ΆΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΌΣ

ΆΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΌΣ

Ο Άγγελος Σικελιανός ήταν ένας από τους μείζονες Έλληνες

ποιητές. Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1884 , όπου και πέρασε
τα παιδικά του χρόνια ,ενώ το έργο του διακρίνεται από
έντονο λυρισμό και ιδιαίτερο γλωσσικό πλούτο. Θεωρείται
ο τελευταίος απόγονος της επτανησιακής ποίησης.
Ήταν το τελευταίο από τα επτά παιδιά του καθηγητή
γαλλικών Ιωάννη Σικελιανού και της Χαρίκλειας
Στεφανίτση. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε κοντά στον
πατέρα του. Οι ρίζες της οικογένειάς του εντοπίζονται στην
Κεφαλονιά και τη Βενετία.
 ΒΙΟΓΡΑΦΊΑ ΤΟΥ Α.ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΎ –Η
ΕΓΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΟΜΙΚΉ ΣΧΟΛΉ ΚΑΙ ΟΙ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΈΣ ΤΟΥ ΕΠΙΡΡΟΈΣ
Αποφοίτησε από το τετρατάξιο γυμνάσιο το 1900
και τον επόμενο χρόνο εγγράφηκε στη Νομική
Σχολή της Αθήνας, χωρίς ωστόσο να ολοκληρώσει
ποτέ τις νομικές του σπουδές. Κατά τη διάρκεια της
εφηβείας του άρχισε η πρώτη ενασχόλησή του με
την ποίηση.
Τα ενδιαφέροντά του ήταν καθαρά λογοτεχνικά
και από νωρίς μελέτησε Όμηρο, Πίνδαρο,
Ορφικούς και Πυθαγόρειους, λυρικούς ποιητές,
προσωκρατικούς φιλοσόφους, Πλάτωνα, Αισχύλο
αλλά και την Αγία Γραφή και ξένους λογοτέχνες.
 Η ΓΝΩΡΙΜΊΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΎΑ
ΠΆΛΜΕΡ-ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΌΣ
ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΕΞΈΛΙΞΉ
ΤΟΥ
• Τα επόμενα χρόνια πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια
και στράφηκε στην ποίηση και το θέατρο.
Καθοριστική για τη μετέπειτα εξέλιξή του υπήρξε η
γνωριμία με την Αμερικανίδα φιλέλληνα και
διανοούμενη Eva Palmer, η οποία σπούδαζε στο
Παρίσι ελληνική αρχαιολογία και χορογραφία. Η Eva
Palmer, με την οποία παντρεύτηκαν το 1907 ,
χρηματοδότησε τις πολυτελείς εκδόσεις των πρώτων
του έργων. Κυρίως όμως, του συμπαραστάθηκε
ένθερμα στην πολύχρονη προσπάθεια υλοποίησης
της "Δελφικής Ιδέας"
 Ο ΓΆΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΎΑ ΠΆΛΜΕΡ, Η
ΓΈΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΟΥ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Η
ΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΏΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΉΣ ΤΟΥ
ΣΥΛΛΟΓΉΣ
Ο γάμος τους τελέστηκε στην Αμερική, ενώ
εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα το 1908. Εκείνη την
περίοδο ο Σικελιανός ήρθε σε επαφή με αρκετούς
πνευματικούς ανθρώπους ,γνωρίστηκε με τους
φιλολογικούς κύκλους και τελικά το 1909 δημοσίευσε
την πρώτη του ποιητική συλλογή Αλαφροΐσκιωτος, η
οποία προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στους φιλολογικούς
κύκλους, αναγνωριζόμενη ως έργο σταθμός στην ιστορία
των νεοελληνικών γραμμάτων. Μετά το γάμο το ζευγάρι
εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και. Τον επόμενο χρόνο
γεννήθηκε ο γιος τους Γλαύκος.
 ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ

1η παρουσία:Στην
Λευκάδα-Στα
αποκαλυπτήρια της
προτομής του
Παρουσίες

Βαλαωριτη

2η παρουσία:Στους
Δελφούς

3η παρουσία:Στην
κατοχική Αθήνα-Στην
κηδεία του Παλαμά
ΠΡΏΤΗ ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΤΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΎ-
ΛΕΥΚΆΔΑ
 ΠΡΏΤΗ ΠΑΡΟΥΣΊΑ ΤΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΎ-
ΛΕΥΚΆΔΑ

• Ο Σικελιανός για την πατρίδα του: • Απόσπασμα από την: Ωδή

στον Βαλαωρίτη

• Ο Παλαμάς και ο Σικελιανός σε

προσκύνημα στον τάφο του Βαλαωρίτη
Η ΓΝΩΡΙΜΊΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΆΚΗ

Δύο χρόνια αργότερα στρατεύτηκε στους

Βαλκανικούς πολέμους και όταν
επέστρεψε στην Αθήνα εξακολούθησε να
δημοσιεύει ποιήματα στο Νουμά ως το
Νοέμβριο του 1914. Τότε γνωρίστηκε με το
Νίκο Καζαντζάκη, με τον οποίο συνδέθηκε
με βαθιά φιλία, και αναχώρησε μαζί του
για το Άγιο Όρος και για μια περιήγηση
ανά την Ελλάδα
 Η ΦΙΛΊΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΆΚΗ

Ο Καζαντζάκης μετά τον θάνατο του

Σικελιανού:«...Σαράντα χρόνια φιλία
ακατάλυτη μ' έσμιγε με το Σικελιανό,
ήταν ο μόνος άνθρωπος που
μπορούσα ν' αναπνέω, να μιλώ, να
γελώ και να σωπαίνω μαζί του. Τώρα
η Ελλάδα άδειασε...»
 ΈΚΔΟΣΗ ΤΕΣΣΆΡΩΝ ΠΟΙΗΤΙΚΏΝ
ΣΥΛΛΟΓΏΝ ΤΟΥ
Ακολούθησε μια περίοδος έντονης αναζήτησης. που
καταλήγει στην έκδοση των τεσσάρων τόμων της
ποιητικής συλλογής
• Πρόλογος στη Ζωή(Ο Πρόλογος στη Ζωή
ολοκληρώθηκε αργότερα με τη Συνείδηση της
Προσωπικής Δημιουργίας)
• Η Συνείδηση της Γης μου (1915),
• Η Συνείδηση της Φυλής μου (1915),
• Η Συνείδηση της Γυναίκας (1916)
• Η Συνείδηση της Πίστης (1917).
Ακολουθούν ακόμα τα χαρακτηριστικά ποιήματα Το
Πάσχα των Ελλήνων και Μήτηρ Θεού, της περιόδου 1917 -
1920, καθώς και διάφορες συνεργασίες του με
λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής.
 ΥΠΟΨΗΦΙΌΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΎ ΓΙΑ
ΝΌΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑΣ
 Το 1946, προτεινόμενος από ένα μέλος της Σουηδικής
Ακαδημίας
 Το 1947, προτεινόμενος από τον Νίκο Βέη, που την
ίδια χρονιά είχε προτείνει και τον Νίκο Καζαντζάκη με
την σκέψη πως θα έπρεπε να βραβευτούν από κοινού
 Το 1948, προτεινόμενος από μέλος της Βασιλικής
Ακαδημίας Γραμμάτων, Ιστορίας και Αρχαιοτήτων της
Σουηδίας και το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας
συγγραφέα και δημοσιογράφο Την χρονιά εκείνη
προτάθηκε να μοιραστεί το βραβείο μαζί με τον
νικητή εκείνης της χρονιάς Έλιοτ, αλλά η πρότασή του
απορρίφθηκε.
 Το 1949, προτεινόμενος από το μέλος της Σουηδικής
Ακαδημίας,
 Το 1950, προτεινόμενος με δύο προτάσεις. Μια, με
μοναδικό υποψήφιο τον ίδιο, από την Ελληνική
Εταιρεία Λογοτεχνών και μια, σε συνδυασμό ξανά με
τον Καζαντζάκη, από το μέλος της Σουηδικής
Ακαδημίας συγγραφέα Gullberg
 ΠΟΙΉΜΑΤΑ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΎ

 Ο ποιητής εξέδωσε ο ίδιος τα έργα του σε τρεις τόμους με τον τίτλο

Λυρικός Βίος (1946 Α και Β, 1947 Γ), αφήνοντας έξω κάποια έργα που δε
θεώρησε απαραίτητο να συμπεριλάβει.

 Το 1965 άρχισε η έκδοση των «Απάντων» του με επιμέλεια του

Γ.Π.Σαββίδη. Εκδόθηκαν 5 τόμοι με το έργο που είχε δημοσιεύσει ο
ποιητής (1965-1968) και έκτος τόμος (1969) με όσα ποιήματα είχε αφήσει
εκτός του Λυρικού Βίου
Φλογάτη, γελαστή, ζεστή, ἀπὸ τ᾿ ἀμπέλια ἀπάνωθεν
ἐκοίταγε ἡ σελήνη -
κι ἀκόμα ὁ ἥλιος πύρωνε τὰ θάμνα, βασιλεύοντας
ΘΑΛΕΡΌ
μὲς σὲ διπλὴ γαλήνη·
κι κάτου ἀπ᾿ τὴν κληματαριὰ τὴν ἄγουρη μ᾿ ἐπρόσμενε,
βαριὰ τὰ χόρτα, ἱδρώνανε στὴν ἀψηλὴν ἀπανεμιὰ
στο ξάγναντο τὸ σπίτι,
το θυμωμένο γάλα,
σωστὸ τραπέζι πόφεγγε, λυχνάρι ὀμπρὸς τοῦ κρεμαστό,
κι ἀπὸ τὰ κλήματα τὰ νιά, ποὺ τῆς πλαγιᾶς ἀνέβαιναν
το φῶς τοῦ Ἀποσπερίτη.
μακριὰ-πλατιὰ τὴ σκάλα,
Ἐκεῖ κερήθρα μὄφερε, ψωμὶ σταρένιο, κρύο νερὸ
σουρίζανε οἱ ἀμπελουργοὶ φτερίζοντας, ἐσειόντανε
η ἀρχοντοθυγατέρα,
στον ὄχτο οἱ καλογιάννοι,
ὁποὖχε ἀπὸ τὴ δύναμη στὸν πετρωτό της τὸ λαιμὸ
κι ἅπλων᾿ ἀπάνω στὸ φεγγάρι ἡ ζέστα ἀραχνοΰφαντο
χαράκι ὡς περιστέρα·
κεφαλοπάνι...
ποὺ ἡ ὄψη της, σὰν τῆς βραδιᾶς τὸ λάμπο, ἔδειχνε διάφωτη
Στὸ σύρμα, μὲς στὸ γέννημα, μονάχα τρία καματερά,
τῆς παρθενιᾶς τὴ φλόγα,
τό ῾να ἀπὸ τ᾿ ἄλλο πίσω,
κι ἀπ᾿ τὴ σφιχτή της ντυμασιὰ στὰ στήθια της τ᾿ ἀμάλαγα,
τὴν κρεμαστή τους τραχηλιὰ κουνώντας, τὸν ἀνήφορο
χώριζ᾿ ὁλόρτη ἡ ρώγα·
ξεκόβαν τὸ βουνίσο·
ποὺ ὀμπρὸς ἀπὸ τὸ μέτωπο σὲ δυὸ πλεξοῦδες τὰ μαλλιὰ
σκυφτό, τὴ γῆς μυρίζοντας, καὶ τὸ λιγνὸ λαγωνικό,
πλεμένα εἶχε σηκώσει,
με γρήγορα ποδάρια,
σὰν τὰ σκοινιὰ τοῦ καραβιοῦ, ποὺ δὲ θὰ μπόρει᾿ ἡ φούχτα
στοῦ δειλινοῦ τὴ σιγαλιὰ βράχο τὸ βράχο ἐπήδαγε
μου
ζητώντας μου τὰ χνάρια·
νὰν τῆς τὰ χερακώσει.
 ΜΑΚΡΥΓΙΆΝΝΗΣ

Χαρὰ σὲ κειὸν ποὺ πρωτοσήκωσε

Ἀπ᾿ τὶς σκόνες σκεπασμένο, τὸ δίστομο σπαθὶ τοῦ λόγου σου
στὸν ἥλιο Μακρυγιάννη.

Κι᾿ ἀπάνω καὶ στὶς δυὸ πλευρὲς γραφή

Ἀπ᾿ τὴ μιά, τὰ λόγια αὐτά Σου χαραγμένα, στρατηγέ μας:

«Τὴ λευτεριά μας τούτη δὲν τὴν ἥβραμε στὸ δρόμο,
καὶ δὲ θὰ μποῦμε εὔκολα στοῦ αὐγοῦ τὸ τσόφλι,
γιατὶ δὲν εἴμαστε κλωσόπουλα, σ᾿ αὐτὸ νὰ ξαναμποῦμε πίσω,
μὰ ἐγίναμε πουλιὰ καὶ τώρα πιὰ στὸ τσόφλι δὲ χωροῦμε».

Κι᾿ ἀπ᾿ τὴ δεύτερη πλευρά, γραφὴ ἄλλη χαραγμένη:

«Ἀπάνω στὴν ἀλήθεια μου ἀκόμα καὶ τὸ θάνατο τὸν δέχομαι
τὶς τόσες φορὲς τὸν θάνατο ἐζύγωσα, ἀδερφοί μου καὶ δὲ μὲ πῆρε,
ποὺ γιὰ τοῦτο τὸ θάνατο καταφρονῶ,
κι ἀπάνω στὴν ἀλήθεια μου πεθαίνω».

Χαρὰ σὲ κειὸν ποὺ πρωτοσήκωσε ἀπ᾿ τὸ χῶμα αὐτὴν τὴ σπάθα

καὶ τέτοια διάβασε ἐπάνω της βαγγέλια.
 ΘΆΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΎ

• Ο Άγγελος Σικελιανός υπέφερε από χρόνια

ημιπληγία. Πέθανε στην Αθήνα στις 19 Ιουνίου
1951 έπειτα από πολυήμερη νοσηλεία εξαιτίας
λήψης φαρμάκου που του προκάλεσε
σημαντικές διαταραχές και τάφηκε στο Α΄
Νεκροταφείο Αθηνών.