Protokół dyplomatyczny

Literatura

1. Pietkiewicz Edward, Protokół Dyplomatyczny, MSZ, Warszawa 1986

2. Pietkiewicz Edward, Savoir–vivre dzisiaj, Wydawnictwo Prawnicze,
Warszawa 1990
3. Fonkowicz Jerzy, Pietkiewicz Edward, Dyplomacja z bliska, Książka i
Wiedza, Warszawa 1982
4. Cezary Ikanowicz, Jan W. Piekarski, Protokół dyplomatyczny i dobre
obyczaje, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2004
5. Sutor Julian, Prawo dyplomatyczne i konsularne, Lexis Nexis,
Warszawa 2004
6. V. Wilk-Reguła (red.), Dyplomacja, Wyższa Szkoła Studiów
Międzynarodowych, Łódź 2002
Protokół dyplomatyczny
reguły postępowania i zachowania
dyplomaty,
normy obowiązujące w kontaktach
urzędowych z władzami państwa
akredytacji,
normy obowiązujące we wzajemnych
stosunkach między placówkami
dyplomatycznymi innych państw w danej
stolicy.
Protokół dyplomatyczny
to przepisy i praktyka ceremoniału
nadające imprezom publicznym dostojny i
godny charakter oraz zapewniające
sprawny i uporządkowany przebieg
oficjalnych uroczystości.
Zasady precedencji
Zasada pierwszeństwa określa,
które rangi dyplomatów są wyższe, a
które niższe.
Zasada starszeństwa określa
precedencję wsród osób o tej samej
randze lub klasie.
Protokół dyplomatyczny
zasady dobrych manier, powszechnie
przyjętych i stosowanych w płaszczyźnie
towarzyskiej,
sposób posługiwania się korespondencją,
kontaktowania się telefonicznego,
zachowania w towarzystwie, określa ubiór
stosownie do sytuacji i konwenansów
międzynarodowych.
Protokół dyplomatyczny
ceremoniał państwowy i
dyplomatyczny,
zasady zachowania się (etykieta)
zasady organizacji oficjalnego życia
dyplomatycznego (przyjęcia,
spotkania, zasady precedencji, stroje,
wymiana korespondencji
dyplomatycznej itd.)
Ceremoniał państwowy

Zespół kurtuazyjnych form protokolarnych

stosowanych zwyczajowo w stosunkach
między szefami państw i rządów oraz innymi
przedstawicielami państw szczebla
rządowego, którym dzięki ceremoniałowi
nadaje się uroczysty charakter państwowy,
wojskowy, cywilny, religijny itp.
Ceremoniał dyplomatyczny

Zespół zasad i form obowiązujących

przy realizacji
obrotu dyplomatycznego.
Kurtuazja międzynarodowa
wszelkie akty grzecznościowe ze
strony państwa przyjmującego wobec
przedstawicieli innych państw
lub samych tych państw, będące
przejawem i podkreśleniem szacunku
dla tego wszystkiego co reprezentuje
i symbolizuje państwo.
Etykieta

Dyplomatyczny savoir vivre, czyli

przyjęte w służbie dyplomatycznej
oraz w życiu oficjalnym
grzecznościowe formy zachowania
się, zwane także konwenansami.
Rola protokołu dyplomatycznego

Wykluczenie sporów, waśni,

nieporozumień na tle pierwszeństwa
pomiędzy osobami reprezentującymi
oficjalne stanowiska.
Przestrzeganie protokołu

1. ZADANIE GOSPODARZY
2. ZADANIE GOŚCI

WYTWORZENIE ODPOWIEDNIEJ
ATMOSFERY PODCZAS WIZYT,
UROCZYSTOŚCI I SPOTKAŃ.
Zasada pierwszeństwa

Oś protokołu dyplomatycznego-
występuje we wszystkich kontaktach
oficjalnych – podczas powitania i
pożegnania gości, rozsadzania przy
stole, wygłaszaniu przemówień,
wznoszenia toastu, podawania do
stołu, czy zajmowania miejsc w
samochodzie.
Zasada pierwszeństwa

Pierwszeństwo osobiste
Pierwszeństwo misji
Pierwszeństwo wewnątrz misji
KLASY I RANGI

Klasy szefów misji:

- Ambasadorowie i nuncjusze (I klasa)
- Posłowie i internuncjusze (II klasa)
- Chargés d’ affires (III klasa)
Pierwszeństwo w obrębie klas

Zależne jest od daty złożenia listów

uwierzytelniających, a w przypadku
chargés d’ affires – od daty wręczenia
ministrowi spraw zagranicznych listów
wprowadzających.
WIELKOŚĆ PAŃSTWA NIE MA
OBECNIE ZNACZENIA
chargés d’ affires en pied

Stały szef najniżej klasy chargés d’

affires en pied występuje rzadko i
zwykle w sytuacjach kiedy stosunki
pomiędzy dwoma państwami nie są
do końca uregulowane. Jest on
akredytowany przy ministrze spraw
zagranicznych.
chargés d’ affires ad interim
Kieruje misją dyplomatyczną
chwilowo, w czasie gdy szef misji jest
chory, wyjeżdża na urlop. Jest nim
najstarszy hierarchicznie pracownik
dyplomatyczny pionu politycznego ,
np. radcy.
O takim mianowaniu należy
powiadomić nota pisemną min. spraw
zagranicznych.
Rangi

Stopnie dyplomatyczne na podst.

polskiej ustawy o służbie
zagranicznej z 27 lipca 2001 r.
1. Ambasador tytularny
2. Radca- minister
3. I radca
4. Radca
Rangi
5. I sekretarz
6. II sekretarz
7. III sekretarz
8. Attache
Ewentualnie osoby wyznaczone do
sprawowania zadań Min. Obrony
Narodowej (attache obrony wojskowy,
morski i lotniczy)
Rangi a zas. pierwszeństwa

O pierwszeństwie członków
personelu dyplomatycznego decyduje
przede wszystkim ranga, zaś w
następnej kolejności okres pełnienia
funkcji.
Np. dwóch radców z różnych misji
przystąpi do pełnienia funkcji w tym samym
dniu, to o ich pierwszeństwie rozstrzygnie
wiek.
Rangi a zas. pierwszeństwa

Jeśli gospodarzem uroczystości jest

obcokrajowiec z zasady
pierwszeństwa, przy tych samych
rangach, skorzystają przedstawiciele
kraju przyjmującego i odwrotnie.
Rangi a zas. pierwszeństwa

W uroczystościach o charakterze
politycznym, czy wojskowym
pierwszeństwo przysługuje, z
uwzględnieniem rang, osobom
zajmującym się problematyka
polityczną, czy odpowiednio
wojskową.
Pierwszeństwo misji

Związane jest z pierwszeństwem jej

szefa, np. podczas składania życzeń
noworocznych głowie państwa,
szefowie misji ustawiają się w kolejce
według zas. starszeństwa, a obok
nich członkowie ich misji.
Pierwszeństwo misji

Może się zdarzyć, że jednego roku

misja dyplomatyczna zajmie czołowe
miejsce, a w roku następnym znajdzie
się na końcu szeregu, ze względu na
zmianę na miejscu jej szefa.
Pierwszeństwo misji

Pierwszeństwo członków personelu

dyplomatycznego w polskich
misjach reguluje zarządzenie min.
spraw zagranicznych z 26 czerwca
1984 r. w sprawie zasad
starszeństwa wśród przedstawicieli
dyplomatycznych i urzędników
konsularnych.
Pierwszeństwo w polskiej misji
Ambasador nadzwyczajny i pełnomocny
Poseł nadzwyczajny i minister pełnomocny
Minister pełnomocny
Chargé d’affaires en pied
Chargé d’affaires ad interim
Radca- minister pełnomocny, konsul generalny-
minister pełnomocny
Radca handlowy- minister pełnomocny
Radca, attaché wojskowy, morski lotniczy, konsul
generalny, radca handlowy
Pierwszeństwo w polskiej misji

Attaché handlowy
II sekretarz, wicekonsul
Zastępca attaché handlowego
III sekretarz, agent konsularny
Attaché, attaché konsularny
Sekretarz- archwista
Sekretarz konsularny
Korpus dyplomatyczny

W znaczeniu węższym- szefowie

misji dyplomatycznych
akredytowanych w danym państwie
W znaczeniu szerszym- wszyscy
członkowie personelu
dyplomatycznego misji
Dziekan korpusu dyplomatycznego

Stoi na czele korpusy

dyplomatycznego
Jest nim ambasador, który najdłużej
przebywa w danym państwie.
W niektórych krajach utrzymujących
stosunki dyplomatyczne ze Stolicą
Apostolską dziekanem jest nuncjusz
apostolski, np. w Polsce.
Funkcje dziekana
Reprezentowanie korpusu na zewnątrz
Wygłaszanie przemówień podczas uroczystości i
przyjęć
Informowanie swych kolegów o zwyczajach
panujących w kraju przyjmującym
Organizacja przyjęć pożegnalnych dla szefów misji
opuszczających kraj przyjmujący
Łagodzenie sporów i konfliktów powstałych
pomiędzy członkami poszczególnych misji
Czuwa nad przestrzeganiem przywilejów i
immunitetów dyplomatycznych.
Zasada pierwszeństwa a podpisywanie
umów bilateralnych
Zasada alternatu- honorowanie każdej ze
stron, zapewnienie zasady równości
państw
Język- zwykle stron, czasem na wniosek
angielski, kolejność
Egzemplarze umów sznuruje się
wstążeczką- właściwe barwy narodowe
Pierwsze, honorowe miejsce pod tekstem
umowy jest po lewej stronie- dotyczy to
pieczęci i podpisów.
Parafowanie
Zasada pierwszeństwa a podpisywanie
umów bilateralnych
Miejsce podpisywania- pomieszczenie,
które nie było wykorzystywane podczas
rozmów
Stół- 2 metry od ściany, nakryty zielonym,
neutralnym suknem, proporczyki tej samej
wielkości (gościa po prawej stronie stołu),
dwa takie same przyrządy do pisania,
chyba że pełnomocnicy maja pióra
Podpisywanie- równocześnie, wymiana
dokumentów. Tekst umowy podaje się
prawa ręką a odbiera lewą.
Przemówienia, poczęstunek
Zasada pierwszeństwa a przyjęcia

Miejsce honorowe-zawsze naprzeciwko

głównych drzwi wejściowych. W przypadku
gdy są tylko wejścia boczne miejsce
honorowe znajduje się naprzeciwko okien.
Najstarsi goście zajmują miejsce koło
gospodarza i gospodyni, a najmłodsi alb
pośrodku stołu albo na końcu, jednak
zawsze najdalej od gospodarzy. Ta sama
zasada dotyczy powitań i toastów.
Prawa strona lewa strona
Preferowana PRAWA STRONA
Chorągwie-po prawej stronie chorągwi gospodarza
Podczas śniadań i obiadów etc- miejsce honorowe
znajduje się po prawej stronie gospodarza.

4 2 X 1 3
samochody
pierwsze miejsce - najbardziej zaszczytne
znajduje się po prawej stronie tylnego siedzenia,
drugie miejsce, znajduje się po lewej stronie
tylnego siedzenia,
trzecie miejsce, znajduje się w środku, między
miejscami pierwszym i drugim na tylnym
siedzeniu,
czwarte miejsce jest na przednim siedzeniu, obok
kierowcy
Hierarchia miejsc w samochodzie podczas
przejazdów służbowych

gość usiądzie na miejscu nr 1, po prawej stronie

tylnego siedzenia
gospodarz usiądzie na miejscu nr 2, po lewej
stronie tylnego siedzenia
miejsce nr 3 znajdujące się w środku, między
miejscami pierwszym i drugim na tylnym siedzeniu
nie będzie wykorzystane
tłumacz lub młodszy pracownik usiądzie na
miejscu nr 4 – obok kierowcy
Hierarchia miejsc w samochodzie podczas
przejazdów służbowych
Hierarchia miejsc podczas przejazdów prywatnych

za kierownicą znajduje się gospodarz,

miejsce najbardziej zaszczytne znajduje się na
pierwszym siedzeniu, obok miejsca gospodarza,
drugie miejsce jest po prawej stronie tylnego
siedzenia,
trzecie miejsce jest po lewej stronie tylnego
siedzenia,
czwarte miejsce jest w środku, między drugim i
trzecim miejscem na tylnym siedzeniu
Hierarchia miejsc podczas przejazdów prywatnych
Hierarchia miejsc w samochodzie prywatnym
- dwie pary małżeńskie- pierwsza opcja

żona gościa zajmuje miejsce obok

gospodarza prowadzącego pojazd
gospodyni siada na miejscu drugim, czyli
po prawej stronie tylnego siedzenia,
gość siada na miejscu trzecim, czyli po
lewej stronie tylnego siedzenia, tak więc
gość będzie miał po swej prawej stronie
gospodynię.
Hierarchia miejsc w samochodzie prywatnym
- dwie pary małżeńskie- druga opcja

obok gospodarza prowadzącego pojazd

usiądzie gość,
żona gościa zajmie miejsce drugie, czyli
po prawej stronie tylnego siedzenia,

gospodyni zajmie miejsce trzecie, czyli po

lewej stronie tylnego siedzenia
Hierarchia miejsc w samochodzie prywatnym
– gospodarz z żoną i dwóch mężczyzn

gospodyni usiądzie na pierwszym

siedzeniu obok gospodarza prowadzącego
pojazd
goście usiądą na tylnym siedzeniu

jeśli jednak podróż będzie miała na celu

zwiedzenie miasta, gospodyni ustąpi swoje
miejsce jednemu z gości.
Kolejność miejsc w taksówce w czasie
małego natężenia ruchu

mężczyzna otwiera prawe tylne drzwi

i pomaga wsiąść kobiecie,
następnie mężczyzna obchodzi auto i
zajmuje miejsce z lewej strony
Kolejność miejsc w taksówce w czasie dużego
natężenia ruchu:

kobieta po wejściu do taksówki przesuwa się na

lewą stronę, a mężczyzna siada na tylnym prawym
miejscu
przy wysiadaniu kobieta ponownie przesuwa się
na prawą stronę
gdy mężczyzna nie może usiąść z lewej strony
samochodu, a kobieta nie okazuje chęci
przesuwania się, mężczyzna wsiada pierwszy, a
następnie kobieta (miejsce kobiety w taksówce
uzależnione jest od jej decyzji).
Jak kobieta wsiada i wysiada
Jak kobieta wsiada - pomoc męska jest
pożądana
ZASADA: wsiada się i wysiada tyłem.

wsiadając robi się zwrot o 90º w lewo,

prawą ręką przytrzymując sukienkę
jednocześnie wciąga się nogi ze zwartymi
kolanami do wnętrza samochodu
gdy kobieta wsiada, mężczyzna otwiera
drzwi i mocno je przytrzymuje
Jak kobieta wysiada - pomoc męska jest
również pożądana

wysiadając kobieta robi zwrot o 90º na

prawo i wyciąga nogi, przytrzymując
jednocześnie lewą ręką sukienkę
podczas wysiadania mężczyzna
podaje prawą lub lewą rękę oraz chroni
drzwi przed zamknięciem.
Najprostsze wyrazy uprzejmości
w
stosunkach oficjalnych
Uścisk dłoni

W dawnych czasach kiedy na drogach było

pełno rabusiów, noszenie broni było
nieodzowne. Mężczyzna trzymał ją w
prawym ręku, a jeśli wyciągał prawicę do
innego człowieka – to tym samym dawał
dowód dobrych, przyjacielskich intencji.
Kto komu pierwszy podaje rękę?-
ogólne zasady

Kobieta pierwsza podaje rękę

mężczyźnie

Starszy podaje rękę młodszemu

Przełożony podaje rękę podwładnemu

Kto komu pierwszy podaje rękę?- w
prywatnym mieszkaniu

Gospodarze pierwsi wyciągają ręce.

Kolejność przywitania się odbywa się
według ogólnie przyjętych zasad:
o Kobieta z kobietą
o Kobiety z mężczyznami
o Mężczyzna z mężczyzną
Nasza osobliwość – całowanie
kobiety w rękę.

 W krajach skandynawskich może być

to przyjęte jako daleko idąca

poufałość

 W kontaktach oficjalnych należy

zrezygnować z tego rodzaju galanterii

Uprzejmy ukłon
Kilka faktów historycznych.

Jedni historycy obyczajów utrzymują, że

zwyczaj ten sięga dawnych czasów, kiedy

to niewolnicy przed swoim panem obnażali

głowę.
Uprzejmy ukłon
Kilka faktów historycznych.
Inni znowu głoszą, że wysokość nakrycia głowy
była związana z dostojeństwem. Pozostałością
tego obyczaju jest infuła biskupia. Chcąc
uhonorować takiego dostojnika, należało
pomniejszyć swoją osobę, zdjąć kapelusz,
pochylić nieco korpus i głowę.
Ukłon przetrwał do dzisiaj.
Jak się kłaniamy?

Każdy ukłon powinien okazywać uprzejmość,

szacunek, ale może mieć i ma swoje odcienie, co

zależy od istniejących stosunków.

Jak się kłaniamy?

Ukłon powinien być:

 ciepły, serdeczny, uprzejmy
 jednakowy w stosunku do dyrektora,
woźnego, sprzątaczki bowiem uprzejmość
wyraża się właśnie w jednakowym dla
wszystkich ujmującym ukłonie
Jak powinien się kłaniać mężczyzna?

pochyla lekko korpus i głowę

spogląda pozdrawianemu w twarz
wyjmuje z ust papierosa i ręce z kieszeni
zdejmuje kapelusz lub czapkę z daszkiem
prawą ręką mijając znajomego, a
wyprzedzając – czyni to lewą ręką
dłużej trzymamy w ręku nakrycie głowy gdy
pozdrawiamy starszą, godną szacunku
panią, a nieco krócej, gdy witam
znajomego pana
Kto kogo pozdrawia? – ogólne reguły
kłaniania się

Na ukłon należy

odpowiedzieć,

podziękować !!!
Tytułowanie – rodzaje tytułów

tytuły urzędowe

tytuły dyplomatyczne

tytuły naukowe

tytuły kurtuazyjne
Tytuły urzędowe

o Związane są z piastowanym
stanowiskiem, np. Premier, minister,
dyrektor, naczelnik
o Do Prezesa RM i jego zastępców –
zwracamy się Premierze
o Ministrów i ich zastępców tytułujemy
ministrami
Tytuły dyplomatyczne

Ambasador nadzwyczajny i pełnomocny –

używamy tytułu ambasador
Chargé d’affaires – dyplomata pełniący
czasowo obowiązki szefa misji. W
stosunkach z dyplomatą sprawującym taką
funkcję używamy tytułu chargé d’affaires,
albo wymieniamy rangę, np. Radca,
sekretarz.
Tytuły dyplomatyczne c.d.

Radca minister – tytułujemy go ministrem

Do radcy, sekretarzy, attaché - używamy
tytułów jakie posiadają, z wyjątkiem:
- do attaché wojskowego – używamy stopnia
wojskowego, jak np. pułkownik, generał
- jeśli istnieje stopień radcy handlowego – to
używamy tytułu radcy
Tytuły naukowe

Magister, inżynier, doktor, docent, profesor

Docenta w stosunkach towarzyskich
tytułujemy profesorem
Są one trwale związane z osobą, podczas
gdy tytuły zawodowe zmieniają się w
zależności od zajmowanego stanowiska
Tytuły kurtuazyjne

Ekscelencja – głowa państwa, premier,

ministrowie i ambasadorowie
Eminencja – arcybiskup
Ekscelencja – biskup
Gdy jednak przedstawiciel hierarchii
kościelnej nie nosi purpury, mówi się –
księże kardynale, arcybiskupie, biskupie
Tytuły kurtuazyjne c.d.
Magnificencja – przysługuje on rektorom
wyższych uczelni.
Używa się go jednak w chwilach
uroczystych.
Utrzymując kontakty na co dzień z osobą
zajmującą tak wysokie stanowisko,
używamy zwrotu grzecznościowego –
pani/panie rektorze.
Tytułomania
W kontaktach bezpośrednich zbyt częste
używanie tytułów powoduje, że mowa staje się
sztuczna, drętwa. Np. „Dzień dobry panie
ambasadorze. Czy pan ambasador udaje się
jutro w podróż? Chciałbym przynieść panu
ambasadorowi sprawozdanie, ale nie chcę
przeszkadzać” itd..
Jedynie od czasu do czasu należy wtrącić
przysługujący naszemu rozmówcy tytuł, i to w
pełni wystarczy.
Ty – pan – ty.
Kto komu proponuje przejście na „ty”?

 starszy – młodszemu

 przełożony – podwładnemu

 starszy pracownik – młodszemu

pracownikowi

 starsza kobieta – młodszej kobiecie

Odmowa przejścia na „ty”.

Odmowa wyrażona nawet w delikatnej formie

jest przykra, gdyż godzi w honor osoby
występującej z propozycją:
 „Odłóżmy to jeszcze, może przy
następnej okazji”,
 „Tak, ale tylko na dziś”,
 „Zgoda, tylko nie przy osobach
trzecich”
Ceremoniały

Zespół norm kurtuazyjnych mających

na celu okazania szacunku osobie
reprezentującej państwo.
Opiera się na obyczajach danego
państwa i obyczajach
międzynarodowych i zależy od
piastowanej funkcji oraz od stosunków
pomiędzy dwoma państwami.
Ceremoniał powitania głowy obcego
państwa
Charakter uroczysty
Lotnisko i trasa przejazdu udekorowane są
flagami obu państw.
Na lotnisku witają: szef Kancelarii
Prezydenta RP, podsekretarz stanu w min.
spraw zagr., ambasador rezydujący w kraju
gościa, szef Protokoły Dyplomatycznego i
inni wyżsi urzędnicy.
Wręczenie kwiatów i udanie się do
rezydencji.
Ceremoniał powitania głowy obcego
państwa
Następnego dnia odbywa się uroczyste powitanie
gościa przed przez Prezydenta państwa
przyjmującego przed jego rezydencją.
Poza prezydentem gościa witają: marszałek
Sejmu, marszałek Senatu, Prezes RM, min. spraw
zagr., wyżsi urzędnicy tego resortu, i Kancelarii
Prezydenta, generałowie, prezydent Warszawy,
korpus dyplomatyczny.
W powitaniu udział bierze kompania
reprezentacyjna wojska polskiego, odgrywane są
hymny narodowe obu państw, defilada.
Analogicznie wygląda pożegnanie.
Ceremoniał przedstawiania szefów misji
dyplomatycznych głowie obcego państwa

Schemat A: szefowie misji

przybywają na lotnisko lub dworzec,
ustawiają się wg. zas.
Pierwszeństwa. Dyr. Protokołu
Dyplomatycznego przedstawia
gościowi wszystkich szefów misji i
państwa które reprezentują.
Ceremoniał przedstawiania szefów misji
dyplomatycznych głowie obcego państwa

Schemat B: szefowie misji

przybywają do rezydencji głowy
obcego państwa i ustawiają wg. zas.
pierwszeństwa. Na salę wchodzi
głowa państwa ze swoim szefem
misji, wita z zebranymi i stara się z
każdym zamienić kilka słów.
Ceremoniał przedstawiania szefów misji
dyplomatycznych głowie obcego państwa

Schemat C: do rezydencji głowy

państwa i jego małżonki przybywają
szefowie misji wraz z małżonkami i
zbierają się w jednym pomieszczeniu.
W innym pomieszczeniu znajduje się
głowa państwa w towarzystwie szefa
misji i jego małżonka w towarzystwie
małżonki szefa misji. Przybyli
wchodzą po kolei i witają się z
gościem.
Ceremoniał przedstawiania szefów misji
dyplomatycznych głowie obcego państwa

Schemat D: podczas przyjęcia

zorganizowanego przez głowę
państwa przyjmującego i jego
małżonkę. Po przybyciu na przyjęcie
goście ustawiają się wg. zas.
pierwszeństwa i są kolejno
przedstawiani.
Mianowanie i odwołanie szefa i członków
personelu dyplomatycznego misji

Nominacja szefa misji- kompetencje

głowy państwa albo uzyskanie
agreement
Przyjazd nowego szefa misji
Charakter uroczysty
Kurtuazyjna odprawa paszportowa i celna
Wizyta u szefa Protokołu
dyplomatycznego, który informuje go o
ogólnych zasadach organizacji władz w
danym państwie oraz o funkcjonowaniu
min. spraw. zagr.
Szef misji wręcza kopię przemówienia oraz
listę osób towarzyszących podczas
wręczania listów uwierzytelniających.
Przyjazd nowego szefa misji
Wizyta u ministra spraw zagranicznych-
charakter wstępny- przekazanie kopi listów
uwierzytelniających oraz prośba o
audiencje u głowy państwa.
Wręczenie listów uwierzytelniających-
bardzo uroczysty charakter ze wszelkimi
najwyższymi honorami.
Audiencja prywata u prezydenta i
uroczystość
Po wręczeniu listów szef misji korzysta
staje się pełnoprawnym członkiem korpusu
dyplomatycznego.
Odwołanie szefa i członków misji

Zwykle szef misji informuje dyrektora

Protokołu Dyplomatycznego o decyzji
swoich władz i zarazem występuje o
agreement dla swojego następcy
Audiencja pożegnalna u głowy państwa –
nie ma charakteru uroczystego, wymiana
upominków
koniec kadencji jest podyktowany albo
zmianą, albo uznaniem za osobę
niepożądaną.
Mianowanie członków personelu
dyplomatycznego
Akt jednostronny odbywający się według
swobodnego uznania kraju wysyłającego.
Nie można mianować tej samej osoby w
kilku krajach
Na mianowanie attache wojskowych i
morskich musi wyrazić zgodę państwo
przyjmujące.
Państwo przyjmujące może się jednak nie
zgodzić na obecność jakiejś osoby