OBJEKTI DHE BURIMET

Definicioni, natyra dhe

prmbajtja
Zbatimi i ligjit n hapsir, koh dhe
ndaj subjetve t s drejts
Zbatimi i ligjit n hapsir dhe koncepti i
Savigny-t

E drejta e huaj

01/27/17

Objekti

Objekti i studimit dhe teorit

01/27/17

Objekti

Mendimet pr prmbajtjen e objektit

t studimit.

01/27/17

Burimet

Nacionale
Ndrkombtare

01/27/17

Burimet
Nacionale
Legje t vecanta
Pjes e kodeve civile
Praktika gjyqsore

01/27/17

Burimet
Ndrkombtare
Konventat
Dy palshe
Shum palshe

Nnshkrimi
Ratifikimi
Rezervimi
T drejtat dhe detyrimet
01/27/17

Burimet
Unifikimi i s drejts ndrkombtare
private
Hierarkia e burimeve
Konventat vs. aktet nacionale
01/27/17

Burimet
Konventa e Vjens mbi traktatet:
Neni 27:
A party may not invoke the provisions
of its internal law as justification for its
failure to perform a treaty. This rule is
without prejudice to article 46.

01/27/17

Burimet
Kodifikimi
Intern
dhe
Internacional.

01/27/17

10

ELEMENTET

Elementet
Subjekt
Objekt
T drejta dhe detyrime

01/27/17

12

Elementet

Marrdhnje juridiko-private absolute

Marrdhnje juridiko-private relative

01/27/17

13

Elementet
Elementi i huaj i thjesht
Elementi i huaj i shumfisht
I nj gjinie
I gjinive t ndryshme
01/27/17

14

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj

Fakte
n
baz
t
s
cilave
indentifikohet prania e elementit t
huaj n nj marrdhnje juridike!

01/27/17

15

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Shtetsia (pr personat fizik)
lidhje t ngusht juridike midis shtetit dhe
nj personi nga e cila rezultojn t drejta
dhe detyrime t ndrsjella;

01/27/17

16

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Shtetsia :
Metoda
Ius sanguinis;
Ius soli

01/27/17

17

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Shtetsia :

Neni 5 i ligjit mbi

Republiks s Kosovs

01/27/17

Shtetsin

18

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Shtetsia :
Natyralizimi
Me krkesn e tij/saj;
Plotsimi i kushteve
Vendoset me Dekret!!!

01/27/17

19

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Shtetsia :

Revokimi i vendimit pr natyralizim

01/27/17

20

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Shtetsia :
Humbja e shtetsis n baz t ligjit mbi
shtetsin.

01/27/17

21

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Vendbanimi (pr personat fizik)
Qendr e marrdhnieve jetsore t
nj personi n nj vend t caktuar

01/27/17

22

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Vendbanimi (pr personat fizik)
A mund t ket m shum se nj
vendbanim?
A mundet q individi t mos ket askund
vendbanim?

01/27/17

23

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Vendbanimi (pr personat fizik)

Elementi faktik dhe

Elementi subjektiv.

01/27/17

24

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Vendbanimi (pr personat fizik)
Vendbanimi ligjor - domicilium voluntatium
Vendbanimi me dshir - domicilium
necesarium

01/27/17

25

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Vendbanimi (pr personat fizik)
Si dshmohet vendbanimi?
*te vendbanimi ligjor-me dokumentin e
legalizuar
*te vendbanimi n baz t dshirs-me
provimin e aftsis pr t vepruar dhe
dshmimi i vullnetit pr t jetuar prjetsisht
n at shtet!
01/27/17

26

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Vendqndrimi
nuk
ekziston
elementi
subjektiv
(dshira) pr dallim nga vendbanimi;
vendqndrimin mund ta ken edhe
prsonat t moshs s mitur.

01/27/17

27

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat
juridik:
lidhje juridike n mes t prsonit juridik
dhe sovranitetit t shtetit

01/27/17

28

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat
juridik:
personat juridik t nj shteti
&
personat juridik ndrkombtar
01/27/17

29

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat juridik:

Zotsia juridike?
T padis dhe t jet i paditur;
T ket nj pasuri
T jet prgjegjs pr t drejtat dhe detyrimet.

01/27/17

30

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat
juridik:

Konventa Evropiane mbi njohjen e

zotsis juridike t organizatave joqeveritare ndrkombtare

01/27/17

31

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Subjekt:
Prkatsia (nacionaliteti) pr prsonat juridik:
Zotsia juridike e Kombeve t Bashkuara
Teorit

Zotsia juridike e Bashkimit Evropian

Teorit

01/27/17

32

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt:
Vendi ku gjendet sendi i cili shte objekt
i puns juridiko-private me element t
huaj.
Send trupor
Send jo-trupor

01/27/17

33

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt:
Rndsia e trajtitimit t vcant pr
anijen, auroplanin dhe trenin si mjete
themelore t transportit
Trajtim i vecant i ngjashm me sendet e
paluajtshme

01/27/17

34

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt:
Regjistrimi
i
ktyre
mjeteve
transportit n regjistrat nacional;

Shenjat e identifikimit.

Regjistrimi i anijeve n flotn detare pr

shtetet t cilat nuk kan dalje n det!
01/27/17

35

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt:
Prkatsia e mjeteve themelore t
trasportit:
Lidhje juridike midis sovranitetit t
shtetit dhe mjeteve themelore t
transportit
01/27/17

36

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt:
Rndsia:
Nse i huaji mund t gzoj t drejta mbi
sendet e paluajtshme t nj shteti dhe
nse po n cfar kushte?
Vendi ku gjendet sendi i paluajtshm
dhe caktimi i gjykats kompetente
(kompetenca ekskulzive e gjykats)
01/27/17

37

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt:
Fitimi i pronsis (pr sendet e
paluajtshme) n shumcs e
sistemeve juridike n bot krkon
zbatimin e s drejts vendore.

01/27/17

38

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:
Sistemi sipas rregullit Lex rei sitae
Sistemi
sipas
rregullit
mobila
personam sequntum
Sistemi sipas rregullit lex loci actus.

01/27/17

39

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:
Prvec sistemeve t prgjithshme,
n raste t rralla mund t zbatohet
edhe rregulli i prcaktimit t ligjit n
baz t parimit t autonomis s
palve;

01/27/17

40

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:
Sendet n lvizje dhe zbatimi i s
drejts kompetente n baz t s
drejts ku ndohdet sendi i luajtshm.
Zbatimi i kufizuar i lex domicilii
proprietarii - ligji i vendbanimit t
pronarit (koncept i braktisur).
01/27/17

41

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Objekt-sendet e luajtshme:

Zabtimi i lex loci destinacionis!

01/27/17

42

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Elementi i huaj i shfaqur n t drejta
dhe detyrime:
Vendi i lidhjes s puns juridike
Vendi i prmbushjes s puns juridike
Vendi i selis s gjykats para s cils
shtrohet cshtja e plotfuqishmris s
puns juridike dhe
vendi
ku
sht
kryer
veprimi
kundrligjor.
01/27/17

43

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Vendi i lidhjes s puns juridike (lex loci
actus):
Lidhja e kontrats n prezenc t t dy
palve;
Lidhja e kontratave pa prezencn e palve?
Momenti i lidhjes s kontrats & vendi i lidhjes s
kontrats!
Momenti i lidhjes s kontrats n momentin e
pranimit, deklarimit ose e kuptimit
01/27/17

44

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Vendi i prmbushjes s puns juridike (lex
loci executionis):
Kur puna duhet t prmbushet n disa shtete?
kur palt nuk
prmbushjes!

01/27/17

kan

prcaktuar

vendin

45

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
Vendi i selis s gjykats para s
cils shtrohet cshtja e
plotfuqishmris s puns juridike:
Nuk paraqet vshtirsin n rastet kur
palt kan prcaktuar gjykatn
kompetente
N rastet e kundrta?
01/27/17

46

Faktet n baz t s cilave

krijohet elementi i huaj
vendi ku sht kryer veprimi
kundrligjor (lex loci delicti
commissi):
Kur veprimi kundrligjor shkakton pasoja
n shtetit tjetr (ose n m shum s
nj shtet tjetr)
Veprimi mund t shkaktohet n nj shtet
ndrsa pasoja n shtetit tjetr.
01/27/17

47

Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Autonomia e vullnetit t palve
Elementi subjektiv n prcaktimin e t
drejts kompetente;
Konventa e Gjeneves mbi transportin
rrugor t mallrave prcakton kufizimin e
autonomis s palve. Palt nuk mund t
merren vesh q t palikojn tjera dispozita
t ndryshme nga ato q parasheh kjo
konvent.
01/27/17

48

Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Format e shprehjes s autonomis:
Autonomia e shprehur
Autonomia e heshtur e shprehjes s
vullnetit
PRCAKTIMI I AUTONOMIS MUND T BHET PR
NJ DISPOZIT OSE PJES T KONTRATS APO PR
KONTRATN N TRSI.
01/27/17

49

Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Autonomia
e
heshtur
e
mund
prcaktohet n baz t indicieve si:

Caktimi i gjykats kompetente (tribunalit ose

arbitrazhit);
Nse palt n kontrat i jan referuar ndonj
ligji;
Gjuha n t ciln sht prpiluar kontrata;
Vendi i lidhjes s kontrats;
Vendi i ekzekutimit t kontrats;
Selia e palve kontraktuese.
01/27/17

50

Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Rome Convention of 1980 on the Law
Applicable to Contractual Obligations
.

01/27/17

51

Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Prjashtimi i autonomis s vullnetit
t palve
Per cilat sende?
Per cilat kontrata?

01/27/17

52

Faktet vendimtare te
marrdhniet detyrimore me
element t huaj
Prcaktimi
i
autonomis
momentin e lidhjes s kontrats

Prcaktimi i autonomis pas lidhjes

s kontrats.

01/27/17

53

Faktet tjera n marrdhniet

kontraktuale
Vendi i lidhjes s kontrats
Vendi i prmbushjes s kontrats
Selia e debitorit
e drejta me t ciln kontrata sht m
s afrmi e lidhur
01/27/17

54

Faktet vendimtare te prgjegjsit

jasht kontraktuese-deliktet juridikocivile
Lex loci delicti commissi
Locus delicti commissi
Locud damni

Lex fori-vendi i gjykats

01/27/17

55

SHMANGIET DHE
BISHTINMI NGA NORMAT
KOMPETENTE

Shmangiet nga normat

kompetente
Aplikimi i s drejts materiale t huaj
Kur legjislacioni krkon shmangjen
nga normat juridike dhe krkon q
institucioni prgjegjs t mos veproj
n prputhje me normn q rregullon
raportin juridik me element t huaj.

01/27/17

57

Shmangiet nga normat

kompetente
Rendi publik
Bishtrimi i ligjit

01/27/17

58

Shmangiet nga normat

kompetente

Ridrgimi
Reciprociteti
Retorsioni
01/27/17

59

Shmangiet nga normat

kompetente
Llojet e reciprocitetit:
Ligjor
Diplomatik
Faktik

01/27/17

60