Professional Documents
Culture Documents
ELEMENTY BEHAWIORALNE
Proces biznesowy Usuga biznesowa Usuga biznesowa
ELEMENTY INFORMACYJNE
Reprezentacja
Postrzegalna forma informacji przesyanych przez obiekt biznesowy.
Warto
Wzgldna warto, uyteczno lub wano usugi lub produktu biznesowego.
Problem
Kluczowe zainteresowanie, ktre jest niezwykle istotne dla pewnych interesariuszy w systemie, i rozwizanie ktrego okrela dopuszczalno systemu.
Aktor biznesowy
Element zachowania, ktry grupuje dziaania w okrelonym porzdku. Jego rol jest stworzenie zdefiniowanego zestawu produktw lub usug biznesowych.
Usuga, ktra zaspokaja potrzeb biznesow klienta (wewntrznego lub zewntrznego) organizacji.
Procesu tworzenia architektury korporacyjnej nie da si zautomatyzowa. W znacznym stopniu przypomina on bowiem prace o charakterze twrczym (niektrzy wrcz mwi o sztuce tworzenia architektury korporacyjnej). Z drugiej strony podchodzc do zagadnienia od strony inynierskiej mona zebra zbir dobrych praktyk nt. modelowania architektury korporacyjnej, ktre sprawdziy si w rnych przedsiwziciach i o ktrych pisz uznane podejcia (takie jak TOGAF oraz ArchiMate). Poniej przedstawione zostay najwaniejsze z nich, podzielone na trzy grupy.
Cel
A Wsppraca biznesowa Interfejs biznesowy Funkcja biznesowa Funkcja biznesowa Zdarzenie biznesowe Zdarzenie biznesowe Znaczenie
Wiedza lub ekspertyza w ramach obiektu biznesowego lub jego reprezentacja dana w konkretnym kontekcie.
Jdro ArchiMate B
Wymaganie
Wsppraca biznesowa
Interfejs biznesowy
Produkt
Spjna kolekcja usug wraz z kontraktem/zestawem umw, ktr oferuje si jako cao klientom (wewntrznym lub zewntrznym).
Ocena
Wynik pewnej analizy danego problemu.
Cel
Cel, ktry zamierza osign dany interesariusz.
Pryncypium
Agregacja dwch lub wicej rl biznesowych, ktre wspdziaaj, aby wykona kolektywne dziaanie.
Element zachowania, ktry grupuje dziaania na bazie wybranego zestawu kryteriw (zwykle wymaganych zasobw i/lub kompetencji biznesowych).
WYM.
F Obiekt biznesowy
Element pasywny, ktry jest istotny z perspektywy biznesowej.
D E
Pryncypium
Oglna wasno, ktra wytycza kierunek projektowania i ewolucji systemw w danym kontekcie.
Wymaganie
Nieprzypadkowo dobrana waciwo, ktra musi by realizowana przez system.
ARCHITEKTURA BIZNESOWA
Bycie ubezpieczonym (poczucie bezpieczestwa) Klient Ubezpieczony
Rola biznesowa Aktor biznesowy
Lokalizacja
Interakcja biznesowa
Interakcja biznesowa
Kontrakt
Formalna lub nieformalna specyfikacja umowy, ktra okrela prawa i obowizki zwizane z produktem.
Warto
WARSTWA APLIKACJI - OBSUGUJE WARSTW BIZNESOW ZA POMOC USUG APLIKACYJNYCH, KTRE S REALIZOWANE PRZEZ KOMPONENTY APLIKACYJNE
ELEMENTY STRUKTURALNE
Komp. aplikacyjny Wsppraca aplikacyjna Interfejs aplikacyjny Usuga aplikacyjna Usuga aplikacyjna
ArchiMate w wersji 2.0 w bardzo silnym stopniu wspiera ramy architektoniczne TOGAF w wersji 9.x. Oznacza to, e w praktyce mona stworzy wszystkie rekomendowane przez TOGAF artefakty architektoniczne, ale take zamodelowa w ArchiMate zagadnienia zwizane z przejciem pomidzy stanem bazowym (as-is) a docelowym (to-be). UWAGA: ArchiMate jako notacja moe by stosowana niezalenie od ram architektonicznych TOGAF.
Usuga biznesowa
Czynnik sterujcy
Element, determinanta, okoliczno, uwarunkowanie, ktre tworzy, motywuje lub wpywa na zmian w organizacji.
Kontrakt
ELEMENTY BEHAWIORALNE
Funkcja aplikacyjna
Warunki ubezpieczenia
Produkt
+/Konflikt Wpyw
Zdarzenie biznesowe Obiekt biznesowy
Komponent aplikacyjny
Wsppraca aplikacyjna
Interfejs aplikacyjny
Obiekt danych
Element pasywny przeznaczony do automatycznego przetwarzania.
Funkcja aplikacyjna
Interakcja aplikacyjna
Interakcja aplikacyjna
Modularna, wdraalna i wymienialna cz systemu oprogramowania, ktra enkapsuluje jego dziaania i dane oraz udostpnia je za porednictwem zestawu interfejsw.
Agregacja dwch lub wicej komponentw aplikacyjnych, ktre wspdziaaj, aby wykona kolektywne dziaanie.
Punkt dostpu, gdzie usug aplikacyjn udostpnia si uytkownikowi lub innemu komponentowi aplikacyjnemu.
Element behawioralny, grupujcy dziaania, ktre moe wykona dany komponent aplikacyjny.
Rejestracja
Patno
Faktura
Funkcja biznesowa
Potwierd jaki jest cel rozpoczcia prac nad architektur korporacyjn od tego zaley jakie modele utworzysz i jaki jest niezbdny poziom ich szczegowoci. Precyzyjnie zdefiniuj zakres korporacji (Enterprise), dla ktrego bdziesz tworzy modele architektoniczne. Pamitaj, e tworzenie architektury korporacyjnej jest procesem iteracyjnym, nie musisz w pierwszej iteracji obj wszystkiego. Zidentyfikuj kluczowych interesariuszy architektury korporacyjnej i na podstawie rozmw z nimi okrel ich troski/potrzeby. Bd one podstaw do okrelenia jakie punkty widzenia (viewpoint) i jakie widoki (view) s im niezbdne. Od samego pocztku edukuj przyszych odbiorcw modeli architektonicznych (zwaszcza po stronie biznesowej) - dla wielu z nich moe to by dua zmiana kulturowa. Przekonaj organizacj, e warto zrezygnowa z tworzenia modeli w przysowiowym MS Power Point, przy pomocy mocno niedookrelonych prostoktw, kwadratw i kek na rzecz spjnego, uatwiajcego komunikacj ArchiMate. Wska kluczowym interesariuszom komplementarno ArchiMate w stosunku do BPMN oraz UML. Zastanw si czy i jakie modele referencyjne (np. branowe) chcesz zastosowa podczas tworzenia modeli architektury korporacyjnej. To moe rzutowa na przyjty sposb modelowania. Sprawd, czy kto wczeniej nie prowadzi ju w danej organizacji prac zwizanych z architektur korporacyjn. By moe istniej ju modele, ktre da si wykorzysta podczas Twoich obecnych prac. Doprecyzuj zarwno dla architektury strategicznej jak i segmentw metamodel zawartoci (content metamodel) i zatwierd go z interesariuszami. Postaraj si przekona interesariuszy, e warto rozpocz od opisania architektury biznesowej, zarwno dla stanu bazowego (as-is) jak i docelowego (to-be), a dopiero potem przej do modelowania architektury IT. Podkrelaj, e tworzenie architektury korporacyjnej dla organizacji nie moe by utosamiane z (najlepszymi nawet) modelami to przede wszystkim wdroenie adu architektonicznego oraz podejmowanie kluczowych decyzji na bazie wiedzy zawartej w repozytorium architektonicznym.
Program*
Kolekcja projektw, ktrymi zarzdza si razem w sposb spjny, i ktre daj wkad we wsplny efekt kocowy.
Dziaanie projektowe*
Jednostka pracy, ktra tworzy cz skadow projektu.
Pakiet pracy
Szereg akcji zaprojektowanych do osignicia unikalnego celu w okrelonym czasie.
Luka
Produkt analizy luk pomidzy dwiema stabilizacjami.
W TRAKCIE MODELOWANIA:
WARSTWA TECHNICZNA - DOSTARCZA USUGI INFRASTRUKTURALNE, KTRE S REALIZOWANE PRZEZ URZDZENIA, SIECI I OPROGRAMOWANIE
ELEMENTY STRUKTURALNE
Zasb obliczeniowy, dziki ktremu artefakty mog zosta wdroone do wykonania. Fizyczne medium komunikacyjne pomidzy dwoma lub wicej urzdzeniami.
ELEMENTY BEHAWIORALNE
Oprogram. systemowe Interfejs infrastrukturalny Usuga infrastrukt. Usuga infrastrukt. Funkcja infrastrukt.
ELEMENTY INFORMACYJNE
Wze
Sie
Oprogram. syst.
Interfejs Infrastrukt.
Funkcja infrastrukt.
Artefakt
Artefakt
Aktor projektowy*
Podmiot organizacyjny, ktry ma zdolno wykonania dziaania w danym kontekcie projektu.
Rola projektowa*
Nazwane konkretne zachowanie aktora uczestniczcego w danym kontekcie projektu.
Dostawa
Precyzyjnie zdefiniowany wynik realizacji pakietu pracy.
Urzdzenie
Fizyczny zasb obliczeniowy, dziki ktremu artefakty mog zosta wdroone do wykonania.
cieka komunikacyjna
rodowisko programowe dla konkretnych typw komponentw i obiektw, ktre s w nim wdraane w formie artefaktw.
Punkt dostpu, gdzie funkcjonalno wza mona udostpni innym wzom i komponentom aplikacyjnym.
Widoczna z zewntrz jednostka funkcjonalnoci jednego lub wicej wzw, oferowana przez dobrze zdefiniowane interfejsy i o okrelonym znaczeniu dla rodowiska.
Element behawioralny, grupujcy okrelone dziaania, ktre moe wykona dany wze.
Fizyczna porcja danych, ktra jest wykorzystywana w procesie lub produkowana w wyniku procesu tworzenia oprogramowania lub wdroenia i pracy systemu.
Oszacowanie ryzyka
Obliczenie skadki
Generowanie polisy
Wniosek ubezpieczeniowy
Kompozycja
Relacja zoenia wskazuje, e obiekt skada si z pewnej liczby innych obiektw.
Przypisanie
Relacja przypisania czy jednostki behawioralne z elementami aktywnymi (np. rolami, komponentami), ktre je wykonuj, lub role z aktorami, ktrzy je wykonuj.
Dostp
Relacja dostpu modeluje dostp konceptw behawioralnych do obiektw biznesowych lub obiektw danych.
Przepyw
Relacja przepywu opisuje wymian lub transfer (np. informacji lub wartoci pomidzy procesami, funkcjami, interakcjami i zdarzeniami).
Produkt
Agreguje Jest agregowana
Obiekt danych
Jest realizowany
Komp. aplikacyjny
Uywa Jest realizowany Uywa
Funkcja aplikacyjna
Uywa Usuga infrastrukturalna
Uywa
Jest przypisana
Uywa
Jest przypisana
Jest uywana
Jest przypisany
Jest uywany
Realizuje
Realizuje
Jest uywany
Jest uywana
Serwer plikw
Pliki danych
PO ZAKOCZENIU MODELOWANIA:
Obiekt danych
Usuga aplikacyjna
Komp. aplikacyjny
Jest przypisany
Interfejs aplikacyjny
Artefakt
Interfejs infrastrukt.
Usuga infrastrukt.
Artefakt
Agregacja
Relacja agregacji wskazuje, e obiekt skada si z pewnej liczby innych obiektw.
Wykorzystywana przez
Relacja wykorzystywana przez modeluje uycie usug przez procesy, funkcje lub interakcje, oraz dostp do interfejsw przez role, komponenty lub wspprac.
Asocjacja
Asocjacja modeluje relacje midzy obiektami, ktrych nie obejmuj inne, bardziej konkretne relacje.
INNE
Jest agregowana
Usuga infrastrukt.
Wze
Jest przypisany
Wze
LAN
Sie
Zrb prezentacj podsumowujc dla kluczowych interesariuszy (zwaszcza tych po stronie biznesowej), na ktr przygotujesz przydatne dla nich widoki z repozytorium architektonicznego. Opublikuj stworzone modele w wewntrznej sieci organizacji wykorzystujc do tego celu np. korporacyjny intranet lub wiki. Zbierz dowiadczenia, ktre zebrae i je udokumentuj. Przydadz Ci si one w kolejnej iteracji. Sprawd zwaszcza, czy nie trzeba udoskonali metamodelu zawartoci.
Artefakt
cieka komunikacyjna
Jest przypisana
Zgrupowanie
Relacja zgrupowania wskazuje, e obiekty tego samego typu lub rnych typw nale do jednej grupy na bazie pewnej wsplnej cechy.
Zczenie
Zczenia uywa si do poczenia relacji tego samego typu. Luka
Element jdra
(z wyjtkiem wartoci/znaczenia)
Relacja realizacji czy podmiot logiczny z bardziej konkretnym podmiotem, ktry go realizuje.
Warto
(z rdzenia)
Pod wpywem
Jest agregowany
ARCHITEKTURAKORPORACYJNA.PL
Polskie Forum Architektury Korporacyjnej
Serwis ArchitekturaKorporacyjna.pl jest niekomercyjn inicjatyw, ktra ma na celu upowszechnianie praktycznej wiedzy nt. architektury korporacyjnej wrd polskich organizacji zarwno firm jak i instytucji sektora publicznego. Redaktorem serwisu jest prof. dr. hab. Andrzej Sobczak z Katedry Informatyki Gospodarczej SGH, kierownik Zakadu Systemw Informacyjnych. Ekspert ds. architektury korporacyjnej/TOGAF oraz strategicznego zarzdzania IT. Zapraszam do kontaktu: sobczak@architekturakorporacyjna.pl.
Realizacja
Stabilizacja Znaczenie
(z rdzenia) Zwizany z Wpywa
Agreguje
Dostawa
Jest przypisany
Pakiet pracy
Jest przypisany
Rola biznesowa
Relacja dziedziczenia czy klas ogln z jej szczeglnym rodzajem. W ArchiMate jest ona wykorzystywana do wprowadzania elementw rozszerzajcych podstawow notacj jzyka.
Specjalizacja
Interesariusz
Zwizany z
Lokalizacja
Jest przypisany (z rdzenia) Jest przypisany
Architektura docelowa
motywacji
Element jdra
Zwizany z
(z wyjtkiem wartoci/znaczenia)
Aktualizacja sprztu
Stabilizacja
Interesariusz
Modyfikacja oprogramowania
Pakiet pracy
ArchiMate jest zastrzeonym znakiem towarowym The Open Group w Stanach Zjednoczonych i innych krajach.
ARCHITEKTURA TECHNICZNA
Usuga biznesowa Rola biznesowa Lokalizacja
Podczas modelowania uwzgldniaj stworzone wczeniej pryncypia architektoniczne oraz (o ile istnieje) Wizj architektury. Nie staraj si modelowa wszystkich szczegw organizacji. Pamitaj, e modele architektury korporacyjnej nie maj zastpi projektw szczegowych baz danych czy te systemw informatycznych. Pamitaj, e tworzenie opisu stanu bazowego (as-is) nie jest tosame z inwentaryzacj organizacji. Jego zakres musi by dopasowany do planowanego stanu przyszego (to-be). Pamitaj, e tworzenie opisu stanu docelowego (to-be) powinno by przeprowadzone na takim poziomie szczegowoci, aby na tej podstawie moliwa bya do opracowania strategia przejcia (pomidzy stanem bazowym a docelowym) i planu migracji. Ustal poziom szczegowoci dla poszczeglnych architektur tak, aby moliwe byo opracowanie analizy luk (ang. gap analysis). Zwr szczegln uwag, na architektury porednie moe si okaza, e po ich utworzeniu, stan docelowy (to-be) jest zbyt ambitny i trzeba bdzie go zmieni. Prowad tzw. log architektoniczny, w ktrym bdziesz dokumentowa podjte decyzje architektoniczne. Si architektury korporacyjnej s relacje midzydomenowe (tj. pomidzy domen biznesow a aplikacji, pomidzy domen aplikacji a techniczn). Uwzgldnij to podczas modelowania pokaesz wwczas prawdziw korzy pync z wdroenia architektury korporacyjnej. ArchiMate 2.0 daje moliwo powizania komponentw architektonicznych (typu: proces, usuga, komponent aplikacyjny, obiekt danych, element infrastruktury itp.) z obiektami realizacyjnymi (typu: projekt). Wykorzystaj to przy modelowaniu. Pamitaj, e kada z domen architektonicznych (biznesowa, danych, aplikacji i techniczna) moe by zamodelowana na rnym poziomie szczegowoci wszystko zaley od potrzeb interesariuszy i celu tworzenia architektury korporacyjnej. Zacznij od architektury strategicznej, a nastpnie zejd niej na poziom segmentw (dbajc cay czas o zachowanie spjnoci z poziomem strategicznym). Zweryfikuj kompletno modeli z opracowanym przez Ciebie wczeniej metamodelem zawartoci.