QUMICA E SOCIEDADE.

Xos Manuel Besteiro Alonso

Colexio Apostlico Mercedario
VERN

Obxectivos
1.- Valorar a contribucin da qumica
ao avance do benestar da sociedade
Alimentacin: Conservantes,antioxidantes,
Medicina: Antibiticos,analxsicos,vitaminas
Novos Materiais: Plsticos,cermicas, fibras
sintticas,cosmticos,produtos de limpeza,
Agricultura: Fertilizantes,insecticidas,

Obxectivos
2.- Valorar os avances no descubrimento
de novos elementos e compostos.
3.- Recoecer a importancia das substancias
radiactivas e a sa repercusin no medio
4.- Coecer as repercusins da fabricacin e
uso das materias frecuentes na vida coti

Definicin:

a qumica unha ciencia experimental que

estuda a constitucin, propiedades e transformacin da materia
INCIDENCIA SOCIAL DA QUMICA

Finais sculo XIX

Xurde a SOCIEDADE INDUSTRIAL a partir dos
produtos derivados do carbn e do petrleo
Aparecen novos tipos de traballo
Fabricacin de novos produtos
Aparicin de grandes complexos industriais

Retos da qumica para o sculo XXI

Procurar novos
medicamentos ao
alcance de todos

Loitar contra a
contaminacin
atmosfrica

Promover o aforro
e a reciclaxe

QUMICA

Procurar novas
enerxas non
contaminantes
Procurar alimentos
para todos
respetando o medio

Loitar contra a
contaminacin da
auga

Crear industrias
limpas respetando o
medio

Investigar novos
materiais

Substitucin de
combustbeis fsiles

DESCUBRIMENTO DE ELEMENTOS E COMPOSTOS

Pobos Orientais e Expcios eran expertos
metalrxicos,fabricaban ungentos para embalsamar
cadveres,perfumes,pinturas,
Os Gregos(a.c.) emitiron hipteses sobre a natureza da
materia(A materia estara formada por terra,aire,lume e auga)
Os rabes(SculoVII) Introducen os coecementos dos Gregos
en Europa a travs da ALQUIMIA
Buscaban a Pedra Filosofal
Buscaban o Elixir que dera xuventude,
sade e
inmortalidade

contribucins da

ALQUIMIA

qumica moderna

Descubrimento do cido Ntrico e do cido

sulfrico(Geber)
Descubrimento do Cinc(Paracelso)
Novos materiais de laboratorio
Matraces
Probetas
Alambiques

Emprego de Smbolos para denominar s novas

substancias e elementos encontrados

QUMICA MODERNA( A partir do sculo XVII)

Comproba Experimentalmente os procesos qumicos
e introduce a medida e a precisin de datos
cuantitativos nos traballos de qumica
Boyle(XVII)
Introduce o concepto de elemento como a substancia
que non se pode descompoer noutra mis simple
Obtivo Fsforo a partir da ouria
Estudou os gases con experimentacin directa
Sculo XVIII
Black : Obtivo CO2 a partir de CaCO3
Cavendish:Estudou o H2 desprendido ao reaccionar
certos metais cun cido
Lavoisier : Considerado o pai da qumica moderna.
Utilizou a medida realizada con rigor e precisin no
laboratorio

Cont. Sculo XVIII

Scheele :
Descubre varios cidos(Ntrico,arsnico,lctico)
Obtivo O2 a partir de HgO
Obtivo N2
Participou no descubrimento do Cl2,Mb,W
Preparou e investigou gases velenosos:HF,HCN
Sculo XIX
Davy:Emprega a corrente elctrica para obter
sodio e potasio a partir de Na2CO3 e de K2CO3
Faraday:Deulle o nome de electrlise ao
procedemento empregado por Davy
Fraunhofer,Kirchoff,e, Bunsen: descubren novos
elementos a partir dos seus espectros.
Estudo das terras raras(Lantnidos e actnidos)
Ramsay: descubre os gases nobres
Descbrense os elementos radioactivos(1896)

A QUMICA E OS MATERIAIS

A qumica contribuiu ao desenvolvemento da

sociedade aportando novos materiais.
Sculo XVIII
O Carbn era a base para
Obtencin
Obtencin
Obtencin
Obtencin
Obtencin

Sculo XIX

de
de
de
de
de

enerxa
ferro e de aceiro
gas de alumado
colorantes
produtos farmacuticos

Fabricacin do cemento Portland

Obtencin do NH3 A partir do N2 atmosfrico
Obtencin de fertilizantes,pinturas,explosivos.
Obtencin de plsticos

Sculo XX

Desenvolvronse os semicondutores
Fabricouse o primeiro transistor(1948 Scokley)
Fabricacin de microprocesadores(1971 Intel)
Obtencin masiva de Aluminio e Titanio
mediante tcnicas electroqumicas
Obtencin de novos materiais gracias
colaboracin con outras tcnicas.
Cermicas tcnicas(Dureza,resistencia a T)
Obtencin de aeroxeles

Utilizacin da nanotecnoloxa(Feyman)
Estudo,deseo , sntese ,e, manipulacin de
materiais e tcnicas moi pequenas.
Fabrican materiais reordenando tomos e
molculas

Fabricacin de nanotubos de C, mis resistentes ca o

aceiro e mis lixeiro

Nanotecnia contin.
Unidades de almacenamento 10.000 veces superior a os
DVDs
Sensores capaces de detectar e destrur clulas
cancerxenas
Nanopartculas que inducen a rexeneracin de tecidos

OS PROCESOS NUCLEARES
Nos procesos nucleares psase duns tomos a outros
modificar o seu n atmico e o seu n msico.
fusin

+
1
1H

+
235
92 U

1
0n

3
1H

+ Enerxa
+

4
2 He

fisin

+
141
56 Ba

92
36 Kr

Enerxa

+
3

1
0 n + Enerxa

Procesos nucleares mis importantes

Radioactividade natural

a emisin expontnea de partculas radioactivas

procedentes do ncleo dos tomos.
Becquerel (1896) descubriu que un mineral de
Uranio emita radiacins capaces de velar unha
placa fotogrfica
Rutherford: comprobou que haba tres tipos de
partculas radioactivas: ,,

Tipos de radiacins

Caractersticas das partculas radioactivas:

Partculas 4 He

Partculas

Carga

Carga

positiva
Tamao grande
Pequeno poder de
penetracin
Atravesan lminas
de Al de 0,1 mm
Ionizan

0
1

negativa
Maior poder de
penetracin cs
Atravesan lminas
de Al de 5 mm
Freadas por varios
m de aire

Partculas
Sen

carga
Poder de
penetracin moi
elevado
Atravesan lminas
de Al de ata 15 mm
Freadas por paredes
de formign de 1 m

o aire
Provocan fluorescencia nalgunhas substancias
Velan placas fotogrficas
Producen efectos mecnicos, calorficos e trmicos

Aplicacins da radioactividade:
En Medicina para tcnicas de diagnstico
e para eliminar clulas cancerosas(Radioterapia)
Para obter enerxa(centrais nucleares)

ENER

ENER

FISIN: Rotura dun ncleo

pesado para obter outros mis
pequenos liberando moita enerxa

ENER

REACCIN DE FISIN

Os reactores nucleares controlan o nmero de

electrns emitidos e permiten o aproveitamento da
enerxa emitida
Inconvenientes da enerxia nuclear de fisin:
Emisin de radiaccins dainas
Almacenamento de refugallos
Emprego con fins blicos
(1943 1 bomba atmica)

FUSIN NUCLEAR:Unin de dous ou mis ncleos

para dar outro ncleo mis pesado liberando moita
enerxa
Vantaxes da fusin:
Desprendemento de moita enerxa
Non contamina
Limitacins:
A reaccin de fusin require temperaturas moi
altas( arredor do milln de C)

fusin

+ Enerxa

A QUMICA DA MATERIA VIVA

Os seres vivos estn formados polos mesmos elementos que

os seres inertes e o seu comportamento segue as leis da
qumica.

Bioelementos= elementos bioxnicos

Son aqueles que forman as molculas indispensbesis para a

vida (Uns 70)
Bioelementos maioritarios:
C,H,O,N,P,S(99%) son os constituintes fundamentais das
molculas dos seres vivos
Bioelementos secundarios:
Na,K,Ca,Mg,Cl

Oligoelementos(Menos do 0,1%)

Indispensbeis en cantidades moi

pequenas:Fe,Co,Zn,Cu,F,I,B,Si,Sn,V,Cr,...

Substancias Inorgnicas

Non son exclusivas dos seres vivos

Auga :Representa entre o 60 e 90% do peso
Sales minerais: Carbonatos,fosfatos,k+,Na+,Mg+2, Ca+2

Substancias orgnicas =principios inmediatos

Son sintetizadas polos organismos e constiten a sa base

qumica
Glcidos
Azcares: solbeis en auga , doces.Ex:Glicosa
Glcidos complexos: Non solbeis en auga, non
doces. Ex:Amidn

Lpidos
Protenas
cidos nucleicos

EFECTOS DALGUNHAS SUBSTANCIAS QUMICAS NA

ATMSFERA

1. EFECTO INVERNADOIRO
2. A CHUVIA CIDA
3. A DESTRUCIN DA CAPA DE OZONO

EFECTO INVERNADOIRO.

Efecto natural producido

por certos gases existentes
na atomsfera.(CO2 ,CH4 ,
H2O, NOx)
O causante fundamental deste efecto o CO2, anda que
tamn en menor medida outros gases coma o metano.
un efecto natural e beneficioso para a vida ao permitir
unha temperatura agradable.
Pode ocurrir que este fenmeno se vexa alterado por un
desequilibrio na emisin destes gases.

EFECTO INVERNADOIRO(Cont).
FACTORES QUE CONTRIBEN AO DESEQUILIBRIO DOS GASES E CON ELO AO
AUMENTO DA TEMPERATURA
Combustins masivas de combustbeis fsiles(Carbn, petrleo,e,gas) .
Emisins dos vehculos particulares e industriais
Emisin de gases polas industrias
Incremento dos incendios forestais
CONSECUENCIAS DO EFECTO INVERNADOIRO
Desaparicin dos xeos polares, subida do nivel do mar, desaparicin de
zonas poboadas
Aumento de zonas desrticas
Cambio climtico(olas de calor, furacns, sunamis, temporais de
chuvia,neve)

EFECTO INVERNADOIRO.

Cando a radiacin
solar chega terra
penetra con cierta
intensidade.
Parte desta radiacin
absorbida pola terra
e o resto emitida
de volta ao exterior
da atmsfera.

EFECTO INVERNADOIRO.

Cando o CO2 e outros

gases se acumulan na
atmsfera ,impiden que a
radiacin solar emitida
pola terra saia cara o
exterior.
A radiacin solar
acumlase na superficie
provocando un aumento
da calor na terra.
VER VDEO.

A CHUVIA CIDA.
aquela auga de chuvia que ten carcter cido debido
disolucin de gases atmosfricos de xofre e de nitrxeno
na auga da atmsfera formando cido sulfrico e cido
ntrico

SO3
SO2
NO2
NO3

H2O

cidos

H2SO4
HNO3

A CHUVIA CIDA.

A CHUVIA CIDA.
FACTORES QUE CONTRIBEN CHUVIA CIDA
CO2 natural e o procedente das combusns
xidos de xofre procedentes de volcns,industrias,
xidos de nitrxeno (NOx)procedentes das combustins dos
autombiles
EFECTOS DA CHUVIA CIDA
Deterioro de edificios e monumentos

Acidificacin da auga
Destrucin da flora e fauna de ros,lagos e mares
Destrucin de bosques
Esterilizacin do solo
Impide a fotosntese

DESTRUCIN DA CAPA DE OZONO.

O ozono (O3), un compoente txico da troposfera ,xa que irrita

mucosas e destre molculas importantes para a vida.
O ozono da estratosfera forma unha capa que absorbe gran parte
da radiacin ultavioleta do sol , que nociva para a pel.

DESTRUCIN CAPA OZONO

O3 O3

O3
O3

O3

O3

O3
O3
O3

O3

O3
O3

O3

O3

O3

DESTRUCIN DA CAPA DE OZONO.

CUSAS DA DESTRUCIN DA CAPA DE OZONO

OS CLOROFLUOROCARBONOS (CFCs) son os principais causante.

Os CFCs conteen cloro que que destre directamente s molculas de
ozono.
Os CFCs descompense pola accin da radiacin UV desprendendo cloro.

FACTORES QUE CONTRIBEN AO AUMENTO DOS CFCs

Circuitos de aire acondicionado
Circuitos de refrixeradores
Aerosoles

DESTRUCIN DA CAPA DE OZONO.

CONSECUENCIAS DA DESTRUCIN DA CAPA DE OZONO

Aumento da radiacin U.V.

Cnceres de pel
Cataratas
Alteracins xenticas(mutacins)
Alteracins do sistema inmunolxico humano
Altera a cadea alimentaria ao atacar ao fitoplancto

Cmo se destre o ozono?

o cloro dos CFCs o causante desta

descomposicin do O3.
Algunhas reaccins causantes do proceso
son as seguintes:
Cl + O3
ClO + O2
RUV
O2
O+O
ClO + O
Cl + O2

librase o cloro que volve destruir mis molculas de ozono

Cmo se destre o ozono?

Calclase que un tomo de cloro pode destruir ata 100.000

molculas de ozono.
O cloro non exista na atmsfera de forma natural ,pero aumentou
considerablemente nas ltimas dcadas.
A producin media de CFCs no mundo de 0.17 Kg por persoa e ano.

Xos Manuel Besteiro

Colexio Apostlico Mercedario
VERN