UNIT - II
• Marriage and Kinship –
• Evolution of the Institution
of Marriage and Family
• Law Prior to Hindu
Marriage Act -A detailed
study of Hindu Marriage
Act, 1955 –
• Matrimonial Remedies
Maintenance and Alimony.
• Customary Practices and
legislative provisions
relating to dowry
prohibition.
• ಮದುವೆ ಮತ್ತು ರಕ್ತಸಂಬಂಧ –
• ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಸಂಸ್ಥೆ ಯ
ವಿಕಸನ
• ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆಯ
ಮೊದಲು ಕಾನೂನು-ಹಿಂದೂ
ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆ, 1955 ರ
ವಿವರವಾದ ಅಧ್ಯ ಯನ
• ವೈವಾಹಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ
ಮತ್ತು ಜೀವನಾಂಶ.
• ವರದಕ್ಷಿಣೆ ನಿಷೇಧಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು
ಮತ್ತು ಶಾಸಕಾಂಗ ನಿಬಂಧನೆಗಳು.
 Marriage
1. Apasthamba
2. Manu
 Kinds of marriages
• Approved forms • Unapproved forms
– Brahma – Asura
– Daiva – Gandharva
– Arsha – Rakshasa
– Prajapatya – Paishacha
Concept of marriage under old Hindu law

• Whether a sacreament or contract?

– Tikait munmohinti v/s basant kumar
– Shastras
– Gopal kishan v/s mithilesh kumari
– Shivanandy v/s bhagawanthymma
Condition for a Hindu Marriage

1. Identity of
caste between
the parties

2. Beyond the 3. Proper

prohibited performance of
degree of ceremonies of
relationship marriage.
1. Identity of caste between the parties

Pratiloma

Anuloma
2. Beyond the prohibited degree of
relationship
3. Proper performance of ceremonies of
marriage.
 Conditions (new) hindu marriage act 1955
• Section 5 of Hindu marriage act, 1955 • 1955 ರ ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 5 ಹಿಂದೂ
• says conditions for a Hindu marriage ; a marriage may
ವಿವಾಹದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ; ಈ ಕೆಳಗಿನ
be solemnized between any two Hindus , if the following
conditions are fulfilled, namely: ಷರತ್ತು ಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದರೆ, ಯಾವುದೇ ಇಬ್ಬ ರು
• any one party living to the spouse at the time of ಹಿಂದೂಗಳ ನಡುವೆ ವಿವಾಹವನ್ನು ಘನೀಕರಿಸಬಹುದು:
marriage; ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಗಾತಿಗೆ
 
• At the time of the marriage, neither party,-
ವಾಸಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಪಕ್ಷ; ಎ ಮದುವೆಯ
(a) Is incapable of giving valid consent, to it in ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷ, - (ಎ) ಮಾನ್ಯ
consequence of unsoundness of mind; or ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ನೀಡಲು ಅಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ, ಮನಸ್ಸಿನ
(b) Though capable of giving a valid consent, has been ಅಸ್ಪ ಷ್ಟ ತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ; ಅಥವಾ (ಬಿ) ಮಾನ್ಯ ಒಪ್ಪಿಗೆ
suffering from mental disorder of such a kind or to such
an extend as to be unfit for marriage and the procreation ನೀಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದ ರೂ, ಅಂತಹ ರೀತಿಯ
of children; or ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವ ಸ್ಥ ತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅಥವಾ
(c) Has been subject to the recurrent attacks of insanity ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕ ಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪ ತ್ತಿಗೆ
 
• The bridegroom has been completed age of twenty one
ಅನರ್ಹರಾಗಿರುವಂತಹ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆ;
years and the bride the age of completed eighteen years ಅಥವಾ (ಸಿ) ಹುಚ್ಚು ತನದ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ದಾಳಿಗೆ
at the time of marriage; ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ ಮದುಮಗನಿಗೆ ಇಪ್ಪ ತ್ತೊಂದು ವರ್ಷ ಮತ್ತು
 
ವಧುವಿನ ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷ
• The parties are not within the decrees of prohibited
relationship, unless the custom permits the marriage; ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದೆ; ಎ ಕಸ್ಟ ಮ್ ಮದುವೆಗೆ ಅನುಮತಿ
  ನೀಡದ ಹೊರತು ಪಕ್ಷಗಳು ನಿಷೇಧಿತ ಸಂಬಂಧದ
• The parties are not Sapindas of each other, unless the ತೀರ್ಪಿನೊಳಗೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ ; ಎ ಕಸ್ಟ ಮ್ ಅಥವಾ
custom or usage permits the marriage between two;
ಬಳಕೆಯು ಇಬ್ಬ ರ ನಡುವಿನ ಮದುವೆಯನ್ನು
ಅನುಮತಿಸದ ಹೊರತು ಪಕ್ಷಗಳು ಪರಸ್ಪ ರ ಸಪಿಂಡಾಗಳಲ್ಲ ;
Conditions for a Hindu marriage section 5
• A marriage may be solemnized between any two Hindus, if the following
conditions are fulfilled, namely-
• neither party has a spouse living at the time of the marriage;
• at the time of the marriage, neither party-
– is incapable of giving a valid consent to it in consequence of unsoundness of mind; or
– though capable of giving a valid consent, has been suffering from mental disorder of such a
kind or to such an extent as to be unfit for marriage and the procreation of children; or
– has been subject to recurrent attacks of insanity;
• the bridegroom has completed the age of twenty-one years and the bride, the
age of eighteen years at the time of the marriage;
• the parties are not within the degrees of prohibited relationship unless the
custom or usage governing each of them permits of a marriage between the two;
• the parties are not sapindas of each other, unless the custom or usage governing
each of them permits of a marriage between the two;
 PROOF OF MARRIAGE SECTION 8
• Registration of Hindu marriages. — ”For the purpose of
facilitating the proof of Hindu marriages, the State Government
may make rules providing that the parties to any such marriage
may have the particulars relating to their marriage entered in
such manner and subject to such conditions as may be
prescribed in a Hindu Marriage Register kept for the purpose.”
• ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹಗಳ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ, ರಾಜ್ಯ
ಸರ್ಕಾರವು ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ವಿವಾಹದ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಮದುವೆಗೆ
ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿವರಗಳನ್ನು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ನಮೂದಿಸಿರಬಹುದು ಮತ್ತು
ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಷರತ್ತು ಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒದಗಿಸುವ
ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ ರಿಜಿಸ್ಟ ರ್ ಅನ್ನು
ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ.
 RELATED CASES
1. Smt Seema v/s Ashwani Kumar 2006
2. Non-entry not to affect validity of marriage:
1. Shaji v. Gopinath 1995
Matrimonial remedies under Hindu law
• The remedies may include:
1. Restitution of Conjugal
Rights (Section 9)
2. Judicial Separation (Section
10)
3. Void and Voidable
Marriage (Section 11 & 12)
4. Divorce (Section 13)
5. Divorce by Mutual Consent
(Section 13B)
• ಪರಿಹಾರಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು
ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು:
• ಸಂಯುಕ್ತ ಹಕ್ಕು ಗಳ
• ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ (ವಿಭಾಗ 9)
• ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ (ವಿಭಾಗ 10)
• ಅನೂರ್ಜಿತ ಮತ್ತು
ತಪ್ಪಿಸಬಹುದಾದ ಮದುವೆ (ವಿಭಾಗ
11 ಮತ್ತು 12)
• ವಿಚ್ orce ೇದನ (ಸೆಕ್ಷನ್ 13)
• ಪರಸ್ಪ ರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ವಿಚ್ orce
ೇದನ (ವಿಭಾಗ 13 ಬಿ)
 1. Restitution of Conjugal Rights (Section 9)
(ಸಂಯುಕ್ತ ಹಕ್ಕು ಗಳ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ)
• When the rights arise? • Constitutionality of
• Marriage laws section 9 of the Hindu
(amendment)Act 1976:
– “Where a question arises
Marriage Act:
whether there has been – T. Sareetha v. Venkata
reasonable excuse for Subbaiah 1983. article
withdrawal from the society, the
burden of proving reasonable
21.
excuse shall be on the person – Smt. Havinder kaur v.
who has withdrawn from the Harmander sing 1984
society.”
Article 14 and 21.
• Related cases:
– Sushila Bai v. Prem Narayan 1976
1. Reasonable excuse or just cause:
1. Pramilabala v. Rabindranath 1977
2. Working women and restitution of conjugal
rights:
1. N.R.Radhakrishna v. N. Dhanalaxmi 1957
2. Kailashwati v. Ayodhya prasad 1977
Grossly indecent
behavior
Financial
position
Unnatural
offence

Agreement

Cruelty
 Judicial separation section 10
• section 10 (1)
Either party to a marriage,
whether solemnised before or
after the commencement of this
Act, may present a petition
praying for a decree for judicial
separation on any of the
grounds specified in sub-
section
(1) of section 13, and in the case
of a wife also on any of the
grounds specified in sub-section
(2) thereof, as grounds on which
a petition for divorce might have
been presented.
• section 10 (2)
Where a decree for judicial
separation has been passed,
it shall no longer be
obligatory for the petitioner to
cohabit with the respondent,
but the court may, on the
application by petition of
either party and on being
satisfied of the truth of the
statements made in such
petition, rescind the decree if
it considers it just and
reasonable to do so.
A. Grounds available to husband and wife

1. Adultery 1. ವ್ಯ ಭಿಚಾರ

2. Cruelty 2. ಕ್ರೌ ರ್ಯ
3. Desertion 3. ತೊರೆದುಹೋಗುವಿಕೆ
4. Conversion 4. ಪರಿವರ್ತನೆ
5. ಮನಸ್ಸಿನ ಅಸ್ಪ ಷ್ಟ ತೆ
5. Unsoundness of mind
6. ಕುಷ್ಠ ರೋಗ
6. Leprosy
7. ಗುಹ್ಯ ರೋಗ
7. Venereal disease
8. ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ತ್ಯ ಜಿಸುವುದು
8. Renunciation of world
9. ಸಾವು ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.
9. Presumed death.
 B. Additional grounds to wife
1. Bigamy 1. ದ್ವಿಪತ್ನಿತ್ವ ಅಥವಾ ದ್ವಿಪತಿತ್ವ
2. Rape 2. ಅತ್ಯಾಚಾರ,
3. Non-resumption of 3. ಸುಗ್ರೀವಾಜ್ಞೆಯ ನಂತರ
cohabitation after ಪುನರಾರಂಭಿಸದಿರುವುದು
decree or order on ಅಥವಾ ನಿರ್ವಹಣೆಯ
maintenance ಆದೇಶ
4. Option of puberty. 4. ಪ್ರೌಢವಸ್ಥೆ .
3. Void and Voidable Marriage (Section 11 &
12)
Void Marriage (Section 11) Voidable Marriage
1. Living Spouse (Section 12)
2. Prohibited decree
3. Sapinda
 Voidable Marriage (Section 12)
1. Impotency
1. Proof of impotency
1. G. venkata narayan v. kurupati laxmi devi 1985
2. Unsoundness of mind
3. Consent obtained by force or fraud
4. Pregnancy of the wife at the time of
marriage
 4. Divorce (Section 13)
(«ªÁºÀ «ZÉÃzÀ£À )
1. Introduction
2. Concept of divorce
1. Prior Hindu law
2. Present Hindu law
3. Changes introduced in the law
of divorce by the marriage law
(amendment) Act 1976.
4. Grounds for divorce
1. Available to husband and wife
2. Additional grounds to wife
3. Divorce by mutual consent
5. conclusion
1. ಪರಿಚಯ
2. ವಿಚ್ .ೇದನದ ಪರಿಕಲ್ಪ ನೆ
1. ಹಿಂದಿನ ಹಿಂದೂ ಕಾನೂನು
2. ಪ್ರಸ್ತು ತ ಹಿಂದೂ ಕಾನೂನು
3. ವಿವಾಹ ಕಾನೂನು (ತಿದ್ದು ಪಡಿ) ಕಾಯ್ದೆ
1976 ರ ಮೂಲಕ ವಿಚ್ orce
ೇದನ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ
ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು.
4. ವಿಚ್ .ೇದನಕ್ಕೆ ಆಧಾರಗಳು
1. ಗಂಡ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಲಭ್ಯ ವಿದೆ
2. ಹೆಂಡತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ವರಿ ಆಧಾರಗಳು
3. ಪರಸ್ಪ ರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ವಿಚ್ orce
ೇದನ
5. ತೀರ್ಮಾನ
 4. Divorce (Section 13)(«ªÁºÀ «ZÉÃzÀ£À )
1. Introduction
Divorce was unknown to general
Hindu law as marriage was
regarded as an indissoluble union
of the husband and wife.
Many Brahmins codified these
rituals and rules over a thousand
years in the Dharmashastras,
from 200 BCE to 1200 CE. These
rules were primarily meant for
"upper" castes, and not for all.
The general trend has been to
forbid divorce, and to allow only
men to remarry. Neither men nor
women could divorce. And women
could not remarry even after
widowhood.
• ವಿವಾಹವನ್ನು ಗಂಡ ಮತ್ತು ಹೆಂಡತಿಯ
ಅವಿನಾಭಾವ ಒಕ್ಕೂ ಟವೆಂದು
ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ದ ರಿಂದ ವಿಚ್ orce
ೇದನವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಿಂದೂ ಕಾನೂನಿಗೆ
ತಿಳಿದಿಲ್ಲ .
• ಅನೇಕ ಬ್ರಾಹ್ಮ ಣರು ಕ್ರಿ.ಪೂ 200 ರಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ
1200 ರವರೆಗೆ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು
ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು
ಮತ್ತು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕ್ರೋಡೀಕರಿಸಿದರು.
ಈ ನಿಯಮಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ
"ಮೇಲ್ಜಾ ತಿಗಳಿಗೆ, ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ರಿಗೂ ಅಲ್ಲ .
ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ವಿಚ್ orce
ೇದನವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದು, ಮತ್ತು
ಪುರುಷರಿಗೆ ಮಾತ್ರ
ಮರುಮದುವೆಯಾಗಲು ಅವಕಾಶ
ನೀಡುವುದು. ಪುರುಷರು ಅಥವಾ
ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಚ್ orce ೇದನ
ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯ ವಿಲ್ಲ . ಮತ್ತು ವಿಧವೆಯ
ನಂತರವೂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ
1. Manu:- “a wife cannot be • “ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಮಾರಾಟದಿಂದ ಅಥವಾ
released from her husband ತ್ಯ ಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗಂಡನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ
either by sale or by ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ , ಇದು ವೈವಾಹಿಕ
abandonment, implying that the ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ
marital tie cannot be severed in ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.”
any way.”
• ಕೌಟಿಲ್ಯಾ ಸ್ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ: - ”ಮದುವೆಯನ್ನು
2. Kautilyas
ಅನುಮೋದಿಸದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪ ರ
arthashastra:-”marriage might
be dissolved by mutual consent
ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ಮದುವೆಯನ್ನು
in the case of the unapproved ಕರಗಿಸಬಹುದು. ಮದುವೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು
from of marriage. Manu does not ಸ್ಥ ಗಿತಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಮನು ನಂಬುವುದಿಲ್ಲ .
believe in discontinuance of the ಅವರು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ, “ಪರಸ್ಪ ರ ನಿಷ್ಠೆಯು
marriage relationship. He ಸಾವಿನವರೆಗೂ ಮುಂದುವರಿಯಲಿ;
delcares, “let mutual fidelity ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವಾಗಿ ಇದು ಗಂಡ ಮತ್ತು ಹೆಂಡತಿಯ
continue till death; this in brief ಅತ್ಯು ನ್ನ ತ ಧರ್ಮ ಎಂದು ತಿಳಿಯಬಹುದು ”.
may be understood to be highest – ಮರಣದ ನಂತರವೂ ಹೆಂಡತಿಯ ಕರ್ತವ್ಯ
dharma of husband and wife”. ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ.
1. The duty of a wife continues even – ಅವಳು ಎಂದಿಗೂ ಎರಡನೇ ಗಂಡನನ್ನು ಹೊಂದಲು
ಸಾಧ್ಯ ವಿಲ್ಲ .
after her death.
2. She can never have a second
husband.