Jednostka. Podstawowe cechy osobowości. Asertywność.

Kreatywność i innowacyjność. Kapitał ludzki i kapitał społeczny.

 1. Jednostka - dwojakie postrzeganie siebie
(C.R. Rogers)
2. Podstawowe cechy osobowości
(Wielka piątka)-krótka charakterystyka
wybranych cech. 
a. Asertywność: wpływ na postrzegania
Agenda sukcesów i porażek;
b. Umiejscowienie kontroli (locus of control) -
wpływ na funkcjonowanie jednostki w
organizacji
c. Kreatywność i innowacyjność
3. Kapitał ludzki i kapitał społeczny - czym są
„Każdy człowiek jest taki sam (..)’’
„(…) , CZYLI WYJĄTKOWY”
Dwojakie
spojrzenie na
jednostkę
 JEDNOSTKA-poznawanie samego siebie.
Okienko JOHARI
To, co sam wiesz o sobie To, czego o sobie nie wiesz

To, co inni
wiedzą o
Tobie

1 2
3 4
To, czego ???
inni o Tobie
nie wiedzą

Autorzy: amerykańscy psychologowie: Joseph Luft i Harry Ingham, 1955 , UCLA, Los
Angeles
5
©Jolanta Szaban, ALK
Podstawowe cechy osobowości (Wielka Piątka)

Pięć Wielkich Cech wg Costy i McCrae

Ugodowość Brak ugodowości
Sumienność Brak sumienności
Neurotyczność Stabilność
Ekstrawersja Introwersja
Otwartość na nowe Brak otwartości na nowe
doświadczenia doświadczenia

http://www.damyrady.com.pl/model-wielkiej-piatki-co-to-jest-i-jak-go-wykorzystac/
D. Latusek-Jurczak, T. Olejniczak, W. Piotrowski (2018), Teoria organizacji, Warszawa: Poltext.
Ugodowość – zdolność danej osoby do utrzymywania dobrych stosunków z innymi ludźmi.
• Zwracanie uwagi na emocje, nastroje i potrzeby innych osób.
• Odnoszenie się do innych z uprzejmością, gotowością do współpracy i tolerancją.
• Niski poziom tej cechy niesie ze sobą trudności ze współpracą, buduje przeciwną postawę wobec innych
ludzi.

Sumienność – sposób wypełniania swoich obowiązków.

• Dbanie o szczegóły, posiadanie wyższej tolerancji na zmęczenie i rutynę.
• Osoby posiadające tę cechę koncentrują się na jednym celu, są dobrze zorganizowane, systematyczne,
staranne, dokładne oraz zdyscyplinowane w działaniach.

Ekstrawersja – oznacza poziom towarzyskości, czyli częstości i intensywności kontaktów z innymi.

• Dane osoby są otwarte, towarzyskie, postrzegane jako pogodne.
• Introwertycy są mniej towarzyscy i stanowczy, nie tak otwarci jak ekstrawertycy. Zazwyczaj będą oni
angażować się w samodzielne zadania.
Neurotyczność – niestabilność emocjonalna, negatywna emocjonalność
• Określa sposób reagowania na trudności i stres.
• Osoby neurotyczne charakteryzuje większa zmienność emocjonalna i niepewność. Takie osoby mogą mieć
trudności z opanowaniem stresu czy praca pod presją.
• Jednostki o niskiej neurotyczności są bardziej zrównoważone, spokojne i cierpliwe.

Otwartość na doświadczenia – określa otwartość na zmiany i nowe przeżycia/emocje

• Dane osoby są bardziej otwarte, chętnie angażują się w nowe inicjatywy czy zmieniają własne poglądy.
• Wysoka otwartość sprzyja zdobywaniu akceptacji, co może ułatwić współpracę z innymi.
• Osoby o niskim poziomie otwartości na doświadczenia charakteryzują się względną stałością poglądów i
niechętnie angażują się na nowe działania.
 Wielka piątka (podejście współczesne)
Można ją zapamiętać jako angielski AKRONIM
OCEAN:
• openness to experience (otwartość na doświadczenia)
• conscientiousness (obowiązkowość, sumienność,
skrupulatność)
• Extroversion (ekstrawersja)
• Agreableness (ugodowość, elastyczność)
• Neuroticism (neurotyzm)

Jeśli chcesz zrobić test osobowości Wielkiej Piątki:

https://www.arealme.com/big-five-personality-traits-test/pl/
https://www.idrlabs.com/pl/krotki-test-wielkiej-piatki/test.php

© Jolanta Szaban, ALK

Co to jest asertywność?
Zachowanie asertywne definiuje się jako formę komunikowania swoich
potrzeb i pragnień w sposób, który nie jest ani agresywny, ani bierny i
sprzyja otwartej komunikacji.
Asertywność jest postrzegana jako wymiar opisujący skłonność ludzi do
wypowiadania się, obrony i działania w interesie siebie oraz własnych
wartości, preferencji i celów.
Najkrócej mówi się, że osoba asertywna to taka, która potrafi w wielu sytuacjach
wypowiedzieć jedno słowo, które jest zarazem zdaniem.
Tym słowem jest NIE.
Wpływ asertywności na postrzeganie zdarzeń
Co ważne, oczekiwania co do „optymalnego” poziomu asertywności są
różne u różnych osób, a te przekonania kierują zachowaniami podczas
konfliktów i negocjacji, wykraczając poza wpływ motywacji.
• Wyjątkowo nieasertywni ludzie, mają tendencję do pesymizmu,
spodziewając się, że jeśli będą mocno naciskać na swoją drogę,
nastąpią szkody w relacjach i instrumentalności.
• Wysoce asertywne zwykle oczekują, że asertywność przyniesie wiele
korzyści i stosunkowo niewiele kosztów.
 Asertywność- „złoty środek miedzy uległością i agresją”

Osoba asertywna ma jasno postawione granice i nie daje innym

ich przekraczać. Nie jest podatna na manipulacje. Gdy odmawia,
robi to z wyczuciem i szacunkiem do drugiej osoby.

Reakcje osoby asertywnej:

• Brak podatności na manipulacje
• Obrona swoich praw
• Umiejętność mówienia „nie”
• Poszanowanie zdania innych
• Umiejętność osiągnięcia kompromisu

Jolanta Szaban
Czy asertywności można
się nauczyć ?

Asertywność nie jest

umiejętnością wrodzoną,
dlatego można się jej
nauczyć.

Jolanta Szaban
 LOCUS OF CONTROL
Umiejscowienie kontroli

To, jak człowiek ocenia swoją własną

kontrolę nad swoim życiem,
zachowaniem

© Jolanta Szaban, ALK

locus of control
Umiejscowienie kontroli jednostki
definiowane jest w sposób, w jaki
przypisuje ona własne lub cudze
działania sukcesowi lub
niepowodzeniu swoich wysiłków.
Poczucie kontroli dzieli się na
kategorie:
• Wewnętrzne umiejscowienie
kontroli definiuje się jako sukces
lub porażkę w danym zadaniu.
• Zewnętrzne umiejscowienie
kontroli przypisuje sukces
szczęściu lub losowi lub innym
czynnikom, na które podmiot nie
ma wpływu.
Wpływ na jednostkę w organizacji
W biznesie i przywództwie korzyść z posiadania wewnętrznego
umiejscowienia kontroli dotyczy wszystkich osób na wszystkich
poziomach w organizacji:
1. Wewnętrzne umiejscowienie kontroli jest jedną z kluczowych cech
skutecznego lidera.
2. Wewnętrzne poczucie kontroli oddziela dobrych menedżerów od
złych.
3. Umiejscowienie kontroli pracowników wpływa na zachowania
przywódcze w procesie podejmowania decyzji.
 Locus of control
Rotter (1990) opisuje zewnętrzne umiejscowienie
kontroli jako:
”stopień w jakim jednostki sądzą, że wynik lub
wzmocnienie ich zachowań jest funkcją szansy,
szczęścia lub losu, sterowanych przez mających
władzę „innych” i że są one nieprzewidywalne”.

A wewnętrzny locus of control jako:

„stopień w jakim jednostka oczekuje, że wyniki jej zachowania

lub jego wzmocnienia są zależne od ich własnych cech
osobowościowych”.

© Jolanta Szaban, ALK

Kreatywność– proces umysłowy pociągający za sobą
powstawanie nowych idei, koncepcji lub nowych
skojarzeń, powiązań z istniejącymi już ideami i
koncepcjami. Myślenie kreatywne to myślenie
prowadzące do uzyskania oryginalnych i stosownych
rozwiązań.
Czym jest dla was bycie kreatywnym?
Jakie są korzyści z bycia kreatywnym?
Czy są jakieś wady?
Jaki jest klucz do kreatywność? Czy można ją wypracować?
Twórczość a kreatywność
 Innowacyjność i kreatywność

Kreatywność ma na ogół charakter indywidualny, innowacyjność zaś,

z reguły, związana jest z pracą różnych osób. Jest jednak i
kreatywność zespołowa, polegająca na wzajemnym stymulowaniu
się członków zespołu do twórczego myślenia.

Kreatywność ma bardziej mentalny charakter, a innowacyjność-

behavioralny (działania,zachowania).

Kreatywność to potencjał do działań, innowacyjność to

umiejętność działania.

Kreatywność jest warunkiem niezbędnym wprowadzania innowacji,

choć nie zawsze przeradza się w innowacje(Florida, 2010).

© Jolanta Szaban, ALK

Kapitał ludzki i kapitał społeczny (definicje OECD-Organizacji
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju)

Definicja Kapitału ludzkiego

„Wiedza, umiejętności, kompetencje i inne
przymioty, które mają jednostki a które są
odpowiednie do danej aktywności
gospodarczej.”

Definicja Kapitału społecznego

„Sieci powiązań wraz z dzielonymi normami,
wartościami i porozumieniem, które
ułatwiają współpracę wewnątrz grup i
między grupami”.

©Jolanta Szaban, ALK

 Kapitał ludzki

Zazwyczaj używając tego pojęcia,

mamy na myśli wszystkie
umiejętności i wszystkie cechy ludzi,
które wpływają na ich pracę. Jest to
jeden z fundamentalnych zasobów
przedsiębiorstw.
 Kapitał społeczny

Kapitał społeczny jest to wartość

która opiera się na wzajemnych
relacjach i stosunkach
społecznych jak i zaufaniu
jednostek (budowanie norm i
wartości).
 Kapitał społeczny

Kapitał społeczny są to zatem

powiązania z innymi, każde takie
połączenie tworzy liny pomiędzy
dwoma punktami, a siła tej liny
zależy od wzajemnego zaufania.
Różnice między kapitałem ludzkim, a
kapitałem społecznym

[Źródło: Szaban J. M. (2013), Rynek pracy w Polsce i w Unii Europejskiej, Warszawa: Difin.]
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!
Bibliografia
Bildziukiewicz Martyna (2013), https://ppg.ibngr.pl/pomorski-przeglad-gospodarczy/spolecznicy-czy-indywidualisci-kapital-spoleczny-a-dobre-rzadzenie-w-polsce-i-wojewodztwie-
pomorskim

Falk Ian (2000), https://ala.asn.au/public/commentaries/Falk1810.pdf

Ghaffar Faisal (2016), http://develop-project.eu/news/social-capital

Heerden Rian (2017), http://scholar.ufs.ac.za:8080/bitstream/handle/11660/7649/VanHeerdenRE.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Latusek-Jurczak D., Olejniczak T., Piotrowski W. (2018), Teoria organizacji, Warszawa: Poltext.

Nguyen Steve (2013), https://workplacepsychology.net/2013/06/05/locus-of-control-stop-making-excuses-and-start-taking-responsibility/

Rogers Carl R. O Sposób bycia Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2004

Rogers Carl R. O Stawaniu się osobą, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002

Sio Anna (2019), http://damyrady.com.pl/model-wielkiej-piatki-co-to-jest-i-jak-go-wykorzystac/

Szaban J. M. (2013), Rynek pracy w Polsce i w Unii Europejskiej, Warszawa: Difin.

Wazlawek Abbie (2017), https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/spc3.12317

https://91.209.20.29/bitstream/handle/11331/583/Bombiak_Kapital_ludzki_zrodlem_elastycznosci.pdf?sequence=1

https://netnigma.com/human-capital-vs-social-capital/

https://mfiles.pl/pl/index.php/Strona_g%c5%82%c3%b3wna

https://tophat.com/glossary/l/locus-of-control/