HOMONIMIJA I

HOMONIMI
kartaški (kartaš+ki) – kartaški – „koji se odnosi na
kartaški“
Kartaga (kartag+ki) – kartaški – „koji se odnosi na
Kartagu“

Kad se u jeziku izjednače izrazi dvaju leksema

različitih značenja, govorimo o HOMONIMIJI.
Lekseme jednakih izraza nazivamo
HOMONIMIMA.
 
HOMONIMI:
 
OBLIČNI – kad se izrazi dvaju leksema izjednače
dobivši u deklinaciji iste gramatičke morfeme, tako
nastalu homonimiju nazivamo obličnom ili morfološkom.
 
Moj djed ima pet ùnūkā.
(izjednačuje se G. mn. m.r. – unuka i G. mn. ž.r.
unuka) – podudarnost izraza obličnih ili morfoloških
homonima vezan je uz određene morfološke kategorije
(padež, vrijeme, lice).
LEKSIČKI - Podudarnost kod leksičkih
homonima nije morfološki uvjetovana i
ostvaruje se u njihovim osnovnim oblicima (
u N. jd. , infinitivu)
 
Dva leksema koji imaju iste izraze, a
različita značenja zovu se homonimski par.
 
 
HOMOGRAF I HOMOFON
 
bor (vrsta četinjača) bor (kemijski element)
 
Ako se dva leksema razlikuju po svojim
prozodijskim značajkama (naglasci) tada
govorimo o homografiji, a takve lekseme
nazivamo homografima (grč. homographos
'napisan istim slovima') ili istopisnicama.
duga – duga grad – grad (tuča), kupiti –
kupiti, luk – luk, pas – pas -
ISTOPISNICE ili HOMOGRAFI
Ako se dva leksema različito pišu, a jednako
izgovaraju, govorimo o homofoniji. Takve
lekseme nazivamo homofonima (grč.
homóphōnos ´jednoglasan´) ili istozvučnicama.
 
Homofoni su rijetki (uglavnom ih omogućuju
pravopisna pravila o pisanju velikog i malog slova).
Jedan se parnjak piše velikim, a drugi malim
slovom.
ISTOZVUČNICE ili HOMOFON

Rijeka – rijeka Jagoda- jagoda

luka – Luka Višnja – višnja
Nada – nada Maja – maja
Dunja – dunja marina – Marina
 
NASTANAK LEKSIČKIH HOMONIMA
 
Tvorbom riječi
Posuđivanjem
Postupnim udaljavanjem značenja
višeznačnica
Glasovnim promjenama u prošlosti
 
