PERMUAKAFATAN POLITIK

DALAM KONTEKS
HUBUNGAN ETNIK

Disediakan oleh:
NUR HAIZATUL HUSNA BT CHE HUSAIN
 PENGENALAN
• Latar belakang politik Malaysia sebelum
kemerdekaan:
– Kewujudan Kesultanan Melayu Melaka.
– Konsep politik tradisional- Sultan
mempunyai kuasa mutlak dan rakyat
menjunjung kedaulatan raja.
– Kemasukan penjajah telah mengubah kuasa
institusi kesultanan Melayu.
– Malayan Union kemuncak kuasa penjajah
yang ditentang oleh orang-orang Melayu.
 SISTEM
POLITIK TRADISIONAL
Tanah
Melayu

Feudal
 Sistem Politik Tradisional Tanah
Melayu
Sistem politik tradisional tidak
membenarkan persaingan
kuasa yang bebas.

Sultan mempunyai kuasa mutlak.

Kesetiaan rakyat dan kedaulatan raja

dijunjung.

Derhaka kepada raja atau Sultan satu

kesalahan besar.

4
 Sistem Politik Tradisional
FEUDAL
SISTEM FEUDALISME : SATU BENTUK KERAJAAN DENGAN KUASA
POLITIKNYA DIKUATKUASA SECARA TEMPATAN OLEH INDIVIDU
PERSENDIRIAN(BUKAN KERAJAAN PUSAT).

• Merujuk kepada zaman Kesultanan Melayu

Melaka (KMM).

• Wujudnya sebuah kerajaan yang mempunyai

sistem dan struktur tersendiri, sesetengahnya
telah dapat dikekalkan dan diterima pakai
sehingga ke hari ini.
• Masyarakat Melayu Tradisional merupakan
satu istilah bahawa orang Melayu yang
mengamalkan sesuatu adat-istiadat yang
telah sebati dan kekal secara turun temurun
dalam kehidupan mereka.
Tidak begitu terpengaruh dengan perubahan
dan suasana sekeliling.
Justeru unsur-unsur tradisi dari segi politik,
ekonomi dan sosial yang ada pada masyarakat
Melayu dapat dikekalkan sepanjang zaman.
Struktur Sistem Feudal

RAJA

PEMBESAR

RAKYAT
Pembangunan dan
Permuafakatan Politik di :

1. Tanah Melayu
2. Sarawak
3. Sabah
 Pembangunan Politik
• Faktor etnik merupakan elemen utama yang
mempengaruhi penubuhan parti politik dalam tempoh
sebelum dan awal kemerdekaan.
• Kerjasama parti politik menjurus kepada permuafakatan
sehingga membentuk gabungan politik.
• Permuafakatan berteraskan konsep tolak ansur, tawar
menawar, akomodasi dan konsensus dalam pelbagai parti
yang menyertai gabungan membolehkan parti-parti
membentuk kerajaan dan mengekalkan kuasa.
• Parti politik berkongsi kuasa kerana menyedari tidak
mungkin bagi satu-satu kaum mendominasi kuasa dan
memerintah negara ini.

9
 • Modenisasi politik melibatkan perubahan proses
dan struktural politik secara menyeluruh.

Pemusatan
Pembahagian
kuasa oleh
kuasa kepada:
sultan

• Kehakiman
• Eksekutif
• Perundangan

• Sekularisasi telah berlaku. (Pemisah antara politik dan

agama).
• Permuafakatan tidak dapat dilihat.
1. TANAH MELAYU
 Kemasukan penjajah ke Tanah
Melayu
Kemasukan penjajah telah menghakis kuasa Sultan.
• Perjanjian Pangkor 1874
– Campur tangan kolonial melalui pengenalan Sistem Residen.
– Kedudukan Sultan lemah khasnya dalam pungutan cukai dan
kuasa terhad kepada agama Islam dan adat-istiadat Melayu
sahaja.
• Penguasaan negeri-negeri Melayu oleh penjajah Inggeris:
– Negeri-negeri Melayu Bersekutu (1896)
• Menggabungkan Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang
dalam satu unit pentadbiran
– Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
• British memperoleh Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu
melalui Perjanjian Bangkok (1909)
• Diletak bersama dengan Johor.

12
 • Implikasi pelaksanaan sistem residen
menghakiskan kuasa institusi kesultanan
melayu.

Bertanggungjawab terhadap soal

Kuasa memungut kedudukan agama Islam dan hal
ehwal berkaitan dengan adat
cukai terhakis resam orang Melayu sahaja

• British meneruskan usaha menguasai

negeri-negeri melayu dan
memperkenalkan unit pentadbiran NNMB
dan NNMBTB.

• Kemuncak penguasaan British dengan

memperkenalkan Malayan Union.
 Kesedaran Politik
• Penguasaan British melalui Malayan Union
• Diperkenalkan pada 1 April 1946.
• Menjadikan Tanah Melayu sebagai sebuah negeri
jajahan.
• Mendapat tentangan orang Melayu – kuasa
Sultan dilenyapkan.
• UMNO kemudiannya ditubuhkan bagi menentang
Malayan Union.
• Tentangan hebat menyebabkan Malayan Union
dimansuhkan dan digantikan dengan Persekutuan
Tanah Melayu.

14
 Penubuhan UMNO reaksi penentangan terhadap
Malayan Union sehingga diganti dengan
Persekutuan Tanah Melayu 1948

 1950, UMNO bergabung dengan MCA bagi

mewujudkan parti perikatan walaupun
memperjuangkan kepentingan mengikut etnik.

 Perkembangan seterusnya menyaksikan Malaysia

apda awal kemerdekaan mempunyai pelbagai parti
politik yang pada dasarnya mewakili pelbagai kaum

 Akhirnya, asas kerjasama parti pemimpin politik

pelbagai kaum adalah menjurus kepada
permuafakatan.
 Parti politik yang mewakili pelbagai etnik dapat bekerjasama
untuk menjalankan pentadbiran negara dan membawa kepada
pembangunan.

BN PAKATAN RAKYAT

 UMNO PKR
MIC DAP
MCA PAS
GERAKAN SNAP
PPP PRM
PBB PSM
SUPP MDP
PBS SAPP
PBRS

UPKO

SPDP

PRS
Pemupukan Hubungan Etnik
Secara Formal dalam Politik
 Semasa pelaksanaan Malayan Union pada
tahun 1946, secara tersirat memperlihatkan
pihak British ingin memperkenalkan corak
pemerintahan unitary yang berasaskan
penguasaan majoriti oleh pihak British dan
rakyat pula ditadbir sebagai satu bangsa.

 Sejak menjelang kemerdekaan lagi, Parti

Perikatan mengamalkan konsep perkongsian
kuasa atau pakatan politik.

 Pada tahun 1960-an satu lagi parti berbilang

etnik yabg wujud ialah Nasional Convention
Party(NCP) pemimpin Abdul Aziz Ishak.
 Pada tahun 1972, Perikatan telah
bertambah besar dengan penyertaan
Parti Islam Se-Malaysia (PAS) dan
Gerakan dari Semenanjung dan parti
politik lain dari Sabah dan Sarawak.

I. Penggabungan ini bagi kestabilan

politik bagi mengelak tragedi 13 Mei
berulang kembali.

II. Pada Julai 1963, Perjanjian Malaysia

ditandatangani sebagai tanda
persetujuan antara pemimpin
Persekutuan Tanah Melayu, Sabah,
Sarawak dan Singapura.
 PAKATAN POLITIK DI SABAH DAN
SARAWAK
o Perkembangan politik banyak dipengaruhi oleh struktur masyarakat majmuk di kedua-dua
negeri.

o Rakyat pelbagai etnik menganggotai parti politik,menyertai kempen dan mengikuti isu politik
melalui media massa.

Sarawak

o Selepas penubuhan Malaysia,ketua menteri pertama Sarawak ialah Stephen Kalong

daripada etnik Iban manakala Gabenor pertama ialah Datu Abang Haji Openg daripada etnik
Melayu.

o Satu bentuk permuafakatan awal dari segi perkongsian kuasa antara etnik bumiputera Islam
dengan etnik Dayak yang bukan Islam.

Sabah

o United sabah national organization (USNO),berjaya dan parti bersatu sabah (PBS)
mendominasikan kerajaan secara sendirian tetapi parti berkenaan tetap tidak dapat
memerintah sendiri selain perlu mendapat sokongan daripada etnik lain.

o Gabungan sedemikian penting untuk menjamin kestabilan dan memastikan suara semua
etnik diwakili.
 PAKATAN POLITIK DI SARAWAK
50.00%
44.30%
45.00%
40.00%
35.00%
30.00%
25.00% 23.20%
20.00%
15.00%
10.00% 5.70%
5.00%
0.00%

Dayak Melayu Melanau

 PAKATAN POLITIK DI SABAH
• Donald Stephens (Tun Fuad Stephens) menubuhkan United
National Kadazan Organization (UNKO) pada tahun 1961 bagi
menyatukanpadukan masyarakat Kadazan Dusun dan bumiputera
bukan islam.

• USNO di bawah pimpinan Tun Datu Mustapha Datu Harun

ditubuhkan pada disember 1961 mewakili etnik Bajau, Suluk dan
etnik-etnik lain.

• Orang Cina bernaung di bawah Sabah Chinese Association(SCA).

• Model kerjasama UMNO-MCA-MIC,UNKO,USNO dan SCA di

Sabah bergabung untuk menubuhkan Parti Perikatan.

• Parti lain seperti Pasok Momogun juga telah ditubuhkan dan

diterajui oleh G.S Sundang pada tahun 1962.

• Parti ini bersaing dengan UNKO bagi mendapatkan sokongan

daripada bumiputera bukan islam.
• Parti berjaya yang memerintah Sabah dari tahun 1976 hingga tahun
1985 merupakan sebuah parti berbilang etnik dianggotai oleh
bumiputera islam dan bukan islam ditubuhkan pada julai 1975 yang
dimonopoiikan oleh bumiputera islam.

• Kepimpinan Harris Salleh telah hilang sokongan daripada kerajaan

pusat kerana beliau dianggap “keras” menyebabkan sesetengah
pemimpin sabah dan rakyatnya tidak berpuas hati.

• Parti Bersatu Sabah oleh Joseph Pairin Kitingan memberi tentangan

terhadap harris salleh dan pertama kali parti pembangkang berjaya
menumbangkan kerajaan bn di sabah pada tahun 1985.

• Kejayaan PBS bermaksud kemunculan penguasaan etnik bukan

bumiputera dan bukan islam sekaligus PBS diterima ke dalam BN pada
5 jun 1986.

• PBS merupakan sebuah parti pelbagai etnik dimonopoli bumiputera

bukan islam dari segi kepimpinan.

• Parti ini berjaya memerintah sabah selama 10 tahun sebelum diambil

alih oleh bn yang diterajui oleh UMNO.