A companion to the works of Walter

Benjamin Walter Benjamin

Visit to download the full and correct content document:
https://textbookfull.com/product/a-companion-to-the-works-of-walter-benjamin-walter-
benjamin/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

The late Walter Benjamin 1st Edition Benjamin

https://textbookfull.com/product/the-late-walter-benjamin-1st-
edition-benjamin/

Nietzsche’s Nihilism in Walter Benjamin 1st Edition

Mauro Ponzi (Auth.)

https://textbookfull.com/product/nietzsches-nihilism-in-walter-
benjamin-1st-edition-mauro-ponzi-auth/

Catastrophe and Survival Walter Benjamin and

Psychoanalysis 1st Edition Elizabeth Stewart

https://textbookfull.com/product/catastrophe-and-survival-walter-
benjamin-and-psychoanalysis-1st-edition-elizabeth-stewart/

The Life and Rhymes of Benjamin Zephaniah The

Autobiography 1st Edition Benjamin Zephaniah

https://textbookfull.com/product/the-life-and-rhymes-of-benjamin-
zephaniah-the-autobiography-1st-edition-benjamin-zephaniah/
Introduction to Combinatorics Walter D. Wallis

https://textbookfull.com/product/introduction-to-combinatorics-
walter-d-wallis/

Introduction to Abstract Mathematics Benjamin Howard

https://textbookfull.com/product/introduction-to-abstract-
mathematics-benjamin-howard/

The Stand In Boyfriend The Boyfriend 5 1st Edition

Christina Benjamin Benjamin Christina

https://textbookfull.com/product/the-stand-in-boyfriend-the-
boyfriend-5-1st-edition-christina-benjamin-benjamin-christina/

Contradictions from Consistency to Inconsistency Walter

Carnielli

https://textbookfull.com/product/contradictions-from-consistency-
to-inconsistency-walter-carnielli/

We the People Benjamin Ginsberg

https://textbookfull.com/product/we-the-people-benjamin-ginsberg/
A Companion to the Works of Walter Benjamin
Studies in German Literature, Linguistics, and Culture

Camden House Companion Volumes

The Camden House Companions provide well-informed and

up-to-date critical commentary on the most significant aspects
of major works, periods, or literary figures. The Companions
may be read profitably by the reader with a general interest in
the subject. For the benefit of student and scholar, quotations
are provided in the original language.
A Companion to the Works of
Walter Benjamin

Edited by
Rolf J. Goebel

Rochester, New York

 Copyright © 2009 by the Editor and Contributors

All Rights Reserved. Except as permitted under current legislation,

no part of this work may be photocopied, stored in a retrieval system,
published, performed in public, adapted, broadcast, transmitted,
recorded, or reproduced in any form or by any means,
without the prior permission of the copyright owner.

First published 2009

by Camden House

Camden House is an imprint of Boydell & Brewer Inc.

668 Mt. Hope Avenue, Rochester, NY 14620, USA
www.camden-house.com
and of Boydell & Brewer Limited
PO Box 9, Woodbridge, Suffolk IP12 3DF, UK
www.boydellandbrewer.com

ISBN-13: 978-1-57113-367-0
ISBN-10: 1-57113-367-4

Library of Congress Cataloging-in-Publication Data

A companion to the works of Walter Benjamin / edited by Rolf J. Goebel.

p. cm. — (Studies in German literature, linguistics, and culture)
Includes bibliographical references and index.
ISBN-13: 978-1-57113-367-0 (hardcover: alk. paper)
ISBN-10: 1-57113-367-4 (hardcover: alk. paper)
1. Benjamin, Walter, 1892–1940—Criticism and interpretation. I. Goebel,
Rolf J., 1952–II. Title. III. Series.

PT2603.E455Z595 2009
838. ‘91209—dc22
2009017322

A catalogue record for this title is available from the British Library.

This publication is printed on acid-free paper.

Printed in the United States of America.
Contents

Preface vii

Sources of Benjamin’s Works ix

Chronology of Benjamin’s Major Works xi

Introduction: Benjamin’s Actuality 1

Rolf J. Goebel

1: Walter Benjamin’s Criticism of Language and Literature 23

Wolfgang Bock

2: The Presence of the Baroque: Benjamin’s Ursprung des

deutschen Trauerspiels in Contemporary Contexts 46
Dominik Finkelde

3: Lost Orders of the Day: Benjamin’s Einbahnstraße 70

Wolfgang Bock

4: Literature as the Medium of Collective Memory:

Reading Benjamin’s Einbahnstraße, “Der Erzähler,” and
“Das Paris des Second Empire bei Baudelaire” 91
Bernd Witte

5: Benjamin in the Age of New Media 112

Lutz Koepnick

6: One Little Rule: On Benjamin, Autobiography, and

Never Using the Word “I” 130
Eric Jarosinski

7: The Passagen-Werk Revisited: The Dialectics of

Fragmentation and Reconfiguration in Urban Modernity 153
Karl Ivan Solibakke
vi ΠCONTENTS

8: Benjamin’s Politics of Remembrance: A Reading of

“Über den Begriff der Geschichte” 177
Marc de Wilde

9: The Legacy of Benjamin’s Messianism: Giorgio Agamben

and Other Contenders 195
Vivian Liska

10: Paris on the Amazon? Postcolonial Interrogations of

Benjamin’s European Modernism 216
Willi Bolle

11: Benjamin’s Gender, Sex, and Eros 246

Dianne Chisholm

12: Sonic Dreamworlds: Benjamin, Adorno, and the

Phantasmagoria of the Opera House 273
Adrian Daub

Select Bibliography and List of Further Reading 295

Notes on the Contributors 299

Index 303
Preface

S IXTY-NINE YEARS AFTER HIS DEATH, the reputation of Walter Benjamin as

a leading cultural critic, literary scholar, and philosopher of the twen-
tieth century has been firmly established on a global scale. And yet his
canonicity, lest it be relegated to the safe havens of the cultural archive,
requires that we reread him in the changing context of our times, ask
new questions of his texts, and interrogate him critically. To this end, the
Companion to the Works of Walter Benjamin seeks to offer an advanced
introduction to his major works and their recurrent themes while probing
into his relevance for today from a variety of innovative perspectives, criti-
cal approaches, and interdisciplinary positions.
I have been very fortunate to work with an excellent team of interna-
tional scholars, and I thank them for their contributions. Special thanks
go to Wolfgang Bock and Dominik Finkelde, who checked the introduc-
tion and made valuable suggestions. Karl Ivan Solibakke kindly provided
an excellent translation of Bernd Witte’s essay and assisted with the edito-
rial work. Last but not least, I wish to express my gratitude to Camden
House’s Editorial Director, Jim Walker, who responded enthusiastically
to my plans for editing this volume and who guided the production pro-
cess with exemplary patience, encouragement, and wisdom. I also wish
to acknowledge the support of The University of Alabama in Huntsville,
which granted me a sabbatical leave during the spring semester 2008 so
that I could complete the Companion.
R. J. G.
Sources of Benjamin’s Works

Gesammelte Schriften. Edited by Rolf Tiedemann and Hermann Schwep-

penhäuser. 1972–89. Paperback edition, 7 vols., Suhrkamp Taschen-
buch Wissenschaft 931–37. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1991.
According to the editors, this edition contains corrections of printing
errors in the cloth edition (VII.2:885). Cited as GS by volume and
sub-volume. The Passagen-Werk (GS V.1/2) is cited by convolute
number.
Gesammelte Briefe in 6 Bänden. Edited by Christoph Gödde and Henri
Lonitz. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 1995–2000. Cited as GB.
Selected Writings. Edited by Michael W. Jennings et al. 4 vols. Cam-
bridge, MA, and London: Belknap P of Harvard UP, 1996–2003.
Cited as SW.
The Origin of German Tragic Drama. Translated by John Osborne. Lon-
don: NLB, 1977; London: Verso, 2003. Cited as Origin.
The Arcades Project. Translated by Howard Eiland and Kevin McLaugh-
lin. Cambridge, MA, and London: Belknap Press of Harvard UP,
1999. Cited as AP or by convolute number. These references are
identical for the German original and the English translation. Use of
the “Guide to Names and Terms” (pages 1016–53) throughout the
Companion is gratefully acknowledged.
Chronology of Benjamin’s Major Works

1913–14 “Metaphysik der Jugend,” GS II.1:91–104; “The Metaphys-

ics of Youth,” SW 1:6–17.
1914–15 “Zwei Gedichte von Friedrich Hölderlin,” GS II.1:105–26;
“Two Poems by Friedrich Hölderlin,” SW 1:18–36.
1916 “Über Sprache überhaupt und über die Sprache des Men-
schen,” GS II.1:140–57; “On Language as Such and on the
Language of Man,” SW 1:62–74.
1918–19 Der Begriff der Kunstkritik in der deutschen Romantik, GS
I.1:7–122; The Concept of Criticism in German Romanti-
cism, SW 1:116–200. Published 1920.
1919 “Schicksal und Charakter,” GS II.1:171–79; “Fate and Char-
acter,” SW 1:201–6. Published 1921.
1920–21 “Theologisch-politisches Fragment,” GS II.1:203–4; “Theo-
(1937–38?) logical-Political Fragment,” SW 3:305–6.
1921 “Zur Kritik der Gewalt,” GS II.1:179–203; “Critique of Vio-
lence,” SW 1:236–52. Published 1921.
1921 “Die Aufgabe des Übersetzers,” GS IV.1:9–21; “The Task of
the Translator,” SW 1:253–63. Published 1923.
1921 “Kapitalismus als Religion,” GS VI:100–103; “Capitalism as
Religion,” SW 1:288–91.
1921–22 “Goethes Wahlverwandtschaften,” GS I.1:123–201; “Goethe’s
Elective Affinities,” SW 1:297–360. Published 1924–25.
1923–25 Ursprung des deutschen Trauerspiels, GS I.1:203–430; The
Origin of German Tragic Drama. Published 1928.
1923–26 Einbahnstraße, GS IV.1:83–148; One-Way Street, SW 1:444–
88. Published 1928.
1924 “Neapel” (coauthor: Asja Lacis), GS IV.1:307–16; “Naples,”
SW 1:414–21. Published 1925.
1927 “Moskau,” GS IV.1:316–48; “Moscow,” SW 2:22–46. Pub-
lished 1927.
1927–40 Das Passagen-Werk; GS V.1/2; The Arcades Project.
1928 “Haschisch in Marseille,” GS IV.1:409–16; “Hashish in Mar-
seilles,” SW 2:673–79. Published 1932.
1929 “Der Sürrealismus: Die letzte Momentaufnahme der
europäischen Intelligenz,” GS II.1:295–310; “Surrealism:
The Last Snapshot of the European Intelligentsia,” SW
2:207–21. Published 1929.
xii Œ CHRONOLOGY OF BENJAMIN’S MAJOR WORKS

1930–31 “Karl Kraus,” GS II.1:334–67; “Karl Kraus,” SW 2:432–58.

Published 1931.
1931 “Kleine Geschichte der Photographie,” GS II.1:368–85;
“Little History of Photography,” SW 2:507–30. Published
1931.
1931 “Der destruktive Charakter,” GS IV.1:396–98; “The
Destructive Character,” SW 2:541–42. Published 1931.
1931–36 Deutsche Menschen: Eine Folge von Briefen; Auswahl und Ein-
leitungen von Detlef Holz, GS IV.1:149–233; German Men
and Women: A Sequence of Letters; Selected and Introduced by
Detlef Holz, SW 3:167–235. Published 1936.
1932 “Ibizenkische Folge,” GS IV.1:402–9; “Ibizan Sequence,”
SW 2:587–94. Published 1932.
1932 “Berliner Chronik,” GS VI:465–519; “A Berlin Chronicle,”
SW 2:595–637.
1933 “Lehre vom Ähnlichen,” GS II.1:204–10; “Doctrine of the
Similar,” SW 2:694–98.
1933 “Über das mimetische Vermögen,” GS II.1:210–13; “On
the Mimetic Faculty,” SW 2:720–22.
1933 “Erfahrung und Armut,” GS II.1:213–19; “Experience and
Poverty,” SW 2:731–36.
1934 “Der Autor als Produzent,” GS II.2:683–701; “The Author
as Producer,” SW 2:768–82.
1934 “Franz Kafka: Zur zehnten Wiederkehr seines Todestages,”
GS II.2:409–38; “Franz Kafka: On the Tenth Anniversary of
His Death,” SW 2:794–818. Published 1934.
1934–37 “Eduard Fuchs, der Sammler und der Historiker,” GS
II.2:465–505; “Eduard Fuchs, Collector and Historian,” SW
3:260–302. Published 1937.
1935 “Paris, die Hauptstadt des XIX. Jahrhunderts,” GS V.1:45–
59; “Paris, the Capital of the Nineteenth Century,” SW
3:32–49.
1935–36 “Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reprodu-
zierbarkeit (Zweite Fassung),” GS VII.1:350–84; “The
Work of Art in the Age of Its Technological Reproducibility”
(Second Version),” SW 3:101–33. Published in a shortened
French version in 1936.
1936 “Der Erzähler: Betrachtungen zum Werk Nikolai Lesskows,”GS
II.2:438–65; “The Storyteller; Observations on the Works of
Nikolai Leskov,” SW 3:143–66. Published 1936.
1936–39 “Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reprodu-
zierbarkeit (Zweite [recte: Dritte] Fassung,” GS I.2:471–508;
“The Work of Art in the Age of Its Technological Reproduc-
ibility (Third Version),” SW 4:251–83.
 CHRONOLOGY OF BENJAMIN’S MAJOR WORKS Œ xiii

1937–38 “Das Paris des Second Empire bei Baudelaire,” GS I.2:511–

604; “The Paris of the Second Empire in Baudelaire,” SW
4:3–92.
1938 “Berliner Kindheit um neunzehnhundert” (Fassung letz-
ter Hand), GS VII.1:385–433; “Berlin Childhood around
1900” (Final Version), SW 3:344–86.
1938–39 “Zentralpark,” GS I.2:655–90; “Central Park,” SW 4:161–99.
1939 “Über einige Motive bei Baudelaire,” GS I.2:605–53; “On
Some Motifs in Baudelaire,” SW 4:313–55. Published 1940.
1940 “Über den Begriff der Geschichte,” GS I.2:691–704; “On
the Concept of History,” SW 4:389–400.
Introduction: Benjamin’s Actuality

Rolf J. Goebel

I S OUR TIME — LATE CAPITALIST POSTMODERNITY in the age of globaliz-

ing politics and digital media — particularly destined to actualize Wal-
ter Benjamin?1 If one understands actuality (Aktualität) to be a critical
moment in which something or somebody in the past becomes simulta-
neously real and current for the present, and by actualization (Aktualisie-
rung) the historically contingent process of bringing about this actuality,
then the answer seems to be a resounding “yes.” As even the most casual
Internet surfing will show immediately, Benjamin’s texts and images are
everywhere, at least in cyberspace. But as with any apparently obvious
answer, the very terms of this one need to be continually reexamined and
reconfirmed in order to retain their legitimacy. Indeed, the question and
its answer require the posing of other questions: How do we make Ben-
jamin our intellectual contemporary without resorting to the clichés of
the timelessness and universality of great thinkers or ideas? On the other
hand, how do we historicize him — read him in the context of his own
cultural time and space — without reducing him to a passive object of
seemingly dispassionate research agendas? Which of Benjamin’s own the-
ories and critical concepts can we employ for an innovative understanding
of his thinking in his original context and in our own? And, finally: are
the notions of actuality/actualization as employed here akin to the ideal
of self-actualization, commonly known as the realization of one’s innate
potential? In other words, how do we actualize Benjamin?2
It may be wise to begin tackling such questions by reviewing some
rather obvious reasons why Benjamin ought to resonate particularly
well with our times. First of all, there is the immense spectrum of his
writings, which encompass literary criticism and metaphysical specu-
lations on language; political theory, and the philosophy of history;
analyses of photography, film, and other media; autobiographical writ-
ings and travel essays; radio talks for young people; and translations.
Equally diverse are the traditions from which he borrowed eclecti-
cally for his own syncretistic thought: classical philosophy and ideal-
ist aesthetics, Jewish mysticism and Marxist materialism, surrealism and
2 ΠROLF J. GOEBEL

the avant-garde. The historical context of these intellectual explo-

rations — the modern European metropolis between the end of the
bourgeois materialism of the Wilhelminian Empire and the demise
of the Weimar Republic’s liberal democracy in the cataclysms of the
Third Reich and the Second World War — continues to fascinate and
terrify us, even though it is always threatened by collective repression
and oblivion. Paradoxically, however, the very terms in which Benja-
min focused on this particular cultural territory contain anticipatory
moments and even dialectical reversals that transcend the particular
space and time of their origins and allow for a conceptual re-transla-
tion into other times, other cultures, other histories.
This is why the diversity of Benjamin’s themes, categories, and meth-
odologies appeals to the increasingly interdisciplinary directions in today’s
literary criticism, media studies, sociology, political science, urban studies,
feminism, and postcolonial theory. Philologically, Benjamin’s presence
depends on Rolf Tiedemann’s and Hermann Schweppenhäuser’s standard
edition of the Gesammelte Schriften (Suhrkamp Verlag, 1972–89),3 three
supplementary volumes of translations (1987,1999), and the Gesam-
melte Briefe, edited by Christoph Gödde and Henri Lonitz (1995–2000).
The Walter Benjamin Archiv (part of the Akademie der Künste) in Berlin
(Erdmut Wizisla, director) is of inestimable value for any scholarship that
directly depends on original manuscripts. It has collected approximately
12,000 sheets of manuscripts, letters, photographs, and notebooks.
These documents include materials that Benjamin took with him when
he fled from his Paris exile in June 1940; they were obtained after his
death by his friend and collaborator Theodor W. Adorno. The collection
also includes a number of important documents of Benjamin that were
discovered in 1981 after the philosopher Georges Bataille had hidden
them from the German occupation troops in the Bibliothèque Natio-
nale in Paris. Finally, the archive maintains materials that were confiscated
by the Gestapo from Benjamin’s last apartment in Paris and then taken
to Moscow by the Red Army after the Second World War. After being
deposited in the German Central Archive of the GDR and later in the
Academy of the Arts (East Germany), they ended up in Frankfurt am
Main in 1996 before being transferred to Berlin.4 Benjamin’s reception in
the United States and beyond also benefits from the new translations of
the Selected Writings for Harvard University Press under its general edi-
tor Michael W. Jennings (1996–2003). Numerous critical introductions5
and collections of essays6 address the academic specialist and the general
reader alike. The monumental Benjamin-Handbuch, edited by Burkhardt
Lindner, offers probably the most wide-ranging and reliable assessment to
date of the writer’s life, work, historical context, and scholarly reception.7
An international conference titled “NOW — The Now of Recognizabil-
ity: Locations of Walter Benjamin in Culture, Art, and Scholarship” (Berlin,
 INTRODUCTION: BENJAMIN’S ACTUALITY Œ 3

17–22 October 2006) combined critical lectures with musical theatre,

performance art, public readings, film screenings, and exhibitions to mark
Benjamin’s cultural impact in the public sphere.
Moreover, the man himself and his biography have acquired an
“aura” of authority and even mystique that go far beyond his texts’ recep-
tion in academic circles. Indeed, Benjamin has also become something of
an icon in popular culture and mass consumption. Jay Parini has written
an intriguing novel titled Benjamin’s Crossing (1997), which combines a
fictional account of Benjamin’s life with critical comments on his work,
“interweav[ing] the thrilling tale of [his] escape [from the Nazis] with
vignettes of Benjamin’s complex, cosmopolitan past.”8 In Walter Benja-
min at the Dairy Queen: Reflections at Sixty and Beyond, Larry McMurtry
asks whether the art of storytelling, whose demise in modernity Benja-
min analyses in his essay “Der Erzähler” (“The Storyteller”), can survive
among the oilmen, cowboys, roughnecks, and other patrons of the Dairy
Queen drive-up eateries in the arid small towns of west Texas — places
seemingly remote from Benjamin’s cosmopolitan European past.9 Com-
bining acoustic instruments and live electronic sound projection, Luigi
Nono’s Prometeo — Tragedia dell’ascolto (Prometheus — Tragedy About
Listening, 1984/85) cites and reconfigures fragments from Benjamin’s
last text, “Über den Begriff der Geschichte” (“On the Concept of His-
tory,” 1940), for instance by associating Prometheus with Benjamin’s
allegorical Angel of History, who is blown away by the storm of cata-
strophic history into an uncertain future and whose gaze wants to awaken
the broken shards (of the past). Similarly, the avant-garde opera Shad-
owtime, by Brian Ferneyhough (2004), with a libretto by Charles Bern-
stein, focuses on Benjamin’s final moments before his suicide. Allusively
referencing musical idioms from such diverse sources as the madrigal and
the Second Viennese School, the composition freely evokes key concepts
of Benjamin, such as redemptive time, memory, the doctrine of similar-
ity, and the Angel of History as Melancholia.10 A documentary film, Who
killed Walter Benjamin? (2005), by David Mauas, gives, according to the
movie’s Web site, “not just a reconstruction of a death but the living por-
trait of the scene of the crime.”11 The album Banda Sonora by Manel
Camp contains a moody “Rèquiem A Walter Benjamin,” and the album
Wørk, by the Norwegian electropop band Elektrofant, features the edgy
rap sound of “Walter Benjamin’s Aesthetics.” The visually appealing vol-
ume Introducing Walter Benjamin, by Howard Caygill, Alex Coles, and
Andrzej Klimowski, published — nomen est omen — by Icon Books UK
and Totem Books USA, offers an easy read about his life and work, com-
bining scholarly text with comic-strip and collage illustrations to “help
the reader through the dazzling maze of Benjamin’s work” in order to
find, at the end, “Benjamin the allegorist.”12 The volume picks up on the
idea of actualization by linking, for instance, Benjamin’s notion of the
4 ΠROLF J. GOEBEL

“porosity” between the public and the private sphere in the city of Naples
with the design Alteration to a Suburban House by the Jewish American
conceptual artist Dan Graham (b. 1942), who criticized New York City’s
regressive demarcation of the public and the private in its reflecting glass
architecture (91). Introducing Walter Benjamin also traces Benjamin’s
foreseeing of a “picture-writing of the future” in Einbahnstraße (One-
Way Street, 1928) from print culture, film, and advertisement= to “future
graphic regions: statistical and technical diagrams — an international mov-
ing script — and into the ‘ether’ of the internet” (116–17); and the vol-
ume hints at the obvious echoes of Benjamin’s notion of the destruction
of classical art’s “aura” by technological reproduction in Andy Warhol’s
Campbell’s soup cans (137).
Indeed, so ubiquitous is Benjamin’s presence in the international
arena that his texts are sometimes turned into cultural commodities. This
happens in the popular area as well as in some scholarly circles, which
seem more interested in Benjamin as a legitimizing authority for their own
work rather than as an object of meticulous textual criticism.13 Especially
some of his key concepts — “aura,” “technological reproduction,” “dia-
lectics at a standstill,” “the now of recognizability,” “homogeneous empty
time” — seem prone to infinitely new re-citation, recycling, and reconfig-
uration because they combine intellectual depth and multi-layered ambi-
guity with a rhetorical force that can turn these philosophical terms into
all-too-fashionable catch phrases. Ultimately, however, Benjamin’s work
refuses to be instrumentalized for pragmatic programs and ideologies,
because it eludes all later generations’ will to grasp his work in universaliz-
ing gestures of interpretive mastery.14 Ironically, some of the same quali-
ties that account for his diverse appropriation by today’s cultural studies
paradigms also subvert any attempt to press him into a unifying theory or
a totalizing analytic framework. Often reading the truth claims of cultural
traditions against the accepted grain of academic orthodoxy, and criti-
cal of systematic philosophy, Benjamin’s texts favor non-linear montage
techniques and fragmentary argumentation filled with unpredictable gaps
and reversals. His essayistic style usually combines highly abstract reflec-
tion with deliberately esoteric metaphors and idiosyncratic comparisons
to reveal secret affinities between seemingly remote ideas and minute
reality details, which he forges into dialectical thought-images exploring
a subject matter through its extreme aspects. As a result, any reading of
Benjamin’s texts will sooner or later stumble across (apparently) irresolv-
able contradictions (at first glance), inexplicable terminologies, or (for the
moment) inconclusive arguments that continually force readers to revise
their hermeneutic perspectives and critical categories. Although necessar-
ily marked by contingency and partiality — in the double sense of bias
and incompleteness — each rereading of Benjamin’s texts thus yields new
insights while opening up new interpretive uncertainties. Rarely, then,
 INTRODUCTION: BENJAMIN’S ACTUALITY Œ 5

is the reader’s sense of going astray and getting lost in the labyrinth of
textual signifiers more frustrating and yet more profoundly satisfying than
in Benjamin’s case. Thus it seems that Benjamin’s actuality today is not
a natural given, not something that can or should be taken for granted.
Instead, it may be the uneven and unsteady index of a continual process
marked by fashionable appropriation as well as by serious interrogation, by
market forces, and by genuine interest. Benjamin’s actuality seems real and
phantasmagoric at the same time, an ambivalent phenomenon that requires
continual self-reflection and self-critique. But for all its achievements and
drawbacks, Benjamin’s actuality seems to restore posthumously at least
some aspects of the leading reputation as a critic that Benjamin aspired to
but was prevented from achieving fully by the circumstances of his life.
Let us therefore recapitulate some of its bare facts.15 Walter Bendix
Schoenflies Benjamin was born on 15 July 1892 as the oldest of three
children of Emil Benjamin, an art dealer and investor, and his wife Pau-
line, née Schoenflies. He grew up in the upper-bourgeois milieu of the
largely assimilated Jewish population of Berlin during the economic boom
years of the Gründerzeit. Rebelling against his father’s expectations that
he pursue a “respectable” bourgeois life, he also detested the authoritar-
ian stuffiness and scholarly pedantry of the school and university life of his
days. As a result, Benjamin was active in the progressive Free School Com-
munity and the Free Student Movement, advocating a non-hierarchical
community in the service of intellectual freedom and “pure spirit,” but
soon became disillusioned with nationalistic tendencies in the movement
and the support of the First World War by one of their leaders, Benjamin’s
former teacher Gustav Wyneken. After studying in Freiburg im Breisgau,
Berlin, and Munich, Benjamin, who had married Dora Sophie Pollak in
1917, moved to Bern, where he received his doctorate with a disserta-
tion titled Der Begriff der Kunstkritik in der deutschen Romantik (The
Concept of Criticism in German Romanticism, 1918–19). Perhaps the
most important essay of these early years is his interpretation of Goethe’s
novel Die Wahlverwandtschaften (Elective Affinities, 1921–22). Despite
his reservations against its institutional limitations, Benjamin considered
pursuing a formal university career, but his plans were dramatically cut
short in 1925, when his Habilitation thesis (the prerequisite for attaining
a professorial position), titled Ursprung des deutschen Trauerspiels (The
Origin of the German Mourning Play) was rejected because his supervisor
found the language of its daring combination of metaphysical speculation
and philological exegesis utterly incomprehensible.
A restless traveler throughout his life (Paris, Capri, Naples, Spain,
Riga, Moscow, Norway, Ibiza, and so on), Benjamin now embarked on a
rootless life as a freelance literary critic, book reviewer, translator (Proust,
Baudelaire, Aragon, and others), and radio broadcaster. Although con-
stantly plagued by financial problems and personal difficulties (divorce,
6 ΠROLF J. GOEBEL

unfilled love affairs, severe depression, suicidal tendencies), Benjamin

published a large amount of work during the late 1920s and early 1930s,
including his Habilitation and the aforementioned avant-garde collec-
tion Einbahnstraße, as well as important essays on surrealism, Proust, Karl
Kraus, and photography. Benjamin benefited intellectually and personally
from his precarious friendship, dating back to 1915, with the preeminent
scholar of Jewish mysticism, Gershom Scholem, and his tortuous love rela-
tionship with the Communist revolutionary Asja Lacis. His knowledge of
materialist philosophy and socialist politics was also significantly enriched
through his friendship (from 1929) with Bertolt Brecht, with whom he
stayed repeatedly in the latter’s Danish exile during the 1930s.
When the National Socialists seized power in 1933, Benjamin left
Germany for ever. He avoided following Scholem’s example of going
to Palestine, instead opting for the cultural Zionist exploration of the
intellectual potential of Jewishness in the heart of the Western Euro-
pean metropolis. He relocated to Paris, where he much preferred
solitary work in the Bibliothèque Nationale to socializing with other
émigrés. Despite the specters of political persecution and material pov-
erty, he managed to complete some of his most important works during
that time: “Franz Kafka: Zur zehnten Wiederkehr seines Todestages”
(“Franz Kafka: On the Tenth Anniversary of His Death,” 1934); “Das
Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit” (“The
Work of Art in the Age of Its Technological Reproducibility,” three
versions, 1935–39); “Der Erzähler: Betrachtungen zum Werk Nikolai
Lesskows” (“The Storyteller: Observations on the Works of Nikolai
Leskov,” 1936); Deutsche Menschen: Eine Folge von Briefen (“German
Men and Women: A Sequence of Letters,” 1931–36); “Eduard Fuchs,
der Sammler und der Historiker” (“Eduard Fuchs, Collector and His-
torian,” 1934–37); “Berliner Kindheit um 1900” (“Berlin Childhood
around 1900,” 1938); his work on Charles Baudelaire: “Das Paris des
Second Empire bei Baudelaire” (“The Paris of the Second Empire in
Baudelaire,” 1937–38); “Über einige Motive bei Baudelaire” (“On
Some Motifs in Baudelaire,” 1939); and “Zentralpark” (“Central Park,”
1939). And he continued assembling his monumental collection of cita-
tions and reflections on Paris as the capital of the nineteenth century,
known as Das Passagen-Werk (The Arcades Project, 1927–40).
In 1939 Benjamin lost his German citizenship, and from September
to November he shared the fate of other non-French foreigners by being
interned in Clos St. Joseph, Nevers. Through Scholem he tried to obtain a
visa to Palestine, while also hoping to escape to the United States, largely
because Theodor W. Adorno’s and Max Horkheimer’s Institute for Social
Research, which had financially supported him and had published some
of his work, had by then relocated to New York. In 1940, when Benjamin
wrote “Über den Begriff der Geschichte,” the German troops caught up
 INTRODUCTION: BENJAMIN’S ACTUALITY Œ 7

with him. He fled to Lourdes and Marseille and, with Adorno’s help,
obtained an entry permit to the United States, but he was unable to
get an exit visa from France. This meant that he and his travel compan-
ions would likely end up in an internment camp. After secretly crossing
the border into the small Spanish town of Port Bou, Benjamin was told
that he was to be returned to France, where he would most certainly fall
into the hands of the Nazis. Ill with heart disease and emotionally dev-
astated, he took his own life through an overdose of morpheme during
the night of September 26. His grave at the small Port Bou cemetery
remains unidentified, but a monument by the Israeli artist Dani Karavan
was installed in 1994 to commemorate Benjamin’s death.

II
As even this very selective survey of biographical data suggests, Benjamin’s
life was, by choice and circumstance, predicated on the perennial experi-
ence of dislocations, exile, and ruination. His fate is typical of that of count-
less victims of Fascism and the Holocaust, but beyond the immediate threat
to his physical existence that was common to so many, his life also reflects
the predicament of the modern European intellectual generally, who is no
longer at home in a particular nation-state or tradition but must time and
again renegotiate his self-identity in the hybrid space of cosmopolitanism,
migration, and transcultural affiliations. Benjamin’s preoccupation with
allegory, montage, translation, critique, citation, and the dialectical image
can be regarded as the formal equivalent of this experiential space, even
though it would be reductive to take these genres and concepts simply as
direct expressions of their author’s personal biography.
Benjamin views the fallen state and ruination of European moder-
nity in allegorical images that hark back to the era of the Baroque and
that he saw recurring in the commodity culture of high industrial capi-
talism. In contrast to the symbol in idealist aesthetics, where the sensu-
ously beautiful particular incarnates the universal idea, the fragmentary
meaning of Baroque allegory is the product of a willfully subjective
and artfully arbitrary projection by the mournful intellectual’s melan-
cholic gaze. In Benjamin’s analysis of the mythical ever-same behind
illusory innovations, this allegorical structure uncannily corresponds to
the modern commodity, whose price does not represent true value but
changes according to the fashionable mechanism of manipulative market
forces. As he writes in the Passagen-Werk: “Die Moden der Bedeutungen
wechselten fast so schnell wie der Preis für die Waren wechselt” (“The
fashions of meaning fluctuated almost as rapidly as the price of com-
modities,” J80,2/ J80a,1, translation modified). Believing that histori-
cal progress had merely brought about technological advances without
furthering true human liberation, Benjamin had little faith in political
8 ΠROLF J. GOEBEL

revolutions, especially in the wake of the National Socialist catastrophe,

harboring instead a messianic hope for a sudden redemptive interven-
tion to restore the lost order of displaced things.
Benjamin’s view that reality is fragmentary and its meanings an arbi-
trary projection corresponds in a way to his fascination with the incom-
pleteness of the work of art and the subsequent function of criticism. In
his dissertation Benjamin shows that for Friedrich Schlegel and other
early Romantics the task of criticism was to initiate the work of art’s inter-
nal self-reflection, through which the work attains consciousness and
knowledge of itself (GS I.1:65; SW 1:151). Criticism transforms each
artwork, which is finite, limited, and incomplete, into the absolute idea
of art as a medium of reflection, which is by nature infinite (GS I.1:67;
SW 1:152). In so doing, criticism supplements, rejuvenates, and reconfig-
ures the secret tendencies and hidden intentions of the work of art (GS,
69–70, SW 1:153–54): “Kritik ist also, ganz im Gegensatz zur heutigen
Auffassung ihres Wesens, in ihrer zentralen Absicht nicht Beurteilung,
sondern einerseits Vollendung, Ergänzung, Systematisierung des Werkes,
andererseits seine Auflösung im Absoluten” (GS I.1:78; “Thus, in com-
plete antithesis to the present-day conception of its nature, criticism in its
central intention is not judgment but, on the one hand, the completion,
consummation, and systematization of the work and, on the other hand,
its resolution in the absolute,” SW 1:159).
While modernism radicalizes the incompleteness of the work of art
and the radically contingent infinitude of criticism, it usually abandons
the idealist metaphysics of the absolute idea of art, especially under
the influence of the avant-garde movements. Hence Benjamin’s inter-
est in the Baroque mourning play, which does not conform to classi-
cal aesthetics and whose allegorical form he interprets through a direct
application of the avant-garde aesthetics of montage, which juxtaposes
disparate elements without forging them into a symbolic whole.16 In
the “Epistemo-Critical Prologue” to Ursprung des deutschen Trauer-
spiels, Benjamin posits that the truth content of a subject matter can
only be discerned through the philosophical contemplation of the dis-
parate fragments of thought details that make up its material content.
The object of this contemplation is the representation of the ideas, in
which truth presents itself, even though the unity of truth evades any
kind of projection into the realm of cognition, which deals with the pos-
session of knowledge rather than the being (essence) and unity of truth
(GS I.1:208–10; Origin, 28–30).
Similarly, in his programmatic essay “Die Aufgabe des Übersetzers”
(“The Task of the Translator,” 1921), written as the preface for his trans-
lations of Charles Baudelaire’s poetry cycle Tableaux parisiens, Benjamin
proposes that the task of literary translation is not to convey a specific
sense, information, or intention but to release the “reine Sprache” (“pure
 INTRODUCTION: BENJAMIN’S ACTUALITY Œ 9

language”) — an ideal language of the “ausdrucksloses und schöpferisches

Wort” (“expressionless and creative Word”): “Jene reine Sprache, die in
fremde gebannt ist, in der eigenen zu erlösen, die im Werk gefangene
in der Umdichtung zu befreien, ist die Aufgabe des Übersetzers” (GS
IV.1;19; “It is the task of the translator to release in his own language that
pure language which is exiled among alien tongues, to liberate the lan-
guage imprisoned in a work in his re-creation of that work,” SW 1:261).
It is striking how Benjamin’s rhetoric of imprisonment, exile, and libera-
tion here anticipates metaphorically his all-too real exile twelve years later,
even though his theoretical reflections obviously transcend the parameters
of his own life story.
Like pure language, the cultural past itself appears exiled in Benja-
min’s Passagen-Werk. In nineteenth-century capitalist commodity culture,
the Passage de l’Opéra appears as a surrealistic dream-space of “raumge-
wordene Vergangenheit” (GS V.2:1041; “a past become space,” AP,
871). It assembles all kinds of strange, outdated, and discordant trades
and commodities: a shop sign possibly advertising a hairdresser; a store
selling “Theatrical Tights”; forbiddingly dilapidated stairs leading to a
beauty salon; mosaic thresholds possibly announcing some kind of res-
taurant. These wayward venues cannot be understood as a totality of
determinate meaning; rather, they function as allegories of modernity’s
spiritual fragmentation and social alienation: “Veraltende Gewerbe halten
sich in diesen Binnenräumen und die ausliegende Ware ist undeutlich
oder vieldeutig” (GS V.2:1041; “Antiquated trades survive within these
inner spaces, and the merchandise on display is unintelligible, or else has
several meanings,” AP, 871).
Like the arcades, all of Benjamin’s Paris figures as a topographical
allegory of high capitalist commodity society. Here, the elusive past — an-
cient catacombs and grottoes, fancy imitations of historic styles, a craze
for collecting antiques, exotic imports from faraway colonies — intrudes
into the signs of technological innovation, such as new boulevards and
widened sidewalks, world exhibitions, railroad stations, iron construction,
and electric light fixtures. In this way, the presence of the past decon-
structs the totalizing master-narrative of linear, teleological progress. To
represent this urban heterogeneity, the Passagen-Werk employs literary
montage to assemble shock-like juxtapositions of marginal, neglected, or
half-forgotten details of reality and textual fragments without a unified
totality of meaning:

Methode dieser Arbeit: literarische Montage. Ich habe nichts zu

sagen. Nur zu zeigen. Ich werde nichts Wertvolles entwenden und
mir keine geistvollen Formulierungen aneignen. Aber die Lumpen,
den Abfall: die will ich nicht inventarisieren sondern sie auf die einzig
mögliche Weise zu ihrem Rechte kommen lassen: sie verwenden.
10 ΠROLF J. GOEBEL

[Method of this project: literary montage. I needn’t say anything.

Merely show. I shall purloin no valuables, appropriate no ingenious
formulations. But the rags, the refuse — these I will not inventory
but allow, in the only way possible, to come into their own: by mak-
ing use of them. (N1a,8)]

The topographic montage of Paris is principally constructed through

the viewpoint of the flâneur. Deriving from the nineteenth-century dandy
and aesthete leisurely strolling through the city, Benjamin’s flâneur is less
a historical figure or individual subject than a perspectival medium, read-
ing the collective memory of his city from the silent surfaces of churches,
thresholds, and paving stones: “Beim Nahen seiner Tritte ist der Ort schon
rege geworden, sprachlos, geistlos gibt seine bloße innige Nähe ihm Winke
und Weisungen” (“At the approach of his footsteps, the place has roused;
speechlessly, mindlessly, its mere intimate nearness gives him hints and
instructions,” M1,1). Thus the flâneur functions as the translator of the
silent language of topographic sites into the conceptual language of the
modern urbanite. In this sense he relates to Benjamin’s magic philosophy
of language, which proposes, in “Über Sprache überhaupt und über die
Sprache des Menschen” (“On Language as Such and on the Language
of Man,” 1916), that there is no event or thing in animate or inanimate
nature that does not participate in language in order to communicate its
mental content (GS II.1:140–41; SW 1:62). The classical flâneur’s move-
ments still negotiate the physical confines of real urban topographies and
the visible traces of their local histories. By contrast, the stationary Internet
surfer of today’s digital communication age is sucked into an ever expand-
ing virtual reality that represents the opening of geopolitical boundaries,
the flow of transnational capital, and the seemingly universal dissemination
of data typical of the age of globalization, but seems to subvert the authen-
tic experience of material reality and its spatial depth of field.17
This virtualization of topographic space today harks back to Benja-
min’s theory of the loss of “aura” in the age of technological media.18
By reproducing unique and faraway things, photography and film bring
them closer to any audience, no matter where and when, thus satisfy-
ing modern desires of mass consumption and entertainment distraction.
Like textual translation, these media are less bound to the authority of
an original than to the function of transmittance and change itself. In
fact, by reproducing the original for new audiences, photography and film
destroy the aura of the original, its mysterious authenticity and unique-
ness, which seems to remove the object perceptively even when it is physi-
cally close. As Benjamin notes in “Kleine Geschichte der Photographie”
(“Little History of Photography,” 1931): “Was ist eigentlich Aura? Ein
sonderbares Gespinst von Raum und Zeit: einmalige Erscheinung einer
Ferne, so nah sie sein mag” (GS II.1:378; “What is aura, actually? A
 INTRODUCTION: BENJAMIN’S ACTUALITY Œ 11

strange weave of space and time: the unique appearance or semblance of

distance, no matter how close it may be,” SW 2:518). The object whose
aura is destroyed by technological reproduction can be the classical work
of art and its aesthetic autonomy, or it can be the architectural space of a
city like Paris. Benjamin regards the French photographer Eugène Atget
(1857–1927) as a pre-surrealist artist because his pictures focus on seem-
ingly banal, wayward, and obscure sites rather than on famous and glit-
tering landmarks, and he shot them without any people in them, thus
cleansing Paris of its romantic aura. As a result, photography promotes a
new way of perceiving reality, which promises to be politically liberating:
“Surrealistische Photographie . . . macht dem politisch geschulten Blick
das Feld frei, dem alle Intimitäten zugunsten der Erhellung des Details
fallen” (GS II.1:379; “Surrealist photography . . . gives free play to the
politically educated eye, under whose gaze all intimacies are sacrificed to
the illumination of detail,” SW 2:519).
What began with film and photography in Benjamin’s era acceler-
ates in our age of digital communication technologies.19 Today the aura
of authenticity and uniqueness — both with respect to works of art and
topographic sites — seems increasingly to disappear in virtual reality sce-
narios that can be received all over the world. As television and Internet
images circulate all over the global map, these media effectively demystify
the terrifying or intriguing strangeness of faraway lands, potentially leading
to a salutary subversion of stereotypical notions of the other. However, the
visual image surplus promoted by telecommunications media may also lead
to the uncanny re-auratization of distant places and figures.20 Think, for
instance, of the anonymous man defying a military tank in Beijing during
the Tiananmen Square pro-democracy student revolt in the spring of 1989,
closely followed by the East German woman screaming at a stolid-look-
ing border guard during the equally emotionally charged and visually over-
whelming fall of the Berlin Wall in November of the same year. Recycled
by the mass media, these people’s actions, initially motivated by individual
emotions and political opinions responding directly to a particular time and
place, seem transfigured into symbolic imagery of universal significance.
In contrast to Benjamin’s identification of political aura with Fascism, this
kind of aestheticizing of politics by the mass media is now coded as demo-
cratic self-articulation and anti-authoritarian defiance, but the paradox of
aura — the appearance of (heroic, almost larger-than-life) distance, no mat-
ter how close the technologically mediated image actually is in our living
rooms, has been powerfully reinstated for our times.

III
These principles of translation, criticism, and mediation typical of Benja-
min’s life and work help us to understand his philosophy of actualizing
12 ΠROLF J. GOEBEL

the past for the present. In no unclear terms, Benjamin himself rejects
appropriations anchored primarily in the recipient’s subjectivity and the
cultural horizon of the present rather than in the truth claims of the past
text itself. In his translator essay, he asserts: “ . . . kein Gedicht gilt dem
Leser, kein Bild dem Beschauer, keine Symphonie der Hörerschaft” (GS
IV.1:9; “No poem is intended for the reader, no picture for the beholder,
no symphony for the audience,” SW 1:253). Of course, Benjamin does
not deny the fact that works of art must be read, watched, or listened to;
rather, for him, works of art, like language, have a life of their own and
therefore their unfolding legacy does not depend on the merely subjective
and arbitrary reception by changing audiences. In this sense, translations
do not serve the afterlife of great works of art but, on the contrary, owe
their very existence to the work’s fame: “In ihnen erreicht das Leben des
Originals seine stets erneute späteste und umfassendste Entfaltung” (GS
IV.1:11; “In them the life of the originals attains its latest, continually
renewed, and most complete unfolding,” SW 1:255).
Accordingly, in his Passagen-Werk Benjamin detects in the images
of the past a “historische Index” (historical index), which says that these
images do not merely belong to their own time but attain their “Les-
barkeit” (legibility) at a particular later time:

Und zwar ist dieses “zur Lesbarkeit” gelangen ein bestimmter kri-
tischer Punkt der Bewegung in ihrem Innern. Jede Gegenwart ist
durch diejenigen Bilder bestimmt, die mit ihr synchronistisch sind:
jedes Jetzt ist das Jetzt einer bestimmten Erkennbarkeit.

[And, indeed, this acceding “to legibility” constitutes a specific

critical point in the movement at their interior. Every present day is
determined by the images that are synchronic with it: each “now” is
the now of a particular recognizability. (N3,1)]

On the other hand, in “Über den Begriff der Geschichte” Benjamin

insists that past cultural objects do not simply present themselves to later
generations as timeless treasures. Rather, in opposing the archival compla-
cency of nineteenth-century historicism, the materialist historian must blast
specific moments of the past, moments that are in danger of being forgot-
ten or marginalized by the course of history, out of the continuum of the
“homogene und leere Zeit” (GS I.2:702; “homogeneous, empty time,” SW
4:396) of universal history. This act of rescuing elements of the past is not
an arbitrary and subjective act but only facilitates or completes the internal
dynamic of images, texts, and events, which attain their full understanding
in a shock-like constellation of past and present forged by the critic as a
“Dialektik im Stillstand” (“dialectics at a standstill,” N3.1).21
Benjamin’s theory of actualizing the past raises the important ques-
tion of whether our time qualifies as the “now of recognizability” in
 INTRODUCTION: BENJAMIN’S ACTUALITY Œ 13

which Benjamin’s legacy may come to fruition. In a recent essay on the

possibilities and limitations of actualizing Benjamin’s theory of art, Peter
Bürger has proposed that our era may not be the one in which Benjamin’s
thoughts can attain a higher degree of actuality than in their own time.22
In Bürger’s opinion, the May 1968 uprisings in Paris, when students
and workers appropriated surrealist calls for the integration of imagina-
tion and desire into political reality, may have been the last Benjaminian
“now-time” to date. At that critical moment, surrealist theory, Bürger
believes, did attain a higher degree of actuality than it had achieved in the
1920s, when the first surrealist manifesto was written. He maintains that
no such past is in sight that could be redeemed in our own time, because
a comprehensive perspective on how to rescue a segment of tradition
seems to be shrinking. Bürger’s example is the faithfully reconstructed
Frauenkirche in Dresden. For him, this famous centerpiece of Dresden’s
celebrated Baroque panorama appears like an isolated monument within
Socialist prefabricated housing complexes and the clumsy 1990s architec-
ture surrounding it. Although he concedes that the church (which was
financed by a huge popular fund-raising initiative) has promoted a sense
of social collectivity among the population, he denies that it is the spirit of
the Baroque that has contributed to this collective identity formulation.
Bürger’s pessimistic position rests largely on his assumption that Ben-
jamin lived at a time when, in the organic growth through history of cities
like Paris, the experience of tradition as a lived reality could still be taken
for granted. It was precisely this ubiquitous presence of genuine tradition,
Bürger argues, that allowed Benjamin to propose radical breaks with the
past. By contrast, he contends, our own time has lost this sense of a lived
tradition. Instead of detecting a period of the past whose analysis would
really enlighten the present, cultural studies, unable to resist political
interference in educational institutions and capitalism’s commodification
of culture, has lost its faith in the power of tradition and instead appropri-
ates its objects arbitrarily. Consequently, Bürger doubts that the entire
oeuvre of Benjamin, in all its diversity and contradictions, can be incorpo-
rated into our present; rather, only selected motifs of this thought may be
taken up and continued. Thus Benjamin’s methodological reflections, for
instance his theoretical analysis of the historicity of auratic art, may pro-
mote new ways of thinking about culture. Bürger appeals to the academic
establishment to face this dire situation in order to regain a concept of
tradition that allows for a new, meaningful engagement with works of
the past. He concludes rather vaguely with the unanswered question of
how Benjamin, an advocate of historical rupture who nonetheless thinks
in terms of a lived tradition, might have responded to our petty-minded
attitude (“Kleinmütigkeit”).23
Bürger’s ambivalence toward Benjamin’s actualization, it seems to
me, stands on shaky feet. Problematically equating a meaningful attitude
14 ΠROLF J. GOEBEL

toward the past with continuity and organicity of tradition, he miscon-

strues Benjamin’s notion of the past. For Benjamin, traditions are not
organically grown presences to be taken for granted; instead, the com-
modification of cultural substance by high capitalism in modern cities like
Paris indicates a profound crisis in the relation between past and pres-
ent. People try to compensate for this historical alienation by resort-
ing to simulations, haphazard borrowings, and the frantic collecting of
bits and pieces from the past. Benjamin notes, for instance, that among
the “Traumhäuser des Kollektivs” (“dream houses of the collective,”
L1,3) — arcades, winter gardens, panoramas, factories, and so on — the
museums combine scientific research with a dreamlike nostalgia for bad
taste and a “Durst nach Vergangenheit” (“thirst for the past,” L1a,2).
In this respect Benjamin’s nineteenth century is not at all different from
our own; indeed, it anticipates it strikingly. Certainly Bürger is justified in
doubting that the Dresden Frauenkirche can “rescue” the genuine spirit of
the Baroque. But in a different sense, the edifice — with its combination of
old and new stones, reassembled through authentic building techniques for
contemporary uses (worship, concerts, and tourism) — is nonetheless a strik-
ing allegory (in Benjamin’s sense) of our time. The church’s visually over-
whelming presence — one is tempted to call it its resuscitated aura — signifies
contradictions that are as significant for Dresden’s self-identity as they are for
the self-understanding of Germany as a reunited nation. Like few other recent
architectural landmarks, the Frauenkirche signifies the tensions between the
terrors of Second World War destruction and the popular desire for redemp-
tive healing; between the need for commemorating a grand period of art his-
tory and the vision for new beginnings; between the desire for “authentic”
reconstruction and the recognition that recovering the past must necessarily
remain a process of artful simulation.24
This dialectic seems to haunt cities worldwide. Post-reunification Ber-
lin proudly displays the historic Reichstag façade with its high-tech dome
not far from the corporate futurism of Potsdamer Platz surrounding the
old-fashioned Weinhaus Huth and the remnants of the Hotel Esplanade.
In New York’s post–Rudy Giuliani phase, Times Square, Greenwich Vil-
lage, SoHo, and other parts of gentrified Manhattan begin to resemble
nostalgic theme parks, where historic building substance is restored to sat-
isfy nostalgic desires as well as commerce and tourism. Signifying China’s
international presence, Shanghai showcases a particularly uncanny col-
lage of European colonial architecture and ultra-futuristic skyscrapers that
especially in photographic and cinematic night shots look totally unreal.
Thus we are witnessing everywhere a global city culture that radicalizes
Benjamin’s modernist analysis of the dynamic simultaneity of different
time-layers, the translation of the receding past into the uncertain pres-
ent, and the intrusion of authentic historical remnants into image-driven
urban renewal projects.25
Another random document with
no related content on Scribd:
De Herstelde Gemeente, is er nog eene Luthersche Kerk (naamlijk
voor de uitgewekenen, of de Herstelden,) alhier gebouwd, ter plaatse
alwaar het Dolhuis gestaan heeft: ’t is een ruim gebouw, doch zonder
eenigen cieraad.

De Remonstranten hebben hier ter stede een aartig kerkjen, op de

Keizersgracht bij de Prinsenstraat: er is een goed orgel in.

De volgende zijn de Doopsgezinde Kerken: van de Vereenigde

Vlaamsche- en Waterlandsche, het Lam, dus genoemd naar eene
brouwerij van dien naam welke er weleer stond: De kerk bij de toren,
om dat zij bij de Jan Roodepoorts toren staat; langen tijd heeft deeze
den naam van de Spijker gedragen, om dat zij gebouwd is op eene
plaats alwaar weleer een spijker-pakhuis stond: De Zon, behoorende
aan de afgezonderde Vlaamsche Doopsgezinden: alle deeze kerkjens
zijn wel klein, maar echter aan het oogmerk zeer voldoende: weleer
hadden de oude Vlaamingen nog een kerk, De Kruikjens, dus
genoemd naar een herberg van dien naam daar naast staande; en de
Vriesche Doopsgezinden eene andere, De Arke Noachs genaamd;
doch beiden zijn niet meer in wezen.

De Collegianten vergaderen boven ’t weeshuis dier Gemeente, op de

Keizersgracht over den gewezenen schouwburg.

Nabij de Remonstranten Kerk, hebben de Kwaakers eene

vergaderplaats, kenbaar aan een’ driehoek, die boven den ingang
staat.

In de Houttuinen vergaderen de Hernhutters: ook hebben de

Persiaanen hier ter stede een net kerkjen; er is ook nog een kleine en
nette Grieksche Kerk; op de Oudezijds Voorburgwal; schuin over de
Oude Kerk.

De Portugeesche en Hoogduitsche Jooden, hebben er voords ieder

eene aanzienlijke sijnagoge, die, vooral de eerstgemelde, der
bezichtiginge van den vreemdeling overwaardig zijn.

Ofschoon nu in de meeste Gereformeerde Kerken, zo wel als in de

Oude- en Nieuwe van de Lutherschen, (naamlijk aan het Nieuwe licht
behoorende,) begraaven worde, (die van het Oude licht hebben zig
een kerkhof op Muiderberg verkozen; zie onze beschrijving van dat
dorpjen;) zijn er echter hier ter stede nog vijf groote kerkhoven, aan
afgelegene oorden der stad: de Jooden hebben er drie buiten de stad;
één te Ouderkerk, één te Muiderberg, en één nabij Zeeburg.

Zijn de kerken te Amsteldam, gelijk gebleken is veelen, de verdere

Godsdienstige Gestichten zijn er nog veel talrijker: wij zullen de
voornaamsten met een enkel woord aanstippen. [10]

Het St. Pieters Gasthuis, dat zijnen naam ontleent van één der
Gasthuizen welken weleer hier ter stede waren, komt eerst in
aanmerking: het was in oude tijde de Kloosters der Oude en Nieuwe
Nonnen: alles wat hierin gevonden wordt is ongemeen aan het
oogmerk voldoende; het heeft zijne eigene bakkerij en brouwerij, ook is
er de stads Apotheek in geplaatst: even binnen de groote poort is een
Beiërt, alwaar de bedelaars en arme vreemdelingen drie nachten om
niet kunnen logeeren, ontvangende des avonds en morgens ook spijs
en drank.

Het tegenwoordige Verbandhuis, ook in het Gasthuis zijnde, was

weleer het Pesthuis, dat omtrent den jaare 1616 van daar naar buiten
de Leidsche poort verplaatst, en te klein geworden zijnde, in 1630
weder verplaatst werd, daar het thans nog gezien wordt, mede buiten
de Leidsche poort, een goed stuk wegs landwaards in gelegen: in 1732
is het geheel verbrand; doch ’t werd terstond weder herbouwd, juist
200 voeten lang en breed, en rondsom met een graft omgeven: ter
zijde heeft het een eigen kerkhof, waarop ook sommigen met den dood
gestraften begraven worden—Toen het Dolhuis weggenomen zoude
worden, ter bouwinge van een kerk voor de Herstelde Luthersche
Gemeente, werd aan dit huis een ruimen vleugel gebouwd, die thans
voor een Dolhuis dient.

Het Oude Mannen- en Vrouwen-huis, staande naast het Gasthuis: dit

werd gebouwd uit een loterij, door de Wethouderschap in 1600
opgesteld: het staat op een gedeelte gronds van ’t Oude
Nonneklooster, is een zeer royaal gebouw, en allezins bezienswaardig:
het is niet aangelegd voor armen maar begunstigden, die er een
aangenaam leven leiden; zij moeten bij het inkomen eenig huisraad,
doch voor hun eigen gebruik, medebrengen—in 1605 werd in hetzelve
een put gegraven van 232 voeten diep; bij welke graaving men
onderscheidene beddingen gronds vond; onder anderen ter diepte van
72 voeten, één voet molm, en niet veel voeten dieper veele schelpen
en zeehoorentjens—voor weinige jaaren is dit gebouw, aan de eene
zijde, (op de Kolveniers burgwal,) met een fraajen steenen poort
vercierd: de doorgang vandaar naar de Oude zijds achterburgwal is
overdekt, heeft aan de eene zijde uitzicht door veele schuifraamen op
de opene plaats of ’t bleekveld van ’t huis, en aan de andere zijde
winkelkasten, die aan galanteriekramers enz. verhuurd worden. [11]

Het Burger weeshuis, was weleer het St. Lucie klooster in 1580
daartoe vervaardigd; vóór dien tijd was het fraai herbouwd Logement
de Keizers kroon, het Burger weeshuis: dit huis is groot, aanzienlijk, en
ook zeer rijk.

Het Diaconie weeshuis in de Zwaanenburgerstraat, is een gebouw van

den jaare 1656; dit is mede ongemeen groot; heeft niet alleen zijn
eigen Apotheek, maar ook artzenijtuin.

Het Diaconie-oude Mannen- en Vrouwen-huis, staande op den

Binnenamstel, doet ieder wegens zijne grootte verbazen; maar meer
nog als men het van binnen bezichtigt, door zijne inrichting en de orde
die er over het algemeen in heerscht: het geheele ligchaam der
Amsteldamsche Diaconie is bewonderens waardig, vooral wegens de
onbedenkelijke sommen die het jaarlijks tot onderhoud noodig heeft.
Achter dit huis ontmoet men het Korvers hofjen, in 1722 gesticht uit
eene ervenis van den Heere Jan Corver, Oud-Schepen en Raad der
stad; het staat onder bestuur van de Gereformeerde Diaconie,
wordende er geene anderen dan gehuwde oude lieden zonder
kinderen in geplaatst: zo één van beiden overlijdt moet de nablijvende
in het Diaconie Oude mannen- of vrouwen-huis, bovengemeld,
overgaan—een dergelijk hofjen is daar nabij nog onlangs gebouwd, uit
eene ervenis van den Heere Van Mekeren.

Doet de Diaconie hier ter stede zo veel aan haare Ledemaaten, de

Huiszittenarmen, dat is die geene ledemaaten zijn, worden mede niet
vergeten; de ruime uitdeelingen aan dezelven geschieden thans op
twee plaatsen, beiden mede overbezienswaardig; naamlijk in het Oude
zijds huis-zittenhuis, en in dat aan de Nieuwe zijde; het eerste staat op
de Korte houtgraft, op den grond van den Leprozen tuin, en het andere
op de Prinsegraft bij de Lelijgraft; dit laatstgemelde heeft in de stad drie
ruime turfschuuren.

De Huiszittenmeesters hebben ook nog een Huiszitten weduwen Hof,

in 1650 op den grond van ’t Oud Karthuizers Klooster gebouwd: het is
almede ongemeen groot: in hetzelve worden niet dan weduwen en
hoogbejaarde dochters onderhouden: de kinderen der weduwen
mogen bij hunne moeders woonen, tot dat de meisjens agttien, en de
jongens negentien jaaren bereikt hebben. [12]

Schoon de gezegde gebouwen, ieders aandacht trekken, door hunne

grootte en talrijkheid van huisgezinnen, zij allen worden nog overtroffen
door het Aalmoeseniers Weeshuis, staande op de Prinsegraft bij de
Leidsche straat, in den jaare 1663 aldaar aangelegd, en naderhand
nog vergroot; ’t is bijna 300 voeten breed, en drie verdiepingen hoog;
en er worden bijna 2000 zielen in onderhouden: het is geschikt voor
weezen, wier ouders geene burgers of ledemaaten der Gereformeerde
Gemeente geweest zijn, als mede voor vondelingen, enz.
De Fransche of Waalsche Gemeente, heeft te Amsteldam mede een
zeer aanzienlijk weeshuis, dat ook voor het onderhouden van oude
mannen en vrouwen dient; ’t staat op den hoek van de Vijzel- en
Prinse-graften, en is een gebouw van den jaare 1669: vóór dien tijd
hadden de Waalen hun Weeshuis in de Laurierstraat: het gezin in dit
huis wordt ongemeen ruim onderhouden, en in de daad vrij beter dan
menig ordentelijk Amsteldamsch burger in staat is zijne kleine
huishouding te doen.

De Engelschen hadden weleer een Weeshuis aan de zuidzijde van de

Loojers graft; doch hetzelve was van weinig betekenis: thans hebben
zij een tamelijk fraai Weeshuis op de Oudezijds achterburgwal, bij de
Stoofsteeg, gesticht in den jaare 1782.

De Roomschen hebben een jongens Weeshuis, staande aan de

zuidzijde van de Laurier-graft; het is een vrij goed gebouw; maar komt
niet in vergelijkinge met het Maagdenhuis van deeze Gemeente, op het
Spui, en dat eerst voor weinige jaaren, in de plaats van het oude,
gebouwd is; dit huis gelijkt veel eer naar een paleis dan naar een
weeshuis—Voorheen had deeze gemeente haar uitdeelings comptoir,
op den Nieuwezijds achterburgwal, bij het Spui, doch thans is hetzelve
verplaatst, op den grond van den afgebranden Schouwburg op de
Keizersgraft bij de Huidestraat; alwaar ’t mede eene zeer aanzienlijke
vertooning maakt—Op het voor weinige jaaren bebouwde
Weesperveld, hebben de Roomschen ook een ruim huis voor arme
oude lieden aangelegd: de pracht waarmede het gebouwd is, doet
duidelijk zien dat deeze gemeente eene ruime beurs moet bezitten.

Aan de noordzijde van de Lauriergraft, ontmoet men het Weeshuis der

Luthersche Gemeente, zijnde hetzelve na het midden der voorgaande
eeuw gebouwd; het is een zeer goed gebouw, [13]en is voor weinige
jaaren nog aanmerkelijk verbeterd—dezelfde Gemeente heeft niet
verre van dat weeshuis, naamlijk in de Konijnenstraat, een Hofjen voor
oude Vrouwen, alwaar de inwooners mede zeer goed onderhouden
worden—maar van ongemeen veel meer aanziens en ruimte is het
Nieuwe bestedelingshuis, door deeze Gemeente gebouwd op het
reeds meergemelde Weesperveld; het is een groot en aanzienlijk
gebouw, waarin de oude lieden ook ongemeen wèl onderhouden
worden.

Het weeshuis der Vereenigde Vlaamsche en Waterlandsche

Doopsgezinden, gemeenlijk het Mennonieten Weeshuis genoemd,
staat op de Prinsegraft, tusschen de Vijzelstraat en Reguliersgraft, en
is gesticht in den jaare 1676; zijnde in alle deelen een aangenaam en
luchtig gebouw, waarin de kinderen ook met allen mogelijken zorg,
gevoed, gekleed, en geleerd worden.—Vooraan in de Elandsstraat had
dezelfde Gemeente weleer haar Oude Vrouwenhuis; doch hetzelve is
in 1759 geplaatst, in de Kerkstraat, achter het Weeshuis voornoemd.

Die van de Collegianten, hebben hun Weeshuis, van ouds de Oranje

appel genoemd, ter plaatse alwaar zij hunne vergadering houden, zie
hier vóór.

Onder de godsdienstige gestichten ter deezer stede kunnen ook nog

de volgende geteld worden, als,

Het Stads zijdewindhuis, geplaatst op den Cingel boven het stads

magazijn: hier worden jonge meisjens van 8 tot 14 jaaren, en wier
ouders van de Huiszittenmeesters, of gelijk men zegt, van de stad, en
ook die, wier ouders van de Diaconie trekken, met het winden van zijde
aan werk en geld geholpen, maar middelerwijl ook in het leezen,
schrijven, en de gronden van den Godsdienst onderwezen.

Het Begijnen-hof, in de Kalverstraat, alwaar, gelijk wij reeds zeiden, de

Engelschen hunne Kerk hebben: ’t is reeds een gebouw van den jaare
1389: in 1393 werd het door Hertog Albrecht in bescherminge
genomen: ’t is bebouwd met wooningen voor een zeker tal Begijnen,
die er hunne eigene kerk en Priester hebben: de dochterkens
geneeren zig met allerlei kundig naaldwerk, waarin sommigen van haar
zeer ervaaren zijn.
Het Lazerus of Leprozen-huis, staande bij de St. Anthonies of Jooden
breestraat: sedert de lazerij genoegzaam geheel uit deeze Landen
verdweenen is, dient het Leprozen-huis, voor eenige proveniers, en
sommige simpele lieden. [14]

Van het Dol- of Krankzinnig huis hebben wij reeds gesproken: (zie
boven Bladz. 10).

Het St. Joris hof, staande tegen de oude Waals Kerk: was eertijds het
Pauliniaanen klooster; ’t is nu een Proveniers huis, schoon ’t voorheen
ook voor Leprozen gediend hebbe.

Behalven alle de gemelde gebouwen vindt men hier ter stede nog eene
menigte hofjens en Godsdienstige gestichten, door bijzondere
persoonen van verscheidene Gezinten, met Godsdienstige oogmerken,
aangelegd: de voornaamsten zijn:

Het Deutzen Hofjen, op de Prinsegraft tusschen de Spiegel- en Vijzel-

straat, in 1695 gesticht door Vrouwe Agneta Deutz; er worden oude
vrouwen op geplaatst, die, behalven vrije wooning, 36 guldens aan
geld, 40 mand turf, 20 ℔ boter, 20 ℔ rijst, en 20 ℔ kaarsen jaarlijks
genieten.

Venetia of Maarloops hofjen, naar zijnen stichter Maarloop dus

genoemd, gelijk ook veelen der volgenden den naam naar hunne
stichters draagen: dit hofjen staat in de Elandstraat: behoeftige
Vrouwen van allerleie Gezinten, uitgenomen die van den Roomschen
Godsdienst zijn, genieten er vrije wooning, 50 manden turf, en nog
eenig geld in ’t jaar.

’T Raapen hofjen aan de Noordzijde van de Braak, wordt mede door

behoeftige vrouwen bewoond: zij genieten ieder jaarlijks 25 tonnen turf.

De Huisjens van Bosch staan naast het laatstgemelde Hofjen; in

dezelven wordt alleenlijk vrije wooning genoten.
’T Roeters hofjen, op de Linde graft, is mede gesticht voor behoeftige
vrouwen van den Gereformeerden Godsdienst, die er ook alleenlijk
vrije inwooning genieten.

Het Okkers hofjen in de kromme Palmstraat, bijna geheel herbouwd

zijnde, moet er een gering geld op verwoond worden.

’T Claas Reiniersz. Hofjen op de Keizersgraft, tusschen de Beeren- en

Run-straat, behoort aan de Roomschgezinden, en voert ter spreuke,
Liefde is ’t Fundament; ’t is aangelegd voor Vrouwen die bij ’t inkomen,
voor ééns, honderd guldens moeten geeven.

’T Hamershofjen, is mede voor oude Roomschgezinde Vrouwen.

’T St. Andries Hofjen op de Egelantiersgraft; hier is een kapelletjen in ’t

welk ééns ter week dienst gedaan wordt, door den Capellaan van ’t
Begijnehof.

De Brouwers huisjens in de Wijdesteeg op de Bloemmarkt, behooren

ook aan de Roomschen; als mede [15]

Het Otters hofjen, in de Vinkestraat, en

De Zeven keurvorsten in de Tuinstraat.

Het Suiker hofjen op de Lindegraft, behoort aan de Lutherschen; en is

aangelegd voor oude vrouwen, en vrijsters boven de 50 jaaren: ieder
bewoonster geniet boven vrije wooning, jaarlijks 40 manden turf, 10 ℔
rijst, en drie dukatons aan geld—aan dezelfde Gemeente behoort ook

Het Grillen hofjen, in de Weterings dwarsstraat.

Het Brantzen hofjen, op de Nieuwe Keizersgraft bij de Weesperstraat.

Het Linden hofjen, op de Lindengraft, behoort aan de Doopsgezinden,

als mede
De Hoeksteen in de Lojerstraat, ook

Het Rijpen- of Roozen-hofjen op de Roozegraft.

Zie daar alleenlijk de hoofdtrekken van een schilderij van

Godsdienstigheid, barmhartigheid en menschenliefde, waarop de
Amsteldammers met reden roem mogen draagen.

WERELDLIJKE GEBOUWEN.

In de eerste plaats komt hier ongetwijfeld voor het vorstlijke Stadhuis,

dat met recht den naam draagt van ’t agtste wereldwonder: het staat
op den ruimen dam, meer achterwaards dan het oude Stadhuis in
1652, door de vlamme vernield, aldaar gestaan heeft: in 1648, (des
vier jaaren vóór gezegden brand,) begon men de grondslagen van het
tegenwoordige te leggen; ruim een jaar en negen maanden bragt men
door met het heien van de paalen, die ten getale van dertien duizend,
zes honderd negen en-vyftig werden ingeslagen, des niettegenstaande
werd de bouwing zo spoedig voordgezet, (vooral na het oude huis,
gelijk gezegd is, verbrand was,) dat de wethouderschap reeds op den
1 Augustus 1655 er haare zitting in nam; evenwel had het gebouw toen
nog geen dak, en er werdt nog eenigen jaaren lang aan gearbeid, eer
gezegd kon worden, dat het geheel voltooid was; alles onder opzicht
van de ontwerpers, de beroemde Jacobus van Campen, en Daniel
Stalpert.

Aan dit overheerelijk Stadhuis zijn de krachten der Bouwkunde

uitgeput, waarvan de beschouwing zelve alleen kan overtuigen; [16]het
heeft, behalven de onderste verdieping, waarin de Wisselbank,
gevangenplaatsen, en eenige kelders zijn, drie steenen verdiepingen
en verwelfsels: de breedte bedraagt een tal van ruim 282 voeten, en de
grootste diepte, naamlijk tusschen het voorste en achterste middenste
uitsteeksel, bedraagt omtrent 236 voeten, de kleinste of zijdelijke
diepte omtrent 200½ voeten: zonder den toren is het gebouw weinig
minder dan 117 voeten hoog: alles wat boven den grond is, is
zamengesteld uit witte Breemer en Bentheimer steen, aan alle kanten
met eene toereikende hoeveelheid van glasraamen voordien: in ’t
middenste uitsteekzel van den voorgevel zyn negen ronde boogen,
zeven van welken tot ingangen dienen, de twee overigen zijn met
ijzerene traliën gesloten; met vier steenen trappen gaat men tot deeze
boogen op: in ’t middenste uitsteeksel van den achtergevel, heeft men
eenen langwerpig vierkanten ingang naar welken men langs zes
steenen trappen, voorwaards en ook van beide zijden opgaat: boven
deezen opstal staan rondsom het gebouw negentig Romeinsche
Colommen, ieder, met de cieraadjen, ruim 36 voeten hoog: boven
deeze rij staat een gelijke talrijke rij Corinthische Colommen; alles met
cierlijke festonnen tusschen beiden: op ieder’ hoek van het dak staat
eenen koperen vergulden kroon, die door vier arenden gedragen
wordt; langs de daken zyn twintig dakvensters en agttien
schoorsteenen geplaatst: de middenste uitsteekzels van de voor- en
achter-gevel, zijn ieder met een kap gedekt, waarin overheerelijke
levensgroote marmeren beelden geplaatst zijn; op de lijst van den
voorkap staan drie koperen beelden, naamlijk dat der Vrede, tusschen
die der Voorzichtigheid en Rechtvaardigheid: op de achterkap staat
tusschen de beelden der Maatigheid en Wakkerheid een Atlasbeeld,
den hemelkloot torschende; de toren die rond en met agt halve
Corinthische Colommen omringd is, staat in ’t midden boven den kap
van den voorgevel op een vierkanten voetstuk, en is ruim 66 voeten
hoog: op denzelven staat voor windwijzer het oude wapen der stad: de
toren is met festonnen en andere sieraaden der bouwkunde getooid;
ook heeft hy een kunstig uurwerk en klokkespel, op ’t welk driemaal ter
week een uur gespeeld wordt; de ton van het werk weegt 4474
ponden.

Het zoude ons bestek te veel gevergd weezen, wilde men eene
beschrijving van het inwendige des gebouws van ons [17]vorderen, wij
kunnen er slechts iet weinigs van zeggen; de talrijke vertrekken,
welken er in zijn, zijn allen der bezichtiginge overwaardig; eenigen van
dezelven zijn vercierd met overheerelijke schilderstukken, en
beschilderingen van de voornaamste oude meesters; de
vroedschapskamer munt daarin boven alle anderen uit: op de
wapenkamer zijn ook veele bijzonderheden te zien, voornaamlijk van
oude wapenen, harnassen, enz.

Vooral zijn bewonderenswaardig de beelden, waarmede de openbaare

vierschaar, die in de onderste verdieping gevonden wordt, pronkt: men
ziet er in door drie boogen, die half met gehouwene steenen
toegemetseld, en half met getakte koperen tralien afgesloten zijn: de
ingang ter zijde is door twee zwaare metaalen deuren gesloten;
slangen, zwaarden, bliksems, als mede het oude en nieuwe wapen der
stad, vercieren dezelve: het binnenwerk, zijnde een rechterstoel, bank,
trappen, colommen, beeldwerk, enz. is genoegzaam alles van wit
marmer gehouwen: onder het beeldwerk vertoonen zig Salomon’s
gerecht, Seleucus, die zig ’t oog laat uitsteeken, en Brutus, die zijne
zoons doet onthalzen, alles overkunstig gehouwen.

Op de tweede verdieping munt uit de burgerzaal, over welken men tot

alle de op die verdieping zig bevindende kamers, gaat; deeze zaal, die
met twee zwaare koperen deuren gesloten wordt, is 120 voeten lang,
en omtrent 57 voeten breed: te recht is van deeze zaal gezegd: „Alles
blinkt hier van marmer, en andere kostbaare steen, zo kundig bewerkt,
dat de mans- en vrouwe-beelden niet slechts, maar ook het fruit- en
loofwerk, de bloemen, de korenschoven, de vogeltjens, het zeegedierte
en duizenderleie aartigheden meer, den aanschouwer op ’t levendigste
toelagchen:” midden op den marmersteenen grond, waren twee platte
halve aardklooten van gekleurden steen en geel koper kunstig
ingelegd, doch dezelve zijn door het beloopen reeds geheel
verdweenen; een halven hemelkloot, mede kunstig van geel koper in
denzelfden grond ingelegd, is nog heden te zien: het gewelfsel is fraai
beschilderd; met één woord, deeze zaal doet op het eerste gezicht
verstommen, en bij nadere beschouwing houdt zij de bewondering der
kenneren onafgebroken bezig.
Na het stadhuis verdient de Beurs genoemd te worden: zij is gebouwd
op vijf overwelfde boogen, die in den Amstel, aldaar Rokin geheten,
gelegd zijn: de middenste boog diende weleer ter doorvaart, doch in
1622 werd er een vaartuig met buskruid [18]onder gevonden, aldaar
gelegd zijnde, zoo men zegt, met oogmerk om het gebouw, als de
kooplieden vergaderd waren, in de lucht te laaten springen, en
daardoor de stad eene onherstelbaare schade toetebrengen; want men
moet zig miet verwonderen als men hoort dat de kooplieden op één’
beurstijd somtijds millioenen maalen millioenen schats aan papieren bij
zig hebben: na dien tijd is de gezegde doorvaart gesloten: de Beurs
bestaat uit een vierkant plein, omringd van breede gaanderijen, wier
verwelfsels op 46 pilaaren van blaauwen arduinsteen rusten; aan de
zuidzijde pronkt het gebouw met een cierlijk torentjen, voorzien van
een uurwerk: ’t gebouw is binnenswerks 250 voeten lang, en omtrent
140 voeten breed; is in den jaare 1608 aangelegd, in 1613 volbouwd,
en in 1668 merkelijk vergroot: boven de gezegde gaanderijen is een
zogenaamde Prentekamer; welke naam zij draagt om dat er veele
winkelkassen op gemaakt zijn, die meest door prentekoopers in huur
gehouden worden, en welken er ook dagelijks hunne voorraad
uitstallen; enkel de kassen worden ook door galanteriekramers in huur
gehouden: op dezelfde verdieping vindt men mede het stads
schermschool.

Op het Water staat een afzonderlijke beurs voor de korenkopers, die

weleer slechts van hout was, doch in den jaare 1767 is deeze
weggebroken, en een fraaje steenen beurs in de plaats gezet; zij is
gebouwd in den smaak der groote, of koopmans beurs voornoemd:
niet verre van deeze beurs, op de kolk, staat het Korenmeeters huis,
zijnde een sierlijk vierkant steenen gebouw—achter de Korenbeurs,
aan de andere zijde van het Water, vindt men het Stads Exijnshuis, dat
mede een groot gebouw is, en met hardsteenen gevels pronkt: ’t is in
1637 en 1638 merkelijk vernieuwd en vergroot—bij het zelve staat het
Bierdragers huis van de oude zijde; dat van de nieuwe zijde staat op
het Spui.
Amsteldam heeft drie waagen: de oudste, zijnde een gebouw van ’t
jaar 1560, staat op den Dam, tegen over het stadhuis; boven deeze is
de militaire hoofdwacht; de toegangen tot welke, zo wel als het bordes
daarvoor, is in den jaare 1778 fraai van blaauw arduinsteen vernieuwd
—De tweede waag staat op de Nieuwmarkt, en is de oude St.
Anthonies poort, die in 1617 tot een waag bekwaam gemaakt werd:
boven dezelve is de openbaare leerschool in de Anatomie, de
Snijkamer genaamd; ook worden er veele vreemde dieren, gewassen,
steenen, geraamten, enz. bewaard—de Heelmeesters hebben boven
deeze waag [19]ook hunne Gildekamer—De derde waag staat op de
Botermarkt, en is de gewezene Regulierspoort, in 1668 tot een waag
toebereid.

Voor weinige jaaren is er ook nog een Waterwaag aangelegd, naamlijk

op den Buitenkant bij de Kraansluis.

Het Prinsenhof, of eigenlijker gezegd het Admiraliteits hof 2, was

voorheen het St. Cecilien klooster, gesticht, naar het gevoelen van
sommigen, tusschen den jaare 1342 en 1352; ’t gebouw pronkt nog
met het torentjen van de kloosterkerk: in 1661 is het klooster bijna
geheel weg gebroken, en op deszelfs grond het tegenwoordige
prachtige hof gebouwd.

Het Admiraliteits of ’s Lands zeemagazijn, staat aan den IJ-kant, op

den hoek van Kattenburg; ’t is een ruim gesticht van den jaare 1655,
zijnde 220 voeten breed, en 200 voeten lang: in 1790 brandde het van
binnen geheel uit, doch ’t werd weldra weder in die orde gebragt,
waarin wij het heden beschouwen: voor dit magazijn ligt het scheeps
hok, binnen het welk de oorlogschepen die onttakeld zijn, opgelegd
worden: er leggen altoos fraaje pronkschepen in: nog werkelijk is men
bezig met de onderneeming om aldaar een dok te maaken, doch
veelen deskundigen twijfelen aan den goeden uitslag daarvan—bij ’t
magazijn is ook ’s Lands timmerwerf, zijnde dezelve omtrent 1500
voeten lang—Op een vrij grooten afstand van het magazijn, is ’s Lands
Lijnbaan, benevens die der Oostindische Compagnie; het Huis dier
Compagnie, op der hoek van de Hoogstraat, was tot den jaare 1605
het stads magazijn: het zelve is van tijd tot tijd vergroot—Het
Zeemagazijn derzelfde Compagnie is een geweldig groot gebouw, in
1660 aan den IJ-kant aangelegd; achter het zelve ligt ’s Compagnies
werf; haare Lijnbaan is op Oostenburg.

De gebouwen der Westindische Compagnie, zijn het Huis, op de

Garnaalsmarkt; haar pakhuis staat op Raapenburg, aan den IJ-kant:
weleer hield deeze Compagnie haare vergadering in het gebouw op
den Haarlemmerdijk, thans tot een Heeren Logement dienende: de
gewapende Schutterij betrekt boven hetzelve des avonds eene wacht.
[20]

Onder de groote stads gebouwen munt niet weinig uit de Lombard, of

Bank van leening, staande op den Fluweelen burgwal: in 1548 dat het
huis aldaar gebouwd tot een magazijn voor de huiszittenarmen; doch in
1614 werd het tot een lombard bekwaam gemaakt, en in 1669 nog
merkelijk vergroot: van de panden onder de ƒ 100 wordt slechts een’
penning van iederen gulden per week bepaald; van de panden boven
de ƒ 100 tot ƒ 475 wordt 7¼ ten honderd, en van panden van ƒ 500 en
daar boven, wordt 6 ten honderd ’s jaars betaald: door geheel de stad
heen, woonen inbrengers of inbrengsters, die voor een bepaald loon,
de panden, beneden de ƒ 100 aanneemen, en in de groote Lombard
brengen.

Vijf vleeschhallen waren er voorheen in Amsteldam, twee in de Nes;

doch de kleinste dier twee is voor eenige jaaren weggebroken, en de
groote tevens een goed gedeelte verlengd: de eene was weleer een
kerkjen, St. Pieter toegewijd, gelijk de St. Pieters poort er nog tegen
over is; de andere ’t Margareten klooster; de overige hallen staan op
de Westermarkt, (boven dezelve is de hoofdwacht der wakende
Schutterij,) op de Heeremarkt, en op de Botermarkt: de Jooden hebben
nog eene afzonderlijke hal voor zig.
Amsteldam heeft ook eene Laken- Zijde- en Saai hal, alwaar de
lakens, baajen en karsaajen, gelood en gestaald moeten worden: zij
staat in de Staalstraat, en was weleer de stads steenhouwerij.

In de Kalverstraat, over den Heiligen weg, staat een Schrijnwerkers, of

Kistemaakers pand; ’t was weleer een kerkjen tot het oud
Leprozenhuis behoorende: de stad verhuurt het aan eenige baazen
van het Kastemaakers gild, die er allerlei schrijnwerk in te koop stellen.

De Vischmarkten zijn drie in getal, één aan de oude, en één aan de

nieuwe zijde, (beiden voor zeevisch dienende,) en een rivier
vischmarkt, in de Nes, ter plaatse alwaar weleer de kleine vleeschhal
stond; zie boven.

De Colveniers doelen, alwaar men in vroegeren tijd met vuurroers naar

het wit plag te schieten, is thans een aanzienlijk logement, en voor
eenige jaaren van vooren fraai vertimmerd: ’t was weleer eene sterkte
aan den Amstel tegen de Utrechtenaars; blijkens ’t geen men in een’
steen voor dezelve leest: naamlijk de woorden, Zwicht Utrecht.

Nog zijn er twee andere Doelens, of Schutters hoven: de Hand- en

Voet-boogs, op de Garnalemarkt, thans geschikt tot het Westindisch
[21]huis, voornoemd, en een aanzienlijk logement—tusschen de
laatstgemelde beide doelens is één der vijf stads wapenhuizen; ten
einde van de Brouwersgraft is een ander, dat geweldig groot is, en
tevens tot een korenmagazijn dient; voords zijn aan drie afgelegene
hoeken van de stad drie anderen.

Vijf voornaame stadsherbergen zijn er in Amsteldam: De Nieuwe- en

Oude-zijds heerelogementen, de Oude en Nieuwe herbergen aan het
Y, en een in de plantaadje, die zeer vermaaklijk gelegen is, gelijk de
plantaadje zelve een aangenaam oord is: voorheen waren in dezelve
eene menigte kleine herbergjens voor den burger, doch deezen heeft
men naderhand allen verboden; misschien oordeelde men dat de
burger geene uitspanning noodig heeft—thans is ’t in de plantaadje
intusschen veel ordentelijker, want het krielt er van bordeelen.

De stad heeft ook een eigen Timmertuin, Steentuin, Steenhouwerij,

Scheepstimmerwerf, Geschut- en Klokgieterij, en Proefwerf.

De Nederduitsche Schouwburg stond weleer op de Keizersgraft, (zie

hiervoor, bladz. 9.) doch zij werd in den jaare 1772 ten eenenmaale
door de vlamme verteerd; een andere is kort na den brand op het
Lijdsche plein aangelegd—op de Erwte markt is een fraaje Fransche
Schouwburg, voor rekening van particulieren gebouwd; doch sedert
eenigen tijd, mag dezelve niet gebruikt worden—in de Amstelstraat,
bouwde men in den jaare 1790, een zeer goeden Hoogduitschen
Schouwburg, doch dezelve heeft almede moeten sluiten: eerst door
verloop van het fonds, thans ter oorzaake van de tijdsomstandigheden.

Weleer waren in Amsteldam drie Doolhoven; doch twee derzelven zijn

te niet geraakt; het Oude is nog aanwezig op de Prinsengraft bij de
Loojersgraft: ’t heeft een zeer schoon waterwerk; ook vertoont men er
eenige aloude geschiedenissen door beweegende beeldjens: er is een
houten reuzenbeeld van ongemeenen grootte, en
bewonderenswaardig fraai gewerkt.

Behalven de kerktorens, en die welken op de poorten, het stadhuis,

enz. gevonden worden, pronkt de stad nog met den Jan roodepoorts
toren, op het Cingel: hij draagt den genoemden naam om dat aldaar
weleer het Jan rooden poortjen stond: op denzelven is de
gevangenplaats der stads militie—de Regulierstoren, aan het einde
van de Kalverstraat en Cingel; hij is alzo genoemd om dat de
Regulierspoort aldaar weleer stond: in 1672 werd onder denzelven, om
reden van de omstandigheden van dien tijd, een munt aangelegd;
waarom men ook den toren [22]nog de Muntstoren, en de daaraan
gebouwde voornaame herberg, de Munt noemt: in deezen toren is een
schoon klokkespel——De Haringpakkers toren, van ouds de Heilige
kruistoren genaamd, staat aan den Y-kant, en wordt Haringpakkers
toren genoemd, om de Haringpakkerij, die er nabij is; ook houden de
keurmeesters van den haring in deezen toren hunne vergadering——
de Schreiers toren, staat mede aan den Y-kant, en draagt zijnen naam,
naar eene vrouw, die het schreiend t’scheep gaan van haaren man zo
zeer ter harte nam, dat zij er krankzinnig van werd, welk voorval ook
nog in een’ steen uitgehouwen, en in den torenmuur geplaatst,
vertoond wordt—de Montalbaans toren staat op de Oude schans; de
oorsprong van deezen naam is onzeker—de burgerij heeft hier ook
eene wachtplaats.

Drie Jagthavens die in Amsteldam gevonden worden, kunnen wij mede

onder dit artijkel betrekken: de eene is bij de Oude stads herberg, de
tweede aan den Amstel, voor de hooge sluis, of breede en aanzienlijke
steenen brug, en de derde bij ’t burgerwachthuis, Keerweer genaamd,
ten einde van Kattenburg; uit de twee eerstgemelden zeilt jaarlijks nog
een vloot van kleine vaartuigen, alhoewel zulks thans mede niet met
den ouden luister geschiedt.

Van de stads Kraanen zouden wij, vereischte ons bestek die

naauwkeurigheid, nog iet kunnen zeggen, thans gaan wij dat point met
stilzwijgen voorbij; van de schutsluizen hebben wij reeds met een enkel
woord gewaagd, en zouden meenen derhalven ons artijkel
Wereldlijke Gebouwen hier mede te kunnen sluiten, ware het dat wij
daaronder niet betrokken, de stads tuchthuizen en schoolen, waarvan
wij nog een enkel woord moeten spreeken.

Het eerste gebouw dat ons hierin voorkomt, is het Rasphuis,

gemeenlijk het Boevenrasphuis, ook het Tuchthuis geroemd: hetzelve
wordt gevonden op den Heiligen weg, en was weleer het Clarissen
Klooster: in 1595, werd het tot een tuchthuis voor de mans bekwaam
gemaakt: ’t is een gebouw allezins der bezichtiginge waardig, vooral
wegens de orde welke er in heerscht, die te aanmerkelijker wordt,
wanneer men nagaat dat de bewooners, eene talrijke hoop dier
wezens zijn, welken op eene der uiterste grenzen van de vatbaarheden
van den mensch staan, tot de ergste grouwelen in staat zijn, en echter
binnen de muuren [23]van dit huis, in behoorelijken tucht gehouden, ja
zelfs tot Godsdienstoefening genoodzaakt worden.

’T gewezene Ursulen klooster heeft jaaren lang gediend voor een

vrouwen Tucht- of Spin-huis; doch bij den aanbouw van een groot
stads Werkhuis op ’t Weesperveld, is hetzelve ten onbruike geraakt, in
zo verre het tuchtigen van vrouwlieden betreft; thans dient het tot
inquartiering van militie; de schuldige vrouwen worden nu in het
algemeene Werkhuis voornoemd geplaatst.

Het Willige rasphuis voor vrouwlieden, dat weleer aan den Y-kant
stond, en ter weeringe van bedelaarij diende, niet alleen, maar ook ter
gevangenplaatse van vrouwen, wier gedrag opsluiting verdiende, en
wier naastbestaanden de kosten van een bijzonder Beterhuis niet
konden draagen, almede door den aanleg van het voornoemde
algemeene Werkhuis, ten onbruike geraakt zijnde, werd de grond
daarvan bebouwd, met het allen lof verdienende Kweekschool voor
de Zeevaart; eene instelling die Amsteldam eere aandoet, en ons ’t
ons voorgeschreven bekrompen bestek doet betreuren; want gaarne
weidden wij ten breedsten over het aanleggen van die lofwaardige
schoole uit.

Het Verbeterhuis, staat op de schans niet verre van het

Weteringspoortjen; ’t was weleer een huis dat diende ter genezinge
van die met schurft of kwaadzeer besmet waren; het huis dient voor
particuliere opsluitingen, echter moet zulks geschieden op verlof van
de Regeering, die ook den Vader van hetzelve aanstelt.

Men heeft in Amsteldam voords een zeer aanzienlijke Doorluchtige

schoole, (Athenæum illustre,) ’t gebouw was weleer een kerkjen van ’t
Agnieten klooster, naderhand een pakhuis voor de Admiraliteit,
waartoe de onderste verdieping nog gebruikt wordt; boven de
leesplaats, is eene aanzienlijke stads boekerij, die eenmaal per week
voor ieder openstaat; alle de boeken zijn met koperen kettingjens aan
de kassen vastgemaakt.
Voorheen waren in deeze stad twee Latijnsche schoolen, thans is er
maar één, staande op de Cingel tusschen de Munt en den Heiligen
weg: ’t is een gebouw dat allezins aan het oogmerk beantwoordt: naast
hetzelve staat de wooning van den Rector.

De Huiszitten- of Stads-schoolen verdienen hier ook aangemerkt te

worden: zij zijn aangelegd voor de kinderen dier behoeftigen welke
[24]geene ledemaaten der Gereformeerden zijn, en derhalven niet door
de Diaconie onderhouden worden, deeze heeft haare eigene schoolen.

Boven de Vleeschhal in de Nes, is de vergaderplaats van de Opzieners

over het Genootschap der Geneesmeesteren—de aanzienlijke stads
Kruidtuin is in de Plantaadjen aangelegd.

Na het aanstippen van alle deeze kweekschoolen der geleerdheid,

waarbij wij veele andere particulieren zouden kunnen noemen, boven
al het beroemde Vergaderingshuis der Maatschappy Felix Meritis,
waarvan nader ons art. Bijzonderheden, zoude het niet onvoegelijk
zijn hier vervolgends iet te zeggen van de geleerde mannen die de
wereldberoemde stad Amsteldam uit haaren schoot heeft zien geboren
worden; dan, het getal derzelven zoude eenige bladzijden vorderen die
wij echter van ons bestek niet kunnen missen; ten allen tijde hebben de
kunsten en weetenschappen in deeze stad gebloeid, en het welk te
bewonderenswaardiger is, daar Amsteldam eigenlijk den troon des
koophandels genoemd mag worden; ja nog heden, nu zij de
gevaarlijkste verdeeldheid in haare ingewanden voelt wroeten; nu het
gezicht van duizende krijgsknechten haar dagelijks verschrikt; nu zij
telkens voor de gevaarlijkste uitbarstingen beeft, nu nog werkelijk tellen
de Amsteldammers onder zig zulk een groot aantal geleerden, als zij
mogelijk nimmer onder zig hebben kunnen tellen: vooral vindt men die
loflijke voorwerpen in den achtingwaardigen burgerstand.

KERKLIJKE REGEERING.
Ingevolge onze gewoonte in het reeds afgewerkt gedeelte van ons
uitgebreid plan, bepaalen wij ons hier ook weder alleenlijk tot de
Gereformeerde, of Heerschende kerk in Amsteldam: deeze gemeente
dan wordt bediend door 29 Predikanten, één van welken in de
Hoogduitsche taale moet prediken: de Gasthuiskerk had weleer haar
afzonderlijken Predikant; doch thans predikt deeze ook op zijn beurt in
de andere kerken, gelijk de overige Predikanten ook de Gasthuiskerk
op hunne beurt moeten waarneemen: de gewoone kerkenraad bestaat
voords uit gemelde Predikanten, een gelijk getal Ouderlingen, waarvan
jaarlijks de helft afgaan, gelijk ook van de Diaconen, die 42 in getal zijn,
en een afzonderlijk Collegie uitmaaken, doch van den grooten
kerkenraad ook leden zijn: den Diaconen zijn 12 Diaconessen
toegevoegd, [25]die voor al het vrouwlijke in dat groote ligchaam zorg
draagen; voorheen zond de Wethouderschap twee Gemagtigden in
den kerkenraad; doch sedert eenige jaaren vindt zulks geen plaats
meer: in gevalle van eene vacature onder de Predikanten, worden
Burgemeesteren om handopening tot het doen van een beroep
verzocht; na bekomen verlof, maakt de gewoone kerkenraad een
nominatie van drie, het zelfde doet het Collegie van Diaconen: deeze
dubbelde nominatie wordt in den grooten kerkenraad tot een drietal
gebragt, en daaruit wordt bij meerderheid van stemmen één verkozen,
op welke verkiezing vervolgends de goedkeuring van Burgemeesteren
verzocht wordt.

WERELDLIJKE REGEERING.

Deeze bestaat uit een Collegie van 36 Raaden, of Vroedschappen, 4

regeerende Burgemeesters, 9 Schepenen, en één’ Schout: eigenlijk
zijn er 12, zo afgegaane als regeerende Burgemeesteren, die den
Oud-raad uitmaaken, en hunne bijzondere functie hebben: de
Vroedschappen behouden hunne post levenslang, doch
Burgemeesteren en Schepenen worden jaarlijks, op Vrouwendag,
veranderd: bij ’t afsterven van één’ der Raaden, wordt in de
opengevallene plaats door het Collegie zelve eenen anderen verkozen: