ACİL DURUM

PLANLARI
 ACİL DURUM PLANI
 ACİL DURUM: İşyerinin tamamında veya bir
kısmında meydana gelebilecek
yangın,patlama,tehlikeli kimyasal maddelerden
kaynaklanan yayılım,doğal afet gibi acil
mücadele,ilk yardım veya tahliye gerektiren
olaylardır. ACİL
DURUM PLANI; İşyerlerinde meydana
gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve
işlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik
eylemlerin yer aldığı plandır.
 ACİL DURUM PLANI
 Acil durum planı, 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu kapsamındaki tüm
işyerlerinde, tasarım veya kuruluş
aşamasından başlamak üzere acil durumların
belirlenmesi, bunların olumsuz etkilerini
önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması,
görevlendirilecek kişilerin belirlenmesi , acil
durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin
oluşturulması, dökümantasyon, tatbikat ve
acil durum planının yenilenmesi aşamaları
izlenerek hazırlanır.
 YÖNETMELİĞİN İSTİSNALARI
 Yönetmelik;
 a) Askerî kuruluş, tesis ve depolara,
 b) İyonlaştırıcı radyasyon faaliyetlerine,
 c-1) Rıhtımlar ve iskelelerde yapılan yükleme ve
boşaltma ile buralardan başka nakliye vasıtalarına veya
başka nakliye vasıtalarından buralara yapılan taşıma dahil
olmak üzere, tehlikeli maddelerin; karayolu, demiryolu, kıta
içi suyolu, deniz veya hava yoluyla taşınması ve bunların
taşınması sırasında bu Yönetmelikle kapsanan kuruluşların
dışında ara geçici depolanmasına,
 c-2) Tehlikeli maddelerin tesis sınırları dışında,
pompalama istasyonları da dahil bir boru hattıyla
taşınmasına,
 YÖNETMELİĞİN İSTİSNALARI
 d) Yönetmelik’te belirtilen tehlikeli maddeleri içeren
kimyasal ve ısıl işlemlere ilişkin depolama hariç olmak üzere,
maden çıkartma endüstrilerinin madenlerdeki ve taş
ocaklarındaki veya sondaj kuyuları vasıtasıyla minerallerin
aranması, çıkarılması ve işlenmesi ile ilgili faaliyetlere,
 e) Denizdeki maden çıkarma endüstrilerinin;
hidrokarbon içeren minerallerin aranması, çıkarılması ve
işlenmesi ile ilgili faaliyetlere,
 f) Özellikle minerallerin kimyasal ve ısıl işlemleri
esnasında kullanılan, Yönetmelik’te tanımlanan tehlikeli
maddeleri içeren atık havuzları ve barajları da dahil olmak
üzere faaliyetteki atık tasfiye tesisleri hariç, düzenli
depolama sahalarına
uygulanmaz.
 ACİL DURUM PLANLARININ
HAZIRLANMASI GEREKEN HALLER

İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlar, aşağıdaki

hususlar dikkate alınarak belirlenir.
1.Risk değerlendirmesi sonuçları
2.Yangın,tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan
yayılım ve patlama ihtimali
3.İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar,
4.Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali
5.Sabotaj ihtimali
 Acil durum planının yenilenmesi
 MADDE 14 – İşyerinde, belirlenmiş olan acil
durumları etkileyebilecek veya
 yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden
olacak değişikliklerin meydana gelmesi
 halinde etkinin büyüklüğüne göre acil durum
planı tamamen veya kısmen yenilenir.
Yukarıda belirtilen durumlardan bağımsız olarak,
hazırlanmış olan;
 Acil durum planları, tehlike sınıfına göre çok
tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde
 sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
 Acil durum planı Tatbikatı
Yılda en az bir defa tatbikat yapılır.
Yapılan tatbikatın tarihi,görülen eksiklikler ve
yapılacak düzenlemeleri içeren tatbikat raporu
hazırlanır. Tatbikat sonucuna göre de gerekli
düzeltmeler yapılır.
Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri,
iş hanlarındaki işyerlerinde tatbikatlar
yönetimin koordinasyonu ile yürütülür.
 EKİPLER

 Acil durum ekipleri:

 Arama,kurtarma ve tahliye ekipleri
 Yangın ekipleri
 İlk yardım ekipleri
 Görevlendirilecek çalışanların belirlenmesi
 Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 çalışana, tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;
 a) Arama, kurtarma ve tahliye,
 b) Yangınla mücadele,
 konularının her biri için uygun donanıma sahip ve özel
eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak
görevlendirir. İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın
bulunması halinde, tehlike sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye
 kadar çalışan için birer destek elemanı daha görevlendirir.
 (3) Her konu için birden fazla çalışanın
görevlendirilmesi gereken işyerlerinde
 bu çalışanlar konularına göre ekipler halinde
koordineli olarak görev yapar.
 Her ekipte bir ekip başı bulunur.
 (4) İşveren tarafından acil durumlarda ekipler arası
gerekli koordinasyonu sağlamak üzere çalışanları
arasından bir sorumlu görevlendirilir.
 (5) 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer
alan işyerlerinde birinci fıkrada belirtilen
yükümlülüğü yerine getirmek üzere bir kişi
görevlendirilmesi yeterlidir.
.

 Yapı, bina, tesis ve işletmelerden; 10 bağımsız bölümü olan

konutlar ile 50 kişiden fazla insan bulunan her türlü yapı,
bina, tesis ve işletmelerde aşağıdaki ekipler oluşturulur.

12
 Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er, koruma ve ilk
yardım ekipleri ise en az 2'şer kişiden oluşur.

 Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuşsa; söz konusu

ekiplerin görevleri, bu servislerce yürütülür.

 Her ekipte bir ekip başı bulunur. Ekip başı, aynı zamanda
yönergeyi uygulamakla görevli amirin yardımcısıdır.

13
 SEVESO DİREKTİFİ

 10 Temmuz 1976’da İtalya’nın Milano kenti yakınlarındaki

Seveso yerleşim biriminde bulunan endüstriyel tesisteki
arızadan dolayı meydana gelen 6000 ton’luk dioksin
kaçağının 18 kilometrekarelik bir alana yayılması
sonucunda, sahadaki dioksin konsantrasyonu 100 ppm’e
kadar çıkmıştır. Bu olayın temel alınması sonucunda,
Avrupa Topluluğu tarafından 24 Haziran 1982 tarihinde
82/501/EEC sayılı “Belli Endüstriyel Faaliyetlerin Büyük
Kaza Risklerine İlişkin Direktif” kabul edilmiştir. Bu
direktif, orijinal Seveso Direktifi olarak veya Seveso-I
Direktifi olarak bilinmektedir.
 SEVESO DİREKTİFİ

 Daha sonra, gelişen teknoloji karşısında ortaya çıkan

yeni risklerden dolayı, Seveso-I direktifi yürürlükten
kaldırılarak 9 Aralık 1996 tarihinde 96/82/EC sayılı
“Tehlikeli Maddeleri İhtiva Eden Büyük Kaza
Risklerinin Kontrolüne İlişkin Direktif” kabul
edilmiştir. Bu direktif de, Seveso-II Direktifi olarak
bilinmektedir. Söz konusu direktif, 16.12.2003
tarihinde, 2003/105/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve
Konseyi Direktifi ile tadil edilmiştir.
 ILO UYGULAMA KODU

 Acil durum planları ile ilgili olarak, Uluslararası

Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 1991 yılında
yayınlanmış olan “Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi” isimli uygulama kodu mevcuttur. Bu
“Kod”da, acil durum planlamasının yapılması ve
toplumun bilgilendirilmesi öngörülmüştür.
 ILO UYGULAMA KODU
 Acil durum planlarının amaçları şunları içermelidir:
 a)Herhangi bir acil durum oluştuğunda bunun
yayılmasını önlemek ve olanaklar elverdiğince
sınırlamak,
 b)Acil durumun insan, mal ve çevre üzerindeki zararlı
etkilerini azaltmak.
 c)Olası acil durumlarda müdahale bakımından
işyerine ve işyeri civarına ilişkin ayrı planlar
saptanmalıdır. Bu planlar, olayın zararlarını azaltacak
teknik ve örgütsel işlemler yönünden şu ayrıntıları
içermelidir:
 -İnsan, mal ve çevre ile ilgili zararları,
 -İşyeri içi ve civarı ile ilgili zararları.
 ILO UYGULAMA KODU

 Acil durum planları açık ve belirgin olmalı, büyük kaza

olayında çabuk ve etkili kullanım için hazır
bulundurulmalıdır. İşyeri içi ve civarına ilişkin en etkili
biçimde kullanım bakımından eşgüdümlü olmalıdır.
 Acil durum araç ve gereçleri ile insan gücünün sınırlı
olduğu sanayi yörelerinde, işletme yönetimi, büyük bir
kaza olayında komşu endüstriyel kurumlar arasında
karşılıklı yardımlaşma olanakları sağlanması için
girişimlerde bulunmalıdır.
 ILO UYGULAMA KODU

 Yetkili makam, yerel koşullara göre, yerel

yönetimlerin ve kuruluş yönetimlerinin işyeri
civarıyla ilgili acil durum planı hazırlamalarını
sağlayacak önlemler almalıdır. Bu planlar konu ile
ilgili itfaiye teşkilatı, polis, ambulans hizmetleri,
hastaneler, elektrik, su ve gaz idareleri, toplu taşıt
kuruluşları, işçiler, işçi temsilcileri vb. kuruluşlarla
işbirliği yapmak suretiyle hazırlanmalıdır. Bu
çalışmalarda, işyeri civarı planının, işyeri acil durum
planıyla uyumlu olması sağlanmalıdır.
 ILO UYGULAMA KODU

 Acil durum planlaması, aşağıdaki kıstaslara göre yapılmalıdır:

 a) Genel koşulların belirlenmesi
 b) Hedeflerin belirlenmesi
 c) Tehlikelerin belirlenmesi ve analizi
 d) İşyeri iç acil durum planlaması :
 Planın belirlenmesi
 Alarmlar ve iletişim
 Özel işçilerin belirlenmesi ve görevlerinin tanımlanması
 Acil durum kontrol merkezi
 İşyerinde yapılacak işlemler
 Operasyonu durdurma işlemleri planlaması
 Acil durum eylemleri alıştırmaları (tatbikatları)
 Planın değerlendirilmesi ve güncelleştirilmesi
 ILO UYGULAMA KODU

 e) İşyeri civarı (çevresi) acil durum planlaması :

 Genel koşulların belirlenmesi
 İşyeri civarı acil durum planlarında yer alması gerekli
hususlar
 Acil durum koordinasyon memurunun rolü
 Büyük tehlikeli kuruluş işletme yönetiminin rolü
 Yerel yönetimlerin rolü
 Acil durum hizmet birimlerinin rolü
 Devlet iş güvenliği teşkilatının veya iş müfettişliğinin rolü
 Alıştırmalar ve denemeler (tatbikatlar)
 TS 18002 STANDARDI
 Acil Durum Hazırlığı ve Bu Hallerde Yapılması
Gerekenler:
 a) TS 18001 Şartı:
 Kuruluş, olayların ve acil durumların meydana gelme
olasılığını tahmin etmek, bu durumlarda yapılacakları
belirlemek ve bunlardan kaynaklanabilecek
muhtemel hastalık ve yaralanmaları önlemek veya
azaltmak için plan ve prosedürler oluşturmalı ve
bunları sürdürmelidir.
 Kuruluş, özellikle olayların ve acil durumların ortaya
çıkmasından sonra acil durum hazırlıklarını, bu
durumlarda kullanılacak planları ve prosedürleri
gözden geçirmelidir.
 Kuruluş, pratik olan yerlerde bu gibi prosedürleri
periyodik olarak da denemelidir.(tatbikatlar
yapmalıdır)
 TS 18002 STANDARDI

 b) Amaç:
 Kuruluş, muhtemel kazalara ve acil durumlara karşı
cevap verme ihtiyacını aktif olarak değerlendirmeli,
bu ihtiyaçları karşılamayı planlamalı, bu durumlarla
başa çıkmak için gereken prosedürleri ve süreçleri
geliştirmeli, planlanan cevabını test etmeli ve
cevaplarının etkinliğini iyileştirmenin yollarını
aramalıdır.
 TS 18002 STANDARDI
 c) Tipik Girdiler:
 Tipik girdiler aşağıdakilerden oluşur:
 Tehlike tanımlama, risk değerlendirme ve risk kontrol sonuçları,
 Mahalli acil durum hizmetlerinin varlığı, anlaşma sağlanan acil
durumda hareket ve danışma düzenlemeleri,
 Yasal şartlar,
 Önceki kazalar, olaylar ve acil durumlardan edinilen tecrübeler,
 Benzer kuruluşların önceki kazalar, olaylar ve acil durumlardan
edindiği tecrübeler (alınan dersler, iyi uygulamalar),
 Acil durum ve uygulama tatbikatlarının gözden geçirilmesi ve
bunları izleyen işlemlerin sonuçları.
 TS 18002 STANDARDI

 d) Süreç:
 Kuruluş, acil durum planlarını geliştirmeli, uygun acil
durum teçhizatını belirlemeli ve temin etmeli,
tatbikatlarla cevap verme kabiliyetini düzenli olarak
test etmelidir.
 Tatbikatlar, acil durum planlarının en kritik
bölümlerinin etkinliğini ve acil durum planlama
sürecinin tamlığını test etmeyi amaçlamalıdır.
Tatbikatların etkili olabilmesi için, mümkün olduğu
kadar gerçeğe uygun olarak uygulanması şarttır.
 ACİL DURUM PLANI
 Acil durum planları, belirli bir acil durum ortaya
çıktığı zaman yapılacak işlemleri özet olarak
belirtmeli ve aşağıdaki önemli halleri içermelidir:
 Muhtemel kazaların ve acil durumların tanımlanması,
 Acil durumda yönetim görevini üstlenecek kişinin
belirlenmesi,
 Acil durumda personel tarafından yapılacak
işlemlerin ayrıntıları; yükleniciler ve ziyaretçiler gibi
sahada bulunan kuruluş dışı personelin yapacağı
işlemler dahil (örneğin, belirli bir toplanma noktasına
gitmek gibi),
 Acil durum oluşmasında belirli görevi olan personelin
sorumlulukları ve yetkileri (yangın görevlisi, nükleer
sızıntı/zehirli döküntü uzmanları gibi),
 ACİL DURUM PLANI
 Olay yeri tahliyesinde yapılacak işlemler,
 Tehlikeli malzemelerin ve yerlerinin belirlenmesi ve
gerekli acil durum işlemi,
 Kuruluş dışı acil durum hizmetleriyle koordinasyon,
 Resmi makamlarla iletişim,
 Halkla iletişim,
 Hayati öneme sahip kayıtların ve teçhizatın
korunması,
 Acil durum esnasında gerekli bilgilerin kullanılabilir
durumda olması (örneğin; tesis yerleşim planları,
tehlikeli malzeme verileri, prosedürler, çalışma
talimatları ve temas kurulacak telefon numaraları
gibi).
 ACİL DURUM TEÇHİZATI
 Acil durum teçhizatı belirlenmeli ve yeterli miktarda
temin edilmelidir. Bunlar belirli aralıklarla faal
durumda olduklarının kontrol edilmesi amacıyla test
edilmelidir.
Bu teçhizatla ilgili olarak aşağıda bazı örnekler
verilmiştir:
 Alarm sistemleri,
 Acil durum aydınlatması ve güç kaynağı,
 Kaçış yolları,
 Emniyetli sığınaklar,
 Kritik izolasyon vanaları, şalterler ve devre kesiciler,
 Yangın söndürme teçhizatı,
 İlkyardım teçhizatı (acil durum ve göz yıkama duşları
gibi),
 İletişim sistemleri.
 TS 18002 STANDARDI

 e) Tipik Çıktılar:
 Tipik çıktılar aşağıdakilerden oluşur:
 Yazılı çıktısı alınmış acil durum planları ve prosedürleri,
 Acil durum teçhizat listeleri,
 Acil durum teçhizatının test kayıtları,
 Tatbikatlar,
 Tatbikatların gözden geçirilmesi,
 Gözden geçirme faaliyetlerinden çıkarılan tavsiyeler,
 Tavsiye edilen işlemlerden elde edilen gelişmeler.
 ACİL DURUM TOPLANMA NOKTASI (assemple point)

 Olası bir acil durum meydana geldiğinde fabrika içi

 çalışanların tümünün toplanması gereken alan (sakin
 alan) dahili acil durum planında belirtilir ve saha
içinde
 tüm mensupların görebileceği şekilde işaretlenir. Bu
alan fabrikanın en güvenli alanı olmalıdır
 Örnek acil durum planında toplanma noktası sakin
alan olarak verilmiştir.
 31
ÖRNEK
 Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri
Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri

 Dikdörtgen veya kare biçiminde,

 Yeşil zemin üzerine beyaz piktogram
olmalıdır
(yeşil kısımlar işaret alanının en az %
50’sini kapsar)
Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri

Yönler (Yardımcı bilgi

Acil çıkış ve kaçış
işareti)
yolu

İlk Yardım
Acil Çıkış ve İlkyardım İşaretleri

Sedye Güvenlik duşu

(Boy Tuşu)

Göz duşu Acil yardım ve ilk

yardım telefonu
 ACİL DURUM PLANLARININ
AMAÇLARI
 Kaza sonrası etkileri en aza indirmek, insanlara, çevreye ve
mala gelecek zararı sınırlandırmak için, olayları ve
gelişmeleri kontrol etmek,
 İnsan ve çevreyi önemli kazaların etkilerinden korumak için,
gereken önlemleri belirlemek ve uygulamak,
 Kamuya, acil servis hizmetlerine veya bölgedeki ilgili
mercilere, gerekli bilgiyi zamanında iletmek,
 ACİL DURUM PLANLARININ
AMAÇLARI

 Önemli bir kaza sonrasında, çevrenin restorasyonunu ve

temizlenmesini sağlamak,
 Harici acil durum planlarına göre önemli acil durumlarda,
sivil savunmayla işbirliğini geliştirme ihtiyacını dikkate
almak,
 İşletmecilerce, acil durum araç ve gereçleri ve insan gücü
sınırlı olan sanayi yörelerinde; büyük kaza durumunda,
komşu kuruluşlarla karşılıklı yardımlaşmanın sağlanması
için girişimlerde bulunmak.
 ADP YÖNETMELİK 18/0672013
 İşverenin yükümlülükleri
 a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre
şartlarını dikkate
 alarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini
etkileyecek acil
 durumları önceden değerlendirerek muhtemel acil durumları
belirler.
 b) Acil durumların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı
tedbirleri alır.
 c) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli
ölçüm ve
 değerlendirmeleri yapar.
 ç) Acil durum planlarını hazırlar ve tatbikatların yapılmasını sağlar.
 d) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı
özel tehlikeler,
 yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate
 alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri
konularda
 uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda çalışanı
görevlendirir
 ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.
 e) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele
 konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli
düzenlemeleri
 yapar.
 f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin
 olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek
şekilde devre
 dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.
 g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin çalışanları ile müşteri
 ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar konusunda
bilgilendirir.
 (2) Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların
 sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
 yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer
kişileri dikkate
 alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk
yardım ve benzeri konularda
 uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli
sayıda çalışanı görevlendirir
 ve her zaman hazır bulunmalarını sağlar.
 e) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve
yangınla mücadele
 konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak
gerekli düzenlemeleri
 yapar.
 f) Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike
yaratabilecek sistemlerin
 olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri
etkilemeyecek şekilde devre
 dışı bırakılması ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.
 g) Varsa alt işveren ve geçici iş ilişkisi kurulan işverenin
çalışanları ile müşteri
 ve ziyaretçi gibi işyerinde bulunan diğer kişileri acil durumlar
konusunda bilgilendirir.
 (2) Acil durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalışanların
 sorumlulukları işverenlerin konuya ilişkin yükümlülüğünü
ortadan kaldırmaz.
 Çalışanların yükümlülük ve sorumlulukları
 a) Acil durum planında belirtilen hususlar dahilinde alınan
önleyici ve
 sınırlandırıcı tedbirlere uymak.
 b) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda
kendileri ve diğer
 kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye düşürecek acil durum
ile karşılaştıklarında;
 hemen en yakın amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen
sorumluya veya çalışan
 temsilcisine haber vermek.
 c) Acil durumun giderilmesi için, işveren ile işyeri dışındaki
ilgili kuruluşlardan
 olay yerine intikal eden ekiplerin talimatlarına uymak.
 ç) Acil durumlar sırasında kendisinin ve çalışma
arkadaşlarının
 hayatını tehlikeye düşürmeyecek şekilde davranmak.
 (2) İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği
için ciddi ve yakın
 bir tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber
veremedikleri durumlarda;
 istenmeyen sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut
teknik
 donanımları çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân
sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz
davranışları olmadıkça
 yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.
 Acil Durum Planının Hazırlanması
 Acil durum planı
 MADDE 7 – (1) Acil durum planı, tüm işyerleri için tasarım veya
 kuruluş aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi, bunların
olumsuz
 etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması, görevlendirilecek
kişilerin
 belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması,
 dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları
izlenerek
 hazırlanır.
 Acil durumların belirlenmesi
 MADDE 8 – (1) İşyerinde meydana gelebilecek acil durumlar aşağıdaki
 hususlar dikkate alınarak belirlenir:
 a) Risk değerlendirmesi sonuçları.
 b) Yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama
 ihtimali.
 c) İlk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar.
 ç) Doğal afetlerin meydana gelme ihtimali.
 d) Sabotaj ihtimali.
 MADDE 10 – (1) İşverence acil durumların meydana gelmesi
halinde
 uyarı verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleşme, ilk yardım ve
yangınla mücadele
 gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri
belirlenir ve yazılı hale
 getirilir.
 (2) Tahliye sonrası, işyeri dâhilinde kalmış olabilecek çalışanların
belirlenmesi
 için sayım da dâhil olmak -üzere gerekli kontroller yapılır.
(3) İşveren, işyerinde acil durumların meydana gelmesi halinde
çalışanların bu
 durumun olumsuz etkilerinden korunması için bulundukları yerden
güvenli bir yere
 gidebilmeleri amacıyla izlenebilecek uygun tahliye düzenlemelerini
acil durum
 planında belirtir ve çalışanlara önceden gerekli talimatları verir.
 (4) İşyerlerinde yaşlı, engelli, gebe veya kreş var ise
çocuklara tahliye
 esnasında refakat edilmesi için tedbirler alınır.
 (5) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri
oluşturulurken 27/11/2007 tarihli
 ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe
konulan Binaların
 Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik hükümleri
dikkate alınır.
 (6) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri
oluşturulurken çalışanlar dışında
 müşteri, ziyaretçi gibi işyerinde bulunması muhtemel diğer
kişiler de göz önünde
 bulundurulur
 Dokümantasyon
 MADDE 12 – (1) Acil durum planı asgarî aşağıdaki
 hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir:
 a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı.
 b) Hazırlayanların adı, soyadı ve unvanı. c)
Hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi.
 ç) Belirlenen acil durumlar.
 d) Alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler.
 e) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri.
 f) Aşağıdaki unsurları içeren işyerini veya
işyerinin bölümlerini gösteren kroki:
 1) Yangın söndürme amaçlı kullanılacaklar da dâhil olmak üzere acil
durum
 ekipmanlarının bulunduğu yerler.
 2) İlkyardım malzemelerinin bulunduğu yerler.
 3) Kaçış yolları, toplanma yerleri ve bulunması halinde uyarı sistemlerinin
de yer
 aldığı tahliye planı.
 4) Görevlendirilen çalışanların ve varsa yedeklerinin adı, soyadı, unvanı,
 sorumluluk alanı ve iletişim bilgileri.
 5) İlk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele
konularında
 işyeri dışındaki kuruluşların irtibat numaraları.
 (2) Acil durum planının sayfaları numaralandırılarak; hazırlayan kişiler
 tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır ve söz konusu
plan, acil
 durumla mücadele edecek ekiplerin kolayca ulaşabileceği şekilde
işyerinde saklanır.
 (3) Acil durum planı kapsamında hazırlanan kroki bina içinde kolayca
 görülebilecek yerlerde asılı olarak bulundurulur.
ACİL DURUM PLANLARI
ÖRNEK SORULAR
 Örnek Sorular
 Soru-1
 Acil durum planında hangisinin oluşturulması zorunlu değildir?
 a-Söndürme Ekibi b-Koruma Ekibi c-İlkyardım Ekibi
d-Haberleşme ekibi

  
 Soru-2
 İşyerlerindeki acil durum çalışmalarının bir sistem içinde
yapılabilmesi için aşağıda faktörlerin sıralaması nasıl olmalıdır?
 I-Önlemlerin belirlenmesi,
 II-Acil durumların belirlenmesi,
 III-Ekiplerin oluşturulması,
 IV-Uygulama,
 V-Eğitim,
 VI- Gözden geçirme, güncelleme, iyileştirme
  
 a-I-II-III-V-IV-VI b-II-I-III-V-IV-VI c-I-III-II-IV-V-VI d-II-I-
III-IV-V-VI
 Örnek Sorular
3-Dahili acil durum planları olağan koşullarda kaç yılda bir yenilenir?(4857 sayılı
yasaya göre)
a) 2
b) 4
c) 5
d) 3

 
 
4. Binaların ve söndürme işlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım uygulayan ekibe
ne denir ?
A) Söndürme ekibi
B) Kurtarma ekibi
C) Acil durum ekibi
D) İlk yardım ekibi
 Örnek Sorular
 5. Afet olarak değerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal,
kasıt ve çeşitli sebeplerle meydana getirilen olayların yol açtığı hâllere ne
ad verilir ?
  
 A) Afet durumu
 B) Acil durum
 C) İlk yardım durumu
 D) Olağanüstü durum
  
 6. Aşağıdaki durumlardan hangisinde acil durum planı hazırlanması
gereklidir?
  
 A) İş kazası meydana gelmesini önlemek için
 B) Meslek hastalığını önlemek amacıyla
 C) Yangın, patlama, sel, deprem ve çevreye zarar veren felaketlerin
meydana gelme olasılığına göre
 D) İşyeri koşullarını iyileştirmek için
  
 Örnek sorular
 7. Aşağıdaki faaliyetlerden hangisi acil durum faaliyetlerinden değildir.
 A) Acil durum veya ani tehlikeler karşısında tüm çalışanların korunması
için gerekli bilgi, dahili haberleşme ve koordinasyon sağlanmalı
 B) İlk yardım, tıbbi yardım, yangınla mücadele ve tahliyenin nasıl
yapılacağı belirlenmeli
 C) İşyerindeki tüm faaliyetlerin hemen durdurulması prosedürde yer
almalı
 D) Kuruluş acil durumla ilgili hazırlanan prosedürde belirtilen hususları
belirli aralıklarla test etmeli ve eğitim maksadıyla tatbikatlar yapılmalı
  
 8. Aşağıdakilerden hangisi acil eylem gerektiren haller arasında sayılmaz ?
 A) Yangın, patlama,
 B) Grev ve lokavt uygulanması
 C) Deprem, sel, insan sağlığını tehdit eden olaylar, çevre sağlığını tehdit
eden olaylar,
 D)Domino etkisi,

 Örnek Sorular
 9. Aşağıdakilerden hangisi bir acil durum planında yer
almaz ?
 A) Acil durum kaçış imkanlarının planlanması
 B) Toplanma alanlarının belirlenmesi
 C) İş kazası ve meslek hastalığından kaçınma ilgili
usüller
 D) İşletmenin makul bir sürede yeniden eski haline
dönme oluşumunu sağlayacak yöntem ve
uygulamaları
 10- Harici acil durum planları normal koşullarda kaç
yılda bir yenilenir?(4857 sayılı kanuna göre)
 A)3 B) 4 C) 9 D)2
 ÇIKMIŞ SORULAR
 18 Ağustos 2013
 11.Binaların yangından korunması hakkında yönetmeliğine göre
’’yapı yüksekliği 30.50 metreden fazla olan konut binaları ile
içinde 50 den fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda ,bina
,tesiste, işletme de ve içinde 200 den fazla kişinin barındığı
sitelerde acil durum ekipler oluşturulur.’’ Aşağıdakilerden
hangisinde acil durum ekiplerinin oluşumu doğru şekilde
verilmiştir?
 A)söndürme ekibi, kurtarma ekibi, bilgilendirme ekibi, ilk yardım
ekibi
 B)Kurtarma ekibi, söndürme ekibi, ilk yardım ekibi, sivil savunma
ekibi
 C)Söndürme ekibi, kurtarma ekibi, koruma ekibi, ilk yardım ekibi
 D)Söndürme ekibi, kurtarma ekibi, tahliye ekibi ,ilk yardım ekibi
 Çıkmış sorular

 18 ağustos 2013
 12.Soru 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanununa göre ‘’İş veren
özellikle
 İlk yardım, acil tıbbi müdahale,……….. İş yeri dışındaki
kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar’’
cümlesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
 A) Acil durum yönetimi konularında
 B) kimyasal madde kazaları hususlarında
 C)Kurtarma ve yangınla mücadele konularında
 D Acil durum planları hazırlama konularında
 çıkmışsorular
 13.soru
 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanununa göre ’’ iş
veren; acil durumları olumsuz etkilerinden korunmak
üzere…………… acil durum planları hazırlar.’’
cümlesindeki boşluğa, aşağıdakilerden hangisi
gelmelidir?
 A) NACE kodlarına uygun olarak işletmenin tehlike
sınıfını belirleyerek
 B)Gerekli sayıda iş güvenliği uzmanı istihdam eder ve
 C) gereğinde iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla iş birliği
yapar ve
 D) gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar
 Çıkmış sorular
 14.soru ekim 2012
 Aşağıdakilerden hangisi iş yeri bina ve eklentilerinin acil
çıkış yolları ve kapıları için uygun değildir?
 A)Acil çıkış kapıları ve yolları doğrudan dışarıya veya
güvenli alana açılacak ve çıkışı engelleyecek hiçbir engel
olmayacaktır
 B)Her hangi bir tehlike durumunda tüm çalışanların iş yerini
derhal güvenli bir terk etmeleri mümkün olacaktır
 C)Acil çıkış kapılarının sayısı, boyutları ve yerleri yapılan işin
niteliğine, iş yerinin büyüklüğüne ve çalışanların sayısına
uygun olacaktır.
 D)Acil çıkış kapısı olarak raylı veya dönerli kapılar olacaktır .
 CEVAPLAR
• 1-d;2-b; 3-d; 4-c;5-b;6-c;7-c;8-b;9-c ;10-a
• 11-c;12-c; 13-d;14-d