PANIMULANG

GAWAIN:
PANUTO: Kilalanin o ibigay ang pangalan ng
mga sumusunod na larawan.

JOSE P. RIZAL FRANCISCO BALTAZAR

JUAN LUNA PILITA CORRALES
LEA SALONGA GLORIA DIAZ
MEGAN YOUNG MANNY PACQUIAO
 YUNIT 2: ARAIN
14
PAGSULONG AT
PAG-UNLAD NG
KULTURA
 LAYUNIN:

1 2
Matutukoy ang Makagagawa ng
mga taong mga mungkahi sa
tumulong sa pagsusulong at
pagsulong ng pagpapaunlad ng
kulturang Pilipino kulturang Pilipino
BALIK ARAL:
Paano ka makatutulong
para mapangalagaan ang
ibat-ibang pamanang pook
sa ating bansa?
 Maraming Pilipino sa
Tara
iba’t ibang panahon ang kilalanin
tumulong sa pangangalaga natin sila.
at pagpapaunlad ng ating
kultura. Natatangi ang
kanilang kontribusyon sa
kani-kanilang larangan.
Kaya naman, mahalagang
gawin silang modelo o
uliran sa pagpapalaganap
ng kulturang Pilipino.
 1. PANITIKAN

Isinulat ni Dr. Jose Isa ring tanyag na

Rizal ang Noli Me manunulat si Graciano
Lopez Jaena na naging
Tangere at El patnugot ng La
Filibusterismo, mga Solidaridad, ang opisyal
nobelang tumutuligsa na pahayagan ng mga
sa pagmamalabis ng repormista at
 1. PANITIKAN

Marcelo H. Del Pilar Francisco Baltazar

Kilala bilang ang "Dakilang Kilala rin sa larangan ng

Propagandista", ay balagtasan si Francisco
isang ilustrado noong “Balagtas” Baltazar.
panahon ng Espanyol. Ang Sumulat siya ng maraming
kanyang pangalan sa tula at tinanghal siyang
dyaryoay Plaridel. Pinalitan “Prinsipe ng Makatang
niya si Graciano Lopez- Tagalog.” Ang kaniyang
Florante at Laura ay
 1. PANITIKAN

Lope K. Santos
Si Amado V. Hernandez
Tinaguriang naman ang tinaguriang
“Ama ng “Ama ng Dulang
Manggagawang
Balarilang Pilipino.”Ang kaniyang
Pilipino” si mga akda ay
patungkolsa kalagayan
 Tinagurian namang
“Ama ng Sarsuwelang
Tagalog” si Severino
Reyes dahil sa taglay
niyang kahusayan sa
pagsulat ng mga dula at
kuwentong pambata.
Ginamit niya ang
sagisag na Lola Basyang
sa kaniyang mga
Severino Reyes
panulat.
1. PANITIKAN
 2. PAGPIPINTA

Juan Luna Damian Domingo

Isa sa mga natatanging Pilipino sa Tinaguriang pinakamahusay
larangan ng pagpinta si Juan Luna. na pintor sa loob ng tatlong
Nagwagi sa ibang bansa ang siglo si Damian Domingo.
kaniyang obra maestra na Kauna-unahan siyang
Spoliarium. Inilarawan dito ang
Pilipinong pintor na nagpaka
madugong labanan ng mga
gladiators sa Roma. Pinatunayan ni dalubhasa sa sekular na
J. Luna sa buong mundo ang husay pagpipinta. Sa paggawa ng
ng mga Pilipino sa larangan ng kaniyang kanbas, isinabuhay
 2. PAGPIPINTA

Fernando Amorsolo

Nakilala naman si Carlos Si Fernando Amorsolo ang

“Botong” Francisco sa pinaka dakilang pintor sa lahat
kaniyang estilo sa pagpinta o ng panahon. Ginawaran siya ng
pagguhit ng mga larawan sa parangal ng National
pader. Matatagpuan ang Commission on Culture and
kaniyang mural paintings sa Arts bilang National Artist of
Manila City Hall, Philippine the Philippines. Naging tanyag
General Hospital, at sa Far ang kaniyang pinta ng mga
 3. PAGLILOK/ESKULTURA
Guillermo Tolentino
Nakilala si Guillermo Tolentino
noong panahon ng mga
Amerikano. Ginawa niya ang
monumento ni Andres Bonifacio sa
Caloocan at ang Oblation sa
Unibersidad ng Pilipinas. Siya rin
ang gumawa ng bantayog nina
Padre Jose Burgos, Jacinto
Zamora, at Mariano Gomez; at
Eduardo Castrillo
Si Eduardo Castrillo naman
ay isang makabagong eskultor
na lumililok sa metal. Ginawa
niya ang malaking estatwa ni
Kristo kasama ang kaniyang
mga apostol sa Huling
Hapunan sa Loyola Memorial
Park sa Lungsod ng
 Napoleon Abueva
naman ang lumilok
ng malahiganteng
anyo ng Christ’s
Transfiguration sa
Eternal Gardens na
isang libingan.

3. PAGLILILOK
 4. ARKITEKTURA

Leandro Locsin Juan Nakpil

Itinuring na Pambansang Alagad Si Juan Nakpil ang
ng Sining o National Artist sa nagpanumbalik sa dating
larangan ng arkitektura si
Leandro Locsin. Ang mga
anyo ng bahay ni Jose Rizal.
kahanga-hangang nagawa niya na
lubos na nagpamalasng kaniyang
galing at talino ay ang Cultural
Center of the Philippines,
Philippine Plaza, Catholic Chapel
 5. MUSIKA

Nicanor Abelardo Pilita Corrales

Nakilala bilang ”Ama ng Kilala rin at

Sonata” si Nicanor
tinaguriang Asia’s
Abelardo. Isa siyang
manunulat ng mga awitin sa Queen of Songs si
pelikula at entablado. Pilita Corrales.
“Cinderella Overture,”
“Nasaan ka, Irog,” at
 Kilala rin sa buong
daigdig si Cecile Licad
sa kanyang galling sa
pagtugtog ng piyano.
Nakamit niya ang
Leventritt Award,
isang pandaigdig na
pagkilala sa larangang
ito.

5. MUSIKA
 6. SAYAW
Nanguna sa larangan ng
sayaw si Francisca Reyes
Aquino. Matiyaga siyang
nagsaliksik at nag-aral
tungkol sa mga katutubong
sayaw ng mga pangkat
etniko gayundin ng kanilang
Pilita Corrales
Kinilala rin sa iba’t ibang
panig ng mundo ang
kahusayan at kagalingan ni
Lisa Macuja-Elizalde bilang
prima ballerina. Sinikap
niyang ibahagi sa mga
kapuwa Pilipino ang
 7. TANGHALAN AT PELIKULA

Si Atang Dela Rama Lamberto Avellana

ay kilala sa pag-arte naman ay sa pagdirehe
sa larangan ng ng mga palabas na
pang-entablado di
entablado,
lamang sa bansa kundi
7. TANGHALAN AT PELIKULA
Ipinagmamalaki naman
hanggang sa
kasalukuyan ang
kagalingan sa pagganap
bilang “Kim” ng Miss
Saigon si Lea Salonga.
Tinanggap din niya ang
mga pagkilala mula sa
Laurence Olivier
Awards sa United
Kingdom at Tony
 8. PAGANDAHAN

Gloria Diaz na Ms International 2005

itinanghal bilang Ms. Precious Lara
Universe noong 1969 Quigaman
 8. PAGANDAHAN

Megan Lynne Young Pia Alonzo Wurtzbach

Ms.World 2013 Miss Universe 2015
 9. PALAKASAN

Sa larangan ng palakasan, nariyan sina Lydia de

Vega-
Mercado at Elma Muros Posadas sa pagtakbo;
 9. PALAKASAN

Eric Buhain at Akiko Thompson sa paglangoy;

 9. PALAKASAN

Efren “Bata” Reyes sa bilyar;

Nepomuceno sa bowling;
 9. PALAKASAN

Eugene Torre sa chess;

Emmanuel "Manny" Pacquiao
tinaguriang "Fighter of the Decade"
10. AGHAM AT TEKNOLOHIYA

Si Dr. Eliodoro Dr. Pedro Lantin

Mercado ay ay isang
nakilala sa espesyalista sa
larangan ng tipus.
10. AGHAM AT TEKNOLOHIYA

Dr. Miguel Si Dr. Eduardo

Quisumbing ay nag-aral ng
Cañizares sa iba’t ibang uri ng halaman
larangan ng at bulaklak at kaniyang
natuklasan ang halamang
panggagamot sa gamot na mabuti para sa
 PANAPOS NA GAWAIN:
PANUT Ibigay ang hinihingi na sagot sa HANAY A.
Hanapin ito sa HANAY B.
O: A
HANAY HANAY B
1. Sumulat ng Noli Me Tangere at El a. Marcelo H. Del
Filibusterismo
2. Kilala bilang ang "Dakilang
Pilar
Propagandista“ b. Guillermo
3. Siya ang nagpinta ng “Sanduguan” o Tolentino
Blood Compact. c. Dr. Jose P. Rizal
4. Tinaguriang “Ama ng
d. Juan Luna
Balarilang Pilipino”
5. Ginawa niya ang monumento ni e. Lope K. Santos
 PANAPOS NA GAWAIN:

HANAY A HANAY B
6. Ang nagpanumbalik sa dating f. Nicanor Abelardo
anyo ng bahay ni Jose Rizal. g. Manny Pacquiao
7. Nakilala bilang ”Ama ng Sonata”. h. Juan Nakpil
8. Gumanap bilang “Kim” ng Miss
i. Dr. Pedro Lantin
Saigon.
9. Tinaguriang "Fighter of the j. Lea Salonga
Decade“.
10. Siya ay isang espesyalista sa
tipus.
 TANDAAN:
• May mga natatanging Pilipino na
nagpakita ngpagmamahal sa bayan
sa pamamagitan ng pagpapaunlad
ng kulturang Pilipino.
• Ang kultura ay nagpapakilala sa
kakanyahan at kakayahan ng mga
Pilipino.
 TANDANG ARALIN:

• Kapanayamin
ang lolo at lola.
Itanong ang
mga katangiang
taglay ng isang
Pilipino.
MARAMING
SALAMAT!