ZABURZENIA

ODŻYWIANIA
są to poważne zaburzenia w zakresie zachowań
związanych z pobieraniem pokarmu. Często
mają podłoże psychiczne i związane są z
niskim poczuciem własnej wartości.
Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób oraz Klasyfikacja
Zaburzeń Psychicznych wyszczególniają następujące
zaburzenia odżywiania:

Jadłowstręt psychiczny (anoreksja),

Żarłoczność psychiczna (bulimia),

Ortoreksja.

Przejadanie się będące reakcją na sytuacje stresowe,

Wymioty związane z innymi czynnikami Psychologicznymi,

Inne zaburzenia odżywiania, np. pica dorosłych (spożywanie rzeczy

nieprzeznaczonych do jedzenia)
ANOREKSJA
Jest poważnym i potencjalnie zagrażającym życiu zaburzeniem
odżywiania, który charakteryzuje się głodzeniem siebie i
nadmierną utratą wagi. Nastolatki,
bardziej niż inna
grupa wiekowa, narażone są na wystąpienie
anoreksji.
Anoreksja oznacza, problemy z jedzeniem i paniczny lęk przed
przybraniem na wadze, choćby jednego, niechcianego
kilograma. Nastolatki z anoreksją mają obsesję na punkcie
swojej sylwetki. Choroba ta może być przyczyną poważnych
problemów zdrowotnych, a nawet śmierci, dlatego tak ważne
jest szybkie rozpoczęcie leczenia, aby odzyskać równowagę
żywieniową.
 Oznaki anoreksji
• utrata wagi nawet, gdy choroba została wykryta;
• strach przed przybraniem na wadze, nawet przy dużej
niedowadze;
• obsesyjne liczenie kalorii, ważenie żywności lub
przestrzeganie ścisłej, niskokalorycznej diety;
• jedzenie bardzo małych ilości pożywienia i twierdzenie,
że nie jest się głodnym;
• nadmierne odchudzanie.
 Przyczyny anoreksji
Mimo wielu lat obserwacji i badań jednoznaczne
przyczyny anoreksji nie zostały do końca poznane.
Wyróżnia się natomiast 4 kategorie czynnków, które
predysponują do wystąpienia anoreksji:
 Kategoria 1-
czynniki psychologiczne np.:

• depresja, obsesje ,lęk,

• niska samoocena, tendencja do pomniejszania
własnych osiągnięć,
• zaburzony obraz własnego ciała,
• wysokie ambicje i potrzeba sukcesu,
 Kategoria 2-
czynniki genetyczne np.:

• niekorzystne czynniki działające w okresie ciąży

i okołoporodowym,
• zaburzenia okresu karmienia we wczesnym
dzieciństwie,
• choroby przewodu pokarmowego,
 Kategoria 3-
predyspozycje rodzinne np.:

• relacje rodzinne utrudniające osiągnięcie

samodzielności w okresie dojrzewania
(nadopiekuńczość),
• występowanie zaburzeń odżywiania czy
alkoholizmu
 Kategoria 4-
czynniki kulturowe np:

• presja wywierana na kobiety dotycząca

odchudzania i stosowania diety,
• ideał szczupłej sylwetki symbolem sukcesu,
• niezadowolenie i silna koncentracja na
własnym wyglądzie.
 Wpływ anoreksji na zdrowie
Ta poważna choroba charakteryzująca się wysoką śmiertelnością. Przy
niebezpiecznie niskiej wadze dochodzi do znaczącego osłabienia organizmu.
Anorektyczki często odczuwają przewlekłe zmęczenie, zaburzenia
koncentracji. W ośrodkowym układzie nerwowym następuje zanik kory
mózgowej, powodując napady padaczkowe. W wyniku zaniku tkanki
tłuszczowej oraz znacznego obniżenia poziomu metabolizmu następuje
zachwianie procesów termoregulacji, chorzy odczuwają zimno. W znacznym
wyniszczeniu organizmu dochodzi do zaburzeń hormonalnych - brak
miesiączki, ulega zmniejszeniu wielkość jajników oraz macicy, co stanowi
główną przycznę bezpłodności. Do objawów ze strony układu pokarmowego
można zaliczyć: bóle brzucha, wymioty, wzdęcia, zaparcia, zapalenie błony
śluzowej żołądka. W wyniku niedożywienia układ krążenia nie funkcjonuje
prawidłowo. W przebiegu anoreksji występują zaburzenia rytmu serca,
krążenia krwi, omdlenia, a także zanik mięśnia sercowego. Na skórze
pojawia się meszek (lanugo), a w kącikach ust zajady, włosy wypadają,
paznokcie stają się kruche i łamliwe.
 Leczenie anoreksji
Jeśli leczenie anoreksji zostało stosunkowo wcześnie rozpoczęte,
celem jest doprowadzenie organizmu do właściwego stanu
niezagrażającego życiu pacjentki. Czasami jednak jest na to za
późno. Wówczas lekarze mogą jedynie uśmierzyć ból i przedłużyć
życie chorej. Jak wygląda leczenie, gdy są szanse na jego
powodzenie?

• Najczęściej zaczyna się od odizolowania chorej od

toksycznego środowiska. Anorektyczka powinna zmienić szkołę
lub pracę i poszukać sobie nowych znajomych.

• Następnie zaczyna się długotrwałą psychoterapię. W

międzyczasie chora ma za zadanie przyswoić sobie zasady
racjonalnego odżywiania.
Potrzeba wiele czasu, by wyjść z anoreksji, a bez pomocy specjalistów jest to
niemożliwe. Często zdarza się, że po zaobserwowaniu choroby rodzina
anorektyczki chce ją “wyleczyć”, zmuszając do jedzenia. Członkowie rodziny
kontrolują chorą, co powoduje efekt odwrotny do zamierzonego.
Anorektyczka chowa jedzenie lub spożywa je, a później zmusza się do
wymiotów, stając się na ten czas bulimiczką.
BULIMIA
 Różnica między anoreksja a bulimią polega na tym, że osoby
cierpiące na anoreksję znacznie ograniczają racje żywieniowe, a
bulimiczki - wręcz przeciwnie.
Bulimię charakteryzują napady
niekontrolowanego objadania się, po których
chora prowokuje wymioty lub stosuje środki
przeczyszczające.
Przyczyny bulimii mają podłoże psychiczne, a wiążą się
zazwyczaj z zaburzeniem postrzegania samej siebie i swojego
ciała. Bulimiczki robią sobie krzywdę pragnąć uzyskać idealną,
szczupłą sylwetkę, nawet wtedy, gdy nie mają nadwagi.
Leczenie bulimii obejmuje zazwyczaj psychoterapię.
 Oznaki Bulimii
Częstym objawem towarzyszącym bulimii jest
depresja, która prowadzi do prób samobójczych - jako
wyraz bezradności wobec choroby. Strach przed
przytyciem zwiększa się, pojawia się także poczucie
winy, które jest chwilowo łagodzone kolejnym
napadem. Uznaje się, że za przyczynę bulimii
odpowiada szereg różnych czynników.
 Czynniki biologiczne

Predyspozycje do zachorowań występują w szczególności,

kiedy ktoś w rodzinie cierpiał z powodu depresji lub otyłości.
Niektóre badania wykazują, że do czynników wystąpienia
bulimii należą również:

• przewlekle podniesiony poziom hormonu stresu -

kortyzolu,
• zaburzenia poziomu greliny - hormonu odpowiedzialnego
m.in. za odczuwanie głodu,
• zaburzenia funkcji neuroprzekaźników.
 Czynniki psychologiczne
W rodzinach chorych na bulimię często obserwuje się konfliktowość.
Objawy bulimii związane są ze środowiskiem rodzinnym, w którym
dziecko nie ma poczucia bezpieczeństwa. Matki osób chorób na
bulimię mają tendencje do bycia bardzo krytycznymi, a także
zdystansowanymi emocjonalnie względem swoich dzieci.
Na powstanie bulimii mają również wpływ problemy emocjonalne,
m.in.:

• niska samoocena,
• poczucie beznadziejności życia,
• problemy z kontrolowaniem zachowań impulsywnych,
• niestabilność emocjonalna,
• nieumiejętność wyrażania gniewu.
 Czynniki socjologiczne

W kulturze Europy Zachodniej, mass media i

kolorowe pisma kreują wizerunek kobiety –
przeważnie bardzo szczupłej modelki - przez co są
one poddawane presji, aby być szczupłymi.
 Wpływ Bulimii na zdrowie
Bulimia to choroba przewlekła, która może doprowadzić do śmierci.
W trakcie jej przebiegu występują liczne powikłania zdrowotne. W
wyniku częstych wymiotów i biegunek dochodzi do niedoboru potasu
i chloru, który prowadzi do niebezpiecznych dla życia zaburzeń rytmu
serca. Często występuje odwodnienie organizmu, które prowadzi do
zaburzeń pracy nerek oraz powoduje suchość skóry.
Charakterystycznym objawem są obrzęki ślinianek przyusznych oraz
zniszczenie szkliwa nazębnego, które przyczynia się do rozwoju
próchnicy. W jamie ustnej często pojawiają się nadżerki i owrzodzenia
gardła oraz przełyku.
 Leczenie bulimii
Istnieje kilka sposobów leczenia bulimii.

• Farmakoterapia (podawanie leków) jest często dość skuteczna. Jednak panuje pogląd, że profesjonalne
leczenie bulimii powinno obejmować psychoterapię, ze szczególnym uwzględnieniem terapii
behawioralno-poznawczej oraz terapii rodzinnej.

• Terapia poznawczo-behawioralna jest oparta na założeniu, że wzorzec fałszywego myślenia o swoim

ciele, będący podstawą bulimii, może być rozpoznany i zmieniony.

• Terapia interpersonalna polega na zwalczaniu depresji i lęków, które mogą być podłożem zaburzenia
odżywiania razem z czynnikami socjologicznymi, które wpływają na zachowania związane z
jedzeniem. Ten rodzaj terapii całkowicie pomija kwestie wagi, jedzenia czy wizerunku własnego ciała.

• Terapia rodziny może być skuteczna w przypadku pacjentów i młodych, i starszych. Opiekunowie
często mają silne poczucie winy oraz lęk. Inna częsta sytuacja, to gdy rodzic zbyt angażujący się w
życie swojego chorego dziecka niejako wspomaga zaburzenie odżywiania z różnych powodów.
EDNOS
EDNOS (zaburzenie odżywiania nie sprecyzowane
inaczej) jest zaburzeniem odżywiania, które ze
względu na niski stopień natężenia i występowania
objawów nie mogą zostać zakwalifikowane ani jako
anoreksja, ani bulimia czy kompulsywne objadanie
się. Osoba cierpiąca na EDNOS może oczyszczać
żołądek po jedzeniu, albo ograniczać spożycie
pokarmu, ale nie w takim stopniu jak czyni to osoba
chorująca na anoreksję czy bulimię.
Napady objadania się
 Napady objadania się to utrata kontroli nad wielkością
przyjmowanych pokarmów. Zaburzenie rozpoznaje się po tym,
iż pokarm spożywany jest przez pewien czas (około 2 godziny)
w dużych ilościach, więcej niż to się zdarza większości osób w
podobnym przedziale czasu i podobnych okolicznościach oraz
utrata kontroli nad jedzeniem podczas epizodu.
Inne cechy skojarzone dla tego typu zaburzenia to min:
jedzenie szybciej niż normalnie, jedzenie większych ilości
pokarmów niż to wynika z głodu, jedzenie aż do uczucia
dyskomfortu, jedzenie samotnie ze względu na przeżywanie
zakłopotania z powodu ilości przyjmowanych pokarmów.
Epizody objadania występują średnio przez 2 dni w tygodniu
w ciągu pół roku.
Kompulsywne objadanie się
 Kompulsywne objadanie się jest zaburzeniem odżywiania
polegającym na braku kontroli potrzeby nadmiernego jedzenia.
Osoba chorująca na tego rodzaju ED miewa napady choroby.
Charakterystyczne dla opisywanej przypadłości jest tzw.
"zajadanie problemów", polegające na tym, że osoba tłumi w ten
sposób emocje i rozładowuje stres, mimo braku odczuwania
głodu. Do obrazu klinicznego choroby nie należy wymiotowanie
i inne czynności podejmowane w celu pozbycia się pokarmu z
organizmu. Pacjenci cierpiący na kompulsywne objadanie się
zwykle mają problem z nadwagą lub otyłością.
pica dorosłych
Jest to zaburzenie polegające na występowaniu apetytu na
przedmioty niebędące żywnością (np. ziemia, kreda,
węgiel) lub ogromny apetyt na rzeczy, które są w pewnym
sensie żywnością, takie jak nieprzetworzone składniki
żywności (np. mąka, surowe ziemniaki, skrobia). Aby
uznać tego typu zachowania za zaburzenie, muszą trwać
przynajmniej miesiąc. Obserwuje się je u wszystkich grup
wiekowych, ale najczęściej u kobiet w ciąży i u małych
dzieci, zwłaszcza opóźnionych w rozwoju, wśród których
jest to najbardziej rozpowszechnione zaburzenie
odżywiania.
 Anarchia
żywieniowa
 Jest to niespecyficzne zaburzenie odżywiania, które
charakteryzuje się totalnym chaosem żywieniowym. Osoby
cierpiące na to zaburzenie unikają regularnych pór żywienia,
często podjadają przez cały dzień, pomijając główne posiłki.
Często jedzą małe porcje, ale potrafią jeść przez cały dzień.
Zdrowy człowiek je przynajmniej śniadanie i obiad, ewentualnie
obiadokolację. Osoby będące w anarchii żywieniowej nie jedzą
żadnego stałego posiłku. Problem też leży w tym, co spożywają.
Często są to gotowe dania, jedzone wprost z opakowania bądź
ewentualnie półprodukty. Zaburzenie to charakteryzuje się
również tym, że nie jemy przy stole, ale gdzie popadnie, nie
używamy do tego sztućców. Skutkuje to często znacznym
pogorszeniem stanu zdrowia, często otyłością bądź
zaburzeniami, związanymi ze złym trybem żywienia.
Dziękujemy za uwagę 
Opracowały:
Wiktoria Papież
Monika Janas

źródła:

https://portal.abczdrowie.pl/zaburzenia-odzywiania
http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/nalogi/Zaburzenia -
odzywiania-anoreksja-bulimia-ortoreksja-to-choroby_36224.html
http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/nalogi/ortoreksja-grozna-
choroba-wynikajaca-z-przesadnej-dbalosci-o-diete_38104.html
http://www.poradniainowrocławinfo/anoreksja/