Chương 1:

CHẤT
NGUYÊN TỬ
PHÂN TỬ
Chương 1 : CHẤT – NGUYÊN TỬ - PHÂN TỬ
Môc tiªu cña ch­ư¬ng cÇn n¾m ®­ưîc nh÷ng vÊn ®Ò sau ;

* ChÊt cã ë ®©u ?
* N­ưíc tù nhiªn lµ chÊt hay hçn hîp ?
* Nguyªn tö lµ g× gåm nh÷ng thµnh phÇn cÊu t¹o
nµo ?
* Nguyªn tè hãa häc vµ nguyªn tö khèi lµ g× ?
* §¬n chÊt vµ hîp chÊt kh¸c nhau như­thÕ nµo , chóng
hîp thµnh tõ nh÷ng lo¹i h¹t nµo.
* C«ng thøc hãa häc dïng ®Ó biÓu diÔn chÊt cho
biÕt nh÷ng g× vÒ chÊt ?
* Hãa trÞ lµ g× ? Dùa vµo ®©u ®Ó viÕt ®óng còng như­
lËp ®ưîc c«ng thøc hãa häc cña hîp chÊt.
 BÀI 2 : CHẤT
I.- Chất có ở đâu?
1.- Vật thể
Những vật có ở chung
quanh chúng ta gọi
chung là vật thể.

-Vật thể nhân tạo: Nhà,

Có 2 loại vật thể:
bàn, ghế, xe, tập, tivi,…
vật thể tự nhiên và
vật thể nhân tạo.
-Vật thể tự nhiên: điện,
gió, không khí, khí oxi,
nước, ao, hồ, sông, núi…
 BÀI 2 : CHẤT
I.- Chất có ở đâu?
2.- Chất là gì ? Vậy
Chất là gì ?

Các vật thể sau

đây được cấu tạo Chất là những nguyên
bằng chất nào? liệu ban đầu tạo ra vật
Cây đinh, cái bàn, thể. Chất cũng có 2 loại :
không khí, cơ thể chất tự nhiên : sắt, chì,
người, chiếc nhẫn thiếc, nhôm… và chất
nhân tạo : gang, thép, …
 BÀI 2 : CHẤT
I.- Chất có ở đâu?
3.- Chất có ở đâu ?

Chất có ở chung quanh chúng ta nơi

nào có vật thể thì nơi đó có chất.
Một vật thể có thể được tạo từ một
chất hoặc nhiều chất.
Một chất có thể tạo ra nhiều vật thể
khác nhau.
 BÀI 2 : CHẤT
II.- Tính chất của chất
Các em hãy cho biết đặc điểm của các chất sau:
Màu Mùi Vị Thể Dạng Tan Cháy
Muối Trắng Không Mặn Rắn Hạt Tan Không

Đường Trắng Không Ngọt Rắn Hạt Tan Có

Tinh bột Trắng Không Ngọt Rắn Hạt Không Có

Những đặc điểm trên của các chất ta gọi là gì? Những
đặc điểm đó có thay đổi không? Vậy tính chất của
chất là gì?
 BÀI 2 : CHẤT
II.- Tính chất của chất
1.- Tính chất của chất
Mỗi chất đều có những tính chất nhất định không
bao giờ thay đổi. Nếu tính chất của chất thay đổi thì
chất đó cũng thay đổi.

Quan Cân
sát đo

Muốn biết được

tính chất của Làm thí
chất ta phải làm nghiệm
sao?
Quan sát các vật sau ta biết được những tính chất nào ?

Màu Mùi Vị Thể Dạng

 BÀI 2 : CHẤT
II.- Tính chất của chất
2.ViÖc hiÓu biÕt tÝnh chÊt cña chÊt cã lîi g× ?
-Gióp ph©n biÖt chÊt nµy víi chÊt kh¸c , tøc lµ nhËn biÕt
chÊt
VÝ dô; n­ưíc vµ r­ưîu etylic ®Òu lµ chÊt láng r­ưîu ch¸y ®ư­îc
cßn nư­íc kh«ng ch¸y ®­ưîc.
-BiÕt c¸ch sö dông chÊt: -BiÕt c¸ch øng dông chÊt thÝch
ChÊt c¸ch ®iÖn lµm vËt liÖu hîp trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng.
c¸ch ®iÖn, chÊt dÉn ®iÖn Như­cao su lµ chÊt ®µn håi sö
lµm vËt liÖu dÉn ®iÖn , axit dông lµm s¨m lèp xe, silic lµ
sunfuric lµm báng ch¸y da , chÊt b¸n dÉn øng dông trong
thÞt , v¶i khi sö dông cÇn c«ng nghiÖp vµ c¸c c«ng nghÖ
ph¶i cÈn träng. ®iÖn tö…
 BÀI 2 : CHẤT
Cñng cè vµ h­Ưíng dÉn lµm bµi tËp(sgk)

Bµi 1: a) Nªu thÝ dô vÒ hai vËt thÓ tù nhiªn vµ hai vËt

thÓ nh©n t¹o.
b) V× sao nãi ®­îc ë ®©u cã vËt thÓ lµ ë ®ã cã
chÊt.

Bµi 2: H·y kÓ tªn 3 vËt thÓ ®­ưîc lµm b»ng.

a) Nh«m. b) Thñy tinh. c) ChÊt dÎo.
 BÀI 2 : CHẤT
Bµi 3: H·y chØ ra ®©u lµ vËt thÓ ®©u lµ chÊt trong nh÷ng tõ
(in nghiªng) sau;
a) C¬ thÓ ng­ưêi cã 63-68 % khèi l­ưîng lµ n­ưíc.
b) Than ch× lµ chÊt dïng lµm lâi bót ch×.
c) D©y ®iÖn lµm b»ng ®ång ®ư­îc bäc mét líp chÊt dÎo.
d) ¸o may b»ng sîi b«ng ( 95-98%lµ xenlulozo) mÆc tho¸ng m¸t
h¬n may b»ng Ninol ( mét thø t¬ tæng hîp).
e) Xe ®¹p ®ư­îc chÕ t¹o tõ; s¾t , nh«m , cao su…
VËt thÓ: C¬ thÓ , bót ch×, d©y ®iÖn, ¸o , xe ®¹p…
ChÊt: Than ch×, n­ưíc, ®ång, chÊt dÎo, xenlulozo, ninol,
s¾t , nh«m , cao su….
 BÀI 2 : CHẤT
III.- Chất tinh khiết – hỗn hợp
Nư­íc kho¸ng vµ n­ưíc cÊt kh¸c nhau ë ®iÓm nµo?

Nước kho¸ng Nước cất

Nư­íc kho¸ng gåm nhiÒu chÊt t¹o ChØ do mét chÊt t¹o lªn lµ n­ưíc
nªn ( nư­íc, c¸c cation kho¸ng vµ
anion kho¸ng…)

Hỗn hợp Chất tinh khiết

Vậy hỗn hợp – chất tinh khiết là gì?

 BÀI 2 : CHẤT
III.- Chất tinh khiết – hỗn hợp
1.- Chất tinh khiết – hỗn hợp
1. Hçn hîp
Hçn hîp lµ do hai hay
nhiÒu chÊt trén lÉn
VÝ dô; N­ư­íc kho¸ng , nưíc
ao, nư­íc mư­a , nưíc biÓn,
n­ưíc ®ưêng…
2. ChÊt tinh
khiÕt
ChÊt tinh khiÕt lµ chÊt
cã thµnh phÇn vµ tÝnh
chÊt x¸c ®Þnh ( ë hçn
hîp kh«ng cã tÝnh chÊt
nµy)
VÝ dô : ChÊt vµng,
®ång , hidro, oxi …
 BÀI 2 : CHẤT
III.- Chất tinh khiết – hỗn hợp
3.- Tách chất ra khỏi hỗn hợp
Nước biển là một hỗn hợp Dầu ăn lẫn với nước
gồm nước và muối, làm thế làm thế nào tách riêng
nào để tách muối ra khỏi dầu ăn ra.
nước biển
 BÀI 2 : CHẤT
III.- Chất tinh khiết – hỗn hợp
3.- Tách chất ra khỏi hỗn hợp

Dựa vào tính chất của các chất có trong hỗn hợp
không thay đổi, người ta đã dùng các phương pháp :
bay hơi, chiết, lọc, chưng cất, từ tính,… để tách riêng
các chất ra khỏi hỗn hợp.
 BÀI 2 : CHẤT

Cñng cè vµ h­Ưíng dÉn lµm bµi tËp(sgk)

Bµi 6: Cho biÕt khÝ cacbondioxit( cacbonnic) lµm ®ôc

nưíc v«i trong . Lµm thÕ nµo cã thÓ nhËn biÕt ®ư­îc
khÝ nµy trong h¬i thë chóng ta.

-Dïng dông cô thu khÝ tõ h¬i thë .

-Thö b»ng dung dÞch nư­íc v«i trong nÕu vÈn ®ôc
th× h¬i thë cña chóng ta cã khÝ cacbonnic.
 BÀI 2 : CHẤT

Cñng cè vµ h­Ưíng dÉn lµm bµi tËp(sgk)

Bµi 8: KhÝ nito vµ khÝ oxi lµ hai thµnh phÇn chÝnh

cña kh«ng khÝ. Trong kü thuËt ng­ưêi ta cã thÓ h¹ thÊp
nhiÖt ®é ®Ó hãa láng hai khÝ. BiÕt nito hãa láng ë -196
®é C , Oxi hãa láng ë -183 ®é C. Lµm thÕ nµo cã thÓ
t¸ch riªng khÝ oxi vµ nito tõ kh«ng khÝ.

-§em hãa láng hai khÝ h¹ nhiÖt ®é.

-Ch­ưng cÊt ë -183 ®é C ta thu ®ư­îc oxi , ë -196 ®é C ta
thu ®­ưîc Nito