. δικαιολογημένη.
4. Πρόσωπα που ευθύνονται για την καταβολή φόρου 2. Με την επιφύλαξη της παρ. 1, καμία διάταξη περί
εκ μέρους του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότη- παραγραφής δεν αποκλείει το δικαίωμα αναγκαστικής
τας σύμφωνα με το παρόν άρθρο, δύνανται να ασκήσουν εκτέλεσης για την είσπραξη από το Δημόσιο των μη κα-
έναντι της Φορολογικής Διοίκησης, παράλληλα με το ταβληθέντων φόρων ή άλλων εσόδων του Δημοσίου
νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, οποιοδήποτε που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα.
δικαίωμα θα είχε στη διάθεσή του το νομικό πρόσωπο
Άρθρο 51
ή η νομική οντότητα.
Αμοιβαία συνδρομή στην είσπραξη
5. Από την εφαρμογή του παρόντος εξαιρούνται οι αρ-
απαιτήσεων από φόρους στο πλαίσιο
χηγοί των διπλωματικών αποστολών και των προξενικών
της Ευρωπαϊκής Ένωσης
αρχών για τα χρέη του διαπιστεύοντος ή αποστέλλοντος
κράτους αντίστοιχα. 1. Για την αμοιβαία συνδρομή στην είσπραξη απαιτή-
σεων εφαρμόζονται:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’ α) τα άρθρα 295 έως και 319 του ν. 4072/2012 (Α’ 86),
ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία
ΦΟΡΩΝ η Οδηγία 2010/24/ΕΕ του Συμβουλίου της 16ης Μαρτί-
ου 2010, περί αμοιβαίας συνδρομής για την είσπραξη
Άρθρο 50 απαιτήσεων σχετικών με φόρους, δασμούς και άλλα
Παραγραφή είσπραξης φόρων μέτρα (L 84),
1. Το δικαίωμα του Δημοσίου για την είσπραξη των β) ο ν. 4153/2013 (Α’ 116) για τους φόρους επί των
φόρων και λοιπών εσόδων του που εμπίπτουν στο πεδίο οποίων έχει εφαρμογή η Σύμβαση του Συμβουλίου της
εφαρμογής του Κώδικα παραγράφεται μετά την πάροδο Ευρώπης και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας
πέντε (5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποί- και Ανάπτυξης σύμφωνα με το άρθρο 2 αυτής,
ου αποκτήθηκε νόμιμος τίτλος εκτέλεσης (εκτελεστός γ) οι εκάστοτε ισχύουσες διεθνείς συμβάσεις που προ-
τίτλος). Η κοινοποίηση στον φορολογούμενο ατομικής βλέπουν την παροχή αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής
ειδοποίησης και οποιασδήποτε πράξης αναγκαστικής στην είσπραξη απαιτήσεων από φόρους.
εκτέλεσης διακόπτει την παραγραφή. Επιπροσθέτως, την 2. Το άρθρο 4 εφαρμόζεται και στην περίπτωση ορι-
παραγραφή διακόπτουν η αναγγελία προς επαλήθευση σμού, με διάταξη νόμου ή απόφαση του Υπουργού, του
στην πτώχευση, προς κατάταξη στον υπάλληλο πλειστη- Διοικητή ως αρμόδιας αρχής και εξουσιοδοτημένου εκ-
ριασμού, καθώς και στον εκκαθαριστή κληρονομιάς ή προσώπου για την αμοιβαία διοικητική συνδρομή στην
διαλυθέντος νομικού προσώπου ή στον ειδικό εκκαθα- είσπραξη απαιτήσεων από φόρους.
ριστή επιχείρησης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ΜΕΡΟΣ Θ’
καθώς και η εγγραφή προσημείωσης ή υποθήκης επί ΤΟΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ
οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου του φορολογού-
μενου. Επί αλληλεγγύως ευθυνόμενων, η διακοπή της ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
παραγραφής ως προς έναν από αυτούς ενεργεί και κατά ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ
των λοιπών. Η παραγραφή του παρόντος αναστέλλεται: ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ, ΤΗΝ ΤΗΡΗΣΗ
α) για όσο χρονικό διάστημα είχε χορηγηθεί ρύθμι- ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ, ΤΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ
ση τμηματικής καταβολής ή η Φορολογική Διοίκηση ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
δεν μπορούσε να εισπράξει το χρέος λόγω αναστολής ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΥΛΗΣ
εκτέλεσης από οποιαδήποτε αιτία. Στην περίπτωση
αυτή η παραγραφή δεν συμπληρώνεται πριν περάσει Άρθρο 52
ένα (1) έτος από τη λήξη της αναστολής, Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής
β) κατά τη διάρκεια ανηλικότητας του φορολογού- 1. Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί μέσα
μενου, στη νόμιμη προθεσμία καταβολής, ο φορολογούμενος
γ) κατά τη διάρκεια της δικαστικής αμφισβήτησης του υποχρεούται να καταβάλει τόκους επί του εν λόγω ποσού
εκτελεστού τίτλου της απαίτησης ή της νομιμότητας της φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα
είσπραξης ή του κύρους πράξης της εκτέλεσης και μέχρι της λήξης της νόμιμης προθεσμίας. Σε περίπτωση εκπρό-
τη συμπλήρωση ενός (1) έτους από την επίδοση στη Φο- θεσμης, αρχικής ή τροποποιητικής δήλωσης, καθώς και
ρολογική Διοίκηση με δικαστικό επιμελητή αμετάκλητης σε περίπτωση εκτιμώμενου, διορθωτικού ή ενδιάμεσου
δικαστικής απόφασης. προσδιορισμού του φόρου, ως αφετηρία υπολογισμού
Η μη εκκίνηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέ- των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την
λεσης για την είσπραξη των φόρων που εμπίπτουν στο οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει του
πεδίο εφαρμογής του Κώδικα μέσα σε πέντε (5) έτη από νόμου, ο φόρος που προκύπτει από την εκπρόθεσμη,
τη λήξη του έτους εντός του οποίου ο φορολογούμε- αρχική ή τροποποιητική δήλωση ή από την πράξη προσ-
νος κατέστη υπερήμερος, συνεπάγεται την πειθαρχική διορισμού.
2. Αν προκύπτει φόρος με την υποβολή της ενιαίας α) η μη υποβολή ή η ελλιπής υποβολή ή η εκπρόθεσμη
δήλωσης Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) του υποβολή δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα ή φορο-
άρθρου 47α του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α’ 248) ή λογικής δήλωσης, συμπεριλαμβανομένων των δηλώσε-
αντίστοιχης δήλωσης που υποβάλλεται σε άλλο κράτος ων που υποβάλλονται στη φορολογία κεφαλαίου, από
μέλος, στο πλαίσιο ειδικών καθεστώτων αντίστοιχων των την οποία δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής φόρου,
άρθρων 47β, 47γ και 47δ του Κώδικα Φ.Π.Α., εφόσον η και των δηλώσεων παρακράτησης φόρου,
Ελλάδα είναι κράτος μέλος κατανάλωσης, και ο φόρος β) η παράλειψη υποβολής ή η ελλιπής υποβολή ή η
αυτός δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης φόρου εισοδήματος,
καταβολής, ο υποκείμενος ή ο μεσάζων που λειτουρ- γ) η παράλειψη υποβολής ή η ελλιπής υποβολή ή η
γεί για λογαριασμό του, καταβάλλει τόκους επί του εν εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης Φόρου Προστιθέμε-
λόγω ποσού φόρου, από την επομένη μέρα της λήξης νης Αξίας (Φ.Π.Α.) του άρθρου 38 του Κώδικα Φ.Π.Α.
της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, έως και την ημέρα (ν. 2859/2000, Α’ 248),
καταβολής του φόρου. δ) η παράλειψη υποβολής ή η εκπρόθεσμη υποβολή
3. Αν υποβληθεί ενιαία δήλωση του άρθρου 47α του δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9). Σε περίπτωση υπο-
Κώδικα Φ.Π.Α. ή αντίστοιχη δήλωση που υποβάλλεται βολής δηλώσεων στοιχείων ακινήτων για περισσότερα
σε άλλο κράτος μέλος, στο πλαίσιο ειδικών καθεστώτων του ενός (1) έτη, επιβάλλεται ένα μόνο πρόστιμο, εφόσον
αντίστοιχων των άρθρων 47β, 47γ και 47δ του Κώδικα στις δηλώσεις αυτές επαναλαμβάνονται οι ίδιες μεταβο-
Φ.Π.Α., εφόσον η Ελλάδα είναι κράτος μέλος κατανάλω- λές. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο στις δηλώσεις Ενιαίου
σης, η οποία περιέχει θετικές διορθώσεις προηγούμενων Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων - πράξεις προσδιορισμού
φορολογικών περιόδων, ο υποκείμενος ή ο μεσάζων που φόρου, οι οποίες συντίθενται μηχανογραφικά από τη
λειτουργεί για λογαριασμό του, καταβάλλει τόκους επί Φορολογική Διοίκηση.
του εν λόγω ποσού φόρου, που υπολογίζονται επί των 2. Ειδικά σε φορολογούμενους που δεν υποβάλλουν
θετικών αυτών διορθώσεων, από την επομένη ημέρα της ή υποβάλλουν εκπρόθεσμα φορολογική δήλωση, με
λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής του φόρου για εξαίρεση τις δηλώσεις πληροφοριακού χαρακτήρα,
την περίοδο που αυτές αφορούν, έως την καταληκτική δεν υποβάλλουν ή υποβάλλουν εκπρόθεσμα δήλωση
ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης που παρακράτησης φόρου ή δεν ανταποκρίνονται σε αίτημα
περιέχει τις θετικές διορθώσεις. της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών
4. Σε περίπτωση καταβολής υπερβάλλοντος ποσού ή στοιχείων, επιβάλλεται πρόστιμο διακοσίων πενήντα
φόρου (αχρεώστητη καταβολή), καταβάλλονται τόκοι (250) ευρώ ανά παράβαση αν είναι υπόχρεοι τήρησης
στον φορολογούμενο για τη χρονική περίοδο από την
απλογραφικού λογιστικού συστήματος και πεντακοσίων
ημερομηνία αίτησης επιστροφής του υπερβάλλοντος
(500) ευρώ ανά παράβαση αν είναι υπόχρεοι τήρησης
ποσού φόρου μέχρι την ημερομηνία ειδοποίησης του
διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.
φορολογούμενου για την επιστροφή του, εκτός εάν
3. Για παραβάσεις που αφορούν δήλωση Φ.Π.Α. του
η επιστροφή φόρου ολοκληρωθεί μέσα σε ενενήντα
άρθρου 47α του Κώδικα Φ.Π.Α., καθώς και για παραβά-
(90) ημέρες από την παραλαβή από τη Φορολογική
σεις που αφορούν ενιαία δήλωση Φ.Π.Α. υποβλητέα σε
Διοίκηση της αίτησης επιστροφής φόρου του φορολο-
άλλο κράτος μέλος, στο πλαίσιο ειδικών καθεστώτων
γούμενου. Για τους σκοπούς του πρώτου εδαφίου, εάν
αντίστοιχων των άρθρων 47β, 47γ και 47δ του Κώδικα
το υπερβάλλον ποσό φόρου συμψηφιστεί με άλλες οφει-
Φ.Π.Α., εφόσον η Ελλάδα είναι κράτος μέλος κατανά-
λές, το ποσό θεωρείται ότι επιστράφηκε κατά τον χρόνο
λωσης, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό (100) ευρώ στον
διενέργειας του συμψηφισμού.
5. Τόκοι επί των τόκων δεν υπολογίζονται και δεν οφεί- υποκείμενο ή στον μεσάζοντα που ενεργεί για λογαρια-
λονται. σμό του σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής ενιαίας
δήλωσης Φ.Π.Α..
Άρθρο 53 4. Σε φορολογούμενους που παραβιάζουν τις υπο-
Κυρώσεις για παράλειψη υποβολής ή χρεώσεις που αφορούν στην υποβολή δήλωσης ή την
εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικών δηλώσεων αποστολή πληροφοριών σχετικών με υπηρεσίες τεχνικής
και δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα υποστήριξης Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών
και παράλειψη χορήγησης στοιχείων που (Φ.Η.Μ.) ή εμπορικού/λογιστικού προγράμματος δια-
ζητούνται από τη Φορολογική Διοίκηση χείρισης, που ζητούνται βάσει απόφασης του Διοικητή,
1. Με την επιφύλαξη του οίκοθεν προσδιορισμού της επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ ανά
παρ. 4 του άρθρου 36, σε φορολογούμενους που πα- μη δηλωθείσα, εκπροθέσμως δηλωθείσα ή ανακριβώς
ραλείπουν να υποβάλουν ή υποβάλλουν εκπρόθεσμα δηλωθείσα οντότητα του άρθρου 1 του ν. 4308/2014
φορολογικές δηλώσεις και δηλώσεις πληροφοριακού (Α’ 251), στην οποία παρέχονται ή η οποία αποδέχεται
χαρακτήρα από τις οποίες δεν προκύπτει υποχρέωση υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης Φ.Η.Μ. ή υπηρεσί-
καταβολής φόρου ή δεν ανταποκρίνονται σε αίτημα ες εμπορικού/λογιστικού προγράμματος διαχείρισης
της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών (Enterprise Resource Planning, «ERP»), εφόσον:
ή στοιχείων, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό (100) ευρώ α) αυτές υπερβαίνουν το δεκαπέντε τοις εκατό
για κάθε παράβαση. Παράβαση του πρώτου εδαφίου (15%) του συνολικού αριθμού των εμπροθέσμων δη-
συνιστούν ιδίως: λωθεισών σχετικών οντοτήτων ή
β) υπερβαίνουν αθροιστικά τις δέκα (10) ανά οντότητα Άρθρο 54

που παρέχει τις σχετικές υπηρεσίες. Κυρώσεις για την υποβολή ανακριβούς
5. Σε φορολογούμενους που παραλείπουν να υπο- δήλωσης
βάλουν ή υποβάλουν εκπρόθεσμη δήλωση κατοχής, 1. Όταν η φορολογική δήλωση είναι ανακριβής και
απόκτησης, μεταβολής και διακοπής λειτουργίας τερ- το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορο-
ματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Ση- λογική δήλωση υπολείπεται του ποσού του φόρου που
μείο Πώλησης («Electronic Funds Transfer at the point προκύπτει με βάση διορθωτικό προσδιορισμό φόρου
of sale, EFT/POS») επιβάλλεται πρόστιμο πεντακοσίων που πραγματοποιήθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση,
(500) ευρώ. ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της δια-
6. Εάν δεν υποβληθεί δήλωση από την οποία θα προ- φοράς φόρου που προκύπτει προς καταβολή ως εξής:
έκυπτε υποχρέωση καταβολής φόρου, περιλαμβανο- α) δέκα τοις εκατό (10%) του ποσού της διαφοράς, εάν
μένων των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, Φ.Π.Α. το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από πέντε τοις
με βάση το κανονικό ή τα ειδικά καθεστώτα του Κώδικα εκατό (5%) έως είκοσι τοις εκατό (20%) του φόρου που
Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α’ 248) υποβλητέας στην Ελλάδα προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
ή, εφόσον η Ελλάδα είναι κράτος μέλος κατανάλωσης, β) είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του ποσού της διαφο-
σε άλλο κράτος μέλος, φορολογίας κεφαλαίου και πα- ράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει το ποσοστό είκοσι
ρακρατούμενων φόρων, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με τοις εκατό (20%) και ανέρχεται σε ποσοστό έως πενήντα
ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) επί του ποσού του τοις εκατό (50%) του φόρου που προκύπτει με βάση τη
φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση. φορολογική δήλωση,
7. Τα πρόστιμα των παρ. 1 και 2 δεν επιβάλλονται, σε γ) πενήντα τοις εκατό (50%) του ποσού της διαφοράς,
περίπτωση υποβολής: αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το πενήντα
α) εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης Φ.Π.Α. ή τοις εκατό (50%) του φόρου που προκύπτει με βάση τη
δήλωσης παρακρατούμενου φόρου, εφόσον η σχετική φορολογική δήλωση.
αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα, 2. Ειδικά για ανακριβείς δηλώσεις Φόρου Προστιθέ-
β) εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας μενης Αξίας (Φ.Π.Α.) του άρθρου 38 ή του άρθρου 47α
εισοδήματος φυσικού προσώπου ή νομικού προσώπου του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ν. 2859/2000,
ή νομικής οντότητας, από την οποία το επιπλέον ποσό Α’ 248) ή δηλώσεις παρακρατούμενου φόρου, επιβάλ-
φόρου που προκύπτει προς καταβολή, σε σχέση με την λεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό πενήντα τοις εκατό
αρχική δήλωση, είναι έως εκατό (100) ευρώ, (50%) επί της διαφοράς.
γ) εκπρόθεσμης αρχικής δήλωσης φορολογίας εισο- 3. Σε φορολογούμενους συστήματος που υποβάλλουν
δήματος φυσικού προσώπου ή νομικού προσώπου ή ανακριβή δήλωση κατοχής, απόκτησης, μεταβολής και
νομικής οντότητας, από την οποία το ποσό φόρου που διακοπής λειτουργίας τερματικών Ηλεκτρονικής Με-
προκύπτει προς καταβολή είναι έως εκατό (100) ευρώ. ταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης («Electronic
8. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο σε περίπτωση υποβολής Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS») επιβάλλε-
εκπρόθεσμης τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης ται πρόστιμο πεντακοσίων (500) ευρώ.
εφόσον αφορά διόρθωση στοιχείων πληροφοριακού χα- 4. Σε φορολογούμενους που υποβάλλουν ανακριβή
ρακτήρα, τα οποία δεν σχετίζονται με τον προσδιορισμό δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) επιβάλλεται πρόστιμο
του φόρου που προκύπτει από τη δήλωση. εκατό (100) ευρώ, με την επιφύλαξη της παρ. 1. Σε πε-
9. Σε φορολογούμενους που δεν συνεργάζονται κατά ρίπτωση υποβολής δηλώσεων στοιχείων ακινήτων για
τη διάρκεια του φορολογικού ελέγχου ή δεν εγγράφο- περισσότερα του ενός (1) έτους επιβάλλεται ένα μόνο
νται στο φορολογικό μητρώο ή εγγράφονται περισσό- πρόστιμο, εφόσον στις δηλώσεις αυτές επαναλαμβά-
τερες φορές, επιβάλλεται πρόστιμο δύο χιλιάδων πεντα- νονται οι ίδιες μεταβολές.
κοσίων (2.500) ευρώ.
10. Σε περίπτωση άσκησης οικονομικής δραστηριότη- Άρθρο 55
τας για την οποία δεν έχει υποβληθεί δήλωση έναρξης Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ή μη
εργασιών, παρά την ύπαρξη σχετικής υποχρέωσης, επι- υποβολής ή υποβολής ανακριβούς/ατελούς
βάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό πενήντα τοις εκατό Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών ή Φακέλου
(50%) επί του ποσού του Φ.Π.Α. που θα έπρεπε να είχε Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών
αποδοθεί για όλη τη διάρκεια λειτουργίας της οικονο- 1. Στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υπο-
μικής δραστηριότητας. βολής ή υποβολής ανακριβούς/ατελούς Συνοπτικού Πί-
11. Σε φορολογούμενους που, μετά από πρόσκληση νακα Πληροφοριών ή Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλι-
του άρθρου 14, δεν επιδεικνύουν τα λογιστικά αρχεία (βι- κών Συναλλαγών επιβάλλονται, αντί των προστίμων των
βλία), επιβάλλεται η κύρωση της παρ. 2 του άρθρου 57, άρθρων 53 και 54, τα ακόλουθα πρόστιμα:
εκτός αν η μη τήρηση ή ενημέρωση δεν επηρεάζει τη α) Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής ή ανακρι-
συμμόρφωση με τις φορολογικές υποχρεώσεις και την βούς/ατελούς υποβολής του Συνοπτικού Πίνακα Πλη-
υποβολή φορολογικών δηλώσεων ή εφόσον με οποιο- ροφοριών της παρ. 3 του άρθρου 25 επιβάλλεται πρό-
δήποτε πρόσφορο μέσο είναι δυνατός ο προσδιορισμός στιμο, το οποίο υπολογίζεται σε ποσοστό ένα χιλιοστό
της φορολογητέας ύλης και των αντίστοιχων φορολογι- (1/1000) των συναλλαγών του υπόχρεου φορολογούμε-
κών υποχρεώσεων. νου για τις οποίες υπήρχε υποχρέωση τεκμηρίωσης. Το
παραπάνω πρόστιμο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των προβλεπόμενου προστίμου ανά φορολογικό έλεγχο, για
πεντακοσίων (500) ευρώ και μεγαλύτερο των δύο χιλιά- κάθε δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση.
δων (2.000) ευρώ. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής γ) Σε περίπτωση υποβολής ανακριβών ή ελλιπών
τροποποιητικού Συνοπτικού Πίνακα, το παραπάνω πρό- πληροφοριών σχετικά με δηλωτέα διασυνοριακή ρύθ-
στιμο επιβάλλεται μόνο αν μεταβάλλονται τα ποσά των μιση, επιβάλλεται στους υπόχρεους του άρθρου 9ΑΒ
συναλλαγών και οι συνολικές διαφορές είναι άνω των του ν. 4170/2013 πρόστιμο δύο χιλιάδων πεντακοσίων
διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ. Σε περίπτωση υπο- (2.500) ευρώ, όταν ο υπόχρεος τηρεί απλογραφικό λο-
βολής ανακριβούς Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών, το γιστικό σύστημα, και πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, όταν
παραπάνω πρόστιμο υπολογίζεται επί των ποσών που ο υπόχρεος τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα,
αφορά η ανακρίβεια και επιβάλλεται μόνο αν η ανακρί- για κάθε δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση. Το συνολικό
βεια αφορά ποσοστό μεγαλύτερο του δέκα τοις εκατό ύψος των προστίμων του πρώτου εδαφίου δεν μπορεί
(10%) των συνολικών συναλλαγών για τις οποίες υπήρχε να υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του προβλεπόμενου προ-
υποχρέωση τεκμηρίωσης. στίμου ανά φορολογικό έλεγχο, για κάθε δηλωτέα δια-
β) Σε περίπτωση μη υποβολής του Συνοπτικού Πίνακα συνοριακή ρύθμιση.
Πληροφοριών επιβάλλεται πρόστιμο, το οποίο υπολογί- δ) Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής πληρο-
ζεται σε ποσοστό ένα χιλιοστό (1/1000) των συναλλαγών φοριών σχετικά με δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση,
για τις οποίες υπήρχε υποχρέωση τεκμηρίωσης, το οποίο επιβάλλεται στους υπόχρεους του άρθρου 9ΑΒ του
δεν μπορεί να είναι μικρότερο των δύο χιλιάδων πεντα- ν. 4170/2013 πρόστιμο διακοσίων πενήντα (250) ευρώ,
κοσίων (2.500) ευρώ και μεγαλύτερο των δέκα χιλιάδων όταν ο υπόχρεος τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύ-
(10.000) ευρώ. στημα, και πεντακοσίων (500) ευρώ, όταν ο υπόχρεος
γ) Σε περίπτωση που ο Φάκελος Τεκμηρίωσης της τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα ανά μήνα κα-
παρ. 1 του άρθρου 25 τεθεί στη διάθεση της Φορολο- θυστέρησης και μέχρι τρεις (3) μήνες, για κάθε δηλω-
γικής Διοίκησης από την τριακοστή πρώτη (31η) ημέρα τέα διασυνοριακή ρύθμιση. Αν η υποβολή γίνεται μετά
από την κοινοποίηση σχετικής πρόσκλησης έως την από την παρέλευση τριών (3) μηνών από τη λήξη της
εξηκοστή (60ή) ημέρα, επιβάλλεται πρόστιμο πέντε προθεσμίας εμπρόθεσμης δήλωσης, επιβάλλεται πρό-
χιλιάδων (5.000) ευρώ, αν διατεθεί από την εξηκοστή στιμο δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ, όταν ο
πρώτη (61η) ημέρα έως την ενενηκοστή (90ή) ημέρα, υπόχρεος τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα, και
επιβάλλεται πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, όταν ο υπόχρεος τηρεί
ενώ αν διατεθεί μετά την ενενηκοστή (90ή) ημέρα ή δεν διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, για κάθε δηλωτέα
διατεθεί καθόλου, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με είκοσι διασυνοριακή ρύθμιση. Το συνολικό ύψος των προστί-
χιλιάδες (20.000) ευρώ. μων του δεύτερου εδαφίου δεν μπορεί να υπερβαίνει
2. Το άρθρο 68 εφαρμόζεται και για τις παραβάσεις το διπλάσιο του προβλεπόμενου προστίμου των δύο
του παρόντος. χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ ή πέντε χιλιάδων
(5.000) ευρώ, αντίστοιχα, ανά ημερολογιακό έτος, για
Άρθρο 56 κάθε δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση. Αν το πρόστιμο
Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής επιβάλλεται μετά από έλεγχο, το
μη υποβολής ή υποβολής ανακριβούς/ συνολικό ύψος των προστίμων δεν μπορεί να υπερβαίνει
ατελούς έκθεσης ανά χώρα και δηλωτέας το δεκαπλάσιο του προβλεπόμενου προστίμου των δύο
διασυνοριακής ρύθμισης χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ ή πέντε χιλιάδων
Στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υπο- (5.000) ευρώ, αντίστοιχα, ανά φορολογικό έλεγχο, για
βολής ή ανακριβούς/ατελούς υποβολής έκθεσης ανά κάθε δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση.
χώρα και δηλωτέας διασυνοριακής ρύθμισης, επιβάλλο- ε) Σε περίπτωση που ενδιάμεσος, ο οποίος απαλλάσσε-
νται, αντί των προστίμων του άρθρου 55, τα ακόλουθα ται από την υποχρέωση υποβολής πληροφοριών σχετικά
πρόστιμα: με δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση, δεν προβαίνει στη
α) Σε περίπτωση μη υποβολής έκθεσης ανά χώρα, επι- γνωστοποίηση, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 9ΑΒ
βάλλεται στους υπόχρεους της παρ. 1 του άρθρου 9ΑΑ του ν. 4170/2013, επιβάλλεται πρόστιμο πέντε χιλιάδων
του ν. 4170/2013 (Α’ 163) πρόστιμο είκοσι χιλιάδων (5.000) ευρώ, αν ο ενδιάμεσος τηρεί απλογραφικό λο-
(20.000) ευρώ και σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής γιστικό σύστημα, και δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ, αν
ή υποβολής ανακριβούς έκθεσης ανά χώρα πρόστιμο ο ενδιάμεσος τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα.
δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. Το συνολικό ύψος των προστίμων του πρώτου εδαφίου
β) Σε περίπτωση μη υποβολής πληροφοριών σχετικά δεν μπορεί να υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του προβλε-
με δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση, επιβάλλεται στους πόμενου προστίμου ανά φορολογικό έλεγχο, για κάθε
υπόχρεους του άρθρου 9ΑΒ του ν. 4170/2013 πρόστι- δηλωτέα διασυνοριακή ρύθμιση.
μο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, όταν ο υπόχρεος τηρεί
απλογραφικό λογιστικό σύστημα, και δέκα χιλιάδων Άρθρο 57
(10.000) ευρώ, όταν ο υπόχρεος τηρεί διπλογραφικό Παραβάσεις σχετικές με την απεικόνιση
λογιστικό σύστημα, για κάθε δηλωτέα διασυνοριακή των οικονομικών συναλλαγών
ρύθμιση. Το συνολικό ύψος των προστίμων του πρώτου 1. Σε πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριό-
εδαφίου δεν μπορεί να υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του τητα, το οποίο, κατά παράβαση του άρθρου 13, δεν τηρεί
αξιόπιστο λογιστικό σύστημα και κατάλληλα λογιστικά της παρ. 4 του άρθρου 66. Η πράξη επιβολής προστίμου
αρχεία (βιβλία και στοιχεία) σύμφωνα με τα λογιστικά εκδίδεται κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 33.
πρότυπα που προβλέπονται στην ελληνική νομοθεσία, 4. Το πρόστιμο της παρ. 2 είναι αυτοτελές. Σε περί-
επιβάλλεται πρόστιμο δυόμισι χιλιάδων (2.500) ευρώ. πτωση έκδοσης οριστικής πράξης διορθωτικού προσ-
2. Αν διαπιστωθεί στο πλαίσιο ελέγχου που διενερ- διορισμού φόρου εισοδήματος για το φορολογικό έτος
γείται, αφού παρέλθει η προθεσμία του ν. 4308/2014 (χρήση) στο οποίο έχουν διαπιστωθεί παραβάσεις της
(Α’ 251) για κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστά- παρ. 2, το πρόστιμο της παρ. 2 μειώνεται κατά ποσοστό
σεων, ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν τήρησε, δεν ενημέ- πενήντα τοις εκατό (50%). Ειδικά εάν το ποσό του φόρου
ρωσε ή δεν διαφύλαξε τα λογιστικά της αρχεία (βιβλία), εισοδήματος και του προστίμου λόγω υποβολής ανακρι-
καθώς και τις φορολογικές μνήμες και τα αρχεία που βούς δήλωσης ή μη υποβολής δήλωσης της οριστικής
δημιουργούν οι Φορολογικοί Ηλεκτρονικοί Μηχανισμοί πράξης διορθωτικού προσδιορισμού υπολείπεται του
(Φ.Η.Μ.), επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το δεκαπέντε τοις πενήντα τοις εκατό (50%) του προστίμου της παρ. 2, το
εκατό (15%) επί του μέσου όρου των εσόδων της από πρόστιμο μειώνεται κατά ποσό που ισούται με το άθροι-
επιχειρηματική δραστηριότητα, για κάθε ελεγχόμενο σμα του φόρου εισοδήματος και του προστίμου για την
έτος, για το οποίο διαπιστώνονται τα ανωτέρω, όπως υποβολή της ανακριβούς δήλωσης ή της μη υποβολής
αυτά προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων δήλωσης.
εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των 5. Σε πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηρι-
τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών, μη συμπερι- ότητα και δεν εκδίδει λογιστικά αρχεία ή εκδίδει ή λαμ-
λαμβανομένου εκείνου για το οποίο δεν έχει παρέλθει η βάνει ανακριβή λογιστικά αρχεία (παραστατικά), για
προθεσμία υποβολής της οικείας δήλωσης φορολογίας πράξεις που δεν επιβαρύνονται με Φόρο Προστιθέμε-
εισοδήματος. Το πρόστιμο αυτό, εφόσον πρόκειται για νης Αξίας (Φ.Π.Α.), επιβάλλεται πρόστιμο πεντακοσίων
υπόχρεο τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήμα- (500) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν είναι υπόχρεο τή-
τος, ανέρχεται σε ποσό από δέκα χιλιάδες (10.000) έως ρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και χιλίων
τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, ανά ελεγχόμενο έτος, και, (1.000) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν είναι υπόχρεο
εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικού τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.
λογιστικού συστήματος, σε ποσό από τριάντα χιλιάδες Ειδικά σε πρόσωπο που δεν υποβάλλει ή υποβάλ-
(30.000) έως ενενήντα χιλιάδες (90.000) ευρώ, ανά ελεγ- λει ανακριβή στοιχεία αναφορικά με τις υποχρεώσεις
του κατά την παρ. 8 του άρθρου 62 του ν. 4170/2013
χόμενο έτος. Σε περίπτωση μη υποβολής έστω και μιας
(Α’ 163), επιβάλλεται πρόστιμο δύο χιλιάδων πεντακο-
από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών
σίων (2.500) ευρώ.
(3) τελευταίων φορολογικών ετών παρά την ύπαρξη σχε-
6. Σε πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηρι-
τικής υποχρέωσης, το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση
ότητα και δεν εκδίδει παραστατικά πώλησης (φορολο-
τον μέσο όρο των εσόδων των υποβληθεισών δηλώσεων
γικά στοιχεία) ή εκδίδει ή λαμβάνει ανακριβή στοιχεία
και δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριάντα χιλιάδων
για πράξεις που επιβαρύνονται με Φ.Π.Α., επιβάλλεται
(30.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται
πρόστιμο πενήντα τοις εκατό (50%) επί του φόρου που
για υπόχρεο τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστή-
θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί της δι-
ματος και των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ ανά ελεγ- αφοράς, αντίστοιχα. Το πρόστιμο αυτό δεν μπορεί να
χόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης είναι κατώτερο, αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο,
διπλογραφικού λογιστικού συστήματος, ούτε μπορεί να των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ, σε περίπτωση που
είναι ανώτερο του τριπλάσιου του κατά περίπτωση κατώ- ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογρα-
τερου προστίμου. Για τους σκοπούς του παρόντος, ως μη φικού λογιστικού συστήματος, και των πεντακοσίων
τήρηση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) λογίζεται και (500) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι
η μη ενημέρωση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) μετά υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού συστή-
από το πέρας του χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικο- ματος. Σε περίπτωση υποτροπής, επιβάλλεται πρόστι-
νομικών καταστάσεων σύμφωνα με τον ν. 4308/2014. μο σε ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) επί του φόρου
Δεν επιβάλλεται πρόστιμο για την παράβαση της μη δι- που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί
αφύλαξης Φ.Η.Μ. και φορολογικών μνημών και αρχείων της διαφοράς, αντίστοιχα, το οποίο δεν μπορεί να εί-
που δημιουργούν οι Φ.Η.Μ., εάν πριν από την έκδοση ναι κατώτερο, αθροιστικά ανά φορολογικό έλεγχο, των
της σχετικής εντολής ελέγχου έχει δηλωθεί απώλεια των πεντακοσίων (500) ευρώ, αν ο φορολογούμενος είναι
Φ.Η.Μ., καθώς και για τις λοιπές παραβάσεις της παρού- υπόχρεος τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστή-
σας, εάν αυτές δεν επηρεάζουν τη συμμόρφωση με τις ματος και των χιλίων (1.000) ευρώ, σε περίπτωση που ο
φορολογικές υποχρεώσεις και την υποβολή φορολογι- φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφι-
κών δηλώσεων ή εφόσον με οποιοδήποτε πρόσφορο κού λογιστικού συστήματος. Σε περίπτωση κάθε νέας
μέσο είναι δυνατός ο προσδιορισμός της φορολογητέας υποτροπής, επιβάλλεται πρόστιμο σε ποσοστό διακόσια
ύλης και των αντίστοιχων φορολογικών υποχρεώσεων. τοις εκατό (200%) επί του φόρου που θα προέκυπτε από
3. Πριν από την έκδοση της πράξης επιβολής του προ- το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί της διαφοράς, αντίστοιχα,
στίμου της παρ. 2, ο φορολογούμενος ή το ευθυνόμενο το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο, αθροιστικά ανά
πρόσωπο καλείται εγγράφως από τον Διοικητή για να φορολογικό έλεγχο, των χιλίων (1.000) ευρώ, σε περί-
υποβάλει ενδεχόμενες αντιρρήσεις του, κατ’ εφαρμογή πτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης
απλογραφικού λογιστικού συστήματος και των δύο χι- δεύτερο και τρίτο της παρ. 2, χωρίς να εφαρμόζονται
λιάδων (2.000) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμε- τα ανώτατα όρια της ίδιας ως άνω παραγράφου,
νος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικού λογιστικού αβ) όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση
συστήματος. που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμι-
7. Σε πρόσωπο μη υπόχρεο σε υποβολή δηλώσεων κού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε
Φ.Π.Α. που εκδίδει παραστατικά πωλήσεων (φορολο- πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική
γικά στοιχεία) με Φ.Π.Α., χωρίς να έχει τέτοια υποχρέω- υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβα-
ση, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό πενήντα τοις ση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών
εκατό (50%) επί του αναγραφόμενου φόρου που δεν ηλεκτρονικών μηχανισμών, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό
αποδόθηκε. χιλιάδων (100.000) ευρώ.
8. Εάν επιβάλλονται τα πρόστιμα για παραβάσεις της β) Για παραβάσεις έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλη-
παρ. 6 του άρθρου 57, της παρ. 10 του άρθρου 53 και σης από Φ.Η.Μ., ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες
της παρ. 7 του άρθρου 57, για τις οποίες συντρέχει και προδιαγραφές, επιβάλλεται αναλόγως το ποσό του προ-
περίπτωση παράβασης της παρ. 6 του άρθρου 53 ή της στίμου που προβλέπεται στα εδάφια πρώτο, δεύτερο και
παρ. 2 του άρθρου 54, περί μη υποβολής ή υποβολής τρίτο της παρ. 2. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο, εφόσον δεν
ανακριβούς δήλωσης, τα πρόστιμα αυτά αφαιρούνται επηρεάζονται η αυθεντικότητα της προέλευσης και η
από το πρόστιμο της παρ. 6 του άρθρου 53 ή της παρ. 2 ακεραιότητα του περιεχομένου των στοιχείων, σύμφωνα
του άρθρου 54, αντίστοιχα. Ειδικά στην περίπτωση με το άρθρο 15 του ν. 4308/2014, περί αυθεντικότητας
επιβολής προστίμων για παραβάσεις της παρ. 6 του του τιμολογίου. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται πρό-
άρθρου 57, για τις οποίες συντρέχει και περίπτωση πα- στιμο πεντακοσίων (500) ευρώ, ανά φορολογικό έλεγχο,
ράβασης της παρ. 6 του άρθρου 53 ή της παρ. 2 του και σε περίπτωση υποτροπής, επιβάλλεται το προβλε-
άρθρου 54, αφαιρείται το αναλογικό πρόστιμο του πε- πόμενο για τις υποτροπές πρόστιμο.
νήντα τοις εκατό (50%) και όχι το ελάχιστο πρόστιμο 12. Πριν από την έκδοση της πράξης επιβολής του προ-
των διακοσίων πενήντα (250) ή πεντακοσίων (500) ευρώ στίμου της παρ. 11, ο φορολογούμενος ή το ευθυνόμενο
ή το επιβληθέν σε επόμενους ελέγχους διπλάσιο ή τε- πρόσωπο καλείται εγγράφως από τον Διοικητή, για να
τραπλάσιο πρόστιμο για διάπραξη ιδίων παραβάσεων υποβάλει ενδεχόμενες αντιρρήσεις του, κατ’ εφαρμογή
εντός πενταετίας. Η παρούσα αφορά σε παραβάσεις που της παρ. 4 του άρθρου 65. Η πράξη επιβολής προστίμου
απορρέουν από τον Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α’ 248). εκδίδεται κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 33.
9. Επιβάλλεται πρόστιμο πεντακοσίων (500) ευρώ σε 13. Σε φορολογούμενο που διακινεί αγαθά χωρίς την
φορολογούμενο ή οποιοδήποτε πρόσωπο υπέχει αντί- ύπαρξη παραστατικών στοιχείων διακίνησης, επιβάλ-
στοιχη υποχρέωση από τον Κώδικα ή τη φορολογική λεται πρόστιμο πεντακοσίων (500) ευρώ, ανά φορολο-
νομοθεσία, που διαπιστώνεται ότι: γικό έλεγχο, αν είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικού
α) εκδίδει στοιχεία λιανικής πώλησης χωρίς τη χρήση λογιστικού συστήματος, και χιλίων (1.000) ευρώ, ανά
Φορολογικού Ηλεκτρονικού Μηχανισμού (Φ.Η.Μ.) ή από φορολογικό έλεγχο, αν είναι υπόχρεος τήρησης διπλο-
εγκεκριμένο και μη δηλωμένο Φ.Η.Μ., γραφικού λογιστικού συστήματος.
β) εκδίδει δελτία και αποδείξεις από το Ολοκληρωμέ-
νο Σύστημα Ελέγχου Εισροών Εκροών, χωρίς τη χρήση Άρθρο 58
εγκεκριμένου μοντέλου μηχανισμού σήμανσης. Παραβάσεις σχετικές με την ηλεκτρονική
10. Σε επιχείρηση που, κατά παράβαση της παρ. 3 του διαβίβαση στοιχείων - Παράλειψη διαβίβασης
άρθρου 20 του ν. 3842/2010 (Α’ 58), δέχεται πληρωμή στοιχείων προς τη Φορολογική Διοίκηση
με μετρητά που αντιστοιχεί σε φορολογικά στοιχεία 1. Όταν, στο πλαίσιο φορολογικού ελέγχου, διαπι-
συνολικής αξίας πεντακοσίων (500) ευρώ και άνω, που στώνεται ότι, κατά παράβαση του άρθρου 16, περί της
εκδίδονται για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών υποχρεωτικής ηλεκτρονικής διαβίβασης πληροφοριών
σε ιδιώτες, επιβάλλεται για κάθε παράβαση πρόστιμο στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), δεν
ίσο με το διπλάσιο της καταβληθείσας με μετρητά αξίας έχουν διαβιβασθεί συνόψεις εκδοθέντων παραστατικών
των στοιχείων λιανικής πώλησης που εκδίδονται για τη εσόδων λιανικής στην ψηφιακή πλατφόρμα «MyData»
συναλλαγή. μέσω του πληροφοριακού συστήματος Φορολογικών
11. Σε περίπτωση παραβίασης ή παραποίησης ή επέμ- Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (Φ.Η.Μ.) της Α.Α.Δ.Ε., επιβάλ-
βασης στη λειτουργία των Φ.Η.Μ., καθώς και έκδοσης λονται στους παραβάτες οι παρακάτω κυρώσεις:
στοιχείων λιανικής πώλησης από Φ.Η.Μ., ο οποίος δεν α) όταν τα μη διαβιβασθέντα στοιχεία αφορούν πρά-
λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές, επιβάλλονται ξεις που επιβαρύνονται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας
τα εξής πρόστιμα: (Φ.Π.Α.), επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πενήντα τοις
α) Για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμ- εκατό (50%) του ποσού του Φ.Π.Α. των μη διαβιβασθέ-
βασης στη λειτουργία των Φ.Η.Μ., κατά οποιονδήποτε ντων στοιχείων, το οποίο δεν μπορεί να είναι κατώτερο
τρόπο, επιβάλλονται πρόστιμα ανά ελεγχόμενο έτος ως των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ ανά φορολογικό
εξής: έλεγχο για υπόχρεο τήρησης απλογραφικού λογιστικού
αα) όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος - συστήματος και των πεντακοσίων (500) ευρώ ανά φο-
χρήστης του Φ.Η.Μ., επιβάλλεται αναλόγως το ποσό ρολογικό έλεγχο για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικού
του προστίμου που προβλέπεται στα εδάφια πρώτο, λογιστικού συστήματος,
β) για κάθε μη διαβιβασθέν στοιχείο που αφορά πράξη τήτων που, κατά την έννοια του άρθρου 67, υποτροπι-
που δεν επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., πρόστιμο πεντακοσίων άζουν ως προς την παράβαση της περ. α) της παρ. 3.
(500) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο σε υπόχρεο τήρη-
σης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και χιλίων ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
(1.000) ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο για υπόχρεο τή- ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ
ρησης διπλογραφικού λογιστικού συστήματος. ΠΡΟΣ ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΠΟΥ
2. Σε περίπτωση υποτροπής επιβάλλεται πρόστιμο ίσο ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΡΙΤΟΥΣ ΣΥΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥΣ
με το διπλάσιο του ύψους του προβλεπόμενου προστί-
Άρθρο 59
μου της παρ. 1.
Παράλειψη υποβολής στοιχείων τρίτων
3. Σε φορολογούμενο που, κατά παράβαση του άρ-
θρου 16, παραλείπει να διαβιβάσει ή διαβιβάζει εκπρό- 1. Στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που παραβιάζουν
θεσμα τα δεδομένα των εκδιδόμενων λογιστικών αρχεί- τις υποχρεώσεις τους σχετικά με την αυτόματη ανταλ-
ων στην Α.Α.Δ.Ε., επιβάλλονται οι παρακάτω κυρώσεις: λαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικών λογαριασμών,
α) Για παράλειψη διαβίβασης από μέρους του εκδό- κατ’ εφαρμογή του άρθρου 35, περί αμοιβαίας διοικητι-
τη των συνόψεων εκδοθέντων παραστατικών εσόδων κής συνδρομής, επιβάλλονται οι παρακάτω κυρώσεις:
τιμολόγησης, εξόδων αυτοτιμολόγησης, τίτλων κτήσης α) για την εκπρόθεσμη υποβολή πληροφοριών σχε-
και λογιστικών στοιχείων που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή τικά με κάθε δηλωτέο λογαριασμό, για κάθε παράβαση
ειδικών φορολογικών διατάξεων, πρόστιμο ίσο με το ανά δηλωτέο λογαριασμό, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό
δέκα τοις εκατό (10%) της καθαρής αξίας κάθε μη διαβι- (100) ευρώ,
βασθέντος στοιχείου, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα β) για την παράλειψη υποβολής ή για την υποβολή
διακόσια πενήντα (250) ευρώ σε ημερήσια βάση, ελλιπών ή ανακριβών πληροφοριών για κάθε παράβαση
β) για παράλειψη διαβίβασης δεδομένων που αφο- ανά δηλωτέο λογαριασμό, επιβάλλεται πρόστιμο τρια-
ρούν εγγραφές μισθοδοσίας, αποσβέσεων και λοιπές κοσίων (300) ευρώ,
εγγραφές τακτοποίησης εσόδων και εξόδων για σκοπούς γ) για τη μη ανταπόκριση σε αίτημα της Φορολογικής
προσδιορισμού του λογιστικού και φορολογικού απο- Διοίκησης είτε για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων είτε
τελέσματος ή για παράλειψη διαβίβασης, ως εκδότης για συμπλήρωση ή διόρθωση πληροφοριών ή στοιχεί-
τιμολόγησης ή ως λήπτης αυτοτιμολόγησης, χαρακτη- ων για κάθε παράβαση ανά δηλωτέο λογαριασμό εντός
ρισμών δεδομένων εσόδων, με αποτέλεσμα οι χαρακτη- προθεσμίας, κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 15,
ρισμοί αυτοί να μην περιληφθούν στην οικεία δήλωση περί παροχής πληροφοριών από τρίτους επιβάλλεται
φορολογίας εισοδήματος, πρόστιμο διακοσίων πενήντα πρόστιμο χιλίων (1000) ευρώ,
(250) ευρώ ανά φορολογικό έτος για κάθε παράβαση, δ) για την άρνηση συνεργασίας στη διάρκεια ελέγχου
εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικού ή για τη μη συμμόρφωση με τους κανόνες υποβολής των
λογιστικού συστήματος, και πρόστιμο πεντακοσίων στοιχείων και δέουσας επιμέλειας, επιβάλλεται πρόστιμο
(500) ευρώ ανά φορολογικό έτος για κάθε παράβαση, δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ,
εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικού ε) για τη μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις υποβο-
λογιστικού συστήματος, λής πληροφοριών σχετικά με κάθε δηλωτέο λογαριασμό,
γ) για διαβίβαση ως εκδότης σύνοψης εκδοθέντος σύμφωνα με τους κανόνες υποβολής στοιχείων και δέου-
παραστατικού, μετά από διαβίβαση παράλειψης ή από- σας επιμέλειας, εντός προθεσμίας, κατ’ ανάλογη εφαρ-
κλισης από τον λήπτη, εφόσον η αρχική διαβιβασθείσα μογή του άρθρου 15, περί παροχής πληροφοριών από
αξία είναι μικρότερη της πραγματικής, πρόστιμο ίσο με τρίτους, κατόπιν ελέγχου, επιβάλλεται πρόστιμο πέντε
το πέντε τοις εκατό (5%) της καθαρής αξίας κάθε μη δι- χιλιάδων (5.000) ευρώ.
αβιβασθέντος στοιχείου, 2. Αν τα Δηλούντα Ελληνικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύ-
δ) για παράλειψη διαβίβασης ψηφιακών παραστατι- ματα εκουσίως και μέσα σε διάστημα τριών (3) μηνών,
κών διακίνησης, πρόστιμο εκατό (100) ευρώ για κάθε που αρχίζει από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των
παράβαση μη διαβίβασης, που δεν μπορεί να υπερβαί- πληροφοριών αυτών στην αρμόδια Υπηρεσία της Φο-
νει τα πεντακόσια (500) ευρώ σε ημερήσια βάση και τις ρολογικής Διοίκησης, διορθώσουν ή συμπληρώσουν
είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ ανά φορολογικό έτος και τις πληροφορίες για κάθε δηλωτέο λογαριασμό σχετι-
ε) για παράλειψη διαβίβασης λοιπών παραστατικών κά με τις περ. α), β) και γ) της παρ. 1, θεωρείται ότι δεν
είσπραξης, επιστροφής ή παραγγελίας, πρόστιμο εκατό διαπράττουν παράβαση και δεν επιβάλλεται πρόστιμο.
(100) ευρώ για κάθε παράβαση μη διαβίβασης. Αν τα Δηλούντα Ελληνικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα,
4. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο αν το παραστατικό εσό- κατόπιν ελέγχου ή κατόπιν γνωστοποίησης της αρμό-
δου με το οποίο τα λοιπά παραστατικά είσπραξης συ- διας αλλοδαπής αρχής, διορθώσουν ή συμπληρώσουν
σχετίζονται έχει εκδοθεί προ κάθε φορολογικού ελέγχου. τις πληροφορίες για κάθε δηλωτέο λογαριασμό σχετικά
5. Σε περίπτωση παραβάσεων εκπρόθεσμης διαβίβα- με τις περ. α), β) και γ) της παρ. 1, εντός προθεσμίας,
σης των περ. α), β) και δ) της παρ. 3 επιβάλλεται πρόστιμο κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 15, τα πρόστιμα
ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) του αντίστοιχου προ- της παρ. 2 επιβάλλονται στο μισό, εφόσον η παράβαση
στίμου που προβλέπεται σε περίπτωση μη διαβίβασης. αφορά στα έτη 2017 και 2018.
6. Σε περίπτωση υποτροπής ή νέας υποτροπής, η 3. Σε περίπτωση υποτροπής, τα προβλεπόμενα στην
Α.Α.Δ.Ε. δύναται να δημοσιοποιεί τα στοιχεία των οντο- παρ. 1 πρόστιμα επιβάλλονται στο διπλάσιο. Για κάθε
νέα υποτροπή τα πρόστιμα της παρ. 1 επιβάλλονται στο ων του τετάρτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 15, επι-
τετραπλάσιο, ανεξαρτήτως της εφαρμογής του δεύτερου βάλλεται στον πάροχο υπηρεσιών διαδικτύου πρόστιμο
εδαφίου της παρ. 2. από τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ έως εκατό χιλιάδες
4. Σε ψηφιακές πλατφόρμες που παραβιάζουν τις υπο- (100.000) ευρώ σύμφωνα με την περ. α) του παρόντος.
χρεώσεις τους σχετικά με την παροχή πληροφοριών ή ε) Σε περίπτωση μη χορήγησης στοιχείων του τετάρ-
στοιχείων και την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών του εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 15 από κάθε άλλο
επιβάλλονται οι παρακάτω κυρώσεις: πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, ή νομική οντότητα πλην του
α) Η μη ανταπόκριση στο αίτημα της παρ. 4 του άρ- παρόχου υπηρεσιών διαδικτύου, επιβάλλεται πρόστιμο
θρου 15, περί παροχής πληροφοριών ή στοιχείων σχετι- από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ έως τριάντα χιλιάδες
κά με πρόσωπα που χρησιμοποιούν την ψηφιακή πλατ- (30.000) ευρώ.
φόρμα, η οποία δραστηριοποιείται στην οικονομία του 5. Στους Δηλούντες Φορείς Εκμετάλλευσης Πλατφόρ-
διαμοιρασμού, ως πωλητές, εντός της ταχθείσας προθε- μας, επιβάλλονται για κάθε παράβαση υποχρεώσεών
σμίας, ή η παροχή στοιχείων που δεν ανταποκρίνονται τους σχετικά με την αυτόματη ανταλλαγή πληροφορι-
στις προδιαγραφές του ως άνω αιτήματος, ή η διαπί- ών, εφόσον υπέχουν αντίστοιχη υποχρέωση βάσει του
στωση της συνδρομής των προϋποθέσεων των περ. γ), άρθρου 35, περί αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής, τα
δ) ή ε) της παρ. 5 του παρόντος συνεπάγεται τη διακοπή
κάτωθι πρόστιμα:
της πρόσβασης στους ιστότοπους των ψηφιακών πλατ-
α) Για την εκπρόθεσμη υποβολή πληροφοριών σχετικά
φορμών, από τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου με
με κάθε Δηλωτέο Πωλητή επιβάλλεται πρόστιμο εκατό
καταστατική έδρα ή με τόπο πραγματικής διοίκησης ή
μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα κατά τα οριζόμενα (100) ευρώ ανά Δηλωτέο Πωλητή,
στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ή στις Συμβά- β) για την παράλειψη υποβολής ή για την υποβολή
σεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας που έχει συνάψει η ελλιπών ή ανακριβών πληροφοριών, ανά Δηλωτέο Πω-
Ελλάδα, όταν η πρόσβαση διενεργείται από Διεύθυνση λητή, επιβάλλεται πρόστιμο τριακοσίων (300) ευρώ,
Διαδικτυακού Πρωτοκόλλου (Διεύθυνση IP) που βρίσκε- γ) για τη μη ανταπόκριση σε αίτημα της Φορολογικής
ται στην ελληνική επικράτεια. Για τη διακοπή εκδίδεται Διοίκησης είτε για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων είτε
απόφαση του Υπουργού, κατόπιν εισήγησης του Διοικη- για συμπλήρωση ή διόρθωση πληροφοριών ή στοιχείων
τή, εφόσον το αίτημα αφορά σε στοιχεία ή πληροφορίες σχετικά με κάθε Δηλωτέο Πωλητή εντός προθεσμίας, κατ’
που συντελούν στην ταυτοποίηση ή στην εκτίμηση της εφαρμογή του άρθρου 15, περί παροχής πληροφοριών
φορολογικής υποχρέωσης πωλητών. Στην περίπτωση από τρίτους, ανά Δηλωτέο Πωλητή, επιβάλλεται πρόστι-
αυτή, ο διαχειριστής της ψηφιακής πλατφόρμας δύνα- μο χιλίων (1.000) ευρώ,
ται, εάν αμφισβητεί τη συνδρομή των περιστάσεων που δ) για τη μη συνεργασία στη διάρκεια του ελέγχου ή
δικαιολογούν την έκδοση της απόφασης του δεύτερου σε περίπτωση που διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση με
εδαφίου, να προσφύγει κατά της απόφασης απευθείας τους κανόνες υποβολής των στοιχείων και τους κανό-
ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου χωρίς να νες δέουσας επιμέλειας, επιβάλλεται πρόστιμο δυόμισι
απαιτείται η προηγούμενη άσκηση ενδικοφανούς προ- χιλιάδων ευρώ (2.500) ευρώ,
σφυγής. Στον πάροχο υπηρεσιών διαδικτύου που παρα- ε) για τη μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις υποβο-
βαίνει την ανωτέρω υποχρέωση επιβάλλεται πρόστιμο λής πληροφοριών, σχετικά με κάθε Δηλωτέο Πωλητή
από τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ έως εκατό χιλιάδες σύμφωνα με τους κανόνες υποβολής στοιχείων και δέ-
(100.000) ευρώ. ουσας επιμέλειας εντός προθεσμίας, κατ’ εφαρμογή του
β) Πριν από την έκδοση της απόφασης για τη διακοπή άρθρου 15, περί παροχής πληροφοριών από τρίτους,
της πρόσβασης και μετά την παρέλευση της ταχθείσας κατόπιν ελέγχου, επιβάλλεται πρόστιμο πέντε χιλιάδων
προθεσμίας, αποστέλλεται επιστολή από τον Διοικητή (5.000) ευρώ. Το συνολικό ύψος των πράξεων επιβολής
στον διαχειριστή της ψηφιακής πλατφόρμας για την επι-
προστίμου ανά έλεγχο συμμόρφωσης με τους κανόνες
κείμενη διακοπή πρόσβασης, προκειμένου ο διαχειρι-
δέουσας επιμέλειας και υποβολής στοιχείων της παρού-
στής να διατυπώσει τις απόψεις του μέσα σε δεκαπέντε
σας δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων
(15) εργάσιμες ημέρες από τη λήψη της επιστολής. Η
χιλιάδων (500.000) ευρώ.
διακοπή της πρόσβασης στους ιστότοπους των ανωτέρω
ψηφιακών πλατφορμών αίρεται άμεσα με την ικανοποί- Για τις παραβάσεις της περ. α) το συνολικό ύψος των
ηση του αιτήματος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων πράξεων επιβολής προστίμου, ανά έτος αναφοράς,
Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), κατόπιν απόφασης του Διοικητή. Η δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων
Φορολογική Διοίκηση δύναται να δημοσιεύει στον ιστό- (10.000) ευρώ. Για τις παραβάσεις των περ. γ), δ) και ε),
τοπό της κατάλογο ψηφιακών πλατφορμών στις οποίες πέραν των ως άνω προστίμων, επιβάλλονται και οι κυ-
έχει επιβληθεί η κύρωση του τρίτου εδαφίου της περ. α). ρώσεις της παρ. 4, για τη μη παροχή πληροφοριών ή
γ) Εάν κατά παράβαση της επιβληθείσας στην στοιχείων από τις ψηφιακές πλατφόρμες.
περ. α) διακοπής πρόσβασης, πραγματοποιούνται συ- 6. Σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόστιμα της παρ. 5
ναλλαγές από τους πωλητές στις ανωτέρω πλατφόρμες, επιβάλλονται στο διπλάσιο. Σε περίπτωση νέας υποτρο-
επιβάλλεται πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ στον πής, επιβάλλεται το τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου,
πωλητή. ανεξαρτήτως του χρόνου τέλεσής της.
δ) Σε περίπτωση μη εφαρμογής της απόφασης της 7. Σε παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που παρα-
περ. α), καθώς και σε περίπτωση μη χορήγησης στοιχεί- βιάζουν τις υποχρεώσεις τους σχετικά με την παροχή
πληροφοριών σχετικών με συναλλαγές που εκτελούνται ε) για τη μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις παρό-
μέσω τερματικών επιβάλλονται οι παρακάτω κυρώσεις: χων υπηρεσιών πληρωμών, σχετικά με δικαιούχους και
α) Αν οι πληροφορίες ή τα στοιχεία που ζητούνται, πληρωμές, σύμφωνα με τις παρ. 2, 3 και 4 του άρθρου 19,
σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 15, περί παροχής επιβάλλεται πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.
πληροφοριών σχετικών με συναλλαγές που εκτελού- Το συνολικό ύψος των πράξεων επιβολής προστίμου
νται μέσω τερματικών, ημεδαπής ή αλλοδαπής, «Ηλε- ανά έλεγχο συμμόρφωσης για παραβίαση των υποχρεώ-
κτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλη- σεων του άρθρου 19 δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό
σης (Electronic Funds Transfer at the Point Of Sale, EFT/ των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ. Για τις πα-
POS)» αποδοχής καρτών πληρωμών ή με συναλλαγές ραβάσεις της περ. α) το συνολικό ύψος των πράξεων
μέσω λογαριασμών και κάθε είδους χρεωστικών ή πι- επιβολής προστίμου, ανά έτος αναφοράς, δεν μπορεί να
στωτικών καρτών, εφόσον προκύπτουν φορολογικές υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ.
υποχρεώσεις στην Ελλάδα, δεν παρέχονται από τον 9. Σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόστιμα της παρ. 8
πάροχο υπηρεσιών πληρωμών, επιβάλλεται πρόστιμο επιβάλλονται στο διπλάσιο. Σε περίπτωση νέας υποτρο-
ύψους πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ. Εφόσον, ο πά- πής, επιβάλλεται το τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου,
ροχος υπηρεσιών πληρωμών ανταποκριθεί στο αίτημα ανεξαρτήτως του χρόνου τέλεσής της, με την επιφύλαξη
της παρ. 5 του άρθρου 15 εκπρόθεσμα ή τα παρεχό- του δευτέρου και τρίτου εδαφίου της παρ. 8.
μενα στοιχεία δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές
Άρθρο 60
του ως άνω αιτήματος, επιβάλλεται πρόστιμο από δέκα
Υποχρεώσεις τρίτων για τον Ενιαίο Φόρο
χιλιάδες (10.000) έως σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ.
Ιδιοκτησίας Ακινήτων
Για αιτήματα που υποβάλλονται εντός του ίδιου φορο-
λογικού έτους, το πρόστιμο δεν μπορεί να υπερβαίνει, 1. Απαγορεύεται κάθε υποσχετική ή εκποιητική δι-
κατά περίπτωση, το τριπλάσιο των ανώτερων ποσών του καιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται,
δευτέρου εδαφίου. αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται, από οποιαδήποτε αιτία,
β) Αν δεν υποβληθούν οι πληροφορίες και τα στοιχεία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προση-
που ζητούνται, εκτός από το πρόστιμο της παρ. 1, δύ- μείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και
ναται να επιβάλλεται η διακοπή της πρόσβασης στους δεν επισυνάπτεται από τον συμβολαιογράφο, στο συμ-
ιστότοπους του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών από βόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό της Φορολογικής
τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου με καταστατική Διοίκησης (Πιστοποιητικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας
έδρα ή με τόπο πραγματικής διοίκησης ή μόνιμη εγκα- Ακινήτων - ΕΝ.Φ.Ι.Α.) ως εξής:
τάσταση στην Ελλάδα σύμφωνα με όσα ορίζονται στο α) Σε περίπτωση εκποιητικής δικαιοπραξίας για τη
άρθρο 6 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, περί μό- μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώ-
νιμης εγκατάστασης, ή στις Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής ματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, με το Πιστοποιητικό
Φορολογίας, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις της ΕΝ.Φ.Ι.Α. βεβαιώνεται μόνο ότι το συγκεκριμένο ακίνητο
παρ. 4, περί κυρώσεων για μη παροχή πληροφοριών ή περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα πέντε (5) προ-
στοιχείων από ψηφιακές πλατφόρμες, το οποίο εφαρ- ηγούμενα της μεταβίβασης έτη. Εάν το πιστοποιητικό
μόζεται αναλόγως. εκδίδεται μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του
8. Στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών επιβάλλο- τρέχοντος έτους, σε αυτό βεβαιώνεται ότι το συγκεκρι-
νται για κάθε παραβίαση των υποχρεώσεων του άρ- μένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α.
θρου 19, αναφορικά με την αντιμετώπιση της απάτης για έξι (6) έτη, συμπεριλαμβανομένου και του έτους
στον τομέα του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, τα εξής μεταβίβασης.
πρόστιμα: β) Στις υπόλοιπες δικαιοπραξίες της παρούσας πα-
α) για την εκπρόθεσμη υποβολή των αρχείων δικαιού- ραγράφου, με το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. βεβαιώνεται
χων και πληρωμών σε σχέση με τις υπηρεσίες που πα- ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δή-
ρέχουν για κάθε ημερολογιακό τρίμηνο, ανά δικαιούχο, λωση ΕΝ.Φ.Ι.Α., καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει
επιβάλλεται πρόστιμο εκατό (100) ευρώ ανά δικαιούχο, καταβάλλει ή νόμιμα απαλλαγεί από τις ληξιπρόθεσμες
β) για την παράλειψη υποβολής ή την ελλιπή ή ανακρι- οφειλές του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το συγκεκριμένο ακίνητο, πε-
βή υποβολή των αρχείων δικαιούχων και πληρωμών σε ριλαμβανομένων των ληξιπρόθεσμων δόσεων ΕΝ.Φ.Ι.Α.
σχέση με τις υπηρεσίες που παρέχουν για κάθε ημερο- του τρέχοντος έτους κατά τον χρόνο έκδοσης του πιστο-
λογιακό τρίμηνο, ανά δικαιούχο, επιβάλλεται πρόστιμο ποιητικού και έχει καταβάλλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις,
τριακοσίων (300) ευρώ, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
γ) για τη μη ανταπόκριση σε αίτημα της Φορολογικής για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για
Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή για τη μη συμπλή- τα πέντε (5) προηγούμενα της μεταβίβασης έτη και, αν
ρωση ή διόρθωση πληροφοριών ή στοιχείων του άρ- εκδίδεται πιστοποιητικό μετά την πράξη προσδιορισμού
θρου 19, εντός της τεθείσας προθεσμίας, ανά δικαιούχο, ΕΝ.Φ.Ι.Α. του τρέχοντος έτους, για τα έξι (6) τελευταία έτη,
επιβάλλεται πρόστιμο χιλίων (1.000) ευρώ, ήτοι, συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης.
δ) για τη μη συνεργασία κατά τη διάρκεια του ελέγχου Τα παραπάνω ισχύουν και για τη σύνταξη περίληψης
για τη συμμόρφωση με τους κανόνες υποβολής των στοι- κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού.
χείων, επιβάλλεται πρόστιμο δύο χιλιάδων πεντακοσίων Στην περίπτωση αυτή το πιστοποιητικό προσκομίζεται
(2.500) ευρώ, μόνο από τον επισπεύδοντα τον εκούσιο πλειστηριασμό.
Το Πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αφορά ακίνητο πτωχού, ή να έχει προηγηθεί νόμιμη απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
ακίνητο το οποίο ανήκει σε υπό εκκαθάριση νομικό πρό- για τα υπόλοιπα ακίνητα. Για την εφαρμογή της παρού-
σωπο ή κληρονομιαίο ακίνητο για το οποίο έχει οριστεί σας, το καταβληθησόμενο ποσό δεν μπορεί να υπολεί-
εκτελεστής διαθήκης ή εκκαθαριστής κληρονομιάς, χο- πεται του οφειλόμενου ποσού.
ρηγείται, αντίστοιχα, στον, κατά τον χρόνο χορήγησης Ο συμβολαιογράφος υποχρεούται, επί ποινή ακυρό-
αυτού, σύνδικο της πτώχευσης, στον εκκαθαριστή του τητας του συμβολαίου, να αποδώσει τον αναλογούντα
νομικού προσώπου, στον εκτελεστή διαθήκης ή στον φόρο μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριών (3) εργα-
εκκαθαριστή κληρονομίας. σίμων ημερών από τη σύνταξη του συμβολαιογραφικού
Κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης αποδο- εγγράφου και πάντως μέσα σε τρεις (3) ημέρες από την
χής κληρονομιάς μνημονεύεται και επισυνάπτεται από εκταμίευση του δανείου. Κατά τη μεταγραφή ή την κα-
τον συμβολαιογράφο το Πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. Για τα ταχώριση του συμβολαιογραφικού εγγράφου στα κτη-
έτη, κατά τα οποία υπόχρεος ήταν ο κληρονομούμενος, ματολογικά γραφεία οι φύλακες μεταγραφών και οι προ-
το πιστοποιητικό χορηγείται, εφόσον έχει καταβληθεί ϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται
ο φόρος που αναλογεί στο ποσοστό και στο δικαίωμα να αρνηθούν τη μεταγραφή ή την καταχώριση, αν δεν
επί του ακινήτου που κληρονομείται ή εφόσον ο κλη- προσκομισθεί κυρωμένο αντίγραφο του αποδεικτικού
ρονομούμενος έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο εξόφλησης του οφειλόμενου ποσού.
για αυτό. Δεν απαιτείται η μνημόνευση, επισύναψη ή 4. Είναι απαράδεκτη η συζήτηση ενώπιον δικαστη-
προσκόμιση του Πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. στη μονο- ρίου εμπράγματης αγωγής επί ακινήτου, πλην της μο-
μερή εξάλειψη υποθήκης ή στην άρση κατάσχεσης νομερούς εγγραφής υποθήκης ή προσημείωσης υπο-
ή στην παραχώρηση υποθήκης ή προσημείωσης για θήκης ή της άρσης κατάσχεσης, αν δεν προσκομισθεί
εξασφάλιση δικαιωμάτων του ελληνικού δημοσίου. Σε από τον υπόχρεο σε ΕΝ.Φ.Ι.Α. πιστοποιητικό ότι το ίδιο
κάθε περίπτωση θεωρείται έγκυρη η μνημόνευση, επι- ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα
σύναψη ή προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., πέντε (5) προηγούμενα έτη. Εάν το πιστοποιητικό εκ-
στο οποίο το κτίσμα αποτυπώνεται με απόκλιση της δίδεται μετά την πράξη προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. του
επιφάνειάς του μέχρι πέντε (5) τετραγωνικά μέτρα και τρέχοντος έτους, σε αυτό βεβαιώνεται ότι το συγκε-
το γήπεδο ή το οικόπεδο αποτυπώνονται με απόκλι- κριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α.
ση μέχρι δύο τοις εκατό (2%) της επιφάνειάς τους ή για έξι (6) έτη.
παραλείπονται ή αναγράφονται εσφαλμένα στοιχεία 5. Οι συμβολαιογράφοι, οι φύλακες μεταγραφών και
που δεν επηρεάζουν τη φορολογική ταυτότητα του οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων, που
ακινήτου και δεν συνεπάγονται την επιβολή μειωμέ- παραβαίνουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στο
νου φόρου. παρόν άρθρο, υπόκεινται σε πρόστιμο ανά συμβο-
2. Οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των λαιογραφική πράξη, ανεξάρτητα από τον αριθμό των
κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται να αρνηθούν συμβαλλομένων, των ακινήτων ή των δικαιωμάτων επ’
τη μεταγραφή ή την καταχώριση στα κτηματολογικά αυτών, το οποίο ορίζεται σε δύο τοις εκατό (2%) επί της
βιβλία συμβολαιογραφικού εγγράφου, με το οποίο συ- διαφοράς της αξίας των ακινήτων ή δικαιωμάτων, για
στήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβά- τα οποία επισυνάπτεται ανακριβές πιστοποιητικό, το
ζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου οποίο πρόστιμο δεν μπορεί να είναι κατώτερο από εκατό
ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε (100) και ανώτερο από χίλια (1.000) ευρώ. Σε περίπτω-
αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται το πι- ση που από τη χρήση ανακριβούς πιστοποιητικού δεν
στοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. Το πρώτο εδάφιο ισχύει και για τη προκύπτει απώλεια φόρου, δεν επιβάλλεται πρόστιμο.
μεταγραφή ή καταχώριση της κατακυρωτικής έκθεσης Ανακριβές είναι το πιστοποιητικό, στο οποίο δεν απει-
επί εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για τη μεταγρα- κονίζεται ορθά η φορολογική ταυτότητα του ακινήτου
φή ή καταχώριση της αποδοχής κληρονομιάς. ή του δικαιώματος επί ακινήτου. Ως φορολογική ταυτό-
3. Επιτρέπεται η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγρά- τητα του ακινήτου νοείται το σύνολο των πληροφοριών
φου και πριν από την εξόφληση του οφειλόμενου φόρου που περιλαμβάνονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων
της παρ. 1, με την προϋπόθεση ότι επί των οικείων πιστο- (Ε9) και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του φόρου. Εάν
ποιητικών αναγράφεται το συνολικά οφειλόμενο ποσό δεν επισυνάπτεται πιστοποιητικό, το πρόστιμο ορίζεται
φόρων και τόκων, για το συγκεκριμένο ακίνητο, το οποίο σε ένα τοις χιλίοις (1‰) επί της αξίας των ακινήτων ή
υποχρεούται να αποδώσει, επί ποινή ακυρότητας του δικαιωμάτων για τα οποία δεν επισυνάπτεται πιστοποι-
συμβολαίου, ο συμβολαιογράφος μέσα σε αποκλειστική ητικό ανά συμβολαιογραφική πράξη και δεν μπορεί να
προθεσμία τριών (3) εργασίμων ημερών από τη σύνταξή είναι κατώτερο από εκατό (100) και ανώτερο από χίλια
του. Ειδικά στις συμβολαιογραφικές πράξεις εγγραφής (1.000) ευρώ. Εφόσον διαπιστωθεί από μεταγενέστε-
υποθήκης για διασφάλιση χορηγούμενου δανείου από ρο έλεγχο, που διενεργείται εντός δεκαετίας από τον
πιστωτικό ίδρυμα, το Πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. χορηγείται προηγούμενο έλεγχο, ότι συμβολαιογράφος, φύλακας
με παρακράτηση και απόδοση του ποσού που καλύπτει μεταγραφών ή προϊστάμενος κτηματολογικού γραφεί-
τουλάχιστον το οφειλόμενο ποσό φόρων και τόκων για ου προέβη στην ίδια παράβαση για το ίδιο ακίνητο, το
το συγκεκριμένο ακίνητο δίχως να απαιτείται να έχουν αναλογούν κατά τα οριζόμενα στην παρούσα πρόστιμο
καταβληθεί οι ληξιπρόθεσμες δόσεις, να έχουν ρυθμιστεί διπλασιάζεται.
Άρθρο 61 και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά

Χρόνος επιβολής τόκων και προστίμων παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, δεν δεσμεύεται και δεν
στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, τα
Αν ο φορολογούμενος δεν υποβάλει δήλωση στοι- νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους οργανισμούς
χείων ακινήτων ή υποβάλει εκπρόθεσμη ή ανακριβή τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά τους πρόσωπα, τα
δήλωση, με συνέπεια τη μη διενέργεια εκκαθάρισης του ασφαλιστικά ταμεία και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν
Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων ή την εκκαθάριση υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβο-
ή τον προσδιορισμό αυτού σε μεταγενέστερο χρόνο, λή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού
ως αφετηρία για την επιβολή των προστίμων, ορίζεται χαρακτήρα.
η επομένη της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής 4. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 77 του ν. 4727/2020
δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Ως αφετηρία για την επι- (Α’ 184), η απόφαση για την καταβολή της χρηματικής
βολή των τόκων ορίζεται η επομένη της ημερομηνίας επιβράβευσης δεν αναρτάται στο Διαδίκτυο στο Πρό-
της πρώτης ηλεκτρονικής έκδοσης των πράξεων διοι- γραμμα «Διαύγεια».
κητικού προσδιορισμού φόρου για το οικείο έτος από 5. Η καταβολή του ποσού της χρηματικής επιβράβευ-
τη Φορολογική Διοίκηση για τους υπόχρεους του έτους σης διενεργείται, ως δαπάνη, με έκδοση από τη Γενική
αυτού. Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών της Α.Α.Δ.Ε. Χρημα-
τικού Εντάλματος Προπληρωμής (Χ.Ε.Π.). Για την έκδοση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’ και απόδοση του Χ.Ε.Π. εφαρμόζονται το π.δ. 136/1998
ΧΡΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ ΛΟΓΩ (Α’ 107), το π.δ. 97/2011 (Α’ 232) και ο ν. 4270/2014
ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ ΚΑΤΟΠΙΝ ΕΠΩΝΥΜΗΣ (Α’ 143). Για την τακτοποίηση του Χ.Ε.Π. αποστέλλεται στη
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών της Α.Α.Δ.Ε.
η απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. για τη χορήγηση
Άρθρο 62 της αμοιβής, η οποία αποτελεί το μόνο δικαιολογητικό
Χρηματική επιβράβευση προσώπων κατόπιν της δαπάνης.
επιβολής προστίμου μετά από επώνυμη
καταγγελία στην εφαρμογή σάρωσης «QR code ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’
appodixi» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΙΣ
Εσόδων ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ
1. Αν, κατόπιν επώνυμης καταγγελίας σε βάρος οντό- ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
τητας του ν. 4308/2014 (Α’ 251), μέσω της εφαρμογής
σάρωσης «QR code appodixi» της Ανεξάρτητης Αρχής Άρθρο 63
Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) που αφορά σε στοιχεία λια- Παραβάσεις σχετικές με τη διασύνδεση
νικής πώλησης, διενεργηθεί φορολογικός έλεγχος και των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς
επιβληθεί πρόστιμο, για παραβίαση ή παραποίηση ή Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης
επέμβαση στη λειτουργία των Φορολογικών Ηλεκτρο- 1. Σε χρήστες των τερματικών «Ηλεκτρονικής Μεταφο-
νικών Μηχανισμών (Φ.Η.Μ.), σύμφωνα με το παρόν, ο ράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (Electronic Funds
καταγγέλλων λαμβάνει χρηματική επιβράβευση μετά Transfer at the point of sale, EFT/POS)» που δεν συμ-
από απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. Δεν δικαιούνται μορφώνονται με τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύν-
τη χρηματική επιβράβευση υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε., του δεσης με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, επι-
Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς βάλλεται πρόστιμο ύψους δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ,
και οι υπάλληλοι της Διεύθυνσης Οικονομικής Αστυνο- εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικού
μίας του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας, που ασκούν λογιστικού συστήματος ή είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ,
ελεγκτικά καθήκοντα. εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικού
2. Η χρηματική επιβράβευση ανέρχεται στο δεκα- λογιστικού συστήματος. Το πρόστιμο του πρώτου εδα-
πλάσιο της αξίας της συναλλαγής του εκδοθέντος φίου μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%), όταν επι-
στοιχείου λιανικής, για το οποίο έγινε η καταγγελία, βάλλεται σε χρήστες τερματικών «EFT/POS» που ασκούν
συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος Φόρου τη δραστηριότητά τους σε οικισμούς με πληθυσμό έως
Προστιθέμενης Αξίας και σε καμία περίπτωση δεν πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό
υπολείπεται των εκατό (100) ευρώ, ούτε υπερβαίνει κάτω των τριών χιλιάδων εκατό (3.100) κατοίκων, σύμ-
τις τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ. Αν η καταγγελία αφορά φωνα με την τελευταία απογραφή, πλην των τόπων που
περισσότερα φορολογικά στοιχεία που εξέδωσε η ίδια έχουν ανακηρυχθεί ως τουριστικοί με το π.δ. 899/1976
οντότητα, η χρηματική επιβράβευση υπολογίζεται επί (Α’ 329) και το π.δ. 664/1977 (Α’ 222).
του εκδοθέντος φορολογικού στοιχείου με τη μεγαλύ- 2. Σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόστιμα της παρ. 1 δι-
τερη αξία. πλασιάζονται και για κάθε επόμενη ίδια παράβαση εντός
3. Η χρηματική επιβράβευση του παρόντος δεν εμπί- πενταετίας από την κοινοποίηση της αρχικής πράξης
πτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος και απαλλάσσεται επιβολής προστίμου τριπλασιάζονται. Για την εφαρμογή
από κάθε φόρο, κράτηση, τέλος ή εισφορά υπέρ του Δη- της παρούσας, ως «αρχική πράξη επιβολής προστίμου»
μοσίου, Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, νομικών προ- νοείται η παλαιότερη πράξη για την ίδια παράβαση που
σώπων δημοσίου δικαίου ή τρίτων και είναι ανεκχώρητη κοινοποιήθηκε εντός της ίδιας πενταετίας.
3. Ανακαλούνται οι άδειες καταλληλότητας για τους τύ- Άρθρο 64

πους Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (Φ.Η.Μ.), Κυρώσεις για παραβίαση των υποχρεώσεων
για τους οποίους οι οντότητες του πρώτου εδαφίου της διασύνδεσης των τερματικών Ηλεκτρονικής
παρ. 3 του άρθρου 17 έχουν υποβάλει δήλωση συμβατό- Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης
τητας και δεν έχουν ολοκληρώσει, εντός των προθεσμι- με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων
ών που ορίζονται στην απόφαση της περ. β) της παρ. 17 Σε οντότητες της παρ. 1 του άρθρου 18, που παρά την
του άρθρου 83, τις απαραίτητες ενέργειες και τους τε- υποβολή της δήλωσης συμμόρφωσης της παρ. 2 του
χνικούς ελέγχους, ώστε να διασφαλίσουν τη δυνατότητα άρθρου 18:
διασύνδεσής τους με τύπους τερματικών «EFT/POS» που α) δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις λειτουργίας
συμπεριλαμβάνονται στις δηλώσεις συμμόρφωσης της και διασύνδεσης με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων
παρ. 2 του άρθρου 18. Εσόδων των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κε-
4. Σε οντότητες του τρίτου εδαφίου της παρ. 3 του φαλαίων στο Σημείο Πώλησης («Electronic Funds Transfer
άρθρου 17 που έχουν υποβάλει δήλωση συμβατότη- at the point of sale, EFT/POS»), επιβάλλεται, με απόφα-
τας του άρθρου 17 και δεν έχουν ολοκληρώσει, εντός ση του Διοικητή, πρόστιμο ύψους διακοσίων χιλιάδων
των προθεσμιών που ορίζονται στην απόφαση της (200.000) ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής, επιβάλλεται
περ. β) της παρ. 17 του άρθρου 83, τις απαραίτητες πρόστιμο ύψους τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ.
ενέργειες και τους τεχνικούς ελέγχους, ώστε να δια- Για την εφαρμογή της παρούσας, ως αρχική πράξη νο-
σφαλίσουν τη διασύνδεση των Εμπορικών/Λογιστι- είται η παλαιότερη πράξη για την ίδια παράβαση που
κών Προγραμμάτων Διαχείρισης (Enterprise Resource κοινοποιήθηκε εντός της ίδιας πενταετίας,
Planning, «ERP») που διαθέτουν στην ελληνική επικρά- β) δεν προβαίνουν σε οποιαδήποτε ενέργεια αναβάθ-
τεια, με Φ.Η.Μ. ή λογισμικά Παρόχων Ηλεκτρονικής μισης των τερματικών «EFT/POS» για τα οποία εμφανί-
Τιμολόγησης και τύπους τερματικών «EFT/POS» που ζονται ως διαχειριστές στο Μητρώο Μέσων Πληρωμών
συμπεριλαμβάνονται στις δηλώσεις συμμόρφωσης της εντός της προθεσμίας που ορίζεται με την απόφαση του
παρ. 2 του άρθρου 18, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους Διοικητή της περ. α) της παρ. 17 του άρθρου 83:
δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. Παραστατικά πωλήσεων, βα) Παύει να ισχύει, με απόφαση του Διοικητή, η
τα οποία εκδίδονται μέσω Φ.Η.Μ. ή Παρόχου Ηλεκτρο- δήλωση συμμόρφωσης της παρ. 2 του άρθρου 18 και
νικής Τιμολόγησης που διασυνδέονται με Εμπορικά/Λο- επέρχονται οι συνέπειες της παρ. 3 του άρθρου 18, και
γιστικά Προγράμματα Διαχείρισης (Enterprise Resource ββ) επιβάλλεται, με απόφαση του Διοικητή πρόστιμο,
Planning, «ERP»), που δεν πληρούν τις ως άνω απαι- ύψους εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ,
τήσεις διασύνδεσης, θεωρούνται ότι εκδόθηκαν από γ) αν έχει γίνει αναβάθμιση μόνο κάποιων τερματικών
μη εγκεκριμένο Φ.Η.Μ. ή μη αδειοδοτημένο Πάροχο «EFT/POS» για τα οποία εμφανίζονται ως διαχειριστές
Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης. στο Μητρώο Μέσων Πληρωμών, επιβάλλεται πρόστιμο
5. Στις οντότητες της παρ. 2 του άρθρου 17 που δεν ύψους πεντακοσίων (500) ευρώ ανά τερματικό «EFT/
προβαίνουν στις διαδικασίες αναβάθμισης και διασύν- POS» για το οποίο δεν έχουν προβεί σε αναβάθμισή του.
δεσης των Φ.Η.Μ. ή του λογισμικού ηλεκτρονικής τι- Το πρόστιμο δεν επιβάλλεται, εφόσον η μη αναβάθμιση
μολόγησης με τα τερματικά «EFT/POS» των χρηστών, αποδεδειγμένα οφείλεται σε μη υπαιτιότητά τους.
εντός των προθεσμιών που εκάστοτε ορίζονται με τις
αποφάσεις της περ. β) της παρ. 17 του άρθρου 83, επι- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’
βάλλονται οι παρακάτω κυρώσεις, με απόφαση του ΕΠΙΒΟΛΗ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ, ΣΥΡΡΟΗ, ΥΠΟΤΡΟΠΗ
Διοικητή:
α) Για οντότητες που παρέχουν υπηρεσίες τεχνικής Άρθρο 65
υποστήριξης Φ.Η.Μ. ανακαλούνται η «άδεια τεχνικής Επιβολή, κοινοποίηση και πληρωμή προστίμων
υποστήριξης» ή η «άδεια καταλληλότητας» κατά το μέ- 1. Ο Διοικητής είναι αρμόδιος για την έκδοση πράξε-
ρος της τεχνικής υποστήριξης, η ιδιότητα του εξουσι- ων επιβολής προστίμων. Οι διατάξεις του Κώδικα, και
οδοτημένου τεχνικού τόσο της οντότητας όσο και του ιδίως αυτές που αφορούν στον φορολογικό έλεγχο, τον
δικτύου εξουσιοδοτημένων τεχνικών, καθώς και η δυνα- προσδιορισμό φόρου, την παραγραφή και την είσπραξη,
τότητα νόμιμης σφράγισης και υπογραφής του Βιβλιαρί- εφαρμόζονται αναλόγως και για τις πράξεις επιβολής
ου Συντήρησης Φ.Η.Μ. ή υποβολής δήλωσης διάγνωσης προστίμων.
οριστικής βλάβης για τους Φ.Η.Μ. στο Πληροφοριακό 2. Η πράξη επιβολής προστίμων κοινοποιείται στον
Σύστημα Φ.Η.Μ., φορολογούμενο ή το ευθυνόμενο πρόσωπο: α) μαζί με
β) για οντότητες που παρέχουν υπηρεσίες εγκατά- την πράξη προσδιορισμού του φόρου ή β) αυτοτελώς,
στασης και τεχνικής υποστήριξης Εμπορικού/Λογιστι- εάν η πράξη προσδιορισμού του φόρου δεν εκδίδεται
κού Προγραμμάτων Διαχείρισης (Enterprise Resource ταυτόχρονα.
Planning, «ERP»), το εν λόγω λογισμικό θεωρείται μη νό- 3. Η πράξη επιβολής προστίμων περιλαμβάνει αυτο-
μιμο, και οι οντότητες που το χρησιμοποιούν υποχρεού- τελή αιτιολογία.
νται να το αντικαταστήσουν με νόμιμο λογισμικό «ERP» 4. Ο φορολογούμενος ή το ευθυνόμενο πρόσωπο
εντός των προθεσμιών που ορίζονται στην απόφαση της καλείται εγγράφως από τον Διοικητή να υποβάλει εν-
περ. β) της παρ. 17 του άρθρου 83. δεχόμενες αντιρρήσεις του σχετικά με επικείμενη έκ-
δοση πράξης επιβολής προστίμων τουλάχιστον είκοσι Άρθρο 69

(20) ημέρες πριν από την έκδοσή της, με εξαίρεση τις Παραπομπή εγκλημάτων φοροδιαφυγής
υποχρεώσεις καταβολής προστίμων για παραβάσεις μη σε ποινική δίκη
υποβολής ή ελλιπούς υποβολής φορολογικών δηλώσε- 1. Εάν, με βάση την οριστική πράξη διορθωτικού προσ-
ων, καθώς και για πρόστιμα τα οποία προκύπτουν και διορισμού φόρου ή την πράξη επιβολής προστίμου ή,
επιβάλλονται κατά τον άμεσο, διοικητικό ή ενδιάμεσο εάν δεν εκδίδεται πράξη επιβολής προστίμου, με βάση
προσδιορισμό του φόρου. την έκθεση ελέγχου, διαπιστώνεται ότι συντρέχει περί-
5. Πρόστιμα καταβάλλονται εφάπαξ έως και την τρι- πτωση τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης εγκλήματος φο-
ακοστή ημέρα μετά από την κοινοποίηση της πράξης ροδιαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 79, υποβάλλεται
επιβολής, με εξαίρεση τα πρόστιμα της παρ. 6 του άρ- μηνυτήρια αναφορά από τον Διοικητή, σύμφωνα με τα
θρου 53 και της παρ. 2 του άρθρου 54, όσον αφορά οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 81. Η ποινική δίωξη
τους παρακρατούμενους φόρους. Για τις παραβάσεις
ασκείται αυτεπαγγέλτως.
των παρ. 1, 2, 4, 5 και 9 του άρθρου 53, των παρ. 3 και
2. Η παραγραφή των εγκλημάτων του άρθρου 79 αρ-
4 του άρθρου 54 και των παρ. 1, 5, 9α, 9β, 10 και 13 του
χίζει από το πέρας του χρονικού διαστήματος μέσα στο
άρθρου 57, η απόσβεση του δικαιώματος του Δημοσίου
οποίο η Φορολογική Διοίκηση μπορεί, σύμφωνα με τα
για έκδοση πράξης επιβολής προστίμου υπολογίζεται
άρθρα 37 και 65, να προβεί σε έκδοση πράξης διορθω-
από το τέλος του έτους διαπίστωσης της παράβασης.
Η απόσβεση του δικαιώματος του Δημοσίου για την έκ- τικού προσδιορισμού φόρου ή πράξης επιβολής προ-
δοση πράξης επιβολής προστίμου της παρ. 3 και του στίμου, εκτός αν έχει ήδη εκδοθεί τέτοια πράξη, οπότε
δεύτερου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 53 υπολογί- η παραγραφή των ως άνω εγκλημάτων αρχίζει από την
ζεται από το τέλος του έτους εντός του οποίου λήγει η έκδοση της πράξης αυτής.
νόμιμη προθεσμία καταβολής του φόρου και επέρχεται Άρθρο 70
μετά την πάροδο πέντε (5) ετών από την ημερομηνία
Παρεμπόδιση, υπόθαλψη και συνέργεια
αυτή. Η κοινοποίηση της πράξης διενεργείται σύμφωνα
με την παρ. 3 του άρθρου 5. Κάθε πρόσωπο που παρεμποδίζει ή αποπειρά-
6. Τα πρόστιμα των παρ. 6 και 10 του άρθρου 53, των ται να παρεμποδίσει τις ενέργειες και την εκτέλεση
παρ. 1 και 2 του άρθρου 54, της παρ. 6, όσον αφορά τον καθηκόντων της Φορολογικής Διοίκησης κατά την
Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), και της παρ. 7 του άσκηση των εξουσιών της σύμφωνα με τον Κώδικα
άρθρου 57 επιβάλλονται μόνο εάν οι σχετικές παραβά- ή υποθάλπει ή υποκινεί άλλο πρόσωπο ή συνεργεί
σεις διαπιστωθούν κατόπιν ελέγχου. Το πρόστιμο για την με άλλο πρόσωπο για τη διάπραξη παράβασης του
παράβαση της παρ. 1 του άρθρου 57 δεν επιβάλλεται Κώδικα υπόκειται στα ίδια πρόστιμα που υπόκειται ο
όπου επιβάλλεται το πρόστιμο της παρ. 2 του άρθρου 57. φορολογούμενος.
7. Δεν επιβάλλονται πρόστιμα στον εκτιμώμενο προσ-
διορισμό φόρου. Άρθρο 71
Απαλλαγή λόγω ανωτέρας βίας
Άρθρο 66 1. Ο φορολογούμενος δύναται να ζητά απαλλαγή από
Κυρώσεις σε περίπτωση συρροής παραβάσεων τόκους ή πρόστιμα σε περίπτωση ανωτέρας βίας. Απαλ-
Εφόσον, για την ίδια παράβαση, επιβάλλονται, σύμφω- λαγή δεν χορηγείται, αν δεν έχουν εξοφληθεί, πριν από
να με τον Κώδικα, περισσότερα πρόστιμα, υπερισχύει η το αίτημα απαλλαγής, όλοι οι φόροι για τους οποίους
διάταξη που προβλέπει το μεγαλύτερο πρόστιμο, εκτός επιβλήθηκαν τα πρόστιμα. Απαλλαγή δεν χορηγείται για
αν προβλέπεται ειδικότερα. τόκους και πρόστιμα που επιβάλλονται για ανακριβή
Άρθρο 67 δήλωση, καθώς και για τα πρόστιμα που επιβάλλονται
Κυρώσεις σε περίπτωση υποτροπής για παραβάσεις φοροδιαφυγής.
2. Το αίτημα απαλλαγής απευθύνεται στον Διοικητή
Σε περίπτωση υποτροπής επιβάλλεται χρηματικό
και:
πρόστιμο διπλάσιο του προβλεπόμενου για την αρχι-
α) υποβάλλεται εγγράφως,
κή παράβαση και, σε κάθε περίπτωση νέας υποτροπής,
β) περιέχει τα στοιχεία και τον Αριθμό Φορολογικού
επιβάλλεται πρόστιμο τετραπλάσιο του προβλεπόμενου
για την αρχική παράβαση, εκτός αν προβλέπεται διαφο- Μητρώου του φορολογούμενου,
ρετικά στον παρόντα Κώδικα. γ) φέρει την υπογραφή του φορολογούμενου ή νόμιμα
εξουσιοδοτημένου προσώπου, και
Άρθρο 68 δ) περιγράφει όλα τα γεγονότα και περιλαμβάνει τα
Αρμοδιότητες Φορολογικής Διοίκησης αποδεικτικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ανωτέρα
κατά την ποινική διαδικασία βία.
Η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να ερευνά παραβάσεις 3. Ο Διοικητής αποφαίνεται επί του αιτήματος μέσα
του Κώδικα και άλλων νόμων που εμπίπτουν στο πεδίο σε τριάντα (30) ημέρες και κοινοποιεί την απόφαση
εφαρμογής αυτού χωρίς να θίγεται η εφαρμογή του άρ- στον φορολογούμενο. Αν δεν ληφθεί απόφαση μέσα
θρου 33 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, στην ανωτέρω περίοδο, το αίτημα θεωρείται ότι έχει
Α’ 96). απορριφθεί.
ΜΕΡΟΣ Ι’ καταβολής των τόκων λόγω εκπρόθεσμης καταβολής

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ του φόρου.
ΑΜΟΙΒΑΙΟΥ ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 5. Μέσα σε εκατόν είκοσι (120) ημέρες από την υπο-
βολή της ενδικοφανούς προσφυγής στη Φορολογική
Άρθρο 72 Διοίκηση, η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών εκδίδει
Ενδικοφανής προσφυγή απόφαση, την οποία κοινοποιεί στον υπόχρεο, λαμ-
1. Ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί οποιαδήποτε πρά- βάνοντας υπόψη την προσφυγή, τις πληροφορίες που
ξη που έχει εκδοθεί σε βάρος του από τη Φορολογική έλαβε από τον υπόχρεο και τις απόψεις της αρμόδιας
Διοίκηση ή σε περίπτωση σιωπηρής άρνησης, οφείλει να Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης καθώς και κάθε
υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή με αίτημα την επανε- άλλη πληροφορία που είναι σχετική με την υπόθεση. Η
ξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας προθεσμία του πρώτου εδαφίου αναστέλλεται κατά το
από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Φορολογικής χρονικό διάστημα από 1η έως 31η Αυγούστου. Εάν για
Διοίκησης. Η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται στην το ζήτημα που έχει τεθεί με την ενδικοφανή προσφυγή,
Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης που εξέδωσε την η εξέταση της οποίας εκκρεμεί ενώπιον της Διεύθυν-
πράξη ή παρέλειψε την έκδοσή της και αναφέρει τους σης Επίλυσης Διαφορών, έχει δημοσιευθεί πράξη του
λόγους και τα έγγραφα στα οποία ο υπόχρεος βασίζει Συμβουλίου της Επικρατείας σύμφωνα με τις παρ. 1 και
το αίτημά του. Η ενδικοφανής προσφυγή υποβάλλεται 2 του άρθρου 1 του ν. 3900/2010 (Α’ 213), ο υπόχρεος
από τον υπόχρεο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την δύναται να υποβάλει αίτηση ενώπιον του Προϊσταμέ-
ημερομηνία κοινοποίησης της πράξης σε αυτόν ή από τη νου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, για αναστολή
συντέλεση της παράλειψης. Η προθεσμία αυτή ορίζεται της προθεσμίας των εκατόν είκοσι (120) ημερών, για
σε εξήντα (60) ημέρες για φορολογούμενους κατοίκους όσο διάστημα εκκρεμεί η κρίση του Συμβουλίου της
εξωτερικού. Οι ανωτέρω προθεσμίες αναστέλλονται Επικρατείας. Ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Επίλυ-
κατά το χρονικό διάστημα από 1η έως 31η Αυγούστου. σης Διαφορών, εφόσον διαπιστώσει την ταυτότητα
Η υποχρέωση άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής δεν του νομικού ζητήματος, εκδίδει απόφαση αναστολής
ισχύει στις περιπτώσεις των διαφορών που υπάγονται της προθεσμίας, πριν από την πάροδο της προθεσμίας
στην αρμοδιότητα του Προέδρου Πρωτοδικών του Δι- των εκατόν είκοσι (120) ημερών, η οποία κοινοποιεί-
οικητικού Πρωτοδικείου, σύμφωνα με την περ. δ’ της ται στον υπόχρεο. Η αναστολή καταλαμβάνει το σύνο-
παρ. 2 του άρθρου 6 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας λο της ενδικοφανούς προσφυγής και ανατρέχει στην
(ν. 2717/1999, Α’ 97). ημερομηνία δημοσίευσης της πράξης του Συμβουλίου
2. Η Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης του δευ- της Επικρατείας, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1
τέρου εδαφίου της παρ. 1 αποστέλλει την ενδικοφανή του ν. 3900/2010 ή, σε περίπτωση που η ενδικοφανής
προσφυγή του υπόχρεου, συνοδευόμενη από σχετικά έγ- προσφυγή υποβληθεί μεταγενέστερα της ημερομηνίας
γραφα και τις απόψεις της, μέσα σε επτά (7) ημέρες από δημοσίευσης της πράξης του Συμβουλίου της Επικρα-
την υποβολή της, στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών τείας, στην ημερομηνία υποβολής της ενδικοφανούς
της Φορολογικής Διοίκησης, προκειμένου η τελευταία προσφυγής. Μετά την κοινοποίηση της απόφασης του
να αποφανθεί. Συμβουλίου της Επικρατείας στη Διεύθυνση Επίλυσης
3. Με την άσκηση της ενδικοφανούς προσφυγής ανα- Διαφορών συνεχίζει η προθεσμία των εκατόν είκοσι
στέλλεται η καταβολή ποσοστού πενήντα τοις εκατό (120) ημερών για έκδοση απόφασης επί της ενδικο-
(50%) του αμφισβητούμενου ποσού, υπό την προϋπό- φανούς προσφυγής. Αν η προθεσμία που απομένει για
θεση ότι έχει καταβληθεί το υπόλοιπο πενήντα τοις εκατό έκδοση απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής
(50%). Η αναστολή, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, δεν υπολείπεται των τριάντα (30) ημερών, η προθεσμία των
ισχύει επί του άμεσου ή του οίκοθεν προσδιορισμού του εκατόν είκοσι (120) ημερών παρατείνεται αυτοδικαί-
φόρου, καθώς και επί πράξης διοικητικού προσδιορι- ως για επιπλέον τριάντα (30) ημέρες. Αν η Διεύθυνση
σμού του φόρου, που εκδίδεται με βάση στοιχεία που Επίλυσης Διαφορών το κρίνει απαραίτητο, δύναται να
έχουν παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορο- καλέσει τον υπόχρεο σε ακρόαση. Σε περίπτωση που
λογική του δήλωση. προσκομισθούν νέα στοιχεία στη Διεύθυνση Επίλυσης
4. Ο υπόχρεος έχει δικαίωμα να υποβάλει, ταυτόχρονα Διαφορών ή γίνει επίκληση νέων πραγματικών περιστα-
με την ενδικοφανή προσφυγή, και αίτημα αναστολής της τικών, ο υπόχρεος καλείται υποχρεωτικά σε ακρόαση.
καταβολής που προβλέπεται στην παρ. 3. Η Διεύθυνση Με απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυ-
Επίλυσης Διαφορών δύναται να αναστείλει την εν λόγω σης Διαφορών, που εκδίδεται πριν από την πάροδο της
πληρωμή, μέχρι την έκδοση της απόφασής της: α) αν η ανωτέρω προθεσμίας των εκατόν είκοσι (120) ημερών
πληρωμή θα είχε ως συνέπεια ανεπανόρθωτη βλάβη και κοινοποιείται στον υπόχρεο, η εν λόγω προθεσμία
για τον υπόχρεο, β) αν πιθανολογεί την ευδοκίμηση της δύναται να παρατείνεται άπαξ για τριάντα (30) ημέρες,
ενδικοφανούς προσφυγής. Εάν δεν εκδοθεί απόφαση σε περίπτωση που προσκομισθούν από τον υπόχρεο νέα
μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την υποβολή της αί- στοιχεία ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών
τησης στη Φορολογική Διοίκηση, η αίτηση αναστολής ή γίνει επίκληση νέων πραγματικών περιστατικών κατά
θεωρείται ότι έχει απορριφθεί. Τυχόν αναστολή της πλη- τις τελευταίες τριάντα (30) ημέρες πριν από την πάρο-
ρωμής δεν απαλλάσσει τον υπόχρεο από την υποχρέωση δο της προθεσμίας των εκατόν είκοσι (120) ημερών για
την έκδοση απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυ- Άρθρο 74

γής. Αν, εντός της ανωτέρω προθεσμίας, δεν εκδοθεί Ακύρωση ή τροποποίηση άμεσου
απόφαση τότε θεωρείται ότι η ενδικοφανής προσφυγή προσδιορισμού φόρου, πράξης προσδιορισμού
έχει απορριφθεί από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών φόρου και πράξης επιβολής προστίμου
και ο υπόχρεος έχει λάβει γνώση αυτής της απόρριψης 1. Άμεσος προσδιορισμός φόρου ή πράξη διοικητικού,
κατά την εκπνοή της προθεσμίας αυτής. Ο Προϊστάμε- εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή
νος της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών μπορεί, με από- πράξη επιβολής προστίμου δύναται να ακυρωθεί ή να
φασή του, να εξουσιοδοτεί άλλους υπαλλήλους της ίδιας τροποποιηθεί, κατά περίπτωση, με τη διαδικασία του πα-
υπηρεσίας να υπογράφουν, με εντολή του, αποφάσεις ρόντος, για έναν από τους εξής λόγους: α) για πρόδηλη
επί ενδικοφανών προσφυγών και αιτήσεων αναστολής. έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης, β) για αριθμητικό ή
6. Αν με την απόφαση ακυρώνεται, μερικά ή ολικά, ή υπολογιστικό λάθος.
τροποποιείται η πράξη της Φορολογικής Διοίκησης, η 2. Για την ακύρωση ή τροποποίηση υποβάλλεται αί-
Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών οφείλει να αιτιολογεί την τηση του φορολογούμενου μέσα σε προθεσμία τριών
απόφαση αυτή επαρκώς με νομικούς ή και πραγματικούς (3) ετών από την κοινοποίηση της πράξης ή, σε περίπτω-
ισχυρισμούς. Σε περίπτωση απόρριψης της ενδικοφα- ση άμεσου προσδιορισμού του φόρου, από την υποβολή
νούς προσφυγής, η αιτιολογία μπορεί να συνίσταται της δήλωσης. Αν η έλλειψη φορολογικής υποχρέωσης
στην αποδοχή των διαπιστώσεων της οικείας πράξης οφείλεται σε επιγενόμενο λόγο, που γεννήθηκε μέσα στο
της Φορολογικής Διοίκησης. Σε κάθε περίπτωση η από- τελευταίο τρίμηνο της προθεσμίας του πρώτου εδαφίου,
φαση περιέχει τουλάχιστον την οριστική φορολογική η αίτηση δύναται να υποβληθεί μέσα σε (3) μήνες από
υποχρέωση του υπόχρεου, το καταλογιζόμενο ποσό και τη γένεση του λόγου αυτού. Η σχετική πράξη ακύρω-
την προθεσμία καταβολής του. Η Φορολογική Διοίκηση σης ή τροποποίησης εκδίδεται μέσα σε προθεσμία τριών
της οποίας η πράξη ακυρώνεται για τυπικές πλημμέλει- (3) μηνών από την υποβολή της αίτησης.
ες, εκδίδει νέα πράξη, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 3. Άμεσος προσδιορισμός ή πράξη διοικητικού,
απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών. εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή
7. Η Φορολογική Διοίκηση δεν έχει δικαίωμα προ- πράξη επιβολής προστίμου δύναται να ακυρωθεί ή να
σφυγής κατά της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης τροποποιηθεί για τους λόγους που αναφέρονται στην
Διαφορών. παρ. 1, εντός των προθεσμιών της παρ. 2, και χωρίς την
8. Κατά της απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Δια- αίτηση που προβλέπεται σε αυτήν. Επιπλέον, ποσά που
φορών ή της σιωπηρής απόρριψης της ενδικοφανούς οφείλονται από τον φορολογούμενο με βάση την πράξη
προσφυγής λόγω παρόδου της προθεσμίας προς έκδοση τροποποίησης της παρούσας, καταβάλλονται μέσα σε
της απόφασης, ο υπόχρεος δύναται να ασκήσει προ- προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση
σφυγή ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, της πράξης αυτής στον φορολογούμενο.
σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας. Για την 4. Κατά της πράξης της Φορολογικής Διοίκησης, με
αναστολή, λόγω άσκησης προσφυγής, ισχύει ανάλογα η την οποία απορρίπτεται η αίτηση του φορολογούμενου,
παρ. 3. Προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια απευθείας καθώς και κατά της πράξης που εκδόθηκε με βάση την
κατά οποιασδήποτε πράξης που εξέδωσε η Φορολογική παρ. 3, χωρεί άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής σύμ-
Διοίκηση είναι απαράδεκτη, εκτός αν προβλέπεται δια- φωνα με το άρθρο 72.
φορετικά σε ειδικές διατάξεις. 5. Η διαδικασία του παρόντος δεν αναστέλλει την προ-
θεσμία και δεν κωλύει την άσκηση της ενδικοφανούς
Άρθρο 73 προσφυγής ή της προσφυγής ενώπιον του δικαστηρίου.
Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού Η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ή η εκκρεμοδικία
1. Η Διαδικασία Αμοιβαίου Διακανονισμού (Δ.Α.Δ.) κατ’ δεν κωλύουν τη διαδικασία του παρόντος. Αν έχει ασκη-
εφαρμογή των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολο- θεί ενδικοφανής προσφυγή με την οποία προβάλλεται
γίας και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την εξάλειψη της ως λόγος ακύρωσης ή τροποποίησης πράξης λόγος
διπλής φορολογίας σε περίπτωση διορθώσεως των κερ- που αναφέρεται στην παρ. 1, δεν χωρεί κατά της ίδιας
δών συνδεδεμένων επιχειρήσεων (90/436/ΕΟΚ) (Σύμ- πράξης και για τον ίδιο λόγο υποβολή αίτησης με βάση
βαση Διαιτησίας), που κυρώθηκε με τον ν. 2216/1994 την παρ. 2 ή έκδοση πράξης χωρίς αίτηση με βάση την
(Α’ 83), διεξάγεται από τη Φορολογική Διοίκηση και τα παρ. 3.
αποτελέσματά της επέρχονται με την έκδοση Απόφασης
Αμοιβαίου Διακανονισμού του Διοικητή. ΜΕΡΟΣ ΙΑ’
2. Μετά την ολοκλήρωση της Δ.Α.Δ., το αποτέλεσμα ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ
αυτής κοινοποιείται στον φορολογούμενο στον οποίο ΦΟΡΟΥ
αφορά και ο οποίος δύναται να το αποδεχθεί μέσα σε
εξήντα (60) ημέρες από την κοινοποίησή του. Σε περί- Άρθρο 75
πτωση αποδοχής της Δ.Α.Δ. μέσα στην ανωτέρω προ- Αποδοχή πράξεων στο πλαίσιο φορολογικού
θεσμία, εκδίδεται Απόφαση Αμοιβαίου Διακανονισμού η ελέγχου
οποία δεν υπόκειται σε ενδικοφανή προσφυγή ή οποιο- 1. Τα πρόστιμα που οφείλονται δυνάμει του παρόντος
δήποτε ένδικο βοήθημα. μειώνονται, αν ο φορολογούμενος αποδεχθεί την κύρια
οφειλή του, κατά ποσοστά, τα οποία διαμορφώνονται στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής συνεπάγεται άρση
σύμφωνα με τα παρακάτω στάδια: της έκπτωσης με βάση τις διατάξεις του παρόντος και
α) μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή πρό- καθιστά τη συνολική οφειλή, ως είχε πριν τη μείωση του
σκλησης παροχής πληροφοριών του άρθρου 14, και έως αναλογικού προστίμου, ληξιπρόθεσμη, αφαιρουμένου
την παρέλευση της προθεσμίας για την υποβολή εκπρό- τυχόν ποσού που καταβλήθηκε προηγουμένως με βάση
θεσμης αρχικής ή τροποποιητικής δήλωσης από την κοι- την παρ. 4 κατ’ εφαρμογή της διαδικασίας που αναφέρε-
νοποίηση προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού του ται στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1.
φόρου, με βάση την περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 22 6. Τα πρόστιμα που εμπίπτουν στο παρόν καταλαμ-
ή την περ. γ) της παρ. 3 του άρθρου 23 του παρόντος, βάνουν:
κατά περίπτωση, τα πρόστιμα μειώνονται κατά ποσοστό α) τους πρόσθετους φόρους του άρθρου 1 του
πενήντα τοις εκατό (50%), ν. 2523/1997 (Α’ 179), και
β) μετά την κοινοποίηση οριστικής πράξης διορθωτι- β) τα πρόστιμα των παρ. 1 και 2 του άρθρου 54 και της
κού προσδιορισμού φόρου και ενόσω διαρκεί η προθε- παρ. 6 του άρθρου 53.
σμία για την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον
της Δ.Ε.Δ., τα πρόστιμα μειώνονται κατά ποσοστό σαρά- Άρθρο 76
ντα τοις εκατό (40%), Επαρκής αιτιολογία
γ) μετά την κοινοποίηση της απόφασης της Δ.Ε.Δ. ή Η Φορολογική Διοίκηση έχει την υποχρέωση να πα-
την παρόδο της προθεσμίας για τη σιωπηρή απόρριψη ρέχει σαφή, ειδική και επαρκή αιτιολογία για τη νομική
και ενόσω διαρκεί η προθεσμία για την άσκηση προσφυ- βάση, τα γεγονότα και τις περιστάσεις που θεμελιώνουν
γής ενώπιον αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου πρώτου την έκδοση πράξης και τον προσδιορισμό φόρου.
βαθμού, τα πρόστιμα μειώνονται κατά ποσοστό τριάντα
Άρθρο 77
τοις εκατό (30%), και
δ) μετά την άσκηση δικαστικής προσφυγής και έως την Βάρος απόδειξης
προηγούμενη ημέρα της αρχικά ορισθείσας ημερομηνί- Σε περίπτωση αμφισβήτησης πράξης προσδιορισμού
ας για την εισαγωγή της υπόθεσης προς συζήτηση ενώπι- φόρου στο πλαίσιο ενδικοφανούς προσφυγής, ο φορο-
ον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, τα πρόστιμα λογούμενος ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο που προ-
μειώνονται κατά ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%). βαίνει στην εν λόγω αμφισβήτηση φέρει το βάρος της
2. Στην περ. β) της παρ. 1, εφόσον έχει ασκηθεί ενδι- απόδειξης της πλημμέλειας της πράξης προσδιορισμού
κοφανής προσφυγή, η αποδοχή της οριστικής πράξης του φόρου.
διορθωτικού προσδιορισμού φόρου θεωρείται αυτοδί-
Άρθρο 78
καιη παραίτηση από την ασκηθείσα ενδικοφανή προ-
Φορολογικό πιστοποιητικό
σφυγή. Προϋπόθεση για την εφαρμογή της περ. γ) της
παρ. 1 είναι να μην έχει ασκηθεί προσφυγή ενώπιον αρ- 1. Ορκωτοί ελεγκτές λογιστές και ελεγκτικές εταιρεί-
μόδιου Δικαστηρίου. Προϋπόθεση για την εφαρμογή ες, που είναι εγγεγραμμένοι στο δημόσιο μητρώο του
της περ. δ) της παρ. 1 είναι η παραίτηση από την ήδη ν. 4449/2017 (Α’ 7) και διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγ-
ασκηθείσα προσφυγή. χους σε ανώνυμες εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης
3. Η καταβολή του ποσού της συνολικής προκύπτου- ευθύνης, σε ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, καθώς
σας οφειλής του φορολογουμένου μετά τη μείωση του και σε υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων, εκ-
προστίμου με βάση την παρ. 1 δύναται να ολοκληρω- δίδουν ετήσιο φορολογικό πιστοποιητικό. Το πιστοποι-
θεί σε έως δώδεκα (12) δόσεις. Ο αριθμός των δόσεων ητικό αυτό είναι προαιρετικό για τις ανωτέρω εταιρεί-
προσδιορίζεται με τη δήλωση της παρ. 4. Το ποσό της ες και επιχειρήσεις και εκδίδεται μετά από έλεγχο που
προκύπτουσας οφειλής μετά την αφαίρεση του ποσού διενεργείται, παράλληλα με τον υποχρεωτικό έλεγχο,
αυτής που καταβάλλεται με βάση το πρώτο εδάφιο ως προς την εφαρμογή των φορολογικών διατάξεων σε
της παρ. 4 επιβαρύνεται, μετά την παρέλευση τριάντα φορολογικά αντικείμενα. Στα πιο πάνω πρόσωπα επι-
(30) ημερών από την υποβολή της δήλωσης και έως την βάλλονται αναλογικά οι κυρώσεις που προβλέπονται για
πλήρη εξόφληση με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο ανα- κάθε παράβαση της νομοθεσίας που διέπει τις εργασίες
χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας των ορκωτών ελεγκτών λογιστών και των ελεγκτικών
κατά τον χρόνο υποβολής της, προσαυξημένο κατά πέ- εταιρειών, περιλαμβανόμενων και των διατάξεων περί
ντε (5) εκατοστιαίες μονάδες, ετησίως υπολογισμένο. ανεξαρτησίας και απαγόρευσης παροχής μη ελεγκτικών
4. Το δικαίωμα της παρ. 1 ασκείται με δήλωση του φο- υπηρεσιών, σύμφωνα με τον ν. 4449/2017 και τον Κανο-
ρολογούμενου προς την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων νισμό (ΕΕ) 537/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και
Εσόδων που υποβάλλεται ψηφιακά και παράγει αποτελέ- του Συμβουλίου (EE L 158).
σματα αν ο φορολογούμενος καταβάλει ποσό που αντι- 2. Φορολογικές παραβάσεις, καθώς και μη απόδοση ή
στοιχεί σε ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) επί του ανακριβής απόδοση φόρων που διαπιστώνονται από τα
κύριου φόρου εντός τριών (3) ημερών από την υποβολή τηρούμενα λογιστικά αρχεία (βιβλία και στοιχεία), κατά
της. Η δήλωση έχει ως συνέπεια την ανέκκλητη αποδοχή τη διενέργεια του ελέγχου, αναφέρονται αναλυτικά στο
των αποτελεσμάτων του φορολογικού ελέγχου και της εξ πιστοποιητικό του παρόντος. Αν από το πιστοποιητικό
αυτού προκύπτουσας οφειλής ή της απόφασης της Δ.Ε.Δ. προκύπτουν συγκεκριμένα φορολογικά δεδομένα για
5. Η μη εμπρόθεσμη καταβολή δόσης ή η μη εξόφληση την ελεγχθείσα εταιρεία με τα οποία συμφωνεί και η
αρμόδια ελεγκτική αρχή της Φορολογικής Διοίκησης 2. Όποιος διαπράττει έγκλημα φοροδιαφυγής από τα
το εν λόγω πιστοποιητικό αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα αναφερόμενα στην παρ. 1 τιμωρείται με φυλάκιση του-
των εκθέσεων ελέγχου της ως άνω αρχής. Η διαπίστωση λάχιστον δύο (2) ετών:
ή μη στο φορολογικό πιστοποιητικό παραβάσεων της α) αν ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα εισοδή-
φορολογικής νομοθεσίας μπορεί να λαμβάνεται υπόψη ματα ή στα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποκρυβεί
κατά την επιλογή υποθέσεων προς έλεγχο σύμφωνα με υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκα-
το άρθρο 31. τό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, ή
3. Αν από μεταγενέστερο έλεγχο της Φορολογικής β) αν το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου,
Διοίκησης προκύψουν σημαντικές πρόσθετες επιβα- τέλους ή εισφοράς που δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε
ρύνσεις, οι οποίες υπερβαίνουν το ουσιώδες μέγεθος, ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή
όπως αυτό προσδιορίζεται κατά το Διεθνές Πρότυπο διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό
Αναθέσεων Διασφάλισης 3000 «Αναθέσεις Διασφάλισης έτος:
πέραν ελέγχου ή Επισκόπησης Ιστορικής Χρηματοοικο- αα) Τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, εφόσον αφορά
νομικής Πληροφόρησης» και τις οποίες όφειλε να δια- Φ.Π.Α. ή
πιστώσει ο ορκωτός ελεγκτής λογιστής ή η ελεγκτική ββ) τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου,
εταιρεία, επιβάλλεται στους ανωτέρω, με απόφαση του τέλους ή εισφοράς σε κάθε άλλη περίπτωση.
Διοικητή, διοικητικό πρόστιμο ύψους από δέκα χιλιάδες 3. Επιβάλλεται κάθειρξη, αν το ποσό του φόρου, τέ-
(10.000) ευρώ έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανάλο- λους ή εισφοράς της παρ. 2 υπερβαίνει ανά φορολογικό
γα με τη βαρύτητα της παράβασης και την ενδεχόμενη ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ,
υποτροπή, το οποίο εκδίδεται ύστερα από δεσμευτική εφόσον αφορά Φ.Π.Α., ή τις εκατόν πενήντα χιλιάδες
πρόταση της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και (150.000) ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση φόρου, τέλους
Ελέγχων, με την οποία προσδιορίζεται και το ύψος του ή εισφοράς.
επιβλητέου προστίμου. 4. Όποιος εκδίδει πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοι-
χεία, καθώς και όποιος αποδέχεται εικονικά φορολογικά
ΜΕΡΟΣ ΙΒ’ στοιχεία ή νοθεύει τέτοια στοιχεία, ανεξάρτητα από το
ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ - ΠΟΙΝΙΚΕΣ αν διαφεύγει ή μη την πληρωμή φόρου, τιμωρείται με
ΚΥΡΩΣΕΙΣ ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) μηνών, εκτός
αν τα φορολογικά στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν για τη
Άρθρο 79 διάπραξη ή την υποστήριξη κάποιας από τις πράξεις
Εγκλήματα φοροδιαφυγής των παρ. 1 έως και 3, οπότε ο δράστης τιμωρείται μόνο
για την τελευταία ως αυτουργός ή συμμέτοχος. Ειδικά,
1. Έγκλημα φοροδιαφυγής διαπράττει όποιος με
όποιος εκδίδει ή αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοι-
πρόθεση:
χεία για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για
α) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου
μέρος αυτής, τιμωρείται: α) με φυλάκιση τουλάχιστον
εισοδήματος, Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων
ενός (1) έτους, εφόσον η συνολική αξία των εικονικών
(ΕΝ.Φ.Ι.Α.) ή Ειδικού Φόρου Ακινήτων (Ε.Φ.Α.), αποκρύ-
φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των εβδο-
πτει από τα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης φορο- μήντα πέντε χιλιάδων (75.000) ευρώ και β) με κάθειρξη
λογητέα εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή ή περιουσι- έως δέκα (10) έτη, εφόσον το ως άνω ποσό υπερβαίνει
ακά στοιχεία, ιδίως παραλείποντας να υποβάλει δήλωση τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ. Για την κάλυψη
ή υποβάλλοντας ανακριβή δήλωση ή καταχωρίζοντας των παραπάνω ορίων δεν υπολογίζονται φορολογικά
στα λογιστικά αρχεία εικονικές (ολικά ή μερικά) δαπάνες στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάπραξη ή την
ή επικαλούμενος στη φορολογική δήλωση τέτοιες δα- υποστήριξη κάποιας από τις πράξεις των παρ. 1 έως 3,
πάνες, ώστε να μην εμφανίζεται φορολογητέα ύλη ή να οπότε ο δράστης τιμωρείται μόνο για την τελευταία ως
εμφανίζεται αυτή μειωμένη, αυτουργός ή συμμέτοχος. Θεωρείται ως πλαστό και το
β) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή του Φόρου φορολογικό στοιχείο που έχει διατρηθεί ή σφραγιστεί με
Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), του Φόρου Κύκλου Ερ- οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωρισθεί στα
γασιών, του φόρου ασφαλίστρων και των παρακρατού- οικεία βιβλία της αρμόδιας Υπηρεσίας της Φορολογικής
μενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, Διοίκησης σχετική πράξη θεώρησής του και εφόσον η
δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκ- μη καταχώριση τελεί σε γνώση του υπόχρεου για τη θε-
πίπτει ανακριβώς αυτούς, καθώς και όποιος παραπλανά ώρηση του φορολογικού στοιχείου. Θεωρείται επίσης ως
τη Φορολογική Διοίκηση με την παράσταση ψευδών πλαστό το φορολογικό στοιχείο και όταν το περιεχόμενο
γεγονότων ως αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση και τα λοιπά στοιχεία του πρωτότυπου ή αντίτυπου αυ-
ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων και δεν αποδίδει ή τού είναι διαφορετικά από αυτά που αναγράφονται στο
αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακρι- στέλεχος του ίδιου στοιχείου. Εικονικό είναι το φορολο-
βώς αυτούς ή λαμβάνει επιστροφή, καθώς και όποιος γικό στοιχείο που εκδίδεται για συναλλαγή ανύπαρκτη
διακρατεί τέτοιους φόρους, τέλη ή εισφορές, στο σύνολό της ή για μέρος αυτής ή για συναλλαγή στην
γ) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου οποία το ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη που αναγρά-
πλοίων, δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς στο Δημό- φονται στο στοιχείο είναι άγνωστο φορολογικώς πρό-
σιο τον φόρο αυτόν. σωπο, με την έννοια ότι δεν έχει δηλώσει την έναρξη
του επιτηδεύματός του ούτε έχει θεωρήσει στοιχεία στη γ) Στις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και ιδιωτικές
Φορολογική Διοίκηση. Εικονικό είναι επίσης το στοιχείο κεφαλαιουχικές εταιρείες οι διαχειριστές αυτών όπως
που φέρεται ότι εκδόθηκε ή έχει ληφθεί από εικονική και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από
εταιρεία, κοινοπραξία, κοινωνία ή άλλη οποιασδήποτε τον νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική
μορφής επιχείρηση ή νομική οντότητα ή από φυσικό απόφαση είτε από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή
πρόσωπο για το οποίο αποδεικνύεται ότι είναι παντελώς διαχείριση αυτών και, όταν αυτοί ελλείπουν ή απουσιά-
αμέτοχο με τη συγκεκριμένη συναλλαγή, οπότε στην τε- ζουν, οι εταίροι αυτών.
λευταία αυτή περίπτωση η ποινική δίωξη ασκείται κατά δ) Στους συνεταιρισμούς και τις ενώσεις αυτών οι πρό-
του πραγματικού υπευθύνου που υποκρύπτεται. Τα φο- εδροι, οι γραμματείς, οι ταμίες, όπως και εν γένει κάθε
ρολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία συναλλα- πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από τον νόμο είτε από
γής κατώτερη της πραγματικής θεωρούνται πάντοτε για ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση είτε από
τους σκοπούς του Κώδικα ως ανακριβή. Τα φορολογικά οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών.
στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία μεγαλύτερη της ε) Στις κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές, συμμετοχικές
πραγματικής θεωρούνται ως εικονικά κατά το μέρος της ή αφανείς εταιρείες, οι εκπρόσωποί τους, με βάση την
μεγαλύτερης αυτής αξίας. Δεν είναι εικονικό για τον λή- ιδιωτική βούληση ή τον νόμο ή δικαστική απόφαση, και
πτη το φορολογικό στοιχείο το οποίο αφορά πραγματική αν ελλείπουν αυτοί, τα μέλη τους. Όταν στα μέλη αυτών
συναλλαγή, αν το πρόσωπο του εκδότη είναι διαφορε- περιλαμβάνονται και νομικά πρόσωπα ή αλλοδαπές επι-
τικό από αυτό που αναγράφεται στο στοιχείο. Δεν είναι χειρήσεις ή αλλοδαποί οργανισμοί, εφαρμόζονται ανά-
εικονικό το φορολογικό στοιχείο που εξέδωσε ή έλαβε λογα και οι λοιπές διατάξεις της παρούσας παραγράφου.
η κοινωνία κληρονόμων ή ο κληρονόμος ή σύζυγος ή στ) Στις αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και στους κάθε
τέκνο αποβιώσαντος ή συνταξιοδοτηθέντος συζύγου ή είδους αλλοδαπούς οργανισμούς, οι διευθυντές ή φο-
γονέα, το οποίο φέρεται ότι εκδόθηκε ή λήφθηκε από ρολογικοί αντιπρόσωποι ή πράκτορες, που έχουν στην
τον αποβιώσαντα ή συνταξιοδοτηθέντα επιτηδευμα- Ελλάδα.
τία, εφόσον αφορά πραγματική συναλλαγή και πριν από ζ) Στα νομικά πρόσωπα εκτός των ανωτέρω αναφε-
κάθε είδους φορολογικό έλεγχο έχει καταχωρισθεί στα ρομένων ή στις νομικές οντότητες κατά την έννοια της
βιβλία τόσο του λαμβάνοντα όσο και του εκδώσαντα το παρ. 3 του άρθρου 51Α του ν. 2238/1994 (Α’ 151) ή της
στοιχείο, η αξία αυτού έχει συμπεριληφθεί στις οικείες περ. δ’ του άρθρου 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδή-
δηλώσεις Φ.Π.Α. και φορολογίας εισοδήματος και έχει ματος, ως αυτουργοί θεωρούνται οι εκπρόσωποι αυτών
γίνει η απόδοση των φόρων που προκύπτουν από το όπως και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα
στοιχείο αυτό. από τον νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστι-
5. Για την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνεται ιδίως κή απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση
υπόψη το ύψος του ποσού που αποκρύφτηκε ή δεν απο- αυτών.
δόθηκε και η διάρκεια της απόκρυψης ή μη απόδοσης 2. Επίσης, αυτουργοί των ανωτέρω εγκλημάτων, κατά
ή ανακριβούς απόδοσης ή διακράτησης. Η μεταχείριση την έννοια της παρ. 1, θεωρούνται και: α) όσοι δυνάμει
από τον δράστη ιδιαιτέρων τεχνασμάτων συνιστά επι- νόμου ή δικαστικής απόφασης ή διάταξης τελευταίας
βαρυντική περίσταση. βούλησης είναι διαχειριστές αλλότριας περιουσίας και
β) ο επίτροπος ή κηδεμόνας ή διοικητής αλλοτρίων κατά
Άρθρο 80 τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
Αυτουργοί και συνεργοί 3. Ο εν γνώσει υπογράφων ανακριβή φορολογική δή-
1. Στα νομικά πρόσωπα, ως αυτουργοί των εγκλημά- λωση ως πληρεξούσιος, καθώς και όποιος με οποιον-
των του Κώδικα θεωρούνται, εφόσον με οποιαδήποτε δήποτε άλλο τρόπο εν γνώσει συμπράττει ή προσφέρει
πράξη ή παράλειψη συντέλεσαν στην τέλεσή τους: άμεση συνδρομή στην τέλεση των παραπάνω εγκλημά-
α) Στις ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες, οι πρόεδροι των των τιμωρείται ως άμεσος συνεργός.
Διοικητικών Συμβουλίων, οι διευθύνοντες, εντεταλμένοι 4. Αυτουργοί ή συμμέτοχοι των ανωτέρω εγκλημάτων
ή συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι γενικοί δι- θεωρούνται σε κάθε περίπτωση και όσοι ασκούν εν τοις
ευθυντές ή διευθυντές, όπως και εν γένει κάθε πρόσωπο πράγμασι τις εξουσίες και αρμοδιότητες που αντιστοι-
εντεταλμένο είτε άμεσα από τον νόμο είτε από ιδιωτική χούν στις ιδιότητες και θέσεις της παρ. 1.
βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή
διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών. Αν ελλείπουν όλα Άρθρο 81
τα παραπάνω πρόσωπα, ως αυτουργοί θεωρούνται τα Μηνυτήρια αναφορά και ποινική διαδικασία
μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιρειών αυτών, 1. Εάν συντρέχει περίπτωση τέλεσης ή απόπειρας τέ-
εφόσον ασκούν πράγματι, προσωρινά ή διαρκώς, ένα λεσης εγκλήματος του Κώδικα υποβάλλεται αμελλητί
από τα καθήκοντα που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο. μηνυτήρια αναφορά από τον Διοικητή ή από τα όργανα
β) Στις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες οι της Φορολογικής Διοίκησης ή από τη Διεύθυνση Οικονο-
ομόρρυθμοι εταίροι και οι διαχειριστές αυτών όπως και μικής Αστυνομίας του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας.
εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από Η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως.
τον νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική 2. α) Αν, με βάση οριστική πράξη διορθωτικού προσδι-
απόφαση είτε από οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή ορισμού φόρου ή πράξη επιβολής προστίμου της Φορο-
διαχείριση αυτών. λογικής Διοίκησης, που εκδίδεται κατόπιν φορολογικού
ελέγχου συντρέχει περίπτωση τέλεσης ή απόπειρας τέ- υπόθεση, εκτός εάν το δικαστήριο, αυτεπαγγέλτως ή
λεσης εγκλήματος φοροδιαφυγής, εκ των οριζόμενων κατόπιν αιτήματος του κατηγορούμενου, κρίνει ότι πρέ-
στο άρθρο 79, η έκδοση τέτοιας πράξης αναστέλλει την πει να κληθεί μάρτυρας, για να καταθέσει για ουσιώδη
προθεσμία της παραγραφής του σχετικού εγκλήματος για την έκβαση της δίκης ζητήματα που δεν μπορούν να
και συνεπάγεται την αυτεπάγγελτη αναβολή ή αναστο- προκύψουν από τα έγγραφα της υπόθεσης.
λή της αντίστοιχης ποινικής διαδικασίας. Για τον σκοπό 6. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώ-
αυτόν, η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει αμελλητί τον δικα Ποινικής Δικονομίας και του Γενικού Μέρους του
αρμόδιο εισαγγελέα πλημμελειοδικών και του αποστέλ- Ποινικού Κώδικα.
λει αντίγραφο της ως άνω διοικητικής πράξης.
β) Αν δεν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, ο αρμόδιος ει- Άρθρο 82
Αναστολή της ποινής
σαγγελέας πλημμελειοδικών αναβάλλει, με πράξη του,
κάθε περαιτέρω ενέργεια της ποινικής διαδικασίας. Αν Για τα εγκλήματα του Κώδικα η αναστολή της ποινής
έχει ασκηθεί ποινική δίωξη και η υπόθεση εκκρεμεί στην γίνεται σύμφωνα με τα άρθρα 99 έως 104 του Ποινικού
κύρια ανάκριση, ο ανακριτής, με σύμφωνη γνώμη του Κώδικα.
εισαγγελέα, διατάσσει την αναστολή της ποινικής διαδι- ΜΕΡΟΣ ΙΓ’
κασίας. Αν η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στο ακροατή- ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ, ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ, ΤΕΛΙΚΕΣ
ριο, το ποινικό δικαστήριο διατάσσει την αναστολή της ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ποινικής διαδικασίας, σε κάθε άλλη δε περίπτωση την
αναστολή διατάσσει το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο. Άρθρο 83
γ) Η αναστολή της προθεσμίας της παραγραφής και Εξουσιοδοτικές διατάξεις
η αναβολή ή αναστολή της ποινικής διαδικασίας διαρ- 1. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται όλες οι ανα-
κούν μέχρι την οριστικοποίηση της οικείας πράξης της γκαίες προϋποθέσεις και η διαδικασία για την εφαρμογή
Φορολογικής Διοίκησης, λόγω άπρακτης παρόδου της της ψηφιακής κοινοποίησης πράξεων και λοιπών εγγρά-
προθεσμίας άσκησης προσφυγής, ή μέχρις ότου κατα- φων που εκδίδει η Φορολογική Διοίκηση και, ιδίως, οι
στεί αμετάκλητη η απόφαση του αρμόδιου διοικητικού προϋποθέσεις και η διαδικασία σχετικά με τη δήλωση και
δικαστηρίου επί της προσφυγής που ασκήθηκε. επικαιροποίηση των στοιχείων ηλεκτρονικής επικοινω-
δ) Η εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων ενώπιον των νίας των φορολογουμένων, το σημείο ανάρτησης στον
τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και του Συμβουλίου λογαριασμό του φορολογούμενου της κοινοποιούμενης
της Επικρατείας και η έκδοση των σχετικών αποφάσεων πράξης ή του εγγράφου, τα στοιχεία της ψηφιακής ειδο-
γίνονται κατά προτεραιότητα. Η Υπηρεσία της Φορο- ποίησης και κάθε άλλο ειδικότερο θέμα για την εφαρμο-
λογική Διοίκησης που εξέδωσε την πράξη ή η γραμμα- γή του άρθρου 5, περί κοινοποίησης πράξεων και λοιπών
τεία του οικείου διοικητικού δικαστηρίου ενημερώνουν εγγράφων. Με όμοια απόφαση, δύναται να προβλέπο-
αμελλητί τον αρμόδιο εισαγγελέα, αντιστοίχως, για την νται και άλλοι τρόποι ψηφιακής κοινοποίησης, ιδίως με
οριστικοποίηση της πράξης, λόγω μη άσκησης προσφυ- αξιοποίηση ψηφιακών εφαρμογών που αναπτύσσει η
γής, ή για την έκδοση αμετάκλητης απόφασης του αρ- Φορολογική Διοίκηση.
μόδιου διοικητικού δικαστηρίου και υποβάλλουν, κατά 2. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να ορίζεται ως
περίπτωση, υπηρεσιακό αντίγραφο του διοικητικού τρόπος κοινοποίησης πράξεων και λοιπών εγγράφων
φακέλου ή της δικογραφίας της υπόθεσης. της Φορολογικής Διοίκησης ένας ή περισσότεροι από
ε) Σε περίπτωση αναστολής της προθεσμίας της πα- τους παρακάτω τρόπους, για τις περιπτώσεις που δεν
ραγραφής, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της περ. α’, είναι δυνατή η κοινοποίηση με ψηφιακά μέσα:
δεν ισχύει ο χρονικός περιορισμός της αναστολής του α) η αποστολή τους με απλή ή συστημένη επιστολή,
πρώτου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 113 του Ποινι- β) η παράδοσή τους στην έδρα ή εγκατάσταση νομι-
κού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95). κού προσώπου ή νομικής οντότητας,
3. Αρμόδιο κατά τόπον δικαστήριο είναι αυτό της γ) η επίδοσή τους κατά τον Κώδικα Διοικητικής Δικο-
έδρας της αρμόδιας για τη φορολόγηση Υπηρεσίας της νομίας (ν. 2717/1999, Α’ 97) ή με δικαστικό επιμελητή.
Φορολογικής Διοίκησης. Με την ίδια απόφαση δύναται να καθορίζεται η έκταση
4. Το Δημόσιο μπορεί να παρίσταται ενώπιον των ποι- εφαρμογής εκάστου τρόπου, καθώς και κάθε άλλο ανα-
νικών δικαστηρίων για τα εγκλήματα του Κώδικα προς γκαίο θέμα για την εφαρμογή του άρθρου 5.
υποστήριξη της κατηγορίας. Όταν η δίωξη ασκείται σε 3. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται ο τύπος
βαθμό πλημμελήματος, το Δημόσιο μπορεί να εκπροσω- και το περιεχόμενο των εντύπων, υπεύθυνων δηλώσεων,
πείται και από τον προϊστάμενο της αρμόδιας Υπηρεσίας δηλώσεων, πινάκων και άλλων εγγράφων που υποβάλλει
της Φορολογικής Διοίκησης ή τον οριζόμενο από αυτόν ο φορολογούμενος στη Φορολογική Διοίκηση, σύμφωνα
υπάλληλο. με το άρθρο 6, περί εγγράφων.
5. Στις δίκες που αφορούν εγκλήματα του Κώδικα, η 4. Με απόφαση του Διοικητή, κατά παρέκκλιση κάθε
εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υπο- άλλης διάταξης, καθορίζονται ο χρόνος και ο τρόπος
χρεωτική, εφόσον έχει λάβει χώρα έγγραφη ενημέρωση τήρησης των αρχείων, η διαδικασία τήρησης και κα-
του αρμόδιου εισαγγελέα ή του δικαστηρίου εκ μέρους ταστροφής τους, η διαδικασία ψηφιοποίησης του έγ-
της Αρχής που διενήργησε τον έλεγχο σχετικά με την χαρτου αρχείου και ο χρόνος διατήρησής του μετά την
ψηφιοποίησή του, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα γ) καθορίζονται ο τρόπος, ο χρόνος ενημέρωσης και
για την εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 6. κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των παρ. 2,
5. Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, με από- 3 και 4 του άρθρου 11, περί δήλωσης έναρξης και μετα-
φαση του Διοικητή δύναται να παρατείνονται για ολό- βολής στο φορολογικό μητρώο,
κληρη τη χώρα ή για τμήματα αυτής οι προθεσμίες για δ) ορίζονται το είδος, η διάρκεια, το ύψος και η δια-
την υποβολή φορολογικών δηλώσεων και λοιπών δη- δικασία κατάθεσης της εγγύησης, οι περιπτώσεις κα-
λώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα, σε περιπτώσεις τάπτωσης αυτής, το περιεχόμενο της απόφασης της
φυσικών καταστροφών ή άλλων αντίστοιχων εξαιρε- Φορολογικής Διοίκησης,
τικών και δυσμενών συμβάντων που επηρεάζουν τους ε) δύναται να χορηγείται διαφορετική προθεσμία για
φορολογούμενους. την υποβολή των δηλώσεων του άρθρου 11 ή να παρα-
6. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται οι αναγκαί- τείνεται η προθεσμία υποβολής αυτών, σε περιπτώσεις
ες λεπτομέρειες για τη διαδικασία διορισμού φορολογι- φυσικών καταστροφών ή άλλων αντίστοιχων εξαιρετι-
κού εκπροσώπου, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 8. κών και δυσμενών συμβάντων που επηρεάζουν τους
7. Με απόφαση του Διοικητή: φορολογούμενους, και
α) καθορίζονται τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στη στ) δύναται να ορίζεται κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέ-
δήλωση εγγραφής στο φορολογικό μητρώο, ιδίως τα ρεια για την εφαρμογή του άρθρου 11.
προσωπικά στοιχεία του φορολογούμενου, η φορολο- 9. Με απόφαση του Διοικητή:
γική κατοικία σε περίπτωση φυσικού προσώπου, καθώς α) ορίζεται η διαδικασία που ακολουθούν οι αρχές του
και η επωνυμία, η φορολογική κατοικία, η έδρα και η δημόσιου τομέα για να ενημερώνουν μέσω διαλειτουρ-
νόμιμη εκπροσώπηση, σε περίπτωση νομικού προσώ- γικότητας τη Φορολογική Διοίκηση, σχετικά με φορο-
που ή νομικής οντότητας, καθώς και σε κάθε δήλωση λογούμενους που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς
μεταβολής των στοιχείων αυτών, αυτές, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την
β) ορίζονται η διαδικασία και τα δικαιολογητικά μετα- εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 12, περί αποδεικτικού
βολής των στοιχείων της περ. α), καθώς και κάθε άλλη ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής,
αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου 10, β) προσδιορίζονται οι πράξεις και συναλλαγές, για τις
περί εγγραφής στο φορολογικό μητρώο και απόδοσης οποίες απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερό-
Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.),
τητας, οι προϋποθέσεις χορήγησής του, οι τυχόν εξαιρέ-
γ) δύναται να προβλέπονται και άλλες κατηγορίες
σεις από την υποχρέωση προσκόμισής του, οι οφειλές
προσώπων, ακόμη και αν δεν τυγχάνουν φορολογού-
που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή του, οι φορο-
μενοι, για τις οποίες απαιτείται εγγραφή στο φορολο-
λογικές δηλώσεις που απαιτείται να έχουν υποβληθεί
γικό μητρώο και απόδοση Α.Φ.Μ., εξαιρέσεις από την
για την έκδοσή του, τα όργανα έκδοσής του, ο τύπος,
υποχρεωτική χρήση Α.Φ.Μ., ιδίως για συναλλαγές με
το περιεχόμενό του, η διάρκεια ισχύος του, τα ποσοστά
πιστωτικά ιδρύματα, ιδρύματα πληρωμών, φορείς της
παρακράτησης όταν το αποδεικτικό ενημερότητας εκ-
Γενικής Κυβέρνησης, καθώς και επιπλέον στοιχεία, τα
οποία δηλώνονται με τη δήλωση εγγραφής στο φορο- δίδεται για είσπραξη χρημάτων, ειδικότερα θέματα για
λογικό μητρώο, και την εφαρμογή των ποσοστών παρακράτησης της παρ. 4
δ) ορίζονται: του άρθρου 12, τα άλλα πρόσωπα, τα οποία δύνανται να
δα) το περιεχόμενο και ο τρόπος χορήγησης του ζητούν και να λαμβάνουν αποδεικτικό ενημερότητας, και
Α.Φ.Μ., κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για τη χορήγηση ή την
δβ) οι περιπτώσεις αναφοράς του Α.Φ.Μ. στις δηλώ- παρακράτηση του αποδεικτικού ενημερότητας. Με την
σεις ή στα άλλα έγγραφα που προβλέπονται κατά την απόφαση του προηγούμενου εδαφίου δύναται να τρο-
εφαρμογή του Κώδικα, ποποιούνται τα ποσοστά παρακράτησης της παρ. 4 του
δγ) περιπτώσεις αναστολής ή απενεργοποίησης Α.Φ.Μ. άρθρου 12, όταν το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται
σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 10, καθώς και η δι- για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δι-
αδικασία με την οποία ο φορολογούμενος μπορεί να καιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, και να ορίζονται
αποδείξει ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του οι προ- ποσοστά παρακράτησης, όταν υφίστανται μη ληξιπρό-
ϋποθέσεις της παρ. 6 του άρθρου 10 που οδηγούν σε θεσμες οφειλές που βεβαιώνονται από φόρο κληρονο-
αναστολή ή απενεργοποίηση του Α.Φ.Μ., μιών, γονικών παροχών και δωρεών και από φορολογικό
δδ) η διαδικασία και οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την και τελωνειακό έλεγχο και το αποδεικτικό ενημερότητας
εκκαθάριση του φορολογικού μητρώου, και εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγ-
δε) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμο- ματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία,
γή του άρθρου 10. γ) ορίζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης
8. Με απόφαση του Διοικητή: οφειλής του άρθρου 12, οι οφειλές που λαμβάνονται
α) ορίζονται ο τρόπος, ο χρόνος, η διαδικασία υπο- υπόψη για τη χορήγησή της, τα όργανα έκδοσής της,
βολής της δήλωσης έναρξης και μεταβολής στο φορο- ο τύπος, το περιεχόμενό της, η διάρκεια ισχύος της και
λογικό μητρώο, κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την έκδοση βεβαί-
β) δύναται να ορίζονται επιπλέον στοιχεία, τα οποία ωσης οφειλής,
δηλώνονται από τον φορολογούμενο με την υποβολή δ) δύναται να προβλέπονται περιπτώσεις διασφάλισης
της δήλωσης έναρξης, πέραν των αναφερόμενων στην δημοσίου συμφέροντος, στις οποίες είναι δυνατή η μη
παρ. 3 του άρθρου 11, χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, ακόμη και αν
συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής του, καθώς και νουν το τριάντα τοις εκατό (30%) της αξίας των παραστα-
κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της τικών που έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε.,
παρ. 6 του άρθρου 12, και σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 16.
ε) δύναται να ορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για 17. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται:
την εφαρμογή της παρ. 7 του άρθρου 12, περί απαλλα- α) ο τρόπος, ο χρόνος, η έκταση εφαρμογής, η δια-
γής του οικοπεδούχου από την υποχρέωση προσκόμι- δικασία, οι υπόχρεοι, οι όροι και οι προϋποθέσεις δια-
σης αποδεικτικού ενημερότητας κατά τη μεταβίβαση σύνδεσης των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς
ποσοστών επί του οικοπέδου σε τρίτο, σε περίπτωση Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (EFT/POS) ημεδαπής
προσυμφώνου μεταβίβασης ποσοστών εξ αδιαιρέτου και αλλοδαπής με τη Φορολογική Διοίκηση, καθώς και
οικοπέδου, στο πλαίσιο εργολαβικής σύμβασης με την κάθε άλλο ειδικότερο θέμα για την εφαρμογή του άρ-
οποία αναλαμβάνεται η ανέγερση πολυκατοικίας με αντι- θρου 17, περί υποχρεωτικής διασύνδεσης των τερματι-
παροχή, εφόσον κατά τη μεταβιβαστική δικαιοπραξία κών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο
συμβάλλεται και ο εργολάβος. Πώλησης ημεδαπής και αλλοδαπής με τη Φορολογική
10. Με απόφαση του Διοικητή ορίζονται οι αναγκαίες Διοίκηση, και
λεπτομέρειες για την εφαρμογή του άρθρου 13, περί β) ο τύπος, το περιεχόμενο, η διαδικασία και ο χρόνος
λογιστικών αρχείων - βιβλίων και στοιχείων. υποβολής των δηλώσεων συμβατότητας της παρ. 3 του
11. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να προσδιο- άρθρου 17, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια
ρίζονται οι κατηγορίες των φορολογουμένων που υπο- για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου.
χρεούνται να παρέχουν αυτομάτως πληροφορίες για την 18. Με απόφαση του Υπουργού δύναται να ορίζονται
επιχειρηματική τους δραστηριότητα, ο τρόπος, ο χρόνος οι οντότητες της παρ. 1 του άρθρου 18 που υποβάλλουν
και η διαδικασία υποβολής των πληροφοριών αυτών, κα- στην Α.Α.Δ.Ε. δήλωση συμμόρφωσης προς τις απαιτή-
θώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή του σεις λειτουργίας και διασύνδεσης με την Α.Α.Δ.Ε. των
άρθρου 14, περί πληροφοριών από τον φορολογούμενο. τερματικών «EFT/POS».
12. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να προσδιο- 19. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται ο τύπος,
ρίζονται οι κατηγορίες προσώπων που υποχρεούνται το περιεχόμενο, η διαδικασία και ο χρόνος υποβολής
να παρέχουν αυτομάτως πληροφορίες, σχετικά με τις στην Α.Α.Δ.Ε. της δήλωσης συμμόρφωσης προς τις απαι-
οικονομικές συναλλαγές τους με φορολογούμενους, οι τήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης με την Α.Α.Δ.Ε. των
όροι και οι προϋποθέσεις για την παροχή αυτών των τερματικών «EFT/POS», καθώς και κάθε άλλη αναγκαία
πληροφοριών, καθώς και οι λεπτομέρειες για την εφαρ- λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου 18, περί υπο-
μογή του άρθρου 15, περί πληροφοριών από τρίτους. χρεώσεων οντοτήτων που δραστηριοποιούνται στον
13. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονο- τομέα υπηρεσιών πληρωμών μέσω κάρτας.
μίας και Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που 20. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται ο χρόνος,
εκδίδεται μετά από εισήγηση του Διοικητή, δύναται να ο τρόπος και η διαδικασία υποβολής των αρχείων που
καθορίζεται κάθε αναγκαίο θέμα και διαδικασία, καθώς τηρούνται από τους παρόχους, καθώς και κάθε άλλο ει-
και οι ειδικότερες λεπτομέρειες διαδικαστικού περιεχο- δικότερο θέμα για την εφαρμογή του άρθρου 19, περί
μένου για την εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 15, περί υποχρεώσεων παρόχων υπηρεσιών πληρωμών αναφο-
χορήγησης πληροφοριών από τρίτους. ρικά με την αντιμετώπιση της απάτης στον τομέα του
14. Με απόφαση του Υπουργού, που εκδίδεται μετά Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
από εισήγηση του Διοικητή και γνώμη του Διοικητή της 21. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να καθορίζο-
Τράπεζας της Ελλάδας, δύναται να καθορίζεται κάθε νται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα για την
αναγκαίο θέμα και διαδικασία, καθώς και οι ειδικότε- εφαρμογή του άρθρου 20, περί στοιχείων και πληροφο-
ρες λεπτομέρειες για την εφαρμογή της παρ. 5 του άρ- ριών σε ξένη γλώσσα.
θρου 15, περί παροχής στοιχείων και πληροφοριών από 22. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να καθορίζεται
παρόχους υπηρεσιών πληρωμών. ειδικότερο πλαίσιο και πολιτικές ασφαλείας, εντός του
15. Με απόφαση του Διοικητή ορίζονται ο χρόνος της γενικότερου πλαισίου ασφαλείας του Υπουργείου Ψηφι-
υποχρεωτικής ηλεκτρονικής διαβίβασης των πληροφο- ακής Διακυβέρνησης, για την τήρηση του φορολογικού
ριών του άρθρου 16, η έκταση εφαρμογής του εν λόγω απορρήτου από τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου και
άρθρου, οι εξαιρέσεις, οι υποχρεώσεις των οντοτήτων της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 21, καθώς και το σύ-
της παρ. 1, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την στημα καταχώρισης και παρακολούθησης χορήγησης
εφαρμογή του άρθρου 16. απόρρητων στοιχείων ή πληροφοριών σε πρόσωπα
16. Με απόφαση του Υπουργού, που εκδίδεται μετά εντός και εκτός της Φορολογικής Διοίκησης και κάθε
από εισήγηση του Διοικητή, ορίζονται η έναρξη ισχύος άλλο θέμα σχετικό με τις πολιτικές ασφαλείας και την
της παρ. 2 του άρθρου 16, περί υποχρεωτικής ηλεκτρο- τήρηση του φορολογικού απορρήτου.
νικής διαβίβασης πληροφοριών, οι εξαιρέσεις από την 23. Με απόφαση του Υπουργού, που εκδίδεται μετά
εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου αυτού και τα όρια από εισήγηση του Διοικητή, δύναται να προβλέπεται
ανεκτών αποκλίσεων από τον περιορισμό της παρ. 2 υποχρέωση των φορέων των περ. ιε) και ιστ) της παρ. 1
του ίδιου άρθρου ως προς την αξία των φορολογητέων του άρθρου 21, στους οποίους χορηγούνται στοιχεία
πράξεων και εσόδων που λαμβάνονται υπόψη από τη από τη Φορολογική Διοίκηση, να καταβάλλουν απο-
Φορολογική Διοίκηση, που δεν μπορούν να υπερβαί- ζημίωση για το διοικητικό κόστος που συνδέεται με τη
χορήγηση των στοιχείων από τη Φορολογική Διοίκηση α) δύναται να ορίζεται μεγαλύτερος χρόνος για την έκ-
προς αυτούς. Με την ίδια απόφαση προσδιορίζονται το δοση της απόφασης του πρώτου εδαφίου της περ. α) της
ύψος και ο τρόπος καταβολής της αποζημίωσης, καθώς παρ. 3 του άρθρου 26, περί προέγκρισης της μεθοδολο-
και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα. γίας για την τιμολόγηση μελλοντικών διασυνοριακών
24. Με κοινή απόφαση του Διοικητή και των αρμόδιων συναλλαγών τους με συνδεδεμένα πρόσωπα, ο οποί-
Υπουργών για τα θέματα έρευνας, τεχνολογίας και και- ος δεν μπορεί, πάντως, να υπερβαίνει τους τριάντα έξι
νοτομίας και για τα θέματα ελέγχου της αγοράς δύναται (36) μήνες από την υποβολή της αίτησης,
να καθορίζονται ο ειδικότερος τρόπος, το είδος και το β) ορίζονται τα ειδικότερα θέματα, τα οποία είναι ανα-
πλήθος των στοιχείων μητρώου και οικονομικών στοι- γκαία για την εφαρμογή των παρ. 1 έως 7 του άρθρου 26
χείων που διαβιβάζονται στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και, συγκεκριμένα, η διαδικασία για την προέγκριση με-
και Καινοτομίας, στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και θοδολογίας ενδοομιλικής τιμολόγησης, την αναθεώρη-
στη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς, δυνάμει ση, την ανάκληση και την ακύρωσή της, το ειδικότερο
της περ. ιζ) της παρ. 1 του άρθρου 21. περιεχόμενο της αίτησης προέγκρισης, οι όροι και προϋ-
25. Με απόφαση του Διοικητή ορίζονται η ειδικότε- ποθέσεις αναδρομικής ισχύος της απόφασης προέγκρι-
ρη διαδικασία επιβολής κυρώσεων στα πρόσωπα που σης, τα σχετικά παράβολα, η διαδικασία συνεννόησης με
παραβαίνουν την υποχρέωσή τους για τήρηση απόρ- τις αρμόδιες αρχές αλλοδαπών εμπλεκόμενων κρατών,
ρητων στοιχείων ή πληροφοριών, καθώς και κάθε άλλο ο τύπος και το περιεχόμενο των αποφάσεων της Φορο-
αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή του άρθρου 21, περί λογικής Διοίκησης, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
διαφύλαξης πληροφοριών - απορρήτου. 31. Με απόφαση του Διοικητή:
26. Με απόφαση του Διοικητή: α) δύναται να τροποποιούνται στοιχεία του περιεχο-
α) δύναται να ρυθμίζεται κάθε αναγκαίο θέμα για την μένου των εντολών ελέγχου και να ορίζονται λεπτομέ-
εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 22, περί υποβολής ρειες για την εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 27, περί
φορολογικής δήλωσης, διενέργειας φορολογικού ελέγχου,
β) ορίζονται: β) δύναται να ορίζεται ειδικός τρόπος διενέργειας των
βα) η μορφή των φορολογικών δηλώσεων, ελέγχων, ενδεδειγμένες ελεγκτικές επαληθεύσεις, για
ββ) οι πληροφορίες και τα στοιχεία που αναγράφονται ορισμένες ή για όλες τις κατηγορίες των υπόχρεων, ανά-
λογα και με το αντικείμενο δραστηριότητας και το ύψος
στη φορολογική δήλωση και τα τυχόν συνοδευτικά έγ-
των οικονομικών δεδομένων, διαδικασίες που ακολου-
γραφα αυτής,
θούνται κατά τον έλεγχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο
βγ) ο τρόπος υποβολής,
άρθρο 27, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα,
βδ) ο τρόπος με τον οποίο αυτή υπογράφεται,
γ) ορίζονται, για την εφαρμογή της παρ. 10 του άρ-
βε) ο τύπος και το περιεχόμενο (πληροφορίες και στοι-
θρου 27 μετά από μελέτη εκτίμησης αντικτύπου και
χεία) της πράξης προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α., η διαδικα-
γνώμη της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού
σία και τα δικαιολογητικά χορήγησης των απαλλαγών,
Χαρακτήρα:
η διαδικασία σύνθεσης και διόρθωσης της δήλωσης του γα) οι όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας των συ-
ΕΝ.Φ.Ι.Α., καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. στημάτων λήψης ή καταγραφής ήχου και εικόνας των
27. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να καθορίζεται ελέγχων και των συναλλαγών μεταξύ των ελεγκτικών
κάθε αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή των παρ. 3 και 4 οργάνων και των φορολογουμένων,
του άρθρου 23, περί υποβολής τροποποιητικής φορο- γβ) ο τρόπος εξασφάλισης των δικαιωμάτων των υπο-
λογικής δήλωσης. κειμένων των δεδομένων,
28. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να ορίζονται γγ) κάθε άλλο τεχνικό ή λεπτομερειακό θέμα για την
οι αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή του άρ- εφαρμογή της παρ. 10 του άρθρου 27, περί καταγραφής
θρου 24, περί υποβολής δήλωσης με επιφύλαξη. των ελεγκτικών ενεργειών των οργάνων της Φορολογι-
29. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται και εξει- κής Διοίκησης εκτός των εγκαταστάσεων της υπηρεσίας
δικεύονται το ακριβές περιεχόμενο και τα στοιχεία που τους και φύλαξης του καταγραφέντος οπτικοακουστικού
περιέχονται στον Φάκελο Τεκμηρίωσης, τον Βασικό Φά- υλικού.
κελο Τεκμηρίωσης, τον Ελληνικό Φάκελο Τεκμηρίωσης γδ) οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., συμπεριλαμ-
και τον Συνοπτικό Πίνακα Πληροφοριών του άρθρου 25, βανομένων των τελωνειακών και χημικών υπηρεσιών
οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι παραπάνω φάκελοι της, καθώς και οι περιπτώσεις, στις οποίες εφαρμόζεται
θεωρούνται μη πλήρεις ή μη επαρκείς, οι αποδεκτές η παρ. 10 του άρθρου 27,
μέθοδοι καθορισμού των τιμών των συναλλαγών και οι γε) με βάση τις ειδικότερες αρμοδιότητές τους ή τη
μέθοδοι καθορισμού του αποδεκτού εύρους των τιμών ή θέση τους στον Οργανισμό της Α.Α.Δ.Ε, οι υπάλληλοι
του περιθωρίου κέρδους. Με όμοια απόφαση δύναται να της Α.Α.Δ.Ε. που παρίστανται κατά την καταγραφή, χω-
προβλέπονται η μέθοδος υπολογισμού του κύκλου ερ- ρίς να έχουν δυνατότητα επέμβασης ή διαγραφής στο
γασιών και των αντίστοιχων λογιστικών προτύπων, όπως, καταγραφέν υλικό, καθώς και οι υπάλληλοι που έχουν
επίσης, απλουστευμένη διαδικασία για πολύ μικρές και πρόσβαση στο οπτικοακουστικό υλικό, οι οποίοι είναι
μικρές οντότητες, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 2 διαφορετικοί από τους υπαλλήλους που διενεργούν την
του ν. 4308/2014 (Α’ 251), καθώς και απαλλαγές από την καταγραφή,
υποχρέωση τεκμηρίωσης για πολύ μικρές οντότητες. γστ) η διαδικασία και οι προϋποθέσεις, υπό τις οποίες
30. Με απόφαση του Διοικητή: οι υπάλληλοι της υποπερ. γε) αποκτούν την πρόσβαση,
γζ) τα εν γένει οργανωτικά και τεχνικά μέτρα για την ελέγχου, σύμφωνα με το άρθρο 38, περί έκδοσης και
ασφάλεια της επεξεργασίας των δεδομένων, και κοινοποίησης πράξης προσδιορισμού φόρου.
γη) η διαδικασία καταστροφής του υλικού. 39. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται η διαδι-
32. Με απόφαση του Διοικητή, η οποία εκδίδεται έως κασία και κάθε άλλο θέμα σχετικά με την εφαρμογή του
το τέλος κάθε έτους και δύναται να τροποποιηθεί οπο- άρθρου 39, περί γενικού κανόνα απαγόρευσης κατα-
τεδήποτε, καθορίζεται ο αριθμός των φορολογικών χρήσεων.
ελέγχων που διενεργούνται μέσα στο επόμενο έτος, με 40. Με απόφαση του Διοικητή:
βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, στοιχεία από εσω- α) δύναται να ανατίθενται οι διαδικασίες είσπραξης για
τερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ή, σε εξαι- λογαριασμό του Δημοσίου των φόρων και των λοιπών
ρετικές περιπτώσεις, με βάση άλλα κριτήρια, σύμφωνα εσόδων, σύμφωνα με το άρθρο 40, περί αρμοδίων οργά-
με την παρ. 1 του άρθρου 31, περί επιλογής υποθέσεων νων, σε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα πρόσωπα:
προς έλεγχο, λαμβανομένων υπόψη του αριθμού των αα) πιστωτικά ιδρύματα, περιλαμβανομένων των υπο-
ελεγκτών κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης και καταστημάτων τους, όταν τα υποκαταστήματα αυτά βρί-
του αριθμού των διενεργηθέντων ελέγχων κατά τους σκονται στην Ελλάδα είτε η έδρα τους βρίσκεται εντός
προηγούμενους δώδεκα (12) μήνες από τον μήνα έκ- της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε σε τρίτη χώρα, καθώς και
δοσης της απόφασης. Στην απόφαση ορίζεται, επίσης, στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων,
το ποσοστό των φορολογικών ελέγχων για φορολογικά αβ) ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος, όπως ορίζονται
έτη, χρήσεις, υποθέσεις, περιόδους ή υποχρεώσεις που στην περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4537/2018
αφορούν στην τελευταία πενταετία, συμπεριλαμβανο- (Α’ 84),
μένου και του έτους έκδοσης της απόφασης, το οποίο αγ) γραφεία ταχυδρομικών επιταγών τα οποία εξου-
δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσοστού ογδόντα τοις σιοδοτούνται, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, να
εκατό (80%) του συνόλου πλήρων και μερικών ελέγ- παρέχουν υπηρεσίες πληρωμών,
χων, αντίστοιχα, των κατά προτεραιότητα ελεγχόμενων αδ) ιδρύματα πληρωμών, κατά την περ. 4 του άρθρου 4
υποθέσεων, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την του ν. 4537/2018,
εφαρμογή του άρθρου 31. αε) Τράπεζα της Ελλάδος, εφόσον δεν ενεργεί με την
33. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται το ειδικό- ιδιότητα της νομισματικής αρχής,
τερο περιεχόμενο των τεχνικών ελέγχου της παρ. 1 του αστ) οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία,
άρθρου 32, περί μεθόδων έμμεσου προσδιορισμού της β) καθορίζονται ο τρόπος και η διαδικασία είσπραξης
φορολογητέας ύλης, ο τρόπος εφαρμογής τους, καθώς και απόδοσης των εισπραττόμενων ποσών από τους
και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή του εν λόγω προαναφερόμενους φορείς είσπραξης, οι αμοιβές των
άρθρου. φορέων είσπραξης, καθώς και ο έλεγχος για την είσπρα-
34. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται οι διαδι- ξη από αυτούς.
κασίες εφαρμογής του άρθρου 34, περί ελέγχου υπο- 41. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζεται ο τρόπος,
θέσεων που διαβιβάζονται από τη Διεύθυνση Ερευνών με τον οποίο καταβάλλεται ο φόρος, σύμφωνα με το
Οικονομικού Εγκλήματος. άρθρο 41, περί καταβολής φόρου.
35. Με απόφαση του Διοικητή μπορεί να ορίζονται 42. Με απόφαση του Διοικητή μπορούν να ορίζονται ο
ειδικότερα θέματα των φορολογικών ελέγχων βάσει του τρόπος, οι ειδικότερες προϋποθέσεις για την επιστροφή
πλαισίου της αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής, καθώς του φόρου, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την
και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή εφαρμογή του άρθρου 42, περί επιστροφής φόρου.
του άρθρου 35, περί αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής. 43. Με απόφαση του Διοικητή εξειδικεύονται τα πρό-
36. Με κοινή απόφαση του καθ’ ύλην αρμόδιου Υπουρ- σωπα της παρ. 5 του άρθρου 45, περί λήψης διασφα-
γού και του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονο- λιστικών μέτρων, καθορίζονται οι περιπτώσεις, κατά
μικών, που εκδίδεται μετά από εισήγηση του Διοικητή, τις οποίες τα μέτρα αίρονται εν όλω ή εν μέρει, και οι
δύναται να ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα της πρό- περιπτώσεις μη εφαρμογής τους, και προσδιορίζονται
σβασης της Φορολογικής Διοίκησης στους μηχανισμούς, ο χρόνος διατήρησης αυτών, καθώς και κάθε άλλο ειδι-
τις διαδικασίες, τα έγγραφα και τις πληροφορίες της κότερο θέμα.
παρ. 2 του άρθρου 35, περί εφαρμογής και επιβολής 44. Με απόφαση του Διοικητή ρυθμίζονται ειδικότερα
του ν. 4170/2013 (Α’ 163). θέματα, καθώς και οι λεπτομέρειες εφαρμογής του άρ-
37. Με απόφαση του Διοικητή: θρου 46, περί ατομικής ειδοποίησης καταβολής οφειλής/
α) καθορίζονται τα βιβλία στα οποία γίνεται η καταχώ- υπερημερίας.
ριση της πράξης προσδιορισμού φόρου, το περιεχόμενο, 45. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται οι ανα-
η διαδικασία και οι εξαιρέσεις από αυτή, καθώς και κάθε γκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή της παρ. 1 του
αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 47, περί αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως ο τρό-
άρθρου 36, περί ειδών προσδιορισμού φόρου, πος, η διαδικασία, τα αρμόδια όργανα, η περιοδικότητα
β) δύναται να καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια διενέργειας της διαγραφής, καθώς και οι οφειλές που
σχετικά με τον τρόπο προσδιορισμού της κατ’ εκτίμηση εξαιρούνται από την εφαρμογή του.
φορολογητέας ύλης και την εφαρμογή του άρθρου 36. 46. Με απόφαση του Υπουργού, που εκδίδεται μετά
38. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζεται ο τύπος των από εισήγηση του Διοικητή, δύναται να ορίζονται ενδει-
πράξεων προσδιορισμού του φόρου και της έκθεσης κτικά περιπτώσεις στις οποίες ελλείπει η υπαιτιότητα των
προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 49, περί αλληλέγγυας δ) η διαδικασία επιβολής του προστίμου της περ. δ) της
ευθύνης, ως προς τη μη καταβολή ή απόδοση οφειλών παρ. 1 του άρθρου 53 και της παρ. 4 του άρθρου 54, περί
προς το Δημόσιο. επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις που σχετίζονται με
47. Με απόφαση του Υπουργού ορίζονται τα επιτόκια την υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9), καθώς
υπολογισμού τόκων, καθώς και όλες οι αναγκαίες λεπτο- και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή
μέρειες για την εφαρμογή του άρθρου 52, περί τόκων τους,
εκπρόθεσμης καταβολής. ε) η διαδικασία και οι λεπτομέρειες εφαρμογής της
48. Με απόφαση του Υπουργού, που εκδίδεται μετά διαδικασίας της παρ. 3 του άρθρου 57 για υποβολή
από εισήγηση του Διοικητή, δύναται να καθορίζονται, αντιρρήσεων από τον φορολογούμενο πριν από την
όσον αφορά τις κυρώσεις για παραβάσεις σχετικές με την επιβολή κυρώσεων,
υποβολή δηλώσεων, την τήρηση λογιστικών αρχείων, τη στ) η διαδικασία και οι λεπτομέρειες εφαρμογής των
διαβίβαση πληροφοριών στη Φορολογική Διοίκηση και κυρώσεων της παρ. 3 του άρθρου 58, περί κυρώσεων
την απόκρυψη φορολογητέας ύλης: που σχετίζονται με τη διαβίβαση δεδομένων λογιστι-
α) η έναρξη εφαρμογής, οι οντότητες, η διαδικασία και κών αρχείων προς την Α.Α.Δ.Ε., καθώς και οι όροι και οι
οι λεπτομέρειες εφαρμογής των κυρώσεων των παρ. 3 προϋποθέσεις, ο τρόπος, ο χρόνος και το μέσο δημοσι-
έως 6 του άρθρου 58. οποίησης των στοιχείων των υπότροπων οντοτήτων της
β) η διαδικασία διακοπής της πρόσβασης στους ιστο- παρ. 6 του άρθρου 58,
τόπους ψηφιακών πλατφορμών και άρσης αυτής που ζ) τα ειδικότερα στοιχεία που συνιστούν τη φορολο-
προβλέπεται στην περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 59, η γική ταυτότητα των ακινήτων της παρ. 5 του άρθρου 60
επιβολή του προστίμου των περ. γ), δ) και ε) της παρ. 4 και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.,
του άρθρου 59 για τις παραβάσεις που σχετίζονται με η) ο τύπος και το περιεχόμενο (πληροφορίες και στοι-
την παροχή πληροφοριών ή στοιχείων από τις ψηφιακές χεία) του Πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., η διάρκεια ισχύος
πλατφόρμες προς τη Φορολογική Διοίκηση, και κάθε αυτού, η διαδικασία χορήγησής του και κάθε αναγκαία
άλλη αναγκαία και ειδικότερη λεπτομέρεια για την εφαρ- λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου 60, περί υπο-
μογή της παρ. 4 του άρθρου 59, χρεώσεων τρίτων για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.,
γ) τα κριτήρια προσδιορισμού του ύψους των προστί-
θ) η διαδικασία, ο τρόπος καταβολής της χρηματικής
μων προς παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, σε περίπτω-
επιβράβευσης, καθώς και κάθε αναγκαίο θέμα για την
ση εκπρόθεσμης υποβολής πληροφοριών και στοιχείων
εφαρμογή του άρθρου 62,
ή υποβολής που δεν ανταποκρίνεται στις ορισθείσες
ι) οι προϋποθέσεις επιβολής των κυρώσεων της παρ. 3
προδιαγραφές και κάθε ειδικότερο θέμα για την εφαρ-
του άρθρου 63, περί παραβάσεων σχετικών με τη δια-
μογή της παρ. 7 του άρθρου 59, και
σύνδεση «EFT/POS», τα δημοσιοποιούμενα στοιχεία των
δ) επιπλέον παραβάσεις, των οποίων η καταγγελία
οντοτήτων της παρ. 3 του άρθρου 17 που παραβαίνουν
οδηγεί σε καταβολή χρηματικής επιβράβευσης σύμ-
τις σχετικές υποχρεώσεις τους και κάθε αναγκαία λεπτο-
φωνα με τους όρους του άρθρου 62.
49. Με απόφαση του Υπουργού, κατόπιν εισήγησης μέρεια για την εφαρμογή του άρθρου 63, και
του Διοικητή, δύναται να ορίζεται η διαδικασία αποδο- ια) οι προϋποθέσεις επιβολής των κυρώσεων του άρ-
χής, καθώς και λοιπά τεχνικά, ειδικά και λεπτομερειακά θρου 64, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την
θέματα για την εφαρμογή του άρθρου 75. εφαρμογή του ως άνω άρθρου.
50. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να καθορίζο- 51. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται οι λεπτο-
νται, όσον αφορά τις κυρώσεις για παραβάσεις σχετι- μέρειες για τη λειτουργία της Διεύθυνσης Επίλυσης Δι-
κές με την υποβολή δηλώσεων, την τήρηση λογιστικών αφορών, η εφαρμοστέα διαδικασία, ο τρόπος έκδοσης
αρχείων, τη διαβίβαση πληροφοριών στη Φορολογική των αποφάσεών της και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέ-
Διοίκηση και την απόκρυψη φορολογητέας ύλης: ρεια για την εφαρμογή του άρθρου 72, περί ενδικοφα-
α) κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των νούς προσφυγής.
παρ. 2, 3 και 4 του άρθρου 57, περί επιβολής κυρώσεων 52. Με απόφαση του Διοικητή καθορίζονται η δια-
επί παραβάσεων στην απεικόνιση φορολογικών συ- δικασία υποβολής του αιτήματος του άρθρου 73, περί
ναλλαγών, και της παρ. 9 του άρθρου 53, περί επιβολής Διαδικασίας Αμοιβαίου Διακανονισμού (Δ.Α.Δ.), για έναρ-
κυρώσεων επί μη συνεργασίας κατά τη διάρκεια του φο- ξη Δ.Α.Δ., το περιεχόμενό του, οι αρμόδιες υπηρεσίες
ρολογικού ελέγχου, παράλειψης εγγραφής ή εγγραφής για την εξέτασή του, η διαδικασία επίτευξης Συμφωνίας
περισσότερες φορές στο φορολογικό μητρώο, Αμοιβαίου Διακανονισμού, κάθε λεπτομέρεια σχετική
β) κάθε ειδικότερο θέμα και λεπτομέρεια για την εφαρ- με την κοινοποίηση του αποτελέσματος της Δ.Α.Δ. στον
μογή των παρ. 1 και 2 του άρθρου 58, περί επιβολής κυ- φορολογούμενο και τη διαδικασία αποδοχής αυτής, το
ρώσεων επί παραβάσεων σχετικών με την ηλεκτρονική περιεχόμενο της Απόφασης Αμοιβαίου Διακανονισμού
διαβίβαση στοιχείων, και κάθε άλλο σχετικό με τη Δ.Α.Δ. θέμα.
γ) η διαδικασία επιβολής του προστίμου, καθώς και 53. Με απόφαση του Διοικητή δύναται να καθορίζονται
κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της η διαδικασία, ο τρόπος υποβολής της αίτησης για την
περ. γ) της παρ. 1 και της παρ. 3 του άρθρου 53, περί ακύρωση ή τροποποίηση άμεσου προσδιορισμού φό-
επιβολής κυρώσεων για παραβάσεις που σχετίζονται με ρου ή πράξης διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού
την υποβολή δηλώσεων Φ.Π.Α., προσδιορισμού φόρου ή πράξης επιβολής προστίμου,
τα αρμόδια όργανα για την έκδοση της πράξης, ο τύ- ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ

πος και το περιεχόμενο της πράξης και κάθε ειδικότερο ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ
θέμα για την εφαρμογή του άρθρου 74, περί ακύρωσης ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ή τροποποίησης άμεσου προσδιορισμού φόρου, πράξης
προσδιορισμού φόρου και πράξης επιβολής προστίμου. ΜΕΡΟΣ Α’
54. Με απόφαση του Διοικητή, που εκδίδεται ύστε- ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
ρα από γνώμη της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης
και Ελέγχων, δύναται να καθορίζονται τα συγκεκριμένα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
επιμέρους φορολογικά αντικείμενα του ελέγχου που ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
διενεργείται για την έκδοση του φορολογικού πιστο- ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
ποιητικού του άρθρου 78, ενδεχόμενες συγκεκριμένες
ελεγκτικές επαληθεύσεις που πρέπει να πραγματοποι- Άρθρο 87
ούνται, το ειδικότερο περιεχόμενο του φορολογικού Πίστωση και συμψηφισμός καταβολών,
πιστοποιητικού που εκδίδεται και οι επιφυλάξεις που αποδόσεων και επιστροφών σε ανεξόφλητες
δύναται να διατυπώνονται σε αυτό, ο τρόπος, ο χρόνος δόσεις ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής
και η διαδικασία υποβολής του, καθώς και κάθε άλλο και απώλεια ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής
σχετικό θέμα για την εφαρμογή του άρθρου 78, περί 1. Καταβολές έναντι δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής
φορολογικού πιστοποιητικού. καταβολής που χορηγούνται βάσει νόμου ή απόφασης
55. Με απόφασή του ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας διοικητικού οργάνου, αποδόσεις από παρακράτηση των
και Οικονομικών κοινοποιεί στους φορολογούμενους πιστοποιητικών του άρθρου 12 που έχουν διενεργηθεί ή
και τη Φορολογική Διοίκηση ενιαία κωδικοποιημένα κεί- διενεργούνται μέχρι την 29η Απριλίου 2024, καθώς και
μενα φορολογικών διατάξεων ανά είδος φορολογίας. επιστροφές φόρων και αχρεωστήτως καταβληθέντων
Η απόφαση αυτή επικαιροποιείται αμελλητί μετά από ποσών που έχουν εκκαθαριστεί ή εκκαθαρίζονται από
κάθε νομοθετική μεταβολή. Τα ενιαία κωδικοποιημένα τη Φορολογική Διοίκηση έως και την ανωτέρω ημερομη-
κείμενα, στην επικαιροποιημένη τους μορφή, δημοσιο- νία, εφόσον εκκρεμεί η πίστωση ή ο συμψηφισμός τους,
ποιούνται μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Εθνικής πιστώνονται κατά προτεραιότητα και κατά παρέκκλιση
Οικονομίας και Οικονομικών. των διατάξεων περί παραγραφής απαιτήσεων κατά του
Δημοσίου, με την ακόλουθη σειρά:
Άρθρο 84
α) Σε ανεξόφλητες εκπρόθεσμες δόσεις ρυθμίσεων
Μεταβατικές διατάξεις
τμηματικής καταβολής που χορηγούνται βάσει νόμου ή
1. Η απόδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου και απόφασης διοικητικού οργάνου, στις οποίες έχουν υπα-
η δήλωση έναρξης οικονομικής δραστηριότητας γίνο- χθεί οφειλές των ιδίων προσώπων, κατά σειρά παλαιότη-
νται σύμφωνα με τα άρθρα 10 και 11 του ν. 4987/2022 τας αυτών. Στην περίπτωση αυτή, η βασική οφειλή εκά-
(Α’ 206), μέχρι την 31η Αυγούστου 2024. στης ανεξόφλητης εκπρόθεσμης δόσης προγενέστερης
2. Τα άρθρα 27 και 28 εφαρμόζονται για ελέγχους που αυτών, για τις οποίες επιτρέπεται η καθυστέρηση κατα-
γίνονται με βάση εντολή που εκδίδεται μετά την έναρξη βολής επιβαρύνεται, αντί των οριζόμενων επιβαρύνσεων
ισχύος του παρόντος. της εκάστοτε ρύθμισης σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις
3. Για τους ελέγχους που διενεργούνται με βάση τον αυτής, με τον τόκο εκπρόθεσμης καταβολής που προ-
παρόντα και μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου 2024 εφαρ- βλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 52 του παρόντος και
μόζεται αποκλειστικά η περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 75, την παρ. 1 του άρθρου 6 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσί-
αν η προκύπτουσα οφειλή εξοφληθεί μέσα σε τριάντα
ων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190), ο οποίος υπολογίζεται
(30) ημέρες από τον προσδιορισμό του φόρου.
από την ημερομηνία κατά την οποία η εκάστοτε δόση
4. Πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση των
κατέστη ληξιπρόθεσμη και μέχρι την ημερομηνία κα-
ν. 4174/2013 (Α’ 170) και 4987/2022 (Α’ 206) εξακολου-
ταβολής, απόδοσης, συνάντησης ανταπαιτήσεων κατά
θούν να ισχύουν.
περίπτωση ή την ημερομηνία της τελευταίας δόσης του
Άρθρο 85 προγράμματος ρύθμισης εάν είναι προγενέστερη από
Τελικές διατάξεις την ημερομηνία καταβολής, απόδοσης, συνάντησης
Παραπομπές στον ν. 4987/2022 (Α’ 206) νοούνται, ανταπαιτήσεων.
μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος, ως παραπομπές β) Σε ανεξόφλητες ληξιπρόθεσμες δόσεις βεβαιωμέ-
στα αντίστοιχα άρθρα που καταγράφονται στον πίνακα νων οφειλών εκτός ρύθμισης τμηματικής καταβολής των
κωδικοποιούμενων διατάξεων, ο οποίος αποτελεί το ανωτέρω προσώπων, κατά σειρά παλαιότητας αυτών.
Παράρτημα Β’ του παρόντος. Η πίστωση ή ο συμψηφισμός, σύμφωνα με τα ανωτέ-
ρω, διενεργείται κεντρικά, μέσω των Πληροφοριακών
Άρθρο 86 Συστημάτων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων
Καταργούμενες διατάξεις (Α.Α.Δ.Ε.).
Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται ο 2. Αν, μετά την πίστωση ή τον συμψηφισμό των ποσών
ν. 4987/2022 (Α’ 206), περί του Κώδικα Φορολογικής Δι- της παρ. 1, δεν έχει επέλθει εξόφληση των ληξιπρόθε-
αδικασίας, πλην των άρθρων 39, 54Ζ και 70. σμων δόσεων των ρυθμίσεων και δεν πληρούνται οι
όροι και οι προϋποθέσεις τήρησης αυτών, διενεργείται 2. Η παρ. 1 εφαρμόζεται αναλόγως και για ρυθμί-
κεντρικά η απώλειά τους. σεις που έχουν χορηγηθεί δυνάμει του άρθρου 43 του
3. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η πίστωση ή ο συμψη- ν. 4174/2013 (Α’ 170) και δεν έχουν απωλεσθεί κατά την
φισμός καθώς και η απώλεια των ως άνω ρυθμίσεων έναρξη ισχύος του παρόντος.
δύναται να διενεργείται και από τις Δημόσιες Οικονομι- 3. Το εισαγωγικό εδάφιο της παρ. 11 του άρθρου 51
κές Υπηρεσίες, τα Κέντρα Βεβαίωσης και Είσπραξης, το του ν. 4305/2014 (Α’ 237), περί ρύθμισης οφειλών προς
Κέντρο Ελέγχου Φορολογούμενων Μεγάλου Πλούτου τη Φορολογική Διοίκηση, αντικαθίσταται και η παρ. 11
και το Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων. διαμορφώνεται ως εξής:
4. Το παρόν δεν εφαρμόζεται στα άρθρα 5 έως 30 «11. Η μη εμπρόθεσμη καταβολή δόσης, καθώς και η
του ν. 4738/2020 (Α’ 207), περί θεμάτων εξωδικαστικής μη εξόφληση ή τακτοποίηση κατά νόμιμο τρόπο από τον
ρύθμισης χρηματικών οφειλών προς χρηματοδοτικούς οφειλέτη, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του παρό-
φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, ντος, των οφειλών του εντός τριμήνου από τη λήξη της
στον ν. 4469/2017 (Α’ 62), περί του εξωδικαστικού μη- προθεσμίας καταβολής τους, έχει ως συνέπειες:
χανισμού ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων, καθώς και α) Την απώλεια των ευεργετημάτων της ρύθμισης,
στις ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής, των οποίων οι
β) την υποχρέωση άμεσης καταβολής του υπολοίπου
όροι τηρούνται.
της οφειλής, σύμφωνα με τα στοιχεία βεβαίωσης, συ-
5. Από την κατάθεση του παρόντος παρέχεται πληρο-
νυπολογιζομένων των προσαυξήσεων, τόκων και προ-
φόρηση για τις οφειλές της περίπτωσης α) της παρ. 1
στίμων εκπρόθεσμης καταβολής, τα οποία αναβιώνουν
στην ψηφιακή πύλη «myAADE» της Ανεξάρτητης Αρχής
Δημοσίων Εσόδων. αναδρομικά και
6. Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. δύναται να γ) την άμεση επιδίωξη της είσπραξής της με όλα τα
καθορίζονται η διαδικασία και κάθε αναγκαία λεπτομέ- προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα.
ρεια εφαρμογής του παρόντος. Οι συνέπειες του προηγούμενου εδαφίου δεν επέρχο-
νται εάν ο οφειλέτης, μετά την πάροδο εξαμήνου από την
Άρθρο 88 ένταξη σε ρύθμιση και την πλήρωση των όρων αυτής:
Ρυθμίσεις βεβαιωμένων οφειλών στη α) Δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα μέχρι δύο (2) δόσεις
Φορολογική Διοίκηση - Τροποποίηση ανά έτος προγράμματος ρύθμισης ή
περ. 8 παρ. Α2 υποπαρ. Α άρθρου πρώτου β) δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα μία (1) δόση της ρύθ-
ν. 4152/2013, παρ. 11 άρθρου 51 ν. 4305/2014 μισης ανά έτος προγράμματος ρύθμισης για χρονικό
και παρ. 11 άρθρου 293 ν. 4738/2020 διάστημα μέχρι δύο (2) μήνες.
1. Οι υποπερ. γ) και δ) της περ. 8 της υποπαρ. Α2 της Για τις ως άνω περιπτώσεις α’ και β’ η καθυστέρηση
παρ. Α του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α’ 107), καταβολής δόσης συνεπάγεται την επιβάρυνση αυτής
περί πάγιας ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, αντικα- με μηνιαία προσαύξηση δύο τοις εκατό (2%).
θίστανται, και η περ. 8 διαμορφώνεται ως εξής: γ) Εάν, κατ’ εξαίρεση και όχι πέραν της 31ης.12.2017,
«8. Η ρύθμιση απόλλυται με συνέπεια την υποχρεωτική οι νέες οφειλές εξοφληθούν εντός αποκλειστικής προ-
άμεση καταβολή του υπολοίπου της οφειλής, σύμφωνα θεσμίας από την ημερομηνία που αυτές καθίστανται
με τα στοιχεία βεβαίωσης και την άμεση επιδίωξη της εί- ληξιπρόθεσμες. Η προθεσμία αυτή ορίζεται σε τριά-
σπραξής του με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα ντα (30) ημέρες μέχρι τις 30.6.2016 και σε δεκαπέντε
νομοθεσία μέτρα, τηρουμένων και των διατάξεων περί (15) ημέρες από την 1.7.2016 μέχρι τις 31.12.2017. Επι-
δημοσιοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών του άρθρου 9 πλέον, από την 1.1.2017 μέχρι τις 31.12.2017, η ρύθμι-
του ν. 3943/2011 (Α’ 66), εάν ο οφειλέτης: ση απόλλυται σε περίπτωση καθυστέρησης εξόφλησης
α) δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης νέων οφειλών, εάν δεν έχει παρέλθει εξάμηνο από την
πέραν της μίας φοράς,
προηγούμενη καθυστέρηση εξόφλησης.
β) καθυστερήσει την καταβολή της τελευταίας δόσης
Η ρύθμιση δεν απόλλυται, εάν οι νέες οφειλές τελούν
της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός
σε αναστολή είσπραξης ή υπάγονται σε ρύθμιση μετά
μηνός,
γ) δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισο- από αίτηση του οφειλέτη που υποβάλλεται πριν τη λήξη
δήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο το της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Εάν το συνολι-
διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την κό ύψος των οφειλών, νέων εντός ρύθμισης, υπερβαίνει
εξόφλησή τους, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από τα 50.000 ευρώ, η ρύθμιση των νέων οφειλών χορηγείται
την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους ή, εφό- μόνον εφόσον ο οφειλέτης επικαλείται και αποδεικνύει
σον η προθεσμία υποβολής έχει παρέλθει μέχρι τη 19η ότι αντιμετωπίζει οικονομική αδυναμία για την καταβολή
Απριλίου 2024, εντός τριών (3) μηνών από την ημερο- τους μέσα στη νόμιμη προθεσμία.
μηνία αυτή, Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσό-
δ) δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο δων, η οποία εκδίδεται μέχρι τις 31.12.2015, ρυθμίζονται
τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του οι λεπτομέρειες εφαρμογής της παρούσας περίπτωσης.».
παρόντος, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας 4. Οι περ. β) και γ) της παρ. 11 του άρθρου 293 του
καταβολής τους, ν. 4738/2020 (Α’ 207), περί ρύθμισης οφειλών που προ-
ε) έχει υποβάλει ελλιπή ή αναληθή στοιχεία προκειμέ- έρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών
νου να του χορηγηθεί η ρύθμιση.». προσώπων, καθώς και από καταπτώσεις της Ελληνικής
Αναπτυξιακής Τράπεζας, αντικαθίστανται και η παρ. 11 παρόντος, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας
διαμορφώνεται ως εξής: καταβολής τους.
«11. Η ρύθμιση απόλλυται, με συνέπεια την υποχρεωτι- Κατ’ εξαίρεση, και όχι πέραν της 31.12.2017, η ρύθ-
κή άμεση καταβολή του υπολοίπου της οφειλής, σύμφω- μιση δεν απόλλυται, εάν οι νέες οφειλές εξοφληθούν
να με τα στοιχεία της αρχικής βεβαίωσης και την άμεση εντός αποκλειστικής προθεσμίας από την ημερομηνία
επιδίωξη της είσπραξής της με όλα τα προβλεπόμενα που αυτές καθίστανται ληξιπρόθεσμες. Η προθεσμία
από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα, εάν ο οφειλέτης: αυτή ορίζεται σε τριάντα (30) ημέρες μέχρι τις 30.6.2016
α) δεν καταβάλλει δύο (2) συνεχόμενες μηνιαίες δό- και σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την 1.7.2016 μέχρι
σεις ή καθυστερήσει την καταβολή των δύο (2) τελευ- τις 31.12.2017. Επιπλέον, από την 1.1.2017 μέχρι τις
ταίων δόσεων της ρύθμισης για το αντίστοιχο χρονικό 31.12.2017, η ρύθμιση απόλλυται σε περίπτωση καθυ-
διάστημα, στέρησης εξόφλησης νέων οφειλών, εάν δεν έχει πα-
β) δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο ρέλθει εξάμηνο από την προηγούμενη καθυστέρηση
τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του εξόφλησης.
παρόντος, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας Η ρύθμιση δεν απόλλυται, εάν οι νέες οφειλές τε-
καταβολής τους ή εντός τριμήνου από την ημερομηνία λούν σε αναστολή είσπραξης ή υπάγονται σε ρύθμιση
αίτησης για υπαγωγή στη ρύθμιση της παρ. 7, εφόσον η μετά από αίτηση του οφειλέτη που υποβάλλεται πριν
προθεσμία καταβολής τους έχει παρέλθει πριν από την τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους. Εάν
υπαγωγή σε αυτή, το συνολικό ύψος των οφειλών, νέων και εντός ρύθμι-
γ) δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισο- σης, υπερβαίνει τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, η
δήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο το ρύθμιση των νέων οφειλών χορηγείται μόνον εφόσον ο
διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την οφειλέτης επικαλείται και αποδεικνύει ότι αντιμετωπίζει
εξόφλησή τους, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από οικονομική αδυναμία για την καταβολή τους μέσα στη
την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους ή, εφό- νόμιμη προθεσμία.
σον η προθεσμία υποβολής έχει παρέλθει μέχρι τη 19η Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσό-
Απριλίου 2024, εντός τριών (3) μηνών από την ημερο- δων, η οποία εκδίδεται μέχρι τις 31.12.2015, ρυθμίζονται
μηνία αυτή.». οι λεπτομέρειες εφαρμογής της παρούσας περίπτωσης.».
Άρθρο 89 Άρθρο 90
Απώλεια ρύθμισης - Τροποποίηση άρθρου 8 Απώλεια ρύθμισης - Τροποποίηση άρθρου 103
ν. 4321/2015 ν. 4611/2019
Οι περ. β) και δ) του άρθρου 8 του ν. 4321/2015 (Α’ 32), Οι περ. β) και γ) του άρθρου 103 του ν. 4611/2019
περί απώλειας ρύθμισης αντικαθίστανται, και το άρθρο 8 (Α’ 73), περί απώλειας ρύθμισης, αντικαθίστανται, και
διαμορφώνεται ως εξής: το άρθρο 103 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 8 «Άρθρο 103
Απώλεια ρύθμισης Απώλεια ρύθμισης
Η ρύθμιση απόλλυται, με συνέπεια την υποχρεωτική Η ρύθμιση απόλλυται, με συνέπεια την υποχρεωτική
άμεση καταβολή του υπολοίπου της οφειλής, σύμφωνα άμεση καταβολή του υπολοίπου της οφειλής, σύμφωνα
με τα στοιχεία της αρχικής βεβαίωσης και την άμεση με τα στοιχεία της αρχικής βεβαίωσης και την άμεση
επιδίωξη της είσπραξής της με όλα τα προβλεπόμενα επιδίωξη της είσπραξής της με όλα τα προβλεπόμενα
από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα, εάν ο οφειλέτης: από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα, εάν ο οφειλέτης:
α) δεν καταβάλλει δύο (2) συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις α) δεν καταβάλλει δύο (2) συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις
κατά τη διάρκεια του πρώτου οκταμήνου της ρύθμισης της ρύθμισης ή καθυστερήσει την καταβολή των δύο
ή μετά την πάροδο του οκταμήνου δεν καταβάλλει τρεις (2) τελευταίων δόσεων της ρύθμισης για το αντίστοιχο
(3) συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις ή καθυστερήσει την κα- χρονικό διάστημα,
ταβολή των τριών (3) τελευταίων δόσεων της ρύθμισης β) δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις εισο-
για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα, δήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο το
β) δεν υποβάλλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις ει- διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την
σοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο εξόφλησή της, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο από
το διάστημα της ρύθμισης των οφειλών του και μέχρι την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους ή, εφό-
την εξόφλησή τους, εντός τριών (3) μηνών το αργότερο σον η προθεσμία υποβολής έχει παρέλθει μέχρι τη 19η
από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους ή, Απριλίου 2024, εντός τριών (3) μηνών από την ημερο-
εφόσον η προθεσμία υποβολής έχει παρέλθει μέχρι τη μηνία αυτή,
19η Απριλίου 2024, εντός τριών (3) μηνών από την ημε- γ) δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο
ρομηνία αυτή, τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του
γ) έχει ενταχθεί στη ρύθμιση με εσφαλμένες βεβαι- παρόντος, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας
ώσεις, καταβολής τους,
δ) δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο δ) υποπέσει σε παραβάσεις των περιπτώσεων ι’, ια’,
τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του ιβ’, ιε’ ή ιστ’ της παραγράφου 1 του άρθρου 54 ή της
παραγράφου 1 του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013 καθ’ Άρθρο 93

υποτροπή. Ως υποτροπή νοείται η διαπίστωση με την Φόρος τόκων από προϊόντα δανεισμού στην
έκδοση πράξης επιβολής προστίμου εκ νέου διάπραξης Αγορά Παραγώγων του Χρηματιστηρίου
οποιασδήποτε παράβασης εκ των ως άνω αναφερομέ- Αθηνών - Προσθήκη παρ. 6 στο άρθρο 37,
νων από την ένταξη του φορολογούμενου στη ρύθμιση τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 47 και παρ. 9
και εφεξής. άρθρου 64 Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
Η παρούσα ρύθμιση οφειλών προς τη Φορολογική
Διοίκηση αποτελεί την τελευταία ρύθμιση οφειλών με 1. Στο άρθρο 37 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος
έκτακτο χαρακτήρα.». (Κ.Φ.Ε. - ν. 4172/2013, Α’ 167), περί τόκων των εισοδημά-
των από κεφάλαιο, προστίθεται παρ. 6 ως εξής:
Άρθρο 91 «6. Από τον φόρο εισοδήματος απαλλάσσονται οι
Απώλεια ρύθμισης - Τροποποίηση άρθρου 9 τόκοι από τα προϊόντα δανεισμού τίτλων της Αγοράς
ν. 5036/2023
Παραγώγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών που αποκτούν
Η περ. β) του άρθρου 9 του ν. 5036/2023 (Α’ 77), περί τα φυσικά πρόσωπα.».
απώλειας ρύθμισης, αντικαθίσταται και το άρθρο 9 δια- 2. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 47 του
μορφώνεται ως εξής: Κ.Φ.Ε., περί φορολόγησης κερδών από επιχειρηματική
«Άρθρο 9 δραστηριότητα, τροποποιείται, ώστε η προσθήκη της
Απώλεια της ρύθμισης παρ. 6 στο άρθρο 37 να εφαρμόζεται στα νομικά πρό-
Η ρύθμιση απόλλυται, με συνέπεια την υποχρεωτική σωπα και τις νομικές οντότητες του άρθρου 45, και η
άμεση καταβολή του υπολοίπου των οφειλών σύμφωνα παρ. 5 διαμορφώνεται ως εξής:
με τα στοιχεία της βεβαίωσης, εάν ο οφειλέτης: «5. Οι διατάξεις των παρ. 2, 3 και 6 του άρθρου 37 και
α. δεν καταβάλλει δύο (2) συνεχόμενες μηνιαίες δό- της παρ. 6 του άρθρου 42 εφαρμόζονται και στα νομι-
σεις της ρύθμισης ή καθυστερήσει την καταβολή των κά πρόσωπα και νομικές οντότητες του άρθρου 45. Οι
δύο (2) τελευταίων δόσεων της ρύθμισης για χρονικό διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 37 εφαρμόζονται και
διάστημα μεγαλύτερο των δύο (2) μηνών, στα νομικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι
β. δεν εξοφλήσει ή τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο αλλοδαπής και δεν διατηρούν στην Ελλάδα μόνιμη
τις οφειλές του, καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης του εγκατάσταση.».
παρόντος, εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας 3. Στην παρ. 9 του άρθρου 64 του Κ.Φ.Ε., περί συντε-
καταβολής τους. λεστών παρακράτησης φόρου, προστίθεται δεύτερο
Ειδικά αν οι οφειλές του πρώτου εδαφίου ήταν ενταγ- εδάφιο, και η παρ. 9 διαμορφώνεται ως εξής:
μένες σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής κατά την «9. Ειδικά το εισόδημα από τόκους εταιρικών ομολο-
1η.11.2021, η οποία απωλέσθη σε μεταγενέστερο χρό- γιών της παρ. 5 του άρθρου 37 που αποκτούν νομικά
νο, ο οφειλέτης δύναται κατ’ εξαίρεση, ακόμα και αν έχει
πρόσωπα ή νομικές οντότητες, που είναι φορολογικοί
ήδη υπαγάγει τις οφειλές αυτές για δεύτερη φορά σε
κάτοικοι αλλοδαπής και δεν έχουν μόνιμη εγκατάσταση
ρύθμιση της υποπαρ. Α2 της παρ. Α’ του άρθρου πρώτου
του ν. 4152/2013, κατά την υποπερ. γ’ της περ. 1 της ίδιας στην Ελλάδα, καθώς και φυσικά πρόσωπα φορολογικοί
υποπαρ. , να τις υπαγάγει εκ νέου σε ρύθμιση, σύμφωνα κάτοικοι αλλοδαπής, δεν υπόκειται σε παρακράτηση φό-
με την υποπερ. γ’ της περ. 1 της υποπαρ. Α2 της παρ. Α’ ρου σύμφωνα με την παρ. 1. Ομοίως, το εισόδημα από
του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013.». τόκους από τα προϊόντα δανεισμού τίτλων της Αγοράς
Παραγώγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών που αποκτούν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’ φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες,
ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΩΝ δεν υπόκειται σε παρακράτηση φόρου σύμφωνα με την
ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ παρ. 1.».
Άρθρο 92 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
Φόρος συναλλαγών εξωχρηματιστηριακού ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ
δανεισμού μετοχών - Αντικατάσταση παρ. 4 ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ
άρθρου 4 ν. 4038/2012
1. Η παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 4038/2012 (Α’ 14), περί Άρθρο 94
ρυθμίσεων θεμάτων αρμοδιότητας της Γενικής Γραμμα- Πεδίο εφαρμογής ηλεκτρονικής τιμολόγησης -
τείας Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων και της Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 148 ν. 4601/2019
Γενικής Γραμματείας Δημοσιονομικής Πολιτικής του
Υπουργείου Οικονομικών, αντικαθίσταται ως εξής: Στην περ. γ) της παρ. 2 του άρθρου 148 του
«4. Η σύμβαση δανεισμού μετοχών εισηγμένων στο ν. 4601/2019 (Α’ 44), περί αντικειμένου, πεδίου εφαρ-
Χρηματιστήριο Αθηνών που πραγματοποιείται εξωχρη- μογής και εξαιρέσεων του νόμου, η τελευταία φράση
ματιστηριακά και κάθε συναφής πράξη δεν υπάγεται σε «κανόνες για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδίδονται
τέλος χαρτοσήμου.». για κάθε κατηγορία δαπάνης των αναθετουσών αρχών
2. Η παρ. 1 ισχύει για τις συναλλαγές που πραγμα- ή αναθετόντων φορέων, όπως ορίζονται στο άρθρο 149
τοποιούνται από την επομένη της έναρξης ισχύος του του παρόντος» τίθεται ως περ. δ), και το άρθρο 148 δια-
παρόντος. μορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 148 β) συναλλαγών, που διέπονται από ειδικούς διαδικα-

(άρθρο 1 της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ) στικούς κανόνες διεθνούς οργανισμού ή διεθνούς συν-
Αντικείμενο - πεδίο εφαρμογής - εξαιρέσεις θήκης ή διακρατικής συμφωνίας,
1. Σκοπός των άρθρων 148 έως 154 είναι η προσαρ- γ) ειδικών συμβάσεων ή συμφωνιών, με αντικείμενο
μογή της νομοθεσίας στην Οδηγία 2014/55/ΕΕ του Ευ- την προμήθεια υλικού μέσω στρατιωτικών πωλήσεων
ρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης εξωτερικού («Foreign Military Sales - FMS»).».
Απριλίου 2014 (L 133) για την έκδοση ηλεκτρονικών ΜΕΡΟΣ Β’
τιμολογίων. ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ
2. Ο παρών θεσπίζει κανόνες για τα ηλεκτρονικά ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
τιμολόγια που εκδίδονται κατά την εκτέλεση των δη-
μοσίων συμβάσεων, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, οι Άρθρο 96
οποίες υπάγονται στους νόμους 3978/2011 (Α’ 137), Επιτάχυνση εκκαθάρισης αιτημάτων
4412/2016 (Α’ 147) και 4413/2016 (Α’ 148) και, ειδικότερα, κατάπτωσης λόγω διαδοχής πιστωτικών
καταλαμβάνει: ιδρυμάτων
α) συμβάσεις οι οποίες συνάπτονται στους τομείς της 1. Για τη βεβαίωση οφειλών από κατάπτωση της εγγύ-
άμυνας και της ασφάλειας, ησης του ελληνικού δημοσίου, η οποία έχει παρασχεθεί
β) δημόσιες συμβάσεις και συμβάσεις έργων, εκπό- για δάνεια που χορηγήθηκαν από πιστωτικά ιδρύματα,
νησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συνα- τα οποία στη συνέχεια μεταβιβάστηκαν ως περιουσιακά
φών επιστημονικών υπηρεσιών, προμηθειών και γενικών στοιχεία λόγω διαδοχής που έλαβε χώρα έως την 31η
υπηρεσιών, Δεκεμβρίου 2013, την έλλειψη οποιουδήποτε στοιχείου,
γ) συμβάσεις παραχώρησης έργων και υπηρεσιών, εγγράφου ή δικαιολογητικού που απαιτείται δυνάμει της
καθώς, επίσης, και υπ’ αρ. 2/18649/0025/15.5.2020 κοινής απόφασης των
δ) κανόνες για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που εκδί- Υπουργών Οικονομικών και Επικρατείας (Β’ 2169), ανα-
δονται για κάθε κατηγορία δαπάνης των αναθετουσών πληρώνει η βεβαίωση του ως άνω πιστωτικού ιδρύματος
αρχών ή αναθετόντων φορέων, όπως ορίζονται στο άρ- που λόγω της ανωτέρω διαδοχής κατέχει το δάνειο ή
θρο 149 του παρόντος. του φορέα, στον οποίο έχει στη συνέχεια μεταβιβαστεί
3. Ο παρών δεν καταλαμβάνει τα ηλεκτρονικά τιμολό- ή ο οποίος διαχειρίζεται το δάνειο, ιδίως δε ανωνύμων
για που εκδίδονται κατά την εκτέλεση συμβάσεων που εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώ-
εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3978/2011, στις σεις και ανωνύμων εταιρειών ειδικού και αποκλειστικού
οποίες η σύναψη και η εκτέλεση της σύμβασης έχουν χα- σκοπού. Η βεβαίωση του πρώτου εδαφίου επέχει θέση
ρακτηριστεί απόρρητες ή πρέπει να συνοδεύονται από υπεύθυνης δήλωσης, στην οποία βεβαιώνεται ότι το
ειδικά μέτρα ασφαλείας κατ’ εφαρμογή των κείμενων απαιτούμενο στοιχείο, έγγραφο ή δικαιολογητικό δεν
νομοθετικών, κανονιστικών ή διοικητικών διατάξεων ανευρέθη στο αρχείο που παραδόθηκε και δεν μπορεί να
και με τον όρο ότι τα ουσιώδη εθνικά συμφέροντα δεν εκδοθεί εκ των υστέρων. Ως δικαιολογητικά θεωρούνται
μπορούν να προστατευτούν με λιγότερο οχληρά μέτρα.». βεβαιώσεις, πιστοποιητικά και γενικά έγγραφα, τα οποία
δεν είναι δυνατόν να επανεκδοθούν, ιδίως βεβαιώσεις
Άρθρο 95 ιδιωτών πραγματογνωμόνων, κτηνιάτρων, γεωπόνων,
Υποβολή ηλεκτρονικού τιμολογίου - μηχανικών.
Τροποποίηση άρθρου 151 ν. 4601/2019 2. Με βάση την παρ. 1 εξετάζονται στις αναφερόμε-
Στο άρθρο 151 του ν. 4601/2019, περί υποβολής, πα- νες σε αυτή περιπτώσεις διαδοχής εγγυημένων από το
ραλαβής και επεξεργασίας ηλεκτρονικών τιμολογίων, ελληνικό δημόσιο δανείων και:
προστίθεται δεύτερο εδάφιο, και το άρθρο 151 διαμορ- α) τα αιτήματα κατάπτωσης, τα οποία κατά την έναρξη
φώνεται ως εξής: ισχύος του παρόντος έχουν υποβληθεί στην αρμόδια
Διεύθυνση Κρατικών Εγγυήσεων και Κίνησης Κεφαλαί-
«Άρθρο 151
ων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και δεν έχουν
Υποβολή, παραλαβή και επεξεργασία απορριφθεί (εκκρεμή αιτήματα),
ηλεκτρονικών τιμολογίων β) τα αιτήματα κατάπτωσης τα οποία έχουν απορ-
Οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς υπο- ριφθεί για τους λόγους της παρ. 1 και τα οποία επανυ-
χρεούνται να παραλαμβάνουν και να επεξεργάζονται ποβάλλονται με επικαιροποιημένα στοιχεία, χωρίς να
ηλεκτρονικά τιμολόγια και οι οικονομικοί φορείς υπο- θεωρούνται νέα αιτήματα κατάπτωσης, με μέριμνα των
χρεούνται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τιμολόγια, που πιστωτικών ιδρυμάτων εντός αποκλειστικής προθεσμί-
είναι σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο έκδοσης ηλε- ας ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος
κτρονικών τιμολογίων, όπως αυτό ορίζεται στην περ. 12 (επανυποβαλλόμενα αιτήματα).
του άρθρου 149. 3. Για την απόδειξη της εγγραφής εμπράγματης εξα-
Από την υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικού τιμο- σφάλισης δύναται, εκτός από πιστοποιητικό βαρών
λογίου εξαιρούνται οι οικονομικοί φορείς, στο πλαίσιο: του αρμόδιου υποθηκοφυλακείου, να προσκομίζεται
α) συμβάσεων και συναλλαγών που εκτελούνται απο- πιστοποιητικό κτηματολογικών εγγραφών αντικειμένου
κλειστικά στο εξωτερικό, εγγραπτέων δικαιωμάτων.
Άρθρο 97 Άρθρο 99
Αναστολή χρόνου παραγραφής Διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης
1. Από την υποβολή κάθε αιτήματος προς τη Διεύθυν- απαιτήσεων από κατάπτωση εγγύησης του
ση Κρατικών Εγγυήσεων και Κίνησης Κεφαλαίων του ελληνικού δημοσίου σε περίπτωση θανάτου
Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για την κατάπτωση πρωτοφειλέτη, εγγυητή ή συνυποχρέου
εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία έχει παρα- ή λύσης, εκκαθάρισης ή διαγραφής από το
σχεθεί βάσει του ν. 2322/1995 (Α’ 143) ή του ν. 4549/2018 Γενικό Εμπορικό Μητρώο
(Α’ 105), αναστέλλεται ο χρόνος παραγραφής των εν γένει 1. Οι αρμόδιες υπηρεσίες χορηγούν, κατόπιν αίτησης
αξιώσεων, τόσο του αιτούντος, όσο και του ελληνικού του πιστωτικού ιδρύματος, τα έγγραφα και πιστοποιη-
δημοσίου, αν κατά την υποβολή η παραγραφή δεν έχει τικά από τα οποία προκύπτει το κληρονομικό δικαίωμα
ήδη συμπληρωθεί. Η αναστολή του χρόνου της παρα- των κληρονόμων της πρώτης τάξης του θανόντος πρω-
γραφής διαρκεί μέχρι η Διεύθυνση Κρατικών Εγγυήσεων τοφειλέτη, εγγυητή ή συνυποχρέου των εγγυημένων από
και Κίνησης Κεφαλαίων να αποφανθεί οριστικά επί του το ελληνικό δημόσιο δανείων.
υποβληθέντος αιτήματος κατάπτωσης. 2. Αν παρά την κατά τα ανωτέρω χορήγηση των απαι-
2. Η παρ. 1 εφαρμόζεται από την αντίστοιχη υποβολή τούμενων εγγράφων, ο αιτών την κατάπτωση βεβαιώνει
ή επανυποβολή των αιτημάτων κατάπτωσης, εφόσον ότι δεν κατέστη δυνατή η εξεύρεση των κληρονόμων
η σχετική παραγραφή δεν έχει ήδη συμπληρωθεί κατά του θανόντος πρωτοφειλέτη, εγγυητή ή συνυποχρέου
την παρ. 1, και για: πέραν της πρώτης τάξης με όση επιμέλεια και αν κατέβα-
α) αιτήματα κατάπτωσης, τα οποία έχουν υποβληθεί λε, και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις κατάπτωσης
από πιστωτικά ιδρύματα ή φορείς διαχείρισης δανείων της εγγύησης του ελληνικού δημοσίου, για τη βεβαίωση,
μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος και εκκρεμούν καθώς και για την είσπραξη των σχετικών απαιτήσεων
στη Διεύθυνση Κρατικών Εγγυήσεων και Κίνησης Κε- της παρ. 1 του άρθρου 101 του ν. 4549/2018 (Α’ 105),
φαλαίων, χρησιμοποιείται ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου
β) αιτήματα κατάπτωσης, τα οποία επανυποβάλλονται (Α.Φ.Μ.) του προσώπου που απεβίωσε. Για τον ίδιο σκοπό
κατ’ εφαρμογή της περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 96 του χρησιμοποιείται ο Α.Φ.Μ. νομικού προσώπου ή νομικής
παρόντος. οντότητας που λύθηκε ή ολοκλήρωσε τις εργασίες της
εκκαθάρισης ή διαγράφηκε από το Γενικό Εμπορικό Μη-
Άρθρο 98 τρώο, κατά περίπτωση.
Υποχρέωση πιστωτικών ιδρυμάτων 3. Οι καταπτώσεις εγγυήσεων δανείων που έχουν χο-
για ρευστοποίηση εξασφαλίσεων ρηγηθεί με την εγγύηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής
Στα δάνεια που έχουν παρασχεθεί με την εγγύ- Τράπεζας, βεβαιώνονται στις αρμόδιες Δημόσιες Οικο-
ηση του ελληνικού δημοσίου δυνάμει των υπ’ αρ.: νομικές Υπηρεσίες ή στο Κέντρο Βεβαίωσης και Είσπρα-
α) 2/49086/0025/3.7.2009 (Β’ 1396) και 2/54979/0025/ ξης με χρήση είτε του Α.Φ.Μ. αποβιώσαντος φυσικού
23.7.2009 (Β’ 1554) αποφάσεων του Υπουργού Οικονο- προσώπου είτε του Α.Φ.Μ. νομικού προσώπου που έχει
μίας και Οικονομικών, β) 2/6540/0025/19.1.2011 (Β’ 23), τεθεί σε εκκαθάριση ή λύση. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες
2/3203/0025/28.3.2011 (Β’ 820) και 2/25258/0025/ έχουν υποχρέωση χορήγησης στοιχείων που συμπερι-
21.4.2011 (Β’ 835) αποφάσεων του Υφυπουργού λαμβάνονται στον ανωτέρω νόμιμο τίτλο βεβαίωσης.
Οικονομικών, γ) 2/55608/0025/17.8.2011 (Β’ 1837), Άρθρο 100
2/64312/0025/12.9.2011 (Β’ 2029, διόρθωση σφάλμα- Κατάπτωση κρατικής εγγύησης σε περίπτωση
τος Β’ 2259) και 2/39254/0025/12.9.2011 (Β’ 2217) απο- περιορισμού ή πλήρους εξάλειψης κύριας
φάσεων του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, τα οφειλής δυνάμει του ν. 3869/2010 - Τροποποίηση
πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να εξοφληθούν από άρθρου 12 ν. 3869/2010, προσθήκη παρ. 6 στο
το Δημόσιο, υποβάλλουν το αίτημα κατάπτωσης με τα άρθρο 101 του ν. 4549/2018, τροποποίηση παρ. 3
δικαιολογητικά της υπ’ αρ. 2/18649/0025/15.5.2020 κοι- άρθρου 126 ν. 4270/2014
νής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Επικρα- 1. Στο άρθρο 12 του ν. 3869/2010 (Α’ 130), περί των
τείας (Β’ 2169), μετά την παρέλευση τριμήνου από την δικαιωμάτων ενέγγυων πιστωτών και έναντι εγγυητών:
ολοσχερή ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων ή από την α) το υφιστάμενο άρθρο αριθμείται ως παρ. 1, β) προ-
έναρξη της δικαστικής επιδίωξης κατά του πρωτοφειλέ- στίθεται παρ. 2, και το άρθρο 12 διαμορφώνεται ως εξής:
τη ή του εγγυητή ή του συνυπόχρεού του προς είσπραξη
του συνόλου των ανεξόφλητων απαιτήσεων με σκοπό «Άρθρο 12
την ολοσχερή ρευστοποίηση των τυχόν ληφθεισών Δικαιώματα ενέγγυων πιστωτών και έναντι
εξασφαλίσεων. Ειδικά για την απόδειξη της έναρξης εγγυητών
της σχετικής επιδίωξης τα πιστωτικά ιδρύματα συνυπο- 1. Τα δικαιώματα των πιστωτών έναντι συνοφειλετών
βάλλουν με το αίτημα κατάπτωσης το κατά περίπτωση ή εγγυητών του οφειλέτη, καθώς και τα δικαιώματα των
προσήκον στοιχείο, ιδίως δε το νομίμως επιδοθέν στον εμπραγμάτως ασφαλισμένων πιστωτών επί του υπέγγυ-
καθ’ ου αντίγραφο απογράφου δικαστικής απόφασης ή ου αντικειμένου δεν θίγονται. Ο οφειλέτης απαλλάσσεται
διαταγής πληρωμής με επιταγή προς εκτέλεση, και την έναντι των εγγυητών, των εις ολόκληρον υπόχρεων ή
αναγγελία απαιτήσεων κατά την πτωχευτική διαδικασία. άλλων δικαιούχων σε αναγωγή.
Αν όμως ο εγγυητής, ο εις ολόκληρον υπόχρεος ή άλλο της απόφασης ρύθμισης, μετά την υποβολή σχετικού
δικαιούχο σε αναγωγή πρόσωπο καταβάλει τόσο το τμή- αιτήματος κατάπτωσης από τους νομιμοποιούμενους
μα της οφειλής από την οποία ο οφειλέτης πρόκειται να φορείς.
απαλλαγεί κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 11 όσο δ. Ο νομιμοποιούμενος φορέας για τη διαχείριση του
και μέρος της οφειλής που περιλαμβάνεται στην από- δανείου, της εγγυητικής επιστολής ή της πίστωσης γενι-
φαση ρύθμισης του άρθρου 8 ή στο σχέδιο διευθέτησης κά ενημερώνει το ελληνικό δημόσιο για την αμετάκλητη
οφειλών του άρθρου 9, τότε αυτός υποκαθίσταται αυ- έκπτωση της περ. β’, εντός έξι (6) μηνών από την πλήρη
τοδικαίως για το τελευταίο ποσό στη θέση του πιστωτή εξόφληση ή την αμετάκλητη έκπτωση. Σε περίπτωση
στο μέτρο και με τις προϋποθέσεις που η οφειλή αυτή μη εμπρόθεσμης ενημέρωσης, ενδεχόμενη ζημία του
έχει διαμορφωθεί δυνάμει της ρύθμισης ή του σχεδίου ελληνικού δημοσίου από την παράλειψη αυτή καταλογί-
διευθέτησης οφειλών που επικυρώθηκε με τη δικαστική ζεται σε βάρος του ανωτέρω φορέα που δεν ενημέρωσε
απόφαση. εμπρόθεσμα.».
2. Τα δικαιώματα των πιστωτών έναντι του ελληνικού 3. Στο τέλος της παρ. 3 του άρθρου 126 του
δημοσίου ως εγγυητή του οφειλέτη δεν θίγονται. Ο ν. 4270/2014 (Α’ 143), περί εγγυήσεων, προστίθεται η
περιορισμός ή η πλήρης εξάλειψη της κύριας οφειλής φράση «, με εξαίρεση τις περ. α’ έως δ’ της παρ. 6 του
φυσικού προσώπου, ως αποτέλεσμα δικαστικού συμ- άρθρου 101 του ν. 4549/2018 (Α’ 105)», και η παρ. 3 δι-
βιβασμού, μεταξύ αυτού και των πιστωτών, σύμφωνα αμορφώνεται ως εξής:
με το άρθρο 7, ή ως συνέπεια ρύθμισης με δικαστική «3. Το ελληνικό δημόσιο, ως εγγυητής, προβαίνει σε
απόφαση, σύμφωνα με τα άρθρα 8, 9 και 11, δεν επιφέρει εξόφληση των υποχρεώσεών του, που απορρέουν από
αντίστοιχα περιορισμό ή εξάλειψη της εγγυητικής ευθύ- την κατάπτωση της εγγύησής του μετά από προηγούμε-
νης του Ελληνικού Δημοσίου για την οφειλή αυτή έναντι νη βεβαίωση, ως εσόδων του, των σχετικών ποσών στην
των πιστωτών. Ο οφειλέτης απαλλάσσεται της αναγωγι- αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) και με
κής ευθύνης του έναντι του ελληνικού δημοσίου μόνο βάση τα δικαιολογητικά που καθιστούν δυνατή τη βεβαί-
ως προς το μέρος της κύριας οφειλής που περιορίζεται ωση και την πλήρη υποκατάστασή του στα δικαιώματα
ή εξαλείφεται πλήρως, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο.». του δανειστή ή πιστωτή, τόσο κατά του πρωτοφειλέτη,
2. Στο άρθρο 101 του ν. 4549/2018 (Α’ 105), περί κα- όσο και κατά των εγγυητών και λοιπών συνυπόχρεων,
τάπτωσης της εγγύησης, προστίθεται παρ. 6 ως εξής: με εξαίρεση τις περ. α’ έως δ’ της παρ. 6 του άρθρου 101
«6. α. Κατ’ εξαίρεση της παρ. 1, σε περίπτωση περιορι- του ν. 4549/2018 (Α’ 105).».
σμού ή πλήρους εξάλειψης της κύριας οφειλής φυσικού 4. Το παρόν καταλαμβάνει και αιτήματα κατάπτωσης
προσώπου, ως αποτέλεσμα δικαστικού συμβιβασμού, της εγγύησης του ελληνικού δημοσίου, τα οποία έχουν
μεταξύ αυτού και των πιστωτών, σύμφωνα με το άρθρο 7 υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος για
του ν. 3869/2010 (Α’ 130), ή ως συνέπεια ρύθμισης με δάνειο, εγγυητική επιστολή ή πίστωση, για τα οποία η
δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τα άρθρα 8, 9 και 11 κύρια οφειλή φυσικού προσώπου έχει περιοριστεί ή έχει
του ίδιου νόμου, μόνο ως προς το ποσό που περιορίζεται πλήρως εξαλειφθεί ως αποτέλεσμα δικαστικού συμβιβα-
ή πλήρως εξαλείφεται, το ελληνικό δημόσιο προβαίνει σε σμού, μεταξύ αυτού και των πιστωτών, σύμφωνα με το
εξόφληση των υποχρεώσεών του ως εγγυητής σύμφωνα άρθρο 7 του ν. 3869/2010 (Α’ 130), ή ως συνέπεια ρύθμι-
με την παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 3869/2010, χωρίς τη σης με δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τα άρθρα 8, 9
βεβαίωση του ποσού αυτού, ως εσόδου του Ελληνικού και 11 του ν. 3869/2010, ανεξαρτήτως εάν τα αιτήματα
Δημοσίου, σε βάρος του φυσικού προσώπου, στην αρ- αυτά έχουν απορριφθεί ή είναι εκκρεμή κατά την έναρξη
μόδια Δ.Ο.Υ. Για τυχόν οφειλέτες, εγγυητές και λοιπούς ισχύος του παρόντος, με την επιφύλαξη τυχόν αντίθετου
συνυπόχρεους για την οφειλή του φυσικού προσώπου, οι δεδικασμένου.
οποίοι δεν απολαμβάνουν της προστασίας του πρώτου
εδαφίου, εξακολουθεί να εφαρμόζεται η παρ. 1. Άρθρο 101
β. Σε περίπτωση αμετάκλητης έκπτωσης του φυσικού Ρύθμιση ζητημάτων αναφορικά με την
προσώπου από ρύθμιση του ν. 3869/2010 και μη ευό- παροχή εγγύησης του ελληνικού δημοσίου
δωσης της απαλλαγής του, δυνάμει των παρ. 2 και 3 του σε δανειακές συμβάσεις για τη στεγαστική
άρθρου 11 του ίδιου νόμου, από την οφειλή, η οποία πε- αποκατάσταση των παλιννοστούντων
ριορίζεται ή εξαλείφεται πλήρως κατά τα παραπάνω, το ομογενών από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής
κατά τα ανωτέρω εξοφλημένο από το Ελληνικό Δημόσιο Ένωσης - Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 44
ποσό βεβαιώνεται, ως έσοδο του ελληνικού δημοσίου, σε ν. 5024/2023
βάρος του φυσικού προσώπου στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή, αν Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 5024/2023
το ποσό έχει βεβαιωθεί σε βάρος λοιπών υπόχρεων, και (Α’ 41), περί ρύθμισης ζητημάτων αναφορικά με την
σε βάρος του φυσικού προσώπου με προσθήκη αυτού παροχή εγγύησης του ελληνικού δημοσίου σε δανει-
στους συνυπόχρεους για το βεβαιωμένο ποσό, σύμφωνα ακές συμβάσεις για τη στεγαστική αποκατάσταση των
με την παρ. 1 και την υπουργική απόφαση της παρ. 4. παλιννοστούντων ομογενών από τις χώρες της πρώην
γ. Σύμφωνα με την παρ. 1 και την υπουργική απόφαση Σοβιετικής Ένωσης, προστίθεται εδάφιο, και η παρ. 2
της παρ. 4, το ελληνικό δημόσιο προβαίνει σε εξόφληση διαμορφώνεται ως εξής:
των υποχρεώσεών του, οι οποίες απορρέουν από τη μη «2. Η υπ’ αρ. 2/1804/0025/8.7.2005 απόφαση του Υφυ-
τήρηση από το φυσικό πρόσωπο του συμβιβασμού ή πουργού Οικονομίας και Οικονομικών (Β’ 1070), με την
οποία παρασχέθηκε η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου ζ) τη διαμόρφωση και χρήση εργαλείων έγκαιρης
για τη στεγαστική αποκατάσταση των παλιννοστούντων προειδοποίησης και μηχανισμών ειδοποίησης για την
ομογενών από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αποφυγή της αφερεγγυότητας των οφειλετών τους.
ισχύει αναδρομικά από την 7η.10.2004 και καταλαμβάνει 3. Οι όροι της παρ. 2 μπορεί να διαφοροποιούνται
και τις δανειακές συμβάσεις που συνομολογήθηκαν από κατά είδος οφειλέτη, ενδεικτικά, ως προς φυσικά πρό-
την 7η.10.2004 έως και την 29η.7.2005 από πιστωτικά σωπα των οποίων οι οφειλές δεν αφορούν εμπορική,
ιδρύματα, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέ- επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητα ή την
σεις της υπ’ αρ. 14979/4.10.2004 κοινής απόφασης των εγγύηση πρωτοφειλών ή συνοφειλών που αφορούν μια
Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Απο- ή περισσότερες από τις δραστηριότητες αυτές, και ως
κέντρωσης, Οικονομίας και Οικονομικών και Αιγαίου προς επιχειρήσεις ανάλογα με το μέγεθός τους ή το ύψος
και Νησιωτικής Πολιτικής (Β’ 1510). Η εγκυρότητα της των οφειλών τους ανά φορέα ή και συνολικά.
εγγύησης του ελληνικού δημοσίου στις δανειακές συμ- 4. Οι χρηματοδοτικοί φορείς δικαιούνται να ρυθμί-
βάσεις του πρώτου εδαφίου δεν εξαρτάται από το αν έχει ζουν δάνεια ή πιστώσεις οποιουδήποτε είδους προς
εγγραφεί υπέρ των πιστωτικών ιδρυμάτων υποθήκη ή φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για τα οποία τους έχει πα-
προσημείωση επί των δανειοδοτούμενων ακινήτων των ρασχεθεί η εγγύηση του ελληνικού δημοσίου χωρίς
παλιννοστούντων ομογενών.». περιορισμό ως προς όλους τους γενικούς και ειδικούς
όρους αυτών, ιδίως δε ως προς τη διάρκεια, το επιτόκιο,
Άρθρο 102 το ποσό της δόσης και την περιοδικότητα των δόσε-
Ρυθμίσεις για χρηματοδοτικούς φορείς - ων. Ανεξαρτήτως της ρύθμισης, οι ως άνω παρασχε-
Τροποποίηση άρθρου 30 ν. 4738/2020 θείσες υπέρ των χρηματοδοτικών φορέων εγγυήσεις
Στο άρθρο 30 του ν. 4738/2020 (Α’ 207), περί συνεργα- του ελληνικού δημοσίου διατηρούν την ισχύ τους στο
σίας χρηματοδοτικών φορέων, η παρ. 4 αντικαθίσταται, σύνολό τους, χωρίς να επέρχεται ποσοτική αύξηση της
προστίθενται παρ. 4Α, 4Β, 4Γ και 4Δ, και το άρθρο 30 εγγυητικής του ευθύνης. Η παραγραφή των αξιώσεων
διαμορφώνεται ως εξής: των χρηματοδοτικών φορέων κατά του ελληνικού δη-
μοσίου, ως εγγυητή, καθώς και η οριζόμενη στις οικείες
«Άρθρο 30 υπουργικές αποφάσεις προθεσμία υποβολής αιτημά-
Συνεργασία χρηματοδοτικών φορέων των κατάπτωσης, αναστέλλονται από την ημερομηνία
1. Όταν περισσότεροι του ενός χρηματοδοτικοί φορείς οριστικής υποβολής της αίτησης του άρθρου 8 μέχρι
έχουν ή διαχειρίζονται ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις έναντι την με οποιονδήποτε τρόπο ολοκλήρωση της διαδικα-
του ίδιου οφειλέτη, ως προς τον οποίον υπάρχουν επαρ- σίας της αίτησης, καθώς και για όσο χρονικό διάστημα
κείς ενδείξεις ότι βρίσκεται σε παρούσα ή επαπειλούμε- η σύμβαση αναδιάρθρωσης με την οποία ρυθμίζονται
νη αδυναμία εκπλήρωσης των οικονομικών του υποχρε- οφειλές για τις οποίες έχει παρασχεθεί η εγγύηση του
ώσεων, αυτοί μπορεί να συνεργάζονται, προκειμένου να ελληνικού δημοσίου είναι σε ισχύ. Αιτήματα κατάπτω-
επεξεργαστούν και να υποβάλουν στον οφειλέτη κοινή σης που έχουν ήδη υποβληθεί μέχρι την ημερομηνία
πρόταση, με σκοπό την εξεύρεση βιώσιμης λύσης. Προς οριστικής υποβολής της αίτησης του άρθρου 8, επίδικα
τον σκοπό τούτο, τα ανωτέρω πρόσωπα μπορούν να ή μη, παραμένουν ισχυρά.
ανταλλάσσουν μεταξύ τους όσες πληροφορίες απαιτού- 4Α. Εφόσον η διαδικασία ολοκληρωθεί επιτυχώς και
νται, προκειμένου να αξιολογήσουν τη βιωσιμότητα της τεθεί σε ισχύ η καταρτισθείσα Σύμβαση Αναδιάρθρωσης,
επιχείρησης του οφειλέτη και να διαμορφώσουν τους κατά την υλοποίηση, η οφειλή δύναται να παρακολου-
όρους της κοινής πρότασης, την οποία θα υποβάλουν, θείται σε νέο λογαριασμό, στον οποίο αποτυπώνονται
στο πλαίσιο του παρόντος κεφαλαίου. τα χαρακτηριστικά της ρύθμισης.
2. Με την επιφύλαξη της τήρησης των όρων του ειδι- 4Β. Εάν προβλέπεται ποσό διαγραφής, οι χρηματοδο-
κού πλαισίου της παρ. 3, οι χρηματοδοτικοί φορείς μπο- τικοί φορείς δικαιούνται να ζητήσουν από το ελληνικό
ρούν να ορίζουν από κοινού κανόνες που αφορούν τη δημόσιο ως εγγυητή την εφάπαξ πληρωμή του εγγυη-
συμμετοχή τους στις διαδικασίες του παρόντος κεφαλαί- μένου μέρους του ποσού αυτού ως συνόλου, με αίτημα
ου, έχοντας και την υποχρέωση δημοσιοποίησής τους: προς την αρμόδια υπηρεσία του Γενικού Λογιστηρίου
α) προϋποθέσεις εξέτασης ή/και αποδοχής αιτήσεων, του Κράτους, που υποβάλλεται άμεσα μετά τη θέση σε
β) διαδικασία αυτοματοποιημένης επεξεργασίας στοι- ισχύ της Σύμβασης Αναδιάρθρωσης. Το ελληνικό δη-
χείων, μόσιο προβαίνει σε εξόφληση των υποχρεώσεών του
γ) διαδικασία παραγωγής προτάσεων αναδιάρθρωσης ως εγγυητής ως προς το ποσό της κύριας οφειλής που
οφειλών, διαγράφεται πλήρως, χωρίς τη βεβαίωση του ποσού αυ-
δ) τη θέση όρων αποδοχής, ενδεικτικά ότι η προσφορά τού, ως εσόδου του ελληνικού δημοσίου, σε βάρος του
είναι δεκτική αποδοχής μόνο συνολικά και όχι μόνο σε φυσικού ή νομικού προσώπου, στην αρμόδια Δημόσια
επί μέρους σημεία της, Οικονομική Υπηρεσία και με αναλογική εφαρμογή της δι-
ε) τον τρόπο και τα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβα- αδικασίας των περ. β, γ, και δ της παρ. 6 του άρθρου 101
νομένης και της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, των οφειλε- του ν. 4549/2018 (Α’ 105).
τών για τις διαδικασίες και όρους του παρόντος άρθρου, 4Γ. Η καταγγελία της Σύμβασης Αναδιάρθρωσης για
στ) την έκδοση της πιστοποίησης της παρ. 2 του άρ- οποιονδήποτε λόγο που προβλέπεται στον παρόντα,
θρου 26, και στις εν ισχύι υπουργικές αποφάσεις που αφορούν στον
εξωδικαστικό μηχανισμό, καθώς και στη Σύμβαση ακινήτου που βαρύνεται με υποθήκη υπέρ του Ταμείου
Αναδιάρθρωσης και τα Παραρτήματα αυτής, η οποία Παρακαταθηκών και Δανείων κοινοποιεί με δικαστικό
έχει ως συνέπεια την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον επιμελητή, είκοσι (20) ημέρες πριν από τη διενέργεια
καταγγέλλοντα χρηματοδοτικό φορέα, επί δανείων ή πι- του πλειστηριασμού και με ποινή ακυρότητάς του,
στώσεων εγγυημένων από το ελληνικό δημόσιο συνεπά- στην Κεντρική Υπηρεσία του Ταμείου, αντίγραφο του
γεται την αναβίωση της οφειλής αυτής στο ύψος που είχε προγράμματος πλειστηριασμού ή του αποσπάσματος
πριν από τη Σύμβαση Αναδιάρθρωσης, η οποία καθίστα- της κατασχετήριας έκθεσης ή της δήλωσης συνέχισης
ται στο σύνολό της ληξιπρόθεσμη και άμεσα απαιτητή, πλειστηριασμού.».
αφαιρουμένων ποσών που εν τω μεταξύ καταβλήθηκαν
στο πλαίσιο της εν λόγω ρύθμισης, καθώς και από το ελ- Άρθρο 104
ληνικό δημόσιο ως εγγυητή. Ο χρηματοδοτικός φορέας Ηλεκτρονική παρακαταθήκη στο Ταμείο
δικαιούται να υποβάλει προς το Ελληνικό Δημόσιο αίτη- Παρακαταθηκών και Δανείων - Τροποποίηση
μα κατάπτωσης για το εγγυημένο υπόλοιπο της οφειλής παρ. 1 άρθρου 61 ν. 4915/2022
όπως διαμορφώθηκε, κατά τα άνω, μετά την αναβίωση. Στο τέλος του τέταρτου εδαφίου της παρ. 1 του άρ-
Τα παραπάνω ισχύουν και για τα εγγυημένα από το ελ- θρου 61 του ν. 4915/2022 (Α’ 63), περί ρύθμισης για την
ληνικό δημόσιο δάνεια προς φυσικά πρόσωπα ή ομάδες ηλεκτρονική παρακαταθήκη στο Ταμείο Παρακαταθη-
φυσικών προσώπων, κατά παρέκκλιση των προβλεπό- κών και Δανείων, διορθώνεται η παραπομπή, και η παρ. 1
μενων για την υποβολή αιτημάτων κατάπτωσης, ανά διαμορφώνεται ως εξής:
δόση, σύμφωνα με τις οικείες υπουργικές αποφάσεις «1. Η σύσταση των χρηματικών παρακαταθηκών στο
παροχής της εγγύησης, της καταγγελίας της Σύμβασης Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων δύναται να γίνεται
Αναδιάρθρωσης, η οποία συνιστά και καταγγελία της και ηλεκτρονικά. Η πιστοποίηση του υποβάλλοντος την
ρυθμισθείσας σύμβασης. ηλεκτρονική αίτηση σύστασης παρακαταθήκης δύναται
4Δ. Για τις οφειλές από δάνεια ή πιστώσεις με την εγ- να γίνεται με προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή με
γύηση του ελληνικού δημοσίου, η αίτηση του άρθρου 8 την ισχύουσα διαδικασία για την υποβολή ηλεκτρονι-
συνυποβάλλεται και η Σύμβαση Αναδιάρθρωσης συνυ-
κής υπεύθυνης δήλωσης. Η πιστοποίηση αυτή επέχει
πογράφεται υποχρεωτικά από όλους τους ενεχόμενους
θέση ιδιόχειρης υπογραφής τόσο στο ουσιαστικό όσο
(οφειλέτη, συνοφειλέτες, εγγυητές πλην του ελληνικού
και στο δικονομικό δίκαιο και, με την ολοκλήρωση της
δημοσίου).».
υποβολής της, η ηλεκτρονική αίτηση επέχει τη θέση του
ΜΕΡΟΣ Γ’ δελτίου σύστασης παρακαταθήκης της παρ. 1 του άρ-
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ θρου 7 του π.δ 30.12.1926/3.1.1927 (Α’ 1). Το γραμμάτιο
ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΩΝ παρακαταθήκης εκδίδεται και υπογράφεται αρμοδίως
με προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή ηλεκτρονική
Άρθρο 103 σφραγίδα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και
Πλειστηριασμοί ακινήτων που βαρύνονται με έχει την ίδια νομική και αποδεικτική ισχύ με το γραμμά-
υποθήκη υπέρ του Ταμείου Παρακαταθηκών τιο παρακαταθήκης της παρ. 1 του άρθρου 9 του π.δ
και Δανείων - Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 63 30.12.1926/3.1.1927. Με αποφάσεις του Διοικητικού
ν. 2214/1994 Συμβουλίου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων,
Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 63 του ν. 2214/1994 καθορίζονται οι κατηγορίες των παρακαταθηκών που
(Α’ 75), περί ατελειών και προνομίων του Ταμείου Παρα- συστήνονται και ηλεκτρονικά, οι προϋποθέσεις και οι
καταθηκών και Δανείων, προστίθεται εδάφιο και η παρ. 1 βασικοί όροι ένταξής τους στη διαδικασία της ηλεκτρονι-
διαμορφώνεται ως εξής: κής σύστασης παρακαταθήκης, θέματα αντιγράφων των
«1. Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων έχει όλες γραμματίων ηλεκτρονικής παρακαταθήκης, η αναλυτική
ανεξαιρέτως τις ατέλειες, τα δικαστικά, διοικητικά, οι- διαδικασία και λοιπά συναφή θέματα για τη σύσταση
κονομικά και δικονομικά προνόμια που παρέχονται στο και απόδοσή της, η ημερομηνία έναρξης και οι τεχνικές
Δημόσιο. Απαλλαγές που προβλέπονται υπέρ του Δημο- λεπτομέρειες για την εφαρμογή της.».
σίου, από το παράβολο για άσκηση ένδικων μέσων, για
την εισφορά υπέρ του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικα- ΜΕΡΟΣ Δ’
στικών Κτιρίων, για το δικαστικό ένσημο αντιγράφων και ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
για τα δικαιώματα υπέρ των έμμισθων υποθηκοφυλά-
κων, ισχύουν και για το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δα- Άρθρο 105
νείων. Για την είσπραξη των απαιτήσεών του και γενικά Έλεγχος προέλευσης περιουσιακών στοιχείων
των εσόδων του εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα που εισφέρονται σε κοινωφελές ίδρυμα -
Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Το ταμείο Παρακαταθη- Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 51 Κώδικα
κών και Δανείων έχει επί αναγκαστικού πλειστηριασμού κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών
τα προνόμια κατάταξης του Δημοσίου των άρθρων 975 κληρονομιών
αριθ. 5, 977, 1007 του ΚΠολΔ και του άρθρου 62 του Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 51 του Κώδικα
ΚΕΔΕ (ν. 4978/2022, Α’ 190). Όποιος επισπεύδει πλειστη- κοινωφελών περιουσιών, σχολαζουσών κληρονο-
ριασμό με βάση τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας επί μιών (ν. 4182/2013, Α’ 185), περί έγκρισης σύστασης
κοινωφελούς ιδρύματος και διάλυσης αυτού, προστί- αναρτάται στο διαδίκτυο και επιτρέπεται η χορήγηση
θεται εδάφιο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής: αντιγράφου αυτής.».
«1. Για τη σύσταση κοινωφελούς ιδρύματος ως ιδιαίτε-
ρου νομικού προσώπου εκδίδεται προεδρικό διάταγμα, Άρθρο 107
με πρόταση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικο- Περιοχή δραστηριότητας Εταιρείας Ύδρευσης
νομικών και του αρμόδιου ως εκ του σκοπού Υπουργού. και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης Ανώνυμης
Με το διάταγμα εγκρίνεται ο οργανισμός του ιδρύματος, Εταιρείας - Τροποποίηση άρθρου 26 ν. 2937/2001
ο οποίος συντάσσεται από τον εκτελεστή ή τους διοι- 1. Στο άρθρο 26 του ν. 2937/2001 (Α’ 169), περί της
κητές του ιδρύματος σύμφωνα με όσα ορίζονται στη περιοχής δραστηριοποίησης της Εταιρείας Ύδρευσης
συστατική πράξη ή από την αρμόδια αρχή, σε περίπτω- και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.): α) αντικα-
ση που αυτοί αμελούν. Οι προτείνοντες Υπουργοί μπο- θίσταται το εισαγωγικό εδάφιο της παρ. 1, β) στις υπο-
ρούν να τροποποιούν το σχέδιο που υποβλήθηκε από περ. (αα) και (ββ) της περ. (α) της παρ. 1 προστίθεται
τον εκτελεστή ή τους διοικητές, με την τήρηση, πάντα, εξαίρεση για το Επιχειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης
των όρων της συστατικής πράξης. Πριν από την έκδοση τύπου Α1, γ) στην παρ. 3 αφαιρούνται οι αναφορές σε
του προεδρικού διατάγματος, διατυπώνεται γνώμη της κοινότητες, και το άρθρο 26 διαμορφώνεται ως εξής:
Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από
«Άρθρο 26
Εγκληματικές Δραστηριότητες σχετικά με τη νομιμότη-
Περιοχή δραστηριότητας Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε.
τα της προέλευσης των περιουσιακών στοιχείων που
και επέκτασή της
εισφέρονται στο κοινωφελές ίδρυμα από τον εκάστοτε
ιδρυτή.». 1. Η δραστηριότητα της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. για τις υπηρε-
σίες ύδρευσης και αποχέτευσης εκτείνεται: (α) για τη
Άρθρο 106 μεν ύδρευση στις περιοχές των Δήμων Θεσσαλονίκης,
Συνυπογραφή γνωμοδότησης Νομικού Αμπελοκήπων, Καλαμαριάς, Νεαπόλεως, Συκεών, Αγίου
Συμβουλίου του Κράτους από Υπουργό Εθνικής Παύλου, Μενεμένης, Πολίχνης, Τριανδρίας, Ελευθερίου
Οικονομίας και Οικονομικών - Τροποποίηση Κορδελιού, Ευόσμου, Σταυρούπολης, Πανοράματος,
παρ. 6 άρθρου 9 ν. 4831/2021 (β) για τη δε αποχέτευση (αα’) στις περιοχές των Δήμων
Η παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 4831/2021 (Α’ 170), περί Θεσσαλονίκης, Αμπελοκήπων, Καλαμαριάς, Νεάπολης,
της λειτουργίας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Σταυρούπολης, Συκεών, Αγίου Παύλου, Μενεμένης, Πολί-
(ΝΣΚ) ως συλλογικού οργάνου, αντικαθίσταται πλην των χνης, Τριανδρίας, Διαβατών, Ελευθερίου - Κορδελιού, Ευ-
δύο αρχικών της εδαφίων, και διαμορφώνεται ως εξής: όσμου, Πυλαίας, Πανοράματος, Ωραιοκάστρου με εξαί-
«6. Η γνωμοδότηση, μετά την υπογραφή της, σύμ- ρεση τη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης (και ήδη
φωνα με την παρ. 2, διαβιβάζεται στο αρμόδιο για την Επιχειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης τύπου Α1), στα
αποδοχή της όργανο. Η αποδοχή ή μη της γνωμοδότη- διαμερίσματα Ιωνίας και Καλοχωρίου του Δήμου Εχε-
σης διατυπώνεται ρητά στο σώμα του αντιτύπου της, με δώρου και της Κοινότητας Ευκαρπίας, η οποία καλείται
επισημειωματική πράξη η οποία φέρει ημερομηνία και «Περιοχή Α», (ββ’) στην περιοχή που περικλείεται μεταξύ
υπογραφή. Το αρμόδιο προς αποδοχή όργανο επιστρέ- των ποταμών Γαλλικού και Αξιού μέχρι θαλάσσης, στην
φει τη γνωμοδότηση με την παραπάνω επισημειωματική οποία περιλαμβάνεται η βιομηχανική ζώνη της περιοχής
πράξη στο Γραφείο ΝΣΚ που χειρίστηκε το ερώτημα. μείζονος Θεσσαλονίκης, το διαμέρισμα Σίνδου του Δή-
Ειδικά στην περίπτωση ερωτήματος με μισθολογικό μου Εχεδώρου με εξαίρεση τη Βιομηχανική Περιοχή Θεσ-
περιεχόμενο γενικότερου ενδιαφέροντος ή επί ζητή- σαλονίκης (και ήδη Επιχειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης
ματος που μπορεί να έχει ευρύτερες δημοσιονομικές Τύπου Α1), τα διαμερίσματα Αγ. Αθανασίου, Αγχιάλου,
συνέπειες για τον κρατικό προϋπολογισμό, η σχετικώς Γέφυρας, του Δήμου Αγ. Αθανασίου και τα διαμερίσμα-
εκδιδόμενη γνωμοδότηση, εφόσον γίνει αποδεκτή από τα Χαλάστρας και Ανατολικού του Δήμου Χαλάστρας,
το αρμόδιο προς τούτο όργανο, διαβιβάζεται από το η οποία καλείται «Περιοχή Β», (γγ’) στην περιοχή που
τελευταίο και στον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οι- εκτείνεται επί της ζώνης των υψωμάτων του πολεοδομι-
κονομικών. Ο Υπουργός διατυπώνει την αποδοχή ή μη κού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνει την
της γνωμοδότησης ρητά στο σώμα του αντιτύπου της, Κοινότητα Πεύκων και τα Διαμερίσματα Ασβεστοχωρίου,
με επισημειωματική πράξη του που φέρει ημερομηνία Εξοχής, Φιλύρου του Δήμου Χορτιάτη, η οποία καλείται
και υπογραφή. Στη συνέχεια το αντίτυπο αυτό με τις επι- «Περιοχή Γ», (δδ’) στην περιοχή που εκτείνεται από τους
σημειωματικές πράξεις επιστρέφεται στο Γραφείο ΝΣΚ Δήμους Καλαμαριάς και Πανοράματος, μέχρι τα δημο-
που χειρίστηκε το ερώτημα. Η γνωμοδότηση αποτελεί τικά λουτρά Σέδες και μέχρι το αεροδρόμιο Μίκρας και
πράξη δεσμευτική για τη Διοίκηση, τα Ν.Π.Δ.Δ. και τις περιλαμβάνει τη βιομηχανική περιοχή και τα Διαμερί-
Ανεξάρτητες Αρχές, μόνο μετά την αποδοχή της από το σματα Θέρμης, Ν. Ραιδεστού, Ν. Ρυσίου και Ταγαράδων
αρμόδιο προς τούτο όργανο, στην περίπτωση δε που του Δήμου Θέρμης και το Διαμέρισμα Αγίας Παρασκευής
εκδόθηκε σε ερώτημα με μισθολογικό περιεχόμενο γε- του Δήμου Βασιλικών, η οποία καλείται «Περιοχή Δ» και
νικότερου ενδιαφέροντος ή επί ζητήματος με ευρύτερες (εε’) στην περιοχή που εκτείνεται από το αεροδρόμιο
δημοσιονομικές συνέπειες για τον κρατικό προϋπολο- Μίκρας και τα Διαμερίσματα Ν. Ρυσίου και Ταγαράδων
γισμό και από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και και Αγ. Παρασκευής μέχρι τη θάλασσα και περιλαμβάνει
Οικονομικών. Μετά την αποδοχή της, η γνωμοδότηση τα Διαμερίσματα Αγ. Τριάδας, Περαίας, Ν. Επιβατών του
Δήμου Θερμαϊκού και τα Διαμερίσματα Ν. Μηχανιώνας, στον Κανονισμό Λειτουργίας του Επιχειρηματικού Πάρ-
Εμβόλου και Αγγελοχωρίου του Δήμου Μηχανιώνας, η κου Θεσσαλονίκης Τύπου Α1, στο μέτρο που ο τελευταί-
οποία καλείται «Περιοχή Ε». ος δεν περιλαμβάνει σχετικές ρυθμίσεις.
2. Με σύμβαση που θα συναφθεί μεταξύ της Ε.Υ.Α.Θ.
Α.Ε., της Ε.Υ.Α.Θ. Παγίων και του ενδιαφερόμενου Άρθρο 108
Ο.Τ.Α., δύναται να συμφωνηθεί η περιέλευση κατά Παράταση διαδικασιών ειδικής διαχείρισης -
κυριότητα του δικτύου του στην Ε.Υ.Α.Θ. Παγίων και η Προσθήκη παρ. 1Α στο άρθρο 76 του
εκ μέρους της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. ανάληψη της υποχρέωσης ν. 4307/2014
παροχής των υπηρεσιών ύδρευσης ή και αποχέτευσης 1. Στο άρθρο 76 του ν. 4307/2014 (Α’ 246), περί διαδι-
προς τους καταναλωτές του εν λόγω Ο.Τ.Α., σύμφωνα κασιών ειδικής διαχείρισης, προστίθεται παρ. 1Α ως εξής:
με τους ειδικότερους όρους που θα προβλέπει η οικεία «1Α. Οι διαδικασίες ειδικής διαχείρισης του τέταρτου
σύμβαση. εδαφίου της παρ. 1, αν τελούν ήδη σε παράταση και εκ-
3. Με σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ της Ε.Υ.Α.Θ. κρεμεί η διανομή του προϊόντος ρευστοποίησης στους
Α.Ε., της Ε.Υ.Α.Θ. Παγίων και του αντίστοιχου δήμου μπο- πιστωτές, παρατείνονται αυτοδικαίως έως την ολοκλή-
ρεί να συμφωνηθεί η επέκταση της δραστηριότητας της ρωση της διανομής του προϊόντος ρευστοποίησης, και
Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. στην περιοχή του αντίστοιχου δήμου. Με τη πάντως όχι πέραν της 30ής Ιουνίου 2024.».
σύμβαση αυτή ρυθμίζονται τα θέματα της παραχώρησης 2. Η ισχύς της παράτασης της ειδικής διαχείρισης της
στην Ε.Υ.Α.Θ. Παγίων των δικαιωμάτων των δήμων επί παρ. 1 αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2024.
των χρησιμοποιούμενων για την ύδρευσή τους υπόγει-
ων και επιφανειακών υδάτινων πόρων, των πηγών και Άρθρο 109
εγκαταστάσεων γενικά ύδρευσης (ιδίως δεξαμενών, Καταβολή ειδικής αποζημίωσης σε όργανα
αντλιοστασίων, υδραγωγείων), καθώς και των δικτύων απογραφής που απασχολήθηκαν κατά το
ύδρευσης και αποχέτευσης, με τις αντίστοιχες εδαφι- έτος 2022 στη συλλογή των στοιχείων της
κές εκτάσεις και τα σχετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών έτους 2021
των μερών και μπορεί να ρυθμίζεται κάθε άλλο σχετικό Η ειδική αποζημίωση της παρ. 1 του άρθρου 18 του
με την εκτέλεση της σύμβασης θέμα. Η σύμβαση αυτή ν. 4772/2021 (Α’ 17) που καθορίσθηκε με τις υπό στοι-
εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερι- χεία 5440/Β4-1125/6.8.2021 (Β’ 3701) και 3332/Β4-
κών αρμόδιου για θέματα Μακεδονίας Θράκης, Εθνικής 724/28.5.2021 (Β’ 2356) αποφάσεις του Αναπληρωτή
Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέρ- Υπουργού Οικονομικών, καταβάλλεται και στα όργανα
γειας και Ανάπτυξης. απογραφής, τα οποία ορίσθηκαν από την Ελληνική Στα-
4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών αρ- τιστική Αρχή για πρώτη φορά το έτος 2022, απασχολή-
μόδιου για θέματα Μακεδονίας Θράκης, Εθνικής Οικονο- θηκαν κατά το έτος αυτό στη συλλογή των στοιχείων
μίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, της Απογραφής Πληθυσμού - Κατοικιών έτους 2021 και
που εκδίδεται ύστερα από σύμφωνη γνώμη του οικείου δεν αποζημιώθηκαν για την απασχόληση αυτή. Η οικεία
Ο.Τ.Α., μπορεί να επεκταθεί η δραστηριότητα της Ε.Υ.Α.Θ. δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό της Ελληνικής Στα-
Α.Ε. και σε άλλες περιοχές εκτός από εκείνες που αναφέ- τιστικής Αρχής.
ρονται στην παρ. 1.
5. Στις γεωγραφικές περιοχές στις οποίες η Ε.Υ.Α.Θ. Άρθρο 110
Α.Ε. παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης και Αναθέτουσα αρχή διασύνδεσης έργου
που παύουν να ανήκουν στα διοικητικά όρια δήμων και με τον σταθμό «ΔΑΦΝΗ» της Γραμμής 2 -
κοινοτήτων στις οποίες εκτείνεται η δραστηριότητα Τροποποίηση παρ. 5 άρθρου 92 ν. 4864/2021
της Εταιρείας, εξακολουθούν να παρέχονται υπηρεσίες Στο τέλος της παρ. 5 του άρθρου 92 του ν. 4864/2021
ύδρευσης και αποχέτευσης από την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. με τους (Α’ 237) προστίθενται δύο εδάφια, και η παρ. 5 διαμορ-
ίδιους όρους.». φώνεται ως εξής:
2. Από την έναρξη ισχύος της παρ. 1: «5. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομι-
α) οι υπηρεσίες ύδρευσης (διανομή, πώληση και διαχεί- κών ορίζεται ως αναθέτουσα αρχή, κατά την έννοια
ριση ύδατος πάσης χρήσεως) και αποχέτευσης (συλλογή, του άρθρου 2 του ν. 4412/2016 (Α’ 147), και κύριος του
μεταφορά, επεξεργασία, αποθήκευση, εκμετάλλευση έργου της δημιουργίας χώρων διοίκησης και ελεύθε-
και διαχείριση αποβλήτων και άλλων λυμάτων) στις ρου χώρου - αστικού πρασίνου με την ονομασία «Αν-
εγκαταστάσεις καταναλωτών που βρίσκονται στο Επι- δρέας Λεντάκης», στον χώρο του πρώην εργοστασίου
χειρηματικό Πάρκο Θεσσαλονίκης Τύπου Α1, παρέχονται της ΠΥΡΚΑΛ του Δήμου Δάφνης - Υμηττού. Αρμόδια
από την ΕΑΔΕΠ αυτής, κατά τον ορισμό των διατάξεων υπηρεσία για το έργο είναι η Διεύθυνση Τεχνικών Υπη-
της περ. ε) της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4982/2022 ρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας
(Α’ 195), στην οποία περιέρχονται όλα τα δικαιώματα και και Κοινωφελών Περιουσιών, η οποία συνεπικουρείται
οι υποχρεώσεις από τις συνδέσεις παροχής υπηρεσιών από τη Διεύθυνση Προμηθειών, Διαχείρισης Υλικού και
ύδρευσης και αποχέτευσης, Υποδομών της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπη-
β) οι κανονιστικές ή συμβατικές προβλέψεις, οι οποίες ρεσιών του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικο-
ρύθμιζαν την παροχή των υπηρεσιών ύδρευσης και απο- νομικών. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονο-
χέτευσης από την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. θεωρείται ότι περιέχονται μικών ορίζεται ως αναθέτουσα αρχή και για τη μελέτη
και κατασκευή κάθε είδους αναγκαίου έργου για τη του ν. 5045/2023 (Α’ 136), περί αθέμιτης κερδοφορίας,
διασύνδεση του ανωτέρω έργου με τον Σταθμό «ΔΑΦ- όπου το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ-
ΝΗ» της Γραμμής 2 του δικτύου αστικού σιδηροδρόμου ϊόντος δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το αντίστοιχο
Περιφέρειας Αττικής, ιδίως τη μελέτη και κατασκευή περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προϊόντος προ
υπόγειας σήραγγας για τη χρήση πεζών, καθώς και για της 1ης Δεκεμβρίου 2021. Τα προϊόντα του καταλόγου
τη μελέτη και κατασκευή έργων συνοδών αναπλάσεων μπορούν να διαφοροποιούνται κάθε φορά που απο-
και λοιπών αστικών παρεμβάσεων και κυκλοφοριακών στέλλεται από τους υπόχρεους νέος κατάλογος προς
ή άλλων ρυθμίσεων που συνάπτονται με την ανωτέρω το Υπουργείο Ανάπτυξης.
διασύνδεση. H λειτουργία και συντήρηση της υπόγειας 5. Κατάλογο προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι
σήραγγας του προηγούμενου εδαφίου διέπεται από των νονών» μπορούν να αποστέλλουν και επιχειρήσεις
τις κείμενες διατάξεις για τη λειτουργία και συντήρηση πέραν των υπόχρεων της παρ. 1. Οι ως άνω επιχειρήσεις,
του δικτύου αστικού σιδηροδρόμου της «ΕΛΛΗΝΙΚΟ εφόσον αποστείλουν κατάλογο προϊόντων, καθίστανται
ΜΕΤΡΟ Α.Ε.». υπόχρεες τήρησης του παρόντος, μέχρι τη λήξη της ισχύ-
ος του, και ελέγχονται από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρ-
Άρθρο 111 χές ως προς τη συμμόρφωσή τους με το άρθρο 54 του
Παρατηρητήριο τιμών παιδικών παιχνιδιών ν. 5045/2023, περί αθέμιτης κερδοφορίας.
«το καλάθι των νονών» 6. Η μη αποστολή καταλόγου προϊόντων ή η ελλιπής
1. Oι επιχειρήσεις που εξειδικεύονται στη διάθεση αποστολή καταλόγου προϊόντων από τους υπόχρεους
προς πώληση παιδικών παιχνιδιών στο καταναλωτικό τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο ύψους πέντε χιλιάδων
κοινό, των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών (5.000) ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης αποστολής
υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ ετη- καταλόγου.
σίως, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως 7. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης καθορί-
προηγούμενης, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, ζονται οι κατηγορίες των προϊόντων που εντάσσονται
διαχειριστικής περιόδου, αποστέλλουν στο Υπουργείο στο «καλάθι των νονών», η συχνότητα αποστολής του
Ανάπτυξης, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κατάλογο καταλόγου προϊόντων από τους υπόχρεους, οι αρμόδιες
καταναλωτικών προϊόντων παιδικών παιχνιδιών («κα- για την επιβολή των κυρώσεων του παρόντος αρχές, η
λάθι των νονών»), από τις 22 Απριλίου 2024 έως και τις διαδικασία ελέγχων, η διαδικασία είσπραξης των προστί-
4 Μαΐου 2024. μων και κάθε άλλο ειδικότερο ζήτημα που αφορά στην
2. Οι υπόχρεοι της παρ. 1 εντάσσουν ένα (1) τουλάχι- εφαρμογή του παρόντος.
στον προϊόν από κάθε κατηγορία προϊόντων που περι-
λαμβάνεται στο «καλάθι των νονών», εφόσον διαθέτουν Άρθρο 112
προϊόντα αυτής της κατηγορίας, και το διαθέτουν σε Πληρωμές των δικαιούχων στο πλαίσιο της
προσιτή τιμή, ιδίως συγκριτικά με τα υπόλοιπα προϊόντα Κοινής Αγροτικής Πολιτικής - Τροποποίηση
της ίδιας κατηγορίας, ενημερώνοντας τους καταναλωτές, άρθρου 32 ν. 4314/2014
που προσέρχονται στα φυσικά ή ψηφιακά καταστήματά Στο άρθρο 32 του ν. 4314/2014 (Α’ 265), περί προκα-
τους, ως προς τη σύνθεση του «καλαθιού» που προτεί- ταβολών και πληρωμών, επέρχονται οι εξής τροποποι-
νουν. Η ενημέρωση αυτή γίνεται με κάθε πρόσφορο ήσεις: α) η εσφαλμένη δεύτερη αναφορά σε παρ. «5»
μέσο, ιδίως με λίστες, φυλλάδια και, υποχρεωτικά, με διορθώνεται σε «6», β) στη νέα παρ. 6 βα) αντικαθίστα-
ειδική σήμανση επί των προϊόντων ή του χώρου πώ- ται η περ. β) του πρώτου εδαφίου, ββ) στην περ. στ) του
λησής τους. πρώτου εδαφίου επικαιροποιείται η αναφορά στον ισχύ-
3. Οι υπόχρεοι της παρ. 1 τοποθετούν ευκρινές ειδι- οντα Κανονισμό και βγ) προστίθεται η φράση «μετά την
κό σήμα στον χώρο πώλησης (ράφι) των προϊόντων πληρωμή τους στους δικαιούχους από τον Οργανισμό
που συμμετέχουν στο «καλάθι των νονών», καθώς και Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσα-
ευκρινή κατάλογο των προϊόντων που συνθέτουν το νατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.)», γ) προστίθε-
«καλάθι» σε εμφανές σημείο στην είσοδο του κατα- ται τρίτο εδάφιο, και η παρ. 5 διαμορφώνεται ως εξής:
στήματος, που συμπεριλαμβάνει τις τιμές στις οποίες «6. Οι προκαταβολές, οι ενδιάμεσες και οι τελικές πλη-
προσφέρονται τα προϊόντα. Επιπρόσθετα, οι υπόχρεοι ρωμές που λαμβάνουν οι δικαιούχοι βάσει καθεστώτων
της παρ. 1 διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα που συμ- στήριξης στα πλαίσια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής,
μετέχουν στο «καλάθι» βρίσκονται στα καταστήματά οι οποίες αφορούν: α) τη βασική ενίσχυση, β) τα οικο-
τους σε επάρκεια και διατίθενται απρόσκοπτα στο κα- λογικά προγράμματα, γ) τις ενισχύσεις που χορηγούνται
ταναλωτικό κοινό. Για κάθε παράβαση της παρούσας σε γεωργούς νεαρής ηλικίας, δ) τις ενισχύσεις που χο-
επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) έως δέκα ρηγούνται σε μικροκαλλιεργητές, ε) τις συνδεδεμένες
χιλιάδων (10.000) ευρώ, σύμφωνα με την απόφαση ενισχύσεις και στ) την ειδική ενίσχυση βάμβακος του
της παρ. 7. Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, μετά την πληρωμή τους
4. Ο κατάλογος των προϊόντων που συμμετέχουν στο στους δικαιούχους από τον Οργανισμό Πληρωμών και
«καλάθι των νονών» και οι τιμές τους διαμορφώνονται Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και
ελεύθερα από τις επιχειρήσεις. Για τις τιμές των προϊό- Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.), δεν κατάσχονται στα χέρια
ντων που συνθέτουν το «καλάθι» που προτείνεται από του Δημοσίου ή τρίτων, δεν υπόκεινται σε κανενός εί-
κάθε επιχείρηση εφαρμόζεται αναλόγως το άρθρο 54 δους παρακράτηση και δεν συμψηφίζονται με οφειλές
προς το Δημόσιο και οποιονδήποτε φορέα του δημόσι- σης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εθνικής
ου τομέα, καθώς και προς τους ασφαλιστικούς οργανι- Οικονομίας και Οικονομικών. Ο πάγιος εξοπλισμός της
σμούς, μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων πεντακοσίων Ε.Α.Σ. Α.Ε. μπορεί να εκποιείται, να διατίθεται, με ή χω-
(7.500) ευρώ ετησίως. ρίς αντάλλαγμα, για την εξυπηρέτηση άλλου δημόσιου
Σε περίπτωση επιβολής κατάσχεσης σε τραπεζικές κα- σκοπού ή να αξιοποιείται με οποιονδήποτε άλλον πρό-
ταθέσεις εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων ως τρίτων, σφορο τρόπο, ύστερα από απόφαση του Διοικητικού
στις οποίες περιλαμβάνονται και οι πληρωμές των ανω- Συμβουλίου της Ε.Α.Σ. Α.Ε. Η εκποίηση του εξοπλισμού
τέρω άμεσων ενισχύσεων, τα πιστωτικά ιδρύματα εξετά- στο πλαίσιο του ως άνω έργου, διενεργείται από το Τα-
ζουν αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επιβολή της μείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου
κατάσχεσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας. με ηλεκτρονικές πλειοδοτικές δημοπρασίες κατόπιν
Οι προκαταβολές, οι ενδιάμεσες και οι τελικές πληρω- σχετικής πρόσκλησης, κατά παρέκκλιση των διατάξε-
μές, ανεξαρτήτως ποσού, που λαμβάνουν οι δικαιούχοι ων περί διαχείρισης δημόσιου υλικού. Τα έσοδα από την
βάσει καθεστώτων στήριξης του πρώτου εδαφίου στο εκποίηση ή την αξιοποίηση του εξοπλισμού αποτελούν
πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, όσο βρίσκονται έσοδα της Ε.Α.Σ. Α.Ε. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής
στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., δεν κατάσχονται, δεν υπόκεινται σε Οικονομίας και Οικονομικών, ορίζονται οι προϋποθέσεις,
κανενός είδους παρακράτηση και δεν συμψηφίζονται με τα κριτήρια, οι απαιτούμενες εγγυήσεις και τα δικαιολο-
οφειλές προς το Δημόσιο και οποιονδήποτε φορέα του γητικά συμμετοχής στις σχετικές δημοπρασίες, ο τρόπος
δημόσιου τομέα, καθώς και προς τους ασφαλιστικούς και ο χρόνος δημοσίευσης των προσκλήσεων, ο τρόπος
οργανισμούς. προσδιορισμού της τιμής έναρξης των δημοπρασιών
Οι διατάξεις της παρούσας είναι ειδικές και κατισχύ- και καταβολής του προσφερόμενου ποσού, ο τρόπος
ουν κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης που ορίζει και τα όργανα διεξαγωγής της δημοπρασίας και κάθε
διαφορετικά.». άλλο αναγκαίο σχετικό ζήτημα, για την εφαρμογή της
παρούσας.».
Άρθρο 113
Επικύρωση, δημοσίευση και ισχύς αποφάσεων Άρθρο 115
επιτροπών του άρθρου 3 του ν. 2971/2001 - Ειδικές ρυθμίσεις υπολογισμού του Ενιαίου
Προσθήκη παρ. 10 στο άρθρο 23 του Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων 2024 για
ν. 5092/2024 διατηρητέα και ιστορικά διατηρητέα μνημεία
Στο άρθρο 23 του ν. 5092/2024 (Α’ 33) προστίθεται ή έργα τέχνης - Τροποποίηση παρ. Γ’ και Ε’
παρ. 10 ως εξής: άρθρου 4 ν. 4223/2013
«10. Με απόφαση του γραμματέα της οικείας αποκε- 1. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. Γ’ του άρθρου 4 του
ντρωμένης διοίκησης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφη- ν. 4223/2013 (Α’ 287), περί υπολογισμού του φόρου επί
μερίδα της Κυβερνήσεως, επικυρώνονται τα όρια αιγια- της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακι-
λού και παραλίας που έχουν καθορισθεί από επιτροπές νήτου, τροποποιείται ως προς τη μη εφαρμογή της Ενό-
του άρθρου 3 του ν. 2971/2001 (Α’ 285) σε συνεδριάσεις τητας Γ’ για δικαιώματα επί διατηρητέων και ιστορικά
προγενέστερες της 4ης Μαρτίου 2024.». διατηρητέων μνημείων ή έργων τέχνης και για το έτος
2024, και η παρ. Γ’ διαμορφώνεται ως εξής:
Άρθρο 114
«Γ. Υπολογισμός φόρου επί της συνολικής αξίας ανά
Εκποίηση, διάθεση και αξιοποίηση εξοπλισμού
εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου.
Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων -
Για δικαιώματα επί ακινήτων υπολογίζεται φόρος επί
Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 92 ν. 4864/2021
της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακι-
Στο τέλος της παρ. 6 του άρθρου 92 του ν. 4864/2021 νήτου, όπως αυτό αποτυπώνεται στη δήλωση στοιχείων
(Α’ 237) προστίθενται τέσσερα εδάφια, και η παρ. 6 δια- ακινήτων του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α’ 312), σύμ-
μορφώνεται ως εξής: φωνα με την κατωτέρω κλίμακα:
«6. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομι-
κών ορίζεται ως αναθέτουσα αρχή, κατά την έννοια του Κλιμάκια συνολικής αξίας Συντελεστής φόρου
άρθρου 2 του ν. 4412/2016 (Α’ 147), του έργου «Μετε- ακινήτου σε ευρώ ανά κλιμάκιο αξίας
γκατάσταση δραστηριοτήτων Ε.Α.Σ. Υμηττού» που έχει
ενταχθεί στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων 0,01-400.000 0%
Στρατηγικής Σημασίας του ν. 4799/2021 (Α’ 78). Τις δι- 400.000,01-500.000 0,20%
οικητικές πράξεις σχετικά με τη διαδικασία ανάθεσης 500.000,01-600.000 0,30%
και εκτέλεσης των συμβάσεων του έργου εκδίδει το 600.000,01-700.000 0,40%
αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας 700.000,01-800.000 0,50%
και Οικονομικών. Αρμόδια υπηρεσία για το έργο είναι η 800.000,01-900.000 0,60%
Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης 900.000,01-1.000.000 0,70%
Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών, η 1.000.000,01-2.000.000 0,90%
οποία συνεπικουρείται από τη Διεύθυνση Προμηθειών, >=2.000.000,01 1,00%
Διαχείρισης Υλικού και Υποδομών της Γενικής Διεύθυν-
Ο φόρος υπολογίζεται στη συνολική αξία του εκατό α) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και εξακόσιες
τοις εκατό (100%) της πλήρους κυριότητας του ακινή- πενήντα χιλιάδες (650.000) ευρώ, κατά ποσοστό πέντε
του, όπως το δικαίωμα αυτό αναγράφεται στη δήλωση τοις εκατό (5%),
στοιχείων ακινήτων, απομειώνεται με βάση τον συντε- β) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και οκτακόσιες
λεστή συνιδιοκτησίας της παρ. 3 του άρθρου 32 του χιλιάδες (800.000) ευρώ, κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό
ν. 3842/2010 (Α’ 58), εφόσον υφίσταται συνιδιοκτησία (10%),
στην πλήρη ή ψιλή κυριότητα, και επιμερίζεται σύμφω- γ) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και ένα εκατομ-
να με την παρ. 9 του άρθρου 2. Η αξία του προηγούμε- μύριο (1.000.000) ευρώ, κατά ποσοστό δεκαπέντε τοις
νου εδαφίου υπολογίζεται σύμφωνα με το τρίτο και το εκατό (15%),
τέταρτο εδάφιο της Ενότητας Ε’. δ) για αξία ακίνητης περιουσίας από ένα εκατομμύριο
Η παρούσα Ενότητα εφαρμόζεται, εφόσον η συνολι- και ένα λεπτό (1.000.000,01) ευρώ και άνω, κατά ποσο-
κή αξία της ακίνητης περιουσίας του υποκειμένου στον στό είκοσι τοις εκατό (20%).
φόρο, όπως αυτή υπολογίζεται βάσει της Ενότητας Ε’, Η προσαύξηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο προη-
υπερβαίνει τις τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ. γούμενο εδάφιο εφαρμόζεται, εφόσον η συνολική αξία
Η παρούσα Ενότητα δεν εφαρμόζεται για δικαιώματα της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις πεντακόσιες χι-
επί γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ούτε για λιάδες (500.000) ευρώ.
δικαιώματα επί των κτιρίων που είναι προγενέστερα Για τον υπολογισμό της συνολικής αξίας της περιου-
των εκάστοτε τελευταίων εκατό (100) ετών και τα οποία σίας εφαρμόζεται το άρθρο 32 του ν. 3842/2010. Αν το
έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή, η οποία δεν εντάσσεται
ως έργα τέχνης, καθώς και των αναλογούντων σε αυτά στο πεδίο εφαρμογής των αποφάσεων του Υπουργού
ποσοστών επί των γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία Οικονομικών, που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του
βρίσκονται. άρθρου 41 του ν. 1249/1982 (Α’ 43), για τον προσδιο-
Δεν επιβάλλεται ο φόρος της παρούσας Ενότητας ρισμό της φορολογητέας αξίας αυτού, το γινόμενο της
σε δικαίωμα επί οικοπέδου με ή χωρίς κτίσμα, όταν το συνολικής τιμής εκκίνησης του οικοπέδου και του συ-
ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του εν λόγω οικοπέδου ντελεστή οικοπέδου, ο οποίος δεν μπορεί να είναι με-
δεν υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%). Επιπλέον, το γαλύτερος του 1, δεν μπορεί να είναι ανώτερο της τιμής
δικαίωμα επί του οικοπέδου δεν λαμβάνεται υπόψη ανά τετραγωνικό μέτρο, η οποία ελήφθη υπόψη για τον
για την εφαρμογή του συντελεστή φόρου ανά κλιμά- υπολογισμό του φόρου ακίνητης περιουσίας φυσικών
κιο αξίας της παρούσας Ενότητας, λαμβάνεται όμως προσώπων έτους 2013. Στη συνολική αξία της ακίνητης
υπόψη για τη συνολική αξία της περιουσίας του υπο- περιουσίας δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων
κειμένου στον φόρο για την παρούσα Ενότητα και την επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού. Επίσης
Ενότητα Ε’. δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων επί των κτι-
Ειδικά για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ετών 2022, 2023 και 2024 η ρίων που είναι προγενέστερα των εκάστοτε τελευταίων
παρούσα Ενότητα δεν εφαρμόζεται και για δικαιώματα εκατό (100) ετών και τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως
επί ιστορικών διατηρητέων μνημείων ή έργων τέχνης, ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή ως έργα τέχνης, καθώς
που προστατεύονται από τον ν. 4858/2021 (Α’ 220) και και των τυχόν αναλογούντων σε αυτά ποσοστών επί των
τα οποία δεν καταλαμβάνονται από το προηγούμε- γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία βρίσκονται.
νο εδάφιο, καθώς και για δικαιώματα επί κτιρίων, τα Ειδικά για τον Ε.Ν.Φ.Ι.Α. ετών 2022, 2023 και 2024
οποία έχουν χαρακτηρισθεί μέχρι την 31η.12.2021 ως δεν συνυπολογίζεται και η αξία των δικαιωμάτων επί
διατηρητέα, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 1577/1985 ιστορικών διατηρητέων μνημείων ή έργων τέχνης που
(Α’ 210) εφόσον τα ως άνω μνημεία, έργα τέχνης ή κτίρια προστατεύονται από τον ν. 4858/2021 (Α’ 220) και τα
είναι προγενέστερα της 1ης Ιανουαρίου 1940, και για οποία δεν καταλαμβάνονται από το προηγούμενο εδά-
τα αναλογούντα σε αυτά ποσοστά επί των γηπέδων ή φιο, καθώς και των δικαιωμάτων επί κτιρίων τα οποία
οικοπέδων στα οποία βρίσκονται.». έχουν χαρακτηρισθεί μέχρι την 31η.12.2021 ως διατηρη-
2. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. Ε’ του άρθρου 4 του τέα βάσει του ν. 1577/1985 (Α’ 210), εφόσον τα ως άνω
ν. 4223/2013, περί προσαύξησης του φόρου φυσικών μνημεία, έργα τέχνης ή κτίρια είναι προγενέστερα της
προσώπων ανάλογα με τη συνολική αξία της περιουσίας, 1ης Ιανουαρίου 1940, και των αναλογούντων σε αυτά
τροποποιείται ως προς την εξαίρεση από τον συνυπο- ποσοστών επί των γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία
λογισμό στη συνολική αξία της περιουσίας των δικαιω- βρίσκονται.».
μάτων επί διατηρητέων και ιστορικά διατηρητέων μνη-
μείων ή έργων τέχνης και για το έτος 2024, και η παρ. Ε’ Άρθρο 116
διαμορφώνεται ως εξής: Στέγαση Επιτροπής Εξώδικης Επίλυσης
«Ε. Προσαύξηση του φόρου φυσικών προσώπων ανά- Φορολογικών Διαφορών - Τροποποίηση
λογα με τη συνολική αξία της περιουσίας. παρ. 16 άρθρου 16 ν. 4714/2020
Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων που προκύπτει από Η παρ. 16 του άρθρου 16 του ν. 4714/2020 (Α’ 148) τρο-
την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, προσαυξάνεται ποποιείται, ώστε να δοθεί η δυνατότητα για παράταση
ανάλογα με τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας της υφιστάμενης μίσθωσης ή για σύναψη νέας μίσθωσης
ως εξής: για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών της Επιτροπής
Εξώδικης Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, και διαμορ- ΕΝΟΤΗΤA III

φώνεται ως εξής: ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ
«16. Το Υπουργείο Οικονομικών μέσω του Προϊστα-
μένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών δύναται να Άρθρο 117
προβεί στην παράταση της ήδη συναφθείσας σύμβασης Έναρξη ισχύος
μίσθωσης ακινήτου για τα έτη 2020 έως και 2023 ή σε
σύναψη νέας μίσθωσης εάν αυτή έχει λήξει για την κάλυ- 1. Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του
ψη των στεγαστικών αναγκών της Επιτροπής Εξώδικης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με την επιφύλαξη των
Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, κατά παρέκκλιση των παρ. 2 και 3, καθώς και των ειδικότερων διατάξεών του.
κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων ακινήτων για τη 2. Τα άρθρα 10 και 11 και η παρ. 3 του άρθρου 12 ισχύ-
στέγαση δημοσίων υπηρεσιών.». ουν από την 1η Σεπτεμβρίου 2024.

1. (.. 28 1931, 239),
2. (. 1587/1950, 294),
3. ( 39 .. 24.9/1958),
4. ! " ( 2 .. 112/1967, 147),
5. # $ .. 952/1971 ( 160),
6. % (. 27/1975, 77),
7. , % % («bonus»)
% (. 5 43 . 4111/2013, 18),
8. %, % ( 57 .
4646/2019, 201),
9. # $ (.. 952/1971, 160),
10. ! % !& % ( 6 16 . 1676/1986, 204),
11. ' & (" ( 17 31 . 1676/1986),
12. ! & $ ( &" ( 60 .
1731/1987, 161),
13. ) ( 16 . 1882/1990, 43),
14. * (. 10 2 . 2206/1994, 62, . 13

31 . 2873/2000, 285, . 1 1 . 3139/2003 100, .
9 % . !7 . 4093/2012, 222),
15. +& # ( 21 35 . 2459/1997, 17),
16. & & & ( 8 . 2515/1997 . 2

10 . 3037/2002, 174),
17. % . 2 9 . 2579/1998, 31,
18. & " & % ( 8 . 2579/1998),
19. % " "
( 12 . 2579/1998),
20. # 6 . 2939/2001 (
179),
21. & " & % % !

( 3 . 2954/2001, 255),
22. ! ( 15 18 . 3091/2002, 330),
23. & # , ! "% (. 4 9 .

3296/2004, 253),
24. " " & % (. 6

8 . 3299/2004, 261).
25. ) ' & ( 2 19
. 3427/2005),
26. " ( 29 . 3492/2006, 210),
27. & % % ( 10 .

3513/2006, 265),
28. ! ( 5 19 . 3634/2008, 9),
29. !" $ " ( 23 . 3634/2008, 2
. 3828/2010, 31 . 6 . 3845/2010, 65),
30. * " $ " % % ( 2
. 3808/2009, 227 5 . 3845/2010),
31. * " , ( 3 . 3790/2009, 143),
32. ! " % , ( 2 . 3790/2009),
33. ! " % !.!. & & %
( 17 . 3833/2010, 40),
34. ! " % # % ( 18 . 3758/2009, 68, 5 .

3833/2010, 40, 30 . 3986/2011, 152),
35. # ( 27 50 . 3842/2010, 58),
36. ! " " (. 12
. 3845/2010),
37. # (5%) +
- ( 30 . 3846/2010, 66),
38. " % % % ( 31 . 3986/2011,
152),
39. ! " && " % % ( 29 . 3986/2011
43 . 4172/2013, 167),
40. ! & & % ( 45 . 3986/2011),
41. ' ! . %

% % & ( 50 .
4002/2011, 180),
42. * ! / . !"% ( 53 .

4021/2011, 218),
43. ( 44 . 4111/2013, 18),
44. ! " & & (. 1 43 . 4111/2013, 18),

45. * ! ( . 7 % . 4152/2013,
107),
46. . ( 53 . 4389/2016, 94),
47. ( 54 . 4389/2016),
48. % " ( 55 . 4389/2016),
49. ! " . 3 4 .

4736/2020 ( 200) % %
0 ,
50. # ( 79 . 4819/2021, 129),
51. ( 80 . 4819/2021),
52. ( 30 . 5073/2023, 204),
53. ' " ( 1-54) . 5100/2024 (’ 49) " &
46 1& (!!) 2022/2523 ' 10 . 2022

. $ . 4987/2022 2 $
3 1 3 1
3 2 3 2
3 3 3 3
3 4 3 4
3 5 3 5 83 . 1
3 5 . 3 3 5 . 3
3 6 3 6
3 6 . 1 3 83 . 3
3 7 3 7
3 8 3 8
3 8 . 1 3 83 . 6
3 9 3 9
3 10 . 1 . ) 3 10 . 1, 2, 3
3 10 . 1 . ) 3 11 . 1
3 10 . 1 . &) 3 83 . 7 . ), ) &) . 8 .
)
3 10 . 1 . ) 3 11 . 4, 5 6
3 10 . 1 . ) 3 11 . 9 83 . 8 . )
3 10 . 2 . ) 3 11 . 10 . )
3 10 . 2 . ) 3 11 . 10 . )
3 10 . 2 . &) 3 11 . 11
3 10 . 2 . ) 3 11 . 12
3 10 . 3 . ) 3 11 . 13
3 10 . 3 . ) 3 11 . 14
3 10 . 4 " % 3 11 . 15
3 10 . 4 " 3 11 . 16
3 10 . 5 3 11 . 17
3 10 . 6 3 83 . 8 . &) )
3 11 . 1 3 10 . 3
3 11 . 2 3 10 . 4
3 11 . 3 3 10 . 5

3 11 . 4 3 10 . 6
3 11 . 5 3 10 . 8
3 11 . 6 3 10 . 9 10
3 11 . 7 3 10 . 11
3 11 . 8 3 10 . 12
3 11 . 9 3 10 . 4
3 11 . 10 3 87 . 7 . )
3 12 3 12
3 12 . 3 3 83 . 9 . )
3 13 3 13
3 13 . 3 3 83 . 10
3 14 3 14
3 14 . 4 5 3 83 . 11
3 15 3 15
3 15 . 3 3 15 . 4 83 . 13
3 15 . 3 3 15 . 5 83 . 14
3 15 . 4 3 83 . 12
3 15 3 16
3 15 . 3 . ) 4 3 83 . 15
3 15 . 3 . ) 3 83 . 16

3 154 3 17
3 154 . 2 3 83 . 17 . )
3 154 . 5 3 83 . 17 . )
3 155 3 18
3 155 . 2 3 83 . 18
3 155 . 4 3 83 . 19
3 15. 3 19
3 15. . 5 3 83 . 20
3 16 3 20
3 16 . 2 3 83 . 21
3 17 3 21
3 17 . 1 3 83 . 23
3 17 . 1 3 21 . 2
3 17 . 2 3 21 . 3
3 17 . 2 3 21 . 4
3 17 . 3 3 21 . 5
3 17 . 4 3 21 . 6
3 17 . 5 3 21 . 7
3 17 . 6 3 83 . 22
3 17 . 7 3 83 . 24

3 17 3 21
3 17 . 6 3 83 . 25
3 18 3 22
3 18 . 1 " 3 83 . 26 . )
3 18 . 2 3 83 . 26 . )
3 19 3 23 83 . 27
3 20 3 24
3 20 . 3 3 83 . 28
3 21 3 25
3 21 . 6 3 83 . 29
3 22 3 26
3 22 . 3 . ) " 3 83 . 30 . )
3 22 . 8 3 83 . 30 . )
3 23 3 27
3 23 . 3 3 83 . 31 . )
3 23 . 5 3 83 . 31 . &)
3 24 3 29
3 25 3 30
3 26 3 31
3 26 . 2 . ) 3 83 . 32

3 27 3 32
3 27 . 2 3 83 . 33
3 28 3 33
3 28 3 34
3 28 . 6 3 83 . 34
3 29 3 35
3 29 . 3 3 83 . 36
3 29 . 4 3 83 . 35
3 30 3 36
3 30 . 1 " 3 83 . 37 . )
3 31 3 36
3 31 . 1 3 36 . 2
3 31 . 2 3 36 . 2
3 32 3 36 . 3
3 33 3 36 . 4
3 34 3 36 . 5
3 35 3 36 . 6
3 36 3 37
3 37 3 38
3 38 3 39
3 38 . 5 3 83 . 39
3 39 . -

$.
3 40 3 40
3 40 . 2 % " 3 83 . 40 . )
3 40 . 2 " 3 83 . 40 . )
3 41 3 41
3 41 . 2 3 83 . 41
3 42 3 42
3 42 . 5 3 83 . 42
3 43 (&) (&)
3 44 3 43
3 45 3 44
3 46 3 45
3 46 . 6 " 3 83 . 43
3 47 3 46
3 47 . 5 3 83 . 44
3 48 3 47
3 48 . 5 . ) 3 83 . 45
3 49 3 48
3 50 3 49
3 50 . 1 . &) 3 83 . 46
3 51 3 50
3 52 3 51
3 53 3 52
3 53 . 4 3 83 . 47
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 53 . 1 . )

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 53 . 1 . 2

), ), &) )
3 54 . 1 . &) . 2 . 3 53 . 1 . ) . 2
), ), &) )
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 53 . 1 . 2

), ), &) )
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 53 . 9

)
3 54 . 1 . ) . (

" & % )
3 54 . 1 . ) . 2 . ) 3 53 . 9 83 . 50 . )
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 1

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 9 . )

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 9 . )

)
3 54 . 1 . &) . 2 . ) , % &
) (myData)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 5

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 5

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 13

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 57 . 10

)
3 54 . 1 . ) . 2 . 3 53 . 5, 54 . 3
)
3 54 . 1 . 2 . ) 3 53 . 3 83 . 50 . &)
3 54 . 14 3 53 . 4
3 54 . 2 . ) 3 53 . 1 . ), 54 . 4
83 . 50 . )
3 54 . 2 " 3 53 . 7 . ), ) &)
3 54 . 3 3 67
3 54 3 60 83 . 50 . )
3 54 . 6 3 83 . 50 . )
3 544 3 61
3 545 3 59 . 1 3
3 54. . 1 3 3 59 . 4
3 54. . 4 3 83 . 48 . )
3 54! . 1 . ) ) 3 57 . 2
( $ & % 53 . 11

53 . 11)
3 54! . 4 3 83 . 50 . )
3 54' . 1 3 57 . 11
3 54' . 2 3 57 . 12
3 54' . 3 7 3 62
3 54' . 8 3 83 . 48 . )
3 54' . 9 3 83 . 50 . )
3 546 . -
$.
3 54/ . 1 2 3 58 . 1 2
3 54/ . 3 3 83 . 50 . )
3 547 . 1 4 3 63
3 547 . 5 3 83 . 50 . )
3 54 . 1 2 3 59 . 7
3 54 . 3 3 83 . 48 . &)
3 54 3 59 . 5 6
3 544 3 64
3 544 . 2 3 83 . 50 . )
3 545 3 58 . 3 6
3 545 . 3 3 83 . 48 . )
3 545 . 4 3 83 . 50 . )

3 54. 3 59 . 8 9
3 55 3 68
3 55 3 69
3 56 3 55
3 56 3 56
3 57 (&) ( &)
3 58 . 1 3 54 . 1
3 58 . 2 3 53 . 6
3 58 . 1 3 57 . 6
3 58 . 2 3 53 . 6 54 . 2
3 58 . 2 3 54 . 2
3 58 . 3 3 53 . 10
3 58 . 4 3 57 . 7
3 58 . 5 3 57 . 8
3 59 . 1 3 53 . 6
3 59 . 2 3 54 . 2
3 60 3 70
3 61 3 71
3 62 ( . 6) 3 65
3 62 . 6 3 66

3 63 3 72
3 63 . 9 3 83 . 51
3 63 3 73
3 63 . 3 3 83 . 52
3 634 3 74
3 634 . 6 3 83 . 53
3 64 3 76
3 65 3 77
3 65 3 78
3 65 . 4 3 83 . 54
3 66 3 79
3 67 3 80
3 68 3 81
3 69 3 82
3 70 3 84
3 71 3 85 86

Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου
του Κράτους.
Αθήνα, 19 Απριλίου 2024

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Οι Υπουργοί
Εθνικής Οικονομίας Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής
και Οικονομικών Οικονομίας και Οικονομικών Εξωτερικών
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ
Αναπληρωτής
Εθνικής Άμυνας Εσωτερικών Υπουργός Εσωτερικών
ΝΙΚΟΛΑΟΣ - ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ ΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΕΩΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΙΒΑΝΙΟΣ
Παιδείας, Θρησκευμάτων
και Αθλητισμού Υγείας Προστασίας του Πολίτη
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ - ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ
Υποδομών και Μεταφορών Περιβάλλοντος και Ενέργειας Ανάπτυξης

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΚΡΕΚΑΣ
Εργασίας και
Κοινωνικής Ασφάλισης Δικαιοσύνης Πολιτισμού
ΔΟΜΝΑ - ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΜΕΝΔΩΝΗ
Κοινωνικής Συνοχής Αγροτικής Ανάπτυξης Ναυτιλίας

και Οικογένειας και Τροφίμων και Νησιωτικής Πολιτικής
ΣΟΦΙΑ ΖΑΧΑΡΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΑΥΓΕΝΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ
Κλιματικής Κρίσης
Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Πολιτικής Προστασίας Επικρατείας
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΙΚΙΛΙΑΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ ΒΟΡΙΔΗΣ
Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 19 Απριλίου 2024

Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΙΔΗΣ
Καποδιστρίου 34, Τ.Κ. 104 32, Αθήνα

Τηλ. Κέντρο 210 5279000
Κείμενα προς δημοσίευση: webmaster.et@et.gr *01000581904240084*

FEK-2024-Tefxos A-00058-Downloaded - 24 - 04 - 2024

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

FEK-2024-Tefxos A-00058-Downloaded - 24 - 04 - 2024

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

E

NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 5104 Άρθρο 18 Υποχρεώσεις οντοτήτων που δραστηριοποι-

Άρθρο 12 του, ούτε συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού,

Άρθρο 14 επενδύσεων, τα επιμελητήρια, τους συμβολαιογράφους,

εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα 2. Ο φορολογούμενος ή, σε περίπτωση δικαιοπρακτικά

Άρθρο 29 νομικής ή υπηρεσιακής ταυτότητάς τους πριν από την

β) Αν μετά από την περαίωση ανέλεγκτων χρήσεων Άρθρο 39

3. Μετά την πάροδο των προθεσμιών της παρ. 2 η αξί- ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’

εγγραφής της. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλογικά ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’

β) υπερβαίνουν αθροιστικά τις δέκα (10) ανά οντότητα Άρθρο 54

Άρθρο 61 και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά

3. Ανακαλούνται οι άδειες καταλληλότητας για τους τύ- Άρθρο 64

δοση πράξης επιβολής προστίμων τουλάχιστον είκοσι Άρθρο 69

ΜΕΡΟΣ Ι’ καταβολής των τόκων λόγω εκπρόθεσμης καταβολής

την έκδοση απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυ- Άρθρο 74

τα αρμόδια όργανα για την έκδοση της πράξης, ο τύ- ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ

παραγράφου 1 του άρθρου 58Α του ν. 4174/2013 καθ’ Άρθρο 93

«Άρθρο 148 β) συναλλαγών, που διέπονται από ειδικούς διαδικα-

Εξώδικης Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών, και διαμορ- ΕΝΟΤΗΤA III

1.  (.. 28   1931,  239),

2.       (. 1587/1950,  294),

3.      (  39  .. 24.9/1958),

4. ! "     (  2  .. 112/1967,  147),

5. # $     .. 952/1971 ( 160),

6.       %   (. 27/1975,  77),

9. # $    (.. 952/1971,  160),

11.   ' &  (" (  17  31  . 1676/1986),

13.      )   (  16  . 1882/1990, 43),

14. *     (. 10  2  . 2206/1994,  62, . 13

16. & &  & (  8  . 2515/1997  . 2

17.   %   . 2   9 . 2579/1998,  31,

18.       & "  &   % (  8  . 2579/1998),

21.       & "  &   % % ! 

23.   & # , ! "%   (. 4  9 .

24.   "      "  &   % (. 6 

26.    "  (  29  . 3492/2006,  210),

27.       &    %  % (  10  .

28. !    (  5  19  . 3634/2008,  9),

31. *  "      ,   (  3  . 3790/2009,  143),

32. ! "  %   ,   (  2  . 3790/2009),

34. ! "   % # % (  18  . 3758/2009,  68, 5  .

35.    #  (  27  50  . 3842/2010,  58),

40. !    &   & %  (  45  . 3986/2011),

41. '    !  .      %   

42. * !  /     .  !"% (  53  .

43.        (  44  . 4111/2013,  18),

44. ! "   &   &   (. 1  43  . 4111/2013,  18),

46.   .   (  53  . 4389/2016,  94),

47.      (  54  . 4389/2016),

48.   %   " (  55  . 4389/2016),

49. ! "          . 3   4  .

50. #    (  79  . 4819/2021,  129),

51.    (  80  . 4819/2021),

. $ . 4987/2022 2  $

3 5 3 5   83 . 1

3 5 . 3 3 5 . 3

3 6 . 1 3 83 . 3

3 8 . 1 3 83 . 6

3 10 . 1 . ) 3 10 . 1, 2, 3

3 10 . 1 . ) 3 11 . 1

3 10 . 1 . ) 3 11 . 4, 5  6

3 10 . 1 . ) 3 11 . 9   83 . 8 . )

3 10 . 2 . ) 3 11 . 10 . )

1. (.. 28 1931, 239),

2. (. 1587/1950, 294),

3. ( 39 .. 24.9/1958),

4. ! " ( 2 .. 112/1967, 147),

5. # $ .. 952/1971 ( 160),

6. % (. 27/1975, 77),

9. # $ (.. 952/1971, 160),

11. ' & (" ( 17 31 . 1676/1986),

13. ) ( 16 . 1882/1990, 43),

14. * (. 10 2 . 2206/1994, 62, . 13

16. & & & ( 8 . 2515/1997 . 2

17. % . 2 9 . 2579/1998, 31,

18. & " & % ( 8 . 2579/1998),

21. & " & % % !

23. & # , ! "% (. 4 9 .

24. " " & % (. 6

26. " ( 29 . 3492/2006, 210),

27. & % % ( 10 .

28. ! ( 5 19 . 3634/2008, 9),

31. * " , ( 3 . 3790/2009, 143),

32. ! " % , ( 2 . 3790/2009),

34. ! " % # % ( 18 . 3758/2009, 68, 5 .

35. # ( 27 50 . 3842/2010, 58),

40. ! & & % ( 45 . 3986/2011),

41. ' ! . %

42. * ! / . !"% ( 53 .

43. ( 44 . 4111/2013, 18),

44. ! " & & (. 1 43 . 4111/2013, 18),

46. . ( 53 . 4389/2016, 94),

47. ( 54 . 4389/2016),

48. % " ( 55 . 4389/2016),

49. ! " . 3 4 .

50. # ( 79 . 4819/2021, 129),

51. ( 80 . 4819/2021),

. $ . 4987/2022 2 $

3 5 3 5 83 . 1

3 5 . 3 3 5 . 3

3 6 . 1 3 83 . 3

3 8 . 1 3 83 . 6

3 10 . 1 . ) 3 10 . 1, 2, 3

3 10 . 1 . ) 3 11 . 1

3 10 . 1 . ) 3 11 . 4, 5 6

3 10 . 1 . ) 3 11 . 9 83 . 8 . )

3 10 . 2 . ) 3 11 . 10 . )

3 10 . 2 . ) 3 11 . 10 . )

3 10 . 2 . &) 3 11 . 11

3 10 . 2 . ) 3 11 . 12

3 10 . 3 . ) 3 11 . 13

3 10 . 3 . ) 3 11 . 14

3 10 . 4 " % 3 11 . 15

3 10 . 4 " 3 11 . 16

3 10 . 5 3 11 . 17

3 10 . 6 3 83 . 8 . &) )

3 11 . 1 3 10 . 3

3 11 . 2 3 10 . 4

3 11 . 3 3 10 . 5

3 11 . 4 3 10 . 6

3 11 . 5 3 10 . 8

3 11 . 6 3 10 . 9 10

3 11 . 7 3 10 . 11

3 11 . 8 3 10 . 12

3 11 . 9 3 10 . 4

3 11 . 10 3 87 . 7 . )

3 12 . 3 3 83 . 9 . )

3 13 . 3 3 83 . 10

3 14 . 4 5 3 83 . 11

3 15 . 3 3 15 . 4 83 . 13

3 15 . 3 3 15 . 5 83 . 14

3 15 . 4 3 83 . 12

3 15 3 16

3 15 . 3 . ) 4 3 83 . 15

3 15 . 3 . ) 3 83 . 16

3 154 3 17

3 154 . 2 3 83 . 17 . )

3 154 . 5 3 83 . 17 . )

3 155 3 18

3 155 . 2 3 83 . 18

3 155 . 4 3 83 . 19

3 15. 3 19

3 15. . 5 3 83 . 20