Professional Documents
Culture Documents
Buraxılış 10 - 08.01.2023
Buraxılış 10 - 08.01.2023
time.
C) My dictation had checked up by that time.
4. Complete the sentence according to the passage. In D) My dictation has been checked un by that time.
1910 many film companies moved to California E) My dictation had been checked up the teacher by
because of … that time.
m
____________________________________________
1
5. Write one adjective from the passage that describes the 10. Choose the correct tense forms. The children … talking
word “place”. when the teacher … in.
A) shall stop, came B) stopped, had come
____________________________________________
C) stops, will come D) stop, will come
E) stopped, came
1
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
11. Choose the correct sentence in the Passive Voice. Her 17. Choose the correct modal verb. The young woman …
cousin gave her some good news. bear the difficulties and left the place.
A) Some good news is given to her A) can’t B) will able to C) haven’t to
B) Her cousin was given her some good news D) couldn’t E) was able
C) She was been given some good news
D) She is given some good news
E) She was given some good news
18. Match the words to their definitions.
a. behave in a particular way towards
1. treat
somebody
12. Choose the correct articles. I don't usually have ... 2. sacred b. not deserved or fair
lunch but I always eat ... good breakfast. 3. unjust c. considered to be holy
T.
A) -, the B) the, the C) -, a A) 1-c, 2-a, 3-b B) 1-a, 2-c, 3-b C) 1-a, 2-b, 3-c
D) a, a E) the, a D) 1-b, 2-a, 3-c E) 1-c, 2-b, 3-a
m
13. Choose the correct variant. Sophie … move the table, 19. Choose the correct articles. Do you know ... Wilsons?
because it was too heavy. They are from ... small town in ... north of ... Scotland.
e/
14. Choose the correct tense form. We … a party in Guba 20. Choose the correct variant. John gets … letters but
at that time last year. Helen gets only … .
rli
A) should have B) are having C) had A) much, many B) many, a little C) a lot, a few
D) were having E) had had D) several, little E) many, a few
kT
15. Choose the correct variant. He is a very … criminal. 21. Choose the correct variant. I didn’t know … about the
He is one of … criminals in the country. results.
ea
2
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
them. This kind of anger can lead people to make good 26. Choose the correct answer according to the passage.
changes in their lives. What can people do to overcome anger?
1. imagine themselves in a silent place
2. But sometimes the way people behave can be awful. 2. lose control
They shout at others or say things they don`t really mean. 3. become very violent
They lose control and become very violent. They may hurt 4. take short walks
others. But there are some simple ways that help to A) 2, 4 B) 2, 3 C) 1, 2 D) 3, 4 E) 1, 4
overcome anger. They can be very useful for you. First,
count before you say or do something, then try to take a
short break, later take a long, deep breath. You can also
imagine yourself in a calm, peaceful place, for example next
to a river or in a green field. Long exercise or taking a short
27. Complete the sentence according to the passage with
T.
A) raising blood pressure 28. Write the answer to the question according to the
B) taking short walks passage. What do people often show their anger
C) how to fight against injustice against?
Bi
24. Which statements are true according to the passage? 29. Write the word from paragraph 1 which best fits the
kT
1. People become very rude when they overcome following definition: “to like or love somebody and
anger. worry about what happens to them”.
2. Anger is a person`s reaction to unfairness.
____________________________________________
3. Anger can have positive results.
4. Anger can hardly be controlled in any situation.
ea
A) 1, 3 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 1, 4 E) 1, 2
____________________________________________
25. Choose the correct variant according to the passage.
While being angry, people can … .
1. say things they don`t really mean
1
3
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
Bişmiş yumurta
Bir tacir səfər üstə imiş. Axşam dükan-bazar bağlandığına görə yeməyə bir şey tapa bilmir. Bir həyətin qapısını döyüb bir
qarıdan on dənə bişmiş yumurta alır. Elə olur ki, tələsdiyindən yumurtaların pulunu vermir. Bir gün hökmdarın məmurlarından
biri camaata çox zülm edirmiş.
Tacir mallarını satmaq üçün bu ölkədən çıxıb özgə bir ölkəyə gedir, aradan bir neçə ay keçir, geri qayıdanda aldığı
yumurtaların pulunu vermək istəyir. ... qarı ona belə deyir:
- Əgər yumurtaların pulunu o vaxt versəydin, sözüm olmazdı. İndi isə aradan gör nə qədər keçib. Bu müddətdə on
yumurtadan on cücə çıxardı, onlar da böyüyüb bir toyuq olardı, hər toyuq da gündə bir yumurta yumurtlayardı. Sonra o
yumurtaların da hərəsindən yenə bir cücə çıxardı, onlar da böyüyüb toyuq olardılar. Bu toyuqlar da yumurtlayardılar.
Qərəz, qarı bu toyuq-cücə haqq-hesabını o qədər artırır ki, tacir bütün var-dövlətini ona versə, yenə ödəməzmiş. Buna görə
də tacir onun haqqını ödəməkdən boyun qaçırır. Qarı isə gedib xəlifəyə şikayət eləyir. Xəlifə qarının sözünə inanıb tacirin bütün
var-dövlətini əlindən aldırıb qarıya verdirir. Tacir ▲ əli qoynunda qalır, bilmir nə eləsin.
T.
Bəhlul Danəndə bu əhvalatı eşidir. Qardaşının yanına gəlib ona belə deyir:
- Qardaş, həyətdə bir az buğda əkmək istəyirəm, icazə verərsənmi? Xəlifə fikirləşir ki, yəqin, Bəhlul ağıllanıb, əkinçiliklə
məşğul olmaq istəyir. Odur ki, icazə verir.
m
Bəhlul elə həmin gün yeri şumlayır, həyətin ortasından da yekə bir qazan asıb su qaynadır. Xəlifə baxıb görür ki, həyətdə
qara qazan asılıb, Bəhlul da yeri şumlayıb qurtarıb. Xəlifə vəzir-vəkili ilə birlikdə gəlib Bəhluldan soruşur ki, bu nə əhvalatdır?
Bəhlul deyir: - Bu saat görərsiniz.
Sonra Bəhlul bir torba buğdanı tökür qaynar su qazanına, bişdikdən sonra abgərdənlə çıxarıb şumlanmış yerə səpələməyə
e/
Xəlifə deyir:
- Nə olacaq, bişmiş buğdadan da taxıl bitər?
Bəhlul deyir:
Yaxşı, bir halda ki bişmiş buğdadan taxıl bitmaz, bəs bişmiş yumurtadan da cücə çıxar ki, sən tacirin bütün mal-dövlətini
rli
32. Qarşısında üçbucaq işarəsi qoyulmuş ifadənin düzgün izahı hansı bənddədir?
ea
33. İkinci abzasdakı boşluğa qarını xarakterizə edən hansı söz yazıla bilməz?
m
4
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
1. __________________________________________________________________________________________________
2. __________________________________________________________________________________________________
3. __________________________________________________________________________________________________
T.
4. __________________________________________________________________________________________________
5. __________________________________________________________________________________________________
m
37. Mətndə tünd-qara hərflə verilmiş ifadəni cədvələ əsasən şərh edin.
e/
___________________________________________________
Bi
38. Bəhlul Danəndə və Xəlifə orazlarının zidd xüsusiyyətlərini cavab vərəqənizə yazın.
rli
____________________________________________________________________________________________________
kT
_________________________________________________
Tacir bir qarıdan 10 dənə yumurta alır.
ea
_________________________________________________
Qarı xəlifəyə tacirdən şikayət edir.
m
40. “Xəlifə Bəhlul Danəndənin qardaşı idi.” fikrinin doğru ya da yanlış olduğunu sübut edən cümləni cavab vərəqənizə yazın.
1
____________________________________________________________________________________________________
5
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
Peyğəmbər
Hz. Məhəmməd (s.a.s) təqribi olaraq 571-ci ildə Ərəbistanın Məkkə şəhərində doğulub. O, altı yaşından yetim qalıb. Kiçik
Məhəmməd babası Əbdülmütəllibin himayəsi altında böyümüşdür. Babasının ölümündən sonra isə əmisi Əbu Talibin himayəsinə
keçmişdi.
Gənclik illərindən hər kəsin inamını və etibarını (qazanan) bu gəncə hər kəs "Məhəmməd Əmin" deyirdi. Məhəmməd
vaxtaşırı Hira adlanan bir mağaraya gedərdi. O, 40 yaşında Cəbrail tərəfindən ziyarət edildiyini və Allahdan ilk vəhyni aldığını
bildirdi. Üç ildən sonra, 610-cu ildə, Məhəmməd bu vəhyləri təbliğ etməyə başladı. O, elan etdi ki, "Allah birdir", Allaha
təslimiyyət doğru həyat yoludur və digər peyğəmbərlər kimi o da Allahın elçisidir. Onun belə açıq təbliğə başlaması Məkkə
böyüklərini narahat etməyə başladı. Belə ki, Məhəmməd peyğəmbərin təbliğ etdiyi din onların bir çox inanclarını rədd edirdi. İlk
öncələr onun təbliğ etdiyi dinə əhəmiyyət verməsələr də, sonradan ətrafındakı insanların sayının çoxalması ciddi narahatlıq
yaratmağa başladı. Onu öldürməyə belə çalışdılar, amma baş tutmadı. Digər əmisi müşriklərin onu müdafiə etməyə Həmzənin
T.
çətinləşdirdi başlaması işini . Məhəmmədlə (s.a.s) qarşılıqlı razılaşmağa belə getmək istədilər.
Yenə də Məkkə böyükləri ona qarşı mübarizələrini davam etdirirdilər. Bu "mübarizə" başqa şəkildə: vəzifə, var-dövlət təklif
etməklə aparılırdı. Bundan heç bir nəticə ala bilməyən Məkkə böyükləri getdikcə daha da qəddarlaşırdılar. O və bəzi davamçıları
m
622-ci ildə Məkkədən Mədinəyə köç etmədən əvvəl, Məhəmməd bəzi davamçılarını təqibdən qorumaq üçün Aksum Krallığına
göndərdi. Bu hadisə, hicri təqvimi olaraq da bilinən İslami təqvimin başlanğıcı sayılır. Məhəmməd Mədinədəki qəbilələri Mədinə
Konstitusiyası ilə birləşdirdi. Səkkiz il məkkəli qəbilələrlə aralıqlarla davam edən müharibələrdən sonra Məhəmməd 10.000
e/
müsəlman əsgərlə birlikdə Məkkə şəhərinə doğru hərəkətə başladı. Fəth böyük ölçüdə müharibəsiz keçdi və Məhəmməd şəhərə az
qırğınla daxil ola bildi. O, 23 illik peyğəmbərlik həyatında müasir alimləri, sosioloqları və s. elm adamlarını heyran qoyacaq
addımlar atdı. Ona vəhy edilən əmrləri bir-bir həyata keçirməyə başlayan Məhəmməd ilk olaraq insanların eyni haqlar üzərində
yaradıldığını, bərabərliyini elan etdi və bununla dünyada ilk dəfə olaraq quldarlıq sisteminə ilk zərbəni vurmuş oldu. Onun başqa
Bi
bir addımı isə qız uşaqlarının diri-diri basdırılmasının qarşısını alması oldu.
Məşhur elm adamları kimi alman dövlət xadimi O. Bismark onu yüksək qiymətləndirirdi: "Ey, Məhəmməd! Sənin çağdaşın
ola bilmədiyim üçün çox kədərlənirəm... Hüzurunda tam hörmətlə əyilirəm."
rli
Diqqəti çəkən bir məsələ də Məhəmmədin oxuma və yazma bilməməsidir. Əmisi Əbu Talibin himayəsində çobanlıq etmiş
daha sonra ticarətlə məşğul olmuşdu. Məhəmməd vida həccindən qayıtdıqdan bir neçə ay sonra, 632-ci ildə xəstələndi və vəfat
etdi. Ölümünə qədər Ərəbistan yarımadasının əksəriyyəti İslam dinini mənimsədi.
kT
Məhəmmədin vəfatına qədər Quran ayələrini meydana gətirən vəhylər müsəlmanlar tərəfindən Allahın sözü olaraq
adlandırılır və dinin əsası olaraq qəbul edilir. Qurandan başqa, Məhəmmədin hədisləri, təlimləri və tətbiqləri İslam hüququnun
mənbələri olaraq dəstəklənir və istifadə edilir.
ea
42. Mətndə altından xətt çəkilmiş sözlərdən birinin şərhi ola bilməz:
A) Rus qaynaqlarına gəldikdə bu haqda başqa fikir irəli sürürlər.
B) Birini qoruma, ona havadarlıq və qayğı göstərmə, qanadı altına alma.
C) Quran surələrinin müstəqil mənası olan cümlələrindən hər biri.
D) Narahat etmə, əziyyət vermə, təngə gətirmə.
E) Qorodovoy Karbalayı Zal iyirmi beş ildən artıq polis idarəsində xidmət edirdi.
6
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
45. Hz. Məhəmmədin insanlığın xeyri üçün gördüyü işləri və fikirləri içərisində verilə bilər:
1. Alman dövlət xadimi O. Bismarkın onu yüksək qiymətləndirməsi 2. 40 yaşında peyğəmbərliyin gəlməsi
3. İnsanların eyni haqlar üzrə yaradıldığını elan etməsi 4. Əbu Talibin onu himayə etməsi
m
46. Mətndə mötərizə daxilində verilmiş sözü mətndəkindən fərqli mənada işlədib cavab vərəqənizə yazın (həqiqidirsə, məcazi;
məcazidirsə, həqiqi).
Bi
____________________________________________________________________________________________________
Səbəb Nəticə
________________________________________________
Məhəmməd davamçılarını Aksum Krallığına göndərdi.
kT
________________________________________________
Məhəmməd peyğəmbər açıq təbliğə başladı.
ea
48. “İslam peyğəmbəri avropalıların da diqqət mərkəzində olmuşdur.” tezisini sübut edən cümləni cavab vərəqənizə yazın.
m
____________________________________________________________________________________________________
1
49. Mətndəki qaraldılmış cümləni qaydalara uyğun şəkildə cavab vərəqənizə yazın.
____________________________________________________________________________________________________
50. Mətnin ilk azasındakı qaraldılmış sözü məcazi mənalı ifadə ilə əvəz edin.
____________________________________________________________________________________________________
7
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
51. Təsriflənən feillər hansı şəkillərdədir? 56. Hansı cümlədəki əvəzliyə sual vermək olmur?
“Küçələrə su səpmişəm, A) Elə səni deyirəm.
Yar gələndə toz olmasın. B) Cəsur hansı binada yaşayır?
Elə gəlsin, elə getsin, C) Xədicə və sən dərsə gəlməmişdiniz.
Aralıqda söz olmasın.” D) Firuzə belə artıq sənə güvənmir.
A) arzu, əmr B) yalnız xəbər C) xəbər, arzu E) Hər insanın başına gələcək.
D) xəbər, əmr E) şərt, xəbər
52. Aşağıdakı sözlərdən hansılar saitlə başlayan hal 57. Aşağıdakı cümlələrdən hansında sifət yoxdur?
şəkilcisi qəbul etdikdə hecalarının sayı digərlərindən A) Biz qalibləri mükafatlandırdıq.
T.
53. Feilin təsriflənməyən formalarının üçünə də aid ortaq 58. Sözlərdən birinin leksik izahı düzgün göstərilməyib:
xüsusiyyət deyil: A) Stenoqrafiya – xüsusi işarələrlə cəld yazma üsulu
A) İki nitq hissəsi xüsusiyyəti daşıyır. B) Leksikoqraf – lüğətçilik
Bi
B) idi, imiş isə hissəciyi qəbul edir. C) Etimologiya – sözün mənşəyindən bəhs edən
C) Ətrafına söz toplayır. dilçilik bölməsi
D) Şəxsə və kəmiyyətə dəyişmir. D) Məzəmmət – danlaq
E) Rişxənd – kinayə
rli
8
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
A) 3 B) 6 C) 12 D) 4 E) 8
T.
m
2 −6𝑘+11
65. 𝑘 parametrinin hansı qiymətində 𝑥 𝑘 + 27 =
62. (2𝑥 3 − 4𝑥 2 + 6𝑥 − 1) − (3𝑥 3 − 8𝑥 2 − 2𝑥) (𝑥 + 3)(𝑥 2 − 3𝑥 + 𝑘 2 − 7𝑘 + 21) bərabərliyi
çoxhədlisini standart şəklə gətirin və əmsallarının eynilikdir?
e/
hasilini tapın.
A) 3 B) 5 C) 4 D) 6 E) 2
A) -32 B) -24 C) 32 D) 26 E) 36
Bi
rli
kT
63. 𝑂𝐴 ⊥ 𝑂1 𝐴1 , 𝑂𝐵 ⊥ 𝑂1 𝐵1
ea
E) 1000
1
9
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
A) 18 B) 20 C) 22 D) 26 E) 28
10
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
7𝐾𝐷 və 𝐵𝐶 = 6 olarsa,
𝑃𝐴𝐵𝐶𝐷 -ni tapın.
Bi
1 1
78. 𝑥 + = 3 olarsa, 𝑥 3 + ifadəsinin qiymətini tapın.
rli
𝑥 𝑥3
kT
ea
11
X sinif Variant B 08.01.2023 MasterSchool Tədris Mərkəzi
3
80. kəsrinin sonsuz dövri onluq kəsr şəklində yazılışında 83. Sahəsi 1600 sm2 olan
7
kvadratın tərəflərinin
vergüldən sonrakı 37-ci rəqəmi tapın. orta nöqtələrini
birləşdirməklə ikinci
kvadrat çəkilmişdir.
Bu qayda ilə çəkilmiş
doqquzuncu kvadratın
sahəsini tapın.
T.
3𝑎
ifadəsinin ən
m
1 1
+ =?
√𝑥1 √𝑥2
rli
kT
12