BAB 2

STRUKTUR TUBUH
 Objektif
Untuk memberi kefahaman tentang struktur
tubuh badan bagi membolehkan pelajar
mengenalpasti tempat-tempat yang
tercedera dan memberi rawatan yang
sesuai kepada mangsa.
 Pengenalan
Tubuh badan manusia berbentuk daripada
struktur yang berhubung kait dan berinteraksi
dengan sistem-sistem yang terdapat di dalam
badan.
Struktur tubuh manusia terdiri daripada :-
– Sistem rangka
– Sel dan tisu
– Sistem yang penting
– Organ dalam tubuh
 Sistem Tubuh Manusia
Sistem Pernafasan (Respirasi)
Sistem Peredaran Darah (Kardiovaskular)
Sistem Saraf (Nervous System)
Sistem Otot (Muskula)
Sistem Rangka (Skeletal)
Sistem Penghadaman (Gastro Intestinal)
Sistem Perkumuhan (Excreation System)
Sistem Pembiakan (Reproduktif)
Sistem Endokrina (Kilang Tanpa Salur)
 Sistem Pernafasan
(Respirasi)
Untuk memindahkan oksigen daripada udara ke
paru-paru di mana ia diangkut oleh darah dan
diedarkan ke seluruh badan.
 Sistem Peredaran Darah
(Kardiovaskular)
Tugas jantung ialah untuk mengepam darah ke
seluruh badan
Mengangkut gas-gas oksigen dan karbon dioksida
Membawa nutrien seperti asid amino, glukosa dan
vitamin ke tisu-tisu badan
Mengangkut hormon dan enzim ke tempat sasaran
Mengawal suhu badan dari serangan bakteria,
virus, racun atau kuman yang merbahaya
Membeku darah dan mengekalkan jangkitan dan
mengurangkan kehilangan dari dari sirkulasi
 Sistem Saraf
(Nervous System)
Memainkan peranan
yang amat penting dalam
penyelarasan dan
pengawalan sistem-
sistem lain
 Sistem Otot
(Muskula)
Mempunyai kuasa
mengucup dengan sendiri
pada masa gerak geri
satu atau lebih daripada
kumpulan otot
menjalankan kerja
 Sistem Rangka
(Skeletal)
Rangka menyokong tubuh dan memberi bentuk
kepadanya
Rangka memberi perlindungan kepada organ-
organ dalam tubuh serta binaan-binaan lain
yang penting
Rangka menjadi tempat pertaupan otot-otot
Dalam sum-sum tulang beberapa jenis sel darah
dihasilkan
 Sistem Penghadaman
(Gastro Intestinal)
Menyediakan bahan-
bahan makanan
untuk diserapkan
supaya bahan-bahan
ini dapat digunakan
oleh sel-sel tubuh
 Sistem Perkumuhan
(Excreation System)
Satu daripada empat sistem perkumuhan
Organ-organ perkumuhan yang lain seperti kulit
tubuh, paru-paru dan kolon
Fungsi sistem kulit
– Melindungi struktur-struktur dalam yang
lembut
– Hujung saraf di dalam kulit menerima
rangsangan deria dan menghantar
rangsangan haba, sentuhan dan sakit ke otak
– Peluh ialah satu daripada kumuh badan
 Sistem Pembiakan
(Reproduktif)
Terdiri daripada organ-
organ yang bertugas
untuk memanjangkan
zuriat manusia.

Organ ini menghasilkan

hormon untuk
membolehkan tugas
pembiakan ini bekerja
dengan cekap.
 Sistem Endokrina
(Kilang Tanpa Salur)
Ia menghasilkan bahan-bahan kimia yang
dinamakan hormon.

Hormon ini diserap terus ke dalam darah dan

dibawa oleh sistem pengaliran darah ke seluruh
tubuh.
Kecederaan kepada sistem pernafasan
dan sistem peredaran darah
(kardiovaskular) boleh mengacam nyawa

Keutamaan rawatan perlukan diberikan

kepada mangsa melalui peperiksaan yang
teliti pada salur pernafasan dan sistem
peredaran darah.
 Sistem Rangka
Sistem rangka ialah rangkaian tulang yang
memberikan rupa susuk dan kekuatan badan.
Fungsi sistem rangka :-
– Memberikan rupa bentuk
– Membolehkan berdiri tegak
– Melindungi organ-organ
– Tempat otot-otot dilekatkan
– Membolehkan pergerakan
– Membantu mengeluarkan darah
Mengandungi 206 bilah tulang terjadi
daripada garam galian (kalsium).
Bahagian-bahagian badan :
– Kepala
– Trunkus
– Tulang anggota atas
– Tulang anggota bawah
 Kepala
Terbina dari tempurung kepala dan tulang muka
 Trunkus
Terdiri daripada
– Vertebra : 33
– Tulang rusuk : 12
– Sternum :1
– Xifoid :1
– Skapula :2
– Kalvikel :2
 Tulang rusuk
Ada 12 pasang
1-7 tulang rusuk benar (bersambung
terus ke sternum)
8-10 tulang rusuk bercantuk (palsu)
11-12 tulang rusuk terapungan
 Tulang Vetebra
Ada 33 ruas
– 7 servikal (tulang leher)
– 12 toreks (sangkar rusuk)
– 5 lumbar (tulang pinggang)
– 5 sarkum (tulangpunggung)
– 4 koksiks (tulang tongking)
Rawan tulang terdapat di antara
vertebra, servikal, toraks dan lumbar
 Anggota Atas
Tulang klavikel (selangka)
Tulang lengan (humerus)
Tulang lengan bawah (radius dan ulna)
Tulang tangan
– 8 karpus (tulang pergelangan tangan)
– 5 metakarpus (tulang tapak tangan)
– 14 Falanks (tulang jaris)
 Anggota bawah
Tulang femur (tulang paha)
Tulang patela (tulang tempurung lutut)
Tulang tibia dan fibula (tulang kering dan
betis)
Tapak kaki (7 tarsus, 5 metatarsus dan 14
phalanges)
 Sendi
Sendi merupakan faktor perantaraan
pertemuan satu tulang dengan tulang lain.
Terdapat dua jenis sendi utama dalam
anggota badan manusia bergerak dan
tidak bergerak.
Sendi yang bergerak membenarkan
pergerakan antara tulang-tulang
bersebelahan.
Sendi yang bergerak mempunyai tiga jenis
– Bergerak sedikit
– Sendi lesung
– Sendi berengsel
Sendi-sendi yang tidak bergerak adalah
sendi yang mempunyai bahagian tepi
tulang yang bercantuh teguh antara satu
sama lain supaya tidak ada pergerakan
yang berleh terjadi
 Otot-otot
Otot-otot menyebabkan berbagai-bagai
bahagian badan bergerak menerusi pengecutan
dan pengenduran seratnya
Otot-otot voluntari dikawal oleh kehendak dan
terlekat pada tulang menerusi jalur-jalur tisu
yang berserat dan kuat (tendon).
Otot-otot involuntari mengendalikan organ-organ
dalaman dan bekerja terus walaupun kita
sedabg tidur.
Otot ini dikawal oleh sistem saraf autonomik.