CHƯƠNG I

SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

VÀ CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN
CỦA ĐẢNG
 NỘI DUNG
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

• HOÀN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
I

• HỘI NGHỊ THÀNH LẬP ĐẢNG VÀ

CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN
CỦA ĐẢNG
II
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

I. HOÀN CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
1. Hoàn cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
a. Sự chuyển biến của CNTB và hậu quả của nó
b. Ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin
c. Tác động của Cách mạng Tháng Mười Nga và Quốc
tế Cộng sản
2. Hoàn cảnh trong nước
a. Xã hội Việt Nam dưới sự thống trị của thực dân Pháp
b. Phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến và
tư sản cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX
c. Phong trào yêu nước theo khuynh hướng vô sản
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

1. Hoàn cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

a. Sự chuyển biến của CNTB và hậu quả của nó
- Từ cuối thế kỷ XIX, CNTB đã chuyển từ giai đoạn tự do
cạnh tranh sang giai đoạn độc quyền > Mâu thuẫn giữa các
DT thuộc địa với CNTD ngày càng gay gắt > PTĐT GPDT
diễn ra sôi nổi…

- 1/8/1914: Chiến tranh I bùng nổ >Mâu thuẫn giữa các nước

tư bản đế quốc càng tăng thêm > Tạo điều kiện cho PTĐT ở
thuộc địa phát triển…
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

1. Hoàn cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

b. Ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin
- PTĐT của GCCN phát triển đặt ra yêu cầu bức thiết phải có hệ
thống lý luận khoa học…
 Chủ nghĩa Mác – Lênin ra đời: Muốn giành thắng lợi, GCCN phải lập ra
Đảng Cộng sản:
. Người cộng sản luôn đại biểu cho lợi ích của toàn bộ phong trào
. Người cộng sản hiểu rõ những điều kiện, tiến trình và kết quả của PTVS
. Nhiệm vụ chủ yếu của ĐCS là: Tổ chức, lãnh đạo cuộc đấu tranh để
giành lấy chính quyền và xây dựng XH mới.
. Đảng phải luôn đứng trên lập trường của GCCN, nhưng, Đảng phải đại
biểu cho quyền lợi của toàn thể NDLĐ
> Nguyễn Ái Quốc đã vận dụng và phát triển sáng tạo CN M-LN vào thực tiễn
CMVN…
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

1. Hoàn cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

c. Tác động của Cách mạng Tháng Mười Nga 1917 và Quốc tế
Cộng sản 1919
- Năm 1917, Cách mạng Tháng Mười Nga giành được thắng lợi > Nhà nước
Xôviết ra đời
 Thời đại mới “thời đại CM chống đế quốc, thời đại GPDT”
 Cổ vũ mạnh mẽ PTĐT, nêu tấm gương sáng trong việc giải phóng các DT bị
AB
> HCM: CM ấy như tiếng sét đã đánh thức ND châu Á tỉnh giấc mê hàng
thế kỷ nay: “Cách mệnh Nga dạy cho chúng ra rằng muốn cách mệnh thành
công thì phải lấy dân chúng (công nông) làm gốc, phải có đảng vững bền,
phải bền gan, phải hy sinh, phải thống nhất. Nói tóm lại là phải theo chủ
nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin” (HCM, Toàn tập, t.2, tr.304)
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Một trong những động lực ra đời của nhiều ĐCS:

. 1918: ĐCS Đức, Hunggary
. 1919: ĐCS Mỹ
. 1920: ĐCS Anh, Pháp
. 1921: ĐCS Trung Quốc, Mông Cổ
. 1922: ĐCS Nhật Bản…
- Tháng 3/1919: Quốc tế Cộng sản (Quốc tế III) ra đời >
Thúc đẩy sự PT của PTCS và CNQT
> “An Nam muốn cách mệnh thành công, thì tất phải nhờ
Đệ tam quốc tế” (HCM, Toàn tập, t.2, tr.312)
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

2. Hoàn cảnh trong nước

a. Xã hội Việt Nam dưới sự thống trị của thực
dân Pháp
b. PTYN theo khuynh hướng phong kiến và tư
sản cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX
c. PTYN theo khuynh hướng vô sản
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

2. Hoàn cảnh trong nước

a. Xã hội Việt Nam dưới sự thống trị của thực dân Pháp
- 1858: thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam…
> 2 cuộc khai thác thuộc địa: 1897 – 1914; 1919 - 1929
 Thiết lập bộ máy thống trị ở Việt Nam:
- Về chính trị: Chia để trị…
- Về kinh tế: Bóc lột, làm cho nền KT bị lệ thuộc vào tư bản Pháp,
bị kìm hãm trong vòng lạc hậu…
- Về văn hóa: Thực dân; dung túng, duy trì các hủ tục lạc hậu…
> NAQ: “Chúng tôi không những bị AB và BL một cách nhục nhã,
mà còn bị hành hạ và đầu độc một cách thê thảm… bằng thuốc
phiện, bằng rượu…chúng tôi phải sống trong cảnh ngu dốt tối tăm
vì chúng tôi không có quyền tự do học tập” (HCM, Toàn tập, t.1, tr.33-
34)
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Tình hình giai cấp và mâu thuẫn cơ bản

trong xã hội Việt Nam: XHVN diễn ra quá
trình phân hóa sâu sắc - 5 giai tầng

GC địa chủ: Cấu kết với thực dân Pháp. Nhưng
có một bộ phận có lòng yêu nước.
GC nông dân: Lực lượng đông đảo nhất. Tình
cảnh khốn khó, bần cùng.
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

GC công nhân (GC mới) : Đặc điểm nổi bật “ra đời
trước GCTS dân tộc VN, và vừa lớn lên nó đã sớm tiếp
thụ ánh sáng cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin”
(Lê Duẩn)
GC tư sản (GC mới) : Thế lực kinh tế và địa vị chính trị
nhỏ bé, yếu ớt.
Tầng lớp tiểu tư sản Việt Nam (Học sinh, trí thức, viên
chức và những người làm nghề tự do): Đời sống bấp
bênh và dễ bị phá sản trở thành những người VS. Đây là
LL có tinh thần CM cao
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

*Hai mâu thuẫn cơ bản trong XHVN là gì?

*Đâu là mâu thuẫn chủ yếu nhất? Vì sao?
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

• Mâu thuẫn cơ bản 1: Giữa toàn thể DTVN với TD Pháp

xâm lược.
• Mâu thuẫn cơ bản 2: Giữa NDVN (chủ yếu là nông dân)
với GC địa chủ phong kiến.
 Mâu thuẫn chủ yếu nhất: MT1
 Vì: Các giai tầng đều mang thân phận người dân mất
nước và ở những mức độ khác nhau, đều bị thực dân Pháp
áp bức, bóc lột. Thái độ, vị trí của các giai cấp đều do
mâu thuẫn này chi phối...
 Mâu thuẫn đó nổi lên hàng đầu, bức bách nhất trong giai
đoạn lịch sử này...
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Tính chất của XHVN là XH thuộc địa nửa

phong kiến
 2 nhiệm vụ CM:
1. Đánh đuổi TD Pháp xâm lược.
2. Xóa bỏ chế độ PK, giành quyền dân chủ cho
ND, chủ yếu là ruộng đất cho nông dân.
> Nhiệm vụ hàng đầu: NV 1
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

2. Hoàn cảnh trong nước

b. Phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong
kiến và tư sản cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX
* PTYN theo khuynh hướng PK:
- Phong trào Cần Vương (1885 – 1896)
- Khởi nghĩa Yên Thế (Bắc Giang) (1884 -
1913)
> Khôi phục chế độ phong kiến
> Thất bại
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

2. Hoàn cảnh trong nước

* PTYN theo khuynh hướng tư sản:
> Thiết lập nền Quân chủ lập hiến, Cộng hòa tư sản

Phan Bội Châu (1867 – 1940) Phan Châu Trinh (1872 – 1926)
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

• Các tổ chức đảng phái chính trị tư sản và tiểu tư sản

ra đời:
Tân Việt Cách mạng Đảng: Nội bộ diễn ra cuộc đấu
tranh giữa khuynh hướng tư tưởng CMVS và tư tưởng
cải lương > Khuynh hướng VS thắng thế > Đông Dương
Cộng sản Liên đoàn
Việt Nam Quốc dân Đảng: Trước làm dân tộc cách
mạng, sau làm thế giới cách mạng…9/2/1930 (Khởi
nghĩa Yên Bái)
> Thất bại
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

“Ngàn năm gấm vóc giang san,

Bị vua họ Nguyễn đem hàng cho Tây!
Tội kia càng đắp càng đầy,
Sự tình càng nghĩ càng cay đắng lòng…”
(“Lịch sử nước ta”, HCM, 1942)

 Vì sao các PTYN theo khuynh hướng PK và

TS đều lần lượt thất bại?
 Các PTYN ấy có ý nghĩa gì?
 Con đường nào cho DTVN?
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Nguyên nhân thất bại:

 Lý do 1: Hạn chế về giai cấp, đường lối lãnh đạo
 Lý do 2: Hệ thống tổ chức thiếu chặt chẽ
 Lý do 3: Chưa tập hợp được rộng rãi lực lượng của dân tộc, nhất là
chưa tập hợp được 2 LLXH cơ bản (công nhân và nông dân)
- Ý nghĩa:
 Ý nghĩa 1: Là sự tiếp nối truyền thống dân tộc …
 Ý nghĩa 2: Tạo cơ sở XH thuận lợi cho việc tiếp nhận CNML-LN,
quan điểm CM HCM
 Ý nghĩa 3: Trở thành 1 trong 3 nhân tố dẫn đến sự ra đời của ĐCS
VN
> Con đường cho DTVN chỉ có thể là CMVS do GCCN Việt Nam
lãnh đạo với đội tiên phong là ĐCS VN …
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

2. Hoàn cảnh trong nước

c. Phong trào yêu nước theo khuynh
hướng vô sản
- Vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với sự phát
triển của PTYN theo khuynh hướng VS
- Sự phát triển PTYN theo khuynh hướng VS
- Sự ra đời các tổ chức CS ở Việt Nam
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam
PTYN theo khuynh hướng vô sản
“Trong thế giới
bây giờ chỉ có
cách mệnh Nga
là đã thành công, Chính trị
và thành công
đến nơi, nghĩa là
dân chúng được Tư tưởng
hưởng cái hạnh
phục tự do, bình
đẳng THẬT”
Tổ chức
(VKĐ, t.1, tr.39)

VAI TRÒ CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC

5-6-1911 7-1920 12-1920 6-1925 1927
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Tác phẩm Đường cách mệnh (1927)

Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Sự phát triển
PTYN theo khuynh hướng vô sản

Phong trào công nhân:

- Công nhân Ba Son (1925)
- Công nhân Nhà máy sợi Nam Định (30-4-1925)
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Phong trào nông dân:

- Nông dân làng Ninh Thạnh Lợi (Rạch Giá, nay
thuộc tỉnh Bạc Liêu)
- Nông dân các tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh
Bình, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh,…
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

SỰ RA ĐỜI
CÁC TỔ CHỨC CỘNG SẢN Ở VIỆT NAM
Đông Dương An Nam Đông Dương
Cộng sản Cộng sản Cộng sản Liên
Đảng Đảng đoàn

 Mặc dù đều giương cao ngọn cờ chống đế quốc,

phong kiến, xây dựng CNCS ở Việt Nam nhưng 3 tổ
chức hoạt động phân tán, chia rẽ đã ảnh hưởng xấu
đến PTCM VN…
> Yêu cầu khẩn thiết, nhiệm vụ cấp bách trước mắt:
Khắc phục sự chia rẽ, phân tán…
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

II. HỘI NGHỊ THÀNH LẬP ĐẢNG

VÀ CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG

• Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

1

• Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng

2 sản Việt Nam

• Ý nghĩa lịch sử sự ra đời Đảng và Cương lĩnh chính

3 trị đầu tiên của Đảng
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

1. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

- Chủ trì: Nguyễn Ái Quốc

- Những người CMVN - Thời gian, địa điểm: Từ 6-1 đến 7-2-
nhận thức được sự 1930, Hương Cảng (TQ).
cần thiết và cấp bách - Thành phần tham dự: 1 QTCS + 2
phải thành lập 1 ĐD CSĐ + 2 AN CSĐ
ĐCS thống nhất…
- 27-10-1929: QTCS
yêu cầu những người
CS Đông Dương phải
khắc phục ngay sự
chia rẽ và thành lập
một đảng…
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Hội nghị nhất trí với 5 điểm lớn theo đề nghị của Nguyễn Ái
Quốc:
1. Bỏ mọi thành kiến xung đột cũ, thành thật hợp tác…;
2. Định tên Đảng là Đảng Cộng sản Việt Nam;
3. Thảo Chính cương và Điều lệ sơ lược của Đảng;
4. Định kế hoạch thực hiện việc thống nhất trong nước;
5. Cử một Ban Trung ương lâm thời gồm 9 người, trong đó có 2 đại
biểu chi bộ cộng sản Trung Quốc ở Đông Dương.
- Hội nghị quyết định hợp nhất các tổ chức cộng sản, lấy tên là
Đảng Cộng sản Việt Nam.
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

> Hội nghị thảo luận và thông

qua các Văn kiện:
1. Chánh cương vắn tắt của “CƯƠNG
Đảng LĨNH CHÍNH
2. Sách lược vắn tắt của Đảng TRỊ” ĐẦU
TIÊN CỦA
3. Chương trình tóm tắt của
ĐẢNG CỘNG
Đảng
SẢN VIỆT
4. Điều lệ vắn tắt của Đảng NAM
Cộng sản Việt Nam
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

2. CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN

CỦA ĐẢNG

1. Phương hướng chiến lược của CMVN

Xác định các 2. Nhiệm vụ của CM tư sản dân quyền và
vấn đề cơ bản thổ địa CM
của CMVN 3. Lực lượng CM
4. Lãnh đạo CM
5. Quan hệ của CMVN với PTCM thế giới
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Phương hướng chiến lược

của CMVN

“Tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa

cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”
Anh (chị) hiểu câu trên như thế nào?
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

Chủ trương tập hợp lực lượng CM

trong Cương lĩnh Chính trị đầu tiên
 Thu phục đông đảo bộ phận dân cày và dựa vào dân cày
nghèo làm thổ địa cách mạng, đánh đổ bọn đại địa chủ và
phong kiến.
 Phải làm cho các đoàn thể thợ thuyền dân cày (công hội –
hợp tác xã) không nằm dưới quyền ảnh hưởng của tư bản quốc
gia.
 Phải hết sức liên lạc với tiểu tư sản, tri thức, trung nông, thanh
niên, Tân Việt… để kéo họ về phía cách mạng.
 Đối với phú nông, trung tiểu địa chủ và tư bản An Nam mà
chưa rõ mặt phản cách mạng thì phải lợi dụng hoặc trung lập
họ, bộ phận nào ra mặt phản cách mạng thì phải đánh đổ…
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

3. Ý NGHĨA LỊCH SỬ
SỰ RA ĐỜI ĐẢNG VÀ CƯƠNG LĨNH
CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Thể hiện bước

phát triển biện
chứng quá trình
vận động của
CMVN: Từ PT
CN MÁC
PT
YÊU CÔNG
Hội…đến 3…đến NƯỚC
– LÊNIN
NHÂN
1…
- Là kết quả tất yếu
của cuộc đấu tranh
DT và đấu tranh
GC…
- Giải quyết tình ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
trạng khủng hoảng
về đường lối và giai
cấp lãnh đạo.
 Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Cương lĩnh đã:

+ Xác định đúng con đường
giải phóng DT: CMVS
+ Giải quyết được tình trạng
khủng hoảng về ĐLCM và
GC lãnh đạo CM.
+ Mở ra con đường và “…Tự do cho đồng bào tôi,
phương hướng phát triển độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy
mới cho đất nước: ĐLDT + là tất cả những điều tôi
CNXH
muốn; đấy là tất cả những
điều tôi hiểu…”
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam

KẾT LUẬN