Professional Documents
Culture Documents
Amino Asit Metabolizmasi Bozukluklari - 20131213101109
Amino Asit Metabolizmasi Bozukluklari - 20131213101109
METABOLİZMASI
BOZUKLUKLARI
Sindirim kanalında besinsel proteinlerin enzimlerin
etkisiyle parçalanması sonucu amino asitler oluşur ve
bunlar emilerek vücuda alınırlar. Besinlerden kaynaklanan
amino asitlere ek olarak önemli miktarda amino asit doku
metabolizması sırasında sentezlenmektedir.
• Hücreler içindeki proteinler devamlı olarak
yıkılmakta ve yeniden sentezlenmektedir.
• VÜCUT PROTEİNİ
Amino asitler
• Protein dönüşümü sırasında serbest hale geçen
amino asitlerin %75-80’i yeni protein sentezi için
tekrar kullanılır.
• Çeşitli kalıtsal hastalıklar, A.A
metabolizmasındaki bozukluklardan oluşur.
• Bu bozukluklar A.A’rin normal
metabolizmalarında görevli anahtar bir
enzimin eksikliği veya bloku söz
konusudur.
• Özel önem taşıyan A.A şunlardır;
Fenilalanin, tirozin, sistin; homosistein
ve diğer dallı zincirli A.A’dir.
Fenilalanin Metabolizması
Bozuklukları
• Fenilalanin kan
düzeyleri 2 mg/dL’den
daha yüksektir. Normal
kişilerde fenilalanin
hidroksilaz fenilalanini
tirozine hidroksiller.
• Hiperfenilalaninemiler
bu enzimin defektine
bağlı olarak meydana
gelir
Klasik Fenilketonüri (PKU):
• Amino asit metabolizmasının en sık karşılaşılan
hastalığı, dünya da yaklaşık 15000 yenidoğandan
birinde görülmektedir.
• Otozomal resesif taşınmakta
• İsmini idrarda yüksek miktarda bulunan
fenilketondan almaktadır
•
Klasik Fenilketonüri
• Büyük çapta fenilalanin hidroksilaz
eksikliğine bağlı olmakla birlikte;
• Daha nadir olarak tetrahidrobiopterin
kofaktörünün veya kofaktörün indirgenmiş
aktif durumda kalmasını sağlayan
dihidrobiopterin redüktaz eksikliğine bağlı
olarak ortaya çıkmaktadır.
• Fenilalanin hidroksilaz kusuru tam (klasik
PKU) veya kısmi (tip ll ve lll)olabilmektedir.
• Tüm olguların yaklaşık yarısını oluşturan klasik
PKU de fenilalanin hidroksilaz hiç
bulunmamakta ve normal şekilde katabolize
olamayan fenilalanin tüm vücut sıvılarında
birikmektedir.
• Normalde <%2 mg olan erişkin pha düzeyi,
klasik tipte >%20 mg olabilmektedir
• Fenilalanin, fenilpiruvat üzerinden katabolize
olduğu için idrar ile büyük miktarda fenilpiruvat
ile bu ketonun dönüştüğü fenilasetat,
fenilasetilglutamin artmaktadır
• Doğumda normal görünen bebeklerde kısa
zaman içinde gelişme geriliği, beslenme güçlüğü
ve kusma belirtileri ortaya çıkar.
• Artmış fenilpiruvat nedeni ile bazı bebeklerin
idrar ve terlerinde küf kokusu olmaktadır.
• Fenilalanin ve metabolitlerinin birikimi beyin
gelişimini bozarak zeka geriliğine yol açmaktadır.
• Beyinde gelişen kusurlu miyelinizasyon
yüzünden sık epileptik nöbetler görülmektedir
• Fenilketonların beyinde serotonin enzimatik
sentezini engellemelerine bağlı olarak düşük
serotonin düzeyinin bu hastalardaki zeka
kusurlarının nedeni olabilir
• Ayrıca fenilglutaminin oluşumunda fazla
glutamin kullanılmasına bağlı olarak , kronik
glutamin azlığının beyin hasarında doğrudan
etkili olabileceği ileri sürülmektedir
• FKU’li çocukların % 60’ında açık saç rengi, açık
göz rengi, açık cilt rengi ile karakterize
görünümü vardır
• Çünkü besinsel tirozin, endojen tirozin sentez
eksikliğini ortadan kaldırmada yeterli
görülmemektedir.
• Fenilketonüride erken tanı önemlidir.
• Dolayısıyla neonatal dönemde kan fenilalanin
düzeyinin ölçülmesi önemlidir
• En yaygın kullanılan ve yarı kantitatif
mikrobiyolojik yöntem olan Gutrie testi dir.
* Test pozitif ise daha ileri
tetkikler olan kan ve idrardır.
• PKU tedavisi düşük proteinli besinler ile
yapılmaktadır. Geri dönüşümü olmayan beyin
hasarını önlemek için düşük proteinli besin
tedavisinin doğumdan hemen sonra başlaması ve
bu tedavinin 8-10 Yaşa kadar ciddi bir şekilde
devam etmesi gerekmektedir (yaşam boyu
fenilalaninden kısıtlı diyet).
• Biopterin ve biopterin redüktaz eksikliğinin
tedavisi, fenilalanin ve tirozin kısıtlılığı ile
çözülmez (sentezlenemeyen öncül bileşikler
verilmeli).
Geçici neonatal hiperalaninemi
• Kalıtsal bir eksiklik olmayan bu bozukluk,
karaciğerin olgunlaşmasının gecikmesine bağlı
olarak fenilalanin enzim sisteminin
yetersizliğidir. Bebek büyüdükçe fenilalanin
düzeyi normal sınırlar içinde kalır.
Tirozinemiler
Tip ll tirozinemi: tirozin transaminaz eksikliği,
hipertirozinemi ve tiroziüri ile ortaya çıkar.
• İdrarda n-asetiltirozin, hidroksifenil piruvat,
hidroksifenil laktat ve hidroksi fenilasetat gibi
tirozin metabolitlerinin atılımı artmaktadır.
• Göz ve deri lezyonları, tirozinin, intaselüler
kristaleşmesine bağlı olan inflamasyon ve birçok
olguda görülen zeka geriliği ile karakterize bir
hastalıktır.
Tip l tirozinemi(hepatorenal tirozinemi).
• Fumarilasetoasetat hidroksilaz eksikliğine
bağlıdır. Karaciğer yetmezliği, renal tübüler
fonksiyon bozukluğu, anemi ve D-vitaminine
dirençli raşitizim ile birlikte, idrar ile tirozin,
metiyonin gibi amino asitler ve metabolitleri
atılmaktadır.
• Besinsel kısıtlama, ilerleyici karaciğer hasarını
iyileştirememektedir.
Neonatal tirozinemi