PERKEMBANGAN

BAHASA MELAYU
MODEN ERA PASCA
MERDEKA

Era selepas merdeka atau pascamerdeka bermula selepas 31 Ogos

1957 hinggalah tahun 1967. Bahasa Melayu telah dijadikan bahasa
kebangsaan Persekutuan Tanah Melayu melalui peruntukan undangundang .Antara akta akta berkaitan pelaksanaan bahasa melayu

PERKARA 152
PERLEMBAGAAN
AKTA DEWAN BAHASA DAN
PUSTAKA 1959
AKTA BAHASA
KEBANGSAAN 1963/67
AKTA PENDIDIKAN 1996

1.PERKARA 152 PERLEMBAGAAN-Perkara 152

perlembagaan malaysia menyatakan bahawa bahasa
kebangsaan merupakan bahasa melayu.Walau
bagaimanapun,perlembagaan menjamin kebebasan
pembelajaran dan penggunaan bahasa-bahasa
lain,kecuali di atas tujuan-tujuan rasmi.Tujuan-tujuan
rasmidi sini bermakna apa-apa tujuan kerajaan,sama
ada negara atau negeri dan termasuklah apa-apa tujuan
penguasaan awam.Untuk penguatkuasaan ini,semua
prosiding mahkamah dan dokumen-dokumen parlimen
serta mesyuarat-mesyuarat mesti dilakukan di dalam
bahasa melayu.

*Melalui fasal ini,bahasa melayu telah diberikan taraf

istimewa berbanding bahasa-bahasa lain di malaysia
dan di nobatkan sebagai bahasa kebangsaan dan
bahasa perpaduan bagi seluruh rakyat malaysia
berbilang kaum.
*Bahasa melayu menjadi simbol identiti masyarakat dan
negara malaysia kerana bahasa melayu di gunakan
semua individu yang menjadi warganegaranya
khususnya dalam urusan rasmi negara.
*Di samping itu,pelaksanaan dasar ini penting dalam
mewujudkan persefahaman dalam kalangan rakyat
malaysia bagi mengelakkan timbul salah faham semasa
interaksi antara kaum lain.

AKTA DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA

1959(PINDAAN 1995)
*Untuk membina dan memperkaya bahasa
kebangsaan(BAHASA MELAYU) dalam semua
bidang termasuk sains dan teknologi.
*Untuk memperkembangkan bakat sastera
khususnya dalam bahasa kebangsaan.

*Untuk mencetak dan menerbitkan atau membantu dalam

percetakan atau penerbitan buku-buku,majalahmajalaj,risalah-risalah dan lain-lain bentuk kesusasteraan
dalam bahasa kebangsaan dan dalam bahasa-bahasa lain.
*Untuk membakukan ejaan dan sebutan dan membentuk
istilah-istilah yang sesuai dalam bahasa kebangsaan.
*Untuk menggalakkan penggunaan bahasa kebangsaan
yang betul.
*Untuk menggalakkan penggunaan bahasa kebangsaan
supaya ia akan digunakan secara meluas bagi segala
maksud mengikut undang-undang yang sedang berkuat
kuasa.

-Dewan bahasa kebangsaan ini turut disokong

oleh seksyen 5 akta Dewan Bahasa dan Pustaka
1959(disemak 1978) [akta 213] dan diperluas
melalui akta Dewan Bahasa dan Pustaka1995
-Tujuan akta ini adalah memperkukuh dan
memperkayakan bahasa kebangsaan.
-Melaui akta ini ,maka DBP sebagai sebuah

AKTA BAHASA KEBANGSAAN 1963/67

Akta bahasa kebangsaan 1963/67 (dikenali juga

sebagai akta 32) adalah suatu akta yang ditubuhkan
bagi menyatukan undang-undang berhubungan dengan
penggunaan bahasa kebangsaan.Ia mengandungi 9
seksyen iaitu dari tajuk ringkas,pemakaian dan mula
berkuat kuasa hinggalah ke seksyen terakhirnya iaitu
borang.Akta ini mengandungi 11 seksyen iaitu :-

1.Tajuk ringkas,pemakaian dan mula berkuat kuasa.

2.Bahasa kebangsaan digunakan bagi maksudmaksud rasmi.
3.Menggunakan terjemahan
4.Penggunaan bahasa inggeris bole dilanjutkan
5.Penggunaan bahasa inggeris boleh dibenarkan
dalam parlimen dan dewan undangan.
6.Teks yang sahih bagi undang-undang.
7.Undang-undang bertulis yang dikanunkan sebelum
satu hari bulan september 1967.
8.Bahasa mahkamah
9.Tulisan bagi bahasa kebangsaan.
10.Bentuk angka
11.Borang

-kedudukan bahasa melayu sebagai bahasa rasmi

secara khusus diwartakan dlm Akta Bahasa
Kebangsaan 1967.Seksyen 2 akta Bahasa
Kebangsaan 1963/1967 menghendaki bahasa
kabangsaan digunakan untuk maksud rasmi.
-Akta ini menunjukkan bahasa semua urusan rasmi
kerajaan ,sama ada urusan tersebut dilaksanakan
secara lisan atau tulisan,perlu menggunakan bahasa
kebangsaan.
-Akta ini juga secara langsung menuntut agar bahasa
melayu dipelihara,dibina,diperkembangkan,dipupuk

AKTA PENDIDIKAN 1996

*Bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar
utama:
1.Bahasa kebangsaan hendaklah menjadi bahasa
pengantar utama di semua institusi pendidikan dalam
sistem pendidikan kebangsaan kecuali sekolah jenis
kebangsaan yang ditubuhkan di bawah sekdyen 28 atau
mana-mana institusi pendidikan lain oleh menteri
daripada subseksyen ini jika bahasa pengantar utama di
sesuatu institusi adalah selain daipada bahasa
kebangsaan,maka bahasa kebangsaan hendaklah di
ajarkan sebagai mata perlajaran wajib di isntitusi itu.

-Pada tahun 1956,kerajaan berusaha untuk memdaulatkan

bahasa Melayu
menerusi sistem pendidikan negara.Usaha ini dilaksanakan
menerusi
JAWATANKUASA PELAJARAN RAZAK 1956.
-Ia menetapkan bahawa dasar pendidikan kebangsaan adalah
berteraskan penggunaan bahasa melayu sebagai bahasa
pengantar utama.
-Usaha jawatan kuasa tersebut yg dikenali sebagai PENYATA
RAZAK diperkukuhkan lagi oleh JAWATANKUASA PELAJARAN
ABDUL RAHMAN TALIB 1960.usaha ini telah menjadi ASAS
Penggubalan AKTA PELAJARAN 1961.

-Selepas 35 tahun diluluskan pula AKTA PENDIDIKAN

1996.seksyen 17 dlm akta ini masih mempertahankan
kedududkan bahsa melayu sbg bahasa pengantar utama
dlm sistem pendididkan negara
-akta ini pula umumnya masih mempertahankan
kedudukan bahasa
melayu.walaubagaimanapun,perkataan KECUALI dlm akta
ini memberikan implikasi kpd bahasa melayu kerana
sekolah jenis kebangsaan boleh menggunakan bahasa
ibunda mereka sebagai bahasa pengantar pendidikan.
-di samping itu,institusi pendidikan yg tidak menggunakan
bahasa melayu blh terus menggunakan bahasa lain
sebagai bahasa pengantar.

PENUBUHAN DAN PERANAN

DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA

-Dewan bahasa dan pustaka (DBP) ditubuhkan 22 JUN

1956 sebagai sebuah jabatan dlm Kementerian
Pelajaran.Pada tahun 1959 DBP dinaik taraf mnjadi
sebuah badan berkanun yg bermatlamat;

 Berusaha memajukan dan mengembangkan

peristilahan bahasa Melayu.
Bertanggungjawab menyelaraskan penggunaan
istilah dan ejaan Bahasa Melayu
Menyusun kamus am dan kamus istilah dalam
berbagai-bagai bidang ilmu.
Bertanggungjawab menyalurkan atau
menyebarkan istilah baru secara berkesan kepada
semua pihak yang memerlukannya.
Berusaha mengawasi penggunaan
bahasa,khususnya penggunaan istilah dan ejaan,di
sektor awam dan swasta

-Bagi mencapai matlamatnya,DBP melaksanakan

banyak kegiatan kebahsaan.Tugas pertama
adalah memperjuangkan bahasa melayu sebagai
bahasa kebangsaan stlh bahasa ini diterima sbg
bahasa kebangsaan tunggal .
-DBP turut mencipta istilah2 baharu,menyediakan
kamus,buku2 teks dan bahan bacaan trmasuk
majalah dan risalah2 bahasa,kesusasteraan dan
kebudayaan.
-DBP juga mengusahakan satu sitem ejaan
baharu bersama indonesia

 BM moden pascamerdeka mengutamakan

perancangan bahasa iaitu usaha memupuk bahasa ke
arah taraf yang lebih maju. Perancangan bahasa telah
dilaksanakan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP)
setelah ditubuhkan pada 22 Jun 1956. DBP berperanan
untuk memajukan bahasa kebangsaann dan
kesusasteraan, mencetak dan menerbitkan buku,
menyusun dan menerbitkan kamus dan
menyeragamkan sebutan,ejaan dan istilah.

PERANCANGAN BAHASA MELAYU

Perancangan BM terbahagi 2:
i)Perancangan taraf
ii) Perancangan korpus bahasa

17

PERANCANGAN TARAF
BAHASA
1.Perancangan taraf bahasa bererti perluasan dan peningkatan
taraf penggunaan atau peranan bahasa dlm masyarakat.Di
Malaysia,bahasa Melayu telah diangkat tarafnya mnjadi bahasa
kebangsaan dan bahasa rasmi negara melalui
PERLEMBAGAAN.
2.Perkara 152 Perlembagaan Persekutuan dan Akta Bahasa
Kebangsaan mnunjukkan kepentinganmewujudkan bahasa
kebangsaan dan bahasa rasmi.

18

Secara umumnya BM Moden berfungsi sebagai bahasa

kebangsaan, bahasa rasmi, bahasa perpaduan,
dan bahasa ilmu.
BAHASA KEBANGSAAN
Bahasa melayu sebagai bahasa kebangsaan telah
termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan perkara 152
Bahasa yang digunakan untuk tujuan perpaduan kaum.
Bahasa Kebangsaan melambangkan identiti yang sama
bagi semua kaum.
BAHASA RASMI
Bahasa rasmi ialah bahasa yang digunakan untuk urusan
rasmi Negara. BM digunakan dalam bidang pemerintahan
dan pentadbiran, perundangan, pendidikan dan
perusahaan.

BAHASA ILMU
Bahasa melayu sebagai bahasa pengantar dalam bidang
pendidikan. Melalui Dasar Pendidikan Negara, bahasa
kebangsaan telah digunakan sejak tahun 1981 di semua
peringkat persekolahan. Bahasa melayu digunakan untuk
mengungkapkan pelbagai ilmu.
BAHASA PERPADUAN
Bahasa perpaduan bertujuan untuk menyatukan dan
memberikan identiti masyarakat Malaysia. Peranan bahasa
melayu sebagai bahasa perpaduan disalurkan menerusi
Dasar Pelajaran Kebangsaan

Perancangan korpus bahasa

Perrancangan korpus bahasa bermaksud

pembinaan bahasa.Terdiri daripada
a)PENGEKODAN
-penyeragaman iaitu usaha untuk
menghasilkan satu variasi bahasa baku
atau standard yg sempurna.
-Melibatkan
EJAAN,ISTILAH,PERKAMUSAN,TATABAH
ASA

b)PEMUPUKAN
EJAAN
Penyatuan sistem ejaan rumi antara Malaysia dengan Indonesia
telah menghasilkan system ejaan baharu.
DBP telah menerbitkan risalah Sistem Ejaan Rumi Baharu
Bahasa Melayu untuk rujukan masyarakat.
MBIM dan kini MABBIM telah menghasilkan Daftar Ejaan Baharu:
Terdapat 26 huruf iaitu melambangkan 6 huruf bunyi vokal dan
26 bunyi konsonan.
Vokal a,i,e,o,u melambangkan 6 bunyi vokal yang mempunyai
e-pepet dan e-taling.
Terdapat huruf diftong iaitu gabungan 2 huruf vokal yang
disebutkan sebagai satu bunyi.

Huruf diftong
sebutan
contoh
ai
/ai/
aidilfitri, ghairah, pantai
au

TATABAHASA
Melibatkan penyeragaman dari segi
morfologi dan sintaksis.
contohnya, dalam bidang morfologi
imbuhan pen- + perkataan tolak =

ISTILAH
1. Pembentukan istilah dilakukan oleh
Jawatankuasa Istilah (JKI)
2. Pembentukan istilah kemudiannya diletakkan di
bawah Jawatankuasa Tetap Bahasa Melayu
(JKTBM)
3. JKTBM menghasilkan Pedoman Umum
Pembentukan Istilah Bahasa Melayu dan dijadikan
asas
untuk menggubal istilah.
4. Antara istilah yang dibentuk ialah bidang media,
falsafah. sains sosial, sains asas dan
kesusasteraan.
Contohnya;
kajibumi
Psychology
Ilmu jiwa
Mathematic

 PERKAMUSAN
Penyusunan kamus yang dilakukan oleh DBP
melibatkan kamus ekabahasa, dwibahasa dan istilah.
Bertujuan untuk merakamkan kosa kata BM Moden.
PERKAMUSAN
CONTOH
Ekabahasa
Kamus Dewan
Dwibahasa
Kamus dwibahasa Inggeris- BM
Pelajar
Kamus BM edisi pelajar
Istilah
Kamus istilah kimia KBSM

26

PEMUPUKAN
Pemupukan bermaksud usaha untuk
mengembangkan bahasa agar saling
menterjemah dengan beberapa bahasa moden
lain. Dilaksanakan dengan pemupukan beberapa
istilah dalam bidang teknikal.

TOKOH BAHASA ZAMAN

PASCAMERDEKA

ASMAH HAJI OMAR

NIK SAFIAH KARIM
HASSAN AHMAD

ASMAH HAJI OMAR

-Merupakan lulusan sarjana muda dlm bahasa dan

kesusasteraan indonesia
-penglibatan beliau dlm bidang ini mendorong melanjutkan
pelajaran ke
tahap PHD
-dlm bidang linguistik, Asmah mempunyai kepakaran dlm
beberapa bidang
antaranya TATABAHASA,PERKAMUSAN DAN BAHASA
RAKYAT PERIBUMI.

-Dalam bidang tatabahasa,karya utamanya ialah NAHU

MELAYU MUTAKHIR.
Buku ini membincangkan seluruh aspek yg trdapat dlm
hierraki
tatabahasa.
-Dalam bidang perkamusan,antara tulisan belaiau yg amat
dikenali ialah
A DECRIPTIVE AND CRITICAL ACCOUNT.
-aspek yg dibincang meliputi sejarah perkembangan
perkamusan
melayu,kategori kamus2 melayu,dan aspek pentaksiran entri

Nik safiah karim

-lulusan ijazah sarjana muda sastera
-bidang pengukuhusan ialah tatabahasa,sosiolinguistik dan pengajaran bahasa
-karya utamanya ialah TATABAHASA DEwAN menjadi
buku tatabahasa pegangan.
-buku ini dikatakan sbgai buku pegangan kerana buku
ini menjdai buku rujukan
tatabahasa oleh semua pihak.
-amnya..buku ini terdiri drpd 3 bahagian
a)Sejarah dan variasi bahasa
b)Morfology
c)Syntaksis

-Nik jga bnyak menulsi beberapa karya

tntng sosiolinguistik anatarnya BEBERAPA
PERSOALAN SOSIOLINGUISTIK dan
SOSIOLINGUISTIK BAHASA MELAYU DAN
PENGAJARAN

-Selain memperluaskan ilmu bahasa,nik safiah

memperjuang bahasa baku termasuklah
tulisan bahasa baku dan pengukuhan martabat melayu
melalui PLM yg diterajui olehnya sendiri
-Asmah juga membuat kajian bahasa masyarakat
peribumi.hal ini dpt dilihat melalui tesisnya ,THE IBAN
LANGUAGE OF SARAWAK;A GRAMMARTICAL
DESCRIPTION

HASAN AHMAD
-Berasal dari muar johor dan merupakan lulusan ijazah sarjana
muda sastera.
-Beliau bnyk berpeluanguntk mmbuat kajian dan penyelidikan di
seluruh negara khususnya pengumpulan cerita penglipur lara
-Sewaktu menerajui DBP,beliau melibatkan diri secara
bersungguh2 dan penuh tanggungjawab dlm mengembangkan
dlm mengembangkan bahasa dan sastera serta mempergiatkan
penerbitan buku dlm bahasa melayu.
-Beliau menumpukan perhataiannya terhadap isu perancangan
bahasa untuk meningkatkan bahasa melayu sebagai bahasa ilmu.
-Antarakaryanya ialah keluar jendela,ribu tajuk buku
baharu,setelah 54 tahun tanah melayu merdeka.

SUMBANGAN
INSTITUSI PADA ZAMAN PASCA MERDEKA
PENUBUHAN UNIVERSITI KEBANGSAAN
MALAYSIA
-Universiti ini ditubuhkan bagi mendaulatkan bahasa
melayu sbagai bahasa ilmu
dan kebangsaaan
-menggunakan bahasa melayu sebagai bahasa
pengantar
UNIVERSITI MALAYA
-menawarkan kursus bahasa melayu sbagai bahasa
kedua di jabatan pengajain melayu
-meanawarkan juga kpd mahasiswa bukan melayu
-mengubahkan bahasa pengantar dr BI-BM

PERSEKUTUAN BAHASA MELAYU UNIVERSITI

MALAYA
-Berusaha mengembangkan bahasa melayu dan
menggalakkan penggunaannya
-memberi sumbanagn konkrit utk pekembangan serta
kemajuan kesusateraan
Dan kekayaan perpustakaan melayu
-mengembangkan keseian dan kebudayyan melayu
-mengembangkan kesenian & kebudayaan melayu
-menggalakkan & menjalankan pengajian dlm lapangan
kesenian dan kebuyaan melayu.

PERSATUAN PELAJAR-PELAJAR MAKTAB

PERGURUAN
1)Merupakan maktab perguruan yg dibina khas utk
melatih guru2 mengajar bahasa melayu ebagai
bahasa pertama dan kedua
2)Persatuan ini merupakan pertubuhan pelajar plg
awal melakukan tunjuk perasaan dlm
Usaha menuntut agar bahasa melayu dijadikan
sbgai bahasa pengantar di maktab perguruan
3)Tindakan ini merupakan tindakan pertama
menentang penyelewengan pelaksanaan dasar
bahaa dlm sistem pelajaran kebangsaan

BARISAN
BERTINDAK BAHASA KEBANGSAAN
-Ia ditubuhkan memastikan bahawa bahasa
melayu menjadi nahasa tunggal negara.
-secara amnya,BBBK ditubuhkan atas 3 matlamat
utama
a)Mendaulatkan bahasa kebangsaan sebagai
bahasa rasmi tunggal mulai tahun 1967
b)Melaksanakan kehendak2 perlembagaan negara
yg tercatat dlm PERLEMBAGAAN
NEGARA FASAL 152

c)Menimumbulkan semangat cinta akan perjuangan

mendaulatkan negara
-bagi membolehkan matlamat tersebut tercapai..BBBK
ditubuhkan seluruh negara
dan memberikan ceramah,penerangan dan rapat umum
untuk menyatakan
perjuangan mereka trhadap bahasa melayu
-antara sumbangan yg penting ialah kesungguhan
mereka menentang AKTA BAHASA
KEBANGSAAN 1967.

DISEDIAKAN OLEH:
1.ZAHID HIKAM B. ZAKARIAH
2.SABIQ B. JEFFERY
3.MOHD ASMANSHAH B. AHMAD
4.MOHD KAMAL B. ABDULLAH RAHMAN
5.MUHD ZEPRI B MOHAMMAD

SEKIAN TERIMA KASIH