BISMILLAHIRAHMANIRAHI

SELAMAT KETEMU
MURID GEMILANGKU
ALAT MATEMATIK DALAM
PENYELESAIAN MASALAH
Oleh
En. Rozali bin Din
SK Tanjong Belanja, 32800
PARIT
 MENGAPA PERLU ALAT
MATEMATIK?
Untuk menyediakan minda murid dengan
satu pola /persepsi terhadap soalan ke arah
memudahkan lagi penyelesaian masalah.
Bahan bantu separa maujud yang akan
membantu murid lebih jelas halatuju untuk
menjawab soalan.
Melalui alat matematik yang digunakan
maka akan terbentuk dalam minda murid
satu proses berfikir yang akan memudahkan
pemahaman terhadap format soalan.
 ALAT DALAM MATEMATIK 1
1)MAKSOS Penyelesaian Masalah

2)LOGIK AKAL/CONGAK Penyelesaian

Masalah/Anggaran/
Pernyataan
4)MELUKIS Penyelesaian masalah
GAMBARAN/LAKONAN
5)MELIHAT GAMBARAJAH Soalan Berjadual/gambar

6)MENYINGKIR PILIHAN Soalan Objektif

7)PINTAS Semua soalan

8)MELIHAT LAJUR Berguna dlm bahagi

3)KATA KUNCI Semua soalan

9)MEMBACA SELURUH Semua jenis soalan

 ALAT DALAM MATEMATIK 2
10)BEKERJA KEBELAKANG Penyelesaian Masalah

11)MELAKAR SOALAN 2D & 3D

12)MELIHAT Penyelesaian masalah/Petak

SELURUH/SEBAHAGIAN lorek/luas
13)PERKAITAN IDEA Penyelesaian Masalah

14)TIDAK/BUKAN Soalan Objektif/SUBJEKTIF

18)SIFIR & FAKTA ASAS Wajib dikuasai

15)MENCARI SATU UNIT Kaedah Uniter/P. Masalah

16)MENGENAL CIRI-CIRI 2 MATRA & 3 MATRA

17)RUMUS Amalan Perdagangan/Luas

MAKSOS

Chua mempunyai 120 keping cakera padat. Raju

memiliki 24 keping cakera padat kurang daripada
Chua tetapi 8 keping lebih daripada cakera padat
kepunyaan Siti. Hitung jumlah cakera padat yang
mereka miliki.
A. 300 B. 304 C. 320 D. 420
Maklumat : Chua 120 CD
Raju 120 24 = 96 CD
Siti 96-8 = 88 CD
Kehendak Soalan: Jumlah CD 3 orang
Operasi : + dan
Selesai : 120 + 96 + 88 = 304 CD.

Soalan di atas selain MAKSOS kita boleh kaitkan dengan alat : KATA
KUNCI, MELUKIS GAMBARAN, LOGIK AKAL
KATA KUNCI
Chua mempunyai 120 keping cakera padat. Raju
memiliki 24 keping cakera padat kurang daripada
Chua tetapi 8 keping lebih daripada cakera padat
kepunyaan Siti. Hitung jumlah cakera padat yang
mereka miliki.
A. 300 B. 304 C. 320 D. 420
Chua 120 CD
Kata Kunci(kurang daripada) Raju 120 24 = 96
Kata Kunci(lebih daripada) Siti 96-8 = 88 CD
Kata Kunci(Hitung jumlah, mereka)
Kehendak Soalan: Jumlah CD 3 orang-(mereka)
Operasi : + dan
Selesai : 120 + 96 + 88 = 304 CD.
LOGIK AKAL

Chua mempunyai 120 keping cakera padat. Raju

memiliki 24 keping cakera padat kurang daripada
Chua tetapi 8 keping lebih daripada cakera padat
kepunyaan Siti. Hitung jumlah cakera padat yang
mereka miliki.
A. 100 B. 304 C. 320 D. 420

Chua ada 120 CD,

Raju kurang 24 dpd Chua(120 -24)
Siti kurang dpd Raju- logiknya Raju ada
8 keping lebih daripada CD Siti (96 8
=88)
120 + 96 + 88 = 304
 Melukis Gambaran atau lakonan

Chua mempunyai 120 keping cakera padat. Raju

memiliki 24 keping cakera padat kurang daripada
Chua tetapi 8 keping lebih daripada cakera padat
kepunyaan Siti. Hitung jumlah cakera padat yang
mereka miliki.
A. 300 B. 304 C. 320 D. 420

Chua Raju Siti Raju ada lebih 8 Selesaikan

120 120 96- CD daripada Siti,
120 +
-24 maknanya Siti
8 kurang 8 CD 96
96 berbanding Raju
88 88
CD raju mesti
kurang daripada 304
Chua sebanyak
24 sebab kurang
daripada
 9km 10km
P T
14km 6km 12km
9km
10km 8km
4km 8km
Q R 39km
12km
Rajah 7

Rajah 7 menunjukkan satu peta jalan. Along memandu teksi

dari P

ke R melalui Q. Kemudian dia balik ke P mengikut jalan yang

terdekat sekali. Berapakah jumlah jarak, dalam km, yang

dilalui oleh Along?

A 22 B 35 C 39 D 40
 CIRI-CIRI 3 MATRA

Bongkah Bil.Permukaan Bil. Bucu

rata
Piramid tapak 5 5
segiempat sama
Silinder 2 0
Kubus 8 6
Kon 1 1
Muthu mencatatkan ciri-ciri bongkah di atas. Antara berikut yang
manakah ciri-cirinya silap dicatatkan?
A Piramid segiempat sama B Silinder C Kubus D Kon
 PINTAS
Bentuk 1(1994)
1) 2. 708 x 30 = Kaedah 1. Cara Efektif Rahman
Jika 2 x 30 = 60
A. 0.8124 2.708 x 30 Maka A & B bukan
jawapan.Pilihan kita C
B. 8.124 2 x 30 = 60 atau D. Jawapan ialah
jawapannya C = C kerana dalam nilai
C. 81.24 81.24 kerana 81 puluh iaitu = 81
D. 812.4 bernilai puluh.

2) 75 sen x 400 = Cara efektif Rahman

A. RM 30 75 sen hampir RM 1.00 x 400 = 400 maka
B. RM 300 Jawapan dalam nilai ratus ialah RM 300=
C. RM 3 000 B.

D. RM 30 000
 MELIHAT
GAMBARAJAH:

Rajah 2 menunjukkan 4 buah bekas berisi air. Isipadu air

di dalam bekas S kurang 200m daripada bekas R.
Purata isipadu air dalam m , di dalam sebuah bekas ialah
A 640 B 690 C 740 D 830

300ml
1700ml
760ml
560ml
3320ml 4 = 830 ml
Bentuk Soalan lebih daripada, kurang daripada, ganda, daripada dan
tolak daripada- (Alat singkir)

Seorang pekedai mempunyai 15 kotak pensel.Setiap kotak

mengandungi 14 batang pensel.Pada hari pertama pekedai itu
menjual 35 batang pensel.Pada hari kedua dia menjual 6
batang pensel lebih daripada jualan hari pertama.Berapakah
bilangan pensel yang belum dijual?
A. 134 Cara efektif
Cara biasa
B. 146 15 x 14 = 210 maka C
15 x 14= 210 dan Dout.
C. 151 H1= 35 dan H2 35 + Pintaskan:
D. 169 6 = 41,ditambah -fikir 35x 2 hari + 6=76,
keduanya = 76 maka maka 210-76, fikir 0-6 tentu
210-76 =134 dapat 4,pilihan jawapan
ada 4 dihujungnya ialah A.
Bentuk Soalan Negatif(Tidak Benar, Bukan, Salah, tidak)-pintas
singkir
Antara berikut yang manakah salah?
4 Cara efektif Rahman
A. 0.8 = 5
3 Dalam minda pilih
B. 0.6 = 5 salah.
2
C. 0.4 = 8 x 5 = 40 betul
5
D. 0.1 = 1
5 6 x 5 = 30 betul
Cara pecahan Cara perpuluhan 4 x 5 = 20 betul
0.8 = 8 : 2 = 4 0.8 1 x 5 = 5 salah sebab
10 : 2 5 4 > 5/4 1
Kecilkan 0 5
40
Jenis Penyataan - Pintas
Rajah 7 menunjukkan harga dan diskaun
RM 900 sebuah television yang ingin dibeli oleh
Diskaun 20% Zamri.Zamri ada RM 850.Antara berikut
yang manakah benar?
A. Wang Zamri lebih banyak RM 130
B. Wang Zamri lebih banyak RM 180
C. Wang Zamri kurang sebanyak RM 30
% = 100
D. Wang Zamri kurang sebanyak RM 50

Cara Efektif Rahman(Congak) Cara Pintas Rahman

RM 900 : % = 9 x 20 = RM180 900 x 80% = 720

850-720 = 130
-180 = 720 dan 850- 720=130
Rajah Perjalanan (Jenis Rujuk Rajah ) Melihat Gambarajah
P Q

S
3.8m R
Rajah 3 menunjukkan jarak empat tempat P,Q,R dan S yang saling
bersambung.Jarak dari P ke Q, tiga kali jarak P ke S, manakala jarak Q ke R
ialah setengah jarak P ke Q.Berapakah jarak P ke R melalui Q?
Cara Umum Kaedah Kurungan Ops Bergabung
PS= RS=3.8m PQR= (3 x 3.8m) + ( x 3x 3.8m)
PQ=3 x 3.8m =11.4m (ganda- darab) =11.4 m + 5.7m = 17.1m
QR= x 11.4 = 5.7m( setengah-bahagi)
PkeR melalui Q=PQR = 11.4m +
5.7m
17.1 m

Ada format soalan yang menghendaki calon memilih jawapan dalam bentuk
rajah.
35 428 : 34= Cara Yang boleh digunakan:

A. 142 Lihat pilihan jawapan mengikut lajur

yakni 1, 4, 0 dan 2
B. 1 042
1042
C. 1 204
34 /35 428 1 x 34=34
D. 1 402
34 34 x 4 = 136
14 34 x 2 = 68
0
142
136
68
 13cm
MEMBACA SELURUH

P Q R S
Rajah 5
22 Dalam Rajah 5, PQRS ialah garis lurus. Panjang
QR dua kali panjang PQ dan PQ=RS. Panjang PQRS
dalam cm ialah
A. 19.5 B 26.0 C 32.5 D 39.0

QR = 2 X 13CM +
(PQ=RS)
PQ=6.5 CM 13CM

RS=6.5 CM 26CM
13CM
Wang : Bil/Stok (Jenis Kuantiti)-MEMBACA SELURUH

Kuantiti Harga Seunit Harga

Barang
6 tin Sardin RM 1.30 RM7.80
2 biji Oren RM 2.50 RM 5.00
Q biji Epal 70 sen
Jumlah RM
Bil di atas menunjukkan tiga jenis barang 16.30
yang dibeli oleh
Tipah.Berapakah bilangan Q biji epal yang dibeli olehnya?
A. 4 B. 5 C. 6 D. 7
Cara Umum
7.80 + 16.30 -
3.50 0.70 = 5 Cara efektif Rahman
7.80 + 5.00 = 12.80
5.00 12.80
RM16.30- 12.80= 3.50 maka
12.80 3.50 jawapannya 70sen x 5=3.50

Mana-mana carapun o.k

 Sembilan tin Milo berharga RM 62.10.
Berapakah harga 15 tin Milo yang sama?
A.RM 103.50 B.RM108.50
C.RM130.50 D.RM155.50

Alat: Mencari satu

Rumus:
Unit 6 .90 x 15 RM
=
x dicari
9/RM 62.10 103.50
Mengenai RM
54
81
81
.0
0
Setelah penurunan harga sebanyak 30%, jumlah harga 4
helai baju yang sama ialah RM 140. Berapakah harga asal
sehelai baju itu?
A. RM 42 B RM 50 C RM 98 C RM 200

PERKAITAN 35 + 30 % = 100%
IDEA

PERKAITAN 35 = 100% - 30%

4 140 RUMUS
35 = 70%
35 = 70 35 X 100 =
100 70

35 X 100 =
RM50
70
Bentuk Soalan SUPAYA MENJADI )(bekerja ke belakang

Berapakah perlu ditambah kepada 12.865 supaya menjadi 20?

A. 12.885 Cara Efektif Rahman(congak)
B. 8.865 -Faham 20 lebih besar dpd
C. 7.245 12.865

D. 7.135 -Fikir 20 12 = 8 maka jwpn

bukan A dan B
Cara yg boleh digunakan memandangkan ada lebihan
0.865 secara praktiknya.
20.000 Kemudian congak, kita dapati
12.865 10-5 =5 ,sifar sebelahnya dah
tentu nilai 9, maka 9-6= 3.
7.135 Oleh itu jwpn 7.135
Soalan terus Soalan songsangan

2
x JUMLAH = 36
2 3
x 12 =
3 3 X 36 54

2
2
x = 480 . Apakah nombor yang mesti ditulis
5
dalam petak
A 96
B 192
C 1 200
D 2 400
 b) Perimeter kawasan berwarna kuning

3cm 3cm

2cm 2cm 2cm

3cm

3cm
2cm
6 cm
3cm
2cm

3 cm
34cm
P adalah sebuah segiempat sama. Hitungkan Luas
kawasan berlorek

P 5 cm

8 cm

6 cm
SELURUH RAJAH = 8 CM X 6 CM = 48
CM P = 5CM X 5CM = 25 CM
13 CM
Bentuk Soalan Negatif(Tidak Benar, Bukan, Salah, tidak)

Saiful menyimpan daripada = 100%

gajinya.Berapa peratuskah daripada
gajinya yang tidak disimpan? Dalam minda = 20
A. 30 maka 20 x 3 = 60%
Cara Efektif Rahman
B. 35
Tidak simpan = 3/5 Cara Kadar
C. 40
Maka 3 x 100 = 60% 2 = 0.4 maka bakinya 0.6 =60%
D. 60
5 5
Bentuk :Ciri-ciri bongkah

Pepejal Bil. Bil. Bil

Muka Tepi Bucu
Kubus Piramid tapak segitiga
Kubus 6 12 8
Kuboid 6 12 8
Prisma 5 9 6
Kuboid
Pirami 5 8 5
dTapak
4 Piramid tapak
Pirami 4 6 4 segiempat tepat
d
Silinder
Tapak
3
Sfera
Kon 2 1 1
Sfera 1 0 0
Silinde 3 2 0
Kon
r Prisma
Bentuk :Ciri-ciri bongkah(Jenis cantuman rajah)
Gabungan bentuk rajah di bawah akan menghasilkan
pepejal silinder.

A.

B.

C.

D.
Wang (Jenis tanpa rajah)
Maklumat
Abu menjual 12 helai baju yang sama jenis dengan jumlah harga RM
92.40 dan untung RM 2.40 setiap helai.Berapakah kos sehelai baju
itu?

Harga Jual (12) = RM 92.40 Kehendak

Maka HJ(1) RM 92.40 = RM 7.70

12
Untung(1) RM 2.40 -
Harga Kos RM 5.30

HJ-U=HK
Wang (Jenis tanpa rajah)

Seorang penjual membeli 230 kg buah jambu batu dengan harga

RM 200.Kemudian dia menjual kesemua jambu itu dengan harga RM
1.20 sekilogram. Kira, berapa peratuskah keuntungan yang
diperolehinya?

Harga Jual(1 kg) = RM 1.20

Harga Kos( 230kg) = RM 200
(Kuantiti x Harga Jual) 230 kg x RM 1.20 = RM 276 Harga Jual
Harga Kos RM 200 Harga Kos
RM 76 Untung
Maka % Untung = Untung X 100% _______ x 100% 38%
harga Kos RM 200

U X 100
HK
Wang (Jenis tanpa rajah yang melibatkan purata)

Duit simpanan En. Ahmad ialah RM 200.Isterinya pula sebanyak RM

150, tiga orang anaknya masing-masing sebanyak RM 50.Purata
wang simpanan mereka sekeluarga ialah

En. Ali = RM 200

Isteri =RM 150
3 anak =RM 50 x 3 = RM 150
Jumlahnya =RM 500
Maka Purata Simpanan RM 500 = RM 100
5

PURATA = JUMLAH
BILANGAN
Wang (Jenis tanpa rajah yang melibatkan % untung atas harga kos)

Harga Kos sebuah kamera ialah Rm 250. En. Rahman ingin

mendapat keuntungan sebanyak 15% atas harga kosnya, berapakah
harga jual kamera itu nanti?

Harga Kos RM 250

% untung = 15% x RM 250 = RM 37.50
Maka En. Rahman akan jual dengan harga RM 37.50 + RM 250 = RM
287.50

HJ= % U X HK + HK
 Sebuah beg berharga RM 20.50
manakala sepasang kasut sekolah
berharga RM 35.90. Jika Encik Azahari
membeli 2 buah beg dan 5 pasang
kasut sekolah yang sama, berapakah
jumlah wang yang dia perlu bayar?
A. RM 180.50 B. RM 220.50
C. RM 225.50 D. RM 275.50

Alat: Perkaitan
Idea
Beg(1) = RM 20.50 x RM
2 = 41 .
00
Kasut(1) = RM 35.90 RM
x5= 179.
50
RM220.
50
ARASMETIK( DARAB , BAHAGI, PECAHAN )

x
+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1
+ 2 4 6 8 10 12 14 16 18
2
+ 3 6 9 12 15 18 21 24 27
3
+ 4 8 12 16 20 24 28 32 36
4
+ 5 10 15 20 25 30 35 36 45
5
+ 6 12 18 24 30 36 42 48 54
+- 1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
3 4 5 12
4 5 6 13
5 6 7 14
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
 WANG
Untung = Harga Jual- Harga Kos(U=HJ-HK)
Rugi = Harga Kos Harga Jualan(R=HK-HJ)

UKURAN
PANJANG
1 X 1 X 1 X m
km 1000 m 100 cm 10 m
m
m
KBBK

KECIL BESAR BESAR KECIL

BAHAGI KALI
 RUMUS UMUM
25 25% 250g 250m
250ml 0.25
sen
50sen 50% 500g 500m 500ml 0.50

75 75% 750g 750m 750ml 0.75

sen
1 20 20% 200g 200m 200ml 0.20
5 sen
= 25
= 50
= 75
 Rumus TEMPOH MASA
Tempoh Masa = Waktu sampai Waktu bertolak
Waktu bertolak= Waktu Sampai Tempoh Masa
Waktu Sampai= Waktu bertolak + tempoh masa

Ringkas
Sifir Masa
= 15 minit
= 30 minit TM =WS-WB
= 45 minit WB =WS - TM
1/5=20 minit
WS =WB + TM
 RUMUS UMUM

PERPULUHAN
0.7 7 Sifir Perpuluhan
10 1 x 100 = 100
10 x 10 = 100
0.07 7
2 x 50 = 100
100
5 x 20 = 100
0.007 7 4 x 25 = 100
1000
 MASA & WAKTU
1 ABAD = 10 DEKAD = 100 TAHUN

1 DEKAD =10 TAHUN

1 TAHUN =12 BULAN
1 TAHUN = 52 MINGGU
1 TAHUN BIASA =365 HARI
1 TAHUN LOMPAT/KABISAT =366
HARI
1 BULAN =4 MINGGU
1 BULAN =30/31 HARI
1 MINGGU =7 HARI
1 HARI =24 JAM
1 JAM = 60 MINIT
1 MINIT = 60 SAAT
Sehingga kini bolehkah anda memahami alat
matematik yang boleh kita gunakan bagi
menjawab soalan-soalan UPSR

Jangan lupa,
alat maujud
adalah alat
terbaik untuk
Kaedah/tekni memahami
k/pendekatan konsep
boleh dibina matematik
daripada dan alat yang
pemahaman paling hampir
kita tentang kepada bahan
maujud itu
alat
ialah alat
matematik.
matematik
 Oops!

Sayangilah diri,ibubapa dan guru

anda.
HINGGA BERTEMU
LAGI. SELAMAT
BERUPSR 2007