PGSR 2008

EDU 3105
Berasal dari bahasa Greek iaitu ‘photos’
bermaksud ‘cahaya’ dan ‘graphien’
bermaksud ‘melukis’. Maka fotografi
bermaksud satu bidang ilmu yang
menghasilkan lukisan dengan bantuan
cahaya.
-1839 istilah fotografi
diperkenalkan oleh Sir John
Herschel.
- 1820-1830 kamera obscura telah
dicipta di Perancis.
- 1839 William Henry Fox
memperkenalkan proses Calotype –
negatif (boleh dicuci semula dan
positif (tidak boleh dicuci semula).
- 1851 Frederick Scott Archer
mencipta collodion untuk disapu
di atas kaca dan disalutkan
dengan bahan yang sensitif
kepada cahaya.
- 1861 James Clerk Maxwell
perkenalkan asas fotografi
warna di Royal Institution di
London.
- 1888 George Eastman
memperkenalkan kamera tangan
kodak.
Sebuah kotak yang mempunyai lubang
untuk mengawal cahaya dan
mempunyai kanta di hadapan yang
mengandungi satu bukaan (apetur)
diantaranya serta bahan sensitif seperti
filem yang mempunyai pengatup
(shutter) dihadapannya.
Sifat kamera
Hampir seperti mata iaitu kamera
digerakkan secara mekanikal dan
cahaya yang memasukinya dikawal
oleh apetur tetapi mata dikawal oleh
iris
Jenis-jenis kamera
1. kamera compact
2. kamera polaroid
3. kamera SLR (single lens reflect)
4. kamera TLR (twin lens reflect)
5. Kamera dasar laut
6. Kamera digital
Aksesori
i) Tripod - tempat letak kamera
ii) Flash - bantuan untuk
menjelaskan imej yang diambil
iii) Filter - memberi perlindungan
kepada kanta
iv) Cable release - alat untuk
mengawal pergerakan seseorang semasa
mengambil gambar.
Teknik pengambilan gambar
Memfokus kamera - skrin memfokus
mempunyai 3 bahagian iaitu:
1 2
1. Skrin memfokus
2. Gelang mikro 3

3. Zon
Cara pegang kamera
i Imej dilihat melalui penilik
ii Badan kamera diletak di atas
tapak tangan kiri
iii Tangan kanan memegang badan
kamera
iv Gunakan mata kanan untuk
fokus
Panduan dan teknik memfokus
- Sekiranyamengambil gambar objek
bergerak, fokus pada satu titik hadapan
subjek dan tekan pelepas sebaik sahaja
objek hendak melintas titik fokus tersebut.
- Sekiranya banyak gambar yang diambil
kabur, buatlah pemeriksaan mata.
 Jenis-jenis lensa
i Wide angle lens
ii Standard lens
iii Telephoto lens
iv Zoom lenses
v Micro lenses
vi Teleconvereter
 Etika jurufoto
1. Jangan susahkan subjek
2. Dapatkan kebenaran mengambil gambar.
3. Elakkan menyiarkan gambar yang menjatuhkan
maruah.
4. Perlu mendahului sesuatu program.
5. Dalam upacara, ambil gambar orang yang
hendak berbicara.
- Bermaksud sebanyak mana cahaya
masuk ke dalam kamera mengikut kadar
masa atau kelajuannya.
- Kelajuan yang pantas akan
mendedahkan sedikit cahaya dan boleh
memberhentikan atau mengkakukan
sesuatu pergerakan.
- Dail kelajuan shutter terletak di atas bahagian
kamera.
- Angka-angka yang terdapat seperti B, 1, 2, 4, 8,
15, 30, 60,125, 250, 500, 1000, 2000.
1/1 1/2 1/4 1/8 1/15 1/30 1/60 1/125 1/250 1/500 1/1000 1/2000

1. Kelajuan berkurangan 1. Kelajuan bertambah

2. Tempoh cahaya yang 2. Tempoh cahaya yang dibenarkan
dibenarkan masuk menjadi masuk menjadi lebih pendek
lebih lama
3. Nilai cahaya = X2 3. Nilai cahaya = X1/2
- Gelang apertur berfungsi untuk
mengawal kemasukan cahaya.
- Gelang ini perlu dipusing untuk
mendapat lubang atau saiz yang
dikehendakki.
- Saiz-saiz apertur ini diukur dalam
nombor ‘f’ atau ‘f stop’ seperti 2, 2.8.
4, 5.6, 8, 11, 16
 F/16 f/11 f/8 f/5.6 f/4 f/2.8 f/2

Saiz apertur semakin kecil Saiz apertur bertambah besar

(Kemasukkan cahaya semakin berkurangan) (Kemasukan cahaya semakin banyak)

 DEDAHAN
1. Dedahan - jumlah cahaya menerusi lensa ke filem yang
dikawal oleh kelajuan shutter dan saiz apetur.
2. Dedahan - kombinasi kelajuan shutter dan saiz apetur.
Filem Filem Filem
Negatif Negatif positif
hitam warna lutsinar
putih warna/
slaid
1. Sensitiviti kepada cahaya
2. Kepantasan filem
3. Faktor bintik
4. Kontras
5. Latitud
- Sesetengah filem hanya sensitif
kepada beberapa warna tertentu sahaja.
- Filem ortokromatik sensitif kepada
warna biru, ultraungu dan hijau.
- Filem pangkromatik sensitif kepada
warna ultraungu, biru, hijau dan merah.
- bermakna sejauhmana filem itu
sensitif kepada cahaya.
- Filem pantas boleh digunakan walau
pada waktu kurang cahaya atau lebih
banyak cahaya.
- Kepantasan filem diukur dengan
skala International Standards
Organization (ISO) yang terdiri dpd
American Standards Association (ASA)
dan Deutsche Industrie Norm (DIN).
- Semua filem mempunyai faktor bintik.
- Semakin pantas filem, semakin
besarlah faktornya.
- Binti-bintik pada filem pantas jelas
kelihatan jika dedahan pada cahaya
yang kurang dan dicetak besar.
- Filem kelajuan rendah sesuai untuk
pembesaran gambar kerana faktor
bintiknya kurang.
- bermaksud keupayaan filem menerima
dedahan cahaya (had masa) sama ada
kurang atau lebih tanpa merosakkannya.
- Filem pantas mempunyai kadar latitud
yang lebih daripada filem kelajuan
rendah.
- Filem warna negatif mempunyai kadar
latitud yang lebih daripada filem warna
positif.
(perlu disetkan mengikut kelajuan filem)
- memerlukan dedahan lebih lama.
- Saiz apetur perlu dibuka luas.
- Kelajuan shutter lebih lama.
- boleh digunakan bila cuaca terang.
- Sesuai untuk pemandangan/lanskap
- Filem ini digunakan secara meluas.
- Faktor bintiknya sederhana.
- Kelajuannya sudah cukup untuk
mempercepatkan keadaan.
- Penggunaannya merangkumi
kebanyakkan situasi penggambaran
dalam pelbagai keadaan cuaca dan
cahaya.
- berkebolehan mengambil
gambar dalam situasi yang tidak
menggalakkan seperti di dalam
rumah yang kurang cahaya.
- Faktor bintiknya amat ketara.
- Kelajuan filemnya mungkin
tidak sesuai untuk beberapa
situasi.
- Sesuai jika kelajuan shutter
disesuaikan seperti
penggambaran aksi sukan
1. Jenama Filem
2. Skima warna (slaid @ hitam putih)
3. Bilangan dedahan
4. Kod DX dan saiz filem (35 mm)
5. Nombor emulsi
6. Tarikh luput
7. Kelajuan filem (ISO)
8. Peringatan jauhi kepanasan dan
proses segera
1. Type of Subject – tujuan mengambil foto
2. Lighting conditions – keadaan cahaya
3. Use of materials – jenis filem (h/p)
4. Degree - suhu
5. Size of film - faktor bintik
6. Useful exposure – jumlah dedahan
1. Pastikan filem yang sesuai dengan situasi.
2. Setkan kelajuan filem yang betul .
3. Jauhkan filem dari kelembapan/kepanasan.
4. Hantar segera filem untuk diproses.
5. Cuba kesemua jenama filem.
6. Gunakan filem ILFORD XP1 bagi hitam putih.
7. Filem seperti KODAK, EKTAR, FUJI REALA dan
AGFA TRADE adalah bermutu tinggi.
8. Filem slaid memberikan warna lebih tepat.
i The long shot (LS)

ii The medium shot (MS)

iii The close-up (CU)

Angle and position shots

i High - angle shot
ii Low - angle shot
- 3 faktor dalam pengawalan
cahaya:-
a) kepekaan filem yang
digunakan - ASA
b) kecerahan cahaya - apetur
c) lama cahaya dibenarkan ke
atas filem - shutter speed
 JENIS-JENIS CAHAYA
1. Semulajadi - cahaya matahari (diukur
dalam EV atau Exposure Value.

2. Lampu imbasa - elektrik dan imbasan @

flash (diukur sebagai GN Guide Number)
- boleh dipancarkan secara manual/auto
1. Menggunakan lampu imbasan untuk
mengambil gambar pergerakan akan
memberikan hasil yang di luar dugaan.
2. Pegang kadboard cerah di atas flash
untuk membuat pantulan.
3. Jangan gunakan kelajuan shutter yang
melebihi had kelajuan shutter flash.
4. Gunakan flash sama ada siang @ malam

5. Gunakan kelajuan shutter yang rendah

seperti 1/30saat atau kurang untuk hasil
yang lebih baik.
MEMPROSES FILEM DAN MENCETAK
GAMBAR HITAM PUTIH
 PERALATAN MEMPROSES
• 1. Spiral besi • 10 Jangkamasa
• 2. Spiral plastik (timer)
• 11 Sarung tangan
• 3. Developer
• 12 Corong plastik
• 4. Stop Bath
• 13 Getah paip
• 5. Fixer • 14 Kepala paip
• 6. Tangki memproses • 15 Klip filem
• 7. Silender penyukat • 16 Penyepit
• 8 Dulang • 17 Gunting
• 9 Jangkasuhu • 18 Bahan pencuci
 LANGKAH PERTAMA
Buka filem dari
katrijnya dan
gunting di bahagian
hujungnya
Lakukan di dalam
keadaan yang gelap
(bilik gelap)
LANGKAH KEDUA
Gulungkan
filem yang telah
dibuka pada
spiral
 LANGKAH KETIGA
Masukkan filem
yang telah digulung
pada spiral ke
dalam tangki
memproses.
Tutup dengan
sempurna supaya
tidak terdedah pada
cahaya walaupun
sedikit.
Boleh dilakukan
dalam cahaya biasa
LANGKAH KEEMPAT
Tuang larutan
developer
sehingga
meliputi
keseluruhan
filem
 LANGKAH KELIMA
• Goncang tangki
memproses selama
kira-kira 5 saat
setiap 30 saat
selama tempoh
memproses yang
telah ditetapkan
pada label di luar
bekas developer
• Selama 7 minit
LANGKAH KEENAM
• Keluarkan larutan
developer.
• Tuangkan larutan
stop bath dan
biarkan selama 30
saat.
• Keluarkan larutan
stop bath dan
masukkan latutan
fixer dan biarkan
selama masa yang
ditetapkan pada
label di luar bekas.
 LANGKAH KETUJUH
• Keluarkan larutan
fixer dan buka
penutup tangki
memproses.
• Masukkan air biasa
untuk mencucui
filem beberapa kali
• Selama 30 minit
LANGKAH KELAPAN
• Keluarkan
filem dan
gantung
pada tempat
yang tidak
berhabuk
Slaid merupakan filem
segiempat yang dibingkaikan
untuk membolehkan
pancaran cahaya yang terang
menembusinya dan akan
memancarkan gambar pada
sebuah skrin.
 ELEMEN SLAID

Filem Slaid Projektor Skrin

• Diperbuat daripada plastik jernih (seluloid).
• Ukuran 4.5 x 4.5 cm (2 x 2 inci)
• Dibingkaikan dengan kadbod atau plastik.
• Kamera yang gunakan filem 35 mm.
• Boleh guna filem hitam putih atau berwarna.
• Jenama filem seperti Ektachrome, Fujichrome,
Agfachrome, Kodakchrome dan sebagainya.
• Ditayangkan satu demi satu bingkai.
• Alat untuk memaparkan imej hasil daripada
proses pembalikan cahaya.
• Terdapat ‘magazin’ atau dulang untuk
menyimpan slaid.
• Pertukaran slaid boleh dibuat secara manual
atau automatik sama ada pada projektor atau
pun ‘remote control’.
• Terdapat projektor slaid bersama kaset audio
yang digunakan untuk proses sinkroni.
• Skrin putih berkilat akan memantulkan 90%
cahaya dan dianggap ideal.
• Kejelasan gambar pada skrin juga bergantung pada
ketepatan meletakkan jarak projektor dengan skrin.
• Faktor pencahayaan bilik tayangan juga
mempengaruhi kejelasan gambar.
Persediaan Guru

Persediaan Pelajar

Semasa Tayangan

Selepas Tayangan
Urutan filem slaid dapat diatur

Masa tayangan dapat dikawal

Ditayang secara automatik dan manual

Gabungan audio dan visual

Boleh guna sebarang kamera filem 35 mm

Sesuai untuk kump. Besar/kecil & kendiri

Bahan berwarna-warni dan realistik

Bahan boleh dikemaskini

 Perlu kemahiran fotografi

Mudah terkeluar dari susunan

Mudah berdebu, bercalar dan kesan cap jari

Filem mudah terlekat dalam projektor

Perlukan peralatan khusus bagi kuailti imej

BIL SLAID MUZIK TEMPOH PENERANGAN
rancak 30 saat Inilah pemandangan
1
di puncak G. K/balu

4
 DEPTH OF FIELD/
KEDALAMAN MEDAN
1. Perubahan apetur bukan sahaja mem-
pengaruhi jumlah cahaya yang masuk
mengenai filem tetapi mempunyai kesan
terhadap fokus.
2. Apabila apetur semakin kecil f-stopnya,
latarbelakang gambar akan menjadi
semakin tajam - dikenali sebagai DOF
atau kedalaman medan.
 CARA MEMBACA SKEL
DEPTH OF FIELD
1. Tentukan jarak fokus 2 meter
2. Tentukan subjek terdekat
yang diview finder 1 meter
3. Tentukan subjek terjauh
diview finder 5 meter
4. Dapatkan apetur yang
terbaik dengan memusingkan
gegelangnya berpandukan
skel DOF di lensa f/22