BAB 2

TRANSFORMASI
MASYRAKAT
CARA PERLUASAN
KUASA ASING DI
SABAH DAN SARAWAK

SABAH
POTENSI SABAH DARI SEGI EKONOMI
TELAH MENARIK PERHATIAN PELABURPELABUR BARAT DARI AMERIKA
SYARIKAT,BRITAIN,BELANDA DAN
SEPANYOL.
KERAJAAN TELAH MELUASKAN PENGARUH
DAN KUASANYA TERHADAP SABAH SECARA
TIDAK LANGSUNG MELALUI PEMBERIAN
PIAGAM DIRAJA.
DI SABAH KEPENTINGAN PERDAGANGAN
MERUPAKAN SALAH SATU FAKTOR UTAMA
PERLUASAN KUASA BRITISH

CARA PERLUASAN
KUASA

PERLUASAN KUASA ASING DI SABAH

MELIBATKAN BEBERAPA TOKOH
PEDAGANG BERMULA PADA TAHUN
1865.
SEORANG WARGA AMERIKA IAITU
CLAUDE LE MOSES MENDAPATKAN
DUA KONSESI PAJAKAN BEBERAPA
KAWASAN DARIPADA KESULTANAN
BRUNEI.

 BAGI MENDAPATKAN KEUNTUNGAN MOSES

TELAH MENJUAL HAK PAJAKANNYA KEPADA
PEDAGANG AMERIKA IAITU JOSEPH WILLIAM
TORREY DAN THOMAS B.HARIS DAN HONG
KONG ( WO HANG ) DAN TELAH
MENUBUHKAN THE AMERICAN TRADING
COMPANY UNTUK MEMAJUKAN KAWASAN
TERSEBUT.
DISEBABKAN KEKURANGAN
MODAL,OVERBACK TELAH MENJALANKAN
USAHA SAMA DENGAN BRITISH ( DENT
BROTHER ) PADA TAHUN 1877 DAN TELAH
MENCETUSKAN SATU PERJANJIAN BARU

 BAGI MENGATASI PERTINDIHAN KUASA,

OVERBACK DIIRINGI OLEH WILLIAM HOOD
GABENOR LABUAN UNTUK BERJUMPA
DENGAN KESULTANAN SULU.
SETERUSNYA MEREKA MENANDATANGANI
SATU PERJANJIAN PADA TAHUN 1878.
DALAM PERJANJIAN TERSEBUT
KESULATANAN SULU BERSETUJU
MENYERAHKAN KESEMUA TANAH KEPADA
SYARIKAT OVERBACK DAN DENT.

SARAWAK
DI SARAWAK KEPENTINGAN
PERDAGANGAN MERUPAKAN FAKTOR
UTAMA PERLUASAN KUASA BRITISH.

CARA PERLUASAN
KUASA
PENENTANGAN DI SARAWAK DARI TAHUN
1836-1841.
SEBELUM TAHUN 1836,SARAWAK
MERUPAKAN SEBAHAGIAN DARIPADA
KESULTANAN BRUNEI DI BAWAH SULTAN
OMAR ALI SAIFUDDIN.
PADA MULANYA KERAJAAN BRUNEI TIDAK
CAMPUR TANGAN DALAM PENTADBIRAN
SARAWAK DAN SARAWAK DITADBIR OLEH
PEMBESAR-PEMBESAR TEMAPATAN
SAHAJA.

 PANGERAN INDERA MAHKOTA MERUPAKAN

WAKIL SULTAN OMAR UNTUK MENTADBIR
SARAWAK.
MERAMPAS KUASA POLITIK DAN EKONOMI
PEMBESAR-PEMBESAR MELAYU.
MEREKA KEHILANGAN MONOPOLI
PERDAGANGAN DAN PENGUASAN KE ATAS
LOMBONG EMAS YANG MERUPAKAN
EKSPORT UTAMA SARAWAK KETIKA ITU.

 MENGENAKAN CUKAI YANG TINGGI KEPADA

ORANG MELAYU DAN MEMBELI BARANGAN
ORANG MELAYU PADA HARGA YANG
MURAH.
JIKA ORANG BIDAYUH GAGAL MEMBAYAR
HUTANG MAKA ISTERI DAN ANAK MEREKA
DIJADIKAN HAMBA ABDI.
AKIBATNYA ORANG BIDAYUH DAN ORANG
MELAYU YANG DIPIMPIN OLEH DATU
PATINGGI ALI DAN ORANG DAYAK
MEMULAKAN PENENTANGAN PADA TAHUN
1836.

 PANGERAN RAJA MUDA HASHIM

MENGAMBIL KEPUTUSAN MEMINTA
BANTUAN ORANG LUAR.
KEBETULAN KETIKA ITU JAMES BROOKE
SEORANG BEKAS SHTI DAN PENGEMBARA
TELAH TIBA DI SARAWAK PADA TAHUN 1839.
PANGERAN RAJA MUDA HASHIM DENGAN
SEGERA MEMINTA BANTUAN BROOKE
UNTUK MEMATAHKAN PENENTANGAN DI
KUCHING.

 SEBAGAI BALASAN JAMES BROOKE AKAN

DILANTIK SEBAGAI GABENOR SARAWAK DAN
BERKUASA MENTADBIR SARAWAK SEBAGAI
WAKIL SULTAN BRUNEI.
SATU PERJANJIAN TELAH DITANDATANGANI
ANTARA JAMES BROOKE DENGAN PANGERAN
RAJA MUDA HASHIM ( 1841 ).
SYARAT-SYARAT JAMES BROOKE IALAH DIBERI
KUASA MEMERINTAH SARAWAK SERTA
JAJAHANNYA,JAMES DIBERI HAK UNTUK
MEMUNGUT CUKAI DI
SARAWAK,BERTANGGUNGJAWAB DALAM HAL
KEWANGAN DAN DIKEHENDAKI MENGHORMATI
DAN MEMELIHARA UNDANG-UNDANG SERTA
ADAT ISTIADAT ORANG MELAYU DI SARAWAK.