ELEKTRİK VE ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ TEZLİ YÜKSEK LİSANS

BLOK KODLAMA (Block Coding)

MAYSA KHODAYVERDIAN
21320401004

Mayıs 2022
 İÇERİKLER
• Kodlama Teorisi
• Kodlama Tarihçesi
• Sönümlemeli Kanallar
• Sayısal sinyal kodlama kodlama teknikleri
• Kavramlar
• Blok kodlama tekniği (Block coding)
• 4B / 5B veri kodlama tekniği
• 8B/6T Blok kodlama Tekniği
• 8B/10B Blok kodlama Tekniği
• Kaynakça
Kodlama Teorisi
Kanal kodlamanın temel amacı iletim hatalarını azaltmak olduğundan bu doğrultuda yapılan kodlamalar hata kontrol
kodlaması olarak da adlandırılmaktadır.
Kodlama teorisi, kodların  özelliklerinin ve bunların belirli uygulamalar için uygunluğunun incelenmesini sağlayan bir teoridir.
Kodlar, veri sıkıştırma, kriptografi, hata algılama ve düzeltme, veri iletimi ve veri depolama için kullanılabilir. Kodlar, verimli
ve güvenilir veri aktarım yöntemlerinin tasarlanması amacıyla bilgi teorisi, elektrik mühendisliği, matematik, dilbilim
ve bilgisayar bilimi gibi çeşitli bilimsel disiplinler tarafından incelenir. Bu genellikle fazlalığın kaldırılmasını ve iletilen
verilerdeki hataların düzeltilmesini veya tespit edilmesini içerir.
Kodlama Tarihçesi
Claude Shannon 1948 yılında yazmış olduğu “A Mathematical Theory of Communication” makalesi ile elektronik
mühendisliğinin bir kolu olan bilgi teorisinin temellerini atmıştır . Richard W. Hamming’in öncülüğünü yapmış olduğu hata
düzeltme kodları da bilgi teorisinde de önemli rol oynamıştır. Daha sonra cebir ve kombinasyon ile birlikte kodlama
teorisinde birçok gelişmeler sağlanmıştır. Matematik ve kodlama teorisi arasındaki bu etkileşim birçok açılımlara ve
kolaylıklara vesile olmuştur
Sönümlemeli Kanallar
Toplamsal beyaz Gauss gürültüsü (AWGN), simgeler arası girişim (intersymbol interference, ISI), çok yol sönümlemesi,
yol kaybı (path loss) ve gölgeleme (shadowing) bir iletişim sistemindeki bozucu etkenlerdir. Özellikle çok yol
sönümlemesi, bir işaretin vericiden alıcıya, farklı zamanlarda, birçok yoldan ulaşması nedeni ile alıcıda elde edilen işaretin
genliğinde ve fazında ani değişimlerin olmasına neden olur . Gezgin iletişim sistemlerinde sönümlemenin etkisi minimuma
indirgenmeye çalışılır.
Sönümlemeli kanallarda kodlama:
• Blok kodlama
• Kafes kodlama
• Turbo kodlama
• LDPC kodlama
• Space – Time blok kodlama
Sayısal sinyal kodlama kodlama teknikleri
5 temel grupta toplanır
KAVRAMLAR:
Saat hızı (Clock Speed): Saat hızı (Clock Speed) GHz olarak bilinir ve işlemcinin saniyede gerçekleştirdiği döngü sayısını
gösterir.
Polar (non‐return‐to‐zero)
• İki seviyeli sinyal kullanılır. NRZ‐Level ve NRZ‐Invert olarak iki türdür.
• NRZ‐L kodlamada bit 0 pozitif gerilim ve bit 1 negatif gerilim ile tanımlar.
• NRZ‐I da gerilim seviyesindeki değişim bit 1 ve değişmeme bit 0 dır.
• Uzun 1 ve 0 serilerinin algılanması zordur (NRZ‐L da daha fazla).
• Senkronizasyon problemi her ikisinde vardır (NRZ‐L da daha fazla)
Polar (Biphase: Manchester ve Differential Manchester)
• Manchester da ’ , sinyal bit 1 ve bit 0 için belirli belirli işaretlere sahiptir.
• Differential Manchester’da bit 0 için bit başında değişim olur, bit 1 için değişim olmaz.
• Her ikisinde de bitin ortasında seviye değiştirilir. (senkronizasyon (senkronizasyon sağlanır)
• Manchester ve Differential Manchester kodlamalarda DC bileşen yoktur. Her bit hem pozitif hem de negatif gerilime sahiptir.
• Signal rate NRZ kodlamaya göre iki kat olur. (Bant genişliği iki kat olur)
Multilevel (2B1Q, 8B6T, 4D‐PAM5)
• Kodlamada temel amaç veri hızını artırmak ve bant genişliğini azaltmaktır.
• m veri parçası sayısını, n sinyal parçası sayısını göstersin.
• Binary veri için 1 ve 0 olduğundan m adet veriyi farklı sinyalle gösterebiliriz.
• Her sinyalde L seviye olursa adet farklı sinyal elde edilir.
• olursa her veri için bir sinyal kullanabiliriz.
• < olursa tüm veriler sinyallerin bir kısmıyla ifade edilebilir.
• > olursa tüm veriler elde edilen sinyallerle ifade edilemez.
• Bu şekildeki kodlama mBnL olarak adlandırılır.
• Burada, m binary verinin uzunluğunu, B binary veriyi, n sinyal uzunluğunu ve L sinyal seviye sayısını gösterir.
• L=2 ise B (binary), L=3 ise T (ternary), L=4 ise Q (quaternary quaternary) kullanılır.
• İlk ikisi (mB) veriyi, son ikisi (nL) sinyali gösterir
Blok kodlama tekniği (Block coding)
Senkronizasyonu daha iyi yapmak ve hata denetimi yapmak için ekstra bitlere ihtiyaç olur. Çeşitli blok kodlama teknikleri
arasında en yaygın olanları 4B/5B ve 8B/6T kodlamadır. Her iki yöntemde de bit sayısı farklı şekillerde işlenir.
• Block coding, m adet biti n adet bit haline çevirir (mB/nB). Burada (n > m).
• “/” işareti blok kodlamayı, multilevel kodlamadan ayırır (8B6T).
• m‐bit grup n‐bit grup yerine yerleştilir.
• 4B/5B de orijinal bitler 4‐bit gruplara ayrılır ve her 4‐bit yerine 5‐bit yazılır.
4B / 5B veri kodlama tekniği
Manchester kodlamasında, veri göndermek için NRZ hızının iki katı bir Clock gerekir. Bu kodlama tekniğinde adından da
anlaşılacağı gibi 4 bitlik kod 5 bite yazılarak gruptaki birim sayısı minimum düzeyde tutulur. Bu yöntemde, NRZ-I
kodlama tekniğindeki clock senkronizasyonu sorunu, birbirini takip eden 4 bitten oluşan her blok yerine 5 bitlik eşdeğer bir
blok atanarak çözülür.
Blok kodlama (4B/5B)
• 4B/5B (four binary/five binary) kodlama NRZ‐I ile birlikte kullanılır.
• NRZ‐I kodlama uzun 0 larda senkronizasyon problemi vardır.
• NRZ‐I kodlamadan önce uzun 0 olmayacak şekilde değişiklik gerekir.
• Alıcı önce NRZ‐I ile bitleri elde eder daha sonra fazlalık olan 1‐bit atılır.
• 4B/5B kodları ikiden fazla 0’ı art arda bulundurmaz. Tüm gruplar içinde art arda üçten fazla 0 olmaz.
• Eklenen 1 bit %20 fazla trafik gerektirir. DC bileşen hala vardır.
4 bitlik bloklardan 5 bitlik bloklara nasıl eşleneceği aşağıdaki tablo kullanılarak belirlenir.
Blok kodlama (4B/5B)
• Örnek : 1 Mbps hızda veri göndermek istiyoruz. 4B/5B ve NRZ‐I ile Manchester kullanıldığında gereken minimum
bant genişliği nedir ?
4B/5B bit rate değerini 1.25 . Mbps olarak artırır.
NRZ‐I kodlama N/2 bant genişliği gerektirdiğinden 625 kHz gerekir.
Manchester kodlama 1 MHz bant genişliği gerektirir.
NRZ‐I da DC bileşen vardır, Manchester’da Manchester’da DC bileşen yoktur.
8B/6T Blok kodlama Tekniği:
Bir sinyal kullanarak tek bir bit göndermek için iki voltaj seviyesi kullanırız. Ancak üçten fazla voltaj seviyesi kullanırsak,
bir sinyalle daha fazla bit gönderebiliriz. Örneğin, tek bir sinyal üzerinde 8 biti görüntülemek için 6 voltaj seviyesi
kullanılıyorsa, bu tekniğe 8B / 6T kodlaması denir.
(8B6T) Blok kodlama:
• 8B6T(eight‐binary‐six‐ternary), kodlamada 8‐bit data 3 seviyeli sinyalle gösterilir.
• = 256 farklı veri ve = 729 farklı sinyal kullanılır. Yaklaşık 473 fazla sinyal elemanı vardır.
• Sinyallerin Sinyallerin bir kısmı senkronizasyon senkronizasyon ve hata denetimi denetimi için kullanılır.
• Her bit grubu için kullanılacak sinyal grubu sabittir.
• 8B6T, 10Base‐4T ağlarda kullanılır.
 Aşağıdakı şekil de, üç sinyal modeli kullanılarak üç veri modelinin kodlanmasını göstermektedir. Kullanılan üç
sinyal seviyesi -, 0 ve +'dır.
• İlk 8 bitlik kalıp [00010001], 0 ağırlıklı sinyal kalıbı [- 0 - 0 + +] olarak kodlanmıştır.
• İkinci 8 bitlik kalıp [01010011], +1 ağırlıklı [- + - + + 0] olarak kodlanmıştır.
• Üçüncü 8 bitlik desen [01010000], +1 ağırlıkla [+ - - + 0 +] olarak kodlanmıştır.
• DC dengesi oluşturmak için son bit deseni, gönderici tarafından ağırlık -1 kullanılarak ters çevrilir.
• Üçüncü desen, sarı renkte gösterildiği gibi iletimden önce [- + + - 0 -] olur.
• Alıcı, ters çevrilmiş deseni kolayca tanır ve deseni normal desene getirmek için kod çözmeden önce ters çevirme yapar.
Ortalama sinyal hızı Kaydet = (1/2)*N*(6/8)
Minimum Bant Genişliği 6N/8'e yakındır
8B/6T kodlamanın avantajları
• Yedekli veriler nedeniyle senkronizasyon ve hata tespiti sağlar.
• Artıklık, gösterildiği gibi iletim ucunda ters çevrilmiş model kullanılarak DC dengesi sağlamak için kullanılır.
• Baud başına bit sayısını artırdığı için hızı veya baud hızını artırır.

• 8B/6T kodlamanın dezavantajları

• Bant genişliğini artıran yedek veri bitlerini kullanır.
• Alıcı, veri bitlerini çözmek için üç seviyeyi ayırt etmelidir.
• Gönderici, ağırlık kaydını tutması gerektiğinden ve ayrıca grupların ağırlığını belirlemek için zekaya sahip olması
gerektiğinden karmaşıktır. Ardışık iki "1" ağırlık grubu ile karşılaşılırsa, birinci grup olduğu gibi gönderilir, ikinci grup ise
"-1" ağırlığını sağlamak için tamamen ters çevrilir.
8B/10B Blok kodlama Tekniği
• 8B/10B (ei hg t binary/ten binary) kodlama 8‐bit yerine 10‐bit kullanır.
• Bir tane 5B/6B ile (soldaki 5 bit için) bir tane 3B/4B (sağdaki 3 bit için) vardır.
• Disparity controller hata denetimi yapar. – = 768 fazla grup oluşur.
KAYNAKÇA
- Asya MAHMUTOĞLU . (2009) uzay zaman blok kodlarını kullanan röleli sistemlerin genelleştirilmiş sönümlemeli kanallardaki hata
performans analizi, Yüsek lisans tezi, İstanbul teknik üniversitesi
-  Brown EN, Kass RE, Mitra PP (May 2004). "Multiple neural spike train data analysis: state-of-the-art and future challenges« (PDF). Nature
Neuroscience. 7 (5): 456-461. doi:10.1038/nn1228. PMID 15114358.
- Gedeon, T.; Parker, A.E.; Dimitrov, A.G. (Bahar 2002). "Information Distortion and Neural Coding". Canadian Applied Mathematics
Quarterly. 10 (1): 10. CiteSeerX 10.1.1.5.6365 $2.
- Ertürk, S., Sayısal Haberleşme, Birsen Yayınevi, İstanbul, 2005.
- Huczynska, S., Powerline communication and the 36 officers problem, The Royal Society, 2006.
İnternet Kaynakları:
https://co3moz.gitbooks.io/veri-iletisimi/content/HAFTA6.html
https://www.zingapp.ir/content/?id=22238
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM