Romanika u Francuskoj

Najbogatija skupina arhitektonskih

romanikih spomenika sa najveom
raznovrsnou regionalnih tipova i
najsmjelijim idejama
Najznaajnije regionalne kole romanike
arhitekture u Francuskoj
su:burgundijska,normandijska,
provansanska, overnjaka, perigotska i
poatavanska
 Burgundijska kola
CLUNY
Osniva kraljevske regije u Clunyiju je opat
Bernard
910. g. William III je osnovao benediktinski
samostan Cluny u Burgundiji
Crkva u Clunyiju je postala uvena po svojim
grandioznim arhitektonskim formama i
izvanrednoj plastinoj, slikarskoj dekoraciji i
mozaicima.
Naalost ovaj izuzetno znaajan arhitektonski
spomenik je uniten u periodu francuske
revolucije
 Crkva je graena u tri faze: Cluny I( prva monaka crkva
iz perioda 915-927.g), Cluny II(crkva sv. Petra
sagraena izmeu 955 i 1000.g.) i Cluny III( crkva sv.
Huge sagraena izmeu 981 i 1045.g)
Cluny II je bila trobrodna graevina sa jednim
transeptom i apsidom sa paralelnim kapelama
Da bi se sagradio Cluny III sruena je starija graevina
Cluny II
Cluny III je bila petobrodna graevina sa dva transepta i
apsidom sa pet radijalnih kapela i trobrodnim
predvorjem sa dva tornja.Gavni brod je imao visinu 29
m, 41 m, cijela graevina je bila duga 196, 14 m
 Arhitekta je bio svetenik Gunzo koji je bio
umirovljeni opat i muziar.Radio je sa
Hezelonom, matematiarem.Raspored graevine
i njeno modularno rjeenje bazira se na
matematikim odnosima.
Crkva Cluny je bila izuzetno znaajna za razvoj
romanike arhitekture ne samo u Burgundiji ve
i u drugim podrujima Francuske i Evrope. Bila
je uzor za izgradnju mnogih romanikih
spomenika.
 Od velianstvenog manastirskog kompleksa u
Clunyiju sauvani su samo juni dio transepta
sa oktogonalnim tornjem.
Sauvani kapiteli stubova Clunyija predstavljaju
izvanredno majstorstvo skulptorske tehnike.
Radi se o alegorijskim kompozicijama sa
prikazom:etiri rajske rijeke, etiri godinja doba
i osam tonova gregorijanske ljestvice
SAINT LAZAR U AUTUNU
Crkvu je izgradio papa Inoccent II 1132. g
To je trobrodna graevina sa
jednobrodnim transeptom i trolanom
apsidom. Trolana elevacija unutranjeg
prostora i krstasti svod pronalaze uzor u
Clunyiju.
Svoju slavu duguje izvanrednoj plastinoj
dekoraciji fasade.
 Timpanon sa prikazom Posljednjeg suda je jedno
od najznaajnijih ostvarenja romanike
skulpture. Hrist je prikazan kao sudija u sreditu
kompozicije.Ispod njegovih nogu je potpis
umjetnika, skulptora Giselbertusa.Za razliku od
skulptura iz Vezlaya skulpture iz Autuna
pokazuju stilsko jedinstvo.
Strah, oaj prokletih sa tijelima deformisanim od
stranog muenja je u kontrastu sa blaenim i
mirnim pozama odabranih. U unutranjoj
arhivolti timpanona prikazani su biljni ornamenti
, a u vanjskoj znakovi zodijaka i mjeseni radovi
 Tlocrt St.Lazar u
Autunu
Timpanon s prikazom Posljedjeg suda
 SAINT MADELEiNE U VEZELAY
Trobrodna graevina sa transeptom,
polukrunom apsidom sa dvostrukim
deumblatorijumom(polukruni hodnik) i
radijalnim kapelama
Izgradnja je zapoeta 1096.g., a crkva je
posveena 1132.g. Dograivana je u
gotikom stilu 1180.g. Radovi na izgradnji
su zavreni 1215.g
 Vezelay je postao znaajan u 11. st. Kada je
crkva tvrdila da posajeduje kosti Marije
Magdalene koje se danas uvaju u kripti
Naalost najvei dio manastira je uniten u
periodu francuske revolucije. Sauvani su crkva i
ulaz u kloster(unutranje dvorite)
Glavni brod je izgraen u periodu 1120 i
1132.g.Poznat je svojoj harmoniji postignutoj
proporcijama koje se baziraju na matematikim
odnosima.Duina glavnog broda je 61 m, visina
18,3 i irina 12,2 m. Elevacija unutranjeg
prostora je dvolana(zona arkada i prozora)
 Brodovi su odijeljeni sa tekim poluobliastim
lukovima oblikovanim od svijetlog i tamnog
kamenja-klinastog oblika.Kamenje nije iste
veliine tako da se dobija motiv nepravilnih
zebra linija.
Fasada je kombinacija romanikih i gotikih
elemenata te restauracije iz 19.st.bila su
planirana dva zvonika na zapadnom proelju ali
je izgraen samo juni.
 Timpanon centralnog portala je najznaajniji primjer
monumentalne romanike skulpture u Burgundiji. Raen
je izmeu 1120 i 1132.g., a nalazi se u narteksu.
Tema je Odailjanje apostola tj. Sputanje duhova ili
Pentekos
Centralna figura u kompoziciji izduena ukoena figura
Hrista iz ijih ruku se sputaju zrake svjetlosi na apostole
u misiji irenja hrianstva. U unutranjoj arhivolti na
linteli su prikazani narodi iz najudaljenijih podruja( ljudi
pseih glava iz Indije, Pigmeji,ljudi da praseom njukom
iz Etijopije).
 Zapadno proelje
St. Madeleine u
Vezelay
Tlocrt st. Madeleine u Vezelay
 Unutranjost
glavnog broda
st. Madeleine u
Vezelay
St. Madeleine u Vezelay
Tmpanon-Odailjanje apostola
Timopanon-Odailjanje apostola
 Normandijska kola
ST. ETIENNE U CAENU
Izgraenaje izmeu 1064 i 1087.g kao grobna
crkva Williama osvajaa(sahranjen je 1087.g u
koru crkve).
Ovo je najznaajnija graevina zlatnog doba
normandijske arhitekture
Trobrodna graevina sa dvostrukim transeptom
sa apsidiolama na krakovima i polukrunom
apsidom. U gotikom periodu su dograeni kor i
polukruna apsida sa deumblatorijumom i
radijalnim kapelama.
 Fasada je jednostavna, stroga i otra.
Zapadno proelje sa dva tornja ima tri
portala i deset prozora.Timpanon iznad
glavnog portala je iz 19.st. Lijevi toranj je
stariji i ima visinu 82 m i istije forme, dok
je desni toranj visok 80 m. Strijele
tornjeva su zavrene u ranom gotikom
periodu-romaniki i gotiki elementi su
harmonino kombinovani.
 Spoljanji izgled graevine odraava unutranju
podjelu na tri broda. Unutranja elevacija se
razvija u tri zone(zona arkada, galerija i
prozora). Zona arkada i galerija je iste visine to
je karakteristika normandijske kole.Graevina
je natkrivena krstastim svodom.
Originalno crkva je imala drvenu tavanicu koja je
u 12. st. zamijenjena estolanim krstastim
svodom.
Ornamentike ima vrlo malo. Duina unutranjeg
prostora je 107 m.
 Zapadno proelje
st. Etienne u
Caenu
STE. TRINITE U CAENU
Trobrodna graevina sa jednobrodnim
transeptom polukrunom apsidom i dvije
apsidiole na krakovima transepta.Na
zapadnom proelju ima dva zvonika bez
strijela.Elevacija unutranjeg prostora je
trodijelna, a svod je krstasti.
 KATEDRALA U BAYEU
Donji dio graevine je romaniki a gornji
gotiki.Apsida je raena u gotikom
periodu, a zvonik je iz 15. st.
U njoj se uva tapiserija Williama Osvajaa
 ST. GEORGE SAINT MARTIN U
BOSERVILU
Trobrodna graevina sa transeptom,
korskim prostorom i visokim proeljem
koje je flankirano sa dva vitka tornja.Ima
jedan portal na zapadnom proelju.Nad
kriitem se uzdie kula.
 Overnjaka kola
NOTRE DAME DI PORT U CLERMON
FERANU
Trobrodna graevina sa pet traveja,
jednobrodnim transeptom sa dvije
apsidiole i apsidom sa deumblatorijem i
pet radijalnih apsidiola.Na kriitu je
kupola a na zapadnom proelju tornjevi.
 SAINT PAUL U ISSOIREU
Trobrodna graevina sa transeptom koji
ima dvije apsidiole, apsidom sa pet
radijalnih apsidiole i dva zvonika na
zapadnom proelju te zvonikom na
kriitu. Graevina slijedi uzor crkve Notre
Dame u Clermon Feranu.
 Provansanska kola
SAINT TROPHINE U ARLESU
Trobrodna graevina sa transeptom i
trodijelnom apsidom.Portal je skulptoralno
i arhitektonski naglaen.
SAINT GILLES DU GARD
Slino rjeenje kao kod Saint Trophine.Tri
portala su uokvirena bogatom plastinom
dekoracijom.
 Poatavanska kola
NOTRE DAME LA GRANDE U POITIRESU
Trobrodna graevina sa nekarakteristinim
transeptom i bonim kapelama sa zapadne
strane.Unutranji prostor ima jednolanu
elevaciju.Fasada je flankirana sa dva
tornja i ima bogatu plastinu dekoraciju.
Tlocrt Notre Dame u Poitiresu
Glavni brod
 SAINT SAVIN SUR GARTEMPE
Trobrodna graevina sa transeptom sa
apsidiolama i apsidom sa pet radijalnih
apsidiola. Crkva je natkrivena
poluobliastim svodom. Ukraena je
freskama -30 zidnih slika u pet nizova sa
temom Geneze od Stvaranja svijeta do
Mojsije.
 CRKVA U CHAROUX
Sastoji se od dva dijela, centralnog
krunog sa tri broda i srednjeg istonog
dijela sa tri broda i apsidom sa pet
radijalnih apsidiola.
 Perigotska kola
SAINT FRONT U PERIGUEUX
Osnova graevine ima za uzor crkvu Sv.
Marka u Veneciji-uticaj bizantske
umjetnosti.Tlocrt je grki kri sa
petokupolnim rjeenjem. U istonom dijelu
je polukruna apsida i dvije apsidiole na
krakovima kria. Crkva je izgraena
1120.g. sa bone strane ima zvonik
 SAINT PIERE U MOASACU
Jednobrodna graevina sa transeptom i apsidom.Brod
ima sedam traveja.
Klaustar ima stubove sa bogato ukraenim kapitelima
koji odraavaju uticaj islamske umjetnosti. Trideset
kapitela je ukraeno ornamentikom, a pedeset figuralnim
kompozicijama.
U timpanonu junog portala iz 1125-1130.g. je prikaz
Hrista u apokalipsi. U sreditu kompozicije je figura
Hrista koji je okruen anelima i figurama 24 starca iz
apokalipse predstavljenih u sjedeem stavu u nizu.
 SAINT FOY U CONQUESU
Izgradnja je zapoeta 1050.g. pod opatom Odolrikom.
Graevina ima odlike hodoasnike crkve.To je
trobrodna bazilika sa deumblatorijumom radijalnim
kapelama, transeptom i oktogonalnim tornjem na
kriittu sa spiralnim stepenitem.Transept je trobrodan
sa apsidiolama-rjeenje podsjea na crkvu Saint Sernin u
Tolouseu.
Timpanon na fasadi ima sauvanu plastinu dekoraciju
sa ostacima boje. Tema je Posljedni sud
Timpanon sa prikazom Posljednjeg
suda
St Foy u Conquesu
Tlocrt st. Foy u Conquesu
 SAINT SERNIN U TOLOUSEU
Konstrukcija crkve zapoeta je 1070/72.g.
Crkva je petobrodna graevina sa trobrodnim
transeptom i apsidom sa pet radijalnih kapela i
dvije apsidiole na krakovima transepta. Na
kriitu je toranj visine 123 m.
Glavni brod ima bavasti svod, a boni brodovi
krstasti. Elevacija unutranjeg prostora je
dvolana.
U koru je plitki reljef sa prikazom Hrista u
mandorli meu simbolima evanelista.
 Tlocrt st.
Sernin u
Tolouseu
Crkva st. Sernin u Tolouseu
 Toranj st.
Sernin u
Tolouseu
 SAINT PIERE U ANGULIEMU
Jednobrodna graevina iz 1110.g. sa
transeptom koji ima na krakovima ima
apsidiole i polukrunom apsidom sa etiri
apsidiole.Glavni brod je natkriven sa tri
kupole i jednom na kriitu.Na zapadnom
proelju su dva zvonika.