Automat và Ngôn ngữ hình thức

Automata and formal language

Dr. Huỳnh Trung Hiếu

Faculty of Information Technology
HoChiMinh City University of Industry
Welcome to ATM&NNHT
 GV: TS. Huỳnh Trung Hiếu
 Khoa CNTT
 Email: hthieu@gmail.com

 Thông tin môn học:

 Số tín chỉ: 3
 Lên lớp: 45 tiết
 Tự học: 90 tiết

 Yêu cầu:
 Dự lớp trên 75%
 Làm bài tập trên lớp và ở nhà
 Thảo luận theo nhóm
 Làm tiểu luận
 Thi giữa học phần
 Thi kết thúc học phần
Formal Languages & Automata
A formal language:
 Is an abstraction of the general characteristics of
programming languages.

 Consists of a set of symbols and some formation

rules by which these symbols can be combined into
sentences.

3
Formal Languages & Automata
An automaton:
 Is a construction that possesses all the
indispensable features of a digital computer.

 Accepts input, produces output, may have some

temporary storage, and can make decisions in
transforming the input into the output.

4
Formal Languages & Automata

Some immediate and important applications.

 Digital design

 Programming languages

 Compilers

5
Tài liệu

 Giáo trình lý thuyết automat và ngôn ngữ hình thức.

Hồ Văn Quân
 An introduction to formal languages and automata.
Peter Linz
 Introduction to automata theory, languages, and
computation.
John Hopcroft & Jeffrey Ullman
Mục tiêu môn học

 Xây dựng mô hình trừu tượng cho máy tính.

 Lý thuyết cung cấp cho chúng ta những khái niệm giúp
ta đi đến những ứng dụng như :
 Thiết kế kỹ thuật số.

 Ngôn ngữ lập trình.

 Trình biên dịch.

 Nhận dạng ngôn ngữ,….

Nội dung môn học
 Phần 1:Giới thiệu khái niệm, dẫn nhập.
 Phần 2: Automat hữu hạn.
 Phần 3: Ngôn ngữ và văn phạm chính quy.
 Phần 4: Các tính chất của ngôn ngữ chính quy
 Phần 5: Ngôn ngữ phi ngữ cảnh
 Phần 6: Đơn giản văn phạm vi ngữ cảnh
 Phần 7: Automat đẩy xống
 Phần 9: Máy Turing
GiỚI THIỆU KHÁI NiỆM, DẪN NHẬP
Three Basic Concepts

 Languages

 Grammars

 Automata

10
Languages
 Là một hệ thống thích hợp nhằm để diễn tả
những ý kiến, sự kiện, khái niệm chắc chắn.
Chúng bao gồm tập hợp các ký hiệu và quy luật

11
Languages
 Alphabet: a finte and nonempty set of symbols
 = {a, b}

 String: finite sequence of symbols from 

w = abaaa

Độ dài chuỗi |w|, chính là số ký tự trong chuỗi.

: empty string
*: the set of all strings on  (+ = *  {})

12
Languages
 Language: a subset L of *

 Word or Sentence: a string in L

13
Languages
 Example 1:
 = {a, b}

* = {, a, b, aa, ab, ba, aaa, ...}

L1 = {a, aa, aab} (finite language)

L2 = {anbn | n  0} = {, ab, aabb, ...}

Các chuỗi aabb, aaaabbbb là các từ trên
ngôn ngữ L2, nhưng chuỗi abb thì không.

14
Languages
 Language concatenation:
L1L2 = {xy | xL1, yL2}

Ln = L L ... L (n times)

L0 = {}

15
Languages
 Example 2:
L = {anbn | n  0}

L2 = {anbnambm | n  0, m  0}

16
Languages
 Star-closure:
L* = L0  L1  L2 ...

 Positive closure:

L+ = L1  L2 ...

17
Grammars
 A grammar for a natural language tells us whether a
particular sentence is well-formed or not.
<sentence>  <noun-phrase><predicate>
<noun-phrase>  <article><noun>
<predicate>  <verb>
<article>  a | the khi đó ta có những câu như: "a boy
runs" và "the dog walks" là có
<noun>  boy | dog "dạng đúng" có nghĩa là được sinh ra
từ văn phạm trên.
<verb>  runs | walks

18
Grammars
 Formal grammar:
G = (V, T, S, P)
V: finite set of variables (tập biến)
T: finite set of terminal symbols (tập ký hiệu kết thúc)
SV: start variable (tập biến bắt đầu)
P: finite set of productions (luật sinh)

19
Grammars
 Productions: Điểm chủ yếu của văn phạm
xy
x(VT)+ y(VT)*
 w = uxv derives (dẫn xuất ra) z = uyv
wz
w1 * wn (w1  w2  ...  wn | w1 = wn)
w1 + wn

kí hiệu * cho biết dẫn xuất đến wn thì qua một số bước (số bước có thể = 0)

20
Grammars
 Generated language:
Cho G = (V, T, S, P) là 1 văn phạm thì tập:
L(G) = {wT* | S * w} là ngôn ngữ được sinh ra
bởi G
 Derivation: nếu wL(G) thì tồn tại dẫn xuất:
S  w1  w2  ...  wn  w

 Sentential forms: S, w1, w2, ..., wn (containing

variables)

21
Grammars
 Example 3:
G = ({S}, {a, b}, S, P)
P: S  aSb
S

S  aSb  aaSbb  aabb

aabb: sentence aaSbb: sentential form

22
Grammars
 Example 3:
G = ({S}, {a, b}, S, P)
P: S  aSb
S

L(G) = {anbn | n  0}

23
Grammars
 Example 4:
G1 = ({A, S}, {a, b}, S, P1)
P1: S  aAb | 
A  aAb | 

24
Grammars
 Example 4:
G1 = ({A, S}, {a, b}, S, P1)
P1: S  aAb | 
A  aAb | 

L(G1) = {anbn | n  0}

G and G1 are equivalent

25
Grammars
 Để chỉ ra một ngôn ngữ L được sinh ra bởi một văn
phạm G. Chúng ta cần chỉ ra:
a) mỗi w  L được dẫn ra từ S bằng các luật sinh của

văn phạm G.
b) mỗi w như ở (a) phải thuộc L.
Grammars

Tìm văn phạm mà nó sinh ra ngôn ngữ

L = { an bn+1 : n  0 }

Có thể áp dụng ý tưởng của ví dụ 3, và chúng

ta cần làm là sinh ra thêm một kí tự b với luật
sinh:
S --> A b

G = ({S, A}, {a, b}, S, P)

P: S  Ab
A  aAb
A
Grammars
 Example 5:
G2 = ({S}, {a, b}, S, P2)
P2: S  SS
S
S  aSb
S  bSa
=>L(G2) = {w | na(w) = nb(w)}

28
Automata

An abstract model of digital computer:

Input file

Control unit Storage

Output

29
Automata

Input file: is divided into squares.

 Input is a string over a given alphabet.

 Each input square holds a symbol.

 The symbols are read from left to right, one at a time.

 The end of the input string can be detected.

30
Automata

Storage: consists of an unlimited number of cells.

 Each cell can hold a symbol from an alphabet

(which can be different from the input alphabet).

 The contents of the storage cells can be read and

changed.

31
Automata

Control unit: has a finite number of internal states.

 Can be in any one of the internal states.

 Can change state in some defined manner.

32
Automata

 Transition function:
current state  input symbol  storage info  next state

Output may be produced

Info in the storage may be changed

 Configuration: current state  input symbol  storage info

 Move: current configuration  next configuration

33
Automata

 Có các dạng:
 Automat tất định

 Xác định cấu hình hiện tại duy nhất

 Automat không tất định

 Tại mỗi thời điểm có nhiều sự duy chuyển

hơn.
 Accepter: yes/no output
Transducer: string of symbols as output