yani f(x)-f(y)>1 olur. Bu ise çelişkidir.

Bu çelişkiye f in IR üzerinde düzgün

sürekli olduğunu varsayarak düştük. O halde f(x)=x2 fonksiyonu IR üzerinde
düzgün sürekli değildir.

Örnek 2.3.36. Her x ∈[0,1] için f(x)= x2 şeklinde tanımlanan f fonksiyonu

ε
[0,1] aralığı üzerinde düzgün süreklidir. Her ε>0 için δ = alırsak
2

x-y< δ ve x,y ε [0,1] olduğunda

f(x)-f(y)= x2-y2= (x-y) (x+y)

= x-y. x+y≤ x-y(x+ y)

ε
≤ 2. =ε
2

olur, dolayısıyla f(x)= x2 fonksiyonu [0,1] üzerinde düzgün süreklidir.

Yukarıdaki iki örnekten de gördüğümüz gibi f(x)=x2 fonksiyonu her sınırlı

kapalı veya açık aralıkda düzgün süreklidir fakat IR üzerinde düzgün sürekli
değildir, ama IR de sürekli olduğunu biliyoruz.

1
Örnek 2.3.37. Her x ∈]0,1[ için f(x)= ile tanımlanan f fonksiyonu ]0,1[
x
aralığı üzerinde düzgün sürekli değildir.

f fonksiyonunun ]0,1[ üzerinde düzgün sürekli olduğunu varsayalım. Bu

takdirde ε=1 sayısı için

x-y< δ1 ve x,y ∈]0,1[ olduğundaf(x)-f(y)< 1 olacak şekilde bir δ1 >0

1
vardır. δ=min { , δ 1 } yazalım. Bu takdirde
2

50
 δ
x-y< δ ve x,y ∈]0,1[ olduğunda f(x)-f(y)< 1 olur. Şimdi x=δ ve y=
2
δ δ δ
yazalım. Bu takdirde x,y ∈]0,1[ ve x-y= δ - =  = < δ dır, fakat 
2 2 2
δ 1 1
f(x)-f(y)= f(δ)-f( )=  − 
2 δ δ /2

1 2 1 1 1
− =2
= δ δ = - δ = δ > 1 / 2 > 1 bulunur. Bu bir çelişkidir. Bu
çelişkiye f in ]0,1[ üzerinde düzgün sürekli olduğunu varsayarak düştük. O halde
1
f(x)= fonksiyonu ]0,1[ üzerinde düzgün sürekli değildir.
x

Teorem 2.3.38. Reel sayılar kümesinin bir E altkümesinden IR ye f ve g

fonksiyonları verilsin ve α da herhangi bir sabit reel sayı olsun. Bu takdirde
aşağıdakiler sağlanır:

(a) f ile g E üzerinde düzgün sürekli ise f+g ve f-g fonksiyonları da E

üzerinde düzgün süreklidir.

(b) f fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli ise αf fonksiyonu da E

üzerinde düzgün süreklidir.

(c) f ile g fonksiyonları E üzerinde düzgün sürekli ve sınırlı ise f.g

fonksiyonu da E üzerinde düzgün süreklidir.

İspat.

(a) f ile g E üzerinde düzgün sürekli olsun. f+g nin E üzerinde düzgün
sürekli olduğunu göstermek için herhangi bir ε>0 alalım. f fonksiyonu E üzerinde
ε
düzgün sürekli olduğundan > 0 için x-y< δı ve x,y ∈E olduğunda f(x)-f(y)
2
ε
< olacak şekilde bir δı >0 vardır. g fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli
2
ε ε
olduğundan >0 için x-y< δ2 ve x,y ∈E olduğundang(x)-g(y)< olacak
2 2

51
şekilde bir δ2 > 0 vardır. min {δ1,δ2} = δ diyelim. Bu takdirde x-y< δ ve x,y ∈E
olduğunda (f+g)(x)-(f+g) (y)= (f(x)-f(y))+(g(x)-g(y))≤ f(x)-f(y)+g(x)-
ε ε
g(y)< + = ε olur. O halde f+g fonksiyonu E üzerinde düzgün süreklidir. f ile
2 2
g E üzerinde düzgün sürekli olduğunda f - g nin E üzerinde düzgün sürekli olduğu
benzer şekilde yapılabilir.

(b) f fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli olsun, α=0 ise oƒ=0

olacağından bu durumda iddianın doğruluğu görülmektedir. α≠0 olsun. Herhangi
ε
bir ε>0 alalım. f fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli olduğundan α > 0 için

ε
x-y< δ ve x,y ∈E olduğunda f(x)-f(y)< α olacak şekilde bir δ>0

vardır. Bu takdirde x-y< δ ve x,y ∈E olduğunda

(αf)(x) - (αf)(y)= αf(x)-αf(y)= α(f(x)-f(y))

ε
= (α) f(x)-f(y)< α. =ε
α

olur, dolayısıyla αf fonksiyonunun E üzerinde sürekli olduğu elde edilmiş olur. (c)
f ile g E üzerinde düzgün sürekli ve sınırlı fonksiyonlar olsun, f.g nin E üzerinde
düzgün sürekli olduğunu göstermek için herhangi bir ε>0 alalım. f fonksiyonu E
üzerinde sınırlı olduğundan her x ∈E için f(x)≤ K olacak şekilde bir K>0 sabiti
vardır ve g fonksiyonu E üzerinde sınırlı olduğundan her x ∈E içing(x)≤ M
olacak şekilde bir M>0 sabiti vardır. Şimdi f fonksiyonunun E üzerinde düzgün
ε
sürekli olduğunu kullanacak olursak, > 0 sayısı için x-y< δı ve x,y ∈E
2M
ε
olduğunda f(x)-f(y)< olacak şekilde bir δ1>0 sayısı vardır ve g fonksiyonu
2M
ε
E üzerinde düzgün sürekli olduğundan > 0 sayısı için x-y< δ2 ve x,y ∈E
2K

52
 ε
olduğunda g(x)-g(y)< olacak şekilde bir δ2 pozitif sayısı vardır. δ=min {δ
2K
1,δ2} yazalım. Bu takdirde x-y<δ ve x,y ∈E olduğunda

f(x) . g(x)-f(y) . g(y)= f(x) . g(x) . f(x) . g(y)+f(x) . g(y) . f(y).g(y)

= f(x) . (g(x)-g(y))+ g(y) (f(x)-f(y))

≤ K. g(x)-g(y)+ M. f(x)- f(y))

ε ε ε ε
< K. +M = + =ε
2K 2M 2 2

bulunur. O halde f.g fonksiyonu E üzerinde düzgün süreklidir.

Yukarıdaki teoremin (c) şıkkında f ile g nin sınırlı olması koşulu

kaldırılamaz. Örneğin her x ∈IR için f(x)=x ve g(x)=x alırsak f ile g IR üzerinde
düzgün süreklidir fakat (f.g)(x)=x2 fonksiyonu IR üzerinde düzgün sürekli değildir.

Teorem 2.3.39. Reel sayılar kümesinin bir E altkümesi üzerinde bir f

fonksiyonuna düzgün yakınsak bir (fn) fonksiyon dizisi verilsin. Bu takdirde eğer
her bir n ∈IN için fn fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli ise f fonksiyonu da E
üzerinde düzgün süreklidir.

ε
İspat. Herhangi bir ε > 0 alalım... > 0 için n ≥ n0 olduğunda her x ∈E için
3
ε
fn(x)-f(x)< olacak şekilde bir n0 ∈IN vardır. Özel olarak n=n0 için (i) ∀x ∈E için
3
ε
 f n0 (x)-f(x)< olur. f n0 fonksiyon E üzerinde düzgün sürekli olduğundan x-y<
3
ε ε
δ ve x1 y ε E olduğundan l ƒ (x ı - ƒ (y) I < olacak şekilde > o sayısına karşılık
3 3
bir δ > o vardır. Bu takdirde (i) i de kullandığımızda x -y< δ ve x, y εE olduğunda

f(x) - f(y)=[f(x) - f n (x)] + [ f n (x)- f n (y)] + [ f n (y) - f(y)]

0 0 0 0

53
≤ f(x)- f n (x)+  f n (x) - f n (y)+  f n (y) - f(y)
0 0 0 0

ε ε ε
< + + = ε
3 3 3

bulunur. O halde ƒ fonksiyonu E üzerinde düzgün süreklidir.

Sonuç 2.3.40. Reel sayılar kümesinin bir E alt kümesi üzerinde bir s
fonksiyonuna düzgün yakınsak bir Σƒn fonksiyon serisi verilsin. Bu takdirde eğer
her bir n ∈IN için fn fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli ise s fonksiyonu da E
üzerinde düzgün süreklidir.
n
İspat: Her n ∈IN ve her x ∈E için sn(x)= ∑ f (x) yazalım. Σfn fonksiyon
i
i=ý

serisi E üzerinde s fonksiyonuna düzgün yakınsak olduğundan Σfn kısmi

toplamlar dizisi olan (Sn) fonksiyon dizisi de s fonksiyonuna E üzerinde düzgün
yakınsar. Her bir fi fonksiyonuna E üzerinde düzgün sürekli olduğundan ve sonlu
adette düzgün sürekli fonksiyonun toplamı da, Teorem 23’den dolayı, düzgün
sürekli olacağından her bir n ∈IN için sn fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli
olur. Teorem 24 den dolayı S fonksiyonu E üzerinde düzgün sürekli olur.

54