KULIAH 6 KESANTUNAN VERBALi

AMBILAN: PPISMP PI 5618 SEMESTER 1 TAHUN 2018
KULIAH 5
Bentuk dan Jenis Kesantunan

•Kesantunan Verbal
•Kesantunan Nonverbal
•Kesantunan Lisan
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Jabatan Pengajian Melayu
IPG Kampus Tun Abul Razak
GSB 1012 KESANTUNAN MASYARAKAT MALAYSIA
Kesantunan Verbal
• Komunikasi seharian dengan menggunakan bahasa
secara sopan dan beradab.
• Dikenali sebagai kesantunan berbahasa

• Kesantunan berbahasa bermaksud kesopanan dan
kehalusan ketika menggunakan bahasa, baik dalam
bentuk lisan atau tulisan.
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
• Semasa kita berkomuniksi komponen bahasa :

fonetik dan fonologi, semantik, morfologi, dan sintaksis.
• Fonetik dan fonologi berkaitan dengan penyebutan dan

bunyi Bahasa.
• Sintaksis ialah ayat-ayat yang digunakan secara
betul.
• Morfologi berkaitan dengan struktur, bentuk dan
golongan kata.
• Semantik berkaitan dengan makna kata atau ayat. Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Aspek-aspek Kesantunan Verbal

Cara sapaan lisan/bertulis menurut bahasa Melayu dengan sopan santun supaya tidak
dianggap sebagai biadab atau tidak berbudi bahasa.
Kehalusan budi bahasa dalam memakai atau menggunakan Bahasa atau kesopanan ketika
menggunakan bahasa.
Bahasa halus mengikut Asmah Haji Omar ``disamakan dengan pendidikan yang penuh
dengan adab tata tertib.'‘
Dalam kesantunan berbahasa, bahasa Melayu mempunyai sistem sapaan dan

panggilan yang tersendiri.
Sistem sapaan dan panggilan ini melibatkan penggabungan gelaran, rujukan hormat dan
ganti nama.
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Kesantunan berbahasa mempunyai ciri-ciri yang tertentu.

Penggunaan kosa kata dan ganti nama diberi perhatian
khusus agar sesuai dengan kedudukan, pangkat, umur, dan
keakraban hubungan.
Kesantunan berbahasa juga dikaitkan dengan penggunaan

bahasa halus, termasuk di dalamnya ialah laras bahasa
istana. Antara ungkapan berkenaan ialah patik, tuanku,
berangkat, bersiram, bersemayam, junjung kasih, bercemar
duli
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Kata dan ungkapan bertatasusila

digunakan dalam keadaan biasa. Pemilihan kata dan ungkapan
cuma bergantung kepada kedudukan, pangkat, umur dan
keakraban hubungan.
•Lihat contoh berikut:
Pak cik, Mak cik - digunaka untuk orang perempuan yang kira-kira
sebaya dengan emak kendiri
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
7. Sistem panggilan kekeluargaan terbahagi kepada:
a). Panggilan kekeluargaan pertalian darah

(Pak Long)
b. Gabungan nama kekeluargaan asas

(Abang (bang) dan Kak dengan jenama kekeluargaan pertalian darah hanya
terbatas kepada Long, Ngah dan Cik seperti Bang Long.
c. Sistem panggilan kekeluargaan ikatan perkahwinan

• Diwakili oleh kata menantu, mentua dan ipar.
(Pak Mentua, Mak Mentua dan Tok Mentua).
Ipar digunakan untuk merujuk kepada ahli-ahli dalam keluarga suami atau
isteri selain menantu dan mentua. Contoh: abang ipar
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Aspek-asper Kesantunan Verbal

Saudari - digunakan untuk perempuan sahaja dalam
konteks yang sama dengan penggunaan gelaran
saudara.
Tetuan - hanya digunakan dalam surat rasmi yang
ditujukan kepada para pemilik atau pentadbir
syarikat perniagaan (termausk syarikat guaman)
seperti: Tetuan Syarikat Sinaran Sdn. Bhd.)
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Gelaran Warisan
Gelaran warisan
kepada keturunan Nabi Muhammad s.a.w. seperti syed atau
sayed bagi lelaki dan Syarifah bagi perempuan.
Gelaran warisan daripada keturunan yang berasal dari luar

Malaysia seperti Raden (Jawa), Daeng (Bugis), Sidi, Sutan
(Minangkabau), Teuku dan Teungku (Aceh).
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Gelaran Warisan
Gelaran warisan kepada keturunan Nabi Muhammad s.a.w. seperti

syed atau sayed bagi lelaki dan Syarifah bagi perempuan.
Gelaran warisan daripada keturunan yang berasal dari luar Malaysia

seperti Raden (Jawa), Daeng (Bugis), Sidi, Sutan (Minangkabau),
Teuku dan Teungku (Aceh).
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Gelaran Kurniaan
Tun, Toh Puan, Puan Sri, Datuk (Datuk Seri, Datuk Paduka, Datuk
Setia),
Datuk (Datuk Patingi, Datuk Amar),
Datin Paduka (gelaran yang dikurniakan oleh kerajaan negeri Selangor),
Toh Puan (isteri kepada datuk di Terengganu)
Pendeta Za'aba (gelaran kurniaan yahng diberikan oleh pertubuhan

seperti Kongres Bahasa Melayu Ketiga (1956).
Gelaran Bapa Kemerdekaan

Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj. Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Kata Panggilan dalam majlis rasmi

Orang Yang Disapa
Rujukan Hormat
Yang di-Pertuan Agong dan Raja Permaisuri Agong

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda
Sultan, Raja, Sultanah, Tengku Ampuan, Raja Permaisuri
Duli Yang Maha Mulia Balu Raja Balu Raja
Yang Maha Mulia Raja Muda atau Tengku Mahkota Duli Yang
Teramat Mulia atau Yang Teramat Mulia Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Kerabat Diraja Karib Yang Amat Mulia

Bergelar warisan Yang Mulia
Perdana Menteri, Timbalan Perdana Menteri,

Menteri Besar, Ketua Menteri
Yang Amat Berhormat
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
Menteri, Ahli Parlimen, Ahli Dewan Undangan Negeri (wakil rakyat)

Yang Berhormat
Wakil Rakyat yang mempunyai gelaran Tengku atau
Raja Yang Berhormat Mulia

Tun, Toh Puan Yang Amat Berbahagia
Yang mempunyai gelaran kurniaan kerajaan

(selain Tun dan Toh Puan) atau/dan gelaran ikhtisas yang formal
Yang Berbahagia
Ketua Hakim Negara Yang Amat Arif
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI
SEKIAN TERIMA KASIH
Oleh:
SAPIEE BIN SAIDI

KULIAH 6 KESANTUNAN VERBALi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KULIAH 6 KESANTUNAN VERBALi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

AMBILAN: PPISMP PI 5618 SEMESTER 1 TAHUN 2018

Bentuk dan Jenis Kesantunan

• Dikenali sebagai kesantunan berbahasa

• Semasa kita berkomuniksi komponen bahasa :

• Fonetik dan fonologi berkaitan dengan penyebutan dan

Aspek-aspek Kesantunan Verbal

Dalam kesantunan berbahasa, bahasa Melayu mempunyai sistem sapaan dan

Kesantunan berbahasa mempunyai ciri-ciri yang tertentu.

Kesantunan berbahasa juga dikaitkan dengan penggunaan

Kata dan ungkapan bertatasusila

•Lihat contoh berikut:

7. Sistem panggilan kekeluargaan terbahagi kepada:

a). Panggilan kekeluargaan pertalian darah

b. Gabungan nama kekeluargaan asas

c. Sistem panggilan kekeluargaan ikatan perkahwinan

Aspek-asper Kesantunan Verbal

Gelaran warisan daripada keturunan yang berasal dari luar

Gelaran warisan kepada keturunan Nabi Muhammad s.a.w. seperti

Gelaran warisan daripada keturunan yang berasal dari luar Malaysia

Toh Puan (isteri kepada datuk di Terengganu)

Pendeta Za'aba (gelaran kurniaan yahng diberikan oleh pertubuhan

Gelaran Bapa Kemerdekaan

Kata Panggilan dalam majlis rasmi

Yang di-Pertuan Agong dan Raja Permaisuri Agong

Kerabat Diraja Karib Yang Amat Mulia

Perdana Menteri, Timbalan Perdana Menteri,

Menteri, Ahli Parlimen, Ahli Dewan Undangan Negeri (wakil rakyat)

Raja Yang Berhormat Mulia

Yang mempunyai gelaran kurniaan kerajaan

SEKIAN TERIMA KASIH

You might also like