POMORSKI FAKULTET

BAR
Predmet: NAUTICKI TURIZAM

Tema: Osnovne karakteristike nauticko-turisticke

potraznje i djelatnosti nautickog turizma

Bar, Oktobar

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

Trziste nauticko-turistickih usluga, pored prirodnih uslova,

ima kljucni znacaj za razvoj nautickog turizma na
odredjenom prostoru

Trziste odlucuje: Sta ce proizvoditi, kako proizvoditi i za koga

ce proizvoditi?

Na svakom, pa i na nautickom turistickom trzistu, odgovori

na ova pitanja definisu se slozenim odnosima ponude i
potraznje

Ti odnosi izlozeni su uticaju brojnih domacih i medjunarodnih

faktora, pa su stoga izlozeni stalnim promjenama

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

Trzisne informacije kljucne su za svaku

nacionalnu
strategiju
razvoja
nautickog
turizma, ali i za poslovanje svakog ekonomskog
subjekta

Osnovne
karakteristike
turisticke potraznje

nauticke

Nauticka turisticka potraznja predstavlja segment

ukupne turisticke potraznje, a izdavaja se iz
ukupne potraznje sa svojim specificnostima i
karakteristikama

Nauticka turisticka potraznja se moze definisati,

polazeci od opste definicije turisticke potraznje,
kao ona kolicina turistickih usluga i roba (dobara)
koju su nauticki turisti spremni kupiti da bi
zadovoljili potrebe boravka na plovilu i odrzavanja
plovnog objekta, uz odredjeni nivo cijena.

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

S obzirom da se nauticka turisticka potraznja

moze razumjeti i istrazivati samo u spoju turiste
i plovila, pri cemu je turista subjekat, a plovilo
objekat,
potrebno
je
da
istovremeno
istrazivanja potraznje obuhvate:

1. Karakteristike samih nautickih turista kao

subjekta potraznje

2. Karakteristike i nacin koriscenja plovila kao

objekta kojim se nauticari koriste

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje
Na postojecem nivou razvoja nautickog turizma, mogu se prema
kriterijumu odnosa subjekta i objekta, turiste i plovila, izdvojiti tri
osnovne grupe ili segmenta nauticke turisticke potraznje. To su:
1. Nauticki turisti orijentisani na plovidbu individualno ili u manjim
grupama raznim vrstama jahti ili brodica
2.Nauticki turisti orijentisani na masovna krstarenja raznim vrstama
brodova od old timerima do plovecih hotela i
3.Nauticki turisti orijentisani na sportove na vodi, istrazivanje i
dozivljaj mora i podmorja
Svaki od ovih segmenata nauticke turisticke potraznje dinamicno se
razvija poslednjih decenija i oblikuje u poseban segment
potraznje

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje
Nauticka turisticka potraznja moze se segmetisati
prema sledecim kriterijumima:
1. Prema vlasnicko-pravnom odnosu turiste i plovila
i to na:

a)Nauticke turiste koji su vlasnici plovila

b)Nauticke turiste koji koriste plovila klubova,
udruzenja, firmi its.
c)Nauticki turisti koji koriste plovilo u najmu, carteru

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

Prema nacinu vodjenja, upravljanja plovilom bez obzira

na pravni odnos nauticki turisti mogu se segmentisati u
sledece grupe i to:

a) Nauticki turisti koji sami upravljaju plovilom i odredjuju

itinerer plovidbe
b) Nauticki turisti koji sami upravljaju plovilom ali u konvoju i
pod nadzorom voditelja po utvrdjenom itinereru plovidbe
c) Nauticki turisti koji koriste usluge skipera za vodjenje
plovila

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

Prema nacinu na koji plovilo dolazi u akvatoriju

ili obalno more kao ciljno podrucje plovidbe
(bez obzira na pravni odnos) i to na:

a) Nauticke turiste koji dovoze plovila kopnom

b) Nauticke turiste koji dolaze morem
c) Nauticke turiste koji koriste
stacioniraju u podrucju boravka

plovila

koja

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

Prema vrsti plovila moze se izvrsiti

segmentacija prema svim tipovima, duzinama i
karakteristikama plovila, i tu se mogu izdvojiti
dva podsegmeta i to:

a) Nauticke turiste koji koriste plovila za vise

dnevni boravak, jahte
b) Nauticke turiste koji koriste manja plovila za
dnevne boravke na vodi, za izlete its.

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

O nautickoj turistickoj potraznji moze se

govoriti i u kategorijama, zato ih dijelimo na:

a) idealne, ili sveukupne potraznje

b) potencijalne, ili one skupine turista od kojih se
moze ocekivati da se ukljuce u nauticki turizam
c) Realne potraznje tj. one koje je moguce
realizovati pod odredjenim uslovima

Osnovne karakteristike nauticke

turisticke potraznje

Nauticki-turisticki promet posmatra se kroz dva

osnovna nivoa i to:

a) Ona koja proizilazi iz potreba turista u nautickoturistickom prometu

b) Ona koja proizilazi iz tehnicke, opskrbne i druge
servisne potrebe koja nastaje upotrebom
plovila u nauticko-turistickom prometu

Nauticki turisti, subjekti nautickog

turistickog prometa
Nauticki turisti kao nosioci potraznje su vrlo hererogena grupa u pogledu:
fizickih, socijalnih, nacionalnih, kulturnih i ekonomskih karakteristika,
te i u pogledu upotrebe prometnih i plovnih sredstava, objekata za
smjestaj, organizacije putovanja, vremenske i prostorne distribucije
its.
Stoga turiste u nauticko-turistickom prometu mozemo podijeliti prema
vise kriterijuma i to prema:
a) Fizicke osobine nautickih turista :kao sto su starost i pol
b) Socijalne osobine turista, kao sto je npr. socijalna struktura
c)Kulturne osobine turista ili rasclanjivanje turista prema kulturnim
potrebama koje ih pokrecu (motivi putovanja)
d)Nacionalni sistem nautickih turista, gdje se turisti dijele prema zemlji
porijekla ili zastavi drzave gdje je brod registrovan
e)Koriscenje saobracajnih sredstva, dijeli turiste prema vrsti saobracajnih
sredstava koje koriste do dolaska u destinaciju ili prema vrsti plovila

Djelatnosti nautickog turizma

Sa svrhom pojanjenja djelatnosti nautikoga turizma, deinisu se grupe
djelatnosti nautickog turizma kao:
1. iznajmljivanje prostora uz ureenu i djelimino ili potpuno zatienu obalu
(vez) za smjetaj plovnih objekata i turista nautiara koji borave na njima,
2. iznajmljivanje plovnih objekata za odmor i rekreaciju (charter, cruising i
sl.),
3. usluge skipera,
4. prihvat, uvanje i odravanje plovnih objekata na vezu u moru i na
suvome vezu,
5. usluge opskrbe nautiara (vodom, gorivom, namirnicama, rezervnim
dijelovima, opremom i sl.),
6. ureenje i pripremanje plovnih objekata,
7. davanje razliitih informacija nautiarima (vremenska prognoza, nautiki
vodii i sl.),
8. kole jedrenja, obuke za skipere i voditelje brodica,
9. druge usluge za potrebe nautikoga turizma.

Djelatnosti nautickog turizma

Slika 1. Model razvrstavanja osnovnih vrsta djelatnosti nautikog

turizma

Djelatnosti nautickog turizma

Ovakvu podjelu nalazimo i u razvijenim evropskim zemljama

1. LUKE NAUTICKOG TURIZMA- podrazumijevaju grupu poslova vezanih

za smjestaj plovila i nauticara kao i pruzanje niza usluga plovilima i
nauticarima. Najrazvijeniji oblik poslovanja u toj grupi jeste poslovanje
marina, najslozeniji oblik

2.CHARTER ILI CHARTERING- jeste poslovanje sa plovilima ili brodovima

u smislu njihovog iznajmljivanja nauticarima. Postupak formiranja
charter flote je slozen proces koji se sastoji od kupovine brodova koji
postaju vlasnistvo komanije, najma brodova ili pak zajednickog
poslovanja sa drugim charter kompanijama

3. CRUISING- predstavlja vrst poslovanja nautickog turizma, a

organizuje se kao kruzno putovanje plovilom cruising kompanije ili za
tu svrhu nabavljenim i posebno opremljenim plovilom. Ovaj oblik
poslovanja je veoma razvijen u zemljama Zapadne Evrope i svijeta,
koje imaju tradiciju cruising-a.

1. Luke nautickog turizma

Nauticka turisticka luka predstavlja kljucni dio siroke

lepeze ponude koja cini osnovu razvoja nautickog
turizma. Luke predstavljaju vazna sredista prometa,
trgovine i industrije, pa se shodno njihovim
ekonomskim funkcijama i razlicito definisu. One luke
koje su namijenjene za turisticke potrebe nazivamo
lukama za nauticki turizam. Danas na mediteranskoj
obali Evrope nema vise znacajnijeg turistickog mjesta
koje barem na nekoliko vezova nema mogucnosti
prihvata turistickih plovila. Na atraktivnijim punktovima
ili cijelim obalnim podrucjima izgradjenje su nove
turisticke luke i marine (za posebne namjene)

Luke nautickog turizma

Diferenciranje ponude novih ili adaptiranih turistickih luka i marina
najcesce se vrsi prema pojedinim sadrzajima koji pogoduju i privlace
pristajanje nauticara kao sto su:
1. Medjunarodni ugled i poznatost luke
2. Instalacija uredjaja za komfor i zabavu u neposrednoj unutrasnjosti
luke
3. Mogucnost krstarenja, nautickih ekskurzija u neposrednoj okolini
4. Istorijsko-arheoloski znacaj i atraktivnost prirodnih faktora
5. Raznovrsne mogucnosti snabdijevanja i ekonomicnost
6. Komplementarnost usluge
7. Dobra prometna povezanost

Luke nautickog turizma

Na podrucju Evrope razlikujemo, prema stepenu razvijenosti i politici
razvoja, najmanje 3 grupe zemalja:

1. Zemlje gdje nauticki turizam kao oblik turisticke rekreacije je vec

duze prisutan, pa je formirana i adekvatna ponuda, sposobna da se
vrlo brzo prilagodjava promjenama u potraznji. To su: Svedska,
Velika Britanija, Norveska itd.

2. U drugu grupu zemalja mozemo svrstati zemlje u kojima je

nauticki turizam sa potrebnom opremom u fazi dinamicnog
razvoja. To su, uglavnom, mediteranske zemlje: Italija, Francuska
gdje se formira odgovarajuca infrastruktura.

3. Trecu grupu cine zemlje ciji su napori u formiranju prikladne

receptivne potrebe za nauticki turizam u fazi razvoja,iako u tim
zemljama postoji potencijalna, realna potraznja. Tu spadaju: Grcka,
Hrvatska, Spanija, Slovenija, Crna Gora

2.CHARTERING
Kako je poznato, jahte su plovila koja slue za
razonodu i uivanje (pleasure crafts), meutim,
one mogu da slue svojim vlasnicima za
ostvarivanje vrlo dobrih zarada. Naime, u svijetu
postoji brojna klijentela koja je zainteresovana da
na dui ili krai rok iznajmi jahtu i sl. S d druge
strane, pojedinci vlasnici jahti su zainteresovani
da svoju jahtu koriste tokom cijele godine ili
sezone. Takoe, postoje i brojne kompanije koje su
vlasnici jahti i iji je predmet poslovanja njihovo
iznajmljivanje (charterovanje)

2. CHARTERING

Vezano za posao iznajmljivanja jahti, postoje

dvije vrste formularnih ugovora koji se nude.
Prvo, uobiajeno je da vlasnik koji eli da
iznajmi svoju jahtu potrai specijalizovanog
agenta koji se ovim poslom bavi i sa njim
zakljui agencijski ugovor o iznajmljivanju
svoje jahte zainteresovanim korisnicima koje
agent pronae. Drugi je onaj ugovor koji se
posredovanjem agencije zakljuuje izmeu
vlasnika jahte i unajmitelja - arterera.

3.CRUISING

Krstarenje se razvija u specifican oblik nautickog turizma koji

na istom plovnom objektu nudi pomorsko-prevozne usluge uz
razne ugostiteljske, zabavne i kulturne usluge

Razvoj trzista usluga krstarenja moze se pratiti od kraja

sezdesetih godina. Podsticaj razvoju trzista usluga krstarenja
daje vec razvijena flota brodova za tranatlanski putnicki
prevoz. To je era masovnog turizma.

Razvoj trzista usluga krstarenja moze se pratiti na osnovu vise

izvora i to: a) prema broju putnika, b)prema broju brodskih
kompanija c)prema broju registrovanih brodova, d) premma
broju registrovanih agenata e)prema broju luka i podacima o
prometu

Djelatnosti nautickog turizma

Potrebno je napomnuti
cruisinga odvija kroz:

da

se

poslovanje

1.Poslovanje plovilima za krstarenje, cruiserima

2.Poslovanje specijalizovanih cruise luka
Ubrzani razvitak nautickog turizma, a posebno
cruisinga bitno utice na promjenu profila starih
luka koje mu se prilagodjavaju

Djelatnosti nautickog turizma

Zakljucujemo da, ovaj je turisticki fenomen veoma slozen jer je

vremenski odredjen i ne moze se odrzati princip sveobuhvatnosti
zbog brzog razvitka novih proizvoda ponude

Osim navedenih djelatnosti u lukama nautickog turizma razvijaju

se i mnoge druge komplementarne djelatnosti nr. Hoteli,
restorani, barovi, servisiranje plovila, opreme, trgovina,
finansijske usluge, organizovanje izleta, usluge zdravstva its.

Prilikom razvrstavanja djelatnosti razlikujemo

1)osnovnu djelatnost (ostvaruje vise od 50% dodatne vrijednosti)

2)sporednu djelatnost (ostvaruje manje od 50 % dodatne

vrijednosti)

HVALA NA PAZNJI!