ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΑΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΤΟΜΕΑΣ: ΔΑΣΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΔΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
ΔΙΕΥΘYΝΤΗΣ: Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΦΩΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΧΕΙΜΑΡΡΙΚΟ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΝ ΦΟΥΡΚΑΣ ΚΑΙ
ΣΙΒΗΡΗΣ

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΑΘΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2015
 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 Το νερό, από τα πανάρχαια χρόνια, αποτελούσε και αποτελεί

απαραίτητο συστατικό της ζωής, του περιβάλλοντος και της
ανθρώπινης ανάπτυξης. Είναι γνωστό ότι η κίνηση του απορρέοντος
ύδατος πραγματοποιείται μέσω υδάτινων ρευμάτων που ανάλογα με
το μέγεθός τους διακρίνονται σε ρύακες, χειμάρρους, ποταμούς
κ.τ.λ. Παρά τα αδιαμφισβήτητα οφέλη του, το νερό , κυρίως μέσω
της χειμαρρικής του δράσης και με την βοήθεια διάφορων ευνοϊκών
παραγόντων (ευαίσθητο γεωϋπόθεμα, έλλειψη βλάστησης, ένταση
βροχής), συμβάλλει στη δημιουργία δυο καταστροφικών για τον
άνθρωπο και τις δραστηριότητές του, φαινομένων: των πλημμυρών
και της εδαφικής διάβρωσης. Οι σπουδαιότερες συνέπειες των δυο
αυτών φαινομένων είναι: ερημοποίηση, μείωση παραγωγικότητας
των εδαφών, καταστροφή υποδομών, δρόμων, κτιρίων, καταστροφή
γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, ανθρώπινες απώλειες.
 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

 Ο σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας χωρίζεται σε δυο

κύριους κλάδους. Αφ ενός μεν στη μελέτη των φυσικών αλλά και
ανθρωπογενών παραγόντων που διαμορφώνουν τα χειμαρρικά
περιβάλλοντα των χειμάρρων που επιλέχθηκαν, αφ εταίρου δε στη
μελέτη αυτής καθ’ αυτής της χειμαρρικής τους δράσης.
Επιλέχθηκαν οι δυο μεγαλύτεροι και σπουδαιότεροι χείμαρροι της
χερσονήσου της Κασσάνδρας Χαλκιδικής, και συγκεκριμένα οι
χείμαρροι Φούρκας και Σίβηρης.
 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΚΟΠΟΙ-ΣΤΟΧΟΙ

 Η μελέτη και επεξεργασία των μετεωρολογικών δεδομένων της

περιοχής.
 Η χαρτογράφηση των λεκανών απορροής, του υδρογραφικού
δικτύου και του αναγλύφου με σκοπό τον υπολογισμό
μορφομετρικών και υδρογραφικών στοιχείων.
 Η χαρτογράφηση και η μελέτη της κατανομής της βλάστησης και
του γεωλογικού υποθέματος.
 Ο υπολογισμός των υδατοπαροχών και των στερεοπαροχών των
χειμάρρων.
 Ο υπολογισμός της υποβάθμισης των λεκανών απορροής.
 Η καταγραφή και χαρτογράφηση των σπουδαιότερων
ανθρωπογενών επεμβάσεων στις κοίτες των χειμάρρων.
Ο ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Η ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΝ

 ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ: Ως λεκάνη απορροής ορίζεται η επιφάνεια

της χέρσου που τροφοδοτεί το ρεύμα με νερά και φερτά υλικά και
σχηματίζεται έτσι εντός της λεκάνης αυτής το υδρογραφικό δίκτυο
που είναι το σύνολο των διαφόρων φυσικών αγωγών που
διαυλακώνουν και αποστραγγίζουν μια περιοχή.
 ΥΔΡΟΚΡΙΤΗΣ: Η περίμετρος της λεκάνης απορροής.
 ΚΩΝΟΣ ΠΡΟΣΧΩΣΕΩΣ: Μια πεδινή έκταση, όπου ο χείμαρρος
εναποθέτει τα παρασυρόμενα φερτά υλικά.
 ΚΟΙΤΗ ΕΚΚΕΝΩΣΗΣ: Σ’ αυτή τα απορρέοντα ύδατα μεταπίπτουν
από την κατάσταση της παράσυρσης σε εκείνη της απόθεσης.
 ΚΟΙΤΗ ΕΚΒΟΛΗΣ: Ένα πεδινό τμήμα, όπου ο χείμαρρος συναντά
κάποιο μεγαλύτερο αποδέκτη, ποταμό, λίμνη ή θάλασσα.
 ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΧΕΙΜΑΡΡΙΚΟΤΗΤΑΣ

 ΤΟ ΚΛΙΜΑ
 Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ

 ΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΘΕΜΑ

 ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ
 ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
ΧΕΙΜΑΡΡΙΚΟΤΗΤΑΣ

 ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
 ΕΚΧΕΡΣΩΣΕΙΣ

 ΚΑΤΑΠΑΤΗΣΕΙΣ ΚΟΙΤΩΝ

 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΩΝ

 ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ

 ΑΠΟΡΡΙΨΕΙΣ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΟΙΤΕΣ ΤΩΝ

ΡΕΥΜΑΤΩΝ
 ΑΛΛΑΓΗ Η ΕΚΤΡΟΠΗ ΚΟΙΤΗΣ

 ΚΑΘΙΖΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΠΕΔΙΝΕΣ

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΥΡΙΩΣ ΛΟΓΩ ΥΠΕΡΑΝΤΛΗΣΕΩΝ
 ΟΙ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

 Το κλίμα: Είναι η σύνθεση (συνδυασμός όλων των στοιχείων) του

καιρού σε ένα συγκεκριμένο τόπο. Αποτελεί τον παράγοντα επίθεσης
πάνω στο γεωλογικό υπόθεμα.
 Το γεωλογικό υπόθεμα: Αποτελεί το υπόβαθρο, το οποίο δέχεται την
επίθεση των κατακρημνισμάτων και γενικότερα των κλιματικών
παραγόντων. Στην υδρολογία, διακρίνονται οι εξής χειμαρρικοί
πετρολογικοί σχηματισμοί ανάλογα με την διαβρωσιμότητα και την
διηθητηκότητά τους: νεογενής, προσχωσιγενής, ασβεστολιθικός,
φλυσχικός, σχιστολιθικός, κρυσταλλοπυριγενής.
 Το ανάγλυφο: Αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα. Οι παράμετροι του
αναγλύφου που επηρεάζουν τη χειμαρρική δράση είναι το υψόμετρο και
η κλίση.
 Η βλάστηση: Η βλάστηση αμβλύνει τη δράση του κλίματος πάνω στο
γεωλογικό υπόθεμα. Η προστατευτική επίδραση του δάσους εξαρτάται
άμεσα από το δασοπονικό είδος και την πυκνότητά του και αυξάνεται
όσο αυξάνεται η συγκόμωσή του.
 ΤΑ ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

 Ο σκοπός της μορφομετρικής ανάλυσης είναι να ποσοτικοποιήσει

την γεωμορφολογική δομή και να προβλέψει την υδρολογική και
κατ’ επέκταση την υδρογεωλογική απόκριση της λεκάνης απορροής.
Τα μορφομετρικά χαρακτηριστικά είναι τα εξής:
 Η έκταση (εμβαδόν) της ορεινής λεκάνης απορροής (F).
 Η μορφή λεκάνης απορροής.
 Ο βαθμός στρογγυλομορφίας.
 Το μέγιστο υψόμετρο (Hmax), το ελάχιστο υψόμετρο (Hmin) και το
μέσο υψόμετρο (Hmed).
 Το μέγιστο χειμαρρικό υψόμετρο (Ηx).
 Το μέγιστο ανάγλυφο (Hr).
 Η μέση κλίση της λεκάνης.
 ΤΑ ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

 Η μορφή του υδρογραφικού δικτύου (δενδριτική, παράλληλη,

γωνιώδης, ορθογώνια, ακτινωτή, σύνθετη).
 Το μήκος της κεντρικής κοίτης.
 Η μέση κλίση της κεντρικής κοίτης.
 Η πυκνότητα του υδρογραφικού δικτύου.
 Η αρίθμηση του υδρογραφικού δικτύου (κατά Horton, Strahler).
 Ο συντελεστής διακλάδωσης (ο μέσος όρος των αναλογιών μεταξύ
του αριθμού των ρευμάτων μιας τάξης προς τον αριθμό των
ρευμάτων της αμέσως μεγαλύτερης τάξης).
H ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΚΑΤΑ STRAHLER(A),HORTON (B)
 ΚΑΤΑΚΡΗΜΝΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΟΗ

 Η απορροή σχηματίζεται εφόσον η ένταση της βροχής, μετά την

αφαίρεση του ποσού της βροχής για την ικανοποίηση των αναγκών
της επιφάνειας της λεκάνης σε νερό (υδατοσυγκράτηση, πλήρωση
κοιλωμάτων, διαβροχή φυλλάδας κ.λπ.) υπερβαίνει τις επιμέρους
διηθητικότητες της λεκάνης, δηλαδή υπερβαίνει την μέγιστη
δυνατότητα του εδάφους να απορροφά και να παρακρατά νερό. Η
απορροή χωρίζεται στις εξής κατηγορίες:
 Την επιφανειακή απορροή. (απορροή που σχηματίζεται και κινείται
στην επιφάνεια του εδάφους).
 Την υποδερμική απορροή. (απορροή που ρέει δια μέσου του
εδάφους προς τα κατάντη και μετά από μια μικρότερη ή μεγαλύτερη
υπόγεια πορεία μεταπίπτει σε επιφανειακή ή εκρέει απευθείας στις
κοίτες.
 Την απευθείας απορροή και την υπόγεια απορροή.
 ΠΑΡΟΧΗ

Ως Μέγιστη παροχή ορισμένης περιόδου ορίζεται η μέγιστη τιμή

της στιγμιαίας παροχής με ορισμένη περίοδο επανάληψης
(συνήθως χρησιμοποιείται Τ=100 έτη). Ο προσδιορισμός της
μέγιστης αναμενόμενης υδατοπαροχής, λόγω της σχεδόν
παντελούς έλλειψης σχετικών μετρήσεων, γίνεται προσεγγιστικά
με την βοήθεια κάποιων τύπων που ονομάζονται εμπειρικοί και
αναλυτικοί τύποι. Οι πρώτοι λαμβάνουν υπόψη τους κυρίως
μορφομετρικά χαρακτηριστικά της λεκάνης απορροής καθώς και
τον συντελεστή απορροής, ενώ οι αναλυτικοί τύποι λαμβάνουν
υπόψη τους, εκτός από τα παρακάτω και τα βροχομετρικά
δεδομένα, αν υπάρχουν. Οι εμπειρικοί τύποι είναι αυτοί των:
Valentini, Coutagne, Wundt, Klement-Wunderlich, Hoffbauer,
Fuller, Melli, Muller, Iszkowski, Kresnik, Kursteiner,
Friendrich. Οι αναλυτικοί περιλαμβάνουν τους τύπους των:
Giandotti, Turazza.
 ΧΕΙΜΑΡΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

 Η ΔΙΑΒΡΩΣΗ: Διακρίνεται σε επιφανειακή, αυλακωτή,

χαραδρωτική, φαραγγωτή και πρανική.
 Η ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ: Διακρίνεται σε φυσική αποσάθρωση
(οφείλεται σε συνδυασμένη δράση των παραγόντων της
θερμοκρασίας και του νερού) και σε χημική αποσάθρωση
(λαμβάνει χώρα μέσω των χημικών αντιδράσεων της διάλυσης,
της οξείδωσης, της υδάτωσης και της αναγωγής).
 Η ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΗ: Ως κατολίσθηση ορίζεται η απόσπαση των
ιζημάτων από την αρχική τους θέση και η απόθεσή τους σε
κατώτερα επίπεδα.
 Η ΟΛΙΣΘΗΣΗ: Το φαινόμενο κατά το οποίο μια μάζα εδάφους
κινείται πάνω σε ένα επίπεδο ολίσθησης λόγω του ιδίου βάρους
της.
 ΟΙ ΡΟΕΣ: Διακρίνονται σε ξηρές και υγρές.
 ΣΤΕΡΕΟΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΟΠΑΡΟΧΗ

 Τα φερτά υλικά που παράγονται από τις διάφορες μορφές των

διαβρώσεων μεταφέρονται με τους εξής τρόπους από τα χειμαρρικά
ρεύματα:
 Με παραπυθμένια μεταφορά (φορτίο κοίτης με σύρση).

 Με αιωρομεταφορά (μικρά σωματίδια άμμου-αργίλου που

αιωρούνται στο νερό).
 Ως φορτίο απόπλυσης (υποκατηγορία αιωρομεταφοράς που
αποτελείται από μικρότερης διαμέτρου ιζήματα).
 Ως φορτίο αναπήδησης (αποτελεί μια ενδιάμεση κατηγορία μεταξύ
του φορτίου κοίτης και του φορτίου αιώρησης).
Για την εκτίμηση της ποσότητας των μεταφερόμενων υλικών από τα
χειμαρρικά ύδατα χρησιμοποιείται η έννοια της στερεοπαροχής,
δηλαδή της ποσότητας των υλικών που μεταφέρεται στη μονάδα του
χρόνου από μια ορισμένη διατομή της κοίτης (m3/sec).
 ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ

 Η μέση ετήσια διάβρωση (υποβάθμιση) των λεκανών απορροής

υπολογίζεται με διάφορες μεθόδους. Μια από αυτές είναι και η
μέθοδος του Gavrilovic η οποία βασίζεται σε τρεις κυρίως
παράγοντες:
 Τον παράγοντα που καθορίζει την επίδραση του φυτοκαλύμματος
στην προστασία του εδάφους από τη διάβρωση.
 Τον παράγοντα που καθορίζει τη διαβρωσιμότητα του πετρώματος.
 Τον παράγοντα που καθορίζει το είδος και την έκταση της
διάβρωσης.
Επιπρόσθετα λαμβάνει υπόψη του την μέση ετήσια θερμοκρασία
και βροχόπτωση, την μέση κλίση της λεκάνης απορροής και το
εμβαδό της λεκάνης απορροής. Το αποτέλεσμα πολλαπλασιάζεται
με ένα συντελεστή R κατακράτησης φερτών υλικών εντός της
λεκάνης απορροής.
 Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ

 Η περιοχή της έρευνας υπάγεται στον δήμο Κασσάνδρας του νομού

Χαλκιδικής. Η έκταση της χερσονήσου είναι περίπου 334 km2.
 Τα υψόμετρα που επικρατούν είναι χαμηλά, με μέγιστο υψόμετρο
γύρω στα 350 m.
 Η Κασσάνδρα ανήκει στην Ευμεσογειακή ζώνη βλάστησης
(Quercetalia ilicis) και συγκεκριμμένα στην υποζώνη Oleo-
lentiscentum. Τα σπουδαιότερα δασικά είδη της περιοχής είναι τα:
Pinus halepensis (Xαλέπιος πεύκη), Pistacia lentiscus (Σχίνος), Erica
manipuliflora (Ρείκι), Quercus coccifera (Αριά).
 Η κυριότερη λειτουργία του δάσους είναι η αισθητική, ενώ από
γεωργικής άποψης κυριαρχεί η καλλιέργεια της ελιάς.
 Και οι δυο χείμαρροι της έρευνάς μας έχουν σημαντικό πλημμυρικό
ιστορικό. Συγκεκριμένα , άξια αναφοράς κρίνεται η πλημμύρα της
10.03.1990 στον χείμαρρο της Φούρκας, και η πλημμύρα της
02.09.2007 στον χείμαρρο Σίβηρης.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
ΕΡΕΥΝΑΣ
 ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

 Χρησιμοποιήθηκαν οι τοπογραφικοί χάρτες κλίμακας 1:50.000 της

Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, και με τη βοήθεια του
προγράμματος Arcgis10, υπολογίστηκαν τα μορφομετρικά και
υδρογραφικά χαρακτηριστικά των λεκανών.
 Σχηματίστηκαν χάρτες βλάστησης και γεωλογικών σχηματισμών
με τη βοήθεια του Arcgis10, βάσει χαρτών και αεροφωτογραφιών.
 Επεξεργάστηκαν τα μετεωρολογικά δεδομένα της περιοχής με τη
χρήση λογισμικού excel.
 Υπολογίστηκε η μέγιστη αναμενόμενη υδατοπαροχή μέσω
εμπειρικών και αναλυτικών τύπων.
 Υπολογίστηκε η στερεοπαροχή μέσω του τύπου των Stiny-
Herheulidze.
 Υπολογίστηκε η μέση ετήσια εδαφική απώλεια με τη χρήση της
μεθόδου του Gavrilovic.
 Φωτογραφήθηκαν και χαρτογραφήθηκαν οι ανθρωπογενείς
επεμβάσεις στους χειμάρρους.
 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ

 Πίνακας μέσων μηνιαίων βροχοπτώσεων (περίοδος 1978-1997)

ΕΤΟΣ
Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν Δ Μ.Ο

60,5 56,8 53,3 41,4 27,9 22 20,3 21,3 26,3 77,8 86 92,6 586

 ΜΕΣΟ ΕΤΗΣΙΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ: 586mm

 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ: ΔΕΚΕΜΒΙΟΣ 92,6mm
 ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ: ΙΟΥΛΙΟΣ 20,3mm
 ΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΗΝΙΑΙΩΝ
ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ (ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1978-1997)

100
ΜΕΣΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ

90

80

70

60
(mm)

50

40

30

20

10

0
ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ

Μέση μηνιαία βροχόπτωση

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ (ΠΕΡΙΟΔΟΣ
1978-1994)

ΕΤΟΣ
Ι Φ Μ Α Μ Ι Ι Α Σ Ο Ν Δ
Μ.Ο

7,4 7,8 10,3 14,9 18,6 24 26 25,9 22,4 17,6 11,9 9 16,3

•ΜΕΣΗ ΕΤΗΣΙΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: 16,3 ○C

•ΜΗΝΑΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΜΗΝΙΑΙΑΣ
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ: ΙΟΥΛΙΟΣ 26 ○C
•ΜΗΝΑΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΜΗΝΙΑΙΑΣ
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ: ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 7,4 ○C
ΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΗΝΙΑΙΩΝ
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ (ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1978-1994)

30

25

20

15

10

0
ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
 ΤΟ ΟΜΒΡΟΘΕΡΜΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

100 50

ΜΕΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

ΜΕΣΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΥΨΟΣ ΒΡΟΧΗΣ

90 45

80 40

70 35

60 30
(mm)

(Co)
50 25

40 20

30 15

20 10

10 5

0 0
ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ
 ΤΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΕΤΗΣΙΩΝ
ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΩΝ (ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1978-1997)

ΕΤΗΣΙΑ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ
900

800

700

600

500

400

300

200

100

0
1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997

ΕΤΗΣΙΑ ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΗ
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ

Ασβεστολιθικός 4,65 km2 13,67% 0,36 km2 0,96%

Προσχωσιγενής 6,85 km2 20,14% 4,5 km2 12%

φλυσχικός
- - - -
Κρυσταλλοπυρι
γενής - - - -
Σχιστολιθικός
- - - -
Νεογενής 22,5 km2 66,16% 32,56 km2 86,85%

ΣΥΝΟΛΑ 34 km2 100 % 37,48 km2 100%

ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ
ΥΔΑΤΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:100.000
1.Προσωσιγενής σχηματισμός
2.Ασβεστολιθικος σχηματισμός
3.Νεογενής (άμμοι καστανόχρωμοι
συμπαγείς)
4.Νεογενής (ερυθρές μάργες)
5.Νεογενής (μάργες και
κροκαλοπαγή)
6.Νεογενής (λευκές μάργες)
 ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ

Σύμβολα Λεκάνη απορροής Λεκάνη απορροής

χειμάρρου Σίβηρης χειμάρρου Φούρκας

Ελάχιστο υψόμετρο

Hmin 20 20

Μέγιστο υψόμετρο

Hmax 220 340

Μέσο υψόμετρο

Hmed 62 163

Μέγιστο ανάγλυφο

Hr 200 320

Μέση κλίση
λεκάνης
Jλ 12,82% 25,9%
ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ ΚΑΙ
ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ
ΟΡΕΙΝΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ-
ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟΥ
ΔΙΚΤΥΟΥ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:105.000
Υδρογραφικό δίκτυο
—
Υψομετρική καμπύλη (20μ)
—
 ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ

Λεκάνη απορροής Ποσοστά (%) Λεκάνη Ποσοστά (%)

Λάκκου Χατζή απορροής
Ζωγραφίτικου
Δασοσκεπής
έκταση 5,08 km2 14,9% 17,94 km2 47,86%
αραιό δάσος-
πυκνοί θαμνώνες 0,7 km2 2% 1,62km2 4,32%
Ελαιώνες-
οπωροφόρα 7,83 km2 23% 3,79km2 10,11%
Περιοχές
οικισμών 1,74km2 5,11% 0,86km2 2,29%
Λοιπές
καλλιέργειες
(σιτηρά κτλ)- 18,46km2 62,76% 13,12km2 35%
γυμνά

Καμμένες
εκτάσεις - - 6,39km2 17%
(πυρκαγιά 2006)
ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ
ΟΡΕΙΝΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:110.000
1. Οικισμοί
2. Ελαιώνες-οπωροφόρα
3. Αραιό δάσος-πυκνή θαμνώνες
4. Δασοσκεπείς εκτάσεις
6. Καμμένες εκτάσεις (πυρκαγιά
2006)
7. Λοιπές καλλιέργειες-γυμνά
(χωρίς χρώμα)
 ΤΑ ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Α/Α ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΛΑΚΚΟΣ ΧΑΤΖΗ ΖΩΓΡΑΦΙΤΙΚΟΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
1. Εμβαδό λεκάνης απορροής
F 34 37,8 km2
2. περίμετρος
U 29,6 32,24 km
3. Μορφή λεκάνης απορροής
- Λοβοειδής(Β) Λοβοειδής(Β) -
4. Βαθμός στρογγυλομορφίας
B 1,14 1,16 km
5. Δείκτης κυκλικότητας
Rc 0,49 0,46 km
6. Δείκτης επιμήκυνσης
Re 0,68 0,58 km
7. Ελάχιστο υψόμετρο
Hmin 20 20 m
8. Μέγιστο υψόμετρο
Hmax 220 340 m
9. Μέσο υψόμετρο
Hmed 62 163 m
10. Μέγιστο ανάγλυφο
Hr 200 320 m
11. Μέγιστο χειμαρρικό
Ηx 160 280 m
υψόμετρο
12. Μέση κλίση λεκάνης
Jλ 12,82% 25,9% %
 ΤΑ ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Α/Α ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΛΑΚΚΟΣ ΧΑΤΖΗ ΖΩΓΡΑΦΙΤΙΚΟΣ ΜΟΝΑΔΕΣ

1 Μορφή υδρογραφικού
δικτύου δενδριτική δενδριτική
- -
2 Πυκνότητα υδρογραφικού
δικτύου
D 2,70 3,66 Km/km2
3 Μήκος κεντρικής κοίτης
L 12,63 14,55 km
4 μέση-κλίση κεντρικής
κοίτης
Jκ 1% 2% %

5 Συνολικό μήκος ρευμάτων

ΣL 80,7 137,2 km
ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΙΒΗΡΗΣ ΚΑΤA HORTON,
STRAHLER
HORTON
Α/Α Υδρογραφικά χαρακτηριστικά συμβολισμός μέγεθος
1 Αριθμός κλάδου τάξης ni 1ης 2ης 3ης 4ης
2 Αριθμός καταγραφέντων
ρευμάτων Νni 66 18 7 1
3 Συντελεστής διακλάδωσης
αριθμού των ρευμάτων Rn - 3,66 2,57 7
4 Συνολικός αριθμός ρευμάτων
όλων των τάξεων ΣΝni 92
5 Μέσος συντελεστής
διακλάδωσης αριθμού των
ΣRn 4,41
ρευμάτων
STRAHLER
1 Αριθμός κλάδου τάξης ni 1ης 2ης 3ης 4ης
2 Αριθμός καταγραφέντων
ρευμάτων Νni 85 19 5 1
3 Συντελεστής διακλάδωσης
4,47 3,8 5
αριθμού των ρευμάτων Rn
4 Συνολικός αριθμός ρευμάτων
110
όλων των τάξεων ΣΝni
5 Μέσος συντελεστής
διακλάδωσης αριθμού των 4,42
ΣRn
ρευμάτων
 ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΦΟΥΡΚΑΣ ΚΑΤΆ
HORTON, STRAHLER
HORTON
Α/Α Υδρογραφικά χαρακτηριστικά
συμβολισμός μέγεθος
1 Αριθμός κλάδου τάξης ni 1ης 2ης 3ης 4ης 5ης 6ης
2 Αριθμός καταγραφέντων
158 40 10 2 1 1
ρευμάτων Νni
3 Συντελεστής διακλάδωσης
αριθμού των ρευμάτων Rn - 3,95 4 5 2 1
4 Συνολικός αριθμός ρευμάτων
όλων των τάξεων ΣΝni 212
5 Μέσος συντελεστής
διακλάδωσης αριθμού των
ΣRn 3,19
ρευμάτων
STRAHLER
1 Αριθμός κλάδου τάξης ni 1ης 2ης 3ης 4ης 5ης 6ης
2 Αριθμός καταγραφέντων
ρευμάτων Νni 216 50 9 2 1 -
3 Συντελεστής διακλάδωσης
Rn
αριθμού των ρευμάτων - 4,32 5,55 4,5 2 -
4 Συνολικός αριθμός ρευμάτων
όλων των τάξεων ΣΝn 278
5 Μέσος συντελεστής
διακλάδωσης αριθμού των
ΣRn 4,09
ρευμάτων
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ
ΤΥΠΩΝ

ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΙ
Α/Α ΤΥΠΟΣ QMAX ΣΙΒΗΡΗΣ QMAX ΦΟΥΡΚΑΣ
1 Friendrich 148,8 m3/sec 156,4 m3/sec
2 Coutangne 174,95 m3/sec 183,72 m3/sec
3 Wundt 114,48 m3/sec 121,38 m3/sec
4 Kursteiner 110,35 m3/sec 117,75 m3/sec
5 Kresnik 223,44 m3/sec 235,52 m3/sec
6 Valentini 174,95 m3/sec 183,72 m3/sec
7 Hoffbauer 174,95 m3/sec 183,72 m3/sec
8 Muller 96,8 m3/sec 103,23 m3/sec
9 Melli 141,07 m3/sec 153,47 m3/sec
10 Fuller 151,13 m3/sec 161,27 m3/sec

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΙ
1 Turazza 31,63 m3/sec 47,05 m3/sec
2 Giandotti 147,65 m3/sec 176,55 m3/sec
3 Μ.Ο 120,32 m3/sec 135,9 m3/sec
 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΕΡΕΟΠΑΡΟΧΗΣ

ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΜΟΝΑΔΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ ΤΥΠΟΣ
ΣΙΒΗΡΗΣ ΦΟΥΡΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ

Pn(%) - 0,2 0,3 -

d - 2,0 2,0 -

m - 1,0 1,0 -

Qmax
ΣΤΕΡΕΟΠΑΡΟΧΗ 15,34 29,12 m3/sec

ΥΔΑΤΟ-
ΣΤΕΡΕΟΠΑΡΟΧΗ Gmax+Qmax 135,72 165,02 m3/sec
 ΤΑ ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ
ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ
ΣΙΒΗΡΗΣ

ΛΑΚΚΟΣ ΧΑΤΖΗ

Α/Α ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ Υ1 Υ2 Υ3

Εμβαδό λεκάνης
1. F 14,89 8,39 10,77
απορροής
2. περίμετρος U 18,61 14,26 14,48

3. Ελάχιστο υψόμετρο Hmin 20 40 40

4. Μέγιστο υψόμετρο Hmax 150 220 220

5. Μέσο υψόμετρο Hmed 70 80 65

6. Μέση-κλίση λεκάνης Jλ 7% 14% 18%

Μήκος κεντρικής
7. L 6,02 3,15 3,79
κοίτης
Μήκος δευτερευουσών
8. 11,88 19,17 38,31
κοιτών L1
 ΤΑ ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ
ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ
ΦΟΥΡΚΑΣ

ΛΑΚΚΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΤΙΚΟΣ

Α/Α ΜΟΡΦΟΜΕΤΡΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ Υ1 Υ2 Υ3 Υ4

Εμβαδό λεκάνης
1. F 8,86 13,89 8,62 6,11
απορροής
2. περίμετρος U 17,1 20,3 14,3 12,64

3. Ελάχιστο υψόμετρο Hmin 20 60 80 80

4. Μέγιστο υψόμετρο Hmax 320 340 280 280

5. Μέσο υψόμετρο Hmed 150 200 130 116

6. Μέση-κλίση λεκάνης Jλ 19% 29% 25% 26%

Μήκος κεντρικής
7. L 7,65 8,07 4,42 4,18
κοίτης
Μήκος δευτερευουσών
8.
κοιτών L1 22 50,44 25,03 19,41
Η ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΙΒΗΡΗΣ

Υ1 Υ2 Υ3
Α/Α ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ (%) (%) (%)
(
Km2) (
Km2) (Km2)

1. νεογενής 8,69 58,3 5,98 71,2 7,8 72,4

2. ασβεστολιθικός 3,46 23,2 0,61 7,27 0,56 5,19

3. προσχωσιγενής 2,80 18,8 1,79 21,3 2,35 21,8

Υ1 Υ2 Υ3
A/A ΒΛΑΣΤΗΣΗ (%) (%) (%)
( Km2) ( Km2) (Km2)

1. Δασοσκεπής έκταση 0,78 5,23 0,84 10,0 3,40 31,6

2. αραιό δάσος-πυκνοί θαμνώνες 0,19 1,27 0,12 1,43 0,34 3,15

3. Ελαιώνες-οπωροφόρα 2,47 16,6 2,30 27,4 2,97 27,5

4. Περιοχές οικισμών 0,15 1,00 0,97 11,6 0,60 5,57

5. Λοιπές καλλιέργειες-γυμνά 11,3 75,9 4,16 49,5 3,45 32,0

Η ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ
ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΤΗΣ ΦΟΥΡΚΑΣ

ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΚΟΙ Υ1 Υ2 Υ3 Υ4
Α/Α (%) (%) (%) (%)
ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ (Km2) (Km2) (Km2) (Km2)

1. νεογενής 7,46 84,1 13,2 95,1 7,54 87,5 4,41 72,1

2. ασβεστολιθικός 0,34 3,83 - - - - - -

3. προσχωσιγενής 1,06 12 0,67 4,9 1,08 12,5 1,70 28,1

Υ1 Υ2 Υ3 Υ4
A/A ΒΛΑΣΤΗΣΗ (%) (%) (%) (%)
(Km2) (Km2) (Km2) (Km2)

1. Δασοσκεπής έκταση 3,48 39,2 6,63 47,7 6,08 70,5 2,65 43,3
αραιό δάσος-πυκνοί
2. 0,17 1,91 0,44 3,16 0,15 1,74 0,33 5,4
θαμνώνες
3. Ελαιώνες-οπωροφόρα 0,23 2,59 0,1 0,72 0,27 3,13 1,21 19,8

4. Περιοχές οικισμών - - 0,22 1,58 - - 0,39 6,38

5. Λοιπές καλλιέργειες-γυμνά
4,98 56,2 6,5 46,8 2,12 24,5 1,53 25
 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΤΩΝ
ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ

ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΣΙΒΗΡΗΣ

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ
ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΤΗΝ
ΥΠΟΛΕΚΑΝΕΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ
ΕΞΟΔΟ(m3/έτος) ΕΞΟΔΟ (t/έτος)
(m3/έτος) (t/έτος)

Υ1 3.961 10.498 3.645 9.659

Υ2 3.854 10.214 3.045 8.069

Υ3 3.125 8.281 2.250 5.962

ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΦΟΥΡΚΑΣ

Υ1 3.641 9.561 2.950 7.817

Υ2 5.373 14.240 1.344 3.561

Υ3 1.667 4.418 1.134 3.005

Υ4 1.920 5.089 1.133 3.000

 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΩΝ
ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ

ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΣΙΒΗΡΗΣ

ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΤΗΝ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ
ΥΠΟΛΕΚΑΝΕΣ ΕΞΟΔΟ/km2 ΕΞΟΔΟ/km2 ΔΙΑΒΡΩΣΗ/Ha(t/έτος)
ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ
(m3/έτος) (t/έτος)

Υ1 244 648 7,04 ΜΕΤΡΙΑ

Υ2 362 961 12,1 ΜΕΤΡΙΑ

Υ3 208 553 7,68 ΜΕΤΡΙΑ

ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ ΦΟΥΡΚΑΣ

Υ1 332 882 10,89 ΜΕΤΡΙΑ

Υ2 96 256 10,25 ΜΕΤΡΙΑ

Υ3 131 348 5,12 ΜΕΤΡΙΑ

Υ4 185 491 8,32 ΜΕΤΡΙΑ

ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΟΡΕΙΝΩΝ
ΥΔΑΤΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ
ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ

ΚΛΙΜΑΚΑ 1:90.000
0-2.000 t/έτος
2.000-7.000 t/έτος
7.000-12.000 t/έτος
12.000-17.000 t/έτος
>17.000 t/έτος
ΧΑΡΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ/ KM2 ΣΤΗΝ ΕΞΟΔΟ
ΤΩΝ ΥΠΟΛΕΚΑΝΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ
ΟΡΕΙΝΩΝ ΥΔΑΤΩΝ
ΧΑΡΤΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ
ΑΠΩΛΕΙΑΣ/km2 ΣΤΗΝ ΕΞΟΔΟ
ΤΗΣ ΛΕΚΑΝΗΣ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:95.000
50-350 t/έτος/km2
350-650 t/έτος/km2
650-950 t/έτος/km2
>950 t/έτος/km2
 Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΧΕΙΜΑΡΡΟ
ΣΙΒΗΡΗΣ
 Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΧΕΙΜΑΡΡΟ
ΦΟΥΡΚΑΣ
 ΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΤΩΝ
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΧΑΡΤΩΝ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΤΙΣ
ΚΟΙΤΕΣ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΝ
ΚΛΙΜΑΚΑ 1:50.000

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΙΒΗΡΗΣ

ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ
Α/Α ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ
Χ Υ
1. Ακατάλληλο μέγεθος οχετών
23,416767 40,048303
2. Στένωση τμήματος της κεντρικής κοίτης λόγω γεωργικών
23,407223 40,050733
εγκαταστάσεων στα πρανή
3. Μετατροπή κοίτης σε χωματόδρομο
23,406612 40,042482
4. Απόρριψη σκουπιδιών εντός δευτερεύουσας κοίτης
23,402065 40,044628
5. Ανέγερση ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων εντός
23,363255 40,042324
δευτερεύουσας κοίτης
6. Ημιτελή τεχνικά έργα εντός της κεντρικής κοίτης
23,364565 40,038135
7. Η κεντρική κοίτη διασχίζεται κανονικά από δρόμο 23,363857 40,037583

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΦΟΥΡΚΑΣ

1. Στένωση κεντρικής κοίτης εντός του οικισμού της Φούρκας
23,419045 40,006430
2. Στένωση δευτερεύουσας κοίτης λόγω κτιριακών
23,483996 40,013651
εγκαταστάσεων
ΥΠΑΡΞΗ ΔΡΟΜΟΥ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΟΙΤΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΙΒΗΡΗΣ
ΗΜΙΤΕΛΗ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΤΕΛΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΚΟΙΤΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ ΣΙΒΗΡΗΣ
ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΔΑΤΟΧΕΤΩΝ ΜΕ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥΣ
ΥΔΑΤΑΓΩΓΟΥΣ
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Αναφορικά με τα μετεωρολογικά δεδομένα, το κλίμα της περιοχής

είναι τυπικό Μεσογειακό, με ξηρά και θερμά καλοκαίρια και ήπιους
χειμώνες και όπως μας φανερώνει και το ομβροθερμικό διάγραμμα
της περιοχής η ξηροθερμική περίοδος διαρκεί από τον Μάιο ως τον
Σεπτέμβριο. Το μέσο ετήσιο ύψος βροχής αντιστοιχεί σε 586mm
και κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα σχετικά με το μέσο ετήσιο ύψος
βροχής της Μακεδονίας (630mm), αλλά παρ’ όλα αυτά η περιοχή
δέχεται βροχοπτώσεις με μεγάλη ραγδαιότητα, και αυτό ευνοεί
εξαιρετικά τα διάφορα χειμαρρικά φαινόμενα.
 Όσον αφορά την κατανομή των γεωλογικών σχηματισμών και οι
δυο λεκάνες, αποτελούνται κυρίως από νεογενή σχηματισμό, ο
οποίος θεωρείται αρκετά ευπαθής στη διάβρωση και ιδιαίτερα στην
επιφανειακή, αυλακωτή και πρανική διάβρωση. Εκτός από τον
νεογενή στις λεκάνες απορροής παρατηρούνται και σχηματισμοί
ασβεστόλιθου καθώς και προσχωσιγενής σχηματισμός.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Το ανάγλυφο και των δυο λεκανών χαρακτηρίζεται ήπιο και

ιδιαίτερα η λεκάνη απορροής του Λάκκου Χατζή αποτελείται από
μια κατ’ εξοχήν πεδινή περιοχή με υψόμετρα που μετά βίας
φθάνουν τα 200 μ. και μέση κλίση λεκάνης περίπου 13%. Η λεκάνη
απορροής του Ζωγραφίτικου χαρακτηρίζεται ως λοφώδης με
μέγιστο υψόμετρο τα 350μ. Και μέση κλίση λεκάνης περίπου 26%.
 Όσον αφορά τη βλάστηση η λεκάνη απορροής του χειμάρρου της
Σίβηρης χαρακτηρίζεται ως γεωργική περιοχή χαμηλών κυρίως
καλλιεργειών αλλά και ελιάς, με τις δασικές εκτάσεις να φθάνουν
μόλις στο 17%, σε αντίθεση με τα ποσοστά δάσωσης του χειμάρρου
της Φούρκας που φτάνουν το 48% της συνολικής έκτασης. Οι
δασικές εκτάσεις απαρτίζονται κατά κύριο λόγο από συστάδες
Χαλεπίου πεύκης με υπόροφο σχίνο, ομήλικης μορφής. Άρα,
λοιπόν η δασική βλάστηση της λεκάνης του χειμάρρου Σίβηρης
κρίνεται μη ικανοποιητική.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Μορφομετρικά οι λεκάνες απορροής είναι μέτριου μεγέθους

λοβοειδείς, ελαφρώς επιμήκεις.
 Υδρογραφικά το δίκτυο των ρευμάτων και των δυο λεκανών
παρουσιάζει μορφή δενδριτική με σχετικά μεγάλη πυκνότητα για
την λεκάνη απορροής του χειμάρρου της Φούρκας, ο οποίος
παρουσιάζει και αρκετά μεγάλο συνολικό μήκος ρευμάτων
(137km). Η μέση κλίση της κεντρικής κοίτης και των δυο
χειμάρρων χαρακτηρίζεται ήπια.
 Η αρίθμηση κατά Horton και Strahler μας δείχνει την υπεροχή του
χειμάρρου της Φούρκας τόσο σε αριθμό τάξεων κλάδων, όσο και σε
αριθμό ρευμάτων ανά τάξη.
 Η μέγιστη αναμενόμενη υδατοπαροχή για το χείμαρρο Σίβηρης
υπολογίστηκε 120 m3/sec και για τον χείμαρρο Φούρκας 135 m3/sec
 Η μέγιστη αναμενόμενη στερεοπαροχή σύμφωνα με τον τύπο των
Stiny-Herheulidze, υπολογίστηκε 29 m3/sec για τον χείμαρρο
Φούρκας σχεδόν διπλάσια από την μέγιστη αναμενόμενη
στερεοπαροχή του χειμάρρου της Σίβηρης που φθάνει τα 15 m3/sec.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Ο υπολογισμός της ετήσιας διάβρωσης σύμφωνα με τη μέθοδο

Gavrilovic ως περισσότερο υποβαθμισμένη περιοχή την υπολεκάνη
2 του χειμάρρου της Σίβηρης από την οποία «χάνονται» κάθε χρόνο
961 t/έτος για κάθε km2. Τα χαμηλότερα ποσοστά υποβάθμισης
παρουσιάζονται στις υπολεκάνες 2, 3 του χειμάρρου της Φούρκας
(256 και 348 t/έτος/km2 ).
 Η συνολική εδαφική διάβρωση παρουσιάζει τα υψηλότερα ποσοστά
στην υπολεκάνη 2 του χειμάρρου της Φούρκας με 14.240 t/έτος και
τα χαμηλότερα στην υπολεκάνη 3 του χειμάρρου Φούρκας με 4.418
t/έτος . Τον υψηλότερο συντελεστή κατακράτησης φερτών υλικών
παρουσιάζει η υπολεκάνη 2 του χειμάρρου της Φούρκας (75%),
ενώ τον χαμηλότερο η υπολεκάνη 1 του χειμάρρου της Σίβηρης
(8%).
 Η συνολική ετήσια ποσότητα των φερτών υλικών που εκβάλλουν
στη θάλασσα διαμέσου των δυο χειμάρρων υπολογίστηκε στα
23.690 t/έτος για τον χείμαρρο Φούρκας και στα 17.383 t/έτος για
τον χείμαρρο Σίβηρης.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Η καταγραφή των ανθρωπογενών επεμβάσεων μας δείχνει ότι ο

χείμαρρος της Σίβηρης πλήγεται σε σημαντικό αριθμό από τον
παράγοντα άνθρωπο, αφού οι σημαντικότερες καταγραφείσες
ανθρωπογενείς επεμβάσεις φθάνουν τις εφτά, ενώ πολύ λιγότερες
επεμβάσεις καταγράφηκαν στο χείμαρρο της Φούρκας. Οι μορφές
των επεμβάσεων που παρατηρήθηκαν είναι: α) απόρριψη
σκουπιδιών σε τμήματα της κοίτης, ακατάλληλα τεχνικά έργα και
καταπατήσεις κοιτών-οικοπεδοποίηση και ένα σημαντικό μέρος από
το σύνολο των καταγραφέντων σημειώθηκαν στην υπολεκάνη 2 του
χειμάρρου της Σίβηρης.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Συνοπτικά λοιπόν και με βάση τους φυσικούς και ανθρωπογενείς

παράγοντες που επηρεάζουν τη χειμαρρική δράση των ρευμάτων,
φαίνεται πως στην περιοχή της μελέτης μας ιδιαίτερο ρόλο παίζει
η ευπάθεια στη διάβρωση του γεωλογικού σχηματισμού
(νεογενής) και η ραγδαιότητα των βροχοπτώσεων. Επιπρόσθετα
για την λεκάνη απορροής του χειμάρρου της Σίβηρης σημαντικό
ρόλο στην εμφάνιση χειμαρρικών φαινομένων παίζει και η
έλλειψη της προστασίας του δασικού μανδύα, όπως και η υψηλής
έντασης επέμβαση του ανθρώπου στις κοίτες του χειμάρρου.
Αντιθέτως ο παράγοντας του αναγλύφου δεν φαίνεται να επιδρά
στην εμφάνιση χειμαρρικών φαινομένων (ήπιες κλίσεις).
Συγκριτικά, και αν κρίνεται επιθυμητό να υποδειχθεί μια, κατά
κάποιο τρόπο ελαττωματική λεκάνη απορροής, αυτή θα είναι η
λεκάνη απορροής του χειμάρρου της Σίβηρης και ιδιαίτερα η
υπολεκάνη 2, στο ύψος της Κασσανδρείας. Το χειμαρρικό
περιβάλλον της υπολεκάνης αυτής χαρακτηρίζεται σχετικά
ευαίσθητο στην εμφάνιση τόσο πλημμυρικών φαινομένων, όσο
και φαινομένων εδαφικής απώλειας και υποβάθμισης.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ενδεικτικά κάποια μέτρα αποκατάστασης που μπορούν να

προταθούν για τις λεκάνες απορροής της μελέτης, είναι τα εξής:
 Προσπάθεια διατήρησης της δασικής βλάστησης, στα τωρινά
επίπεδα τουλάχιστον, και αν δύναται περαιτέρω αύξησή της
ιδιαίτερα στην περιοχή της υπολεκάνης 2 της λεκάνης του
χειμάρρου της Σίβηρης με στόχο την αποφυγή μεγάλων
πλημμυρικών παροχών αλλά και τη σταθεροποίηση των επιπέδων
της υποβάθμισης της περιοχής μέσω της εδαφικής διάβρωσης. Η
πυκνή δασική βλάστηση θα σταθεροποιήσει το γεωλογικό υπόθεμα
που ως αμμώδους σύστασης-νεογενές είναι αρκετά ευάλωτο στην
επίθεση των κατακρημνισμάτων και των πλημμυρικών υδάτων και
θα μειώσει τον συντελεστή απορροής των όμβριων υδάτων. Σε
περιοχές, όπου η αποκατάσταση της δασικής βλάστησης δεν είναι
δυνατή και με σχετικά μεγάλες κλίσεις, προτείνεται σταθεροποίηση
των πρανών αλλά και του πυθμένα της κοίτης.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 Συμπλήρωση των τεχνικών έργων στο τμήμα εκβολής του

χειμάρρου της Σίβηρης και δημιουργία μικρής γέφυρας στην
περιοχή της εκβολής του χειμάρρου της Σίβηρης και εντός του
οικισμού, με στόχο την ασφαλή διέλευση οχημάτων και πεζών.
 Καθαρισμός των κοιτών από απορρίμματα πάσης φύσεως
(σκουπίδια, κλαδιά, κορμοί) ιδιαίτερα σε τμήματα της κοίτης με
στενή διατομή.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ !!