BOLESTI SRČANIH

ZALISTAKA
Mr sci med dr Goran Predojević
Internista - gastroenterohepatolog
BOLESTI SRČANIH ZALISTAKA
 Bilo koja srčana valvula može postati
stenotična ili insuficijentna te izazvati
hemodinamske promjene dugo prije pojave
objektivnih simptoma.
 Najčešće se insuficijencija ili stenoza događa

na jednoj izolovanoj valvuli, ali istodobno

može postojati i više valvularnih poremećaja
AORTNA INSUFICIJENCIJA
AORTNA INSUFICIJENCIJA
 Aortna insuficijencija (aortna regurgitacija) je
neadekvatno zatvaranje aortne valvule koja
uzrokuje povrat krvi iz aorte u lijevu komoru
u dijastoli.
 Uzroci su idiopatska degeneracija valvule,

reumatska groznica, endokarditis,

miksomatozna degeneracija, kongenitalna
bikuspidna aortna valvula, sifilitički aortitis te
upalne bolesti veziva i reumatske bolesti.
AORTNA INSUFICIJENCIJA
 Klinički se očituje gušenjem u naporu,
ortopnejom, paroksizmalnim noćnim
gušenjem, palpitacijama, te bolovima u
grudima.

 Fizikalnim pregledom se ustanovi široki val

pulsa te holodijastolni srčani šum.
AORTNA INSUFICIJENCIJA
 Dijagnoza se postavlja fizikalnim pregledom
te ehokardiografijom.

 Liječi se zamjenom aortne valvule te, u

pojedinim slučajevima, vazodilatatorima
AORTNA STENOZA
AORTNA STENOZA
 Aortna stenoza (AS) je suženje aortnog
zaliska koje opstruiše protok krvi iz lijeve
komore u uzlaznu aortu tokom sistole.
 Uzroci su kongenitalna bikuspidna valvula,

idiopatska degenerativna skleroza s

kalcifikacijama, te reumatska groznica.
 Najčešći uzrok AS u bolesnika <70 god. je

kongenitalna bikuspidna aortna valvula

AORTNA STENOZA
 Progresivna neliječena AS u konačnici dovodi
do klasičnog trijasa:
1. sinkopa,
2. angina i
3. gušenje u naporu.

 takođe su moguće aritmije i zatajivanje

srca.
AORTNA STENOZA
 Karakteristični nalazi su mala amplituda i kasni
porast amplitude karotidnog pulsa te ejekcioni
krešendo–dekrešendo šum.
 Dijagnoza se postavlja fizikalnim pregledom te

ehokardiografijom
 EKG i RTG grudnog koša su obvezne. EKG u pravilu

pokazuje promjene po tipu hipertrofije LV sa ili bez

ishemičnog ST–T uzorka. RTG može otkriti
kalcifikacije aortnih kuspisa te radiološke znakove
srčanog zatajivanja. LV je obično normalne veličine
osim u slučaju terminalne sistoličke disfunkcije.
AORTNA STENOZA
 Asimptomatsku AS često ne treba liječiti.

 U slučaju progresivne teške ili simptomatske

AS u djece, vrši se balonska valvulotomija dok
u odraslih dolazi u obzir zamjena aortnog
zaliska.
MITRALNA INSUFICIJENCIJA
MITRALNA INSUFICIJENCIJA
 Mitralna insuficijencija (MI; mitralna
regurgitacija) je neadekvatno zatvaranje
mitralnog zaliska što omogućava povratni tok
krvi iz lijeve komore u lijevi atrij u sistoli.
 Uobičajeni uzroci su prolaps mitralne valvule,

disfunkcija papilarnih mišića usljed ishemije,

reumatska groznicu, te dilatacija mitralnog
prstena kao posljedica sistolne disfunkcije te
dilatacije lijevog ventrikula (LV).
MITRALNA INSUFICIJENCIJA
 Akutna MI uzrokuje iste simptome i znakove
kao i akutno srčano zatajivanje.
 Većina bolesnika sa hroničnom MI u početku

nema simptoma te razvijaju simptome kao

posljedicu uvećanja LA, porasta pritiska u
plućnoj arteriji te remodeliranja LV.
 Simptomi su gušenje, slabost (uslijed srčanog

zatajivanja), te palpitacije.
 Osnovo obilježje MI je holosistolni

(pansistolni) šum, najjače čujan na apeksu

MITRALNA INSUFICIJENCIJA
 Dijagnoza se postavlja klinički, a potvrđuje
ehokardiografijom
 EKG i RTG srca i pluća su obavezne pretrage
 Kateterizacija srca mora se učiniti prije

hirurškog zahvata, najviše radi isključivanja

ili potvrde koronarne bolesti
MITRALNA INSUFICIJENCIJA
 Prognoza varira ovisno o težini kliničke slike i
uzroku MI.
 Akutna MI zahtijeva hitan popravak ili zamjenu

zaliska; bolesnici s rupturom papilarnih mišića

ishemične geneze zahtijevaju i koronarnu
revaskularizaciju.
 Definitivno liječenje hronične MI je takođe

popravak ili zamjena mitralnog zaliska, no

bolesnike bez simptoma ili one s blagim
simptomima hronične MI bez plućne hipertenzije ili
fibrilacije atrija treba samo povremeno kontrolisati
MITRALNA STENOZA
MITRALNA STENOZA
 Mitralna stenoza (MS) je sužavanje mitralnog
ušća koje ometa protok krvi iz lijevog atrija u
lijevi ventrikul.

 Najčešći uzrok je reumatska groznica.

 Nešto rjeđi uzroci su kongenitalna MS,

bakterijski endokarditis, SLE, miksom atrija,
RA, maligni karcinoidni sindrom sa atrijskim
lijevo–desnim šantom.
MITRALNA STENOZA
 U MS, listovi mitralnog zaliska postaju zadebljani te nepomični,
a mitralno ušće suženo radi sraštenja komisura.
 Ako se zalistak ne zatvara potpuno kao u MS reumatske
geneze, tada istodobno postoji i insuficijencija.
 Normalna površina mitralnog ušća je 4–6 cm2. Površina oko 1–2
cm2 odražava umjerenu do tešku MS te često uzrokuje
simptome u naporu.
 Površina ušća <1 cm2 predstavlja kritičnu stenozu te može
uzrokovati simptome i u mirovanju.
 Veličina lijevog atrija (LA) te pritisak u lijevom atriju
progresivno rastu radi kompenzacije MS; plućni venski te
kapilarni pritisak takođe rastu i mogu uzrokovati sekundarnu
plućnu hipertenziju, dovodeći do zatajivanja desne komore te
plućne i trikuspidalne insuficijencije.
MITRALNA STENOZA
 Uobičajene komplikacije su plućna
hipertenzija, fibrilacija atrija, te
tromboembolički incidenti.
 Simptomi potiču od zatajivanja srca;
 Znakovi su pljesak otvaranja zalistaka te

dijastolni šum.
 Dijagnoza se postavlja fizikalnim pregledom

te ehokardiografijom.
MITRALNA STENOZA
 Prognoza je dobra.

 Farmakoterapija uključuje diuretike, β–

blokatore, blokatore Ca–kanala koji
ograničavaju frekvenciju te antikoagulanse.

 Hirurški tretman za teži oblik bolesti sastoji

se u balonskoj valvuloplastici, komisurotomiji
ili zamjeni zaliska.