Сарапшы-аудиторларға

қойылатын талаптар және

оларды дайындау тәртібі
 Аккредиттеу жөніндегі сарапшылар мен
техникалық сарапшыларды даярлауға қойылатын
талаптар
• Аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудитор - ұлттық заңнамада
белгіленген тәртіппен аттестатталған және тексеру жөніндегі
топтың құрамында жұмыстар жүргізу үшін аккредиттеу жөніндегі
орган өз жұмысына тартқан жеке тұлға.

• ҚР СТ 7.12-2008 «Аккредиттеу жүйесі. Аккредиттеу жөніндегі

сарапшылар мен техникалық сарапшыларды даярлауға
қойылатын талаптар» стандартына сәйкес аккредиттеу жөніндегі
сарапшылар мен техникалық сарапшыларды даярлау жүргізіледі
 Аккредиттеу сараптамасын жүргізуге тартылатын
сарапшыларды аккредиттеу тәртібі

Сарапшының Сарапшылар
Сарапшының Құжаттарды Үміткердің өкілеттігін тізілімін
өкілеттігін алдын ала біліктілігін белгілеу туралы жүргізу
белгілеуге тексеру бағалау шешім қабылдау
өтініш беру
Сарапшы-аудиторларға қойылатын талаптар және оларды дайындау тәртібі ҚР СТ 1.26
белгіленеді. Сарапшы-аудиторлар өзі құрған арнайы комиссияның ұсынысы бойынша
уәкілетті орган аттестаттаған және белгіленген нысандағы аттестат алған мамандар бола
алады. Аттестаттың қолданылу мерзімі үш жылдан аспайтын мерзімге белгіленеді.
Уәкілетті орган аттестаттар береді, сарапшы-аудиторлардың қызметіне бақылауды жүзеге
асырады, берілген сарапшы-аудиторлар аттестаттарының қолданылуын тоқтата тұрады,
күшін жояды, ұзартады, өтініш берушіге оның талап етуі бойынша аттестаттау мәселелері
бойынша қажетті ақпарат береді, сарапшы-аудиторларды даярлау және олардың
біліктілігін арттыру жөніндегі білім беру және арнайы бағдарламаларды келіседі.

Сарапшы-аудиторларды даярлау мыналарды қамтуы тиіс:

- арнайы (теориялық) дайындықтан өту;
- практикалық даярлықтан өту (бұдан әрі мәтін бойынша тағылымдама).

Арнайы даярлық пен тағылымдамалар сарапшы-аудиторларды аттестаттау бағыты мен

саласына қатысты жүргізіледі.Сарапшы-аудитор біліміне, практикалық тәжірибесіне,
біліктілігін арттыруға және аттестаттаудың мәлімделген бағытында тағылымдамаларына
байланысты аттестаттаудың бір немесе бірнеше бағытында аттестатталуы мүмкін.
 Аккредиттеу жөніндегі сарапшыны
аттестаттау туралы куәлікті алуға
арналған құжаттар
- өтініш;
- жоғары білімінің және жұмыс
өтілінің болуын растайтын
құжаттардың көшірмелері;
- мәлімделген бағыт бойынша
тағылымдамадан өткенін
растайтын құжаттардың
көшірмелері;
- үміткердің аккредиттеу жөніндегі
сарапшы ретінде аттестаттаудан
өткенін растайтын құжаттың
көшірмесі
 - Этикалық тәрбиелі - бейтарап, шыншыл, шынайы және
ұстамды;
- ашық - балама идеяларды қарастыра біле алатын немесе
әртүрлі көзқарастарды ескере білетін;
- дипломатиялық тәрбиелі - адамдармен жұмыс жасауда
әдепті;
- Танымдықты ұнататын - қоршаған ортаны үнемі және
белсенді түрде тану және қызметтің жаңа түрін
Сарапшы зерттейтін;
- сезімтал - интуитивті түсіну, сезіну және жағдайларға
аудитор бейімделетін;
- мәселені, жағдайларды байсалды бағалауға және оларға
бейімделуге қабілетті;
- табандылықты құптаушы;
- тез шешім қабылдай алатын - логикалық тұжырымдар
негізінде уақытында шешім қабылдайтын;
- сенімді - тәуелсіз әрекет ететін және сонымен бірге
басқалармен тиімді жұмыс жасай білуі керек.
 Сарапшы аудиторлардың
жауапкершілігі мен тәуелсіздігі
Аудиторлар объективті және олардың
объективтілігіне әсер етуі мүмкін әсерлерден
аулақ болуы керек

Жүргізілетін тексеру талаптарының

орындалуына жауап береді

Аудит мақсаттарын, ауқымын және

талаптарын хабарлауға және түсіндіруге,
аудит нәтижелерін хабарлауға жауап береді

Аудит туралы құжаттар мен мәліметтердің

сақталуына және құжаттардың тиісінше
бақылауда болуына жауап береді
 Өнімнің, көрсетілетін
қызметтердің және
өндірістік процестердің
сәйкестігін растау бойынша
Техникалық реттеу
саласындағы нормативтік
Сарапшы аудитор құқықтық актілер
жәнесарапшы аудиторды
білуі және түсінуі
аттестаттау саласына
керек:
сәйкес құжаттар, өнімнің,
көрсетілетін қызметтердің,
өндірістік процестердің
сәйкестігін растау
жөніндегі жұмыстарды
жүргізу рәсімі мен әдістері
Сәйкестікті растау жөніндегі
органдарды және сынақ
зертханаларын аккредиттеу
бойынша
Аккредиттеу субъектілеріне
қойылатын талаптарды,
аккредиттеуді жүргізу рәсімдерін,
аккредиттеу жөніндегі құжаттарды
ресімдеу, аккредиттелген
субъектілердің қызметін бақылау
қағидаларын, метрологиялық
қамтамасыз етуді
ұйымдастырудың негізгі
аспектілерін, ИСО/1ЕС 17011
талаптарын белгілейтін
нормативтік және техникалық
құжаттар, Техникалық реттеу
саласындағы нормативтік
құқықтық актілер
 Өнімнің сәйкестігін растау бойынша
- өнімнің сәйкестігін растауға өтініш беруші ұсынған
құжаттарға талдау жүргізуге және олар бойынша шешім
қабылдауға, сәйкестікті растау схемасын таңдауға,
сәйкестікті растау кезінде қолданылатын құжаттарды
ресімдеуге (өтінім, шарт, сауалнама-сұрақнама, өндірісті
талдау бағдарламасы, сәйкестік туралы декларация,
сәйкестік сертификаты және т. б.) міндеттенеді;
- өнімді сәйкестендіру (оның ішінде қажетті зертханалық
сынақтарды қолдана отырып);
- сынақтар үшін үлгілерді іріктеп алу және нормативтік
талаптарға сәйкес зертханалық сынақтарға жататын
көрсеткіштердің тізбесін белгілеу;
- құжаттарда мәлімделген өнімді сертификаттық сынау
жүргізу;
- сынақ нәтижелерін бағалау;
- өндіріс жағдайына талдау жүргізу және шығарылатын
өнім сапасының тұрақтылығын бағалау;
- сәйкестік сертификатын және сәйкестік белгісін
қолдануға рұқсат беру;
- сертификатталған өнімге инспекциялық бақылауды
ұйымдастыру және жүргізу;
- түзету шараларының орындалуын бағалау.
Қызметтердің сәйкестігін растау бойынша
- қызмет көрсетулердің сәйкестігін растауға өтініш беруші ұсынған
құжаттарға талдау жүргізуге және олар бойынша шешім
қабылдауға, сертификаттау схемасын таңдауға, сәйкестікті
растау кезінде қолданылатын құжаттарды ресімдеуге (өтінім,
шарт, сәйкестік туралы декларация, сәйкестік сертификаты,
сауалнама-сұрақнама, ұйымды аттестаттау бағдарламасы және
т. б.);
- қызметті сәйкестендіру (оның ішінде қажетті зертханалық
сынақтарды қолдана отырып);
- қызметтің қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін бағалау
әдістемесін (рәсімін) әзірлеу;
- қызмет көрсету процесін бағалауды және бақылауды жүргізу;-
өндіріс жағдайына талдау және бақылау жүргізу;
- қызметтерді орындаушы ұйымның белгіленген талаптарға
сәйкестігін бағалау және бақылау жүргізу;
- сапа жүйесін бағалауды және бақылауды жүргізу (Бар болса);
- қызмет нәтижесін тексеру актісі мен хаттамасын рәсімдеу;
- құжаттарды Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
Техникалық реттеу жүйесінің тізілімінде тіркеу;
- сертификатталған қызметке инспекциялық бақылауды
ұйымдастыру және жүргізу, оның нәтижелері бойынша
құжаттар мен шешімдерді ресімдеу;
- түзету шараларының орындалуын бағалау.
Аккредиттеу сәйкестікті растау жөніндегі органдарды және сынақ зертханаларын (орталықтарын)-
аккредиттеуге ұсынылған құжаттарға сараптама жүргізу, сертификаттау сынақтарын жүргізуге келісімі бар
сынақ зертханаларын аккредиттеу салаларына сәйкестікті растау жөніндегі органның аккредиттеу саласының
сәйкестігін бағалау, сараптамалық қорытынды ресімдеу;
- нақты мамандандыру бойынша іскерлік ойын өткізуді ұйымдастыру және іс-қимылдардың дұрыстығын
және қабылданатын шешімдердің негізділігін бағалау (сәйкестікті растау жөніндегі органдарды
аккредиттеу жөніндегі сарапшы-аудитор үшін);
- нақты өнімге бақылау сынақтарын жүргізуді ұйымдастыру және сынақ жүргізу, сынақ нәтижелерін өңдеу
және ресімдеу бойынша сынаушылардың біліктілігін, сондай-ақ сынақ зертханасының/орталығының
техникалық (мәлімделген) мүмкіндіктерін бағалау (сынақ зертханаларын аккредиттеу жөніндегі сарапшы-
аудитор үшін);
- қолданылатын өлшеу құралдары мен жабдықтардың техникалық және метрологиялық сипаттамаларының
қойылатын талаптарға сәйкестігін бағалау;
- аккредиттеуге үміткер ұйымның жұмысындағы кемшіліктерді жою бойынша ұсынымдар беру;
- ұйымның нақты мамандануды сертификаттау жөніндегі органдарға (сынақ зертханаларына) қойылатын
талаптарға сәйкестігін бағалау, аттестаттау актісін ресімдеу, қажет болған жағдайда - негізделген ерекше
пікір ресімдеу;
- аккредиттеу бойынша құжаттар жиынтығын, оның ішінде аккредиттеу аттестатын ресімдеу;
- сәйкестікті растау жөніндегі органның және аккредиттелген сынақ зертханасының (орталығының)
сәйкестікті растау жөніндегі қағидаларды сақтауына, сондай-ақ оларға қойылатын талаптардың
сақталуына инспекциялық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу және инспекциялық бақылау
нәтижелері бойынша құжаттарды, шешімді ресімдеу;
- түзету шараларының орындалуын бағалау.
 Сарапшы аудиторларды арнайы (теориялық даярлау) даярлауды және
олардың оқыту нәтижелері бойынша білімін бағалауды Техникалық
реттеу және метрология жөніндегі уәкілетті органның оқу орталықтары
белгіленген тәртіппен жүргізеді.
Оқу орталығы ҚР СТ 1.45 талаптарына сәйкес болуы тиіс. Арнайы
дайындықты өткізу мерзімі ҚР СТ 1.45 сәйкес аттестаттау бағытына
байланысты кемінде 2 апта, ал қайта даярлауды өткізу мерзімі кемінде 1
апта болуы тиіс.
Арнайы (теориялық) даярлық сәтті аяқталған жағдайда білім алушыларға
Сарапшы белгіленген нысандағы куәлік беріледі. Куәлікте дайындық жүргізілген
аудиторларды қызметтің бағыты мен саласы көрсетілуге тиіс.
даярлау Арнайы (теориялық) оқытудың мазмұны мен ұзақтығы Техникалық реттеу
жөніндегі уәкілетті органмен келісілген оқу бағдарламаларымен
айқындалады.
Теориялық оқыту курсынан кейін білімді бағалау жазбаша емтихандар,
тестілеу арқылы жүзеге асырылады. Сарапшы-аудиторлыққа
кандидаттың білімін бағалау нәтижелері комиссияда/уәкілетті органда
оларды сарапшы-аудитордың ісіне қосу үшін беріледі.
Басқармадағы тиісті қызмет бойынша он жылдан астам жұмыс істеген
практик-мамандар теориялық оқыту курсынан өтпей-ақ олардың білімін
бағалауға жіберілуі мүмкін. Білімді бағалаудың оң нәтижелері болған
жағдайда маманға белгіленген үлгідегі куәлік беріледі.
Куәлік алған мамандар қызметтің таңдалған бағыты бойынша
тағылымдамадан өтеді.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ