Trường THPT Nguyễn Trường Tộ, Huế

Tổ GDCD
Bài cũ

Em hiểu thế nào là sự đấu tranh của

các mặt đối lập?kết quả của đấu tranh là
gì? Cho ví dụ chứng minh?
Bài 5. Cách thức vận động, phát triển của

sự vật và hiện tượng

1. Chất là gì?
2. Lượng là gì?

3. Mối quan hệ giữa sự biến đổi về

lượng dẫn đến sự biến đổi về chất.
1. Chất
là gì?
 Thảo luận nhóm

Nhóm muối. Tìm những thuộc tính của muối

Nhóm chanh. Tìm những thuộc tính của chanh
Nhóm ớt. Tìm những thuộc tính của ớt
Nhóm đường. Tìm những thuộc tính của đường
 Chất là khái niệm dùng để chỉ những thuộc
tính cỏ bản vốn có của sự vật, hiện tượng tiêu
biểu cho sự vật và hiện tượng đó phân biệt nó với
các sự vật khác
Hãy phân biệt đâu là chất trong triết học

1.Bông dệt vải Sai

2.Học sinh giỏi Đúng
3. Gừng cay Đúng
4.Xã hội không có giai cấp
bóc lột Đúng
5.Cột gỗ lim không mọt Đúng
6.Vữa xây nhà Sai
2. Lượng là gì?

Hãy cho biết trọng

lượng của đường
Ớt với số lượng kích
thước là như thế nào?
Chanh kích cỡ bao
nhiêu? Muối khối
lượng bao nhiêu
-lượng là khái niệm chỉ những thuộc tính
cơ bản vốn có của sự vật và hiện tượng
về trình độ phát triển (cao thấp), Quy mô
(to, nhỏ), tốc độ vận động(nhanh, chậm)
…số lượng của sự vật và hiện tượng
3. Quan hệ giữa sự biến đổi về lượng và sự biến đổi
về chất.

1.Hãy chỉ ra chất và lượng

trong ví dụ trên
2. Sự biến đổi của lượng tác
động như thế nào dẫn đến
sự biến đổi về chất?
3. Em có nhận xét gì về mối
quan hệ giữa sự biến đổi
lượng dẫn đến sự biến đổi
chất
a. Sự biến đổi về lượng dẫn đến
sự biến đổi về chất.
 Ví dụ 1 : Nước

0 0
0 c 100 c nÚT

ĐỘ
Rắn Lỏng Hơi
Ví dụ 2: Học sinh lớp 9 sau 9 tháng mới học lên lớp
10
Ví dụ 3 : Vụ nổ nguyên tử có thể lên hàng triệu
độ trong thời gian ngắn nhưng vẫn
tuân theo quy luật này là tăng từ
100oc lên 101,102,…999,1000,…..1 triệu độ c
 -Sự biến đổi dần dần về lượng vượt qua giới hạn
“độ” dẫn đến sự biến đổi về chất tại điểm “nút”

Lưu ý: Độ là giới hạn mà ở đó sự biến đổi về lượng chưa

làm thay đổi chất của sự vật, hiện tượng
- Nút là giới hạn mà tại đó sự biến đổi của lượng làm
thay đổi chất của sự vật và hiện tượng
 Hãy cho biết sự thay đổi về lượng dẫn đến sự
thay đổi về chất

Ví dụ
Một cơn áp thấp nhiệt đới sức gió mạnh dần lên đến
cấp 7sẽ trở thành bão
1.Em có nhận xét gì sau khi đọc thông tin trên
2. Sự biến đổi về lượng trong các sự vật và hiện
tượng trên có tác động như thế nào đến sự biến
đổi về chất?

3. Lấy một số ví dụ về sự thay đổi về lượng dẫn

đến sự thay đổi về chất qua ca dao tục ngữ?
 “Có công mài sắc, có ngày nên kim”

“Nước chảy đá mòn”

“Cả dận mất khôn”

“Tích tiểu thành đại”

 b. Chất mới ra đời bao hàm một lương mới
tương ứng

- Chất mới ra đời hình thành một lượng mới phù

hợp với lượng đó

Ví dụ Khi lên lớp10 lượng kiến thức, thời

gian, chiều cao cân nặng sẽ khác hơn khi còn
học ở lớp 9
 Hai hình ảnh này
Khác nhau về lượng
Chúng có khác nhau
về chất không?
Học sinh tiểu học Học sinh cấp 2
Bài tập vui:
Trên đường đi học về Avà B thảo luận bài trên lớp
vừa học xong
A hỏi: Để tạo ra sự biến đổi về chất, nhất thiết phải
tạo ra sự biến đổi về lượng đến một giới hạn nhất
định. Vậy thì càng thêm nhiều lượng thì quá trình
biến đổi chất càng diễn ra nhanh chóng phải không?
B: Theo tớ là đúng
A hỏi tiếp: Thế tại sao bạn C của lớp mình biết là học
kém bạn đã tự học rất chăm chỉ nhưng không khá
lên được.
B lúng túng không biết trả lời A thế nào
Em hãy trả lời giúp bạn B câu hỏi này!
 Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa chất và lượng
và mối quan hệ giữa chúng
Chất Lượng

Giống - Là những thuộc tính cơ - Là những thuộc tính cơ

bản vốn có của sự vật, bản vốn có của sự vật ht
hiện tượng

-Bao giờ cũng có mối - Bao giờ cũng có mối

quan hệ với lượng quan hệ với chất

Khác - Có những thuộc tính

dùng để phân biệt nó với - Có các thuộc tính chỉ
các sự vật khác phản ánh trình độ phát
triển,quy mô….

- Biến đổi sau - Biến đổi trước

- Biến đổi nhanh chóng - Biến đổi từ từ theo hướng

khi lượng đạt tới điểm nút tăng dần, hoặc giảm dần
Sự vận động, phát triển của các sự vật và
hiện tượng trong thế giới khách quan rất
đa dạng đó là sự chuyển hóa biện chứng
giữa sự biến đổi về lượng thành sự biến
đổi về chất và ngược lại.

Cách thức vận động, phát triển của

sự vật và hiện tượng
A hỏi B khi một hạt
rơi xuống đất cậu có
nghe thấy tiếng kêu
không?
B. trả lời: không
B hỏi tiếp Thế hai, ba bốn
hạt rơi xuống cậu có
nghe thấy không?
B trả lời: không
A hỏi tiếp. Thế rõ ràng từ
một hạt đến…n hạt rơi
xuống đều không nghe
thấy.
Thế tại sao hạt to là tập
hợp của n những hạt đó
khi rơi xuống lại phát ra
tiếng kêu?