Bab 2

Peranan Kerajaan

Peranan Kerajaan, Barang Awam,

Perbezaan Sektor Awam dan Swasta

1
 Objektif Bab

Di akhir pembelajaran, pelajar akan dapat:

• Menjelaskan peranan kerajaan dalam negara
demokrasi
• Mengenal pasti barangan awam berdasarkan
ciri-cirinya
• Menerangkan perbezakan sektor awam
dengan swasta

2
Demokrasi dalam Pentadbiran Kewangan

• Ideologi pentadbiran negara yang paling

berpengaruh ialah demokrasi, kapitalis dan
sosialis.

• Benarkah ideologi sesebuah kerajaan

berhubung kait dengan pentadbiran
kewangan negara? Bagaimana dengan
negara anda?

3
Peranan Kerajaan dalam Negara Demokrasi

• Menurut Ahmad Nordi (1987), ahli ekonomi

membahagikan tugas kerajaan kepada lima (5)
bahagian:
i. Pelindung (protector)
ii. Pengawal/pengatur (regulator)
iii.Pengadil (umpire)
iv.Pembahagi (provider)
v. Pengusaha (entrepreneur)

4
 Barangan Awam

• Barangan awam adalah barangan dan

perkhidmatan yang disediakan oleh kerajaan
(Hyman, 2002)
• Penyediaan barangan dan perkhidmatan awam
disebut perbelanjaan sektor awam yang dibiaya
melalui hasil cukai daripada rakyat

5
 Barangan Awam

• Adakah kerajaan boleh mempengaruhi

ekonomi melalui barangan dan perkhidmatan
awam kepada rakyat?

• Adakah Kerajaan boleh memilih untuk untuk

meningkatkan atau mengurangkan
penyediaan/pengeluaran barangan awam?
Bagaimana?

6
 Keluk Kemungkinan Pengeluaran
BARANG
AWAM D

3000
B
2200 A
2000
Keluk
Kemungkinan
Pengeluaran
C
1000

0 300 600 700 1000 BARANG

SWASTA
7
 Barangan Awam

• Mengapa kerajaan perlu menjamin pengeluaran

atau penyediaan barangan awam?

• Barangan awam mempunyai ciri-ciri:

1. Tiada pengasingan (nonexclusion)
2. Tiada persaingan (nonrivalry)

8
 Barangan Awam

• Tiada pengasingan
– Hyman (2002) merujuk kepada peluang
setiap individu untuk menggunakan
sesuatu barangan tanpa sebarang sekatan
atau halangan walaupun tidak membayar
harga barangan tersebut

– Contoh: ?

9
 Barangan Awam

• Tiada persaingan
– Penggunaan barangan awam yang
dinikmati lebih daripada seorang individu
tanpa mengurangkan faedah yang
dinikmati oleh pengguna yang
mempunyai daya saing (Hyman 2002)
– Contoh: ?

10
 Maqasid Shariah dalam
membantu peranan kerajaan
 Satu konsep syariat Islam yang mengutamakan matlamat
kebaikan agama untuk diberi penekanan.
 Pelaksanaan maqasid shariah adalah bermatlamat untuk
mewujudkan kebaikan, menolak keburukan duniawi dan
ukhrawi.
 Terdapat tiga jenis keutamaan yang perlu diperhalusi oleh
pihak kerajaan iaitu:
i. Daruriyyat (necessity): menjaga agama dan kepercayaan, nyawa, akal,
keturunan, dan hartabenda.
ii. Hajiyyat (requirement): mengurangkan kesusahan kepada masyarakat
demi menjaga lima prinsip daruriyyat tadi.
iii. Tahsiniyyat (embellishment): keperluan kemudahan, kecantikan dan
keselesaan sesuai dengan perintah agama.
11
 Prinsip & Andaian
 Keperluan D>H>T
 Kekurangan dalam D akan menyebabkan
kemudaratan dalam H dan T dalam kerosakan yang
tidak mudah untuk dibaiki (immutable manner)
 Kekurangan dalam H dan T tidak semestinya akan
memberi kesan buruk kepada D.
 Tetapi, ketiadaan sepenuhnya keperluann H dan T
mungkin akan merosakkan D pada suatu kadaran
 Maka, perlu untuk menjaga H dan T pada suatu
kadar yang bersesuaian demi menjaga keperluan D.
(What makes public hospital desirable is to provide private
hospital)
12
 Realiti dan Masalah Kerajaan

• Barangan awam merupakan keperluan rakyat,

namun keperluan rakyat tidak serupa pada masa
yang sama. Kerajaan tidak dapat memenuhi
pilihan dan permintaan setiap individu.

• Kerajaan melihat pilihan kelompok masyarakat

sebagai prinsip untuk membentuk kebajikan
masyarakat keseluruhannya (konsep kecekapan
pareto)

13
 Realiti dan Masalah Kerajaan

• Vilfredo Pareto

– “sekurang-kurangnya seorang
individu bertambah baik dan tiada seorang
pun bertambah buruk keadaannya akibat
tindakan daripada polisi kerajaan, maka
kebajikan masyarakat secara keseluruhannya
adalah lebih baik akibat polisi itu”

14
 Realiti dan Masalah Kerajaan

• Analisis kos-faedah digunakan untuk

membantu kerajaan membuat keputusan
mengenai projek awam

• Kos: tanggungan individu berbentuk

kewangan dan bukan kewangan hasil
daripada sesuatu dasar atau projek awam

• Faedah: kepuasan individu dalam bentuk

kewangan dan bukan kewangan hasil 15

daripada sesuatu dasar atau projek awam.

 Penswastaan

• Penswastaan penting untuk meningkatkan

kecekapan kerajaan menawarkan barangan awam
dan menjaga kebajikan rakyatnya

• Kerajaan boleh menyediakan barangan awam

melalui kontrak yang diberi kepada swasta
• Penswastaan adalah dasar yang membenarkan
pihak swasta mengambil alih aktiviti yang
dijalankan oleh kerajaan untuk mengurangkan
beban kewangan serta meningkatkan kecekapan
pengeluaran

16
 Penswastaan

• Contoh: lebuh raya seperti PLUS, sistem

pengangkutan seperti Transit Aliran Ringan (LRT)
dan telekomunikasi seperti Telekom

• Pihak swasta tidak akan mengeluarkan barangan

awam sekiranya mereka tidak mengenakan
bayaran
• Penswastaan bagi barangan awam dibuat kerana
kos operasi tinggi, keperluan teknologi tinggi,
persaingan, masalah dalaman, kekurangan insentif
pengeluaran, strategi pengeluaran tidak sempurna
dsb. 17
Public-Private Partnership (PPP)
• Public-Private Partnership (PPP) adalah satu bentuk
jalinan kerja dan pembiayaan antara pihak kerajaan
dan swasta untuk suatu tempoh yang bersifat jangka
panjang, biasanya untuk penyediaan infrastruktur
yang memerlukan pembiayaan dan kepakaran khusus
seperti membina bangunan hospital, sekolah dan
sistem pengangkutan.
• Pelaksanaan PPP di Malaysia dan lain-lain negara
mengundang banyak masalah, paling utama adalah
kerana pulangan pelaburan bagi pihak kerajaan
adalah jauh lebih rendah daripada pihak swasta.

18
 Konsep ‘Co-Production’
 Due to complexity in public service delivery,
Osborne (2010) promulgate ‘co-production’
concept which requires the delivery of public
services be negotiated with multi-actors in where
public servants are directors and/or mediators.
 Public are co-producer endowed with
knowledge, resources, assets, and capabilities to
co-create public value (Moore, 1995).
 Requires strategic thinking/shaping ability
approach.

19
 Perbezaan Sektor Awam & Swasta

• Prof. Gordon Chase, Harvard University,

telah mengenal pasti 5 perbezaan utama
antara sektor awam dengan sektor swasta
iaitu:
i. Tujuan (Purposes)/Matlamat
ii. Pengaruh Luaran (External Forces)
iii. Struktur (Structure)
iv. Bidang Proses (Area of Process)
v. Masalah Manusia (People Problems)

20
 Perbezaan Sektor Awam & Swasta
AWAM SWASTA

MATLAMAT

Ditentukan oleh
TUJUAN TUJUAN
pelbagai pihak MATLAMAT
Berkhidmat luar Mencari
kepada & dalam pendapatan & Penuhi kehendak
rakyat, organisasi keuntungan pemegang2
saham &
menjaga Mudah &
kebajikan & pelanggan
cepat
kesejahteraan
orang awam berubah: ikut lebih stabil
& tetap
keadaan
politik,
ekonomi &
sosial

21
 Perbezaan Sektor Awam & Swasta

AWAM SWASTA

STRUKTUR
STRUKTUR
< fleksibiliti,
PENGARUH Fleksibiliti
terikat
LUARAN
dgn legal,
perlembaga PENGARUH LUARAN
> terdedah kpd
an & Tidak perlu ambil
pengaruh tinggi,
peraturan kira pihak2 luar
luaran @ prinsip &
sukar melainkan lembaga
perhatian kriteria
diubah dlm pengarah &
media & pengeluaran
jangka pemegang2 saham serta
publisiti yg lebih jelas
pendek boleh mengawal laporan
media & publisiti

22
Perbezaan Sektor Awam & Swasta

AWAM SWASTA

BIDANG
PROSES
• Proses > Produk BIDANG PROSES
• Pembiayaan
• Produk > Proses
sepenuh/ sebahagian • Pembiayaan daripada
drpd pendapatan daripada
pihak kerajaan barangan yg dibeli
•Pengukuran prestasi oleh pengguna
• Pengukuran prestasi
melalui akauntabiliti melalui perkiraan
untung dan rugi
awam,
keadilan, kecekapan,
keberkesanan projek
23
Perbezaan Sektor Awam & Swasta

AWAM SWASTA

MASALAH
MASALAH
MANUSIA
MANUSIA
• Pemilihan Ketua jabatan:
seniority, politik,
• Pemilihan Ketua:
pertimbangan kaum &
kebolehan &
kepentingan
pengalaman (merit)
perhubungan awam
• Kuasa untuk memilih/
• Pekerja bawahan tidak
memecat pekerja
dipilih/dibuang secara
bawahan
peribadi
• Kadar lantik-henti tinggi
•Kadar lantik-henti rendah

24
 Soalan Penilaian

1. Jelaskan peranan kerajaan dalam negara

demokrasi?
i. Pelindung (protector)
ii. Pengawal/pengatur (regulator)
iii.Pengadil (umpire)
iv.Pembahagi (provider)
v. Pengusaha (entrepreneur)

25
 Soalan Penilaian

2. Mana antara berikut merupakan barang

awam? Mengapa?
1

C A
Pengasingan

B D

0 Persaingan 1

26
 Soalan Penilaian

3. Terangkan perbezaan sektor awam dengan

sektor swasta berdasarkan ciri-ciri berikut?
i. Tujuan (Purposes)/Matlamat
ii. Pengaruh Luaran (External Forces)
iii. Struktur (Structure)
iv. Bidang Proses (Area of Process)
v. Masalah Manusia (People Problems)

27
 Group Discussion

• Take one role of the government and expand

its understanding
• To what extent should these role be played
by the government. Present your logic
thinking.

28