PORESKI MENADŽMENT I

PORESKI KONSALTING
 SADRŽAJ PREDMETA
 TEORIJA POREZA
 POREZI U SISTEMU JAVNIH FINANSIJA
 PORESKI SISTEM EU
 PORESKI SISTEM BiH
POREZI U REPUBLICI SRPSKOJ
 PORESKA ADMINISTRACIJA - UIO
 PORESKA EVAZIJA
 POREZI
U
REPUBLICI SRPSKOJ
 Direktni porezi u RS

• Porez na dohodak
• Porez na dobit preduzeća
• Porezi na imovinu
• Porez na igre na sreću
• Posebne republičke takse na promet
POREZ NA DOHODAK
 Porez na dohodak
-predmet oporezivanja

• Predmet oporezivanja je dohodak fizičkih

lica ostvaren po osnovu
- ličnih primanja
- prihoda od samostalne djelatnosti
- prihoda od autorskih prava
- prihoda od kapitala
- kapitalnih dobitaka
 Porez na dohodak
- poreske stope

• Poreska stopa je progresivna i iznosi:

- 0% za godišnji dohodak manji od 12
najnižih plata u RS utvrđenih
kolektivnim ugovorom
- 10% na iznos preko 12 najnižih plata
- 15% na iznos iznad 4 prosječne
godišnje plate u RS
 Porez na dohodak
- poreski obveznik

• Poreski obveznik je svako fizičko lice

koje ostvaruje oporezivi dohodak i to:
- rezident Republike Srpske za dohodak
ostvaren na teritoriji BiH ili u drugoj
državi
- nerezident za dohodak ostvaren u
Republici Srpskoj
 Porez na dohodak
- poreska osnovica

• U osnovicu za obračun poreza ulazi

svaki neto prihod koji se pojedinačno
utvrđuje za svaku vrstu prihoda
 Porez na dohodak
- poreska oslobađanja (1)

• Poreska oslobađanja određuju vrste

ličnih primanja koja ne ulaze u oporezivi
dohodak fizičkog lica
• Fizička lica oslobođena plaćanja poreza
bez obzira na vrstu primanja
 Porez na dohodak
- poreska oslobađanja (2)

• Poreska oslobađanja određuju vrste

ličnih primanja koja ne ulaze u oporezivi
dohodak fizičkog lica
• Fizička lica oslobođena plaćanja poreza
bez obzira na vrstu primanja
 Porez na dohodak
- umanjenja poreske osnovice

• Umanjenje poreske osnovice je pravo

poreskog obveznika koje se ostvaruje na
kraju poreske godine
• Umanjenja poreske osnovice su jedna
vrsta poreskog podsticaja populacionoj,
socijalnoj i stambenoj politici u Republici
 Porez na dohodak
- lična primanja
Ličnim primanjima smatraju se:
- plate koje isplati poslodavac ili u ime
poslodavca drugo lice
- koristi primljene po osnovu rada
(korišćenje vozila za lične upotrebe,
smještaj, hrana koja se koristi
besplatno, izmirivanje ličnih troškova
od strane poslodavca, otkazivanje ili
oprost dužničke obaveze)
 Porez na dohodak
- prihodi od samostalne djelatnosti

• Prihod od samostalne djelatnosti je

prihod koji fizičko lice ostvari
samostalnim obavljanjem djelatnosti
• Prihod od samostalne djelatnosti čine:
- prihod iz samostalnog privređivanja
- prihod od poljoprivrede i šumarstva
- prihod od iznajmljivanja stvari
 Porez na dohodak
- poreska osnovica kod samostalne
djelatnosti

• Poreska osnovica je razlika između

prihoda i rashoda neophodnih za
obavljanje djelatnosti
• Poreska osnovica se utvrđuje primjenom
principa prostog knjigovodstva
 Porez na dohodak
- rashodi koji se mogu odbiti od prihoda
samostalne djelatnosti

• Rashodi koji se mogu odbiti od prihoda

samostalne djelatnosti su plaćeni
troškovi koji su u potpunosti i direktno
povezani sa obavljanjem te djelatnosti
 Porez na dohodak
- status malog preduzetnika

• U smislu poreza na dohodak status

malog preduzetnika može ostvariti fizičko
lice koje ispunjava slijedeće uslove:
- da lice obavlja samostalnu djelatnost
- da ne zapošljava više od tri radnika
- da godišnji prihod od djelatnosti ne
prelazi 50.000 KM
 Porez na dohodak
- prihodi od autorskih prava
• Autorskim djelom smatra se individualno
intelektualno ostvarenje, a naročito:
- pisana djela (knjige, članci,
kompjuterski programi)
- dramska, filmska i muzička djela
- djela iz oblasti vajarstva i slikarstva
- djela industrijskog oblikovanja
 Porez na dohodak
- prihodi od kapitala
• Prihodi od kapitala u poreskom smislu su
prihodi ostvareni izdavanjem u zakup
pokretne ili nepokretne imovine
• Prihodom od kapitala smatraju se i
primljene kamate (osim kamate na
štedne uloge) i dividende (ako se radi o
raspodjeli prethodno ne-oporezovane
dobiti
 Porez na dohodak
- kapitalni dobici i gubici (1)
• Kapitalni dobitak prilikom prodaje
predstavlja pozitivnu razliku između
prodajne cijene prava ili imovine i
njegove nabavne vrijednosti
• Kapitalni gubitak je negativna razlika
prodajne i nabavne cijene prava ili
imovine
 Porez na dohodak
- kapitalni dobici i gubici (2)
• Kapitalni dobitak prilikom prodaje
predstavlja pozitivnu razliku između
prodajne cijene prava ili imovine i
njegove nabavne vrijednosti
• Kapitalni gubitak je negativna razlika
prodajne i nabavne cijene prava ili
imovine
 Porez na dohodak
- promet između povezanih lica
• Povezana lica su lica koja imaju posebnu
vezu, a koja po svojoj prirodi može uticati na
ekonomske rezultate transakcije između njih.
• Povezana lica su:
- lica u odnosu poslodavac – zaposleni
- lica koja su u porodičnim vezama
(supružnici, direktni preci i potomci, rođene
sestre i braća, rođene sestre i braća bračnog
druga).
 Porez na dohodak
- poreska administracija (1)
• Poresko knjigovodstvo
• Poreske prijave
- 1000 - Prijava za registraciju zaposlenih
- 1001 - Zahtjev za umanjenje poreske osnovice
- 1002 - Mjesečna/Godišnja prijava poreza po odbitku
- 1004 - Godišnja prijava poreza na dohodak
- 1005 - Prilog uz prijavu za lica koja ostvaruju lična primanja
- 1006 - Prilog uz prijavu za dohodak od samostalne djelatnosti
- 1007 - Poreska prijava za malog preduzetnika
- 1008 - Akontacija poreza na dohodak
- 1009 - Prijava poreza po osnovu zajedničke djelatnosti
- 1011 - Zahtjev za status malog poreskog obveznika
 Porez na dohodak
- poreska administracija (2)
• Poresko knjigovodstvo
• Poreske prijave
- 1000 - Prijava za registraciju zaposlenih
- 1001 - Zahtjev za umanjenje poreske osnovice
- 1002 - Mjesečna/Godišnja prijava poreza po odbitku
- 1004 - Godišnja prijava poreza na dohodak
- 1005 - Prilog uz prijavu za lica koja ostvaruju lična primanja
- 1006 - Prilog uz prijavu za dohodak od samostalne djelatnosti
- 1007 - Poreska prijava za malog preduzetnika
- 1008 - Akontacija poreza na dohodak
- 1009 - Prijava poreza po osnovu zajedničke djelatnosti
- 1011 - Zahtjev za status malog poreskog obveznika
POREZ NA DOBIT
 Porez na dobit

 Porez na dobit je jedan od najvažnijih

istrumenata upravljanja ekonomijom
u cilju:
- privlačenja stranih investicija
- usmjeravanja domaćeg kapitala sa
potrošnje u investicije
 Porez na dobit
- poreski obveznik
 Pravno lice iz RS za dobit koju ostvari
poslovanjem u RS i u instranstvu
 Poslovna jedinica pravnog lica za dobit koju
ostvari u RS
 Strano pravno lice koje obavlja djelatnost i ima
stalno mjesto poslovanja u RS
 Strano lice koje ostvaruje prihod u RS a nema
poslovnu jedinicu u RS obveznik je poreza po
odbitku
 Porez na dobit
- izuzeća od obaveze plaćanja poreza

 Centralna banka BiH

 Javne institucije
 Humanitarne organizacije
(javne institucije i humanitarne
organizacije pod određenim uslovima)
 Porez na dobit
- poreska osnovica

Poreska osnovica poreza na dobit

je razlika između oporezivih
prihoda i rashoda koji se odbijaju
za tu poresku godinu
 Porez na dobit
- utvrđivanje prihoda

Oporezivi prihod čine svi prihodi

poreskog obveznika, bilo u novcu
ili naturi, bez obzira da li je vezan
za obavljanje djelatnosti, osim
prihoda izričito izuzetih zakonom.
 Porez na dobit
- priznavanje rashoda (1)

Priznaju se svi troškovi neophodni

za obavljanje djelatnosti, a koji se
odnose na stvaranje prihoda koji
podliježu plaćanju poreza
Ne priznaju se ili djelimično ne
priznaju troškovi izričito određeni
Zakonom
 Porez na dobit
- priznavanje rashoda (2)

Priznaju se svi troškovi neophodni

za obavljanje djelatnosti, a koji se
odnose na stvaranje prihoda koji
podliježu plaćanju poreza
Ne priznaju se ili djelomično ne
priznaju troškovi izričito određeni
Zakonom
 Porez na dobit
- skrivene isplate dobiti

Rashodi koji imaju karakter

skrivenih isplata dobiti vlasnicima
ili akcionarima poreskog obveznika
ne mogu se u poreskom bilansu
priznati u rashode.
 Porez na dobit
- transakcije između povezanih lica

Povezana lica sa pravnim licem su

fizička i pravna lica koja u pravnom
licu posjeduju više od 10% udjela.
Transakcije između povezanih lica
posebno se tretiraju kod
usklađivanja oporezivih prihoda i
rashoda.
 Porez na dobit
- sumnjiva potraživanja i rezerve

Potraživanje postaje sumnjivo

kada se ne naplati nakon isteka 12
mjeseci od izdavanja fakture.
Sredstva rezervisanja se mogu
koristiti samo za pokriće izdataka
radi kojih je rezervisanje izvršeno.
 Porez na dobit
- amortizacija
o Odbitak po osnovu amortizacije
dozvoljen je samo u vezi imovine koja
podliježe amortizaciji i koja se nalazi u
upotrebi.
o Imovina čija je nabavna vrijednost manja
od 1.000 KM, te računarska oprema i
softver mogu se odbiti u godini nabavke,
ako su stavljeni u funkciju.
 Porez na dobit
- poreski gubitak

o Poreski gubitak je negativna razlika

između usklađenih prihoda i
rashoda u postupku utvrđivanja
poreske osnovice.
o Poreski gubitak prenosi se i
nadoknađuje umanjivanjem poreske
osnovice u narednih pet godina.
 Porez na dobit
- poreska stopa
o Porez na dobit plaća se po stopi od
10% na poresku osnovicu za tu
poresku godinu.
o Poreska stopa može biti 2% kod
oporezivanja malih poreskih
obveznika, ali se ta stopa primjenjuje
na drugu poresku osnovicu.
 Porez na dobit
- mali poreski obveznik
o Mali poreski obveznik je pravno lice iz RS
koje ispunjava svaki od slijedećih uslova:
- da obavlja djelatnost koje nisu finansijske,
bankarske usluge ili poslovi osiguranja;
- da ne zapošljava više od devet radnika;
- da ukupan godišnji prihod nije veći od 100.000 KM;
- da nije ostvarilo više od 50% prihoda od jednog ;
klijenta ili lica povezanog sa tim klijentom;
- da udio u vlasništvu tog pravnog lica imaju najviše dva fizička
lica.
 Porez na dobit
- porez po odbitku
o Porez po odbitku obračunava se i plaća pri
isplati prihoda stranom pravnom licu po
stopi od 10% na ukupno isplaćeni prihod.
o Porez po odbitku uplaćuje se na račun
javnih prihoda u momentu isplate prihoda
stranom pravnom licu.
 Porez na dobit
- poreska administracija
o Poslovne knjige i evidencije
- poslovne knjige i evidencije vode se po
obračunskoj metodi, izuzev malog poreskog
obveznika, koji knjige vodi po principu blagajne
o Poreske prijave
- 1101 - Godišnja prijava poreza na dobit
- 1105 - Konsolidovana poreska prijava
- 1107 - Poreska prijava za malog poreskog obveznika
- 1108 - Obavještajna prijava za udruženje za poslovnu
djelatnost
POREZI NA IMOVINU
 Porezi na imovinu

o Porez na imovinu
o Porez na naslijeđe i poklon
o Porez na prenos nepokretnosti i
prava
 Porez na imovinu
- predmet oporezivanja
o Pravo svojine
o Pravo plodouživanja
o Pravo upotrebe i pravo stanovanja
o Pravo zakupa stana, poslovnog
prostora i drugih nepokretnosti
o Pravo korišćenja gradskog
građevinskog zemljišta
 Porez na imovinu
- poreska obaveza
o Porez na imovinu plaća se u
apsolutnom iznosu po kvadratnom
metru površine:
- stambena površina u urbanom naselju 0,3 KM do 100 m.kv. ili 0,5 KM
ako je površina veća od 100 m.kv.
- kancelarijski prostor 1,0 KM
- prodajni i ugostiteljski prostor 2,0 KM
- zemljište upotrijebljeno za benzinsku pumpu 3,0 KM
- benzinska pumpa 3.000 KM/pumpa
- za sva ostala prava 0,05 KM
 Porez na naslijeđe i poklon
o Plaća se na prava na nepokretnosti koje
nasljednici ili poklonoprimci naslijede ili
prime kao poklon.
o Poreski obveznik je fizičko lice koje
imovinu/pravo naslijedi, kao i fizičko i pravno
lice koje poklon primi.
o Poreska osnovica je tržišna vrijednost
naslijeđene ili poklonjene imovine.
Porez na prenos nepokretnosti i prava

o Plaća se na prenos nepokretnosti i

prava uz naknadu:
- stvarnih prava na nepokretnosti
- prava intelektualne svojine
- trajnog prava korišćenja građevinskog zemljišta
- trajnog prava gradnje na građevinskom zemljištu
- prava na eksproprisanoj nepokretnosti
 Porezi na imovinu
- poreske prijave
o Obveznik poreza na imovinu podnosi poresku
prijavu do 28. februara godine za koju se vrši
utvrđivanje poreza.
o Obveznik poreza na naslijeđe i poklon podnosi
prijavu poreza u roku od 10 dana od nastanka
poreske obaveze.
o Obveznik poreza na prenos nepokretnosti i prava
podnosi poresku prijavu u roku od 10 dana od
nastanka poreske obaveze.
 Porez na imovinu
- predmet oporezivanja
o Pravo svojine
o Pravo plodouživanja
o Pravo upotrebe i pravo stanovanja
o Pravo zakupa stana, poslovnog
prostora i drugih nepokretnosti
o Pravo korišćenja gradskog
građevinskog zemljišta
 POREZ NA IGRE NA
SREĆU I ZABAVNE IGRE
 Porez na igre na sreću i zabavne igre

o Porez na dobitke od igara na sreću

o Porez na priređivanje igara na sreću
 Porez na igre na sreću i zabavne igre

o Porez na dobitke od igara na sreću

o Porez na priređivanje igara na sreću
POSEBNE REPUBLIČKE
TAKSE
 Posebne republičke takse
o Jednokratno godišnje plaćaju pravna lica i
radnje (koje nemaju svojstvo pravnog
lica), te predstavništva firmi koje nemaju
sjedište u Republici Srpskoj
o Posebna republička taksa plaća se na
promet motornog benzina i dizel goriva
PORESKA UPRAVA
REPUBLIKE SRPSKE
 Poreska uprava RS
 PU RS vrši kontrolu primjene poreskih
zakona iz nadležnosti Republike Srpske
(direktni porezi)
 Vrši nadzor i kontrolu obračuna i uplate
poreza, kazni i kamata
 Sprečava izvršavanje krivičnih djela i
poreskih prekršaja
 Otkriva i sprečava korupciju u poreskoj
sferi
 Poreska uprava RS
- organizaciona šema
 Prava i obaveze poreskih obveznika

 Prava i obaveze poreskih obveznika

određeni su:
- Poreskim zakonima
- Zakonom o poreskoj upravi RS
- Zakonom o preduzećima
 Fiskalizacija u RS

 Lice koje je upisano u odgovarajući

registar za promet robe ili pružanje usluga,
dužno je da registruje svaki pojedinačni
promet robe i usluga preko fiskalne kase i
da obezbijedi prenos podatata preko
terminala do servera Poreske uprave.
 Porezi u Republici Srpskoj
Literatura
 Ustav Republike Srpske
 Poreski zakoni
 Pravilnici o sprovođenju pojedinih zakona