Geriatria dhe problemet e moshes se trete ne Shqiperi

Termat

• Geriatria: sherbimet dhe kujdesi per te moshuarit

•
• Gerontologjia: shkenca qe studion moshimin
•
• Geron = plak
•
• Mbi 60 apo mbi 65 (OBSH : mbi 65)
•
• Mosha e trete (te moshuarit e rinj: te 60tat dhe 70tat) dhe mosha e katert
Popullsia Shqiptare sipas tre grupmoshave kryesore
Demografia: fakte
Mjaftueshmeria e te ardhurave per nevojat aze

90

80
shume mire mjaftueshem jo mire

70

60

50

40

30

20

10

Burra Gra Burra Gra Burra Gra Burra Gra Burra Gra
Natal Manizales Tirana St Hyacinthe Kingston
Depresioni (CES-D>16) 65-75 vs 14-18 ne Tirana

50 47
14-18 65-75
45
40 39
40
35 34
30
30
26
25
20
15
10
5
0
Male Female Total
Semundjet kronike
47.6

Burra
38.7
37.6
Gra
36.7

31.7
29.8

20.2

11.9

8.1
6.8

Natal (Brazil) Manizales (Kolumbi) Tirana St Hyacinthe (Kebek) Kingston (Ontario)

Llojet e paaftesive
Kufizimi i aftesive:
6 veprimtari baze
 ( nga shtrati
Humbja e autonomise: Nuk levizin

14 ,0%

12 ,0%

10 ,0%

8 ,0%
8 ,5%
6 ,0% 7 ,6%
4 ,0%

2 ,0%

0 ,0%

Vete Bashkshorti/ja
 Faktore te lidhur me hapesiren e jetes (LSA)

       
Koeficienti B Vlera e P

     
-5.9 0.001

Femrat kundrejt meshkujve

     
-0.7 0.001

Per cdo vit moshe

     
-3.3 0.001

CES-D > 16
   
2.9 0.001

Per cdo pike plus SPPB

 Dëmtimi i shikimit
Demtim i shikimit % 15.1%
Verberi, % 0.8%

Syze per larg 58.1%

Vizite tek okulisti vitin e kaluar 25.8%
 
OR per demtim te shikimit
95% IB
Mosha 1.26 1.09- 1.16
Shkollimi baze
Shkruan dhe lexon 1.00 1.10-1.96
Analfabet 1.46

Niveli i depresionit 1.04 1.00- 1.07

Dhuna fizike nga nje anetar i familjes 1.63 1.09- 2.43
 Prevalenca e rrezimeve (IMIAS 2013)

45
rrezimet (mbi gjithe kampionin) shtrim ne spital (mbi ata qe jane rrezuar)
40 38.6
36.3
35 33.8

30
26.2
25 22.8

20 17.8

15 13.9
11.7
10
5.7 6.5
5

Kingston St Hyacinthe Tirana Manizales Natal

Shperndarja e dhimbjes sipas moshes:
Prevalenca ritet por rritet edhe pragu i te dhimbjes!
(Sipas moshës)

50
45
40 M
9 11 1 20 38

35
9 14 22 28 45
. .3 4 .5 .2
.6 .5 .5 .9 .3
6

F
perqindja me dhimbje

30
25
20
15
10
5
0

15-30 31-40 41-50 51-60 >60

 Dhimbja: lokalizimi me i shpeshte
(gjithe dhimbjet akute dhe kronike gjate vitit te shkuar)

90
78
80
70 66
60 56 53
5
2
52
proporcioni i 50
popullates 40
30
20
10
0
dhimbje dhimbje dhimbje dhimbje dhimbje
koke mesi muskujsh stomaku kycesh
Moshimi, pensioni dhe izolimi social
tab.1( pa shokë),tab.2(pa fëmijë),tab.3(pa vëllezër/motra),tab.4(jo anëtar shoqate)
Me kë jetojnë ë moshuarit
90
vetem vetem me bashkeshortin/en bashkeshorti, femijet, te tjere
80

70

60

50

40

30

20

10

Burra Gra Burra Gra Burra Gra Burra Gra Burra Gra
Natal Manizales Tirana St Hyacinthe Kingston