1.

2 FUQITË

Arsimtar: Idriz Emrullai

 Treguesi i fuqisë (eksponenti)

Në shënimin 53 numrin 3 të shënuar në pjesën e siperme të numrit 5, e quajmë

tregues të fuqise ose eksponent.
Treguesi i fuqisë na tregon sa here numri 5 është i shumëzuar me vetveten.
Numrin 5 e quajmë bazë.
Treguesi i fuqisë tregon sa herë baza është shumëzuar me vetveten.

4 ¿4∙4∙4∙4∙4∙4 ¿4096
  6                           

Gjashtë katërshe shumëzohen mes veti. Ta shqyrtojme shumezimin hap pas hapi.
4∙4 ¿ 16
        16∙4 ¿ 64
        64∙4 ¿256
       
 

    ∙ 4  1024
256 ¿  1024
    ∙ 4  4096
¿ 
Ja edhe disa shembuj:
9 ¿9∙9∙9∙9¿6561
  4                 
  3 ¿3∙3∙3∙3∙3∙3∙3 2187
  7                             
¿  

 71    7
¿
Në shembullin e fundit eksponenti 1 nuk është i nevojshëm.
Për secilin numër mund te merret se ka tregues 1.

Shembulli 1
Shkruaj në formë të fuqisë.
 ∙
  ∙ 5  ∙  ∙
 5 ∙   ∙ 10   ∙ 10 
  ∙ 10
a)  5  ∙ 5  ∙ 5  5  5  5 
¿5  8 b)  10   ∙ 10
  ∙ 10
¿  6
10
Tetë pesa shumëzohen mes veti. Ka gjashte dhjeteshe.

c)  3  ∙ 3  ∙ 4  ∙ 4  ∙ 4  ∙ 4  ∙ 4 

¿3 ∙4
   2   5

Ka dy tresha dhe pese katershe.

Bazat janë të ndryshme, prandaj te shënuarit e fuqive e bëjmë veç e veç;
 Shembulli 2
Njehsoje vlerën e fuqive të dhëna:
a) ¿2∙2∙2∙2∙2∙2¿  64
  6                         
2 b)  63  ¿6∙6∙6 ¿ 216
             

c)   7
8
Zgjidhjet nën a) dhe b) lehtë i njehsojmë pa përdorim të kalkulatorit.
𝑦
Nën c) do të përdorim kalkulator. Në kalkulator gjendet tasti i shënuar me  𝑥
∎
ose  𝑥
 Fitojmë se  
¿2097152