Chương 3: CẤU TRÚC ĐIỀU KHIỂN

3.1 Giới thiệu

3.2 Cấu trúc điều kiện if
3.3 Cấu trúc lặp for
3.4 Cấu trúc lặp while

1
3.1 GIỚI THIỆU:
 Trong Python, cấu trúc điều khiển được sử dụng để điều
khiển thứ tự thực thi câu lệnh trong chương trình.
 Thông thường, khi không có cấu trúc điều khiển, chương
trình sẽ thực thi các câu lệnh theo thứ tự tuần tự. Cấu
trúc điều khiển sẽ cho phép chúng ta có thể thay đổi trật
tự trên
 Python có 2 loại cấu trúc: cấu trúc điều kiện và cấu trúc
lặp.
 Cấu trúc điều kiện: thay đổi thứ tự thực thi câu lệnh dựa
trên giá trị của biểu thức điều kiện.
 Cấu trúc lặp: giúp chương trình thực hiện lặp lại một khối
câu lệnh nhiều lần
01/2009 2
3.1 GIỚI THIỆU:

01/2009 3
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.1 Cấu trúc điều kiện - if:

 Cú pháp của cấu trúc if:

 Lưu ý:
- Các câu lệnh của if (if-block) đều được lùi đầu dòng giống nhau
- Biểu thức theo sau từ khóa if (expression) sẽ có kết quả là True – False;
nếu không phải True-False: các câu lệnh của if sẽ bị bỏ qua

4
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.1 Cấu trúc điều kiện - if:

•Bước 1:
•kiểm tra kết quả của biểu thức
điều kiện.
•Bước 2:
•Nếu điều kiện đúng (true),
thực hiện câu lệnh của if (if-
block).
•Nếu điều kiện sai (false), bỏ
qua câu lệnh của if.

01/2009 5
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

 Block trong python:

- Python sử dụng cấu trúc lùi đầu dòng và các từ khóa để phân biệt
các block.
- Câu lệnh bắt đầu block (header) được kết thúc bằng dấu ‘:’
- Sau câu lệnh có dấu hai chấm, các câu lệnh tiếp theo phải lùi đầu
dòng và buộc phải có ít nhất 1 câu lệnh (không được bỏ trống block).
- Những câu lệnh lùi đầu dòng giống nhau thì thuộc 1 block
- Trong 1 block có thể chức nhiều block khác
- Có thể dùng tab hoặc space để lùi đầu dòng (thường dùng 4 space)

01/2009 6
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.1 Cấu trúc điều kiện - if:

v# Chương trình hiển thị giá trị số nếu nhập giá trị < 0

>>> x = int(input(“Enter an integer: “))

>>> if x < 0:
print(“You entered:“, x)
>>> print(“The if statement is easy“)

01/2009 7
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.2 Cấu trúc điều kiện – if … else:

 Cú pháp của cấu trúc if … else:

 Lưu ý:
- Các câu lệnh của if và else đều được lùi đầu dòng giống nhau
- Cả cấu trúc if-else là 1 câu lệnh

01/2009 8
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.2 Cấu trúc điều kiện – if … else:

•Bước 1:
•kiểm tra kết quả của biểu thức
điều kiện.
•Bước 2:
•Nếu điều kiện đúng (true), thực
hiện câu lệnh của if (if-block), bỏ
qua else (else-block)
•Nếu điều kiện sai (false), bỏ qua
câu lệnh của if (if-block), thực hiện
câu lệnh của else (else-block)

01/2009 9
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.2 Cấu trúc điều kiện – if … else:

 Hoạt động?
 Nếu kết quả của điều kiện là true,
• thực hiện đoạn câu lệnh của mệnh đề if
• bỏ qua (không thực hiện) đoạn câu lệnh của mệnh đề else.

 Nếu kết quả của điều kiện là false

• bỏ qua (không thực hiện) đoạn câu lệnh của mệnh đề if
• thực hiện đoạn câu lệnh của mệnh đề else.

01/2009 10
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.2 Cấu trúc điều kiện – if … else:

v
>>> x = int(input(“Enter an integer: “))
>>> if x%2 == 0:
print(x,“is an even integer“)
else:
print(x,“is an odd integer”)

01/2009 11
3.2 Cấu trúc điều kiện if:
3.2.3 Cấu trúc điều kiện – if … elif…else:
 Cú pháp của cấu trúc if…elif…else :

01/2009 12
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.3 Cấu trúc điều kiện – if … elif…else:

 Hoạt động?
 Nếu kết quả của điều kiện đầu tiên là true,
• thực hiện đoạn câu lệnh của mệnh đề if
• bỏ qua (không thực hiện) đoạn câu lệnh tất cả các mệnh đề còn lại

 Nếu kết quả của điều kiện đầu tiên là false,

•bỏ qua (không thực hiện) đoạn câu lệnh của mệnh đề if
•sau đó kiểm tra điều kiện tiếp theo (của elif). Nếu điều kiện tiếp theo
có kết quả là true, thực hiện câu lệnh của mệnh đề elif.
• Còn nếu điều kiện tiếp theo có kết quả là false, bỏ qua câu lệnh của
mệnh đề elif. Và sau đó kiểm tra đến điều kiện kế tiếp …

01/2009 13
3.2 Cấu trúc điều kiện if:
3.2.3 Cấu trúc điều kiện – if … elif…else:

01/2009 14
3.2 Cấu trúc điều kiện if:

3.2.3 Cấu trúc điều kiện – if … elif…else:

## Chương trình so sánh hai giá trị

>>> x = input(‘Nhap gia tri x’)
>>> y = input(‘Nhap gia tri y’)
>>> if x == y:
print(“Result: {} = {}“.format(x,y))
elif x > y:
print(“Result: {} > {}“.format(x,y))
else:
print(“Result: {} < {}“.format(x,y))

01/2009 15