VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

PhÇn I

VÏ m¹ch ®iÖn tö b»ng orCad

I. VÏ m¹ch

- Më ch−¬ng tr×nh nh− sau: Start/Programs/ vμ chän ®Õn ch−¬ng tr×nh

Capture.

- Mμn h×nh lμm viÖc ®−îc chØ ra nh− h×nh sau:

1
- §Ó b¾t ®Çu mét b¶n vÏ b¹n vμo File/ New/ Project. Sau ®ã lμ ®Õn tiªt
môc lùa chän kiÓu thùc hiÖn vμ tªn cña b¶n vÏ.

2
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

Chän kiÓu Schematic: thiÕt kÕ s¬ ®å nguyªn lý.

- B−íc tiÕp theo ta thÊy cöa sæ lμm viÖc nh− h×nh vÏ

Project : dù ¸n, bao gåm vÊn ®Ò chÝnh vμ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan.
Nh− b¹n nh×n thÊy trªn h×nh Project cña ta gåm: Design
Resources, Outputs vμ Referenced Projects.
- §Ó b¾t ®Çu qu¸ tr×nh vÏ b¹n kÝch vμo PAGE1 ®Ó hiÖn ra trang tr¾ng
vμ b¾t ®Çu qu¸ tr×nh vÏ.
ThiÕt lËp c¸c th«ng sè cho b¶n vÏ:
- Khæ giÊy: Ta cã c¸c khæ A0, A1, A2, A3, A4. Qu¸ tr×nh chän nh−
sau:
Tõ menu chÝnh cña ch−¬ng tr×nh chän Option/Design Template/ chän
Page Size, chän ®¬n vÞ hÖ met b»ng c¸ch nhÊn vμo nót Option
Milimeters tõ ®©y b¹n cã thÓ chän c¸c lo¹i khæ giÊy theo tiªu chuÈn
huÆc cã thÓ chän khæ tuú ý ë nót Custom

3
- TiÕp theo chän kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ch©n ë nót Pin-to-Pin
Spacing(th«ng th−êng ta chän gi¸ trÞ chuÈn ngÇm ®Þnh lμ 2,54mm=0.1
inch = 100 mil)
- Ghi c¸c th«ng tin cña b¶n vÏ: kÐo mμn h×nh vÒ d−íi cïng bªn ph¶i
khung ghi c¸c khung tªn hiÖn ra:

4
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

- Môc Title(tªn b¶n vÏ ), nhÊn chuét vμo dßng nμy, ch÷ chuyÓn sang
mμu ®á, sau ®ã kÝch chuét ph¶i chän Edit Properies, gâ tªn b¶n vÏ
trong « Value, ta cã thÓ chän font ch÷ khi nhÊn nót Change:

- Document Number: sè
b¶n
- Rev : thø tù b¶n vÏ
- Date: ngμy th¸ng n¨m vÏ,
ngÇm ®Þnh lμ thêi gian cña
PC b¹n ®ang dïng, muèn
söa còng lμm t−¬ng tù nh−
trªn.
- Ngoμi ra tuú tõng yªu c©u
mμ b¹n cã thÓ vÏ thªm
khung vμ ghi thªm c¸c dßng ch÷ ë khung tªn, b»ng c¸ch chän ®èi
t−îng vÏ ®−êng th¼ng vμ chän Place/ Text
C¸ch thùc hiÖn t¹o mÉu b¶n vÏ chuÈn:

5
- Chän vÒ gãc
d−íi b¶n vÏ chän
vμ xo¸ khung tªn
mÆc ®Þnh:

- TiÕn hμnh vÏ
khung tªn
chuÈn sö
dông c¸c ®èi
t−îng vÏ h×nh vu«ng, ®−êng th¼ng vμ ch÷ (text) trªn thanh c«ng
cô.

T¹i h×nh vÏ trang sau nμy sÏ tiÕn hμnh lμm quen víi c¸c ch−c n¨ng cÇn
thiÕt cña ch−¬ng tr×nh. Bªn trªn lμ c¸c menu lùa chän, bªn ph¶i lμ c¸c
chøc n¨ng cÇn thiÕt cho vÏ m¹ch, ®Ó hiÓu thªm vÒ chóng ta cã thÓ tù
tiÕn hμnh kÝch vμo vμ thùc hiÖn thö, lμm mét sè lÇn lμ cã thÓ hiÓu vμ
quen thao t¸c ®−îc

6
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

C¸c phÇn chän ®Ó liªn kÕt

chi tiÕt

- §Ó lùa chän linh kiÖn b¹n chän Place/Part huÆc nhÊn phÝm P

7
- Ch−¬ng tr×nh sÏ dÉn b¹n ®Õn c¸c th− viÖn thiÕt bÞ

Tªn thiªt bÞ

H×nh d¹ng

8
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

C¸ch bè trÝ linh kiÖn cña Orcad lμ thμnh c¸c nhãm nh− b¹n thÊy t¹i
môc Libraries: nh− Trasistor, Connector(c¸c thμnh phÇn kÕt nèi),
Arithmetic(thuËt to¸n)..... Kh«ng ph¶i lóc nμo tÊt c¶ c¸c th− viÖn ®Òu
hiÖn hÕt lªn cöa sæ, b¹n cã thÓ bæ xung nã b»ng c¸ch nhÊn vμo nót
Add Library/ vμ chän thªm bÊt kú th− viÖn nμo(theo ®−êng dÉn) vÝ dô
nh− t«i chän Counter.olb

Ta sÏ cã thªm th− viÖn ®−îc hiÖn lªn nh− sau, trong qu¸ tr×nh vÏ nÕu
thiÕu bÊt kú th− viÖn nμo b¹n còng cã thÓ tiÕn hμnh t−¬ng tù ®Ó t×m ra
chóng theo c¸c thao t¸c nh− trªn.

phÇn võa chän

9
- NÕu kh«ng biÕt linh kiÖn thuéc th− viÖn nμo b¹n cã thÓ nhÊn vμo
môc Part Search, ë ®©y t«i chän 74LS90, sau ®ã nhÊn Begin Search

Gâ tªn linh kiÖn cÇn t×m

N¬i t×m

- TiÕn hμnh bè trÝ linh kiÖn t¹i vÝ trÝ sao cho hîp lý, kÝch chuét ph¶i ®Ó
kÕt thóc, ë ®©y t«i vÏ mét m¹ch ®Õm xung dïng 1LED 7 v¹ch cho nªn
cÇn IC 74LS90, 74LS47, 74LS75, mét Jumer nèi ®Õn nguån cung cÊp.

- Sau khi lùa chän ®ñ linh kiÖn ta tiÕn hμnh nèi m¹ch

10
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

- Víi ch−¬ng tr×nh Orcad th−êng ngÇm ®Þnh ch©n nguån vμ ch©n
®Êt cho nªn ta sÏ kh«ng thÊy hiÖn lªn mμn h×nh, b¹n cã thÓ vÏ theo
chÕ ®é ngÇm ®Þnh, nÕu kh«ng ®Ó thuËn tiÖn ta cã thÓ lμm xuÊt hiÖn c¸c
ch©n ®ã theo qu¸ tr×nh nh− sau: 1. KÝch chuét ph¶i vμo linh kiÖn cÇn
biÕn ®æi, chän EditPart

11
 B¹n thÊy hai ®Êu trßn ®á bªn trªn vμ bªn d−íi, kÝch chuét ph¶i
vμo vßng trßn bªn trªn chän Properties

- B¶ng ®Æc tÝnh ch©n: « Name lμ tªn cña ch©n ®ã ë ®©y lμ ch©n
cÊp nguån Vcc, « Number: sè thø tù cña ch©n ®ã, ë ®©y lμ ch©n sè 5, «
Shape: h×nh d¹ng cña ch©n, ë ®©y lμ lo¹i ch©n cã ®é dμi b»ng kh«ng, «
Type kiÓu ch©n ë ®©y lμ ch©n cÊp nguån.
B¹n muèn cho hiÓn thÞ ch©n nμy h·y nhÊn vμo Pin Visible, vμ
chän Line ë « Shape, sau ®ã nhÊn OK. TiÕp tôc nh− vËy víi c¸c ch©n
cßn l¹i, vμ c¸c linh kiÖn kh¸c.

12
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

§· chän

Còng víi c¸c thao t¸c kÝch chuét ph¶i vμ chän Edit Part b¹n còng
cã thÓ ®Æt l¹i vÞ trÝ ch©n cho c¸c linh kiÖn, dïng tr−êng hîp nμy cho
c¸c m¹ch phøc t¹p cÇn ph¶i chuyÓn vÞ trÝ ch©n cho dÔ nèi d−¬ng
®iÖn.

13
 - C¸c chøc n¨ng gióp cho qu¸ tr×nh nèi m¹ch nh− h×nh vÏ sau:

(Shift+W)Dïng ®Ó ®Êu nèi c¸c ch©n linh kiÖn theo d¹ng ®−êng
m¹ch ®¬n(®−êng m¹ch ®¬n lμ ®−êng m¹ch gièng nh− chóng ta hay vÏ
ë vë ghi chÐp).
(Shift+B)Dïng ®Ó kÕt hîp nhiÒu ®−êng m¹ch víi nhau, gäi
lμ ®−êng BUS

§−êng BUS

Nh− b¹n thÊy trªn h×nh vÏ hai IC8051 vμ 82C82 cã c¸c ch©n t−¬ng
øng tö 32-39 nèi vμo 8-1 vμ nèi ®Õn mét ®−êng m¹ch kh¸c ta dïng 1
®−êng BUS sÏ lμm cho h×nh gän gμng h¬n nhiÒu.
(Shift+J)§iÓm nèi, b¹n kÝch vμo ®©y lμ di chuyÓn ®Õn ®iÓm nèi
gi÷a hai ®iÓm(nh÷ng ®−êng c¾t ngang nh−ng kh«ng nèi th× ta kh«ng
sö dông ®iÓm nμy nÕu kh«ng ch−¬ng tr×nh sÏ b¸o lçi).
(Shift+E)Dïng t¹o phÇn tö cña ®−êng BUS, vÝ dô nh− h×nh sau mét
®−êng BUS cã 5 phÇn tö nèi vμo, ®Çu tiªn b¹n chän ®−êng BUS vÏ sau
®ã vÏ c¸c phÇn tö.

14
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

(Shift+X)Dïng ®Ó ng¾t c¸c kÕt nèi, khi c¸c ch©n linh kiÖn kh«ng
sö dông ®Õn b¹n chäc chøc n¨ng nμy vμ di chuyÓn ®Õn ch©n ®ã ®Ó
chän chøc n¨ng kh«ng dïng khi ®è ch−¬ng tr×nh míi kh«ng b¸o lçi

H×nh trªn b¹n ®Ó ý thÊy ch©n sè 17 kh«ng dïng ®Õn ta chØ thÞ b»ng dÊu
ng¹ch chÐo ®Ó chØ thÞ kh«ng nèi.
Bªn c¹nh ®ã ch−¬ng tr×nh cßn cã c¸ch chøc n¨ng cho phÐp vÏ
h×nh vu«ng, trßn, ®−êng th¼ng, t¹o c¸c logo riªng.....

-KÕt thóc qóa tr×nh nèi d©y ta cã b¶n vÏ nh− sau:

15
 -ViÖc bè trÝ linh kiÖn nhiÒu trªn mét b¶n vÏ lμ rÊt khã kh¨n do
vËy ch−¬ng tr×nh cho phÐp trong mét dù ¸n b¹n cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu
b¶n vÏ kh¸c nhau, ch¼ng h¹n nh− ë vÝ dô nμy chóng ta ch−a cã nguån
n¾n dßng cÊp cho bé ®Õm ta sÏ vÏ nã ë b¶n vÏ sè 2.
- Qu¸ tr×nh thùc hiÖn: thu nhá cöa sæ ®ang lμm viÖc l¹i. §Ó cho
hiÖn lªn cöa sæ Project, kÝch chuét ph¶i vμo SCHEMATIC, chän New
Page. Ch−¬ng tr×nh ngÇm ®Þnh trang tiÕp lμ trang sè 2, nÕu kh«ng thay
tªn b¹n cã thÓ nhÊn OK . Mét cöa sæ lμm viÖc tr¾ng suÊt hiÖn b¹n
thùc hiÖn vÏ nh− qu¸ tr×nh b×nh th−êng

KÕt qu¶ ta ®−îc m¹ch nguån tuyÕn tÝnh nh− sau

lêi gi¶i thÝch

- Th«ng th−êng ®Ó thuËn tiÖn cho qu¸ tr×nh thiÕt kÕ, qu¸ tr×nh lμm
m¹ch in vμ qu¸ tr×nh l¾p gi¸p th× b¹n nªn ghi c¸c lêi gi¶i thÝch trªn
m¹ch. Ch¼ng h¹n nh− ë m¹ch nguån ta dung hai ®Êu nèi(Jumper), mét
®Õn nguån 220VAC th× ta cã mét dong ghi chó lμ "®Õn 220VAC", vμ
16
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

mét Jumper ®Õn bé ®Õm ta còng ghi lμ "®Õn bé ®Õm trang 1". Thùc
hiÖn chøc n¨ng nμy chän Place/Text huÆc nhÊn Shift+T

C¸ch in b¶n vÏ :

1. ThiÕt lËp m¸y in:

- Chän File/ Print Setup:

- C¸c th«ng sè thiÕt lËp nh− thiÕt lËp m¸y in bÊt kú trªn
Windows:

17
 2. Qóa tr×nh in
Chän tØ - Sau khi thùc hiÖn viÖc thiÕt lËp th«ng sè cho m¸y
in(chän m¸y in, khæ giÊy,...)
- Tr−íc khi in chon chÕ ®é xem tr−íc khi in:

Sè
Chän ®é
b¶n in
lÖch

Chän in
®en tr¾ng
hay mμu

C¸c chøc n¨ng kh¸c kh«ng cã g× ®Æc biÖt chØ cã chøc n¨ng
chØnh ®é lÖch, tuú sù lùa chän cña b¹n sao cho hîp lý, th«ng th−êng
®Ó cho tiÖn ®ãng ta chän ®é lÖch cña trôc X lμ 0,6.
Sau ®è chän OK.

18
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

Chän Phãng Chän chøc

in to thu n¨ng
nÕu nhá nμyKh«ng
Ch©p nhËn
chÊp
nhËn

19
 PhÇn II
VÏ M¹ch In

Qóa tr×nh chuyÓn tõ m¹ch nguyªn lý sang m¹ch in:

- T¹i b¶n vÏ l−u b¶n vÏ ra file: .mnl(T¹o c¸c liªn kÕt gi÷a c¸c thiÕt bÞ
víi nhau).
- Më ch−¬ng tr×nh Layout Plus.
- Chän New(VÏ b¶n m¹ch chÝnh).
-

-Ch−¬ng tr×nh sÏ t¶ivÒ(Load) mét mÉu kÝch th−íc, nÕu chän

DEFAULT tøc lμ ta chän kÝch th−íc ngÇm ®Þnh cho m¹ch in(th«ng
th−êng ta chän lu«n v× ch−a biÕt kÝch th−íc m¹ch in)
- TiÕp theo ch−¬ng tr×nh sÏ t¶i file : .mnl mμ b¹n ®· l−u ë trªn, ë giai
®o¹n nμy b¹n chØ viÖc chän ®óng ®−êng dÉn ®Õn nã lμ ®−îc.
-TiÕp theo ch−¬ng tr×nh sÏ l−u file m¹ch in víi ®u«i: .max, b¹n cã thÓ
chän th− môc ngÇm ®Þnh huÆc th− môc kh¸c.
- Ch−¬ng tr×nh sÏ tù ®éng cËp nhËt c¸c ch©n m¹ch in, theo c¸c th«ng
sè cña b¶n vÏ nguyªn lý:

- NÕu nh− thμnh phÇn

nμo ch−a cã ch©n hμn
20
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

th× ch−¬ng tr×nh sÏ yªu cÇu b¹n chän, khi ®ã ta kÝch vμo nót mòi tªn
nh− h×nh vÏ(Link existing......).
- Sau khi hoμn tÊt b¹n cã ®−îc mét h×nh bè trÝ linh kiÖn d¹ng nh− h×nh
vÏ:

- Tõ b−íc nμy tuú theo t− duy vμ kinh nghiÖm mμ b¹n sÏ chÕ t¹o ®−îc
m¹ch in cã hay kh«ng cã d©y c©u, vμ nhanh hay chËm.
- §Ó cho tiÖn quan s¸t ta Èn c¸c d©y nèi b»ng viÖc nhÊn vμo nót
Reconnect

- TiÕp theo di chuyÓn c¸c linh kiÖn (viÖc nμy cã thÓ b¹n ph¶i lÆp ®i
lÆp l¹i nÕu m¹ch in vÏ l©u vμ nhiÒu d©y c©u).
-Chän sè líp cho m¹ch in nh− sau:

21
- Chän líp nh− sau, b¹n kÝch chuét vμo c¸c líp kh«ng muèn vÏ

- Th−êng t¹i VN ta chØ dïng mét líp. KÝch chuét ph¶i chän Properies,
vμ

xo¸ bá
- Sau ®ã thu mμn h×nh
hiÖn t¹i vμ chän
Obstacle Tool:

§Ó chän khung m¹ch in cÇn vÏ, b¹n sÏ vÏ mét h×nh vu«ng cã c¸c linh
kiÖn n»m bªn trong.

22
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

-Sau ®ã chän
Auto/
Autoroute/Boar
d ch−¬ng tr×nh
b¾t ®Çu thùc
hiÖn vÏ

- Tuú theo b¹n mμ b¹n cã thÓ cã ngay m¹ch in vμ còng cã thÓ mÊt
hμng giê.
- NÕu nh− m¹ch in ch−a tho¶ m·n theo yªu cÇu th× b¹n cã thÓ bè trÝ l¹i
c¸c linh kiÖn: + Chän nót Refresh All.

Khi ®ã tÊt c¶ c¸c

d©y nèi linh kiÖn sÏ
®−îc xo¸ bá vμ b¹n
cã thÓ ®Æt l¹i vÞ trÝ
cña linh kiÖn sau cho lîp lý h¬n. Vμ l¹i tiÕn hμnh lÆp l¹i cho ®Õn khi
tho¶ m·n yªu cÇu ®Ò ra.
- Chó ý trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ kh«ng ph¶i lóc nμo b¹n còng chän
®−îc footprint tho¶ m·n, v× cã thÓ trong th− viÖn cña nã kh«ng cã, khi
®ã chóng ta cã thÓ chän mét thiÕt bÞ nμo ®ã cã footprint lín h¬n huÆc
b»ng c¸i chóng ta ®ang cÇn huÆc lμ b¹n cã thÓ chän nót nhÊn Cancel.
Sau khi qu¸ tr×nh chän ch©n hoμn tÊt ta sÏ tiÕn hμnh söa ch÷a bæ sung
sau.
- §Ó thùc hiÖn ®−îc viÖc söa ch÷a hay bæ sung b¹n kÝch chuét ph¶i
vμo linh kiÖn ®ã (linh kiÖn sÏ ®æi mμu), chän Properties

23
-Chän Footprint

- TiÕp theo b¹n sÏ chän footprint thÝch hîp.

C¸ch in b¶n m¹ch in,
24
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

- Tuú theo sè líp mμ b¹n chän c¸ch in kh¸c nhau:

+ Vμo Option/ Post Process Settings

+KÝch chuét vμo líp nμo mμ b¹n muèn in(VN th«ng th−êng thùc hiÖn
2 líp sÏ dÔ h¬n cho nªn th−êng chØ cã líp TOP vμ BOTTOM)

25
B¹n chän sao cho tÊt c¶ c¸c « cßn l¹i chuyÓn mμu ®en nh− h×nh trªn,
sau ®ã kÝch chuét ph¶i chän Preview/ thu nhá cöa sæ Post Process
+Vμo File chän
Print/Plot

Chøc n¨ng nμy chän

th× c¸c lç m¹ch in sÏ
më

In ©m b¶n(s¶n xuÊt
m¹ch th× ph¶i in ©m
b¶n)

Th«ng th−êng chän c¸c chøc n¨ng nh− h×nh, nÕu muèn xuÊt file sang
ch−¬ng tr×nh kh¸c nh− Autocad th× b¹n chonk DXF, vμ file ®−îc xuÊt
sÏ cïng th− môc víi file nμy. Ta chän Mirror ®Ó s¶n xuÊt m¹ch, bá
chøc n¨ng nμy ®Ó in m¹ch ra ®äc, khi in Mirror b¹n dïng giÊy Can
huÆc bãng kÝnh.

26
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

III. X©y dùng th− viÖn thiÕt kÕ riªng

Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ kh«ng ph¶i lóc nμo b¹n còng cã ®−îc lo¹i
linh kiÖn ®óng theo yªu cÇu c¶ ë m¹ch nguyªn lý vμ m¹ch in. NhÊt lμ
t¹i n−íc ta c¸c linh kiÖn ®iÖn tö hÇu nh− kh«ng râ rμng. Qu¸ tr×nh t¹o
lÞnh kiÖn míi nh− sau:
1. T¹o linh kiÖn míi: - Ch−¬ng tr×nh vÏ m¹ch orcad Capture

- Chän New/Library

27
- TiÕp theo b¹n chän c¸c th«ng sè cña thiÕt bÞ ®Þnh t¹o míi: Môc
name: b¹n gâ tªn thiÕt bÞ cÇn lμm ch¼ng h¹n: Chi_Thi_Kim . PCB
Footprint chän lμ 2(v× cã 2 ch©n).

-Mμn h×nh suÊt hiÖn mét mÉu h×nh tr−íc, trªn thanh c«ng cô vÏ
b¹n co thÓ chän lùa c¸c c«ng cô vÏ h×nh phÝa ph¶i(vu«ng, trßn, elip,

28
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

®−êng th¼ng, ®a ®−êng, c¸c ký tù theo chuÈn IEEE), ®Ó t¹o thμnh h×nh
cÇn vÏ.
- KÕt thóc b¹n ®ãng cöa sæ lμm viÖc nh−ng nhí lμ ph¶i l−u b¶n
vÏ t¹i th− viÖn nμo ®ã.
- Khi sö dông b¹n chØ viÖc gäi tªn thiÕt bÞ ®ã ë môc Place/Part
2. T¹o ch©n m¹ch in míi:
- Ch¹y ch−¬ng tr×nh Layout Plus
- Vμo mμn h×nh lμm viÖc bÊt kú chän File/Library Maneger

- Mμn h×nh lμm viÖc suÊt hiÖn nh− h×nh:

29
- TiÕp theo b¹n chän tªn cña footprint vμ hÖ ®¬n vÞ chuÈn

- Ch©n m¹ch in cña linh kiÖn thùc chÊt lμ c¸clç(hole) ®Ó hμn linh kiÖn,
kÝch chuét ph¶i vμ chän New. ë ®©y ChØ thÞ kim cã hai ch©n c¾m nªn
t«i chän lμ 2, khi thiÕt kÕ b¹n ph¶i chó ý ®Õn kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c
ch©n sau cho ®óng

30
 VÏ vμ thiÕt kÕ m¹ch in b»ng Orcad

- KÕt thóc b¹n ®ãng cöa sæ lμm viÖc vμ chän th− môc l−u ch©n linh
kiÖn võa t¹o.

Còng víi c¸c thao t¸c nh− trªn b¹n cã thÓ t¹o th− viÖn riªng cho
m×nh

31